Mr. C. Assers Handleiding tot de beoefening van het Nederlands Burgerlijk Recht
Bijzondere overeenkomsten Deel IX
Verzekering derde druk
bewerkt door: mr. J.H. Wansink Oud-hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden
mr. N. van Tiggele-van der Velde Hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen
mr. F.R. Salomons Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam
Voorheen deel 5-VI
^
Kluwer a Wolters Kluwer business
Deventer - 2012
INHOUDSOPGAVE
Enige afkortingen / XXI Lijst van verkort aangehaalde werken / XXV DEELI ALGEMEEN
§1
§2 §3 §4 §5 §6 §7 §8 §9
§ 10
§ 11
Hoofdstuk 1 - Inleiding / 3 Geschiedenis en totstandkoming titel 7.17 BW / 3 I Een blik op de geschiedenis / 3 II De totstandkoming van titel 7.17 BW / 9 III Het overgangsrecht/12 IV Nadere wetswijzigingen / 1 4 De plaats van de verzekering in het BW / 1 4 De Principles of European Insurance Contract Law (PEICL) / 1 8 Definitie van verzekering / 1 9 Het aleatoire karakter van verzekering / 24 Personen betrokken bij de verzekeringsovereenkomst / 36 Schade-, sommen-, levens- en persoonsverzekering / 39 Herverzekering / 46 Assurantietussenpersonen en gevolmachtigden / 50 I Algemeen / 50 II De assurantietussenpersoon en het privaatrecht / 55 III De portefeuille van een assurantietussenpersoon / 70 IV De gevolmachtigd agent / 72 Het toezicht ingevolge de Wft op verzekeraars met zetel in Nederland en andere financiële dienstverleners (assurantietussenpersonen en gevolmachtigd agenten)/ 74 I Inleiding / 74 II Algemeen deel / 80 III Markttoegang financiële ondernemingen / 96 IV Prudentieel toezicht financiële ondernemingen / 99 V Gedragstoezicht financiële ondernemingen /119 VI Mogelijke aansprakelijkheid van DNB en AFM /132 VII Toezicht uit anderen hoofde /136 Behandeling van klachten en geschillenbeslechting /141
XV
Inhoudsopgave
§1 §2 §3 §4 §5
Hoofdstuk 2 - De totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst / 151 Algemeen /151 Algemene voorwaarden en totstandkoming /159 De totstandkoming en financieel toezicht /171 Coassurantie /176 De afgifte van de polis /180
§1 §2 §3
Hoofdstuk 3 - De mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekeringsovereenkomst /187 De aard en omvang van de mededelingsplicht /187 Het morele risico / 211 De rechtsgevolgen bij niet-nakoming van de mededelingsplicht / 218
§1 §2 §3 §4
Hoofdstuk 4 - Premiebetaling / 233 Verzuim van premiebetaling / 233 Premie-incasso / 237 Verrekening / 245 Premierestorno / 246 Hoofdstuk 5 - Duur en einde van de verzekeringsovereenkomst / 249
§1 §2 §3 §4
Hoofdstuk 6 - De wederzijdse verplichtingen van de verzekeringnemer/ verzekerde/verzekeraar en de bewijsrechtelijke verhoudingen tussen partijen bij verwezenlijking van het risico / 265 Algemeen / 265 De verplichting tot informatieverstrekking aan de verzekeraar / 266 Aspecten van bewijs bij een verzekerd evenement / 281 De rol van de verzekeraar bij schadeafwikkeling / 288 Hoofdstuk 7 - Verjaring en verval van de vordering tot uitkering / 295 Hoofdstuk 8 - Uitleg van verzekeringsovereenkomsten / 307
DEEL II SCHADEVERZEKERING
Hoofdstuk 9 - Inleiding / 327
§1 §2 §3 §4
XVI
Hoofdstuk 10 - Het belang / 329 Het verzekerbaar/verzekerd belang / 329 Verzekering ten behoeve van een derde / 335 Overgang van het belang / 348 Verzekeringen aan toonder en aan order / 358
Inhoudsopgave
§1 §2 §3
Hoofdstuk 11 - Verzekerde som, verzekerbare waarde en voortaxatie / 367 Verzekerde som / 367 Verzekerbare waarde / 372 Voortaxatie / 373 Hoofdstuk 12 - Indemniteitsbeginsel en schadevergoeding / 379 Hoofdstuk 13 - Verzekerde zaak en eigen gebrek / 395 Hoofdstuk 14 - Eigen schuld / 403
§1 §2 §3 §4 §5
Algemeen / 403 Schuldgraden / 405 Verzekerbaarheid van eigen schuld / 411 Eigen schuld en gedragingen van anderen / 416 Eigen schuld van een rechtspersoon / 418
§6
Bewijslast en voorschot in kort geding / 422 Hoofdstuk 15 - Samenloop van verzekeringen / 427 Hoofdstuk 16 - Causaliteit / 443 Hoofdstuk 17 - Risicoverzwaring / 449
§1 §2 §3 §4
§1 §2
Hoofdstuk 18 - De bereddingsplicht / 465 Algemeen / 465 De bereddingsplicht: bijzondere maatregelen ten gunste van de verzekeraar / 467 De verplichting tot vergoeding van bereddingskosten / 475 Sanctie bij niet-nakoming van de bereddingsplicht / 481 Hoofdstuk 19 - Subrogatie / 487 Hoofdstuk 20 - Enkele bijzondere aspecten van de aansprakelijkheidsverzekering / 503 Het verbod tot erkenning van aansprakelijkheid / 503 De rechtsverhouding tussen de benadeelde en de aansprakelijkheidsverzekeraar / 505
XVII
Inhoudsopgave
DEEL III LEVENSVERZEKERING Hoofdstuk 21 - Inleiding / 529 Hoofdstuk 22 - De overeenkomst van levensverzekering / 533 §1
§2 §3 §4 §5 §6 §7 §8
Het begrip 'levensverzekering' / 533 I Het begrip 'levensverzekering' in het nieuw BW / 533 II Het begrip 'levensverzekering' in de Wft / 535 III De Molengraaff-definitie / 541 De elementen van het begrip levensverzekering / 542 Personen betrokken bij een levensverzekering / 546 Vormen van levensverzekering / 548 Risico- en spaarelement / 551 Het vereiste belang bij een levensverzekering / 554 Het sluiten van een levensverzekering / 559 Aanvang en duur van de levensverzekering / 566
§1 §2 §3 §4 §5 §6
Hoofdstuk 23 - De rechten van de verzekeringnemer / 569 Het begrip 'rechten van de verzekeringnemer' / 569 Afkoop van de verzekering / 572 Premievrije voortzetting van de verzekering / 577 Belening van de verzekering / 581 Andere bevoegdheden van de verzekeringnemer / 583 Aanspraken van de verzekeringnemer / 584
§1 §2 §3 §4 §5 §6 §7
§ 1 §2 §3 §4
XVIII
Hoofdstuk 24 - De begunstiging / 587 De aanwijzing van een begunstigde en de herroeping of wijziging van een begunstiging / 587 De begunstiging van zichzelf; de blanco polis / 592 De begunstiging van een derde / 595 De positie van de derde-begunstigde vóór de verwezenlijking van het risico / 597 De positie van de derde-begunstigde na de verwezenlijking van het risico / 602 Begunstiging bij pand, vruchtgebruik en bewind / 614 De uitleg van begunstigingsclausules / 617 Hoofdstuk 25 - Nadere bepalingen en voorwaarden bij de levensverzekering / 629 De medelingsplicht bij het sluiten van de verzekering; de Wet op de medische keuringen (WMK) / 629 Premiebetaling / 638 Uitgesloten en beperkte risico's / 642 Uitkering en bewijsstukken / 655
Inhoudsopgave
§5
Uitkering en verval en verjaring / 658
§1 §2 §3
Hoofdstuk 26 - De levensverzekering als vermogensobject / 661 Overdracht, verpanding en vruchtgebruik van de levensverzekering / 661 Levensverzekering en schuldeisers / 672 Rechten van de verzekeringnemer en huwelijksgemeenschap / 684
Wetsartikelenregister / 691 Jurisprudentieregister / 711 Zakenregister / 727 Transponeringstabel Asser 5-VI naar Asser 7-IX* / 745
XIX