borstvorming bij de man www.mca.nl/chirurgie
inhoud Waarom deze brochure?
3
Wat is borstvorming bij de man?
3
Voorbereiding
4
Tijdens de operatie
4
Na de operatie
5
Complicaties
5
Controleafspraak
5
Meer informatie/vragen
5
Kosten
6
Tot slot
6
2
waarom deze brochure? U heeft als man last van borstvorming (gynaecomastie). In deze folder leest u meer over de aandoening en de behandelingsmogelijheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
wat is borstvorming bij de man? Bij de geboorte hebben zowel meisjes als jongens kleine klierschijfjes achter de tepel, die doorgaans bij jongens in de kindertijd verdwijnen. Onder invloed van hormonen krijgen meisjes borsten in de puberteit. Bij jongens is er in de pubertijd soms ook borstvorming. Deze in de puberteit ontstane vergroting is meestal van korte duur, maar kan ook een paar jaar langer blijven bestaan. Vanaf middelbare leeftijd kan de borstklier bij de man weer gaan opzwellen. Ook dit is niet abnormaal. Wel kunnen bijzondere oorzaken een rol spelen bij het ontstaan van borstvorming, zoals: s¬ ¬EEN¬BIJWERKING¬VAN¬MEDICIJNEN s¬ ¬EEN¬REACTIE¬OP¬STOFWISSELINGSVERANDERINGEN¬BIJ¬LEVER ¬OF¬ NIERZIEKTEN s¬ ¬verandering in de productie van hormonen door: ¬ ¬¬EEN¬TE¬GERINGE¬PRODUCTIE¬VAN¬HORMONEN¬DOOR¬DE¬ZAADBAL¬OF¬ STRESS ¬ ¬HET¬SLIKKEN¬VAN¬HORMONEN ¬ ¬¬HORMOON¬PRODUCERENDE¬GEZWELLEN¬VAN¬DE¬ZAADBAL¬OF¬ luchtwegen. s¬ ¬BORSTKANKER¬BIJ¬DE¬MAN %R¬KAN¬OOK¬SPRAKE¬ZIJN¬VAN¬PSEUDO GYNAECOMASTIE¬DE¬BORSTKLIER¬ZELF¬ is dan niet afwijkend, maar vetafzetting veroorzaakt de borsten. Een borstvergroting bij de man is meestal te voelen als een elastische zwelling van één à twee centimeter achter de tepel. Doorgaans heeft u geen klachten. Enkele mannen hebben pijn. Wel kunt u uw uiterlijk lelijk vinden, omdat u uw borsten niet bij uw lichaam vindt passen. Ook kunnen uw borsten hinderlijk zijn bij het dragen van bretels of een rugzak. Als de chirurg verwacht dat er bijzondere oorzaken zijn voor uw borstvorming, kan hij aanvullend onderzoek doen, zoals bloedafname, een echo van de borstklier, zaadballen of de lever en soms wordt een röntgenfoto gemaakt van de borstklier of de 3
longen. De chirurg kan een punctie (met een naald cellen uit het weefsel halen) en een celonderzoek doen als hij een kwaadaardige aandoening vermoedt. Als er geen bijzondere oorzaken zijn voor de borstvorming, adviseert de chirurg u om rustig af te wachten. Bij bijzondere oorzaken is de behandeling verschillend. Als uw borsten het gevolg zijn van medicijngebruik, zal de chirurg kijken of u andere medicijnen kunt gebruiken of kan stoppen met de medicijnen. Is borstkanker de oorzaak, dan verwijdert de chirurg doorgaans het gebied met de borstklier en de tepel, samen met de okselklier aan die kant. Bij een zaadbalgezwel wordt deze verwijderd en krijgt u een vervolgbehandeling. Is de oorzaak van de borstvorming echter niet duidelijk, dan kan de chirurg, afhankelijk van de omstandigheden en de klachten, besluiten om te opereren om het klierweefsel onder de tepel te verwijderen.
voorbereiding De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose). Meer informatie vindt u in de brochure ‘Anesthesie en operatieafdeling’. Deze heeft u van de medewerker van de polikliniek anesthesiologie meegekregen. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, wilt u dit dan aan uw chirurg melden. Deze medicijnen kunnen bij een operatie bloedingen veroorzaken. U dient met uw chirurg te overleggen hoe lang u vóór de operatie met deze medicijnen kunt stoppen. Een enkele keer vindt de operatie in dagbehandeling plaats. Wilt u dan de dag voor opname de algemene informatie van de afdeling dagbehandeling doorlezen?
tijdens de operatie Tijdens de operatie verwijdert de chirurg uw borstklier onder de tepel door. Daarvoor krijgt u een snede om de tepelhof, die later gehecht wordt met een oplosbare hechting. Vaak krijgt u ook een drain, deze kan meestel snel weer verwijderd worden. De ingreep duurt ongeveer een half uur. Het verwijderde weefsel wordt altijd opgestuurd voor weefselonderzoek.
4
na de operatie Na de operatie is het operatiegebied gevoelig. Met een eenvoudige pijnstiller, zoals paracetamol, kunt u de pijn meestal voldoende bestrijden.
complicaties Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is ook bij deze operatie de normale kans op complicaties aanwezig, zoals nabloeding of wondinfectie. Daarnaast zijn er nog enkele specifieke complicaties mogelijk: s¬¬/MDAT¬ER¬ONDER¬DE¬TEPEL¬WEEFSEL¬WORDT¬VERWIJDERD ¬KAN¬DE¬TEPEL¬NA¬ de operatie intrekken s¬¬$E¬DOORBLOEDING¬VAN¬DE¬TEPEL¬KAN¬IN¬HET¬GEDRANG¬KOMEN¬(IERDOOR¬ kan de tepel afsterven of kan er littekenvorming van de tepel optreden.
controleafspraak Bij ontslag krijgt u een afspraak mee voor controle tien dagen later. Tijdens deze afspraak op de polikliniek chirurgie verwijdert de chirurg de hechtingen en krijgt u de uitslag van het weefselonderzoek.
meer informatie/vragen Wanneer u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de medewerkers van de polikliniek chirurgie, huisnummer 039. Zij zijn op werkdagen van 8.30 tot 17.00 uur te bereiken op telefoonnummer (072) 548 2400. Dagbehandeling chirurgie Alleen als u wordt opgenomen op de dagbehandeling chirurgie en u heeft direct na de behandeling vragen, dan kunt u op de dag van de behandeling tot 21.00 uur contact opnemen met de dagbehandeling chirurgie (072) 548 4200. Bij geen gehoor of na 21.00 uur is de spoed eisende hulp telefonisch bereikbaar op (072) 548 2488. Een medewerker van de dagbehandeling chirurgie geeft u een brief mee om uw huisarts op de hoogte te stellen van de behandeling. Het kan namelijk voorkomen dat u binnen deze 24 uur klachten krijgt 5
waarvoor u contact moet opnemen met de dienstdoende huisarts of de afdeling spoed eisende hulp van het MCA. De arts die u dan behandelt heeft de brief nodig. Heeft u in deze 24 uur geen klachten gehad? Bezorg de brief dan binnen een week bij uw eigen huisarts.
kosten De kosten voor de behandeling worden in het algemeen vergoed door uw ziektekostenverzekering. Maar om misverstanden te voorkomen, raden wij u aan vooraf contact op te nemen met uw verzekering.
tot slot De brochure geeft algemene voorlichting. Door bijzondere omstandigheden kan de gang van zaken veranderen. Dit zal altijd door uw behandelend arts kenbaar gemaakt worden. Wij wensen u een voorspoedig herstel.
6
Colofon Redactie:
polikliniek chirurgie, afdeling marketing & communicatie Opmaak: van het onderzoek beeldgroep MCA uitslag Oplage: 50 / 2e druk / 2009 Druk: Ricoh vertelt uw cardioloog u de uitslag van Bij de eerstvolgende afspraak Artikelnummer: 119377 het onderzoek. Medisch Centrum Alkmaar
Wilhelminalaan uw vragen 12
1815 JD Alkmaar tel. (072) 44 van deze folder nog vragen, neemt u dan Heeft u na548 het44 lezen fax. (072)op548 contact met20de58medewerkers van de polikliniek van het hart-long www.mca.nl centrum (huisnummer 138). Zij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur op telefoonnummer (072) 548 27 00. Ook kunt u tijdens het onderzoek uw vragen stellen aan de medewerkers bij het onderzoek.
hart-long centrum 121737/10.03 www.mca.nl Op alle behandelingen in het MCA zijn de algemene voorwaarden van het MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting.
