Nr. 2
BIJZONDERE OVEREENKOMSTEN IN KORT BESTEK
ALAIN VERBEKE NICOLAS CARETTE NELE HOEKX KRISTOF VANHOVE
2007 Vierde herziene uitgavc
intersentia Antwerpen - Oxford
INHOUD BEKNOPTE INHOUD
v
OVER DE REEKS RECHT IN KORT BESTEK
vii
WOORD VOORAF
ix
INLEIDING
xi
DEELI OVEREENKOMSTEN INZAKE OVERDRACHT VAN EIGENDOM HOOFDSTUK 1. KOOP
3
§ 1. Kenmerken 3 1. Eigendomsoverdracht 4 Verkoop van andermans zaak 4 Formaliteiten voor eigendomsoverdracht 5 Uitstel van eigendomsoverdracht 5 Relativiteit van de overeenkomst en tegenwerpbaarheid aan derden 6 Eigendomsoverdracht en tegenwerpbaarheid bij verkoop van onroerend goed 8 a) Compromis 8 b) Notariele akte 9 c) Tegenwerpbaarheid van het eigendomsrecht van de koper .. 10 d) Het flikkermoment 12 e) Werkelijke en schijnbare eigenaar 13 f) De stoute verkoper: dubbele verkoop 13 g) Dwang 15 h) Geen absolute bescherming 15 Eigendomsoverdracht en tegenwerpbaarheid bij verkoop van roerend goed 16 a) Dubbele verkoop 16
Intersentia
XVII
Inhoud
b) Schuldeiser van de verkoper c) Behoren te weten d) Eigendomsvoorbehoud e) Eigendomsvoorbehoud en art. 101 Faill.W Risico 2. Prijs Schenking Ruil Bepaald of bepaalbaar § 2. Totstandkoming 1. Toestemming - wilsovereenstemming Onderhandelingen Aanbod Aanvaarding Verkoopbelofte a) Optie b) Derden Recht van voorkoop en voorkeurrecht Koop met commandverklaring Koop op proef 2. Gebreken in de toestemming Dwaling Bedrog Geweid 3. Bekwaamheid Echtgenoten Vertegenwoordigers en gerechtsdienaars 4. Voorwerp Bestaan In de handel Bepaald of bepaalbaar Sancties 5. Vorm 6. Bewijs 7. Interpretatie § 3. Verbintenissen van de verkoper 1. Levering Conformiteit Staat en hoedanigheid Omvang, hoeveelheid, oppervlakte Toebehoren en opbrengsten XV1Ü
16 17 18 18 20 20 20 21 21 22 22 22 22 23 24 24 25 26 26 28 28 28 29 29 29 30 30 31 31 31 32 32 32 32 32 33 33 33 34 34 35 Intersentia
Inhoud
Behoud van de zaak tot aan de levering Kosten van levering en kosten van afhaling Hoe gebeurt de levering? Waar gebeurt de levering? Wanneer gebeurt de levering? Sancties a) Algemeen b) Eenzijdige of buitengerechtelijke ontbinding 2. Vrijwaring voor uitwinning Vrijwaring voor eigen daad Vrijwaring voor daden van derden a) Rechtsstoornis b) Actuele stoornis c) Anterioriteit d) Wie vrijwaart? e) Hoe vrijwaren? f) Exoneratie 3. Vrijwaring voor verborgen gebreken. Gemeen recht Welkgebrek? a) Gebrek b) Verborgen c) Ernst d) Anterioriteit Hoe vrijwaren? a) Welke acties? b) Verkoper te goeder of te kwader trouw c) Termijn Vergaan van de gebrekkige zaak Exoneratie a) Verkoper te goeder trouw b) De verwittigde koper c) Interpretatiekwesties 4. Vrijwaring voor gebreken. Wet consumentenkoop Toepassingsgebied Dwingend Aansprakelijkheidsvoorwaarden a) Conformiteit b) Anterioriteit c) Waarborgtermijn d) Meldingstermijn e) Verjaringstermijn Intersentia
35 36 36 36 37 37 38 39 40 40 41 41 42 42 42 43 43 44 45 45 46 47 47 47 47 48 49 50 50 51 52 52 53 54 55 55 55 57 57 58 58 Xlx
Inhoud
Remedies 59 Commerciele garantie 60 5. Vrijwaring voor gebreken. Wet productenaansprakelijkheid (WAP) 60 Toepassingsgebied 61 Wie is aansprakelijk? 61 Bewijs 62 Schadevergoeding 62 Termijn 63 Exoneratie 63 Samenloop 63 § 4. Verbintenissen van de koper 64 1. Zaak in ontvangst nemen 64 Aanvaarding 64 Bescherming van de verkoper 65 2. Prijs betalen 66 Waar en wanneer? 66 Wat? 66 Schorsing van betaling 67 3. Bescherming van de onbetaalde verkoper 67 Enac 67 Voorrecht 68 Oneigenlijke revindicatie 69 Ontbinding 70 a) Tussen partijen 70 b) Ten aanzien van derden 71 § 5. Einde 72 1. Beding van wederinkoop 72 Vereisten 73 Koper is eigenaar 73 Uitoefening van het recht van wederinkoop 74 Positie van partijen na de wederinkoop 74 2. Vernietiging wegens benadeling 75 Verkoop van onroerend goed 76 Procedure 77 a) Wie? 77 b) Wanneer? 77 c) Bewijs 77 Gevolgen 78 a) Teruggave 78 b) Behoud 79 § 6. Varia 79 XX
Intersentia
Inhoud
1. Wet consumentenkrediet Consument als slachtoffer Wet Consumentenkrediet Toepassingsgebied Totstandkoming van de kredietovereenkomst Verval van termijn, ontbindende voorwaarde, eigendomsvoorbehoud Levering van diensten Financieringshuur 2. Wet handelspraktijken Verkoop op afstand Verkoop buiten de onderneming van de verkoper Vrije beroepen 3. Veiling en openbare verkoop Veiling Openbare verkoop 4. Overdracht van schuldvordering - effectisering - factoring Overdracht van schuldvordering in het gemene recht a) Twee soorten van derden b) Tegenwerpbaarheid ten aanzien van gewone derden c) Tegenwerpbaarheid ten aanzien van de gecedeerde schuldenaar Effectisering Factoring 5. Concessie van alleenverkoop 6. Internationale koop Internationaal privaatrecht Uniform kooprecht Inco-terms
HOOFDSTUK2. KANSCONTRACTEN § 1. Kenmerken § 2. Spei en weddenschap § 3. Lijfrente 1. Kenmerken 2. Onder bezwarende titel 3. Hetlijf 4. Werkelijke kans op winst en verlies Objectieve zekerheid Intersentia
79 80 81 81 82 83 84 84 84 85 85 86 86 86 87 88 89 89 90 92 93 93 94 95 95 96 96
99 99 100 101 101 102 103 104 104 xxl
Inhoud
Overlijden buiten termijn 5. Ontbinding 6. Kostcontract § 4. Tontine, aanwas en terugval 1. Tontine 2. Aanwas en terugval 3. Aleatoir karakter
105 106 107 107 108 109 110
HOOFDSTUK 3. DADING
113
§ 1. Kenmerken 1. Vaststellingsovereenkomst en dading 2. Dading en andere rechtsfiguren § 2. Geldigheidsvereisten 1. Bekwaamheid 2. Toestemming 3. Voorwerp § 3. Vorm en bewijs § 4. Interpretatie § 5. Gevolgen
113 113 114 115 115 116 117 118 118 119
OEFENINGEN DEELI
121
DEELII OVEREENKOMSTEN INZAKE GENOT VAN EIGENDOM HOOFDSTUK 1. HUUR
129
§ 1. Kenmerken 1. Algemene kenmerken 2. Bekwaamheid 3. Vormvereisten Bijzondere bewijsregel Tegenwerpbaarheid 4. Gemene en bijzondere huur § 2. Gemene huur 1. Verbintenissen van de verhuurder Levering
129 129 130 131 131 132 133 134 134 134
YY
"
Intersentia
Inhoud
Onderhoud Vrijwaring 2. Verbintenissen van de huurder Betalen a) Prijs b) Indexatie c) Kosten en lasten d) Informatie Gebruiken en onderhouden Teruggeven a) Huisgenoten b) Plaatsbeschrijving c) Brand d) Verbouwingen 3. Beschermingsmechanismen voor de onbetaalde verhuurder Voorrecht Volgrecht en beslag tot terugvordering Huurwaarborg 4. Duur Bepaalde duur Onbepaalde duur Opzegging 5. Einde In der minne Wanprestatie Tenietgaan van het verhuurde goed Wat niet tot het beeindigen van de huur leidt 6. Onderhuur en overdracht van huur Toelaatbaarheid Gevolgen 7. Overdracht van het verhuurde goed zelf Eerbiedigingsbeding in overdrachtscontract Vaste datum Uitzettingsbeding in huurcontract Geen vaste datum 8. Procesrechtelijke aspecten § 3. Woninghuur 1. Toepassingsgebied - Artikel 1 WHW Huurcontract Hoofdverblijfplaats Toestemming verhuurder Intersentia
135 135 136 136 136 136 137 138 138 139 140 140 141 142 143 143 144 145 145 145 146 147 147 147 148 148 148 149 149 150 150 151 152 153 153 154 155 155 156 156 156 xxill
Inhoud
Contractuele uitsluiting Wettelijke uitsluiting Vormvereisten 2. Staat van het verhuurde goed - Artikel 2 WHW 3. Duur-Artikel 3 WHW Principe: negen jaar a) Vroegtijdige beSindiging door de verhuurder Eigen gebruik - Artikel 3, § 2 WHW Werken - Artikel 3, § 3 WHW Ongemotiveerd - Artikel 3, § 4 WHW b) Tegenopzegging door de huurder c) Vroegtijdige beeindiging door de huurder Eerste uitzondering: körte contracten van maximum drie jaar . Tweede uitzondering: langer dan negen jaar - levenslange huur Verlenging wegens buitengewone omstandigheden 4. Prijs, kosten en lasten - Artikelen 5, 6 en 7 WHW 5. Huurwaarborg - Artikel 10 WHW 6. Overdracht van huur - Artikel 4, § 1 en § 3 WHW 7. Onderhuur- Artikel4, §2-3 WHW Voorwaarden Gevolgen Duur 8. Overdracht van het verhuurde goed zelf - Artikel 9 WHW 9. Procesrechtelijke aspecten § 4. Handelshuur 1. Toepassingsgebied - Artikelen 1-2 HHW Voorwaarden a) Huurovereenkomst b) Onroerend goed c) Kleinhandel of ambacht d) Hoofdzakelijke bestemming Uitgesloten 2. Duur-Artikelen 3-4HHW Minimum negen jaar Woonlokalen en bijlokalen Beeindiging a) Samen b) Huurder c) Verhuurder 3. Prijs, kosten en lasten - Artikel 6 HHW Algemeen xxiv
157 157 157 158 159 159 160 160 160 161 161 162 162 163 163 164 165 166 167 167 168 168 169 170 170 172 172 172 173 173 174 175 175 175 176 177 177 177 177 178 178
Intersentia
Inhoud
Huurprijsherziening 4. Verbouwingswerken - Artikelen 7-9 HHW Welke werken? Procedure? Verwijdering of vergoeding? 5. Onderhuur en overdracht van huur - Artikelen 10-1 Ibis HHW . . . Mogelijkheid Procedure Gevolgen a) Beginsel b) Overdracht van handelszaak - Artikel 11,1 HHW c) Verhuring of oprichting van handelszaak - Artikel 11, II HHW d) Collusie-Artikelll.IIHHW e) Hoofdelijke aansprakelijkheid - Artikel 11, III HHW Bijzonder geval 6. Overdracht van het verhuurde goed - Artikel 12 HHW Algemeen Vaste datum Geen vaste datum Huurhernieuwing Vergoeding 7. Huurhernieuwing - Artikelen 13-24 HHW Principe-Artikel 13 HHW Vier maal negen Korter of langer? Formaliteiten -Artikel 14 HHW Positie van de verhuurder - Artikel 16-20 HHW Weigering van de huurhernieuwing - Artikel 16 HHW a) Eigen gebruik - Artikel 16,1, 1° HHW b) Geen handelsbestemming meer - Artikel 16,1, 2° HHW .. c) Slopen en wederopbouw - Artikel 16,1,3° HHW d) Grove tekortkomingen huurder - Artikel 16,1,4° HHW .. e) Bod van eenderde-Artikel 16,1,5° HHW f) Afwezigheid van wettig belang - Artikel 16,1,6° HHW . . . g) Ongemotiveerde weigering -Artikel 16, IV HHW Betwisting van de weigering 8. Uitzettingsvergoeding - Artikelen 25-28 HHW Welke gevallen? Hoeveel? Sanctievergoeding Intersentia
178 179 180 180 181 181 181 182 183 183 184 184 186 186 186 187 187 187 188 188 188 189 189 190 190 191 192 193 193 194 194 195 195 195 195 196 196 196 197 198 xxv
Inhoud
Retentierecht-Artikel 27 HHW Wanneer vorderen? - Artikel 28 HHW 9. Procesrechtelijke aspecten - Artikelen 29-31 HHW
199 199 200
HOOFDSTUK 2. LENING
201
§ 1. Bruiklening 1. Kenmerken Onverbruikbare zaken Zakelijk Eenzijdig Om niet Niet intuitu personae Geldigheidsvereisten 2. Verbintenissen van de ontlener Gebruik, bewaring en behoud Teruggave Verlies door toeval a) Bijzondere aansprakelijkheid van de ontlener b) Overmacht Opa Bob 3. Verbintenissen van de uitlener § 2. Verbruiklening 1. Kenmerken Eigendomsovergang Voorwerp Zakelijk Om niet of onder bezwarende titel 2. Verbintenissen van de ontlener 3. Lening op interest
201 201 201 202 202 202 203 203 203 203 203 204 204 205 205 207 208 208 208 208 209 210 210 210 211
HOOFDSTUK 3. VARIA
213
§ 1. Leasing 1. Kenmerken en soorten Financiele leasing a) Kenmerken b) Roerende leasing van bedrijfsmaterieel
213 213 213 213 214
xxvi
Intersentia
Inhoud
c) Financieringshuur aan de consument d) Onroerende leasing e) Säle en lease back Operationele leasing Huurkoop en verkoop op afbetaling 2. Rechtsverhoudingen § 2. Franchising § 3. Licentie
215 216 216 217 217 217 218 220
OEFENINGENDEELII
221
DEEL III DIENSTENOVEREENKOMSTEN
227
INLEIDING
229
1. 2.
229 230
Onderscheid aanneming, bewaargeving en lastgeving Onbenoemde en eiders geregelde dienstenovereenkomsten
HOOFDSTUK 1. AANNEMING
233
§ 1. Kenmerken 1. Omschrijving Huur van goederen en huur van werk Bestanddelen 2. Onderscheid Aanneming en verkoop Aanneming en lastgeving 3. Beperkingen van de vrije keuze van medecontractant Overheidsopdrachten Erkenning van aannemers Registratie van aannemers Verplichte tussenkomst architect § 2. Verbintenissen van de aannemer 1. Het werk goed uitvoeren Aannemer - Algemeen Architect Architect en aannemer
233 233 233 234 235 235 237 238 238 239 240 240 241 241 241 242 242
Intersentia
XXVll
Inhoud
§ 3.
§ 4.
§ 5.
§ 6. § 7.
2. Het werk tijdig uitvoeren 3. Levering en teruggave Verbintenissen van de opdrachtgever 1. Het werk mogelijk maken 2. De prijs betalen Drie Systemen a) Onbepaalde prijs b) Vaste of bepaalde prijs c) Bestek Prijs bij voorstudies 3. Aanvaarding Oplevering Voorlopige oplevering Definitieve oplevering Aansprakelijkheid 1. Aansprakelijkheid voor siechte of laattijdige uitvoering van het werk Aannemer Architect en Studiebureau 2. Aansprakelijkheid voor lichte zichtbare gebreken 3. Aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken 4. Tienjarige aansprakelijkheid Voorwaarden a) Bouwwerk b) Aannemingsovereenkomst c) Zwaar gebrek d) Fout Termijn 5. In solidum aansprakelijkheid van aannemer en architect 6. Aansprakelijkheid ten aanzien van derden Quasi-delictuele aansprakelijkheid Burenhinder Onderaanneming en nevenaanneming 1. Omschrijving 2. Verhouding hoofdaannemer - onderaannemer 3. Verhouding hoofdaannemer - opdrachtgever 4. Verhouding onderaannemer - opdrachtgever Rechtstreekse vordering en voorrecht Buitencontractuele aansprakelijkheid Risico Einde
XXVÜi
242 243 243 244 244 244 244 245 245 246 246 246 247 247 248 248 248 248 249 249 250 250 250 251 251 252 252 253 254 254 255 256 256 257 257 257 258 259 259 260 Intersentia
Inhoud
1. Eenzijdige opzegging 2. Overlijden van de aannemer § 8. Woningbouwwet 1. Beschermingswetgeving 2. Toepassingsgebied - Artikelen 1 en 2 WB Algemeen Overeenkomst Eigendomsovergang van gebouw of verbintenis te bouwen, doen bouwen of verschaffen Tot huisvesting bestand Te bouwen of in aanbouw Koper moet betalen voor de voltooiing Studieovereenkomsten Uitzonderingen 3. Kwalificatie - Artikel 3 WB Verkoop of aanneming - geen lastgeving Geen beding van wederinkoop 4. Overgang van eigendom en risico - Artikelen 4 en 5 WB Onmiddellijke overgang van eigendom voor de grond en bestaande opstallen - Artikel 4 WB Overgang van eigendom naarmate incorporatie (directe natrekking) - Artikel 5, lid 1 WB Overgang van risico - Artikel 5, lid 2 WB 5. Tienjarige aansprakelijkheid - Artikel 6 WB Ook de verkoper Van openbare orde? 6. Verplichte dubbele oplevering - Artikel 9 WB Algemeen Specifieke gevolgen in de Woningbouwwet Vertrekpunt van de termijn voor de tienjarige aansprakelijkheid 7. Verplichte vermeldingen en bijlagen - Artikel 7 WB 8. Prijs - Artikelen 8 en 10 WB Vöör het sluiten van de overeenkomst Bij het sluiten van de overeenkomst Bij het verlijden van de notariele akte Na het verlijden van de notariele akte 9. Waarborg-Artikel 12 WB Erkende aannemer Niet-erkende aannemer
Intersentia
260 261 262 262 263 263 264 264 265 266 267 267 268 269 269 269 270 270 270 270 271 271 271 272 272 273 274 274 276 276 276 276 277 278 278 279
BUX
Inhoud
10. Sancties - Artikelen 13 en 14 WB Burgerrechtelijke sanctie: nietigheid (art. 13 WB) Tijdstip om de vordering in te stellen Strafsancties (art. 14 WB)
280 280 281 281
HOOFDSTUK 2. BEWAARGEVING
283
§ 1. Gemeen recht 1. Kenmerken Omschrijving Verschil met bruiklening Verschil met huur 2. Soorten Bewaargeving uit noodzaak Hotelbewaargeving - § 2 - Sekwester - § 3 3. Verbintenissen van de bewaarnemer Bewakingsplicht Teruggaveplicht a) Negatief bewijs van overmacht b) Exoneratiebedingen 4. Verbintenissen van de bewaargever § 2. Hotelbewaargeving 1. Toepassingsgebied Hotelhouder Gast Bagage 2. Aansprakelijkheid van de hotelhouder Principe: beperkte aansprakelijkheid Uitzonderingen a) Onbeperkte aansprakelijkheid (art. 1953 B.W.) b) Geen aansprakelijkheid (art. 1954 B.W.) § 3. Sekwester 1. Contractueel sekwester 2. Gerechtelijk sekwester
283 283 283 284 284 285 285 286 286 286 287 287 288 289 289 289 289 290 290 290 290 291 291 291 291 291 292
HOOFDSTUK 3. LASTGEVING
293
§ 1. Gemeen recht 1. Lastgeving en volmacht
293 293
XXX
Intersentia
Inhoud
Lastgeving 293 Volmacht 294 2. Vorm en bewijs 294 Lastgeving 294 Volmacht 295 3. Omvang van de vertegenwoordigingsbevoegdheid 296 4. Verbintenissen van de lasthebber 297 5. Verbintenissen van de lastgever 299 6. Gevolgen van de lastgeving ten aanzien van derden 299 De lasthebber blijft binnen de perken van het mandaat 300 De lasthebber treedt buiten de perken van het mandaat 300 a) Lasthebber 300 b) Lastgever 301 7. Einde 302 Overlijden 302 Onbekwaamverklaring, faillissement of kennelijk onvermogen . 302 Opzegging door de lasthebber 302 Herroeping door de lastgever 303 § 2. Handelstussenpersonen 303 1. Makelaar 304 2. Zelfstandige handelsagent 304 3. Commissionair 305 4. Handelsvertegenwoordiger 305 § 3. Engineering 305
OEFENINGEN DEEL III
Intersentia
307
XXX1
