4
Binnen de Ring
• OUDERKRANT
OUDERKRANT FEBRUARI 2009 AMSTERDAM WEST BINNEN DE RING STICHTING VOOR OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS
Brug van school naar ouders en andersom
De vierde ouderkrant AWBR staat inmiddels ‘behoorlijk op de kaart’. Zo nu en dan sturen we elkaar al mailtjes met wat er tot nu toe al allemaal bereikt is. Dat maakt het werken bij deze club heel plezierig. Er is werkelijk aandacht voor elkaar. Natuurlijk is nog lang niet alles op orde. De schoonmaak is zo’n onderwerp dat nog heel wat hoofdbrekens kost. Maar je merkt dat alle AWBR-medewerkers zich enorm inzetten en dat geeft vertrouwen.
[Redactie] Perihan Ucar heeft vier dagen per week een derde groep, maar is ook oudercontactpersoon. Stadsdeel Oud West heeft drie jaar geleden op alle scholen mensen aangesteld om een brug te slaan tussen ouders en school.
In deze krant besteden we uitgebreid aandacht aan de studiedag die alle medewerkers van AWBR hebben meegemaakt. We waren te gast op de Joop Westerweelschool en leerden daar van elkaar over ‘Passend Onderwijs’ en extra zorg. Verder zetten we medewerkers én ouders in het zonnetje, stellen een school aan u voor en melden nieuws van de GMR. We hebben gemeend dat - in tegenstelling tot wat wij vorige keer vermeldden - naast de vier personeelskranten per jaar, twee papieren edities van de ouderkrant voldoende ruimte bieden om elkaar van informatie te voorzien. De volgende krant komt dus pas over enkele maanden uit. Naast deze krant kunt u ons laatste nieuws blijven volgen via www.awbr.nl. Ook reacties van uw kant kunnen via onze website gepubliceerd worden.
Illustratie op de cover: Kayan tijdens een pleinfeest van het Winterkoninkje. Foto: Petra Toor Inzet: Kinderen spelen in de Tijl Uilenspiegelschool
De redactie van RING bestaat uit René Peeters, Ineke ten Hertog, Monique Oostvogel en aanvoerder en opmaker Kees van Veen. U kunt ons bereiken via mail:
[email protected], telefoon: 06-22789696 of per post: stafbureau AWBR, Baarsjesweg 224, 1058 AA Amsterdam (telefoon stafbureau: 020 5150440).
BAARSJES
BOS EN LOMMER
OUD-WEST
WESTERPARK
OBS Joop Westerweel Balboaplein 44 1057 VS Amsterdam www.joopwesterweelschool.nl
OBS Multatuli Sara Burgerhartstraat 5 1055 KV Amsterdam www.multatulischool.nl
Brede school De Kinkerbuurt Borgerstraat 109 1053 PE Amsterdam www.kinkerbuurtschool.nl
OBS 10e Montessori De Meidoorn Chasséstraat 55 1057 JA Amsterdam www.demeidoorn.nl
OBS Narcis-Querido Jan de Haenstraat 41F 1055 WC Amsterdam www.narcisquerido.nl
OBS Leonardo da Vinci Nassaukade 32 A 1053 LW Amsterdam www.leonardodavincischool.nl
OBS Westerpark Van Hogendorpplein 11 1051 AX Amsterdam Dependance: Van Hallstraat 621 1051 HE Amsterdam www.westerparkschool.nl
OBS Tijl Uilenspiegel Tijl Uilenspiegelstraat 11 1055 CK Amsterdam www.tijluil.nl
OBS De Waterkant Bilderdijkpark 18 1052 SC Amsterdam www.dewaterkant.net
OBS Corantijn Corantijnstraat 4 1058 DD Amsterdam www.obscorantiijn.nl
OBS Rosa Boekdrukker Van Couverstraat 3-5 1056 DT Amsterdam www.rosaboekdrukker.nl
OBS Bos en Lommer Flierefluiterpad 15 1061 ER Amsterdam www.bosenlommerschool.nl
OBS Annie MG Schmidt Pieter Langendijkstraat 44 1054 ZB Amsterdam www.amgs.net
AWBR OBS De Roos Jan van Galenstraat 105 1056 BK Amsterdam www.roos.edu.amsterdam.nl
OBS 2e Montessori Het Winterkoninkje Hasebroekstraat 113 1053 CS Amsterdam www.winterkoninkje.nl
OBS De Spaarndammer Krommeniestraat 1 1013 XH Amsterdam www.spaarndammer.nl
Brede school De Zeeheldenbuurt Roggeveenstraat 14 1013 PV Amsterdam www.bredeschool zeeheldenbuurt.nl
4
2
Perihan is nog druk in de weer met de ouders. Vandaag waren het er twintig. Koffie, thee, koek, informatie. Elke donderdagochtend, in de ouderkamer van de Kinkerbuurtschool.
“Er is altijd veel te bespreken: wat de school doet, wijknieuws, van alles wat,” vertelt Perihan. “Vandaag heb ik verteld over gastouders. Het gaat niet alleen om informatie doorgeven, ouders krijgen ook hulp bij het invullen van papieren of praten samen of met mij over het leven in Nederland of de opvoeding van hun kinderen.” Doorzetter Perihan is iemand met doorzettingsvermogen. Na de MAVO volgde ze de opleiding SWP3. Omdat ze didactiek boeiend vond, ging ze door naar niveau vier en startte als onderwijsassistent in de onderbouw van de Kinkerhoek.
PABO verwachtte van haar dat ze 21 competenties beschreef, een portfolio samenstelde en een website bouwde waarop ze zich presenteerde en haar stageverslagen publiceerde. De moeilijkste competentie was voor haar het ‘professioneel handelen’: “Dat kost veel tijd en de bewijsstukken moest je op het hoogste niveau behalen. Maar het lukte allemaal wel: de assessor die me begeleidde wilde altijd nog even langs de directie om door te geven hoe goed het ging. Dat vond ik wel mooi, ja.” “Je moet ook presentaties geven aan je medestudenten. Ik vond dat aanvankelijk doodeng; het is maar tien minuten, maar toch. Ik heb die eerste presentatie toen gedaan over een gecombineerd sinterklaas/suikerfeest dat ik samen met mijn collega’s georganiseerd had. Die twee feesten vielen dat jaar op dezelfde dag. Sint kwam op de motor naar school en had kinderen uit Turkije meegenomen. Er waren veelkleurige Turkse pieten. Dat ligt me meer dan alleen van die zwarte. Het suikerfeest organiseer ik nu nog steeds. Alle kinderen maken hennatattoos, dansen, zingen, bakken pizza’s. Het is een superdag.”
Perihan: “Ik kreeg veel vertrouwen van mijn collega’s en van de leiding en dat maakt het werk erg leuk. Zo nu en dan stond ik wel eens alleen voor de groep en merkte ik dat ik dat nog veel leuker vond. Dát wilde ik ook. Mijn collega’s reageerden zo positief: ‘Waarom zou je dat niét doen?’ vroegen ze. Ze vonden dat ik dat wel in me had.”
naschrift
PABO Perihan kon door haar vooropleiding beginnen in het tweede jaar van de PABO. Naast haar werk en een gezin met twee kinderen volgde ze twee jaar elke dinsdag theorielessen. De
Stadsdeel Oud-West heeft helaas besloten om de onderwijsaanstelling van Perihan in de toekomst te gaan wijzigen in een aanstelling bij een welzijnsstichting. Daarmee verdwijnt de directe regie van het onderwijs op het werk van Perihan. AWBR is verbaasd over dit besluit van het stadsdeel, omdat zoals uit dit artikel blijkt, de school en daarmee Perihan, heel precies weet wat nodig is om ouders bij de Brede School Kinkerbuurt te betrekken.
Dit versjesprentenboek ‘Klapzoen’ is een unieke uitgave mede door de zorgvuldige wijze waarop uitgeverij Zwijsen het boek heeft uitgegeven. Erik van Os en Elle van Lieshout schreven de versjes vanuit een jongetje uit groep 3 dat absoluut niet van zoenen en andere lieve attenties houdt. Hij dreigt zelfs te ontploffen als iemand hem nog eens zoent. Op zijn beurt echter probeert hij de aandacht van anderen te trekken op een lieve of stoute manier. De versjes zijn speels en verrassend. De paginagrote illustraties van Nicolle van den Hurk in een perfect evenwicht met de tekst. De collagetechniek past uitstekend bij het karakter van het jongetje. Hiske Swart (stafbureau AWBR) Er waren vijf kleuren Jaarboek Janusz Korczak-stichting Zo nu en dan bots je tegen een boekje dat iets bijzonders biedt. ‘Er waren vijf kleuren’ trekt onmiddellijk aan door de kleurige omslag. En daar blijkt het ook over te gaan: creativiteit en kinderen. Het is een jaarboekje van de Janusz Korczak-Stichting waarin voorbeelden zijn opgenomen uit de wereld van film, theater, dans, beeldende kunst, muziek, proza en poëzie en verhalen vertellen. Diverse auteurs berichten over creatieve ervaringen en uitgangspunten. Korczak zelf had uitgesproken ideeën over de opvoeding en de rechten van het kind, die hij vorm gaf in zijn weeshuis in Warschau. “Bij het spelen voelt een kind zich tot op zekere hoogte onafhankelijk,” stelt hij. “Op alle andere terreinen verlenen wij kinderen slechts gunsten van voorbijgaande aard, geven wij hun toestemming voor het moment...” Het boekje is verkrijgbaar bij de Janusz Korczak-stichting, postbus 70048, 1007 KA Amsterdam (www.korczak.nl, email:
[email protected]) en kost Euro 14,75 exclusief verzendkosten. Het is ook te bestellen via de boekhandel, ISBN 978.90 5263 956 7 (Kees van Veen, redactie ouderkrant AWBR)
Heeft U tips voor deze rubriek? Stuur een mailtje naar de redactie!
Verkocht Hans Hagen Hoe anders ziet je leven eruit wanneer je als vierjarige niet naar een leuke basisschool van (bijvoorbeeld) AWBR gaat, maar als je in Pakistan woont en door je ouders verkocht wordt. Verkocht om in Dubai op kamelen te gaan racen en daar veel geld mee te verdienen. Althans, dat is je ouders verteld. In werkelijkheid blijkt het leven als ‘kindjockey’ echter niets op te leveren; het is keihard en levensgevaarlijk. Dit overkomt Yaqub, de hoofdpersoon uit het boek ‘Verkocht’ van Hans Hagen (Woutertje Pieterse Prijs 2008). Het boek maakt pijnlijk duidelijk dat er zoiets als kinderarbeid in de rest van de wereld bestaat. Enige uitleg is dus wel op zijn plaats, zeker omdat er kinderen mishandeld worden en dood gaan in het verhaal. Gelukkig is mede dankzij de inzet van ondermeer Unicef het misbruiken van kinderen als kamelenjockey inmiddels afgeschaft. Ze zijn vervangen door robots! Wat niet wegneemt dat duizenden minderjarige kamelenjockeys nooit meer teruggevonden zijn. (leeftijdsindicatie: 10+)
Klagen mag!
BOEK ZOEKT LEZER
Klapzoen Erik van Os en Elle van Lieshout Uitgeverij Zwijsen ISBN: 978.90.468.0250.2
Overal waar wordt gewerkt zijn er soms misverstanden of worden af en toe zelfs echte fouten gemaakt. Wanneer een misverstand betrekking heeft op een leerling of de gang van zaken in de groep, is het verstandig dit met de groepsleerkracht te bespreken. Als het om schoolaangelegenheden gaat, ligt het voor de hand om contact op te nemen met de schoolleiding. AWBR-scholen nemen ouders en kinderen serieus, luisteren en zoeken samen naar een oplossing. Klagen mag! Als er geen oplossing komt, of het gaat om zaken die niet zo gemakkelijk te bespreken zijn, is er op elke AWBR-school een interne contactpersoon. Die zorgt er voor dat problemen serieus worden behandeld. Elke ouder (en elk kind!) kan een beroep op die contactpersoon doen. Heeft ook dat nog te weinig effect, dan kan er worden doorverwezen naar een externe vertrouwenspersoon. Voor onze scholen is dit Heleen de Jong (foto rechtsonder) van Stichting Primo NH in Purmerend. Zij is bereikbaar via telefoonnummer 0299-418700 of e-mail
[email protected]. In laatste instantie kunt u altijd nog met uw klacht naar de Landelijke Klachten Commissie. Het adres daarvan is Postbus 185, 3440 AD Woerden. Het telefoonnummer van het LKC is 0348-405245.
4
4
We vroegen Heleen de Jong hoe dat in de praktijk gaat met zo’n klacht. Kan ze een voorbeeld geven? “Ja,” antwoordt ze, “maar uiteraard anoniem. Onlangs heb ik - bij een ander bestuur - een bemiddelingsgesprek gevoerd met ouders, en directie op een basisschool. De ouders waren ontevreden over de directie en de leerkracht die de leerprestaties van hun kind te hoog inschatten. Het kind was erg nerveus geworden, plaste weer in bed en sliep slecht. De ouders hadden over een periode van een half jaar diverse gesprekken gevoerd op school om tot een oplossing te komen, maar directie en leerkracht bleven volharden in het standpunt dat het kind het aangeboden niveau wel aan kon. Ik ben rechtstreeks benaderd door de ouders die ten einde raad waren en een klacht wilden indienen bij de klachtencommissie. Na hun verhaal gehoord te hebben heb ik gevraagd of ze de kwestie hadden voorgelegd aan de contactpersoon. Dat hadden ze niet, omdat de school geen contactpersoon had aangesteld. Ik heb voorgesteld om toch nog een poging te wagen voor een gezamenlijk gesprek met de directie. De ouders stemden ermee in. Ik heb een gesprek georganiseerd met de directie en de ouders waarbij ik als mediator heb opgetreden. Tijdens dit gesprek ontstond er langzaam maar zeker weer ruimte om naar elkaars standpunten te luisteren en is er een acceptabele oplossing gevonden waar alle partijen tevreden mee waren. Het is mijn ervaring dat in dit soort situaties vaak de communicatie is vastgelopen en dat er niet meer naar elkaar geluisterd wordt waardoor er geen aandacht meer kan zijn voor het eigenlijke probleem. Als het gaat om kwesties waar sprake is van ernstige seksuele intimidatie, dan is er uiteraard geen sprake van bemiddeling. Dan treedt de meldplicht in werking, gaat de klacht naar de klachtencommissie en volgt een justitieel traject. Van belang is dan dat het slachtoffer goed wordt opgevangen binnen de school. Hier ligt dan weer een taak voor de contactpersoon.”
Moeders zetten scholen op de kaart
Soms is het net een dorpsschool
Ik kan niet nee zeggen Sommige scholen hebben mazzel. Die krijgen – naast het kind – er ook nog eens superactieve ouders bij. We spraken er twee: Julia van Graevenitz heeft een dochter op de Annie M.G. Schmidtschool en Marlies Rijnders een zoon en een dochter op de Leonardo da Vincischool. Beiden zetten de school op de film...
Marlies Rijnders pakt het weer anders aan: ‘De Leonardo’ gaat verhuizen en we gaan alles daaromheen op de film zetten.” Ze heeft daarvoor stichting ‘Het Gewilde Oude Westen’ benaderd en die zorgt ervoor dat de beelden straks te zien zijn op Salto. Marlies is voorzitter van de MR en heeft kinderen in groep 4 en 8 “Het is een leuke school,” vertelt ze. “Niet groot en ouders, kinderen en team hebben veel met elkaar. Soms lijkt het wel op een dorpsschool. We gaan nu naar een nieuw gebouw, maar ook daar kan de school niet erg veel groeien. Er is wel plaats voor allerlei nevenactiviteiten, want de Leonardo wordt nu een echte brede school. Er zijn veel ouders actief: Er is nu een groep bezig met het inrichten van de nieuwe speelplaats, er is een koor in oprichting, ouders organiseren een school- en een suikerfeest en in de voorjaarsvakantie gaat een bus met ouders en kinderen op wintersport.”
Julia kwam op een voorlichtingsavond van de Annie M.G. Schmidtschool en trof daar maar negen andere ouders. “Daar schrok ik van,” vertelt ze. “Toen er die avond ouders werden gevraagd om te helpen, besloot ik gelijk om me op te geven voor de werkgroep die het kunst- en cultuurprogramma van de school wilde opzetten. Ik kan niet snel nee zeggen, maar ik heb er geen spijt van gehad. Samen met Marcia Hexspoor, de cultuurcoördinator, hebben we een jaarprogramma bedacht rond het thema ‘Helden’. We gingen naar het Fijnhouttheater en WG Kunst en we bedachten dat het leuk zou zijn om daar een film over te maken, tenslotte is dat mijn beroep.” “Maar, hoe gaat zoiets, je wilt graag dat zo’n film vaker gebruikt wordt, dus het werd een film over de héle school: een film voor nieuwe ouders. Het is toch altijd lastig om wat van een school te weten te komen; je kunt luisteren naar de verhalen en door de raampjes kijken, maar je krijgt toch nooit antwoorden op vragen als ‘Vinden kinderen het daar écht leuk?’ en ‘Is het een veilig schoolklimaat?’” “We hebben bijna een jaar aan de film gewerkt. Kinderen vertellen en laten zien hoe ze de school ervaren. Met sommige onderdelen hebben we echt geluk gehad. Bijvoorbeeld een stukje waarin het team nieuwe schoolregels presenteert (‘Dat kannie op de Annie’). We komen ook nog even terug op de naam van de school, want het is wel leuk om te weten dat Annie M.G. Schmidt, toen zij haar naam aan de school gaf, hoopte ze ‘dat het een school is die veel aan kunst en cultuur doet.’ Vorige week hebben we de film laten zien aan het team. Dat viel wel goed. ‘Mag ik daar werken?’ vroeg een leerkracht toen hij de film gezien had.”
Wintersport? “Er zijn nogal wat alleenstaande ouders en als je met elkaar reist dan kun je de kosten drukken en met bekenden op reis. Het is nu de vierde keer dat moeder José van der Linden en ander ouders dit organiseren; dit jaar gaan we naar Tjechië. De vorige jaren is er ook een Surinaamse leerkracht meegeweest, die heeft daar in de kinder-skiklas geassisteerd. Ze was de heldin van de helling. Marlies heeft nog meer plannen in deze richting. Ze denkt nu over een reis ‘Moeders naar Marokko’. “Ik zou het zo leuk vinden als ouders die daar vandaan komen andere ouders kunnen rondleiden. Als je dat alleen met vrouwen opzet, heb je de kans dat er daardoor ook moeders meegaan waarvoor het anders niet kan” En de vaders? “Die blijven dan thuis op hun kroost passen. En wie weet kunnen we daarna wel ‘Vaders naar Las Vegas’ organiseren.
Julia is inmiddels alweer bezig met het organiseren van nieuwe kunstprojecten. Dit jaar draait het allemaal om ‘Stoere meisjes en zachte jongens’. Julia: “We gaan portretfotografie doen en gaan monoprints maken. We gaan ook schilderen op de voor- en achterkant van Luxaflex, leuk he, zo kun je twee kanten van jezelf uitbeelden.”
De Illustraties middenin zijn ‘stills’ uit de film over de Annie M.G. Schmidtschool Op de foto hiernaast Julia van Graevenitz, op de foto uiterst rechts filmt Marlies Rijnders
4
7
SCHOOL IN BEELD
[Redactie] De Tijl Uilenspiegel ligt achter de Bos en Lommerweg. Het is nog even wachten tot Joke Bos en Piet Wiersma, de adjunct- en directeur mij te woord kunnen staan. Ik val in een gesprek over het langer vasthouden van een achtste groeper. “Laten we dat nou niet doen,” dringt Joke aan. Dan moeten we haar straks uithuwelijken, een bruidsboeket betalen, dat lijkt me niks.” Daarmee is de toon gezet. De Tijl Uilenspiegel is een Amsterdamse school, met een Amsterdams team. Groot De school zetelt in een laag gebouw dat overschaduwd wordt door een hoog noodgebouw ernaast. Het ziet er (ook Amsterdams) heel permanent uit. De school is groot, er werken 45 leerkrachten. Nee, er is geen foto van de personeelskamer, want die is er niet. Daar zitten we in - het is de kamer van de directie. Er wordt vergaderd in de hal.
TIJL UILENSPIEGEL ‘Frank, Kristel, Lydia en Rike zijn er vandaag niet’ staat er op het beeldscherm in de hal. Het televisiescherm wordt door Piet aangestuurd vanuit zijn kamer. Vanavond is er fitness voor de groepen 6, 7 en 8 in de gymzaal en het team heeft binnenkort een ‘bijeenkomst MWIDW’. Collega’s “Het is een gemoedelijke school met fijne collega’s en pittige kinderen”, zegt Marian Bakker, één van de leerkrachten die al geruime tijd aan de school verbonden is. “En een stokoud team,” vult Piet met een grijns aan. “Alles is blijven hangen,” verklaart Joke, “Ik ben hier zelf begonnen in 1973. Ondanks alles is hier geen mobiele behoefte. Het is een pittige schoolbevolking, maar daar gaat het team voor. Je komt er si-
tuaties tegen waarvan je niet eens weet dat ze bestaan. Je moet hier écht hart hebben voor de kinderen en behoorlijk flexibel zijn.” Groot maar te klein De school is niet alleen groot: het gebouw is te klein. Dat is lastig met vergaderen en moeilijk met schoonmaken. De inmiddels afgetreden minister Vogelaar stelde wel geld beschikbaar om de graffity in de buurt van de muren te halen, maar had volgens Piet beter een gerenoveerd gebouw kunnen schenken. Ze hopen dat de buurt en dus de school langzamerhand gemengder zal worden. Door ondermeer te flyeren in de nieuwbouw probeert het team ‘nieuwe klanten te trekken’. Popje Een doorgewinterd team dat hard
4
8
werkt. Een leerstofgerichte school met goede resultaten. Een team dat graag praktisch aan de gang blijft. Geen tijd voor zelfreflexie of vernieuwing? “Jawel hoor,” antwoordt Piet, “maar dat is niet het enig zaligmakende. We zijn begonnen met het didactisch handelen te bekijken en ik leg daar klassenbezoeken voor af. En we hebben een start gemaakt met het opzetten van persoonlijke ontwikkelingsplannen. Dat staat nog in de kinderschoenen, het zijn laten we zeggen - geen ‘poppen’, maar ‘popjes’. Organisatie Met de veranderende organisatie verandert de rol van de directeur. Piet: “Die drijft richting het bestuur. Dat is lastig, maar ik heb brede schouders: er kan veel op en ook veel af. Je probeert te middelen.” Joke: “Maar de organisatie is wel professioneler geworden, en dat moest ook. We hebben nu een veel beter beeld van de kinderen dan vroeger.”
De Tijl Uilenspiegel is gestart met een speciale klas voor taalzwakke kinderen op het niveau van groep 5. “Deze kinderen zien vaak alles alleen letterlijk in plaats van figuurlijk. Dus geven we deze kinderen een ‘taalbad’. Ze doen het reguliere programma, maar we bezuinigen door bijvoorbeeld maar één manier van bewerken uit een methode aan te bieden. We boeken tijdwinst door begrijpend lezen of woordenschatproblemen te scheiden van verwerkingsopdrachten van rekenen. Je laat dus dingen weg en dat is nog niet gemakkelijk. We vonden maar één school - in Heerlen - die datzelfde probeert, het is dus nog zoeken. De klas wordt begeleid door twee leerkrachten: een taalcoördinator en een heel cognitief gerichte leerkracht. Juist die combinatie moet iets bijzonders opleveren,” aldus Piet.
Voorschool en schakelklas Zestig peuters volgen de methode Piramide in de voorschool. Er zijn vier peutergroepen van Impuls en zes kleutergroepen. De samenwerking verloopt prima.
Gezellig De school ziet er heel geordend, verzorgd en gezellig uit. Overal hangen tekeningen en presentaties van kinderen. Geen gevouwen hoekjes of scheef hangende
vellen papier. De creatieve kant komt hier goed uit de verf. Door het jaar heen zijn er ook grote projecten zoals een muziekproject dat samen met de muziekschool georganiseerd wordt, een voorjaarstentoonstelling en een terugkerend schoolfeest. Humor “Hier kun je wat voor kinderen betekenen,” meent Piet. “De communicatie met ouders gaat soms met handen en voeten; we hebben niet voor niets 67 ouders op de taalcursus. Je hebt veel sociaal werk naast het onderwijs, maar daar leer je mee om te gaan. Ouders hebben respect voor de leerkrachten en dat is elders nog wel eens anders. De ouders worden wel steeds kritischer, maar dat juichen we toe. Het is een levende school in een echte volksbuurt. Dat is soms hectisch, maar altijd dankbaar.” “Met humor kun je vaak meer bereiken dan met hardheid,” besluit Joke.
Film, discussie en workshops over voor alle medewerkers van
• • • • • • • • • • • • • • • • • •
Passend onderwijs [Redactie] Hoeveel extra aandacht kan een school geven aan kinderen die speciale zorg nodig hebben? In 2011 zijn de schoolbesturen verplicht om kinderen ‘passend onderwijs’ te bieden: onderwijs op maat voor elk kind. Maar hoe kun je zoiets inpassen in je school?
Woensdag 11 februari 2009 konden de kinderen niet op school terecht: het personeel van AWBR volgde een studiedag over passend onderwijs. Van de leerkrachten wordt verwacht dat ze hierover meedenken en daar is op deze dag een aanzet voor gemaakt.
Passend onderwijs moet er voor zorgen dat de ouders niet meer hoeven te leuren om een goede plek voor hun kind te vinden. Daardoor verandert er veel voor de scholen. Niet alleen moeten zij het onderwijs aanpassen, maar ook de rol van ouders verandert: ouders krijgen andere rechten. Ouders mogen kiezen en worden meer en meer gesprekspartner in school. Dat vereist een omslag in het denken van leerkrachten.
De studiedag werd gehouden in de Maranathakerk en de Joop Westerweelschool. Het was een goed georganiseerde en gefaciliteerde dag, die door de locatiekeuze ook nog eens betaalbaar was. Immers, met 500 mensen heb je normaliter al snel een half congrescentrum en een veel dikkere portemonnee nodig. De Maranathakerk beschikte over audiovisuele apparatuur, de Joop Westerweel over de ruimtes en hulp. Het leverde allemaal héél bijzondere plaatjes op zoals u hier geïllustreerd ziet…
Ook zijn speciale voorzieningen nodig voor kinderen met een beperking. Het uitgangspunt is dat ieder kind naar de school van de keuze van de ouders kan gaan, maar niet elke school zal elk kind kunnen opvangen. Dat hoeft ook niet omdat scholen gaan samenwerken om een ‘dekkend aanbod’ te realiseren. Een kind kan soms beter opgevangen worden door een andere school, dicht in de buurt. Het belangrijkste voor ouders wordt, dat er één loket zal zijn. Eén plek waar ouders goed advies krijgen en begeleid worden naar de plek die het beste is voor het kind.
De financiën Elke leerkracht wil élk kind passend onderwijs geven. Dat is uitgangspunt van je beroep. De kinderen waarbij dat echter niet lukt of kan, worden doorverwezen naar het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs. Dat moet na 2011 veel minder voorkomen. René Peeters, algemeen directeur van AWBR: “Op zich is dat een enorme vooruitgang. In het huidige systeem moet je steeds maar bewijzen wat een kind niét kan, om extra middelen te krijgen. Zoiets heeft invloed op het leven van een kind. Het gaat er juist om wat kinderen wél kunnen en dan keer op keer de grenzen net even verleggen.”
Wat wél kan De voorgaande zin bleek model te staan voor de situatie van de leerkrachten. In eerste instantie is er door veel scholen huiverig gereageerd op de toekomstige wet Passend Onderwijs. En dat is logisch: als je te horen krijgt dat je meer kinderen in je klas krijgt die extra aandacht nodig hebben, komen de grenzen van wat je kunt waarmaken, al snel dichterbij. Dat werd door verschillende deelnemers aan de discussie tijdens de studiedag nog eens benadrukt: “Bij passend onderwijs heeft een school méér nodig, bijvoorbeeld ondersteuning of ruimte en dat kost dat geld. En dat terwijl de invoering ervan ook bezuinigingsactie is.” René Peeters ontkende dat. Wel worden de uitgaven bevroren. Op dit moment is het een zogenaamde ‘open eind regeling’, waardoor de kosten moeilijk beheersbaar zijn. In vergelijking tot andere landen geeft Nederland weinig uit aan onderwijs: “Je moet je realiseren dat als je Nederland vergelijkt met andere Europese landen, wij qua onderwijsuitgaven bij de laagste 25% zitten. Maar het gaat hier ook om een herverdeling van gelden. Willen we duidelijk maken dat er daarvoor meer geld van het speciaal basisonderwijs naar het gewone basisonderwijs moet stromen, dan zullen we daar nu de argumenten voor moeten gaan bedenken.” Stemkastjes Op de studiedag werd tijdens een uitgebreide discussieronde gebruik gemaakt van stemkastjes.
Passend Onderwijs in de praktijk Amsterdam West Binnen de Ring De visie van Amsterdam op passend onderwijs... Wat zijn de grenzen?... Wat vraagt het van een leerkracht?... Kun je door slimmer te werken ‘passender’ onderwijs bieden?... Vragen waar we samen een antwoord op moeten geven, want in 2011 moet passend onderwijs een feit zijn. En wíj moeten dat doen.
... prikkelt de creativiteit
Op woensdag 11 februari wisselen we meningen, kennis en ervaring uit over verschillende facetten van passend onderwijs: 25 Workshops gegeven door collega’s en andere deskundigen... de documentaire ’De Japanse levensles’... interactief stellingnemen... onder leiding van dagvoorzitter Hester Macrander... tussen 8.30-16.30 uur... Start in de Maranathakerk: Vasco da Gamastraat 24 in de Baarsjes.
Woensdag 11 februari 2009
studie dag studiedag.indd 2-3
4
in de Joop Westerweelschool en de Maranathakerk
awbr
12-01-2009 14:45:43
10
De leerkrachten werden zo uitgenodigd om te reageren op stellingen en na discussie werd gekeken of ze van mening veranderd waren. Daardoor werd actief gereageerd. Naast stellingen over onderwijsidealen kwamen ook de werkdruk in de klas en het tekort aan personeel aan de orde. Bauk van Wijk (Intern Begeleider van de Leonardo da Vincischool en een van de voorbereiders van de studiedag) merkte daarover op: “ De grenzen zijn er; ze worden gezien en ze worden in overleg meegenomen. Maar als je het hebt over schoolontwikkeling, dan moet je je niet op de grenzen richten, maar op het ideaal.” René Peeters onderschreef dat: “Als je je blijft richten op de grenzen, kom je niet vooruit. We weten dat er al heel erg veel gedaan wordt aan zorg op onze scholen. We willen van elkaar horen wat er nu en straks wél kan en dan net even de grens verleggen. Je zou kunnen proberen wat ruimte te vinden door niet méér, maar dezelfde dingen ánders te doen. We willen goed luisteren, want we willen allemaal voorkomen dat leerkrachten een ‘verzuringspunt’ in het onderwijs bereiken. Als je goed in je vel zit, geef je ook beter les.” Eén van de leerkrachten beaamde dat: “We zijn slecht in het aangeven van onze eigen grenzen. Blijf niet mopperen in de personeelskamer, maar overleg met je collega’s en de directie hoe je – ondanks wat er allemaal van je verwacht wordt er zelf een positieve draai aan kunt geven.”
De Japanse Levensles De stelling van René werd in beeld gebracht door fragmenten van een Japanse documentaire. Hierin toont een leerkracht hoe hij kinderen leert gelukkig te zijn door op een goede manier met elkaar samen te leven. Een ontroerende film, waarin kinderen de kans krijgen om ondanks - of misschien wel dankzij - een strak klassenmanagement hun emoties openlijk aan de anderen te laten zien. Elke dag schrijft een kind een brief in het klassenboek over wat het meemaakt en wat voor gevoelens dat oproept. De brief wordt voorgelezen en door elkaar uitgebreid aandacht te geven, groeit de klas steeds meer naar elkaar toe. Motivatie van de Japanse leerkracht: “Als één iemand niet gelukkig is, is niemand gelukkig.” De reactie van een van de deelnemers van de studiedag: “Het is ook onzin om te denken dat je kinderen moet voorbereiden op de maatschappij; de school ís de maatschappij”. Workshops Tijdens twee sessies konden de deelnemers van de studiedag kiezen uit 26 workshops. Het grootste deel daarvan werd door collegaleerkrachten gegeven en die lieten zien wat ze op hun school al deden aan extra zorg. Interne begeleiders lieten leerkrachten overwegen in welke gevallen een kind niet meer, of juist wel, in zijn of haar klas kon worden opgevangen. Een rondje workshops maakte duidelijk dat de leerkrachten daar met grote inzet over meedachten en –discussieerden:
“We waren zo druk bezig met het bespreken van de grenzen, dat we overvallen werden door de mededeling dat we door de workshoptijd heen waren.” In andere workshops werden tips gegeven of bruikbaar materiaal getoond. Men maakte kennis met instituten die assistentie bieden bij gedragsproblemen van kinderen, programma’s die extra zorg in beeld brengen en methodes die uitval proberen te voorkomen. “Hoe vaak heb je hierover zulke gesprekken op school?” vroeg Hester Macrander, cabaretière en dagvoorzitter die de dag humoristisch en met passie aan elkaar praatte. Te weinig, concludeerde ze al snel... Leren van elkaar De opzet van de dag was om te leren van elkaar. “In het volgend schooljaar start het project ‘Opleiden in de School’ en dat geeft veel meer mogelijkheden,” vertelde René Peeters. “We willen niet alleen onderzoeken welke talenten er zijn bij de kinderen, maar ook bij de leerkrachten. Er zijn mensen die orthopedagogiek hebben gestudeerd, ik maakte kennis met een ‘schrijftherapeut’. Zo zullen er nog veel meer zijn, die nu nog veel te weinig aan bod komen. We willen jullie veel meer kans geven om bij elkaar te kijken en dat kan ook in klassen van een andere school. Van die uitwisseling kun je alleen maar beter worden.” Vertrouwen Zet een groep leerkrachten bij elkaar en ga met ze in gesprek over passend onderwijs. Na-
Wie bevolkten de GMR in het schooljaar 2007-2008? • Christel Baeten Multatuli (o) • Rob van Beek De Waterkant(p) • Paul Beke Multatuli (p) • Christien Brouwer Westerpark (o) • Malène Duijst De Meidoorn (o) • Marjon Eygensteyn Leonardo da Vinci (p) • Marjolein Klijzing Narcis Querido (p) • Assagoum Lahcen BS Zeeheldenbuurt (o) • Frans Larooi Bos en Lommer (p) • John Linssen Joop Westerweel (p) • Maaike Oost Lievense BS Zeeheldenbuurt (p) • Madeleine Schoute Annie MG Schmidt (p) • Kees Steeman Rosa Boekdrukker (o) • Judith van Stipriaan Het Winterkoninkje(p) • Maarten Terlage Rosa Boekdrukker (p) • Roger Tonnard Het Winterkoninkje (o) • Caroline Vonk Corantijn (o) • Betsy Wahlen Leonardo da Vinci (o)
tuurlijk brommen ze dan over de woensdagmiddag of een tekort aan broodjes kaas. En er blijven ook altijd mensen die vinden dat ze te weinig gehoord worden. “We geven maximaal inzage in wat we doen,” verzekerde René. “Daar kunnen jullie op vertrouwen. Als je te weinig gehoord denkt te worden, geef dat dan aan. Maak het kenbaar. Dat vertrouwen moet er wederzijds zijn. Natuurlijk zullen we niet alles kunnen realiseren wat iemand wil. We proberen uit jullie opmerkingen hoofdlijnen te halen en doelen te stellen en vervolgens die doelstellingen waar te maken.” Glanspuntjes De studiedag overziend was het een nuttig en in prima sfeer verlopen evenement. Dat de inzet van alle organisatoren van en deelnemers aan de dag werd werkelijk gewaardeerd werd, bleek uit vele mooie momenten: leerkrachten vertelden met hoeveel plezier ze een workshop hadden voorbereid, de Surinaamse juf kreeg het voor elkaar dat er volgend jaar een AWBR-feest gaat komen, leerkrachten namen het op voor het welzijn van de oudere collega’s, de dagvoorzitter stond haar bloemetje af aan een leerkracht -die na een burn-out op een nieuwe manier terugkwam in het onderwijs- en, niet in het minst, de intern begeleidster die opriep om vooral positief te blijven denken. “Ja, ja, je hebt heel veel wijze leerkrachten nodig,” merkte een van de directeuren op. Ze zijn er bij AWBR!
De huidige GMR bestaat uit de volgende leden:
4
12
• Christel Baeten Multatuli (o) • Paul Beke Multatuli (p) • Christien Brouwer Westerpark (o) • Malène Duijst De Kinkerbuurt (o) • Marjon Eygensteyn Leonardo da Vinci (p) • John Linssen Joop Westerweel (p) • Madeleine Schoute Annie MG Schmidt (p) • Judith van Stipriaan Het Winterkoninkje (p) • Caroline Vonk Corantijn (o) • Betsy Wahlen Leonardo da Vinci (o) • Cathy Brickwood De Meidoorn (o) • Er is nog een vacature voor een GMR-lid uit de personeelsgeleding
GMR -
Jaarverslag schooljaar 2007 - 2008 Sinds augustus 2008 heeft AWBR een officiële Gemeenschappelijke Medezeggeschapsraad. In het schooljaar 2007-2008 kwam een groot deel van de ouders en leerkrachten van de 17 basisscholen van Amsterdam West Binnen de Ring al bij elkaar in een ‘GMR-in-oprichting’. Over deze periode is nu een verslag gepubliceerd. Het verslag is te downloaden via www.awbr.nl. In deze ouderkrant publiceren we de belangrijkste onderdelen. De samenstelling van de definitieve GMR In het schooljaar 2007-2008 is overlegd over de vorm van de definitieve GMR en hoe de communicatie met scholen en ouders het beste kon worden opgezet. De ‘GMR-in-oprichting’ nodigde Arnold Klomp - van de Algemene Onderwijs Bond - uit om daarbij te adviseren. Er werd uiteindelijk besloten om de groep klein te houden: voor het schooljaar 2008-2009 betekent dat een GMR bestaande uit zes personeelsleden en zes ouders. Om de GMR tot een succes te maken, heeft AWBR voor het eerste jaar extra middelen beschikbaar gesteld. Een deel daarvan is besteed aan scholing van GMR-leden. MR-leden konden daar ook aan deelnemen. Het bestuur is royaal geweest en de GMR is daar heel dankbaar voor. Werkgroepen Om onderwerpen goed voor te bereiden zijn er werkgroepen ingesteld. Zo is de werkgroep financiën belast met het bestuderen en voorbereiden van financiële stukken om daarna advies aan de GMR te geven. De werkgroep personeel en organisatie heeft zich ingezet voor het bestuursformatieplan en strategisch beleidsplan. Ten slotte is er een werkgroep ICT en huisvesting gevormd.
Communicatie De GMR heeft uitgebreid gesproken over de noodzaak van goede communicatie met de scholen en de ouders. Naast de agenda en notulen die per vergadering naar de MR-en en directies van alle scholen worden gestuurd, wordt er regelmatig verslag gedaan in de ouderkrant en binnenkort ook op de website van AWBR. Vergaderonderwerpen • De conceptbestuursbegroting 2008 van AWBR werd onder de loep genomen en kreeg van de GMR een positief advies. • Het ‘Breedbandnetwerk Onderwijs Amsterdam’ is vanaf februari 2008 herhaaldelijk op de agenda verschenen. Er zijn vragen gesteld die door het bestuur merendeels beantwoord zijn. • De werkgroep zorg en onderwijs heeft zich ingezet om het concept zorgplan te bedis cussiëren waarna er vragen zijn gesteld aan het bestuur. Het zorgplan is afgekeurd door het bestuur en in het schooljaar 2008-2009 is een aangepaste versie aan de GMR voorgelegd. • De schoonmaak van de scholen wordt verricht door één schoonmaakbedrijf. Dat verloopt niet naar wens. Het stafbureau is druk doende dit probleem op te lossen. De GMR zal er volgend schooljaar verder op in gaan en wil goed geïnformeerd blijven over de stand van zaken. • De GMR heeft enthousiast ingestemd met het strategisch beleidsplan AWBR 2008-2012. • Vragen aan het bestuur over het bestuursfor matieplan worden beantwoord. De personeels geleding van de GMR heeft daarna met enkele kanttekeningen en verzoeken ingestemd met het plan.
in het kort Mijn Huis van Vroeger In het Amsterdams Historisch Museum is tot en met 19 april 2009 de tentoonstelling Mijn Huis van Vroeger te zien. In de wezenkastjes hangen verhaaltjes en zijn tekeningen en kleiwerken te zien van veel ouders van de Joop Westerweelschool. De ouders hadden het museum bezocht en hebben toen één onderwerp gekozen, dat ze aan vroeger deed denken. Ze hebben de werkstukken gemaakt in samenwerking met de Stichting Taalvorming. Zij verzorgen op de Joop Westerweelschool de Nederlandse lessen. Dit deel van het museum is gratis en zeker de moeite waard om langs te lopen als u in de stad bent.
Techniektorens DMO had nog een potje van 8000 Euro voor vijf Amsterdamse scholen voor technieksubsidies. Van AWBR is voor De Spaarndammer, de Joop Westerweel en De Multatuli de subsidie aangevraagd. De drie scholen kunnen hiermee ‘techniektorens’ aanschaffen met heel aanstekelijk lesmateriaal...
Frisse lucht De Westerparkschool krijgt in elk lokaal een CO2-gestuurd ventilatiesysteem. Het Stadsdeel wil verbeteringen aanbrengen op het gebied van energiebesparing en binnenmilieu, want als dat niet in orde is, heeft dat invloed op de leerprestaties, het ziekteverzuim en de energierekening. De school krijgt niet alleen ventilatiesystemen, maar wordt ook voorzien van ‘daglichtregelingen’ en ‘aanwezigheidsschakelingen’. En dat gaat over verlichting. Als de pilot slaagt volgt een plan om alle scholen in Amsterdam aan frisse lucht en een lagere energierekening te helpen.
Corantijn kleurrijker Corantijn werkt hard aan een kleurrijke populatie. Ook het gebouw krijgt een stevige impuls: er komt een theaterpodium in het speellokaal en het plein voor de deur krijgt een grote opknapbeurt.
Leonardo en de Zeehelden in het nieuw In de voorjaarsvakantie verhuizen de kinderen van de Leonardo da Vinci en de Brede school Zeeheldenbuurt naar hun nieuwe school.
Nieuw personeel Het is gelukt om voor enkele scholen nieuwe directieleden aan te trekken. Fred Tiecken begint in maart op de Brede School Zeeheldenbuurt. Sipke Posma is verhuisd van De Roos naar De Spaarndammer en op De Roos heeft Mark Veenstra de leiding op zich genomen. We wensen allen een inspirerende en gelukkige tijd toe bij AWBR.
Gitaarspecialisten Met veel enthousiasme zijn tien leerkrachten van de Joop Westerweelschool begonnen aan de vervolgcursus gitaarspelen. In alle klassen hangt een gitaar en veel muzieklessen hebben door de introductie van de gitaar een nieuwe impuls gekregen.
awbr
w
l ww.awbr.n
Ruimte voor De Meidoorn De Meidoorn heeft in februari een noodlokaal gekregen om de Voorschool en ouderkamer een plaats te geven in het hoofdgebouw. Er is inmiddels ook een inspirerend schetsontwerp voor een opbouw - over het gymlokaal heen - op het schoolplein. Maar, het gaat nog slechts om plannen.
stichting voor openbaar primair onderwijs
Wu hebbu gou juffu en meesturs nodig bij ons op schol
Er is ook een tekort aan leerkrachten geconstateerd, meerdere scholen hebben vacatures die zij niet ingevuld krijgen. We advertenteren regelmatig in de krant. In januari j.l. was dat een spannend exemplaar... Het is nog niet schoon De schoonmaakproblemen zijn nog niet achter de rug: ook de laatst gehouden inspectieronde was onvoldoende. Daarmee komt een oplossing dichterbij, want we sturen er nu op aan het schoonmaakcontract geheel of gedeeltelijk te laten ontbinden. Wij houden u uiteraard op de hoogte.
4
15
www.awbr.nl Eén dezer weken wordt de nieuwe website van onze stichting in gebruik genomen. Op de startpagina zult u het laatste nieuws aantreffen en er zijn vier buttons voor ouders: scholen (met doorlink naar de websites van de scholen), ouderinformatie (met bijvoorbeeld informatie over aanmelding, klachtenprocedures en het strategisch beleidsplan), ouderkranten (deze krant maar dan digitaal) en vakanties.
AWBR
Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Amsterdam West Binnen de Ring
scholen ouderinformatie ouderkranten vakanties
organisatie Home Wie zijn we Wat doen we Scholen Intern Nieuwsbrieven Documenten
vacatures publicaties personeelskranten stafbureau gmr bestuur inte intern
organisatie - welkom bij AWBR In Amsterdam werken de openbare basisscholen samen in zes groepen. De AWBR is de groep openbare basisscholen in de stadsdelen de Baarsjes, Bos en Lommer, Oud West en Westerpark. Naast de 17 scholen heeft de organisatie een bestuur en een stafbureau. TVivamus purus. Vivamus accumsan. Duis dictum est. Quisque ac metus. C urabitur egestas, odio et rutrum iaculis, tellus turpis hendrerit arcu, eu consequat erat metus ut nisl. Suspendisse et quam necleo et lorem TVivamus purus. Vivamus accumsan. Duis dictum est. Quisque ac metus. C urabitur egestas, odio et rutrum iaculis, tellus turpis hendrerit arcu, eu consequat erat metus ut nisl. Lees verder Suspendisse et quam necleo et lorem TVivamus purus. Vivamus accumsan. Duis dictum est. Quisque ac metus. C urabitur egestas, odio et rutrum iaculis, tellus turpis hendrerit arcu, eu consequat erat metus ut nisl. Lees verder Suspendisse et quam necleo et lorem TVivamus purus. Vivamus accumsan. Duis dictum est. Quisque ac metus. C urabitur egestas, odio et rutrum iaculis, tellus turpis hendrerit arcu, eu consequat erat metus ut nisl. Lees verder
© AW BR 2008 - Disclaim e r - Alge m e ne voorwaarde n
Silhouet Leerrecht vanaf 2 1/2 jaar: het is goed voor de ontwikkeling en welzijn van het kind, goed voor de ouder, goed voor de professional, goed voor uw portemonnee. In deze maanden probeer ik het onderwerp ‘leerrecht vanaf 2 1/2 jaar’ op de landelijke agenda te krijgen. Het houdt simpel gezegd in dat kinderen vanaf 2 1/2 jaar naar school mogen. Maar school voor hele jonge kinderen betekent vooral spelen, spelen, spelen, spelen! En tijdens het spelen en het zingen en het knutselen wordt er heel veel geleerd. Het is net zoals bij u thuis. U leest voor, u zingt, u doet spelletjes. Het kind leert enorm veel van u: dingen oppakken, tellen, woordjes, het leert wat mag en wat niet mag... Dat spelen of gewoon met uw kinderen omgaan gebeurt niet in alle gezinnen even goed. Voor kinderen uit gezinnen waar ze maar weinig met spel en Nederlandse taal in aanraking komen zijn peuterspeelzalen met aparte programma’s in het leven geroepen. Die peuterspeelzalen worden betaald door de gemeente (en door u). De leidsters die er werken zijn meestal in dienst van een welzijnsstichting. Sommige peuterspeelzalen besteden extra aandacht aan taal en spelontwikkeling om ervoor te zorgen dat kinderen met een niet te grote achterstand op school komen. De kinderen gaan met plezier naar de speelzaal. Ik zal u niet te veel vermoeien met het werk dat ervoor nodig is om datgene wat kinderen op de peuterspeelzaal leren te laten aansluiten op het programma van de basisschool. Soms is het onderwijs niet tevreden over het niveau van de peuterspeelzaalleidsters, bijvoorbeeld omdat ze niet perfect Nederlands spreken. U begrijpt dat perfect Nederlands spreken van het allergrootste belang is om peuters spelend perfect Nederlands te leren spreken. Soms is de peuterspeelzaal ook niet in hetzelfde gebouw als de basisschool. Dat is lastig voor ouders met het halen en brengen van hun kinderen. Peuterspeelzalen die extra aandacht aan taal besteden dragen soms ongewild bij aan heet ontstaan van witte en zwarte scholen, terwijl gemengde scholen goed zijn voor de ontwikkeling van alle kinderen. Daarom heb ik mezelf de vraag gesteld: Is het niet veel beter als alle kinderen in Nederland al vanaf 2 1/2 jaar naar school kunnen? Niet moeten, maar kunnen. Het is voor ouders en andere bij de school betrokken mensen zoveel eenvoudiger, het scheelt zoveel geld, de doorlopende leerlijn is gegarandeerd, de kwaliteit zal verbeteren. Het onderwijs kan goed opgeleid personeel aannemen. In veel gevallen de huidige peuterleidsters als zij aan alle voorwaarden voldoen. De school zal in de eerste jaren de nadruk leggen op spelen. Dat spel wordt begeleid door deskundige mensen, er wordt geobserveerd en er wordt gestimuleerd. Bij die jonge kinderen zal er veel aandacht zijn voor de contacten met de ouders. De school zal stimuleren dat ook de ouders die dat nodig hebben extra taalonderwijs krijgen en
ouders zullen heel welkom zijn op de school om mee te helpen en te denken. Kortom een intensief contact tussen de school en de ouder. En als bijkomend voordeel (niet het belangrijkste) zal het spelend onderwijs aan die kinderen vanzelfsprekend gratis zijn en zullen ouders vanaf 2 1/2 jaar geen opvangproblemen meer kennen. Wilt u meer weten over dit onderwerp? Kijkt u dan op onze website: www.awbr.nl en dan naar leerrecht vanaf 2 1/2 jaar. We hopen dat dit artikel u aanspreekt en dat u het bespreekt met uw vrienden en kennissen. We kunnen uw steun bij het bekendmaken van dit voorstel goed gebruiken. René Peeters
