BOUW VAN HET NIEUWE ADMINISTRATIEF CENTRUM VAN DE GEMEENTE ETTERBEEK Technisch rapport betreffende de energie- en milieuprestatie-indicatoren Juni 2015
Verspreiding:
Jaspers-Eyers Architects Bureau d’Architecture Emmanuel Bouffioux
Uw contacten:
Ir. Bruno Busch
[email protected] 0477/43.63.01
Ir. Jean-Philippe Lemaire
[email protected] 0498/054.011
1 Inleiding Om te beantwoorden aan de huidige uitdagingen zoals de klimaatopwarming of de toegang tot energie, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een ordonnantie goedgekeurd die zich tot doel stelt het primaire energieverbruik en
AC ETTERBEEK - Energie- en milieuprestatie-indicatoren
de CO2-emissie van de gebouwen te verlagen. Met deze ordonnantie wil het Gewest de energieprestatie en het binnenklimaat van de gebouwen verbeteren. Bovendien worden op internationale schaal al jarenlang tools ontwikkeld om de globale milieuprestatie van bouw- of renovatieprojecten veel beter te kunnen beoordelen (bv: BREEAM, LEED, HQE,…). Het bouwproject van het nieuwe administratief centrum van Etterbeek past volledig in het streven van de gemeente om duurzaam te evolueren en biedt een concreet antwoord op de energie- en milieu-uitdagingen waar onze samenleving voor staat. Van bij de eerste schetsen stond in dit project de duurzaamheid centraal. We hebben getracht om een globale milieureflex te combineren met rationeel energiegebruik (REG). Om deze benadering te objectiveren, koos het ontwerpteam voor de meest verspreide en meest gebruikte beoordelingsmethode voor de milieuprestaties van gebouwen, namelijk de BREEAM-methode. Het project is zo ontworpen dat we het prestatieniveau "Very Good" bereiken, dwz een hoger prestatieniveau dan 75% van de nieuwe gebouwen die het BREAAM-certificaat aanvragen. Voor de beoordeling van de energieprestatie van het project, kozen we voor de allerstrengste reglementaire berekeningsmethode, namelijk de toepassing van de "EPB passief 2015"-criteria die zeer strenge eisen stellen op het vlak van luchtdichtheid (toepasbaar vanaf 2018). Meer algemeen streven we met dit project naar een "Nearly Zero Energy Building".
2 Energieprestatiedoelen volgens de EPB-wetgeving 2.1 Onderverdeling van het EPB-project Welke energieprestatie-eisen gerespecteerd moeten worden, welke berekeningsmethodes gehanteerd en welke procedures gevolgd, hangt af van de aard van de werken en de bestemming van het gebouw. De aard van de werken in de EPB-context verdeelt het project onder in "EPB-gebouwen" en bepaalt: • De te volgen procedures. • De te respecteren EPB-eisen. De bestemming verdeelt het " EPB-gebouw" onder in "EPB-eenheden" en bepaalt: • De te respecteren EPB-eisen. • De te gebruiken berekeningsmethodes. Met andere woorden: • De procedures worden bepaald door de aard van de werken en de grootte van het gebouw. • De EPB-eisen worden bepaald door de aard van de werken en de bestemming. • De berekeningsmethodes worden bepaald door de bestemming. Elk project wordt dus onderverdeeld in "EPB-gebouwen" om te weten welke procedure moet worden gevolgd. Vervolgens wordt elk "EPB-gebouw" onderverdeeld in "EPB-eenheden" om te weten aan welke EPB-eisen deze moeten voldoen en welke berekeningsmethodes moeten worden gebruikt. Hierna volgt de onderverdeling van het EPB-project voor het administratief centrum van de gemeente Etterbeek.
PROJECT Bouw van een nieuw administratief centrum en van een multiresidentieel gebouw in Etterbeek
2/6
Gebouw A
Gebouw B*
Administratief centrum
Multiresidentieel gebouw
AC ETTERBEEK - Energie- en milieuprestatie-indicatoren
EPB-eenheid 1
EPB-eenheid 2
"Kantoren en diensten"
"Overige bestemmingen"
Gemeente, OCMW en politie
Funerarium, autopsie (CASCO)
EPB-eenheid 3
"Wooneenheid" Conciërgewoning
*Het gebouw B wordt niet gedetailleerd in deze nota. De toepasbare prestatiecriteria zijn in detail beschreven in de betreffende bestekken.
2.2 Energieprestatie-indicatoren/-criteria Hoewel het project wettelijk gezien is onderworpen aan de EPB-eisen die in 2014 van toepassing waren in het BHG (afhankelijk van de datum van aanvraag van de vergunning), zijn de prestatieniveaus ambitieuzer en beantwoorden ze aan de strengste eisen die zijn voorzien in de reglementering "EPB passief 2015". U vindt deze criteria in de onderstaande samenvattende tabel.
De letter "C" in de vergelijking van het primaire energieverbruik staat voor de volumieke compactheid van de eenheid.
De bijlagen vermeld in de voorgaande tabel zijn deze bij het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot bepaling van eisen betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen. Bovendien is ook het "Vade-Mecum EPB-Werkzaamheden", dat een samenvatting geeft van alle eisen en procedures voor EPB-werken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, integraal van toepassing voor alle aspecten die niet specifiek worden aangehaald in dit dossier.
2.3 Aanvullende specificaties voor de thermische schil Naast de eerder beschreven eisen, werden inzake de thermische prestaties van de gebouwschil enkele maatregelen opgelegd om de naleving van alle streefwaarden te garanderen. 3/6
AC ETTERBEEK - Energie- en milieuprestatie-indicatoren
Gezien in dit stadium van het project de gedetailleerde beschrijving voor het type bevestiging van en de modus operandi voor een « thermisch performant » verankeringssysteem voor de betonelementen nog ontbreekt, wordt een maximale waarde χe opgelegd voor de punt-koudebruggen van 0,10 W/K per bevestiging. Dit gezegd zijnde , dient het systeem alvorens toe te passen eerst voorgelegd en gevalideerd te worden door de aangestelde EPB-verantwoordelijke. Het K-niveau voor het gebouw ten slotte is kleiner of gelijk aan K25.
3 Milieuprestatiecriteria BREEAM 3.1 Ter herinnering:
4/6
AC ETTERBEEK - Energie- en milieuprestatie-indicatoren
De BREEAM-certifiering(Building Research Establishment’s Environnemental Assesment Method) is een van de meest verspreide milieucertificeringen voor gebouwen ter wereld. Deze beoordelingsmethode vergelijkt het gebouw met een prestatiecriteria die zijn onderverdeeld in 9 verschillende categorieën.
aantal
Het project van het administratief centrum van Etterbeek is zo opgevat dat het prestatieniveau "Very Good" kan worden bereikt. Dit stemt overeen met een score van 55% op alle beoordelingscriteria (credits). De bouwheer en het ontwerpteam kunnen de beoogde credits om dit niveau te behalen zelf kiezen.
Beheer Verontreini ging
Gebruik van de bodems & ecologie
Gezondhei d en welzijn
Energie
BREEAM
Afvalstoffe n
Transport
Materialen
Water
Omdat het administratief centrum van Etterbeek een gebouw is met bijzondere bestemmingen (funerarium, autopsie, politie, ...), maakt het het voorwerp uit van een eigen beoordelingsprocedure, Bespoke genoemd, die het gewicht en de definitie van bepaalde credits lichtjes wijzigt ten aanzien van de referentie voor een gewoon kantoorgebouw (BREEAM_International_NC_2013_1.0).
3.2 Minimumcredits om het label Very Good te verkrijgen Onderstaande tabel geeft de criteria waarvan het gebouw niet mag afwijken om een welbepaald prestatieniveau te bereiken.
Er werd overeengekomen dat het administratief centrum niet mag afwijken van de hierna volgende criteria: • • • • •
•
MAN01 Sustainable procurement: Het gebouw zal worden onderworpen aan een infiltrometrie- en thermografietest, overeenkomstig de norm en de voorschriften. MAN04 Stakeholder participation: Een gebruikshandleiding van het gebouw zal worden uitgewerkt en ter beschikking worden gesteld van de toekomstige gebruikers, overeenkomstig de BREEAM-beschrijving. HEA01 Visual confort: Het project zal worden verlicht met fluocompacte lampen met elektronische ballast en/of LED. (Voorvereiste) HEA02 Indoor Air quality: In het project zal geen asbest worden gebruikt. (Voorvereiste) HEA04 Water quality : Het waterleidingnet van het gebouw wordt gerealiseerd volgens de good practices en de Belgische regelgeving, om elk besmettingsrisico van het water (bv legionellose) te vermijden (Voorvereiste). WAT01: Water consumption: De waterverbruikende uitrustingen en de bevoorrading met regenwater laten toe een credit te verkrijgen via de BREEAM_2013_Wat01_calculator
5/6
AC ETTERBEEK - Energie- en milieuprestatie-indicatoren
•
WAT02 Water monitoring: Aan de hoofdwateraanvoer in het project wordt een watermeter geïntegreerd (Voorvereiste).
3.3 Normen van toepassing op het project De "BREEAM International 2013" labelling steunt voor een aantal criteria op normen die van kracht zijn in de landen waar de certificering plaatsvindt. De tabel van bijlage 1 geeft de normen die als referentie worden genomen voor het administratief centrum van Etterbeek.
3.4 Resultaat van de voorcertificering Volgens de gedragslijn van het ontwerpteam om de doelstelling te behalen, kunnen de volgende resultaten worden bereikt. Bijlage 2 geeft de volledige definitie van de beoogde rubrieken en credits. Deze precertificering wordt
opgesteld volgens de referentie BREEAM_International_NC_2013_1.0 die is aangepast voor een kantoorbureau. Het ontwerpteam behoudt zich het recht voor om de beoogde credits aan te passen zodra de Bespoke-procedure wijzigingen oplegt.
6/6