driemaandelijks tijdschrift afgiftekantoor Brussel X, P309439
Blik veld
Nr. 55 - 4de trimester 2003
Achtergrondinformatie bij de activiteiten van de Koning Boudewijnstichting
[
De Koning Boudewijnstichting in Zuid-Oost-Europa
Onder het erevoorzitterschap van H.M. koningin Fabiola
www.kbs-frb.be
In dit nummer In dit nummer DOSSIER: 3>7 >> Ons engagement in Zuid-Oost-Europa
8> 9 10 11 12 13
BLIKVANGERS: >> Het Armoedefonds blijft onrecht aanpakken >> Verenigingen als laboratoria voor democratie >> Uw mening telt >> Fondsen steunen wetenschappelijk onderzoek >> Jazz in België met ‘Le Grand Robert’
14>15 In een oogopslag 16 Koning Boudewijnstichting - Nieuws
[ Woord vooraf ]
[ Niet zonder onze partners ] Luc Tayart de Borms > Afgevaardigd beheerder
Zonder partners zou de Koning Boudewijnstichting niet bestaan. Het is misschien een boutade, maar wel de realiteit. Want zonder partners zouden de programma’s van de Stichting veel minder impact hebben. Het zou voor de Stichting veel moeilijker zijn om haar opdracht waar te maken: de levensomstandigheden van de bevolking helpen verbeteren. De Stichting heeft van bij het begin begrepen dat ze niet alleen kan werken. Niet enkel omdat we zo onze financiële draagwijdte vergroten. Maar ook, en vooral, omdat partnerschappen de legitimiteit van onze activiteiten verhogen. Bovendien bieden partners de Stichting een unieke blik op de samenleving, de wijk, het verenigingsleven, het individu. Dankzij hen kunnen we de rol van katalysator voor sociale vernieuwing blijven spelen.
Wie zijn die partners van de Stichting eigenlijk? Na 27 jaar blijkt dat verscheidenheid troef is: verenigingen, ngo’s, bedrijven, overheden en stichtingen werken op regelmatige basis met de Koning Boudewijnstichting samen. Dit nieuwe nummer van ‘Blikveld’ onderstreept die verscheidenheid. Bijvoorbeeld in ZuidOost-Europa, waar de Stichting projecten steunt rond etnische diversiteit, erfgoed als lokale dynamiek, kwetsbare jongeren en slachtoffers van mensenhandel. Of in België met de projecten van het Armoedefonds tegen sociale uitsluiting en de ontelbare verenigingen die werken als ‘laboratoria van de democratie’. Overal kan de Stichting bogen op partners met een grondige terreinkennis, die dicht bij de mensen staan en die burgers tot engagement aanzetten. We willen al onze partners zeer hartelijk danken: zowel de tijdelijke partners als
degenen waarmee we al vele jaren samenwerken, onze partners in België en in het buitenland, partners met wie we op gemeenschapsniveau of in een buurt samenwerken. We zijn hen zeer erkentelijk voor hun werk, maar ook omdat ze met hun inzet voor een steeds uitdijende cirkel van engagement hebben gezorgd – het bekende multiplicatoreffect. Dit nummer van ‘Blikveld’ toont ook aan dat onze partners in staat zijn synergieën op gang te brengen. In het Armoedefonds bijvoorbeeld bundelen drie Fondsen op naam hun ideeën en middelen. En in Zuid-Oost-Europa zijn onze nationale partners druk doende om samen te bouwen aan een burgersamenleving waar mensen hun lot in eigen handen kunnen nemen. En dat is nu net wat wij willen, … maar niet alleen kunnen. Ik wens u een aangename lectuur.
Cover: Elk jaar reikt het Fonds Lydia Chagoll een prijs uit ‘Voor een glimlach van een kind’. Laureaat in 2003 is het Project Antwerpse Straatkinderen dat een 30-tal kinderen van vluchtelingen en illegalen uit het voormalige Joegoslavië een veilige plek biedt in de stad.
02
Verantwoordelijke uitgever: Luc Tayart de Borms Brederodestraat 21, B-1000 Brussel tel. +32-2-511 18 40 fax +32-2-511 52 21
[email protected] www.kbs-frb.be PCR 000-0000004-04
Redactie: Sabine Deboosere Redactionele bijdragen: Jean-Paul Collette, Isabelle Dannau, Wouter De Broeck, Nathalie Demeyere, Hervé Lisoir, Greta Peirs, Wouter Rawoens, Michel Teller, Els Tijskens Assistentie: Gudrun Geldhof, Paule Tits Grafische vormgeving: PuPiL / Jean-Pierre Marsily Druk: Peeters nv Illustraties: E. Crooy (p.12a), Curious (p.14c), D. Iacoblev (p. 5a-b-c), Kaligram (p.14b), F. de Kerchove (p. 6), J. Knaepen (p.13b), F. Matarasso (p. 7a-b-c), Megaluna (p.15b), PuPil (p.13a), W. Rawoens (p.1, 2, 8, 14a, 16), F. Toussaint (p. 9c, 11), S. Vanderstichele (p. 9a-b, 10, 15c), S. Verhaeghe (p.15a) De Koning Boudewijnstichting is een stichting van openbaar nut, die in 1976 – toen koning Boudewijn 25 jaar koning was – werd opgericht. De Stichting is onafhankelijk en pluralistisch. Ze zet zich in voor betere levensomstandigheden van de bevolking.
Ons engagement in Zuid-Oost-Europa
Dossier
[ Ons engagement in Zuid-Oost-Europa ]
De Koning Boudewijnstichting ijvert voor betere levensomstandigheden. Niet alleen in België, maar ook daarbuiten. Sinds 1993 zijn we actief in Centraal- en Oost-Europa. Om onze impact te vergroten, focussen we sinds 2000 vooral op de volgende landen van Zuid-Oost-Europa: Albanië, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Macedonië, Roemenië en Servië-Montenegro. De Stichting werkt er steeds samen met nationale partners. De projecten die we er ondersteunen, willen de dialoog tussen etnische groepen versterken, cultureel erfgoed gebruiken als motor voor een lokale dynamiek, kwetsbare jongeren van de straat helpen houden en slachtoffers van mensenhandel beter beschermen.
Op initiatief van de Robert Bosch Stiftung was de Koning Boudewijnstichting een van de stichtingen die onlangs een internationale Balkancommissie hielp oprichten. Die wil een visie ontwikkelen om de landen van Zuid-Oost-Europa meer te integreren in de Europese Unie en in andere internationale structuren. Jean-Louis Six is ondervoorzitter van de Raad van Beheer van de Koning Boudewijnstichting. Als beheerder van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling is hij directeur voor België, Luxemburg en Slovenië. Hij is dus goed geplaatst om het engagement van de Stichting in Zuid-Oost-Europa toe te lichten. Jean-Louis Six: “De Koning Boudewijnstichting kan in de Balkan een nuttige rol spelen. Want ze heeft er in de loop van de jaren ervaring opgedaan over interetnische relaties en over hoe etnische gemeenschappen ver-
draagzaam kunnen samenleven. Economische groei en interetnische relaties zijn volgens mij twee sleutelfactoren die meer stabiliteit kunnen brengen in de regio. Want vergis u niet. De periode van open oorlogvoering ligt weliswaar achter ons, maar de situatie blijft er moeilijk.” Heeft de Koning Boudewijnstichting in de Balkan alleen een rol van expert of is het meer? “Door haar ervaring op het terrein is de Stichting goed geplaatst om de situatie te analyseren en om te helpen voor elk land een specifieke benadering te ontwikkelen. Problemen in Slovenië moet je bijvoorbeeld helemaal anders aanpakken dan moeilijkheden in Macedonië. De Stichting kan bruggen helpen bouwen tussen etnische groepen, maar ook tussen streken waar het economisch minder goed gaat. En ze kan natuurlijk de democratische instellingen helpen uitbouwen.” Wat kan volgens u de opdracht zijn van de nieuwe internationale Balkancommissie? “Dergelijke commissie moet volgens mij ervoor zorgen dat de verschillende regio’s beter samenwerken. Concreet
zou de commissie een kader kunnen creëren om die samenwerking mogelijk te maken. Ze zou ook mee moeten zorgen voor de wettelijke en juridische omkadering die de economische heropleving stimuleert. Daarbij is het belangrijk dat die commissie de dialoog tussen de regionale actoren helpt structureren. Als je bijvoorbeeld ziet hoe moeilijk Slovenië en Kroatië het vandaag nog hebben om zonder kwade gevoelens met elkaar te spreken en samen te werken … dan weet je dat er nog een lange weg moet worden afgelegd. Zo’n internationale Balkancommissie kan ook de Europese en Belgische aanwezigheid in de regio helpen versterken. Want waarom zouden we dat overlaten aan anderen – zoals de Amerikanen – terwijl het toch juist de Europeanen zijn die meer dan wie ook een rol moeten spelen in dit deel van hun continent? Dat doen we tot nog toe té weinig, vind ik. Na de uitbreiding van de Europese Unie zullen de landen van ZuidOost-Europa onze naaste buren zijn. Daarom is het ook een beetje de verantwoordelijkheid van de Koning Boudewijnstichting om bij te dragen tot die Europese aanwezigheid.”
Blikveldnovember 2003
03
In Zuid-Oost-Europa blijft de mensenhandel toenemen. Maar efficiënte bescherming en maatregelen om de slachtoffers te reïntegreren zijn er (nog) niet. Een aantal landen tracht de mensenhandelaars aan te pakken. Maar wat met de slachtoffers?
[ Slachtoffers van mensenhandel hebben ook rechten ] De Koning Boudewijnstichting is al enkele jaren actief in Zuid-Oost-Europa. Samen met de International Organization for Migration (IOM) in Belgrado lanceerden we onlangs in vijf landen een proefproject om slachtoffers een tijdelijke verblijfsvergunning te bezorgen. Op die manier krijgen ze een wettelijke verblijfstatus die hen bescherming biedt tegen vervolging, onmiddellijke uitwijzing en represailles van mensensmokkelaars.
Wij spraken met Helga Konrad, voorzitter van de Stability Pact Task Force on Trafficking in Human Beings, die in 2000 werd opgericht. De Task Force wil de samenwerking tussen de Zuid-OostEuropese landen bevorderen om slachtoffers van mensenhandel beter te beschermen. Het was onder auspiciën van de Stability Pact Task Force dat de ministers van Albanië, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, ex-Joegoslavië (Kosovo en Servië-Montenegro), Kroatië, Macedonië, Moldavië, Roemenië en Turkije eind 2002 de Statements of Commitments on Legalisation of the Status of Trafficked Persons (Tirana Statement) tekenden. Nu komt het er natuurlijk op aan om dat engagement ook waar te maken. Hoeveel slachtoffers telt de mensenhandel in de Balkan jaarlijks? Helga Konrad: “Een recent rapport spreekt van 5.203 geïdentificeerde slachtoffers die bijstand kregen in 3,5 jaar tijd. Maar waarschijnlijk zijn het er minstens tien keer meer. Want de tellingen zijn gebaseerd op een identificatie door de politie. Het rapport geeft ook profielen: slachtoffers zijn steeds jonger, 65% van hen zijn vrouwen en de meesten komen uit Albanië (46%), Moldavië (23%) en Roemenië (16%).”
“We hebben al opvangtehuizen en een prille samenwerking tussen politie, ngo’s en overheden. Maar er is meer nodig.” Helga Konrad, voorzitter van de Stability Pact Task Force tegen mensenhandel
04
Vanaf wanneer krijgen slachtoffers een tijdelijke verblijfsvergunning? “De regeringen moeten de mechanismen nog uitwerken om het wettelijk statuut van tijdelijke verblijfsvergunningen te implementeren. Daar bovenop zijn ook begeleidingsmaatregelen nodig. Slachtoffers zouden bijvoorbeeld voor een langere periode dan nu het geval is, moeten kunnen opgevangen worden. En ze zouden
juridische bijstand en medische en psychologische begeleiding moeten krijgen. We hebben al opvangtehuizen en een prille samenwerking tussen politie, ngo’s en overheden. Maar er is meer nodig.“ Wat met slachtoffers die willen getuigen tegen hun smokkelaars? “Voorlopig kunnen we hen alleen een veilig transport van en naar het gerechtsgebouw aanbieden. De opvangtehuizen hebben security en een directe lijn naar de politie, maar dat volstaat niet. In sommige gevallen zijn leden van de overheid zelf betrokken bij mensenhandel en dat maakt bescherming erg moeilijk. Daarom denken we onder andere aan videoconferenties, zodat confrontaties tussen slachtoffers en daders vermeden kunnen worden.” Is er een bijzondere bescherming voorzien voor kinderen? “Nog niet. Maar we werken eraan. Steeds meer kinderen worden ontvoerd om te bedelen, maar ook voor de productie van kinderpornografie en prostitutie. Er moet daarom in elk land een steunpunt komen. Onderzoeksprocedures moeten worden verbeterd, kinderen moeten een begeleider toegewezen krijgen. Er is dus nog een hele lange weg af te leggen. Maar de eerste stappen zijn toch al gezet.” [ De Stichting helpt slachtoffers van mensenhandel in Zuid-Oost-Europa ] > opleiding van sleutelfiguren voor de bescherming van slachtoffers in Albanië, Bosnië-Herzegovina, Kroatië, ServiëMontenegro en Macedonië > oprichting van interministeriële werkgroepen in elk land om slachtoffers van mensenhandel een tijdelijke verblijfsvergunning te geven > oprichting van een noodfonds voor mensen die getuigen tegen hun mensenhandelaars > debat in de Residence Palace over de opvang van slachtoffers van mensenhandel
Ons engagement in Zuid-Oost-Europa
Dossier
[
]
De Roemeense uitdaging in Buzau, Galati en Neamt: kansarme kinderen op de schoolbanken krijgen en houden
[ Kinderen in Roemenië: de school als tweede thuis ] Na haar ervaring dankzij het programma ‘Street children’ (1998-2000), startte de Koning Boudewijnstichting in 2001 in Bulgarije, Macedonië en Roemenië het programma ‘Children and Youth at Risk’. We steunen preventieprojecten om kinderen van de straat te houden. In Roemenië wordt vooral gefocust op de armste provincies Buzau, Galati en Neamt, aan de Moldavische grens.
De Koning Boudewijnstichting werkt in Roemenië samen met de Princess Margarita of Romania Foundation. Roemeense ngo’s kunnen projecten indienen die de band verstevigen tussen kind, familie en school. Een onafhankelijke jury selecteerde al projecten voor gezinsplanning en voorlichting, voor het opstarten van een kinderdagverblijf, voor de begeleiding van moeders, voor materiële hulp aan families in nood. In een buitenwijk van Buzau startte school nr. 2 bijvoorbeeld met een project om kinderen op de schoolbanken te krijgen en te houden. Waarom naar school? “Families hebben hier vaak niet eens geld voor eten, kleren of schoenen”, zegt projectverantwoordelijke Valeriu Mosneaga. “Veel kinderen blijven thuis om te werken. Of om voor hun grootouders te zorgen. Of gewoon omdat ze niet geïnteresseerd zijn. En vooral omdat hun ouders de school maar niks vinden. Daarom startten we een intensieve inschrijvingscampagne. Twee keer per jaar – in november en in februari – trekken onze leraars door
de buurt om kinderen in te schrijven die net zes geworden zijn. Voor de kinderen die het meest risico lopen op schoolmoeheid is er naschoolse begeleiding. Twintig leerlingen kunnen zo tussen twee en vier hun huiswerk maken en samen sporten of zingen. De kinderen die hier op school zitten, hebben vaak al een of twee jaar overgedaan. Dat maakt het voor hen niet makkelijker. Door de begeleiding zorgen wij ervoor dat ze toch volhouden.” Kinderen dromen Valeriu Mosneaga haalt er Stefan Stoican bij. De jongen is tien, zit in de vierde klas en komt elke dag naar de naschoolse begeleiding. Stefan vindt school best leuk: “Ik wil leren. En lezen. En rekenen. Wiskunde doe ik het liefst. Wat ik later wil worden? Politieman.” Alina Cilika zit ook in de naschoolse begeleiding. Ook zij is tien, maar ze zit in de derde klas. “Ik vind wiskunde en tekenen het leukst. Later wil ik ingenieur worden. Om huizen te bouwen”, zegt ze. “Door het enthousiasme van de kinderen zien veel ouders in dat schoollopen nut-
tig is”, zegt Valeriu Mosneaga. “De steun en aanmoediging van mama en papa zijn vaak doorslaggevend. Vorig jaar hebben ‘slechts’ 10 van onze 400 leerlingen afgehaakt. Het jaar daarvoor waren dat er nog 17. Dit jaar mikken we op 5. Als we onze naschoolse opvang verder kunnen uitbreiden van 20 naar 40 leerlingen, lukt ons dat wel.”
[ ‘Children and Youth at Risk’ in Roemenië ] > partner: Princess Margarita of Romania Foundation > 13 lokale projecten worden 3 jaar lang ondersteund, in twee jaar tijd kregen ze al 220 000 euro > 20 projecten van ngo’s die het Roemeens kinderbeschermingsbeleid opvolgen kregen samen 60 000 euro > een 500 kinderen en families krijgen geregeld steun (schoolbegeleiding, geneesmiddelen, voedsel, kledij...) > bij de geïdentificeerde risicogroepen in de provincies Buzau, Galati en Neamt daalde het aantal kinderen dat in 2002 de familierelaties verbrak met 20%; het aantal schoolverlaters daalde met 24% > 14 baby’s werden niet in de kraamkliniek achtergelaten, maar kregen samen met hun moeder opvang en begeleiding
Blikveldnovember 2003
05
Ons engagement in Zuid-Oost-Europa
Dossier
Radio Plovdiv maakt veelbeluisterde programma’s over discriminatie en uitsluiting van minderheden
[
]
[ Relaties tussen etnische groepen in Bulgarije ] In nogal wat landen van Zuid-Oost-Europa hebben spanningen tussen etnische groepen geleid tot – al dan niet gewapende – conflicten. De Koning Boudewijnstichting investeert sinds halfweg de jaren 90 in projecten die tolerantie en integratie van minderheden centraal stellen.
Radio Plovdiv: ‘Ombudsjan’ in Bulgarije Bulgarije is een lappendeken van minderheden, waar samenleven niet altijd makkelijk is. Het project ‘In the same rhythm’ van Radio Plovdiv is een van de 75 Bulgaarse projecten die steun krijgen van de Koning Boudewijnstichting. In Bulgarije is de coördinerende partner van de Stichting de Inter Ethnic Initiative for Human Rights Foundation (IEI). “Het lijkt tegenstrijdig, maar media zijn vaak slecht geïnformeerd over de situatie van minderheden”, zegt Kalina Bozeva, directeur van de IEI. In Stolipinovo, een getto van het stadje Plovdiv, wonen vooral veel Roma. De mensen in dat getto hebben een laag zelfbeeld. Het samenleven met de andere etnische groepen in de stad – Turken, Bulgaren – verloopt niet altijd rimpelloos. Met een wekelijks programma over het getto wil Radio Plovdiv daar iets aan doen. Radiojournaliste Marie Nijohissian: “Op een telefoonlijn kunnen de getto-inwoners elke week hun problemen en bekommernissen signaleren. We hebben al 1.200 problemen besproken. En er zijn ook discussiegroepen waar luisteraars bedenkingen formuleren. De mensen van
06
Stolipinovo hebben nu tenminste het gevoel dat naar hen geluisterd wordt. Dat we programma’s kunnen maken over discriminatie en uitsluiting van minderheden, is te danken aan ons ‘gemengd’ team van radiojournalisten – een unicum in Bulgarije. Ik ben Armeense. En mijn collega’s zijn van joodse, Bulgaarse of van Roma-origine.” Meer kansen voor Roma Roma hebben het erg moeilijk in Bulgarije. Tsonka Graganova, radiojournaliste van Roma-afkomst: “Kinderen gaan vaak niet naar school. En als ze dat toch doen, komen ze terecht in arme Roma-scholen met weinig lesmateriaal en slecht gekwalificeerde leerkrachten. Het legt een zware hypotheek op de kansen van de kinderen. Op Radio Plovdiv kaarten we dat probleem aan via interviews en debatten. Op die manier hopen we ook overheden en politici te overtuigen van een actieve anti-discriminatiepolitiek. Moeilijk, maar soms lukt het. Op een bepaald moment werd een Romameisje geweigerd op een Bulgaarse school. Na onze uitzending daarover en onder druk van de lokale overheid heeft de school het meisje uiteindelijk toch moeten inschrijven.”
[ De dialoog tussen etnische minderheden in Zuid-Oost-Europa ] > met ‘Improving Ethnic Relations in Southeast Europe’ (2001-2003) gaf de Koning Boudewijnstichting samen met de Soros Foundations en de Charles Stewart Mott Foundation aan 130 projecten in Albanië, Bulgarije, ServiëMontenegro, Roemenië en Macedonië steun voor een totaalbedrag van 515 000 euro > in elk land werkt de Koning Boudewijnstichting samen met lokale partners > meer info over ondersteunde projecten voor interetnische dialoog op de website: www.ier-see.org > detailgegevens vindt u in de gratis publicaties (die u kan downloaden van www.kbs-frb.be of bestellen via ons contactcentrum: +32-70-233 728): - Out of the Balkan puzzle - Supported projects and initiatives. Programme 2001. Improving Ethnic relations in Southeast Europe - Supported projects and initiatives Programme 2002. Improving Ethnic relations in Southeast Europe > in het verlengde van de vorige campagne ‘Improving Ethnic Relations in Southeast Europe’ zal onze nieuwe campagne ‘Minority civil dialogue’ (2004-2006) vooral strategieën ondersteunen om er voor te zorgen dat de minderhedenwetgeving ook echt wordt toegepast in de zeven landen van het Stabiliteitspact: Albanië, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Kroatië, Macedonië, Roemenië en ServiëMontenegro
De waterval van Novo Selo is nu een trekpleister voor toeristen
[ ‘Living Heritage’ in Macedonië: meer dan erfgoed ] De Koning Boudewijnstichting steunde in Bulgarije, Bosnië-Herzegovina, Macedonië en Roemenië ‘Living Heritage’- projecten.
Lokale
ge-
meenschappen worden daarbij aangespoord om van hun cultureel of natuurlijk patrimonium de motor te maken van een nieuwe, lokale dynamiek. De gemeenschappen – vaak gemeentebesturen of verenigingen – krijgen steun in de vorm van een projectbeurs en worden intensief begeleid door partners van de Stichting ter plaatse.
In het Macedonische Novo Selo (vlakbij de grens met Griekenland) werd een project ondersteund om de 35 meter hoge waterval toegankelijk te maken voor het publiek. “De waterval was alleen te bereiken in de zomer en door mensen met enige klimervaring”, zegt programmaconsulente Mariana Ivanova. “Er moest een pad van bijna anderhalve kilometer worden aangelegd. Tachtig van de 300 dorpsbewoners staken de handen uit de mouwen om trappen te houwen uit rotsen en twee kleine bruggen te bouwen. De bomen die geveld werden, moesten met paarden weggetrokken worden.” Na de noeste arbeid begonnen de inwoners van Novo Selo met de promotie van hun project. “De media-aandacht die we
kregen, was buiten elke verwachting. Novo Selo kreeg deze zomer tot 300 bezoekers per dag! De inwoners verkochten ijsjes en broodjes op straat. En ze verhuurden kamers aan toeristen die wilden overnachten. Het dorp heeft er drie nieuwe winkels bij en een restaurant is in opbouw. ‘Living’ is het erfgoed hier alleszins!” [ ‘Living Heritage’ in Macedonië ] > partner: de Foundation Open Society Institute-Macedonia, dat deel uitmaakt van het Soros Foundations netwerk in Centraal- en Oost-Europa > in drie jaar tijd werden 20 projecten ondersteund voor een totaalbedrag van zo’n 425 000 euro > op www.living-heritage.org vindt u onder meer een evaluatierapport over Living Heritage in Macedonië 2001-2003
[ Met een Natolin-beurs Europa en de wereld rond ] In 1994 opende het Europacollege van Brugge een tweede campus in het Poolse Natolin. Sinds 1999 steunt de Koning Boudewijnstichting het initiatief door studiebeurzen te geven aan Centraal- en vooral Zuid-Oost-Europese studenten. Die krijgen zo de kans om alles te leren over de EU en haar instellingen. Bovendien hoopte de Stichting dat de bursalen nadien een rol van betekenis zouden spelen bij de democratische ontwikkelingen in de Balkan.
Jovana Radevic komt uit Belgrado en studeerde er rechten. Daarna wilde ze dolgraag een jaartje aan het Poolse Europacollege studeren. “De beurs van de Koning Boudewijnstichting was een godsgeschenk”, zegt ze. “Zonder beurs was het me niet gelukt.” Ideeën en vriendschappen De meerwaarde van een verblijf aan het Poolse Europacollege zit volgens Jovana
in de constante uitwisseling van ideeën en in de vriendschappen die er worden gesloten tussen studenten uit meer dan 25 Europese landen. “Er werd heel open over politiek gediscussieerd. Bijvoorbeeld over de oorlogen in de Balkan. De achtergrond die wij, studenten uit Zuid-OostEuropa gaven, deed sommige WestEuropese medestudenten soms raar opkijken. Maar uiteindelijk deelden we dezelfde mening, namelijk dat de enige oplossing vreedzaam is en gebaseerd op tolerantie en een politiek compromis.”
Jovana loopt momenteel stage bij de Europese Commissie (DG Interne Markt). “De ervaring die ik vorig jaar heb opgedaan, is onbetaalbaar en komt me ook nu nog elke dag van pas”, besluit ze.
[ Beurzen voor het Poolse Europacollege ] > 61 beurzen voor een totaalbedrag van 730 200 euro > aan studenten uit Albanië, Estland, Hongarije, Kroatië, Macedonië, Moldavië, Polen, Roemenië, Servië en Montenegro, Slovakije
Blikveldnovember 2003
07
Blikvanger
Het Armoedefonds is al jaren een essentieel onderdeel in de strategie van de Stichting tegen sociale uitsluiting. Ook de komende jaren wil het programma Fondsen & Eigentijdse filantropie van de Koning Boudewijnstichting het Armoedefonds een belangrijke rol laten spelen. Directeur Dominique Allard geeft meer uitleg.
[ Het Armoedefonds blijft onrecht aanpakken ] Lenen voor een betere toekomst “Bij zijn start in 1996 rustte het Armoedefonds op drie pijlers: solidaire leningen, het garantiefonds en financiële steun voor projecten van (armen)verenigingen. Solidaire leningen zijn microkredieten voor mensen die een eigen economische activiteit willen starten, maar geen klassiek bankkrediet (meer) krijgen. Sinds januari 2002 is die kredietverlening overgenomen door het Participatiefonds, een federale instelling die zich heeft gespecialiseerd in krediet voor kansarmen. De Stichting blijft wel zetelen in het kredietcomité van het Participatiefonds dat de dossiers beoordeelt. Het tweede luik, het Garantiefonds, bestaat nog steeds in zijn huidige vorm. Dankzij deze formule kunnen verenigingen die zich bezighouden met armoedebestrijding een aanvullende garantie krijgen als ze een lening willen aangaan voor infrastructuurwerken. Ook de jaarlijkse projectoproep voor verenigingen die werken voor en met armen, blijft doorlopen.” Iedereen wint erbij “Het Garantiefonds en de projectoproepen van het Armoedefonds zijn voortaan geïntegreerd in het programma Fondsen & Eigentijdse filantropie van de Koning Boudewijnstichting. Dat wil zeggen dat de financiële ondersteuning van lokale armoedeprojecten verzekerd wordt door opbrengsten uit privé-filantropie. Het gaat
08
enerzijds om schenkingen en legaten die aan de Stichting worden toevertrouwd en waarvan de schenker uitdrukkelijk vraagt ze te gebruiken voor meer sociale rechtvaardigheid”, zegt Dominique Allard. “Anderzijds kunnen Fondsen op naam hun krachten bundelen. Door hun eigen middelen samen te brengen in het
“Dankzij filantropie kan het Armoedefonds jaar na jaar
Dankzij de vrijgevigheid van de mensen die deze Fondsen op naam hebben opgericht, zal het Armoedefonds elk jaar zo’n 400 000 euro kunnen toekennen aan diverse projecten voor en door armen. Vanzelfsprekend doen we ook bij het Armoedefonds beroep op een ervaren, onafhankelijke jury om de kandidaatsdossiers te selecteren. Fondsen op naam behouden wel het voorrecht om aan te geven of ze bepaalde geografische, inhoudelijke of andere criteria belangrijk vinden voor projecten die ze in hun naam willen ondersteunen.”
projectoproepen lanceren voor verenigingen en vrijwilligers die kansarmen helpen om hun leven opnieuw in eigen handen te nemen.” Dominique Allard, directeur Fondsen & Eigentijdse filantropie bij de Koning Boudewijnstichting
Armoedefonds, hebben deze Fondsen dan een grotere impact en maken ze echt het verschil. Zij zorgen ervoor dat er jaar na jaar projectoproepen kunnen worden gelanceerd voor verenigingen en vrijwilligers die kansarmen helpen om hun leven opnieuw in eigen handen te nemen.
[ Het Armoedefonds ] Meer info: www.kbs-frb.be Projectondersteuning door het Armoedefonds > voor verenigingen en instellingen die werken met en voor armen > kandidaatsdossiers kunnen twee keer per jaar worden ingediend: voor 31 maart of voor 30 september Garantiefonds van het Armoedefonds > voor verenigingen die zich inzetten voor armoedebestrijding en die een aanvullende garantie zoeken voor bankkredieten waarmee ze infrastructuurwerken willen bekostigen Solidaire leningen > voor mensen die geen bankkrediet kunnen krijgen en die tegen een voordelige intrest een lening willen aangaan om een kleine economische activiteit te starten > meer info: startersloket van het Participatiefonds, de Lignestraat 1, 1000 Brussel, +32-2-210 87 87, van 9 tot 12 uur > u kan de ‘Praktische gids voor microkrediet: de ervaring van de Solidaire lening’ gratis downloaden van onze website www.kbs-frb.be
Franse les en tweedehandskleren voor vluchtelingen
Met een tentoonstelling over ambachten het isolement doorbreken in Runkst
We bezoeken twee projecten voor armoedebestrijding die steun kregen van het Armoedefonds: een in Brussel en een in Hasselt. Wat opvalt is de energie van onze gesprekspartners. Ze lijken vastbesloten om er samen het beste van te maken. Ook al is hun situatie niet altijd makkelijk.
[ Veel doen met weinig ] Het gebouw van de Brusselse vzw Convivial gonst van de bedrijvigheid: Afrikaanse mama’s zijn druk doende in de keuken, er is een informaticaopleiding, een les Frans, jongeren bereiden animatie voor, er staat volk bij de onthaaldienst voor vluchtelingen, tweedehandskleren worden gesorteerd, er klinkt lawaai uit het meubeldepot... Nochtans bestaat de vereniging nog maar sinds 1996. Ze is het resultaat van de vriendschap tussen een Belgische en een Rwandese vluchtelinge. “Ik geloof dat je onze dynamiek kan verklaren door het feit dat we van meet af aan niet zozeer voor, maar vooral mét vluchtelingen hebben gewerkt”, zegt Marie-Noëlle de Schoutheete, afgevaardigd beheerder en oprichtster van Convivial. “We werken hier altijd met ‘tandems’ van telkens een Belg en een vluchteling: vaak brengt elk een stukje van de oplossing voor een probleem aan. Onze vzw draait met een 20-tal permanente medewerkers die heel uiteenlopende sta-
tuten hebben. Bovendien zijn er tientallen vrijwilligers. Vaak mensen die wij destijds hebben geholpen en die iets willen terugdoen door zich voor anderen in te zetten. Dat onze vzw een draaischijf is geworden voor nieuwkomers in de Brusselse regio, hebben we ook te danken aan het Armoedefonds. We hebben destijds van hen financiële steun gekregen. Bovendien heeft die erkenning van de Koning Boudewijnstichting ons geholpen om andere steun te verwerven.” Fier in Runkst te wonen Runkst is een buurt in de rand van Hasselt met een heterogene en voor het grootste gedeelte kansarme bevolking. Met de steun van het Armoedefonds werkt het Regionaal Instituut Maatschappelijk Opbouwwerk Limburg er aan een lokaal ontwikkelingproject ‘Samenleven in Runkst’. Lea Snajder maakt deel uit van de werkgroep: “Wij proberen vooral het isolement te door-
breken waarin veel mensen hier leven. We zorgen ervoor dat ze elkaar kunnen ontmoeten, om samen na te denken over hoe bepaalde problemen het best worden aangepakt. Zo vroegen we vorig jaar alle inwoners om aan de hand van oude foto’s de geschiedenis van hun buurt te reconstrueren. De tentoonstelling die we vervolgens organiseerden, kende een onverhoopt succes: er kwamen maar liefst 800 bezoekers op af. Zelf prinses Astrid is langs geweest ! De bewoners zijn nu fier geworden dat ze hier wonen. En ze hebben elkaar er beter door leren kennen. Dit jaar hebben we een tentoonstelling over oude ambachten opgezet. We hebben nu echt een nieuwe dynamiek in de buurt. Er is ook een sociaal restaurant, en daarop enten zich dan weer tal van andere activiteiten: mannen- en vrouwengroepen, informatiesessies over woonproblemen, een grote jaarlijkse barbecue…” Blikveldnovember 2003
09
Blikvanger
[ Verenigingen als laboratoria voor democratie ]
Vernieuwende initiatieven in de verenigingswereld kunnen al jaren rekenen op de steun van de Koning Boudewijnstichting. Logisch eigenlijk, voor een stichting die ijvert voor betere levensomstandigheden van de bevolking. We vroegen ons af welke nieuwe tendensen zich vandaag voordoen in de verenigingssector. We vroegen het aan dokter Philippe Laurent. Hij is mede-oprichter van Artsen Zonder Grenzen, voormalig directeur bij het Rode Kruis, voorzitter van het Agence wallonne pour l’Intégration des Personnes Handicapées, voorzitter van het Franstalig Vrijwilligersplatform en sinds kort ook voorzitter van het Begeleidingscomité voor het programma Burgersamenleving van de Koning Boudewijnstichting.
Heeft u de indruk dat het verenigingsleven afneemt of juist uitbreidt? Philippe Laurent: “Het is paradoxaal. Enerzijds is er het groeiend individualisme, het cocoonen, de neiging om op zichzelf terug te plooien. Sommige traditionele verenigingen die werken vanuit een uitgesproken ideologisch engagement, hebben het moeilijk vrijwilligers te vinden en mensen die verantwoordelijkheid willen opnemen. Maar daar staat een hele groep kersverse verenigingen tegenover die enthousiast van start zijn gegaan. Die vele kleine verenigingen zorgen voor nieuwe netwerken. Bovendien hebben die verenigingetjes de neiging om samen te werken rond tijdelijke of structurele punten.” Kan u het vrijwilligerswerk uitdrukken in cijfers? “Het verenigingenlandschap verandert voortdurend en is meer dan ooit versnipperd. Toch tonen de cijfers aan dat het verenigingsleven in België relatief even sterk is gebleven: ongeveer anderhalf miljoen mensen zijn erbij betrokken – en dat aantal groeit nog steeds. Volgens studies heeft de sector trouwens ontwikkelingspotentieel: veel mensen geven te kennen dat ze zich meer willen inzetten.”
10
Draagt een dynamische vereniging bij tot een sterkere burgerzin? “Vrijwilligerswerk is inzet in dienst van de samenleving. Heel wat verenigingen werken bewust aan een sterkere burgerzin. Maar we vergeten soms te onderstrepen dat ook de kleine petanqueclub uit het dorp burgerzin promoot. Elke vzw is een soort minirechtstaat, met zijn eigen reglementen, statuten, hiërarchie… Wie deelneemt aan het verenigingsleven, leert dus dagelijks hoe een democratie functioneert. Die functie van ‘laboratorium van de democratie’ is een van de talrijke redenen waarom de vrijwilligerssector moet worden ontwikkeld. Goed dat de Koning Boudewijnstichting daarbij helpt.” [ De Koning Boudewijnstichting voor verenigingen ]
“Het verenigingenlandschap verandert voortdurend en is meer dan ooit versnipperd. Toch telt België ongeveer anderhalf miljoen vrijwilligers en dat aantal groeit nog steeds.” Philippe Laurent, voorzitter van het Begeleidingscomité voor het programma Burgersamenleving van de Koning Boudewijnstichting
Over informatica en kennisbeheer > de publicatie ‘Gelinkt aan de toekomst’ Over leiderschap > de projectoproep ‘Koplopers gezocht’. Kandidaatsdossiers indienen tot 31 december > de publicatie ‘Koplopers gezocht’ Over financieel beheer > de projectoproep ‘Financieel beheer en boekhouding’. Kandidaatsdossiers indienen tot half februari 2004 > de publicatie ‘Financieel beheer en boekhouding voor verenigingen’ (beschikbaar vanaf half december) Over Vlaams vrijwilligerswerk > de publicatie ‘Niet zomaar. Over vrijwilligerswerk in Vlaanderen. Anno 2003’ bevat een 50-tal sociaal-juridische, maatschappelijke, beleidsmatige artikels > zie ook www.vrijwilligerswerk.be > alle bovenstaande publicaties zijn gratis te downloaden of te verkrijgen. Op onze website vindt u trouwens nog veel meer gratis publicaties over vrijwilligers(werk) > meer info op www.kbs-frb.be of bij ons contactcentrum: +32-70-233 728
Blikvanger
Stel het u voor: 4.300 New Yorkse burgers die samenkomen om te praten over de reconstructieplannen voor Ground Zero in Manhattan na de aanslagen van 11 september. Een utopie? Neen: AmericaSpeaks kreeg het voor elkaar.
[ Uw mening telt ]
AmericaSpeaks heeft al vaker burgerforums opgezet. Op uitnodiging van de Stichting kwam haar oprichtster, Carolyn Lukensmeyer, de vernieuwende en ambitieuze aanpak toelichten op ons colloquium ‘Governance – een andere stem’. Waarom nieuwe centra voor overleg creëren? Carolyn Lukensmeyer: “Vandaag is het publiek minder betrokken bij de politiek. Maar wij weten uit ervaring dat veel burgers zich willen engageren in een constructief debat over items van algemeen belang. Op voorwaarde dat hun stem gehoord wordt en dat de discussie niet wordt gemonopoliseerd door experts of door groepen die alleen hun eigen belangen verdedigen.” Hoe gaan jullie burgerfora, de zogeheten ‘21st Century Town Meetings’, praktisch tewerk? “Al wie geïnteresseerd is in een onderwerp dat ter discussie wordt voorgelegd – en dat kan heel divers zijn – wordt uitgenodigd om zich in te schrijven voor een forum. Vooraf bezorgen we iedereen de nodige informatie. Op het forum worden de deelnemers verdeeld over tafels van telkens een tiental mensen. Elke tafel wordt voorgezeten door een moderator die daarvoor speciaal is opgeleid. Wie uitleg wil over een bepaald punt, kan terecht bij de aanwezige experts. De ideeën die aan de verschillende tafels
De rol van burgerfora kwam uitgebreid aan bod op onze colloquia ‘Governance – een andere stem’
opborrelen, worden per computer doorgegeven. Een ploeg synthetiseert al die ideeën. Dankzij de informatica kunnen we dus werken met kleine groepjes waarin iedereen zich genoeg op zijn gemak voelt om te spreken.”
“Alleen al de massale deelname van burgers aan onze burgerforums maakt indruk op beleidsmakers. Wees maar gerust dat ze rekening houden met onze aanbevelingen.”
Worden de suggesties van de burgers opgevolgd? “Wij starten zo’n participatieproces pas op als de betrokken beleidsmakers zich uitdrukkelijk bereid hebben verklaard om rekening te houden met de conclusies van het forum. Hoe dan ook, alleen al de massale deelname van de burgers maakt indruk. Neem nu het debat met 4.300 New Yorkers over de toekomst van Ground Zero in Manhattan. Enkele weken
Colloquiacyclus ‘Governance – een andere stem’ De Koning Boudewijnstichting organiseerde in Brussel drie colloquia met getuigen over markante modellen voor burgerparticipatie. Op 16 december is er het derde en laatste colloquium. Centraal staat wetenschaps- en technologiebeleid, en wat burgers daaraan kunnen bijdragen. > spreker: Simon Joss, directeur van het Center for the Study of Democracy, University of Westminster > meer info: www.kbs-frb.be
Carolyn Lukensmeyer, oprichtster en voorzitster van AmericaSpeaks
later lanceerde de overheid een nieuwe oproep voor stedenbouwkundige projecten. De criteria die ze oplegden, houden in grote mate rekening met de aanbevelingen van ons burgerforum: 40% minder oppervlakte voor commerciële activiteiten, verbetering van de toegang met het openbaar vervoer, creatie van goedkope huisvesting…”
[ Meer info ] > over het concept ‘21st Century Town Meeting’: www.americaspeaks.org > over het overleg in New York: www.listeningtothecity.org
Blikveldnovember 2003
11
Blikvanger
Koningin Fabiola heeft veel belangstelling voor de Fondsen van de Stichting die wetenschappelijk onderzoek steunen. Op de foto rechts: baron Lechat
[ Fondsen steunen wetenschappelijk onderzoek ] De Koning Boudewijnstichting beheert heel wat Fondsen op naam die het algemeen belang dienen. Zes van die Fondsen steunen het wetenschappelijk en medisch onderzoek. Ze spelen een cruciale en complementaire rol naast de onderzoeksprogramma’s van de overheid verzekert Michel Lechat, professor emeritus van de UCL.
Wetenschappelijk onderzoek kost handenvol geld. Is de bijdrage van privé-fondsen dan meer dan een druppel op een hete plaat? “Zeer zeker wel”, antwoordt professor Lechat. “Een aantal Fondsen op naam die worden beheerd door de Koning Boudewijnstichting beschikken over een behoorlijk kapitaal. Zij maken wel degelijk het verschil op hun specifieke domein (zie kader rechts). De overheidsprogramma’s zijn breder van opzet, voorzichtiger soms en vaak minder soepel. Daar staan dan privé-initiatieven als de Fondsen op naam tegenover. Die kunnen
sneller reageren en een grotere flexibiliteit aan de dag leggen in hun keuzes. Zo werken ze vernieuwing en diversiteit in de hand. Het gaat om twee complementaire maar toch aparte benaderingen: enerzijds de voorzichtige strategie van de overheidsprogramma's, anderzijds de gedurfdere tactiek van de privé-fondsen. Daarom is een kwalitatieve wetenschappelijke begeleiding zo belangrijk. En dat is wat de Koning Boudewijnstichting doet. De richting die Fondsen op naam uitgaan, de projecten die ze steunen, worden van zeer dichtbij gevolgd door een bestuurs-
Bart Deplancke, laureaat van het Fonds Benedictus Bart Deplancke is bio-ingenieur scheikunde. “Ik werk vooral over darmkanker”, legt hij uit. “Eenvoudig gezegd komt het er op neer dat ik onderzoek welke proteïnes ervoor zorgen dat een kankergen in werking treedt. Daarvoor worden kleine wormpjes bestudeerd waarvan de genetische ontwikkelingsmechanismen zeer goed gelijken op die bij mensen. Maar tot nog toe ontbrak de aangepaste technologie. Ik werd geselecteerd door het Fonds Benedictus en kon een jaar lang nieuwe technologische instrumenten op punt stellen in een laboratorium van de Harvard Medical School. Ik heb net mijn onderzoeksresultaten gepubliceerd. En dat heeft er dan weer voor gezorgd dat ik voor de komende jaren andere financieringsbronnen kan aanboren. De beurs van het Fonds Benedictus heeft voor mij dus een hefboomfunctie vervuld.”
12
comité waarin experts zitten." Het feit dat professor Lechat in het bestuurscomité van het Fonds Forton zetelt, bewijst dat deze opdracht ernstig wordt genomen. Enkele belangrijke Fondsen op naam binnen de Koning Boudewijnstichting die wetenschappelijk en medisch onderzoek steunen: > Fonds Henri Benedictus: - samenwerking met de Belgian American Educational Foundation - kent jaarlijks 2 beurzen toe van 40 000 US dollar voor onderzoek rond biomedische engineering in de Verenigde Staten > Fonds Maria-Elisa en Guillaume De Beys: - driejaarlijkse Prijs van 150 000 euro voor medisch onderzoek over urgentie- en crisissituaties met een sociale dimensie > Fonds Marie-Thérèse De Lava: - vijfjaarlijkse Prijs van 12 500 euro voor wetenschappelijk onderzoek naar verouderingsprocessen > Fonds Yvonne en Jacques François-de Meurs: - driejaarlijkse Prijs van 25 000 euro voor wetenschappelijk en medisch onderzoek naar kanker en diabetes - eerste prijs wordt in 2004 toegekend aan een project rond diabetes > Fonds Alphonse en Jean Forton: - steunt jaarlijks voor meer dan 1 miljoen euro wetenschappelijk en medisch onderzoek rond mucoviscidose, alsook sociale-hulpprojecten voor de familie van de patiënten - volgende projectoproep: 15 januari 2004 > Fonds André Vander Stricht: - prijs voor onderzoek in biochemie, meer bepaald in de strijd tegen kanker > Fonds Michaël Van Waeyenberge: - steunt wetenschappelijk onderzoek naar kwaadaardige bloedziekten
Blikvanger Toen de dertienjarige Robert Pernet (1940-2001) op vakantie was in De Panne, ontdekte hij op een jukebox een plaat van Freddy Sunder. Terug in Brussel ging hij op zoek naar nog meer muziek van ‘die Amerikaan’. Tot iemand hem erop wees dat Sunder een Antwerpenaar was. Pernet begreep dat er meer Belgen in de jazz actief waren dan hun verengelste namen lieten uitschijnen.
[ Jazz in België met ‘Le Grand Robert’ ] Jazz in little Belgium Sindsdien verzamelde Robert Pernet alle platen met Belgische jazzmuzikanten. De hobby groeide uit tot een heuse inventaris van de Belgische jazz. In 1966 gaf Robert Pernet ‘Jazz in little Belgium’ uit. Het werd een standaardwerk dat hem in jazzkringen de bijnaam ‘Le Grand Robert’ opleverde. Op verzoek van de vrienden van het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) verwierf de Koning Boudewijnstichting vorig jaar de Pernet-collectie. Het is een indrukwekkende verzameling van meer dan 7.000 platen, 500 boeken, 200 tijdschriften, 15 meter met mappen vol documenten en dozen die uitpuilen van foto’s, affiches, concertprogramma’s en partituren. De Stichting geeft de collectie in bruikleen aan het MIM dat in september 2004 een tentoonstelling plant. [ 50 gratis dubbel-cd’s ] > de dubbel-cd ‘Jazz in little Belgium. De verzameling Robert Pernet’ kost 20 euro. De eerste 50 bellers naar het nummer +32-70-233 728 sturen we een gratis dubbel-cd toe
[ Tentoonstelling en info ] > in september 2004 organiseert het MIM een expositie rond de verzameling van Robert Pernet > meer info over de collectie Pernet op www.kbs-frb.be > meer info over Toots Thielemans op www.tootsthielemans.com
Toots Thielemans over Robert Pernet Pernet mag dan het geheugen van de Belgische jazz zijn, de grootste jazzlegende uit ons land is Jean ‘Toots’ Thielemans. Toots speelde samen met alle groten: Ella Fitzgerald, Sarah Vaughn, Quincy Jones, Bill Evans,... Sterker nog, op zijn 81ste geeft hij nog elke week concerten en gaat hij over de hele wereld op tournee. Wij vroegen Toots Thielemans naar het belang van de Pernet-collectie. “Als ik de lijst van de Pernetverzameling bekijk, ben ik toch wel onder de indruk.” Toots Thielemans
Hebt u Robert Pernet gekend? Toots Thielemans: “Ja. Hij was geen slechte drummer. Hij had een goed tempo. In de jaren 60 hebben we een keer samengespeeld. Het was een vriendelijke jongen.” Wist u dat hij zo’n fanatiek verzamelaar was? “Ik weet dat hij een belangrijk boek heeft geschreven over Belgische jazz. Het staat hier trouwens in mijn boekenkast. Als ik de lijst van zijn verzameling bekijk, ben ik toch wel onder de indruk. Ik zie dat in de Pernet-collectie een aantal platen zitten van mij die ik zelf niet heb! En op de Pernet-cd’s die pas zijn uitgegeven, staan opnames van het Toots Thielemans Quartet uit 1949 en van het Jack Sels Sextet uit 1947, waar ik gitaar speel. Dat is leuk. Zelf ben ik niet zo’n verzamelaar. Voor mij telt alleen spelen. Ik kijk altijd vooruit.” Wat is het belang van de Pernetverzameling voor de Belgische jazz? “Het is zeker belangrijk dat die platen en informatie worden bewaard voor de volgende generaties jazzliefhebbers. En voor mij is het ook een beetje nostalgie.”
Blikveldnovember 2003
13
[ In een oogopslag ]
Nieuwkomers helpen nieuwkomers
[ Hopend op een betere toekomst ] Migratie is een thema waarrond de Stichting zeer actief is. Met onze projectoproep ‘Nieuwkomers helpen nieuwkomers’ steunen we initiatieven van verenigingen van asielzoekers of erkende vluchtelingen die na 1992 in België zijn aangekomen. Zo krijgen die mensen de mogelijkheid zelf iets te doen aan hun situatie en aan die van andere nieuwkomers. Waardoor ze opnieuw vertrouwen krijgen in zichzelf en in de toekomst. Van de 240 ingediende kandidaatsdossiers selecteerde een onafhankelijke jury er 29 voor een totaalbedrag van 125 000 euro. [ Adviescheques voor de erfgoedsector? ] Monumentenverenigingen, musea, archieven,... doen steeds vaker een beroep op managementondersteuning.
14
Advies voor de erfgoedsector
www.socialesamenhang.be
Dat kan informatie, vorming, bijscholing, ervaringsuitwisseling of advies op maat zijn. Een studiedag en een bijhorende publicatie ‘Van advies gediend’ zetten de uitdagingen voor de erfgoedsector op een rijtje. En er werden ook aanbevelingen gedaan, bijvoorbeeld om voor de sector adviescheques ter beschikking te stellen. U kan de publicatie downloaden van onze site www.kbsfrb.be of gratis bestellen via ons contactcentrum: +32-70-233 728.
bouwd door het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk. Ook een postzegel en slogans op de treintickets van de NMBS onderstrepen het belang van meer ‘sociale samenhang’.
[ Een webstek voor u ] Zoekt u nuttige tips of voorbeeldprojecten die het maatschappelijk engagement stimuleren? Wilt u als individu, vereniging, overheid of bedrijf deel uitmaken van een sectoroverschrijdend netwerk? Dan is er een nieuwe website voor u: www.socialesamenhang.be. De site werd op vraag van de Koning Boudewijnstichting uitge-
[ Ideeënwedstrijd voor studenten over Brussel ] Sinds vorig jaar is de Stichting de wedstrijdcoördinator voor de ‘Gouden Bevers’, een ideeënwedstrijd van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De wedstrijd liet studenten (landschaps)architectuur en stedenbouw dit jaar nadenken over de functie van water in de stad. Een onafhankelijke jury bekroonde drie laureaten die een oude industriële site in Anderlecht weer tot leven willen brengen door de zijrivier de Aa een centrale rol te laten spelen. Dit academiejaar worden Brusselse scholen aangespoord om met hun studenten originele oplossingen te bedenken om de
Enkele opvallende projectoproepen, selecties, prijsuitreikingen, evenementen en publicaties van de Koning Boudewijnstichting
Prijs Suetens voor Ieperse Poorterij Groene speelplaatsen dankzij het Aardgasnatuurfonds
Zenne in Brussel opnieuw aan de oppervlakte te laten stromen. [ De Poorterij heet u welkom ] De Koning Boudewijnstichting beheert de Prijs Suetens, die dit jaar focust op het behoud van waardevol niet-beschermd erfgoed. De tweejaarlijkse Prijs Louis Paul Baron Suetens (waarde: 5 000 euro) werd onlangs toegekend aan vzw De Lovie–B. Van Dale uit Ieper. Die begeleidt mensen met een mentale handicap en is gevestigd in een vroegere poorterij. Toen tijdens verbouwingswerken in de poorterij archeologische vondsten werden gedaan, besloot de vzw om samen met haar bewoners dit historisch waardevol gebouw open te stellen voor het publiek. [ Groen schoolplezier ] Al 8 jaar ijvert het Aardgasnatuurfonds
voor meer natuur in de stad. Dit bedrijfsfonds werd dankzij de Belgische gasindustrie opgericht binnen de Koning Boudewijnstichting. Doelpubliek van de projectoproep dit jaar waren scholen in een sterk verstedelijkt gebied. Zij mochten een dossier indienen om meer groen te brengen op hun speelplaats. Maar liefst 101 scholen gingen op de vraag in. Een onafhankelijke jury selecteerde 35 projecten voor een totaalbedrag van meer dan 362 500 euro. [ De heerlijkheid Enhaive in Namen ] De Koning Boudewijnstichting kreeg van de stad Namen de gebouwen van de heerlijkheid van Enhaive in Jambes. Dit patrimonium bestaat uit een 13deeeuwse donjon en een hoofdgebouw uit de 15de eeuw. De Koning Boudewijnstichting zal dit geklasseerde erfgoed res-
Het Fonds Neirynck promoot CoBrA
taureren en er een Waals contactpunt voor de Stichting van maken. Het Waals Gewest financiert 80% van de subsidieerbare werken. [ Alweer twee nieuwe Fondsen ] Individuen kunnen binnen de Koning Boudewijnstichting een Fonds op naam oprichten rond een maatschappelijk thema dat zij belangrijk vinden. Recent gingen twee nieuwe Fondsen van start. Het Fonds Thomas Neirynck promoot de Belgische CoBrA-beweging uit de jaren 50 en eigentijdse kunstenaars die zich laten inspireren door dit ideeëngoed. Het Fonds Réadaptation Saint Luc 71 zet zich in voor patiënten die een lange revalidatieperiode door moeten. Het Fonds koopt materiaal aan, geeft concrete hulp aan patiënten en steunt het onderzoek naar revalidatietechnieken.
Blikveldnovember 2003
15
Koning Boudewijnstichting nieuws
[ De werking van democratie haarfijn uitgelegd ] Op 19 november 2003 werd in de Brusselse Bellevuemusea het Knooppunt@Democratie officieel geopend in aanwezigheid van koning Albert, de voorzitters van de verschillende parlementen, diverse regeringsleden en de betrokken ministers van Onderwijs. Het Knooppunt@Democratie is een nieuw initiatief van het Fonds Bellevue, dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Voor het Knooppunt wordt samengewerkt met de ministers van
Onderwijs uit de drie Gemeenschappen van het land. Doel is leerlingen van 10 tot 18 jaar wegwijs te maken in onze democratische instellingen en hen te motiveren om de uitdagingen van de democratie aan te gaan. Leerlingen die met hun klas naar het Knooppunt komen, krijgen in de voormiddag een workshop, en gaan ‘s namiddags op bezoek bij een van de parlementen in Brussel. Inschrijven kan enkel via de website: www.knooppuntdemocratie.be
[ Uw vrijgevigheid helpt ] Elk jaar vraagt de Koning Boudewijnstichting u een gift over te maken. En elk jaar opnieuw is de respons op onze vraag enorm. Ook nu weer. We willen u daarvoor zeer hartelijk danken. Dankzij uw vrijgevigheid kan de Stichting weer een heleboel projecten helpen verwezenlijken.
Mocht u alsnog een gift willen overmaken, kan dat op rekeningnummer 0000000004-04. Op www.kbs-frb.be kan u ook on line een gift doen. Uw vertrouwen in de Koning Boudewijnstichting moedigt ons aan om op hetzelfde elan te blijven doorgaan. Giften vanaf 30 euro zijn fiscaal aftrekbaar.
De Koning Boudewijnstichting dankt de Nationale Loterij en alle schenkers voor hun gewaardeerde steun. ‘Blikveld’ (onze nieuwsbrief) en ‘Vooruitblik’ (onze agenda) verschijnen in het Nederlands en het Frans. U kan ze ook nalezen op onze webstek www.kbs-frb.be. Bel het contactcentrum (+32-70-233 728) of stuur een mailtje naar
[email protected] voor een (gratis) abonnement.
16
Wilt u regelmatig op de hoogte worden gehouden van onze projectoproepen, selecties, evenementen en publicaties, schrijf u via www.kbs-frb.be in voor onze (gratis) maildienst.
