BLOEIEN BIJ SLECHT WEER

❦

er r m e zo m a n m

nu

jaargang 13 nr 2

SPAANSE TOMATEN IN HOLLANDSE KLEI MAAK JE TUIN WINTERKLAAR

BLOEIEN BIJ SLECHT WEER

VAN DE MAKERS

OKTOBER 2013

En met het vertrek van Addy, is de redactie met spoed op zoek naar nieuwe leden. • Wil je meedenken over de inhoud en de koers van Bladgroen, en ook zelf bijdragen leveren? • Heb je ervaring met schrijven? • En heb je belangstelling voor ‘de mens achter de tuinder’ en gevoel voor humor? Aarzel dan niet en meld je aan! ([email protected])

Iedereen veel herfsttuinierplezier gewenst. Met de tips die we van Ine op de middenpagina krijgen, gaat dat vast wel lukken. O ja, en beter een goede buur dan… Vandaar dat ook Lief en Leedrubriek weer terug is. De redactie

efhebbe li

*van he rs

PS: de redactieleden worden gecompenseerd doordat ze geen of minder tuindiensten draaien, een en ander in overleg met het bestuur.

Van verder weg, maar inmiddels helemaal enthousiast over haar tuin bij ons, komt de Spaanse Charo. In een van de laatste interviews van vertrekkend redactielid Addy lezen we hoe Charo succesvol haar Spaanse tomaten in de Hollandse klei opkweekt. De kinderen van de Daltonschool (uit onze buurwijk Rijnsweerd) hebben dit keer fikkie gestookt en pannenkoeken gebakken. De boog kan niet altijd gespannen zijn…

r *groen uu

...nieuwe aanwas gezocht!

Lucy kwam bij onze vereniging via een tip van een buurvrouw. Dat inspireerde de redactie om ook eens een kijkje te nemen bij onze buren. We gingen op visite bij het Voordorpse tuinenpark ‘Ons Buiten’ dat onlangs zijn 85-jarig bestaan vierde, en leerden dat men daar de hekken tussen de tuinen aan weghalen is. Of dat nou zo’n goed idee voor ons is met al die rondhuppelende konijnen? Ook namen we een kijkje bij de Moestuinen van Maarschalkerweerd.

eerste

Al een tijdje had Addy de Meij geen tuin meer, maar toch zette zij zich nog in voor Bladgroen. Dat is nog eens karakter. Haar enthousiasme leverde boeiende tuinportretten op. En ook in dit herfstnummer kunnen we nog genieten van twee van haar stukken. Helaas wel de laatste keer, want het lukt haar niet meer om de werkzaamheden voor Bladgroen (en de site!) te combineren met haar andere bezigheden. Addy bedankt voor je inzet!

t

Addy bedankt en…

Of het nu kwam doordat de Siciliaanse Frankie Baldi de laatste keer op cover stond of niet, feit is dat we een hele mooie en warme (na)zomer gehad hebben. Een beetje droog, maar wie zijn gieter zo af en toe in de sloot (geen leidingwater!) liet zakken, heeft zijn tuin wel door de droogste dagen heen gesleept. Laat nu dus dat slechte weer maar komen… Lucy de Haas, deze keer op de cover, is dan namelijk op haar best. Zij vertelt in het hoofdinterview hoe ze haar tuin in twee jaar tijd helemaal op zijn kop gooide. En het resultaat mag er zijn.

3

26 oktober: Pompoendag

Kom op 26 oktober naar het Pompoenfeest!

INHOUD 8 BLOEIEN BIJ SLECHT WEER

8

Vanaf 5 oktober kun je je pompoen naar de winkel brengen. Op 26 oktober worden de pompoenen gewogen.

Waar? Bij de tuinwinkel. Hoe laat? Vanaf 10.00 tot 13.30 uur.

12 DUBBEL FEEST VOOR ‘ONS BUITEN’

Het Voordorpse Tuinenpark ‘Ons Buiten’ vierde laatst zijn 85-jarig bestaan. Een goede reden om eens te gaan kijken hoe onze buren het aanpakken.

Wie de zwaarste pompoen heeft, krijgt een mooie prijs! Verder is er op die dag een ruim aanbod van pompoenproducten zoals pompoentaart, pompoensoep en pompoenpitbrood.

Lucy de Haas is op haar best bij slecht weer. Lees hoe zij in weer en wind haar stukje land omtoverde in een prachtige bloementuin.

12

16 MAAK JE TUIN WINTERKLAAR!

Stilzitten en wachten op de winter? Ben je gek! Met de tips van Ine tuinier je vanzelf de hele herfst door.

18 SPAANSE TOMATEN IN HOLLANDSE KLEI

De Spaanse Charo is nieuwsgierig en verbouwt allerlei verschillende soorten groente. Pronkstuk is de Tomate de Montserrat.

16

18 4

En verder... 6 Over ons 7 Schooltuintjes 12 Tuinweetjes 21 Meer tuinweetjes 22 De Moestuin van Maarschalkerweerd 24 Tuintreurnissen 25 Arie Aardworm 27 Recepten van Ine 28 Lief en leed 29 Van het bestuur 5

De lente bladgroen 2010 ATVStadion

Bladgroen 2 JG 11

OVER ONS

Schooltuintjes

De volgende tuinen zijn van pachter veranderd:

Tuin 74 is enigszins onverwacht opgezegd door Jan Peeters.

Tuin 10 is opgezegd door Simon Addy, die daar zo intussen heel wat jaartjes heeft getuinierd. De tuin is overgenomen door Yvonne Cuijpers.

Tuin 4 van Gert van Essen, komt eveneens per 1 januari 2014 vrij. Deze tuin was jarenlang één van best onderhouden tuinen van ons complex en gaf altijd een hoge opbrengst. Jammer dat Gert zich genoodzaakt voelt om op te zeggen, maar een goede tuin om over te nemen.

Tuin 54 van Margreet Klaverdijk is overgegaan naar Arda Buisman. Tuin 128 van Mick Lammers is vanwege zijn verhuizing opgezegd en in de vaardige handen van Judith van Beusekom gekomen. Judith heeft al 4 jaar tuinervaring opgedaan als vrijwilliger bij tuinderij De Volle Grond (voorheen de Aardvlo). Tuin 129 kwam door het vertrek van Sylvie Piernaz naar tuin 55 vrij en is nu onder de hoede van Nathalie van Dis. Vier tuinen zijn of komen nog vrij: Tuin 113, ons kleinste perceeltje, was toch nog een maatje te groot voor Maartje Guikers. Een prachtig plekje voor iemand die een zonnig en klein tuintje wil. Tuin 96 van Merle van Houten, komt vrij per 1 januari 2014. Tuin met een aantal jaar geleden helemaal opgeknapt huisje.

6

❦ Bestaande leden krijgen altijd voorrang op de wachtlijst, als die belangstelling voor een vrijgekomen tuin mochten hebben. Wij wensen alle nieuwe tuinleden een goede start en hopen dat ze zich snel thuis voelen binnen onze vereniging. Alle vertrekkende tuinleden danken we voor hun bijdrage aan het aanzicht en onderhoud van ons tuincomplex en wensen we alle goeds.

Woudie Blok (tuin 92) en Anneloes van den Brink (tuin 32)

Na een droge, hete zomervakantie begon het nieuwe schooljaar nogal nat. Jammer, want we gaan gewoon door tot aan de herfstvakantie. De kinderen uit groep 7 maken in groep 8 het seizoen vol. Maar met een zonnetje erbij werkt het prettiger, dus we hopen op een mooie nazomer. Omdat het tuinwerk niet heel afwisselend meer is (heel veel wieden na zeven lange weken zonder onderhoud), maken we ook iets met de tuinproducten. Dat doen we met groepjes van hooguit tien kinderen. Op het programma staan courgettesoep of tomatensoep, pesto, appelmoes, jam en misschien wel appeltaart. De eerste les was geslaagd. Het was nog redelijk mooi weer en we hebben pannenkoeken gebakken boven een kampvuur, van eigenhandig gedorst en gemalen graan. Niet zelf verbouwd, maar meegenomen van vakantie in Zweden. Het heeft iets heel bevredigends om al die aren leeg te peuteren, het kaf eraf te blazen en vervolgens te malen in een stenen vijzel. En als tien kinderen allemaal een handje graankorrels voor hun rekening nemen, hebben we zo een aardig beslagje. De bedoeling was om eerst een half uur op de tuin te werken. Maar verder dan oogsten kwamen de meesten niet, want zodra het kampvuur brandde, was de aandacht voor de tuin verdwenen.Van de meesten dan toch. Er zitten een paar fanatieke tuinders tussen. Meisjes, voor de jongens was het vuur en hout sprok-

kelen té verleidelijk. En voor mij ook. Niets mooier dan fikkie stoken. We noemen dat tegenwoordig heel verantwoord ‘natuurbeleving’. De pannenkoeken waren heerlijk! Naast het kampvuur en de nieuwe ‘kampvuurkuil’, valt er steeds meer natuur te beleven. Alles wat er al stond, begint meer vorm te krijgen. En ook zijn er weer verbeteringen aangebracht die veel dieren aantrekken. Er is een vijver ingegraven, waar dit jaar vier watersalamanders in zijn geboren en waarin we een groene kikker zagen, naast alle bruine kikkers en padden. Het water is van goede kwaliteit door de eendenmosselen op de bodem. De schaatsenrijders maken eindeloos rondjes over het oppervlak. Prachtig om te bekijken en dat doen de kinderen graag. Regelmatig zitten ze met een opzoekboekje te kijken naar alle diertjes. Om de salamanders en padden een goede overwinteringsplek te geven, hebben we de stapelmuur ernaast weer in verbeterde vorm opgebouwd. Ook zijn de kruidentuinen aangepakt, die zien er heel mooi uit met bloeiende lavendel, dropplant, kamille, tijm en zonnehoed. Het trekt veel vlinders, hommels en bijen aan. Geen wonder dat Nora veel honing had deze zomer. Het was een goed en leuk schooltuinjaar. En volgend jaar weer lekker verder!

Anneloes van den Brink 7

BLOEIEN BIJ SLECHT WEER DE TUIN VAN LUCY DE HAAS

Toen Lucy de Haas ruim twee jaar geleden op ons complex begon, was onmiddellijk duidelijk dat ze het groots aan zou gaan pakken. In het keurig bijgehouden gazon van tuin nummer twintig werden grote vierkante houten bakken geplaatst, er kwamen houten schermen rond de kas, waar een complete coniferenhaag voor werd uitgegraven en verwijderd. Kortom: hier was iemand bezig die precies wist wat ze wilde. Na twee jaar bewonderen we samen het resultaat: een prachtig aangelegde tuin met een groot assortiment vaste planten die dicht op elkaar staan. Daardoor lijkt het wildernis, maar dat is schijn. Lucy heeft alles onder controle. Het helpt ook dat ze vrijwel elke dag even komt kijken en in de herfst en de winter minstens anderhalve dag per week in haar tuin aan de slag gaat. Het liefst als het slecht weer is. Dan pakt ze zichzelf gewoon goed in. Lucy de Haas: ‘Ik tuinier al vanaf mijn veertiende. Ik heb altijd tuinen gehad. Alleen de laatste acht jaar niet, en ik miste het toch wel. Hier in de stad heb ik een klein tuintje waar net een paar tuinstoelen in kunnen staan. We kunnen

8

daar lekker eten, maar er is weinig grond. Ik heb er alleen een paar leuke planten in potten. Dus toen ik op straat een buurvrouw tegenkwam die me vertelde dat ze geen tijd meer had voor haar volkstuin, ben ik meteen gaan kijken. Het huisje was prima, de gereedschappen zagen er goed uit maar de tuin zelf, met veel gras, was saai. Alleen had hij een groot voordeel: hij was onkruidvrij! Een tuin vol zevenblad kost je vijf jaar om dat te saneren. Ik ben dan ook vrij snel begonnen met al dat gras om te spitten. Mijn man Kees houdt gelukkig heel erg van klussen, dus die houdt het huisje in de gaten, oliet de machines, en spit stukken in de tuin om als ik dat vraag. Want zes vierkante meter twee steken diep omspitten is te zwaar voor mij. Vervolgens zet ik de plantjes erin. In die zin doen we het wel samen.’ Prei en konijnen ‘Mijn bedoeling is om hier een onderhoudsintensieve tuin te hebben. Ik houd er erg van om hier de hele dag bezig te zijn. Ik wil het zo wild mogelijk maken, maar wel zo dat het gecontroleerd is.

9

Dus zoveel mogelijk bloemen neerzetten zodat er bijen, vlinders en hommels op af komen. Ik ben begonnen met zoveel mogelijk vaste planten, maar nu heeft Kees voor mij aan de zijkant een paar bakken getimmerd, zodat ik een moestuin heb. Ik werd erg geïnspireerd door wat ik hier zo om me heen zie en voorbij zie fietsen in de mandjes. Ik ben zo simpel mogelijk begonnen, met aardbeien. En in de winkel heb ik wat koolplantjes aangeschaft. Het is goed dat ik niet meteen veel heb aangeplant, want na twee weken werden de koolplantjes al ontdekt door de konijnen en de slakken. Die waren van de ene op de andere dag foetsie. Daar werd ik echt ongelukkig van, want ik wilde die beesten niet gaan bestrijden. Toen ben ik het jaar erop gaan experimenteren met groenten die een beetje ziekteresistent zijn en niet aangevreten worden. Dat werd prei. In mijn bakken zit goede grond. Zo kon ik heel veel oogsten. Dus dat ga ik volgend jaar uitbreiden en het leuke is dat je prei bijna overal in kunt verwerken. Ik had ook uien, rucola en radijzen. De wortels hebben het ook erg goed gedaan, alleen moet ik daarvoor de grond dieper omspitten, want die groeiden krom.’ Maar van oorsprong ben je echt een bloementuinier. ‘Ja, cottage noemen ze dat geloof ik. Ik houd van veel bloemen, insecten en vlinders. In de winter werk ik heel veel in de tuin. Laarzen aan, regenjas aan. Maar als het een beetje dicht begint te groeien, wat ook komt door de techniek die ik toepas, dan kan ik in mei stoppen met onkruid wieden en ga ik alleen maar van de tuin genieten. Ik

10

moet alleen hier en daar wat stutten. Ik heb hier van de zomer dus heel veel gezeten om de vlinders te tellen. Het waren er erg veel.’ Van juwelen naar Ikea-keukens Doe je er nog iets naast? ‘Ik heb natuurlijk altijd gewerkt, maar op dit moment niet. Ik ben van huis uit goudsmid. Maar ik heb ook in de zorg gewerkt, en als sales-manager. Ik maak nu even pas op de plaats en dan ga ik dit najaar als zzp-er in de thuiszorg werken. Ik heb er erg behoefte aan om iets nuttigs te doen. Gezien mijn leeftijd, ik ben net 50 geworden, is het nu het moment om erover na te denken wat ik verder in mijn leven ga doen. Ik heb heel lang bij Ikea gewerkt op de keukenafdeling. Dat was heel leuk, want er komen veel verschillende mensen. Ik hielp ze met het inrichten van hun keukens. Ik heb het er negen jaar erg naar mijn zin gehad, maar na reorganisaties wilde ik er toch weg. Goudsmeden heb ik vooral vroeger lang gedaan. Toen had ik mijn eigen bedrijfje. Dat was een heel romantische tijd. Ik werkte toen in Brussel voor een grote juwelier, die allemaal bijzondere klanten had, koningshuizen en zo. Daarvoor maakte ik in opdracht juwelen. En als je mazzel had kwamen de klanten soms ook naar het atelier om te kijken hoe het vorderde, met een heel gevolg er achteraan. Toen ik terug verhuisde naar Nederland ben ik daarmee gestopt. Ik had in Brussel een heel speciale klantenkring. Die kun je niet zomaar verplaatsen. Toen ben ik bij Ikea gaan werken en les gaan geven.’

In je huisje zie ik geen Ikea-keuken… ‘Nee, maar die komt nog. Ik ken het assortiment natuurlijk goed, en Ikea heeft een systeem van roestvrij staal, dat hier ideaal past. Zo’n keuken moet natuurlijk vorstbestendig zijn en goed schoon te maken.’ Hoeveel tijd per week besteed je aan de tuin? ‘Ik ben hier heel veel, maar vooral in het najaar, om te ordenen en planten te verplaatsen. Ik probeer hier iedere dag even naartoe te rijden. Maar in het najaar ben ik er wel vijftien uur, vooral op zaterdag en zondagmiddag. Ik ben absoluut geen mooi weer tuinier. Als het mooi weer is ga ik in de zon zitten, een beetje rondkijken en plantjes water geven. Een regendag vind ik heerlijk, zoals vandaag. Ik werk harder bij slecht weer.’ ‘Ik leer ook steeds nieuwe dingen hier. Ik heb nu dus gemerkt dat ik groenten wel leuk vind. Dan zie ik ook wat ik niet moet doen. Je moet dus de late frambozen hebben, want dan hoef je geen netten te spannen tegen de vogels. Dat deed ik vorig jaar wel, en toen vond ik een dode vogel en een dode egel verstrikt in dat net. Die kon ik er niet eens meer uit krijgen. Dat vond ik zo zielig. Dat doe ik dus niet meer. Ik kies de gewassen er zo op uit dat ze niet aangevreten worden door de dieren of dat ik dat toe kan laten.’ Straf Dit is je eerste volkstuin, dus ook je eerste volkstuinvereniging. Hoe vind je dat, met die tuindiensten en een tuinschouw?

‘Ik vind het prima. Ik vind dat iedereen tuindiensten zou moeten doen. Ik vind zelfs dat de mensen die ze niet draaien en geen andere taken hebben, straf moeten krijgen. Ik vind dat zo’n slappe hap, daar kan ik niet tegen. Het is toch niet erg om iedere zes weken een beetje te schoffelen? En na twee uur mag je weer naar huis! Ik vind dat geen enkel probleem.’ Je hebt van deze tuin een metamorfose gemaakt die iedereen ook wel opgevallen is. ‘Ik weet nog toen we in het begin bezig waren met die houten bakken mensen dachten dat het heel strak en steriel zou worden.‘Wacht maar,’ zei ik toen.Want ik wist dat ik er lathyrus tegen ging zetten en hop en dat het helemaal begroeid zou raken. En daar zitten de vogels dan weer op en langzamerhand verdwijnen die houten constructies allemaal. Ik wil gewoon veel groen. Dat is er nu, dus volgend jaar kan ik de hogere planten meer naar de buitenkant zetten. Dan heb ik nog meer privacy. Want het was wel erg open hier. In het begin was ik de hele dag aan het zwaaien en met iedereen aan het kletsen.’ Waar ga je het eerst naar kijken als je hier bent? ‘Naar de groenten. Want die zijn nieuw. De kolen bij voorbeeld. Dat is nu een rupsen babykamer. Ik kon twee dingen doen: of de rupsen elimineren, of mijn kolenbak aan de rupsen geven en erbij denken: eens worden jullie allemaal vlinders. Dus ik heb het losgelaten. Dieren bestrijden, dat doe ik niet meer. Daarna ga ik naar mijn bloemen, naar de dahlia’s

11

De lente bladgroen 2010

bij voorbeeld. Die had ik gezien bij Sylvia, mijn buurvrouw, toen ze nog leefde. Zij had ze op een gegeven moment in een rand gezet. Vroeger, toen ik nog een tuin bij mijn moeder had vond ik dat vreselijk, maar bij Sylvia zag ik dat het ook prachtig kan zijn. En het past hier ook zo goed. Er zijn heel veel soorten met prachtige kleuren.’ In de kas heeft Lucy pepers, paprika’s, aubergines. En heel veel kerstomaten, die de tocht naar huis niet eens halen, want die eet je zo op. De overvloedige munt staat er weer voor de bijen en de vlinders. Daar kijkt ze naar op het schommelbankje dat ze op Marktplaats

Bladgroen 2 JG 11

vond, en die een plek kreeg naast de waterlelie in de waterkuip die haar man Kees voor haar ingroef. ‘Ik vind het zo mooi om naast een witte waterlelie te zitten. Ik koop ook veel plantjes via Marktplaats. Zo ben ik aan de asters en de helianthus gekomen. Maar mijn lievelingsplant is de Lavatera ‘Barnsley’ met zijn zachtroze bloemen, die heb ik altijd in mijn tuinen geplant. Hij vriest meestal dood in de winter, maar je kunt hem heel goed kopen in het voorjaar en dan is hij hoog genoeg in de zomer.’ Om rustig achter te zitten – wachtend op de vlinders. PT

Tuinweetjes van Ine 1 De wintervlinder zet in het najaar zijn eitjes af in spleten van de bast en takken van vruchtbomen, maar ook op eiken en wilgen, muren en schuttingen. In het voorjaar komen de rupsen uit, die in de vorm van een vraagteken op het blad zitten. Ze maken spinsels in de toppen van de scheuten en eten jong, uitlopend blad, bloemen en kleine vruchten. De schade aan vruchten bestaat uit diepe, verkurkte gaten tot op het klokhuis. Vaak vallen ze vroegtijdig af. Het vrouwtje is vleugelloos en lijkt op een zwart rupsje, het mannetje is ongeveer 15 mm lang, is grijs-lichtbruin van kleur met fijne streepjes over de vleugels. De rups

12

is groen met een onduidelijk zwart streepje over de rug. De vrouwtjes kruipen langs de stam van de boom omhoog om de eitjes af te zetten. Om dit te voorkomen kun je begin oktober op 1-2 meter boven de grond lijmbanden aan te brengen. Deze moeten minimaal 20-15 cm breed zijn.Verwijder eind januari de banden en verbrand ze of doe ze in de vuilniszak. ID zie ook: • bongerdgrooteveen.nl • natuurbericht.nl

Dubbel feest voor Tuinenpark ‘Ons Buiten’ Het gebeurt niet vaak dat Bladgroen een uitstapje maakt, maar voor het jarige Tuinenpark Ons Buiten maken we graag een uitzondering. Want deze oudste volkstuin van Utrecht vierde in september zijn 85-jarig bestaan. Een blik op de website laat zien dat we hier te maken hebben met een actieve vereniging: naast de 100 volkstuinen is er plek voor een insectenhotel, een dierenweide, een zintuigenbak, een salamandervijver… Er is een kruidentuin, een heemtuin, een kweekveld en een schooltuin. In een hoek van de volkstuin een cluster gebouwtjes en praktische voorzieningen: het verenigingsgebouw, ruimte voor de compostverwerking, de winkel, een gereedschappenloods, een met een partytent overdekt terrasje…

Het park beschrijft zichzelf als de groene long van Voordorp. Het is dan ook een van de weinige volkstuincomplexen die onderdeel uitmaken van een woonwijk. Door de jaren heen zijn de banden tussen Voordorp en Tuinenpark Ons Buiten steeds nauwer aangehaald. Het complex heeft dan ook een duidelijke buurtfunctie, veel vrijwilligers uit Voordorp hebben de zorg voor de dieren op zich genomen, er is zelfs een dierenarts die als vrijwilliger een oogje in het zeil houdt. En behalve dat komen de Voordorpers graag naar Tuinenpark ‘Ons Buiten’ voor een wandeling, om kruiden te plukken of om hun groentebedje te wieden. Rondje door de tuin De volkstuinen, beter gezegd ‘bostuinen’ nemen het grootste deel van het

13

De lente bladgroen 2010

tuinenpark in beslag. Langs de paden rozenstruiken en daarachter een grote diversiteit aan tuinen die allemaal gedijen onder de bomen. Deze bomen zijn een bijzonder kenmerk van de tuin: ze zijn veelal oud en sommige ook zeldzaam. En de hoogte is vaak aanzienlijk. Er is een groencommissie die zorgt voor onderhoud en het betere snoeiwerk om de balans tussen schaduw en zon op peil te houden. In de tuinen vind je vooral sierbloemen, struikjes, vijvertjes, vogelhuisjes… iedereen doet zijn best om de natuur zo veel mogelijk ter wille te zijn. Het maakt de tuinen stuk voor stuk tot ware eco-paradijsjes. De dierenweide ligt in een open gedeelte van het terrein. Veel gras, een paar fruitbomen (schaduw voor de dieren) en een originele potstal. Paul Klein Kiskamp, boerenzoon van origine, haalt hier vrijwel dagelijks zijn hart op, hij is hier thuis. ‘Die potstal, ja wij koesteren ouderwetse gewoonten. Hier komt de mest voor de groentetuintjes vandaan. De dieren hebben allemaal een Hollandse signatuur, we houden hier Barnevelder kippen (dubbel zwart gezoomd), Watermaalse Baardkrielen, en de bomen in de wei zijn ook van Hollandse fruitsoorten’, Paul gaat helemaal los: ..’zoals de Koenenwalnoot, of de Vesterland mispel…’ ‘Sommige dieren wonen al heel lang op de tuin. De oudste geit is Alke, ze is al bijna 17 jaar oud. Veel dieren hebben een naam gekregen, bijvoorbeeld het geitje Annie Brouwer.’ De namen van de onderkomens van de dieren zijn ook niet mis: Maison de lapin, Casa de Cavia en wat te denken van Pollo Palazzo. Het caviagedeelte heeft

14

Bladgroen 2 JG 11

een Teletubbie-achtige uitstraling: heuveltjes en holletjes. Dat geldt overigens ook voor de konijnenhuisvesting, die voor een deel ondergronds gaat. De dierenweide wordt voor een deel door vrijwilligers uit Voordorp onderhouden, werkzaamheden: het voeren van de dieren en strontvegen. Rond de weide prieeltjes van wilgentakken, de kweekbedden waarop vooral groente wordt verbouwd, de zintuigenbak en de schooltuinen. Heeft Paul zijn hart verloren aan de dierenweide, Henny Stekelenburg (verzorgt de communicatie en is lid van het bestuur) wordt helemaal lyrisch van de salamandervijver, een schitterende plek, en alleen vindbaar als je het weet. Aan de rand van de vijver houten blokken in het water, handige opstapjes voor de kikkers en salamanders. Ook in de sloten die het terrein doorkruisen zijn er plankiertjes voor de kikkers en egels, die anders door de beschoeiingen van de sloot geen kans zien om aan land te komen. En zo zijn er nog veel meer voorzieningen voor de dieren en de insecten, sommige vallen op, andere ogenschijnlijk zo achteloos aangebracht dat je er echt oog voor moet hebben. Op de belangrijkste plekken staan daarom bordjes met informatie voor de wandelaars, ook veel bomen zijn voorzien van een toelichting. De winkel en de loods zijn het domein van Ben Nouwens. Hij verkoopt jam, mest, compost, zaden en allerhande tuinbenodigdheden. En ook de eitjes van de dierenweide gaan grif van de hand. In de winkel is ook een beetje ruimte vrijgemaakt voor tweedehands spulletjes: boeken, een ouwe weegschaal, potjes… Ben houdt het ook

niet bij één dag op het tuinenpark, hij is er dagelijks te vinden. Historie Tuinenpark ‘Ons Buiten’ werd in 1928 opgericht, op een ander terrein dan het huidige, dicht tegen Wittevrouwen aan. Vijfendertig jaar later, 10 juni 1963 was de feestelijke opening van het nieuwe complex in Voordorp, naast de Oosterspoorbaan. Het Utrechts Nieuwsblad schrijft bij die gelegenheid dat ‘het opvallend is dat er zo dicht bij de drukke stad een oord van stilte te vinden is, waar geen brommers of transistorradio’s te horen zijn’. Daarnaast valt in het artikel nog op dat de helft van de tuinen moestuin moet zijn en de andere helft siertuin, dat er een maandelijkse schouw is en ‘dat de vereniging leden uit alle lagen van de bevolking telt, chauffeurs, timmerlieden, artsen en zakenlui’.’Ons Buiten’ werd ook wel de tuin van de witte boorden genoemd, vanwege het hoge gehalte ambtenaren uit Tuindorp. Henny Stekelenburg: ‘Dat is 50 jaar later wel anders. Onder de tuineigenaren tellen we meer vrouwen dan mannen. En qua leeftijd en samenstelling is de vereniging heel divers’. Plannen Zijn er speciale projecten waar momenteel de focus op ligt? ‘Ja’, zegt Henny, we zijn bezig om de hekken tussen de tuinen weg te halen. De grenzen hoeven niet per se te verdwijnen, maar door in ieder geval de gaasafscheiding weg te halen ontstaat er vrije doorgang voor de dieren. ’De hekken van gaas worden vervangen door liggende boomstammen, of houten

hekjes, iets met wilgentakken. Dit is een plan van de lange adem, niet iedereen heeft er direct tijd voor’. En het bestuur houdt het ook relaxed: lukt het vandaag niet, dan komt morgen ook weer langs. Dat is overigens ook de signatuur van het bestuursbeleid: stimuleren, richting geven en iedereen de rust en de ruimte geven om mee te bewegen. ‘We zijn geen bestuur van de regeltjes, we willen mensen enthousiasmeren en af en toe een klein zetje misschien’. Binnenkort wordt het clubgebouw aangepast aan de eisen van de tijd, zoals dat heet. ‘Ja, er komt Wifi, een groot beeldscherm, de educatieve hoek wordt gemoderniseerd, andere tafels, stoelen, de inrichting gaat helemaal op de schop’. ‘We willen dat dit gebouw veel meer een buurtfunctie krijgt. Het moet hier vrolijk, functioneler, eigentijdser. Een warme ruimte waar de leden ook in de winter elke dag terecht kunnen’. Op zijn best wordt het clubgebouw een tweede huis, waar ook mensen uit Voordorp welkom zijn. Afgelopen 14 september was het 85-jarig jubileum een feit. Het feest werd extra opgeluisterd met de toekenning van de vierde stip op het lieveheersbeestje van het keurmerk ‘Natuurlijk Tuinieren’, het hoogste aantal stippen dat een vereniging kan bereiken. Tuinenpark ‘Ons Buiten’ krijgt deze stip vanwege de ondernemingszin en vele activiteiten van de tuinders. De AVVN heeft alle tuinen bekeken en geconstateerd: alle leden doen het eigenlijk zelf. Een extra stip dus voor alle tuinders van Tuinenpark ‘Ons Buiten’, proficiat! AdM

15

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

TIP 1 Kale grond komt in de natuur niet voor, daarom is het aan te raden om steeds stukken grond waar geen groenten meer staan om te werken – liever niet diep spitten – en er (gedroogde) koemest en (blad)compost over te strooien. De aarde koelt minder af en het bodemleven blijft actief. Volgend voorjaar alles licht omwerken.

TIP 2

Eind oktober beginnen de meeste planten aan hun winterrust, daarom is het nu een goede tijd om bomen en struiken te verplanten.

TIP 3

Ook is het nu de tijd om nieuwe fruitbomen en struiken te planten.

TIP 4

Strooi rond de bomen en struiken een laagje gedroogde koemest en breng daarover compost aan. Verspreid dit in het voorjaar omdat er anders ongedierte onder gaat zitten.

TIP 5 Verzamel afgevallen blad voor bladcompost.

16

Maak je tuin winterklaar! TIP 6

Knoflook planten kan tot en met september, bij zacht weer oktober. Veel fruitbomen en -struiken zoals abrikoos, perzik, pruim, rode bes, aardbei en framboos hebben graag knoflook in de buurt. Appels houden ook van bieslook. Aardbeien ook, maar geven meer fruit met een ui in de buurt!

TIP 7 Dahlia’s kunnen al direct na de laatste bloei uit de grond gehaald worden. Ook als het loof nog groen is. Snijd de stengels tot op 15 cm af. Veeg zoveel mogelijk aarde van de knollen af en zet ze omgekeerd weg om te drogen. Wikkel ze in kranten en leg ze op een droge, koele en vorstvrije plek.

TIP 8

Het najaar is een goede tijd om onkruid te verwijderen. Dit scheelt een hoop gedoe in het voorjaar, want dan hebben we het al druk genoeg. Schoffelen heeft totaal geen zin, tenzij de plantjes niet hoger zijn dan 2 cm en niet diep wortelen. Bij frezen worden de wortels van het onkruid in stukjes gesneden en zo komt het des te weliger terug. Beter is het de grond met een spitvork los te maken en dan het onkruid met wortel en al weg te trekken of steken. Al het onkruid kan op de composthoop. Als deze goed onderhouden wordt sterft het onkruid volledig af.

TIP 10 Diep wortelend onkruid, zoals paardenbloem, winde en heermoes verwijderen gaat het beste met een speciale ‘onkruidsteker’, te koop bij onze tuinwinkel.

TIP 11 Snoei steenfruit, bijvoorbeeld pruim, kers, perzik, abrikoos, noot. Dit kan tot en met half oktober.

TIP 9 Druiven worden in hun rustperiode gesnoeid, dat wil zeggen van november tot en met januari.

17

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

SPAANSE TOMATEN IN DE HOLLANDSE KLEI Op bezoek bij Charo Larraz Berges

Met een heleboel informatie op papier, de echo van een plezierig gesprek in het hoofd en een zoete paprika in de tas verlaat ik tuin 68 van Charo Larraz Berges. De paprika werd me al bij mijn entree onder de neus geduwd: ‘Ruik toch eens’, zegt ze, ‘nee, je moet aan het steeltje ruiken’. Inderdaad geurt de paprika daar lekker sterk. Honderd procent amateur ‘Hoe doe je dit? Waar haal je dat? Hoe heet dit? Allemaal vragen die ik iedereen stel. Want ik ben honderd procent amateurtuinder, ik weet niets. Ik probeer alles en ik vraag overal en iedereen om advies. En als het op de ene manier niet lukt, dan doe ik het de volgende keer anders. Ik weet nu bijvoorbeeld dat er geen verse mest bij de boontjes mag. Dus heb ik de ene helft van de moestuin gevuld met planten die geen verse mest mogen hebben en de andere helft met groente die daar juist goed op gedijd. Volgend jaar andersom.’ Al is het laat in de zomer, er vliegt nog van alles rond in Charo’s tuin: vlinders,

18

witte en atalanta’s, bijen en libellen. En onder het gras is het ook levendig: in de vakantie hebben de woelmuizen zich daar een plek toebedacht, het gazon lijkt wel een verend tapijt. Hoe blij Charo ook is met de dieren in de tuin, er is wel een grens: konijnen zijn tot ongewenste diersoort verklaard. Dus Peter, de man van Charo, heeft piketpaaltjes geslagen rondom de groentebedden en daaroverheen, aan weerszijden van het tuinpad, met zwarte netten een grote kooi gemaakt. En tot nu toe werkt het systeem. In de kooi groeit de groente alle kanten op: vier soorten pompoenen, twee soorten zelf gezaaid, één plant van Marijke gekregen en één plant aangeschaft op de Groenmoetjedoendag. Behalve pompoenen ook ronde courgettes, artisjokken, boontjes, snijbiet in twee varianten, groenlof, augurkjes, komkommers, te veel om op te noemen. Ook de kas is goed gevuld, met de zoete paprika’s en grote, stevige tomaten: Tomate de Montserrat. De naam van deze plant ligt besloten in de streek van herkomst: met een beetje

dwergmuis

aardmuis

19

De lente bladgroen 2010

goeie wil zie je de structuur van het Spaanse Montserratgebergte terugkomen in de vorm van de tomaat, aldus Charo. Spaanse wortels ‘Maar in mijn streek verbouwen ze een heel andere tomaat, meer vlezig, en veel sappiger. Die wil ik volgend jaar gaan verbouwen. Het volume van die tomaten is zo groot dat een ervan al genoeg is voor een complete gezinssalade.’ ‘Mijn streek’ is dus niet in Nederland, Charo’s wortels liggen in Spanje. In het dorpje Biota, om precies te zijn, in de streek La Cinco Villas en dat is weer een onderdeel van de regio Aragon. Ze is een kind van het platteland, haar moeder woont nog steeds in Biota. Haar aanwezigheid daar is alleen al een reden om regelmatig naar Spanje te gaan. En terug naar Nederland reizen er dan soms weer Spaanse zaden en planten mee. Zo is Charo zelf ook meegekomen naar Nederland: meegelift met Peter, haar toekomstige echtgenoot en vader van hun twee kinderen Monica en Paul. Maar dat wist ze toen nog niet. Ze kennen elkaar nu al bijna 25 jaar, bijna de helft van mijn leven, zegt Charo. Na vijf jaar heen en weer reizen heeft ze haar keuze definitief gemaakt en kwam naar Nederland. Behalve haar familie liet ze ook haar werk daar achter: ze werkte er in een familiebedrijf dat dameskleding maakte en exporteerde. ‘Omdat ik zo dicht bij het proces zat, wist ik twee jaar van te voren al wat de mode zou worden, in zo’n bedrijf werk je lang vooruit.’

20

Bladgroen 2 JG 11

Nu werkt Charo op de Jenaplanschool in Wittevrouwen. Ze geeft Spaans aan kinderen die iets meer willen, kinderen die meedoen aan bolleboosprojecten. De kinderen zijn leergierig, niet alleen naar de taal, maar ook de cultuur is haar ervaring. En daar probeert Charo ze dan ook iets van mee te geven, want alleen met vertalen ben je er niet, woorden hebben soms een gevoelswaarde die zich niet in een directe vertaling laten omschrijven. Ontina Charo en Peter wandelen regelmatig ’s avonds naar de tuin, het is een kwartiertje lopen. Even er naar toe, paar takjes onkruid trekken en dan weer naar huis. Die avondwandelingen zijn de finishing touch, overdag wordt het echte werk gedaan, Charo is elke week wel een paar dagen op de tuin te vinden. ‘Ik voel me hier goed thuis, het is hier een soort dorpje. Alle ervaringen zijn positief, leuk, zo open. Het winkeltje is ook heel fijn, ik krijg er altijd goed advies.’ Naast de groentekas staat een onaanzienlijk sprieterig struikje in een pot. Met een uitgesproken, markante geur als je er met je handen langs gaat. De plant heet Ontina (Santolina chamaecyparissus of Heiligenbloe of cypressenkruid). In Spanje groeit het op het land, het is een beetje de heide van Spanje, Charo relateert het ook aan tijm. En aan haar land. ‘Als ik deze plant ruik en ik doe mijn ogen dicht, dan ben ik weer even in Spanje.’ AdM

Tuinweetjes van Ine 2 Knoflook (allium sativum) Ook de oude Grieken waren grote liefhebbers van knoflook. Hun atleten hielden knoflookkuren ter voorbereiding van de Olympische Spelen. De toegang tot de tempel van Cybele (vruchtbaarheidsgodin) werd echter verboden aan ieder wier adem de geur had van de ‘stinkende roos’...... Klimop (hedera helix) Klimop is geliefd of gehaat. Geliefd, omdat het een altijdgroene, sierlijke plant is en gehaat omdat hij zou woekeren. Jonge planten, die klimmen of kruipen, hebben een drielobbig, bijna hartvormig blad. Oudere planten krijgen een ruitvormig blad. Vanaf dit moment groeit de plant verder in de breedte. Klimop bloeit in het najaar met bolvormige, geelgroene bloemschermen en zijn als een van de laatst bloeiende bloemen zeer in trek bij de bijen. De klimop windt zich graag om de stam en dikkere takken van bomen, maar laten de kruin vrij, zodat de boom in leven blijft. Een

Knoflook is een lid van de alliumfamilie, evenals de ui, sjalot, bieslook en prei. Hoewel knoflook het beste in het najaar gepoot kan worden, knof houdt van wat vorst over de tenen, kan dit ook nog in maart-april. Knoflook houdt van een droog en zonnig klimaat, dus plant ze op een warme en zonnige plek in de tuin. dunne of oude met klimop begroeide boom vangt wel meer wind en kan dan sneller omwaaien, maar bij gezonde, volwassen bomen is er niks aan de hand. Vogels nestelen er graag in en hebben zo voedsel in de vorm van allerlei insecten bij de hand. Als je een stek neemt van volwassen klimop krijg je een struikklimop, een niet klimmende heester. En wat het woekeren betreft, je kunt alles snoeien, ook klimop. ID bron: Romke van der Kaa, ex-kweker en tuinjournalist zie ook: • knoflooksite.nl • neerlandstuin.nl

21

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

De Moestuin van Maarschalkerweerd Op nog geen halfuur wandelen van ATV Stadion ligt, vlak langs de Kromme Rijn, De Moestuin Maarschalkerweerd. Een moestuin in het kwadraat! Want hier aan de rand van Utrecht wordt niet alleen getuinierd, maar men verkoopt de biologische groente uit eigen tuin ook. Daarnaast kun je lekker lunchen op het terras van het lunchcafé, terwijl je kroost op een skelter langs de kroppen sla crost of een kijkje neemt bij de geiten en varkens in de dierenweide. En iets verder op het terrein is men hard bezig om een roeizeilsloep in elkaar te timmeren. Kortom, genoeg ingrediënten om eens een kijkje te nemen bij onze buren in Maarschalkerweerd.

22

Moestuin Het moestuingedeelte is groot, het beslaat al gauw de oppervlakte van een gemiddelde ATV Stadionlaan. De groente is netjes op rijtjes gezet. Bij elk gewas staat een informatiebordje waarop je kunt lezen hoe en wanneer je ze moet planten en oogsten. Ook krijg je er nog wat bereidingstips bij cadeau. Naast groente op het ‘open veld’ staan er ook enkele (tunnel)kassen, waar onder andere tomaten en courgettes groeien. Verder hebben de tuinders van Maarchalkerweerd genoeg fruitbomen en -struiken staan om een gevuld FC Utrechtstadion, hun buren, te voor-

zien van een fruithapje. Voor hun eigen bijen is er een aardige kruidenhoek die niet onderdoet voor de kruidentuin in de Botanische Tuinen. Erg aardig is ook dat men er niet alleen de doorsnee gewassen verbouwt, maar ook de meer exotische. Zo was ik zelf blij verrast toen ik een vrij groot stuk met Citroenverbena-planten aantrof. En ja, in de winkel was ook gedroogde Citroenverbena (of Verveine) te vinden.

voor basisschoolleerlingen. Scholen kunnen zich opgeven om hun leerlingen aan de hand van een aantal thema’s (‘Water en Beestjes’ en ‘Bloemen en Planten’) de nodige natuurkennis op te laten doen. Een van de scholen die hier aan meegedaan heeft was de Daltonschool in Rijnsweerd. Inderdaad, de school waarvan de leerlingen nu op ons complex een tuintje hebben. Ze zijn dus goed voorbereid naar ons toegekomen.

Recepten

Arbeidsintegratie

Iedereen die zijn mandje in de Moestuinwinkel heeft volgeladen met Maarschalkerweerdgroente, zou eens een kijkje moeten nemen op het receptengedeelte van de website van Maarschalkerweerd. Je vindt er, gerangschikt op gewas, een keur aan heerlijke recepten (Crème brûlée met verveine!). Bovendien krijg je ook hier weer nuttige achtergrondinformatie over de groente waarmee je gaat koken: Andijvie is een bittere groente! Volgens sommigen zijn ‘bepaalde dingen nooit bedoeld geweest om te eten’ en hoort andijvie daar zeker bij. Of over de pastinaak: Aangezien de meeste kinderen over dit soort ‘vergeten groenten’ zullen opmerken ‘dat dat maar het beste is ook’, is het misschien verstandig te beginnen met een recept waarin de zoet-hartigheid naar voren komt, in een poging ze over te halen.

Naast aandacht voor kinderen, richt De Moestuin zich ook op arbeidsintegratie van (jong)volwassenen. Zij werken daarbij samen met Abrona, ‘een christelijke organisatie, gespecialiseerd in dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking’. Mensen die meedoen aan een van de trajecten worden goed begeleid. Ze gaan aan de slag in de tuin, de winkel of het lunchcafé. Een van de projecten waar zij verder aan werken heeft niet zoveel met moestuinieren te maken, maar is wel de moeite waard om eens te gaan bekijken: de bouw van een houten roeizeilsloep. SB Zie ook: moestuininutrecht.nl

Educatie Het educatiegehalte is hoog bij de Moestuin van Maarschalkerweerd. Naast de bordjes bij de groentebedden en de informatie op de website, hebben zij ook een lesprogramma ontwikkeld

23

ARIE AARDWORM Beste tuinmensen, Wat hebben jullie een leven als een luis op een zeer hoofd oew Allah, ik zweer het. Ik heb jullie allang door. Het hele tuinieren is een en al Libie. Vooral op zaterdag in die zgn. tuindiensten, gaan jullie helemaal los. Start met koffie nog eens koffie en nog een laatste voor de afdronk. En dan de ham of salami-vraag: wat gaan we met z’n allen vandaag nou doen? Eerlijk is eerlijk, as jullie op stoom kommen na al die koffie en vooroverleg dan zijn jullie niet meer te houwe. Dan is het echt: de wei in en presteren! Ik mag daar graag naar kijken. De begeleiders moeten dan echt optreden want veel tuindiensters gaan uit hun dak. Ze weten geen maat te houden en doen meer en zwaarder werk dan nodig. Als ik, Arie Aardworm, zo vanuit mijn holletje piep dan heb ik echt met de begeleiders te doen. Als maar roepen en waarschuwen:” Mevrouw en mijnheer, doet u nou rustig aan, niet zo hard werken. Ik zeg dat nou al voor de duzenste keer. De volgende zaterdag moet de tuindienst toch ook nog wat te doen hebben”. En dan is het eindelijk 12.00 uur. Rust. Want eerder stoppen dan die 12 is er echt niet bij. We gaan tot de laatste minuut tot en met het streepie en geen seconde eerder. We willen dit of dat of dat en dit nog afmaken. Werken tot 12.00 uur is geen plicht maar een voorrecht. En dat laten we ons niet zo maar door teen of tandere patjepeeër afpakken. Na al dat sloven en slaven nemen ze fluks de bananenboot naar de kantine voor de

24

soep en broodjes. Lia of Lien kijken al smachtend naar ze uit. Heerlijk jo. Het is een smikkelen en smakken dat het een aard heeft. Je hoort deze bijkomende geluiden die blijk geven van wat is dat lekker en veel, tot ver buiten het complex. Hela, tante Lia, doet u me nog zo’n mega-jumbokom van die soep en doe er een broodje bij voor het op is. Sjonge Sjonge en nog eens sjonge sjonge. Ik Arie Aardworm heb het dan niet meer, heb echt met mien eigen te doen als ik dat zo hoort en ziet. Verduld, ik ben het helemaal zat, ik wil nu wat er ook gebeurt ook een tuin. Wil ik ook in de keuken rond de tafel. Net als vroeger bij ons mams thuis. Maar die mamsen zijn ook strenge meesteressen. Om één uur gaat de deksel op den pan. En dan is het over en uit, poppetje gezien kastje dicht, inpakken en wegwezen met die bananenboot. En zo gaan die lui na een dag van hard werken sjokkend huiswaarts, an eige tuin kommen ze niet meer toe, kennen geen rookpluim meer ombuigen.

Bladgroen 2 JG 11

doet ons wat. Maar waar cheffen ze dat van? Hebben ze kennis an de penningmeester? Ik en kleine Fritsje Aardworm, houden ze in de smiezen. En verrek het is een privéfeestje een privéding, geen bar. Dat ziet er ge-olied uit. Nootjes komen tevoorschijn, bitterballen, Kwekkeboompies, boerenbrokkies, berelullen, hete kipknotsen (Fritsje, effe je ogies dicht), patatje kapsalon (gezinszak), appelmoes en snekkies die ik nooit eerder heb mogen aanschouwen - laat staan bepotelen en in me keel gooien- gaan aan de lopende band frituur in frituur uit. Het morsige vet spettert alle kanten uit. Je heb geen haarvet meer nodig. Ze genieten zich helemaal de tering. Kent u de uitdrukking het mooie van tuinieren is het nathouden? Er wordt gekanteld dat het een aard heb. Is dit wel opvoedkundig verantwoord voor die opengesperde kijkertjes van Fritsje?

Plots scheert langs mij een vrouwspersoon. Waar gaat die heen? Ik schrik me effe het leplazarus. Ze gluurt naar binnen en gaat schielijk weer richting tuin. Ze mompelt: ’Oh, het zijn die mannen met buiken, ik ga maar wat verder schoffelen’. Dorstig en hongerig geworden, gaan kleine Fritsje en ik huiswaarts. Ik in gepeins*) verzonken, ik zit met meer vragen dan antwoorden. Een geurig bordje gezond van me vrouwtje Alie verdrijft de baklucht uit me neusgaten. Dat was me ’t daggie wel. Luitjes let op de zaak en laat je niet poekelen. Groetjes en toedeloe. Arie

*) ‘ter overdenking’: Beloven en niet doen Is gelijk een hoen Dat wel kakelt op zijn stok Maar geen eieren legt in ’t hok

Maar dan: wie krijgen we daar. Dat zijn de barboys. Wisseling van de wacht. Kratten vol flessies het gebouw in. Ze lopen krom van het gewicht aan lading, bezwijken zowat onder wat ze allemaal naar binnen sjouwen. Zouden ze dat alles zelf naar binnen motten werken of verwachten ze gigantisch veel klandizie? Sla me dood ik zou het niet weten. Het zijn wel allemaal mannen met gespannen buikriemen met een loek van Wie

25

De lente bladgroen 2010

De vijf grootste tuintreurnissen Tuinieren op een vereniging is niet alleen maar rozengeur en maneschijn, maar dat weten we al langer....

Treurnis 1

Vanaf 2007 heeft de toekomst van ons verenigingsgebouw een dominante rol in alle gesprekken. Of het nu tussen tuinders onderling is of tijdens de Algemene Ledenvergadering. Uiteindelijk zijn we in al die jaren geen stap verder gekomen. Alles wat het bestuur nu voor de vereniging doet wordt in de schaduw gesteld van het verenigingsgebouw. Jammer. Nu neemt de gemeente het heft in eigen hand. Dat is wel een smet op ons blazoen. Maar het is goed dat het bestuur zich weer kan richten op zaken die direct met het tuinieren te maken hebben, in plaats van met vastgoed.

Treurnis 2

Het provinciebestuur heeft dagelijks vanuit zijn onooglijk voormalig Fortisgebouw zicht op ons complex. Het biedt de mogelijkheid om in de pauze rond te wandelen, tuinen te bekijken en een praatje te maken. Waarom levert de provincie op geen enkele wijze subsidie aan onze vereniging? We gaan nog een keer aankloppen bij commissaris en gedeputeerden.

Treurnis 3

Waar is het toch voor nodig? Lopen er mensen op ons complex, kijkend of ze een tuin willen en worden ze aange-

26

sproken door tuinleden die op de meest negatieve manier onze vereniging vertegenwoordigen: ‘Het complex wordt niet onderhouden, de tuinen liggen er slecht bij en er is niemand die daar iets aan doet. Vroeger was alles veel beter.’ Op deze manier krijgt ATV Stadion vanzelf een slechte naam. Als je je dan zo ergert is er maar één advies: ‘Inpakken en wegwezen’. Aan de andere kant van de heuvel is het gras altijd groener.

Treurnis 4

Er staan 5 spiksplinternieuwe banken al maanden vlak achter het ingangshek. Zegt de ene bank tegen de andere: ‘Ik wist het wel, met banken loopt het nooit goed af’.

Treurnis 5

Geld zat. Dat wordt ook zo vaak gezegd. Alsof onze vereniging barst van het geld en het niet uitmaakt hoeveel geld, waaraan dan ook, wordt uitgegeven. Potverteren mag dus. Maar het zogenaamde vermogen van onze vereniging is het resultaat van het uitsparen van de kosten ten behoeve van het (verplichte) onderhoud aan ons gebouw. Je kunt jezelf altijd rijk rekenen, maar door de werkelijkheid word je altijd ingehaald. JD

recepten van ine Om de laatste courgettes op te maken. Om te (roer)bakken zijn de kleintjes het lekkerst. Met de grotere exemplaren kun je het volgende doen:

Courgette- en aardappelovenschotel Ingrediënten • 5 - 6 (gelijkvormige) vastkokende aardappels • 2 (gelijkvormige) courgettes • boter • Zwitserse strooikaas • 2 eieren • 2 dl room • ½ el gedroogde oregano • zout en peper • geraspte kaas • boter

Bereidingswijze 1 Verwarm de oven voor op 190ºC.Vet een ovenschotel dik in met boter en bestrooi de bodem met de strooikaas. 2 Schil of boen de aardappels. 3 Snijd de aardappels en de courgettes in plakjes. 4 Schik de plakjes aardappel en courgette om en om in de schaal. 5 Bestrooi weer dun met Zwitserse strooikaas. 6 Meng de eieren en de room en roer er de oregano en zout en peper door. 7 Giet over de aardappels en courgettes. 8 Strooi de geraspte kaas erover en leg hier en daar een klontje boter. 9 Laat circa 30 minuten bakken tot de aardappels gaar zijn.

Gevulde courgettes Ingrediënten • 2 - 3 citroenen • 1 kilo vastkokende aardappels • 1-2 eieren • olijfolie • peper en zout • 3 gelijkvormige courgettes • gladbladige peterselie en/of bieslook

Bereidingswijze 1 Snijd de schil van 2 citroenen dun af (zonder wit) en snijd de schillen in dunne reepjes. Pers de citroenen. 2 Kook de aardappels gaar. Stamp of druk ze met een vork ze tot een grove puree. 3 Roer een ei en een scheut olijfolie door de puree. Schep de citroenschil en -sap erdoor, peper en zout en zo nodig nog een ei en wat olijfolie. 4 Snijd de courgettes doormidden en hol ze met een lepel uit. Laat ongeveer 1 cm van het vruchtvlees zitten. 5 Vul de holtes met de puree. 6 Leg de courgettes in een ovenvaste schaal en giet er een klein beetje heet water omheen. 7 Laat de courgettes in 30-45 minuten gaar worden. Als het water verdampt is en de zaak dreigt aan te branden, gewoon weer wat water erbij gieten. 8 Bestrooi met peterselie en/of bieslook en wat achtergehouden citroenschilletjes.

27

De lente bladgroen 2010

lief en leed

Niet altijd valt er iets te melden voor Lief en Leed, maar omdat er veel wisselingen in ons ledenbestand zijn denk ik dat het toch goed is om met regelmaat iets in Bladgroen te schrijven, zodat iedereen op de hoogte blijft van het bestaan van de ‘Lief-en-Leed-commissie’. Deze (momenteel éénpersoons-) commissie met zijn wat oubollige naam bestaat denk ik al wel even lang als de naam ouderwets klinkt. Ik was er niet bij, maar volgens mij is hij er vanaf de oprichting geweest. In de begintijd was er een intensiever verenigingsleven dan nu en daar hoorde bij dat je ook deelde in elkaars goede en slechtere tijden en elkaar steunde. Als uiting daarvan zorgde de vereniging voor een bloemetje of fruitmand bij ziekte of een leuke attentie bij feestelijke gebeurtenissen. Een goede gewoonte, daarom gebeurt dat nu nog steeds zo veel mogelijk. Mits wij op de hoogte zijn van deze gebeurtenissen natuurlijk. Daarvoor rekenen we op de hulp van de tuinleden, om Lief en Leed daar attent op te maken. Bel of mail dus gerust als je van een medetuinder weet dat die een bloemetje verdient of nodig heeft. Ik zorg dan dat er werk van gemaakt wordt met een telefoontje, kaartje, bloemen, fruit of wat van toepassing is. In de afgelopen maanden hebben we het tijdenlang zonder Gijs moeten stellen op de zaterdag voor en na de tuindiensten en bij de maandagploeg. Zeer tegen zijn 28

eigen zin, maar het lukte allemaal niet meer. Hij kreeg meer en meer last van uitvalsverschijnselen in arm en been. Uiteindelijk werd het zo erg dat hij naar de dokter ging (jazeker) en toen bleek dat het zelfs operatief behandeld moest worden. De klemgeraakte zenuw is zo goed mogelijk vrij gemaakt (hoop dat ik het goed vertel Gijs, anders moet je weer heel wat uitleg gaan geven), waardoor het proces tot stilstand is gebracht en het hopelijk nog een heel stuk kan herstellen. Gelukkig loopt hij nu weer rond, want er viel wel een lege plek. De bos pioenrozen zal hem niet genezen hebben, maar ik hoop wel dat ze tot steun zijn geweest. Verder zijn er alweer twee tuinbaby’s geboren. Sarah Montsma heeft een prachtige zoon gekregen met de al even mooie naam Salomon. Hij heeft al menig rondje over de tuin gemaakt in de kinderwagen. De beste manier om in slaap te vallen. Volgend jaar kan hij het, op de laarsjes die hij heeft gekregen misschien wel zelf lopen. Ook Lara Simons heeft een baby gekregen. Zij en haar Sebastiaan vierden hun huwelijk vorig jaar mei met een groot feest in ons verenigingsgebouw, en deze zomer kregen ze een mooie dochter: Robin. Met deze Engelse naam voor roodborstje past ze nu al goed in de tuin. De laarsjes komen straks goed van pas in de wilde tuin van oma Pauline. Tot slot wil ik nog even duidelijk ma-

Bladgroen 2 JG 11

ken, dat natuurlijk niet iedereen die een bloemetje krijgt het op prijs stelt om met naam en toenaam vermeld te worden in het verenigingsblad. Er wordt daar uiteraard rekening mee gehouden. Maar ze worden niet vergeten! Bij twijfel: vooral bellen.

Iedereen een mooi najaar gewenst en blijf gezond! Take care.

Anneloes van den Brink (tuin 32) [email protected] 06-51142077

van het bestuur Schouw Eind juni is er geschouwd. Middels een verslag zijn de tuinleden persoonlijk via mail geïnformeerd. Voorts inzage op de mededelingenborden en de website. De schouwers Peter, Anton en Mariska hebben 129 tuinen bezocht. De staat van de opstallen is sterk verbeterd. De nieuwe leden die tuin en huisje overnamen hebben veel geïnvesteerd in het opheffen van het achterstallig onderhoud. Voor de volgende keer gaan de schouwers in hun beoordeling van de opstallen onderscheid maken tussen huisje, gereedschapskisten, schuur en kas. Het aantal tuinen met composthoop is niet toegenomen. Het bestuur streeft er dan ook naar zo snel mogelijk een cursus composteren aan te bieden. M.n. de tuinders die nog geen composthoop hebben worden daarvoor benaderd. De voorzitter en hoofd complexbeheer hebben de bezitters v/d problematische tuinen opgeroepen en afspraken ge-

maakt. Twee leden hebben als nasleep van de schouw en de beoordeling hun tuin opgezegd. Als onderdeel van de schouw maken we voortaan een foto van de problematische tuinen ter ondersteuning van het gesprek. Het beeldmateriaal gebruiken we in de bespreking. De volgende schouw is in september 2013. Allereerst krijgen de tuinen die in de vorige schouw als problematisch uit de bus zijn gekomen, aandacht. Financiën In onze laatste bestuursvergadering hebben we in overleg met Ben Heilen, onze penningmeester, besloten te komen tot een taakverlichting voor Ben: een taakverdeling met betrekking tot de financiën. Sylvia Waag heeft zich bereid verklaard de volgende taken op zich te nemen: Verzenden van de rekeningen: • pacht • premie: opstal/brand/inbraak • donateurs 29

Verder gaat ze deze betalingen na en verstuurt zo nodig de herinneringen. Ben blijft de overige taken doen en is eindverantwoordelijk. Wellicht in tegenstelling tot wat sommige tuinleden denken, zijn de middelen van onze vereniging beperkt. Met de ATV Stadion-contributie van de leden moet echt alles en dan ook alles gedaan worden. Die is dus heel belangrijk. Op korte termijn staan we ook nog voor de inrichting van ons nieuwe verenigingsgebouw en dat moet van de beperkte reserves die we hebben. Herstel verlichting Een tuinlid-elektricien heeft de lampen op zowel de parkeerplaatsen loc. 64 als wel loc. 51 nagekeken en ze doen het weer. En dat zonder er geld voor te vragen. Bedankt. Beleid rond vuilstort We hebben een container op loc 51 tegenover de winkel. Echter elke week is die zo vol dat zelfs de deksel niet dicht kan. Hoe kan dat? Zó veel afval kan toch niet elke week weer van onze tuin komen? De vuilcontainer is alleen voor klein vuil van ons eigen tuincomplex. Het bestuur verzoekt de tuinleden dan ook zich daar aan te houden. Voorts: als je ziet dat er toch groot vuil en ook nog van buitenaf bij ons wordt gestort, meld dit dan bij het bestuur. In het laatste LCK verslag is opgemerkt dat deze vuilcontainer te veel in het zicht staat. Hij ontsiert het aanzicht van de entree. We willen dan ook in het kader van onderhoudswerkzaamheden de container uit zicht plaatsen. Verder staat nog in 30

planning om de parkeerlocaties loc 51 te verhogen, omdat bij regen diverse plekken blank staan. Gebruik kraanwater versus slootwater Ondanks aanmaning zijn er nog steeds enkele tuinleden die hardnekkig doorgaan met gebruik van kraanwater om hun tuinplanten te bewateren. Kraanwater kost geld en slootwater is schoon en zelfs beter voor de planten. Opheffen takkenafvalhoop Via de gemeente willen we de enorme takkenafvalberg bij tuinen nrs. 30/31 op laten ruimen. Dit kan als verzoek worden ingediend echter onder de voorwaarde dat het niet weer gelijk wordt volgestort en dat er een vervolg komt, d.w.z. inrichting van die ruimte; bijvoorbeeld wandelgebiedje met banken en beplanting vanuit een thema. Takkenwallen kunnen weer geplaatst maar dan ordelijk en rondom de buitenkant van het vrijgekomen terrein. Naamborden lanen Het bestuur heeft een inventarisatie gemaakt van de naamborden van de lanen en de kosten voor vervanging. Dit is bij AVVN ingeleverd en wordt meegenomen onder subsidie recreatief medegebruik. Zodra de beschikking binnen is, kunnen we tot uitvoering overgaan.

colofon enzo Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. Stadion en verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 160 stuks. Bijdragen van leden zijn van harte welkom op [email protected] Redactie Staese Baars (eindredactie) Marijke Badings (vormgeving) Jan Deering (redactie) Ine Dijkhof (redactie) Tessa Lavrijsen (foto’s Lucy de Haas) Addy de Meij (redactie) Pauline Terreehorst (redactie)

Ook werkten mee: Anneloes van den Brink (ledenadministratie) Woudie Blok (ledenadministratie) Evert Muntslag (bestuur)

Contactgegevens van de vereniging ATV Stadion Postbus 85235 3508 AE Utrecht [email protected] www.atvstadion.nl ATV Stadion bestuur * Joke Goossens 06-30096303 (tuin 64) * Gertia Haerkens (secretariaat) [email protected] (tuin 102) * Ben Heilen (penningmeester) 06-51519720 (tuin 88) * Evert Muntslag (voorzitter) 030-2711160 (tuin 31) * Harry Smit (complexbeheer) 030-2314770 (tuin 25) * Sebastiaan Westphal 06-44300222 // twitter:@ATV_Stadion_SW (tuin 80)

afzender:

A.T.V. stadion postbus 85235 3508 AE utrecht