Bijpraten Beraber konuşalım Nr. 68 maart 2015.
Crisismeldpunt: 088-3580999
Crisisdienst: 088-3571999
Ma t/m vrijdag 17.00–09.00 uur.
Op werkdagen, tijdens kantooruren.
Buiten kantooruren, in het weekend en tijdens feestdagen.
Meer informatie: www. zaanspraatcafe.nl, ook over veranderingen in de GGZ zorg.
Het thema van deze middag is
In De Vertoeving, Westzijde 80 in Zaandam
Het programma ziet er als volgt uit: Zaal open en binnenkomst vanaf 13.45 uur. Informatie van 14.00 – 15.30 uur door zorgaanbieders GGZ in Zaanstreek/Waterland over de mogelijkheden en onmogelijkheden binnen het nieuwe bestel. O.a. Dijk en Duin en RIBW zwwf. Pauze 15.30- 15.45 uur. Vanaf 15.45 uur mogelijkheid tot vragen stellen aan de zorgaanbieders en in het veld werkende hulpverleners. Gespreksleidster: Mevr. Y. Steemers. Waarna we met onze vaste muzikanten feestelijk stilstaan bij ons 3e lustrum. De directe omgeving van De Vertoeving is een betaald parkeren zone. Per bus bereikbaar met de buslijnen: 63-64 65 392-394 halte Gedempte Gracht. lijn 69, halte Botenmakerstraat [stopt richting Wormer voor de deur].
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 2
Inhoud Pag.1
Uitnodiging
Pag. 15
Ga je mee naar buiten
Pag. 2
Inhoud
Pag. 16/17
Alweer 15 jaar geleden?
Pag. 3
Stichting bestuur
Pag. 17
Chaos
Pag. 3
Ontmoeten
Pag. 18
Themamiddag
Pag. 4/5
Yvette heeft trilangst
Pag. 19/20
Hersteltherapie
Pag. 5
Elfde SWT
Pag.20
Kleine dingen
Pag. 6
Begin bij jezelf
Pag. 7
Boeken bij het Leger des
Pag. 21/22
Makajaja
Heils
Pag. 22
Groen, groen en een tikje
Pag. 7
Redactie
Pag. 23
Tijd en Vrijheid
Pag. 8
Vrijwilliger
Pag. 24
'Psychiaters weigeren
Pag. 8
Je spoort niet
Pag. 9/10
Lotgenoten
Pag. 10
Ervaringsdeskundigen
Pag. 11
Belastingaangifte 2014
Pag. 11/12
OMC
Pag. 13
Tijd
Pag.26
wctg en cer
Pag. 13
Geluksmomenten
Pag. 27
Colofon
Pag. 13/14
Vervolg “Uit de klas
Pag. 28
Recept
Zorgcontracten af te sluiten met verzekeraars' Pag. 24.25
Ochtendhumeur
Pag. 25
Opgeven voor het invullen van de belastingaangiften 2014
gestuurd”
Zorg op Maat???! Als de zorgverzekeraars, met het oog op de centen, gaan bepalen welke therapie en zorg bij de, bij hen bekende?, diagnose gegeven mag worden???! Dus zijn de mens en zijn hulpverlener ondergeschikt aan de aandeelhouders en winst van de verzekeraars???! Trouwens erg kortzichtig want: Het te kort aan zorg wreekt zich door duurdere zorg in de toekomst. Diagnoses worden [gelukkig] aangepast. Maar hoeveel leed is in die tussentijd aangedaan aan de zorg tekortkomende en zijn netwerk??? Veel mensen voelen zich niet meer veilig bij hun hulpverlener, als zich niet meer vrij kunnen uiten. Omdat het onzeker wat de verzekeraars met hun gegevens [ziektebeeld] doen.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 3
Van het Bestuur Afgelopen jaar was voor iedereen die afhankelijk was van zorg een jaar van onduidelijkheid. Helaas zal het dit jaar nog niet beter zijn/gaan. Veel mooie beloftes uit de Haagse politiek dat alles beter wordt! Echter de stedelijke politiek is in het diepe gegooid en moet roeien met de riemen die het heeft. Betere zorg met 40% minder? Sinterklaas bestaat ook. Niet enkel de doelgroep heeft last van de onzekerheden, dit geldt ook voor de (betrokken) professionals. Zij staan giga onder druk, krijgen ook de opdrachten om maar niet naar de cliënt toe te gaan, dat genereert extra werk en je ziet wat er dan écht nodig is. Ook voor hen is de praktijk dat er steeds minder tijd is voor het echte werk; contact, maar wel veel eisen aan urenverantwoording. Helaas zal dit bij betrokken medewerkers wel een burn out gaan geven, net zoals bij de doelgroep decompensatie. In het jaar dat wij 15 jaar bestaan wordt het volgen en signaleren van wat er met de doelgroep gebeurt en misgaat een zeer belangrijk onderdeel van ons beleid. De eerste signalen worden al afgegeven door de politie, 20% meer ongeregeldheden rondom mensen met een psychiatrische ziekte. O.a. het Leger des Heils geeft aan dat dit een direct verband heeft met het, verminderen van bedden, de mindere (justitiële) opvang en afbraak van basiszorg. Mijns inziens kunnen de sociale wijkteams (hoe die hun best ook doen) dit niet opvangen. Een garagebedrijf maakt tenslotte ook geen space shuttle Daar we ook dit jaar weer gesponsord zijn door diverse gemeentes zullen we de beleidsmedewerkers en wethouders goed informeren van wat er onder de doelgroep leeft en wat die nu meemaken. Ook zullen wij onze medewerking geven als er formeel onderzoek gevraagd en gedaan wordt. We geven tijdens ons 15 jarig jubileum diverse professionals het platform zodat we kunnen horen waar zij nu mee bezig zijn, waar zij niet meer mee bezig kunnen zijn, met name ook om ons en hun collega's te informeren zodat we van elkaar weten wie wat doet (of laat) en waarom (niet). Onderling begrip en ondersteuning c.q. aanvulling wordt de komende tijd heel belangrijk. En met name helderheid over wat mis gaat en onvoldoende blijkt te werken. Het wordt een spannend jaar en ik hoop dat wij door een ieder, professional en doelgroep, ons goed op de hoogte gehouden worden zodat wij de signalen op de juiste plek kunnen brengen. Stichting tot instandhouding van het Zaans Praatcafé
Ontmoeten Zonder jou is er niets aan. Zonder elkaar kunnen wij niet bestaan. Met elkaar bereiken wij veel We maken deel uit van het geheel. Alléén zal dus niet OK zijn. Met elkaar hebben wij het fijn. Daarom moeten wij elkaar blijven begroeten. Daarom moeten wij elkaar blijven ontmoeten.
Alex
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 4
Yvette heeft trilangst Altijd bang moeten zijn om in gezelschap te gaan trillen wordt een trilfobie genoemd. Het valt onder het scala van sociale fobieën die mensen kunnen hebben. Een trilfobie staat een gewoon sociaal leven sterk in de weg. Yvette (41) weet daar alles van. ’Er is nooit iemand geweest die tegen mij heeft gezegd: goh, wat gek dat jouw handen zo trillen. Niet één keer. En zelf praatte ik er ook nooit over, daarvoor was mijn schaamte te groot. Maar de angst om te trillen heeft vele jaren mijn leven beheerst. Het woord 'lunch' maakte mij net zo zenuwachtig als 'bungee jumpen'. Eten samen met anderen, terwijl mijn handen vast en zeker zouden gaan beven, was voor mij een angstaanjagende sprong in het diepe: doodeng, goed voor weken van paniek. De eerste keer dat ik last had van trillen, was ik een jaar of acht. Mijn ouders waren kort daarvoor gescheiden en ik ging voor het eerst in maanden weer naar mijn vader toe. Dat voelde heel vreemd: ik was weer in mijn oude huis, maar niets was meer zoals vroeger. Toen mijn vader mij een boterham gaf, merkte ik dat mijn hand erg beefde. Ik vond het wel gek, maar dacht: ik ben zeker zenuwachtig. In de jaren erna kwam het wel vaker voor. Maar ik wist het goed onder controle te houden en het beïnvloedde mijn leven niet erg. Soms dacht ik wel: als ik maar niet ga trillen bij dat etentje of op dat feestje, maar ik zei er vooraf niets en ik lag er ook niet wakker van. Dat veranderde toen mijn dochter geboren werd. Van vrije meid was ik opeens moeder geworden, en dat verandert je leven enorm. Ik zat veel thuis, daardoor werd onder de mensen komen wat meer beladen. Ik voelde me echt een huismusje. Wat stelde ik nu nog voor? Misschien had het ook wel met hormonen te maken, ik weet het niet. Maar het trillen werd erger, en daarmee ook mijn schaamte. Ik begon steeds meer tegen bepaalde dingen op te zien. Verjaardagen, dineetjes... Eten in groepen vond ik afschuwelijk, want stel dat ze eens zagen dat ik mijn handen niet stil kon houden? Wat een afgang zou dat zijn! Ik zag er vaak zo tegenop, dat ik afspraken begon af te zeggen. Dan zei ik dat ik ziek was, of geen geld had om uit eten te gaan. Als ik wél ging, bedacht ik smoesjes om maar niet te hoeven eten. Dan was ik zogenaamd misselijk, of ik had net thuis zoveel gegeten dat dat gebakje er écht niet meer in paste. Op een volle verjaardag een taartje eten was ook werkelijk onmogelijk voor me. Als ik er alleen maar aan dácht terwijl ik daar zat, voelde ik de spanning in mijn armen en schouders. Alles zat vast, volledig verkrampt was ik dan. Als het echt heel erg was, ging ik snel naar het toilet, om even te hoesten of te snuiten, om maar weer een beetje te ontspannen. Niemand had ooit iets door. Gek dat je zo goed de schijn kunt ophouden, terwijl het je zo in beslag neemt. Want dat deed het zeker: wanneer ik bijvoorbeeld een bruiloft had waar ik echt niet onderuit kon, dan lag ik er al twee maanden van te voren wakker van. Soms had ik echt het idee dat ik helemaal gek was. Dit sloeg toch nergens op? Ik had trouwens ook last van hyperventilatie. Gek genoeg schaamde ik me daar lang niet zo erg voor. Omdat dat veel bekender is; dat is geaccepteerd. Dus dáár durfde ik wel over te praten. Maar over mijn trilangst niet. Ik was bang dat ik uitgelachen zou worden. Ik zag het als zwakte, ik voelde me een zielig hoopje mens. Eén keer heb ik geprobeerd om me te uiten tegen een goede vriend. Maar hij geloofde het niet! Hij dacht dat het wel meeviel allemaal, omdat ik heel zelfstandig en zelfverzekerd overkom. En dat ben ik enerzijds ook wel, ik rijd zo in mijn eentje heen en weer naar Parijs, geen probleem. Maar dit speelde wel altijd een rol. Gelukkig heb ik mijn leven er toch niet helemaal door laten leiden. Na mijn scheiding ben ik een opleiding gaan volgen aan de sociale academie. Dat was eng, ik was altijd bang om door de mand te vallen, maar ik deed het toch maar mooi. Ik herinner me dat ik een keer een slokje water nam in de klas, en dat de docent me juist op dat moment strak aankeek. Mijn hand met het flesje water begon enorm te trillen en ik kon wel door de grond gaan. Waarschijnlijk heeft die docent er nooit meer aan gedacht, maar ik schaamde me dood. Ook in de kantine, waar ik zelden kwam, ging het een keer mis. Ik begon zo te trillen dat ik helemaal onwel werd en ben snel naar buiten gegaan. Later kwamen de andere studenten naar me toe: 'Wat had jij nou, je werd niet lekker hè?' Gelukkig hadden ze verder niets in de gaten. Zo kwam ik er altijd goed mee weg. Maar voor mezelf was het slopend. Het kostte zoveel energie.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 5 Zó jammer is dat, want je hebt er niets aan. Het spreekt voor zich dat ik nooit meer naar die kantine heb durven gaan! Ik at wel snel wat tussendoor, maar niet voor het oog van iedereen. Drie jaar geleden kreeg ik een folder van de Riagg onder ogen. Het heette: 'Angst in de hand' en ging over sociale fobie. Toen ik het las, wist ik: hier moet ik heen. Het ging om een groepstherapie, volgens de principes van R.E.T.: rationele emotieve therapie. Er werd gekeken naar hoe je je gedachten kunt veranderen, en hoe dat dan weer invloed heeft op je gevoel. Ik was toen al bijna veertig, maar het was dus voor het eerst dat ik over mijn probleem sprak! Ik ben het langzaam aan, anderen gaan vertellen, aan mijn moeder, aan mijn kinderen, aan vrienden. Iedereen reageerde eigenlijk goed. Het was dus helemaal niet zo eng om mezelf bloot te geven. De therapie was heel nuttig. Ik realiseerde me dat ik altijd enorm bezig was met wat anderen van mij zouden denken. Echt, in mijn hoofd nam dat heel bizarre vormen aan. Ik leerde nu dat anderen helemaal niet zo met mijn persoon bezig zijn. Als ik zelf uren over iets piekerde, betekende dat niet dat anderen dat ook deden! Die waren mij waarschijnlijk binnen een minuut alweer vergeten. Ik had in het verleden wel boeken gelezen over sociale fobie, en daarin stond vooral: ga dat, waar je bang voor bent, niet uit de weg maar ga juist de confrontatie aan. Maar ja, dat vond ik zo'n flauw advies. Want dat durfde ik natuurlijk helemaal niet! Maar toch is het de waarheid, weet ik nu. Het is alleen belangrijk dat je het langzaam opbouwt. Bij de Riagg maakten we een stappenplan om de confrontatie met enge dingen voorzichtig aan te aan. In mijn geval zou direct een drie-gangen-menu in een restaurant veel te hoog gegrepen zijn. Dat zou me nóóit lukken. Beter kon ik eerst met een glaasje water beginnen. Wanneer we de opdrachten kregen, schoot de paniek telkens door me heen. Maar bij de volgende bijeenkomst was ik heel trots wanneer het wél was gelukt. En heel langzaam kreeg ik meer zelfvertrouwen. Psychischegezondheid.nl Fonds Psychische Gezondheid Stationsplein 125 3818 LE Amersfoort
Elfde Sociaal Wijkteam in Zaanstad Een nieuw jaar, een nieuw begin. Per 1 één januari is er een nieuw Sociaal Wijkteam bijgekomen in Zaanstad. Dit elfde wijkteam is bestemd voor de inwoners van de Rosmolenwijk en is tijdelijk gevestigd in buurtcentrum De Kolk op de Heijermansstraat 129 in Zaandam, tel. (075) 302 00 30. Voor inwoners van Zaandam Zuid blijft het wijkteam gevestigd op de Menno Simonszstraat 34 A in Zaandam. Verder zijn twee bestaande wijkteams verhuisd: het Sociaal Wijkteam Krommenie is verhuisd van De Pelikaan naar De Palmboom, Snuiverstraat 63 A in Krommenie. Het Sociaal Wijkteam Zaandam West Oude Haven is verhuisd naar Nova Zembla 2 in Zaandam.
Wil bedankt voor je tekeningen, waar we al jaren gebruik van mogen maken voor “Bijpraten” en de kerstkaarten.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 6
Begin bij jezelf Ma Prikkelbaar zou familie kunnen zijn van iedereen die te maken heeft met de GGZ. Ze kijkt om zich heen en schrijft voor Bijpraten op wat ze hoort en ziet. Wanneer het niet goed met je gaat, treft dat ook de mensen die om je geven. Daarom heeft Dijk en Duin gezorgd voor een (familie)beleid dat daar rekening mee houdt. Naast de al bij wet ingevoerde cliëntenraad werd een familieraad gerealiseerd. De directie en de voorzitter van die raad zetten vier jaar geleden hun handtekening onder een convenant en de samenwerking kon beginnen. Maar zeg eens eerlijk: wie neemt de familieraad van Dijk en Duin op dit moment nog serieus? Wat voor nuttige bijdrage heeft zij in die afgelopen periode voor jou en je naasten kunnen leveren? Het lijkt erop dat de oprichting meer was bedoeld om de zorgverzekeraar koest te houden. Dit jaar is voor iedereen een spannend jaar. Wetten veranderen, posities zijn opnieuw ingenomen. Maar hoe Dijk en Duin daarin staat is voor de familieraad een beter bewaard geheim dan het geheim van Soestdijk. Ondertussen verandert binnen de instelling ook van alles. Oude gebouwen worden vervangen door nieuwe. Wie ooit opgenomen is geweest in Westlinge B of Koningsduin, zal het met me eens zijn dat de nieuwe opnameafdeling een grote verbetering is. Je zou er bijna voor je plezier naartoe gaan. Er wordt meer gebouwd op het terrein en iedereen die op dit moment nog verblijft in zo’n onbewoonbaar krot, ziet reikhalzend uit naar de nieuwbouw. Ondertussen gaat de volksverhuizing binnen de instelling gestaag verder. Met patiënten wordt van de ene plek naar de andere gezeuld. De informatie daarover is mondjesmaat, op het laatste moment of zelfs helemaal afwezig. Bij de manier waarop de veranderingen plaatsvinden, krijgen economische belangen vaak prioriteit boven patiëntenbelangen. Met de cliëntenraad wordt nog wel het een en ander besproken, maar de familieraad heeft het nakijken. Ondertussen trok de familieraad er hard aan om de triadekaart een plaats te geven bij de uitvoering van het familiebeleid. Het is een door de familievereniging Ypsilon ontwikkeld hulpmiddel om op een goede manier met elkaar om te gaan. Als patiënt vul je in wat je zelf wilt en kunt en wat je verwacht van de ander. Je naaste vult dat in en de hulpverlener ook. Je vergelijkt de gegevens met elkaar en ziet in één oogopslag wat de verschillen en wat de overeenkomsten zijn. Over die verschillen kan je het dan met elkaar hebben. Je voorkomt op die manier dat je als familie denkt het goed te doen, terwijl de ander zich kapot aan je ergert. Vraag ernaar, want Dijk en Duin heeft het gebruik van dit hulpmiddel voor alle teams ingezet. Verbeter de zorg en begin bij jezelf. Dan is die familieraad tenminste nog ergens goed voor. Ma Prikkelbaar
Informatie en antwoord op uw vragen over veranderingen in de zorg https://www.hoeverandertmijnzorg.nl
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 7
Persbericht Zo rond 1450 kwam men er achter dat als je losse letters gaat gebruiken je veel gemakkelijker boeken kan maken. Na die tijd nam het geschreven woord een grote vlucht in de samenleving. Hierdoor werd het boek een algemeen bezit in onze samenleving. Tot op de dag van vandaag hoort een boekenkast er echt bij. Dit dreigt nu in een generatie te verdwijnen door de digitalisering van de samenleving. Natuurlijk valt dit gegeven niet te keren, maar het is wel jammer dat een stuk erfgoed verdwijnt of beperkt blijft voortbestaan. Wij als Leger des Heils krijgen veel boeken binnen, die mensen ons schenken. Sommige boeken zijn te beschadigd of worden niet meer gelezen, maar er zijn ook hele mooie boeken bij. Deze boeken willen wij te koop aanbieden. Wij gaan daarom starten met een boekenmarkt eens in de maand in ons gebouw aan de Tuiniersstraat. Wij gaan het volgende doen: Wij verkopen tegen een lage prijs ( ondersteuning van ons werk) boeken ( kinderboeken, detectives, reisboeken, Zaanse boeken enz.) Mensen kunnen hun voorkeuren vragen en wij noteren hun naam en melden hen dan of dit boek binnen is gekomen. Ook noteren we de mensen die een bepaald genre of een schrijver zoeken. De eerste boekenmarkt was vrijdag 6 februari vanaf 9.00 uur t/m 11.30 uur en zal dan elke eerste vrijdag, eens per maand worden gehouden (de volgende is 6 maart) Vriendelijke groeten en God zegene U allen Majoor William Koskamp
Redactie Jaar Zaans Praatcafé betekent automatisch niet vijftien jaar “Bijpraten”. De eerste jaren maakten wij ons programma via folders bekend. Maar na een paar jaar kwam de vraag naar een nieuwsbrief over het wel en wee binnen de GGZ in Zaanstreek / Waterland. Het basisberaad GGZ Z/W heeft daar een korte tijd redelijk aan kunnen voldoen, maar al snel werd duidelijk dat men een andere inhoud wilde. Met het bestuur, de leden van de OMC en bezoekers werd het idee van een nieuwsbrief uitgewerkt. En de mogelijke inhoud vastgesteld. De nadruk zou komen te liggen op het ontmoeten en ervaringen delen. Ervaringen delen d.m.v. gedichten en verhalen, zodat lotgenoten uit de herkenning troost kunnen putten en de “GGZ leek” kennis kan nemen over hoe is om met een psychische ziekte te moeten leven. In de loop van de jaren zijn er onderwerpen bijgekomen bijv.: informatie over diverse onderwerpen en afgeschreven (bijv.) programma’s van de DAC’S. Ook het maken van de website vindt zijn oorsprong in “Bijpraten”. Veel van wat daarin staat/stond is nu te lezen op onze site. Redactie
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 8
Vrijwilligers Houd de discussie levendig. Soms moet je dingen geven. Al kan de boog niet altijd gespannen staan. We zijn vrijwilligers. We hebben altijd nieuwe vrijwilligers nodig. We hebben altijd vernieuwing nodig. Stilstaan is nou eenmaal achteruit gaan. Mensen moeten in ons blijven geloven. We hebben tekenaars nodig en schrijvers, er komt zoveel bij kijken. Vacatures zijn er genoeg, teveel zou ik willen zeggen. Iedereen moet vervangbaar zijn. Al kunnen we natuurlijk niemand missen. Tijd hebben we nodig, echt waar tijd. We hebben mensen met kwaliteit. Wil je daar bij horen? Wil je deze enorme klus aan in Zaanstreek /Waterland? Werken met mensen die er veel mee bezig zijn. Is het niet met hun handen, dan is het wel met hun hoofd. Een leuke club met mensen. Een mooi sociaal café. En daar kun jij aan meewerken door te praten, te ontspannen of gewoon aanwezig te zijn. Je wordt met open armen verwelkomd door een gastvrouw. Bekijk de website aandachtig. Hou de discussie levendig, met wie dan ook. Want zolang we praten bestaan we. Alex
je spoort niet mijn handen krullen als jij spreekt jij ratelt als een slang de bochten in het gesprek duren mij te lang ik luister heel verveeld naar hoe jij met je vinger wijst mijn mening raakt verdeeld ik ben geneigd -je spoort niet maar als mijn mond zich openen wil ben jij warempel stil Gisele
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 9
Lotgenoten. Één op de vier mensen krijgt in de loop van zijn leven te maken met een min of meer ernstige psychiatrische aandoening. Het kan u gebeuren, het kan uw partner overkomen of uw kinderen. Meestal loopt het goed af. Dat gebeurt niet altijd, soms hou je er wat aan over en heel soms ga je er aan dood. Een psychiatrische aandoening is een ernstige ziekte. Het is echter een heel ander soort ziekte dan een hartaandoening, een slecht werkende galblaas of kanker. Dat zijn ziekten waar mensen die er door zijn getroffen een goed verhaal over hebben. Soms mag je zelfs het litteken bewonderen. Mensen die een psychiatrische aandoening hebben doorstaan, hebben meestal ook een goed verhaal. U zult dat echter slechts zelden horen. Op het hebben van een psychiatrische aandoening rust nog een taboe zodra het iets ernstiger is dan een winterdepressie. Mensen houden het daarom maar liever voor zich. Om het voor de buitenwereld wat te versluieren zeggen ze liever dat ze oververmoeid zijn, dat ze ‘overwerkt’ zijn of maar niet herstellen van een ernstige griep. Dat er een taboe bestaat houden we samen in stand. Vermoedelijk komt dat omdat we bang zijn voor dingen die in ons brein gebeuren, omdat het niet zichtbaar is en omdat het een stigma op kan leveren. Het bestaan van het taboe is funest voor mensen die een psychiatrische aandoening krijgen. Ze blijven bijvoorbeeld bij hoog en laag volhouden dat het iets anders is en zoeken hardnekkig op Internet of in encyclopedieën naar verschijnselen van een bekende of zeldzame ziekte die alles kan verklaren. Veel psychiatrische aandoeningen blijven zo onbehandeld of worden veel te laat behandeld. Om dezelfde soort redenen weigeren mensen pillen omdat ze baas in eigen brein willen blijven. Dat betekent eigenlijk dat ze hun ziekte niet accepteren omdat ze het risico lopen daarna niet meer voor ‘vol’ te worden aangezien. Ze handelen kortom heel anders dan wanneer het om een zieke galblaas zou gaan. De maatschappelijke acceptatie dat je ook een psychiatrische aandoening kunt hebben, zou heel veel onnodig leed kunnen besparen. Mensen zouden sneller medische hulp zoeken en daarmee zouden heel wat ziekteprocessen minder ernstig verlopen of aanzienlijk kunnen worden bekort. Het mag ook wel eens worden gezegd dat het niet de minsten zijn die het overkomt. Het mag bijvoorbeeld ook wel eens worden gezegd dat mensen die een psychiatrische aandoening hebben gehad tot het type mensen behoren dat beter dan gemiddeld ‘out of the box’ kunnen denken of vaker dan gemiddeld een ‘helikopterview’ hebben. Dat is ook gemakkelijk te bewijzen. Bijna alle grote wetenschappers, schrijvers of musici waren behalve begaafd, ook vatbaar voor een psychiatrische aandoening. Vaak komt dat omdat ze minder goed tegen stress kunnen. Ik kan het ook laten zien aan de hand van een rijtje pop musici waarvan bekend is dat ze aan een psychiatrische aandoening hebben geleden. Bijvoorbeeld: Paula Abdul (anorexia), Syd Barret depressie),
van
Pink
Leonard Cohen (bipolair), Floyd
(schizofrenie,
Ray Charles (bipolair=manisch depressief), Eric Clapton (bipolair), Rosemary Clooney (bipolair), Kurt Cobain van Nirvana (ADHD/bipolair),
Natalie Cole (bipolair), Sheryl Crow (bipolair), Ray Davies van de Kinks (bipolair), John Denver (bipolair), Aretha Franklin (paniekstoornis), Peter Gabriel (bipolair),
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 10 Jack Irons van Pearl Jam (bipolair),
Ozzy Osbourne (bipolair),
Janet Jackson (bipolair),
Dolly Parton (bipolair),
Billy Joel (bipolair),
Bonnie Raitt (bipolair),
Elton John (bipolair),
Lou Reed (bipolair)
John Lennon (bipolair),
Alex Rose van Guns ’n Roses (bipolair),
Coutney Love (bipolair),
Carly Simon (sociale fobie, paniekstoornis),
Alanis Morisette (bipolair, angststoornis),
Paul Simon (bipolair),
Stevie Nicks van Fleetwood Mack (bipolair),
Gordon Summer van Sting (bipolair),
Sinead O’Connor (bipolair),
Tom Waits (bipolair), Tammy
Wynette
(bipolair).
Het rijtje laat zien dat mensen altijd veel meer zijn dan alleen hun (psychiatrische) ziekte. De meeste mensen krijgen de ziekte maar één keer in hun leven en herstellen weer volledig. Bij anderen komt het met een bepaalde regelmaat terug. Met de medicijnen die er tegenwoordig zijn, kan de ziekte echter uitstekend in de hand worden gehouden en is er als regel een volledig normaal leven mogelijk. Eigenlijk verschilt dat niet met mensen die pillen slikken voor hun hoge bloeddruk. Stop dus met het nadragen of aan de kaak stellen van iemands ziekteverleden als het een psychiatrische aandoening is. Zo hou je het taboe helaas in stand. Maar vooral, mocht je denken dat het jou treft: snel naar de huisarts. Dat bespaart jezelf en je omgeving veel onnodige ellende.
Peter (bipolair).
Ervaringsdeskundige in armoede en sociale aansluiting De een gooit voor 50 euro benzine in zijn auto, terwijl een ander er een week van moet leven. Waarom ik hier over schrijf? Ik hoorde een armoededeskundige op tv praten. Ik wist niet eens dat die bestonden. Wat ik ook niet wist is dat er ervaringsdeskundigen in armoede en sociale aansluiting bestaan. Ze zullen hun brood er wel mee verdienen Je hebt er een opleiding voor nodig en je moet jaren in armoede hebben geleefd. Ik ben verschillende websites afgegaan en het is best interessant je daar in te verdiepen. Al denk ik dat we armoede niet leuker kunnen maken, maar misschien wel makkelijker. Zo 'n 10 procent van de Nederlandse huishoudens leeft in armoede. Het aantal mensen dat bij schuldhulpverlening aanklopt blijft toenemen. En blijkbaar hebben mensen er ook steeds meer moeite mee om sociale aansluiting te vinden. Drie en een half miljoen mensen op de twaalf miljoen volwassenen voelt zich eenzaam. Het komt dus niet alleen bij mensen met een psychiatrische ziekte voor. In mijn jeugd kende ik iedereen in de straat. Ik wist zelfs op welk huisnummer ze woonden. Onderzoekers denken dat eenzaamheid bij deze tijd hoort. Dat er bezuinigd wordt op zorg en welzijn helpt natuurlijk ook niet deze problematiek op te heffen. Voor mensen die in armoede leven is het financieel erg moeilijk om met sociale activiteiten mee te doen. Alex
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 11
Belastingaangiften over 2014. Als u de jaarlijkse verplichting heeft om uw belastingaangifteformulier in te vullen zijn er dit jaar enige veranderingen. 1e Het belastingkantoor in Zaandam achter het station is er niet meer. Als u toch gebruik wilt maken van de hulp van een belastingkantoor, voor het invullen van uw aangiften dan moet u een afspraak maken met het kantoor in Amsterdam/Sloterdijk. e 2 Dit jaar heeft u tot 1 mei 2015 de mogelijkheid om uw belastingaangifte 2014 in te sturen. Voorheen was dat 1 april. e 3 Mocht u zelf uw aangifteformulier invullen, dan wordt er van u verwacht dat u dit via internet doet. Wij weten dat veel lezers om hun aangifte in te vullen gebruik maakte van de assistentie van de mensen van het belastingkantoor in Zaandam. Nu deze mogelijkheid is weggevallen hebben wij enkele vrijwilligers van het korps F.N.V. belastingformulierinvullers bereid gevonden om u te helpen bij het invullen van uw belastingaangifte. Bent u zelf lid van een bond die is aangesloten bij het F.N.V. neem dan contact met uw bond en maak een afspraak om uw formulier in te vullen. Wilt u gebruik maken van de hulp van de FNV belastingformulierinvullers laat dat dan per mail of telefoon aan ons weten. Het DAC in Zaandam wil een ruimte beschikbaar stellen waar in alle rust ingevuld kan worden. Na je opgaven nemen we contact op over de dag en het tijdstip van invullen en welke papieren erbij nodig zijn.
Van de ontmoetingsmogelijkheden commissie. En dan staan we voor een 3e lustrum! Nooit gedacht toen we er aan begonnen en Geert ons uitnodigde om over de brug te komen. We hebben diverse ontmoetingsplaatsen gehad. Het Kraaienest, DAC op ‘t Kalf, beiden niet langer dan drie maanden en daarna 14 jaar bij Marja en Bob in C’est la Vie. Met een korte onderbreking, tijdens de verbouwing van C’est la Vie, bij Breugems. Daar ontmoetten we niet alleen elkaar, de stamgasten en binnenlopers, maar organiseerden wij ook de meest uiteen lopende themamiddagen. De laatste maanden ontmoeten wij elkaar, poolende, dartende of gezellig rond de kachelzittend in het Snookercentrum Westend, aan de Westzijde in Zaandam. Tijdens deze ontmoetingsmogelijkheden werden: Afspraken gemaakt, om in het weekend samen uit te gaan, Het café werd een afspraakplaats om van daaruit iets te gaan doen in de stad. Het feit dat de gastheer/-vrouw naar huis ging was geen reden om ook naar huis te gaan. De bezoekers bleven vaak nog [vele] uren, om te darten of te poolen. Het is een vaste kern bezoekers die we regelmatig ontmoeten, de grotere groep wisselende bezoekers komen echt “even” bijpraten. Ook zijn er bezoekers die nog maar
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 12 sporadisch komen, om dan te vertellen dat ze het te druk hebben met hun opgebouwde netwerk! Ook onze inlopen tijdens feestdagen organiseerden wij op de diverse locaties. Eerst het DAC op het Kalf en na de St. Jozefkerk zijn we nu te gast bij de speeltuinvereniging Theresia. Aan alle locaties hebben wij goede herinneringen overgehouden. Waar we ook met plezier aan terug denken zijn de vakanties in Turkije. Helaas is de financiële situatie van mensen in de zorg de laatste jaren zodanig, dat nog maar een enkeling het zich kan permitteren om een [goedkope] vakantie te boeken. En wij gaan pas organiseren bij een minimale deelname van twaalf personen. Al deze ontmoetingen konden alleen plaatsvinden omdat er altijd vrijwilligers bereid waren om zich daar voor in te zetten. Onze vrijwilligers zien de ontmoetingsmogelijkheden nog steeds als een realistische bron om informatie uit te putten voor de mededoelstellingen van het Zaans Praatcafé n.l. belangenbehartiging en stigma bestijding. Nu staan we dus voor ons 3e lustrum. Wij nodigen al onze lezers uit om hier met ons bij stil te staan op 26 maart en er één grote [her] ontmoeting van te maken. Hoe de toekomst van de donderdagmiddaginloop zal worden is nog even afwachten. Hoewel het oergezellig is rond de haard in Westend Snooker en de samenwerking meer dan goed, is het niet te doen om daar onze themamiddagen te organiseren. Wij wachten nog op hoe Marja en Bob hun café in de toekomst gaan realiseren, uiteindelijk is onze samenwerking door alle betrokken als erg fijn ervaren, maar eens zullen we over de plaats van de donderdagmiddaginloop een beslissing moeten nemen. Zodra de kogel door de kerk is, zullen wij dit breed bekend maken. Dus nog even naar Westend en maar hopen op ´balkonweer’. OMC.
Tijd. Haast je niet want het heden, was gisteren morgen. En het vandaag is morgen gisteren. Iedere nieuwe dag verdwijnt in het verleden Elke dag uit het verleden, is ooit toekomst geweest. Lous.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 13
geluksmoment geluk omvat elk moment van onvoorspelbaarheid waarin zij je een knipoog geeft of hij je bemint geluk zit vaak waar jij je benaderd voelt in je kwetsbaarheid zonder vragen geluk kan niemand vangen het is de voorzichtigheid van jezelf om daar te zijn waar iedereen naar een gelukkig samenzijn streeft omdat geluk zonder vermomming louter in je leeft Gisele
Reactie Fact-team Zaandam op artikel:
Uit de klas gestuurd in Bijpraten 66· te lezen op: www.zaanspraatcafe.nl Beste Agnes en andere redactieleden, Ik heb je artikel gelezen over je ervaring op de familieavond in FACT Zaandam. Dat is duidelijk voor jou een onplezierige ervaring geweest. Dat spijt mij zeer, omdat ik jou al jarenlang ken als een vrouw die onze cliënten een warm hart toedraagt. Ik ken je als een positieve betrokken vrouw die tot nu toe goede contacten heeft met het FACT team in Zaandam Familieavonden hebben een besloten karakter, ervaringen en emoties worden met elkaar gedeeld. Familie heeft buiten de familieavonden nauwelijks gelegenheid om elkaar te ontmoeten en ervaringen te delen. Het FACT team streeft er naar om de familieleden op deze avonden als team te ontmoeten en te spreken. En ze bij te praten over de laatste ontwikkelingen binnen de GGZ en de organisatie. De opzet van de avonden is algemeen, individuele punten worden op andere plekken besproken. Ik ben het geheel met je eens dat ook de betrokken mantelzorgers op deze avonden welkom moeten zijn. Je artikel heeft ons wel aan het denken gezet.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 14 Ik zal je artikel ook zeker gaan bespreken met de familieraad. We moeten ons inspannen om toegankelijk te zijn voor de zo belangrijke “buitenkring” van cliënten. Daarom stel ik voor om op korte termijn samen een afspraak te maken. Het gesprek zou gericht moeten zijn op wat kunnen we van elkaar kunnen leren? Tenslotte hebben we er als FACT team veel voor over om je vertrouwen in ons te herstellen. Ik hoor graag van je, Met vriendelijke groet, T. van Groen teammanager. Sector ambulant Zaanstreek Waterland Westzijde 120, 1506 EJ Zaandam
Afspraak gemaakt tijdens de inloop in het snookercentrum. Maandag 9 februari had ik samen met collega Ischa Zwikker een afspraak met Agnes. De afspraak was op ons initiatief gemaakt naar aanleiding van haar artikel in “Bijpraten nr. 66” van december 2014 over haar poging een familieavond in FACT Zaandam te bezoeken. We hebben deze ervaring uitgebreid besproken in een prettige en constructieve sfeer. Samen hebben we besproken dat de familieavonden een open karakter hebben en dat haar schrijven / ervaring ons positief heeft geprikkeld. Op familieavonden zouden alle betrokken mantelzorgers en familieleden welkom moeten zijn. Kortom een prettige ontmoeting vooral gericht op verbinding zoeken met alle betrokken partijen. Icha Zwikker & Tineke van Groen FACT Zaandam Inderdaad het was een ontspannen gesprek en wij zijn blij dat ook het FACT team het netwerk rond de mensen met een psychische ziekte belangrijk vindt. Hun ervaringen mee wil nemen in hun begeleiding van de aan hen toevertrouwden, ook hen te informeren wanneer dat noodzakelijk is en hen de kans te geven hun ervaringen te delen. Ook Ypsilon vindt het belangrijk dat mantelzorgers direct betrokken worden bij de directe zorg. Mantelzorgers staan veelal dichter bij de persoon waar het omgaat, dan de verder weg wonende of afwezige familie. Redactie. en Agnes
Bijpraten Misschien zijn er enkele lezers die bij het lezen van enkele stukken in deze ‘Bijpraten” denken: ‘Hé, dat komt me bekent voor, heb ik dat al niet eens eerder gelezen'? Ja, dat klopt. Er is een kleine selectie gemaakt, uit de stukken die in vorige uitgaven opgenomen waren en waar we zeer positieve reacties op hebben gehad. Op de website staan meerdere, goede en aansprekende, stukken uit eerdere nummers van “Bijpraten”. Wij gaan ons best doen alle ervaringsverhalen, gedichten, recepten, verhalen uit het grijze verleden op de site te plaatsen. Nieuwe stukken, ervaringsverhalen, gedichten, enz., blijven altijd welkom en hebben altijd voorrang. Redactie.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 15
Ga je mee naar buiten? Ga je mee naar buiten, de zon schijnt? Vanaf het moment dat je bent opgestaan, zit je daar op de bank Alleen, verscholen, verstopt, weggekropen in de hoek Kijk je naar buiten of staar je voor je uit? Krijg je iets door van wat er om je heen gebeurt? Ga je mee naar buiten, de zon schijnt? Ik vraag het nog een keer Dit keer kom ik naar je toe Ik neem plaats, naast je op de bank Even raak ik je arm aan Je hoofd beweegt langzaam mijn kant op Je ogen kijken mij vragend aan Ga je mee naar buiten, de zon schijnt? Vraag ik alsof ik het nog niet eerder heb gevraagd Je ogen kijken mij nog steeds vragend aan Ik vraag mij af of ze mij ziet Je mond zwijgt Een reactie blijft afwezig Ik pak je hand Kom we gaan naar buiten, de zon schijnt! Champa
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 16
Alweer 15 jaar geleden?? Ja....het is voor mij ongeveer 15 jaar geleden, dat ik voor het eerst kennismaakte met het Zaans Praatcafé. In een weekkrant stond een artikel over het bestaan hiervan en ik dacht bij mezelf, dat ik maar eens langs moest gaan, ik behoor tenslotte tot de doelgroep en was wel benieuwd. Ik herinner me nog goed, dat ik vriendelijk werd ontvangen met een kop koffie en al snel voelde ik me op mijn gemak bij de toenmalige locatie het Dac. Er is veel gebeurd in de loop der jaren. De locatie werd later mijn voormalige stamkroeg Cést la Vie (vroeger het Boemeltje). Dus ik boemelde gezellig door, maar dan met koffie, haha. Het was wel fijn om daar met lotgenoten te zitten, ik kon gewoon mezelf zijn en babbelen met anderen. Je hoort er gewoon bij, ook bij de andere stamgasten die er kwamen, maar dat was meestal later op de avond. Op een gegeven moment werd het blad “Bijpraten” uitgegeven en verspreid en tijdens het lezen daarvan zag ik veel (ook grammaticale) fouten. Er was tevens een enquêteformulier aanwezig, waar je van alles kon invullen. Wat je van het blad vond en of je vrijwilliger wilde worden, enz. Want alles wordt en nog steeds georganiseerd door vrijwilligers. Dus ik gaf aan, dat ik de tekst wel wilde corrigeren. Ik heb dat tijdens mijn werkzame periode ook gedaan. Men was hier blij mee, dus zo begon ik met vrijwilligerswerk, dat mij voldoening gaf en nog geeft. Mede, omdat de redactie daar ook heel blij mee was. Ik heb in de loop der jaren veel gehad aan de informatie die er in staat, elke uitgave weer. Als ik iets niet begreep belde ik met de coördinatrice, die me uitgebreid uitleg gaf. Op een gegeven moment werd ik ook (tijdelijk) vrijwilligster tijdens de bijeenkomsten als gastvrouw en dat vond ik ook fijn om te doen. Jaren geleden werd een (korte) cursus georganiseerd voor de gastvrouwen/-heren. Dat leek me wel wat, want het werd gegeven in hotel Blooming in Bergen NH Dat weekend was het schitterend mooi weer, dus tijdens de pauzes konden we daar heerlijk wandelen in het bosrijk gebied, om het hotel heen. Ik heb een hekel aan rollenspellen, dus uiteraard was ik één van de deelnemers die de klos was, pfff. Blijkbaar heb ik het er goed vanaf gebracht en het viel eigenlijk ook best mee en we hebben daar ook veel om gelachen. Tijdens de lessen waren er ook rookpauzes en ja, ik ben een rookster, dus jippie!! Alles bij elkaar was het in het hotel uitstekend verzorgd: ieder had een eigen kamer, met douche en zelfs TV, het ontbijt en de lunch waren prima verzorgd. Je kon eten en drinken pakken hoeveel je maar wilde, er was keuze genoeg. Het diner was uitstekend verzorgd en alles was echt lekker. Daarna konden we nog aan de bar zitten napraten over de dag en er heerste tevredenheid en verbondenheid. We waren allemaal “geslaagd” dus we kregen een certificaat mee, waardoor we officieel gastvrouw en heer waren.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 17 En tja, zo kan ik nog wel doorgaan met allerlei fijne tijden, die ik heb mogen meemaken. O.a. de gezellige bijeenkomsten tijdens feestdagen, waar altijd een hapje en drankje was, dat werd verzorgd door een groepje andere vrijwilligers. Ik ben echt blij met het bestaan van het Zaans Praatcafé en ik hoop het volgende lustrum ook mee te mogen maken. Hulde aan de initiatiefnemers. Op naar de volgende jaar!!!! Een dankbare bezoekster
Chaos Gevoelens zijn onduidelijk Zonder betekenis Mijn geest is helder Verassend vrij Denken en doornemen Een leven lang Juist nu is het duidelijk Het verschil tussen geest en gevoel
Maar hoe kan de geest Zo vrij als elke wolk Functioneren wanneer het gevoel Gebonden is aan ketenen Alles wat wordt gezegd Lijkt overbodig, doet pijn Alleen stilte geeft bevrijding Bevrijding van het woord Verward zijn deze regels Net als mijn gevoelens Hoe krijg ik weer orde in deze schone chaos Robert Talen.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 18
Themamiddagen Ja, vijftien jaar themamiddagen, de een wat meer geslaagd dan de anderen. Goede gesprekken met Jan Tulp en Angelique van Rijlaarsdam, geestelijke verzorgers van D&D. Muziekmiddagen met Fred en Lucas. Informatie van zorggevenden, het Zorgkantoor en de Zorgverzekeraar. Informatieve middagen met gemeente ambtenaren, politie en organisaties, zowel van buiten als binnen de GGZ. Heel wat mensen hebben wij kunnen ontmoeten, informatie gegeven en ontvangen. De themamiddag werd gebruikt om de Crisisopvang GGZ in Z/W bekendheid te geven en de start daarvan vierden wij, nadat de wethouders hun handtekening zetten, samen met de projectleiders. Maar terug naar het heden. Omdat het Snooker Centrum zich niet leent voor een themamiddag, wijken wij op 26 maart a.s. uit naar De Vertoeving van de Doopsgezinde Gemeente aan de Westzijde 80 in Zaandam. Wij hebben alle grote zorgaanbieders uit Z/W uitgenodigd om ons, onze lotgenoten en belangstellenden te komen vertellen over: hoe zij, binnen het huidige zorgstelsel, met hun mogelijkheden en onmogelijkheden, hun zorg, ondersteuning van de aan hen toevertrouwde mensen willen/kunnen realiseren. Centraal staat de vraag: Wat zijn de praktische gevolgen van het bezuinigingsbeleid van Den Haag? Dan praten we o.a. over: Ambulante zorg Begeleid Wonen [B.W.]. Begeleid Zelfstandig Wonen [BZW] Crisisopvang GGZ. Dag besteding Hulp bij het huishouden, van gespecialiseerde zorg naar [misschien wel] familie of buurvrouw. Klinische zorg, het reduceren van crisis- en opnamebedden. Praktijk ondersteuning huisartsen GGZ [P.O.H. GGZ] Nadat iedere zorgaanbieder dat [hopelijk] zo concreet en kort mogelijk aan ons heeft verteld pauzeren we even waarna er gelegenheid is om vragen te stellen en/of te netwerken. Of gewoon gezellig bij te praten. Kortom we hopen op een gezellige middag ter gelegenheid van ons 3e lustrum, dat tevens aansluit op het thema van de Week van de Psychiatrie” De GGZ op de Schop?! “ door nuttige informatie. De muziek wordt natuurlijk verzorgd door Fred.
Maandag 6 april extra inloop Vanaf 14.30 uur Snookercentrum, Westzijde 80 in Zaandam
Vriendschap Te mogen zijn die je bent. Te mogen voelen wat je voelt. Begrip, een luisterend oor. Daar is vriendschap voor.
Esther.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 19
Lotgenoten onder mekaar binnen de zorg
Herstel therapie Het 15 jarig bestaan van het Zaans Praatcafé is reden om stil te staan bij het thema “ontmoeten” en daar doen wij graag aan mee. Wij zijn Gisele Vranckx en Gijs Nooitgedagt en wij zijn werkzaam als ervaringsdeskundigen in het FACT team Zaandam en Wormerveer van Dijk en Duin. Een jaar of 2 geleden wilden wij tegemoetkomen aan de behoefte van cliënten om elkaar ongedwongen te kunnen ontmoeten. We zijn toen gestart met de inloop. We wilden een plek creëren voor de cliënten waar we samen konden komen om ideeën uit te wisselen. Maar vooral een plek die los staat van de behandeling en waar mensen elkaar eens op een andere manier ontmoeten. We drinken met z’n allen een kopje thee of koffie en gaan met elkaar in gesprek. Af en toe worden er kaartjes getrokken, dat zijn kaarten met positieve zinnen, spreuken en daar kan je dan op reageren. Je mag er dan iets over vertellen maar het is niet verplicht. Vaak ontstaan daar hele leuke gesprekken over en je leert elkaar ook beter kennen. De inloop is ook heel laagdrempelig en iedereen die cliënt is bij Parnassia is welkom. Als je het fijn vindt kan je ook je muziek (cd’tjes) meenemen die dan voor je afgespeeld worden. De inloop is een sociaal gebeuren met altijd een koekje erbij . In diezelfde periode hebben wij de herstelwerkgroep opgericht. Wat houdt een herstelwerkgroep in? Als je met psychische problemen kampt, kom je vaak in een negatieve spiraal terecht. Herstel is de spiraal naar boven. Niet dat je ineens overal van verlost bent; het is een proces van vallen en opstaan. Het is een manier om de regie over je leven weer in handen te krijgen. Herstel is heel persoonlijk en je moet het zelf doen. Er bestaat geen recept voor herstel; voor iedereen betekent het weer iets anders. Je moet je eigen weg zoeken. Herstel zien we als een proces waarin je een (nieuwe) zin en betekenis in je leven zoekt bij psychische gezondheidsproblemen. Uit de slachtofferrol treden en iets van je leven maken ondanks je beperking. Uitgaan van mogelijkheden i.p.v. beperkingen en de regie over je leven weer zelf in handen krijgen. De herstelwerkgroep is een besloten groep die eens per 2 weken bij elkaar komt om over herstel te praten. De groep bestaat uit maximaal 8 deelnemers. Onze ervaring met de herstelwerkgroep is vooral dat het elkaar ontmoeten een heel essentieel onderdeel is. Er was een open en prettige sfeer en mensen konden echt met elkaar delen wat hen bezig hield maar ook kwamen er allerlei thema’s aan bod (voorbeelden van thema’s die behandeld zijn: bronnen van steun, je valkuilen, omgang met je hulpverlener enzovoort) die we dan in de groep bespraken. Door de 2-wekelijkse bijeenkomsten ontstond er ook een band tussen de deelnemers wat erg mooi was en is om te zien. Deze herstelwerkgroep was een succes en deze groep is op eigen kracht verder gegaan om eens in de twee weken bij elkaar te komen om bij te praten en herstelonderwerpen te bespreken. Hiervoor is een locatie gevonden buiten Dijk en Duin. Inmiddels zijn we met een nieuwe herstelwerkgroep gestart Een andere belangrijke gelegenheid waarbij cliënten elkaar ontmoeten en leren kennen is de WRAP (Wellness Recovery Action Plan). De WRAP is een plan dat je maakt in groepsverband. We beginnen dan eerst met de volgende kernbegrippen: 1. Hoop 2. Persoonlijke verantwoordelijkheid
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 20 3. Eigen ontwikkeling 4. Opkomen voor jezelf 5. Steun Daar staan we dan uitgebreid bij stil met elkaar. Deze 5 kernbegrippen komen steeds terug in de gehele WRAP. De WRAP kent ook 7 onderdelen, namelijk: 1. Gereedschapskoffer voor een goed gevoel 2. Dagelijks onderhoudsplan 3. Triggers en actieplan 4. Vroege waarschuwingstekens en actieplan 5. Signalen van ontsporing en actieplan 6. Crisisplan 7. Postcrisisplan Het mooie aan de WRAP is dat het onderdeel “gereedschapskoffer voor een goed gevoel” van belang is omdat we dan uitgebreid stil staan bij alles wat je een goed gevoel geeft. Door dit in groepsverband te doen, raken we ook geïnspireerd en dit geldt voor alle onderdelen. Je leert elkaar ook beter kennen waardoor er in een veilige sfeer openheid ontstaat om dit met elkaar te delen. Samen sta je immers sterker. Zo is er een miniworkshop ontstaan ter voorbereiding op de WRAP, namelijk in groepsverband een scrapboekje te maken waarin je alles kan schrijven, tekenen, plakken wat voor jou een goed gevoel symboliseert. Dit was een hele leuke manier om elkaar te ontmoeten omdat de sfeer erg ongedwongen was en mensen creatief aan de slag konden. En gelachen hebben we zeker Uit deze ontmoetingen zijn ook vriendschappen ontstaan. Een andere vorm van ontmoeten is het MiiND-project. We zijn vorig jaar gestart met een pilot waaraan 8 deelnemers deelnamen en ik, Gisele, als host werkzaam was. Iedereen kreeg een tablet voor thuis. Via de tablet gingen we dan beeldbellen met elkaar wat ook leuke gesprekken met zich mee bracht. Iedereen zat gezellig met een kopje koffie of thee dan te beeldbellen met elkaar. Elkaar ontmoeten via het internet vanuit je eigen huis, heeft ook iets warms en ongedwongen. We leerden elkaar daardoor weer op een andere manier kennen. Het project staat nu even stil omdat de pilot is afgelopen maar zal in de toekomst weer hervat worden. Wij zijn erg dankbaar dat we dit werk mogen doen. Het geeft ons niet alleen voldoening maar ook de bijzondere ontmoetingen zijn voor ons heel inspirerend. Gisele en Gijs
Kleine dingen ’t zijn de kleine dingen die het doen, die glimlach, een hand op je schouder, dat compliment dat je en kanjer bent, die zoen, die kaart, die brief, dat telefoontje, ik heb je lief, dat doet de zon door de wolken schijnen en zie je zo je misère verdwijnen. Trix
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 21
Mokajaja´s grote verdwijntruc Mokajaja timmerde al lange tijd aan de weg als illusionist. Sommige mensen noemden hem een goochelaar, maar daar had hij geen boodschap aan. Goochelaar klonk hem in de oren als een regelrechte belediging. Hij voelde zich zelfs eerder een magiër dan een illusionist. Eigenlijk heette Mokajaja gewoon Pieter de Wit, maar dat wist bijna niemand, en dat wilde hij graag zo houden. Al sinds zijn eerste optreden als illusionist, in het dorpshuis van Lutjebroek, droomde hij van grote zalen vol publiek. Maar dat was er nooit van gekomen. Al dertien jaar lang vertoonde hij zijn kunsten in kroegen, buurthuizen, verzorgingshuizen en woonkamers. Vaak bestond zijn beloning uit een maaltijd en wat consumptiebonnen. Al die jaren verzamelde hij de regionale kranten waar een stukje over hem in was verschenen. Soms, met name in de beruchte komkommertijd, werd er wel eens een bovenmaatse foto bij afgedrukt om de krant toch vol te krijgen. Deze artikelen bewaarde hij zorgvuldig in een solide kast. Met het verstrijken van de jaren ging al dat reizen en optreden in nietszeggende gehuchten hem danig tegenstaan. Hij was ondertussen de vijftig gepasseerd en vond het nu wel eens tijd worden voor de grote doorbraak. Bovendien was dat ook hard nodig in financieel opzicht. Hij voelde zich de minst gewaardeerde en meest onderschatte magiër ter wereld. “Ik heb de wereld iets te vertellen,” bromde hij somber. Hij zat aan de bar van ‘Grand Café Zwolle’ bier te drinken. “Ik heb de wereld iets te vertellen… En ze zullen niet weten wat ze zien!” Iets verder op de toog lagen twee kranten; de Zwolse Courant en een Telegraaf. Eerst bladerde Mokajaja in het streekblad en ineens viel zijn oog op een interessant artikel waarin werd vermeld dat het optreden van Nederlands grootste goochelaar Hans Klok niet doorging wegens een gebroken arm. De show stond gepland voor volgende week in Theater De Spiegel en was geheel uitverkocht. “Ach, ”mompelde Mokajaja, “kan hij die arm niet gewoon heel toveren"? Hij is toch zo goed?” Na een flinke slok bier wisselde hij van krant. In de Telegraaf las hij: ‘Zwolle: culturele hoofdstad van Nederland’. Het ging vooral over de snelheid waarmee Zwolle zich cultureel ontwikkeld had en dat het zich nu kon meten met Amsterdam, Utrecht en andere grote steden. Hij las het stuk en daarna bleef hij geruime tijd voor zich uit staren. “Hmm… Een groot theater met een enorm gapend gat in de agenda…Dat is een smet op de culturele hoofdstadreputatie…”De illusionist veerde op en in zijn ogen fonkelden sterretjes terwijl zijn mondhoeken licht omhoog krulden. De volgende dag snuffelde hij thuis in de archiefkast en een aantal uren later sprak hij met een planner van Theater De Spiegel. Hij liet deze man de Telegraaf zien die hij had meegenomen uit het café. Maar aan deze Telegraaf had Mokajaja iets toegevoegd. Een mooie recensie over een van zijn shows. Hij had hem er zó in gevouwen, dat het werkelijk leek of hij er recht van de pers in had gestaan. Theater De Spiegel had nu een prachtig alternatief. Mokajaja zou met een ongekende en ongeëvenaarde verdwijntruc heel Zwolle versteld doen staan. Wat later zat de illusionist op de redactie van de Zwolse Courant. Hier werden foto’s gemaakt en een interview afgenomen waarin Mokajaja nogmaals kenbaar maakte dat hij de culturele hoofdstad zou laten sidderen en verbijsteren met de grootste verdwijntruc die ooit zou plaatsvinden. Er verschenen posters in bushaltes, op plakzuilen en op heel veel andere plekken. Alle negenhonderd zitplaatsen waren binnen een paar dagen uitverkocht. Nu had Mokajaja met de techniek en de financiële administratie van het theater wat afspraken gemaakt. Ten eerste moest zijn gage, dat bestond uit tachtig procent van de kaartverkoop, direct op zijn rekening worden gestort in verband met investeringen voor de grote show. En ten tweede moest een technisch medewerker het één en ander klaar zetten op het podium. “Alles is geregeld,” zuchtte de illusionist tevreden. Hij zat weer in Grand Café Zwolle. Hij dronk een paar biertjes, betaalde en vertrok…
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 22 De theaterzaal zat helemaal vol. Het publiek was onrustig want ze verwachtten nogal wat. Bovendien duurde het wat lang voordat de show begon. Maar uiteindelijk verzwakte het licht in de zaal en werden er grote spots op de gordijnen gericht. Trommelgeroffel… Een man in kostuum trad in het licht en kondigde met veel omhaal de ‘Grote Mokajaja’ aan. Onder luid applaus schoven de gordijnen opzij. Weer klonk er trommelgeroffel. In het midden van het donkere podium stond een zilverkleurige stoel met een rood fluwelen kussen erop. Het trommelgeroffel stierf langzaam weg. In de zaal was het muisstil. Iedereen wachtte af. Er klonk gemompel. Er werd gefluisterd. Ineens riep iemand: “Gebeurt er nog iets?” Iedereen staarde naar de stoel. Het publiek werd onrustiger en begon steeds meer geluid te produceren. De man die Mokajaja had aangekondigd verscheen op het podium. Hij liep naar de stoel en pakte er iets af. Een envelop! Hij haalde een brief tevoorschijn en las hem voor:
“Hooggeëerd publiek! Ik heb u een spectaculaire verdwijning beloofd en ziehier! Ik heb niets teveel gezegd. Ik ben verdwenen! Ik hoop dat u van de show heeft genoten. Ik groet u, Mokajaja.
Groen, groen en een tikje geel Het groene gevoel komt in de tuinen in de winter vooral door de groenblijvende struiken en bomen. De vorst is eind februari en begin maart nog niet weg is, maar de dagen lengen al behoorlijk. Een bloeier die zich naast het sneeuwklokje laat zien is de gele winterakoniet. Onder de grond heeft hij voor zichzelf het vorige jaar wél een voorraadje voedsel aangelegd. De winterakoniet (familie ranonkels) heeft komvormige gele bloemen, waarvan er elk een op een stengel zit. De bloem wordt omringd door zes ongesteelde bladeren. Hij kan goed onder bladverliezende struiken en bomen staan. De vroegbloeier geeft eerst zijn pracht, waarna de struik zijn gang gaat. Hierin laat de winterakoniet zich als bosplant goed herkennen. Heb je er zelf een leuk plekje voor? In de winkel, heel makkelijk, zijn bolletjes te koop, die wel erg gevoelig voor uitdrogen zijn. In het voorjaar kun je zo'n plantje ook uitgraven en met een losgetrokken bolletje de plant te vermeerderen. Verder kun je de plant uit zaad opkweken. Maar pas op het zaad is ook erg gevoelig voor droogte. Verwacht niet meteen het volgende jaar een bloeiende plant uit je zaad. Het jaar waarin je het gezaaid hebt, hou je de grond in de schaduw, dan komen er het jaar erop in het zonnetje groene plantjes uit. In het derde voorjaar laat je de plantjes groeien om ze kracht te laten verzamelen voor een bolletje. In juni zet je de zaailingen dan op hun definitieve plek. Als de plant aanslaat heb je het vierde jaar gele bloemen. Bron: Internet o.a. Imkerpedia; winterakoniet. Nicolette.
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 23
Tijd en vrijheid Mensen snellen voorbij Zonder op of om te kijken Gedachten ver vooruit Geld moet worden verdiend Vrije tijd moet worden gemaakt Geluk moet worden gecreëerd Geld vraagt tijd Tijd vraagt geld Alles voor iets Af en toe nog iemand Die het allemaal beseft Als in een droom Gelukkig om niets Gelukkig met niets Behalve zijn vrijheid Vrijheid van doen Zonder zorgen om geld en tijd Diep gelukkig Graag was ik zo Zonder verplichtingen Zonder moeten Maar teveel ketenen Hebben mij gebonden Hebben mij in hun greep Dus snel ook ik voorbij Gelukkig om niets Om niets gelukkig Robert Talen
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 24
'Psychiaters weigeren zorgcontracten af te sluiten met verzekeraars' Honderden van de ruim tweeduizend psychiaters en psychotherapeuten weigeren zorgcontracten te sluiten met zorgverzekeraars omdat ze het niet eens zijn met de controles die zorgverzekeringen uitvoeren. De psychiaters en therapeuten doen dit veelal omdat ze niet vast willen zitten aan een maximum aantal behandelingen. Ook zouden de vele regels die verzekeraars opleggen ervoor zorgen dat de psychiaters zich niet laten contracteren. Therapeuten zouden van verzekeraars te horen krijgen welke behandelingen ze wel of niet uit mogen voeren. Ook zouden de effecten van uitgevoerde behandelingen door de verzekeraars worden gemeten. Privacy De meeste psychiaters en therapeuten zeggen dat de privacy van hun patiënten op die manier niet gewaarborgd kan worden. Ze zetten het advies over een behandeling daarom niet op de rekening. Zo kan de verzekeraar de effecten en doelmatigheid van de behandeling niet checken. Veel psychiaters en therapeuten leggen hun patiënten daarnaast als alternatief voor om de rekening zelf te betalen. "De dokter moet over zijn patiënt zijn bek houden, tegen iedereen", zo zegt psychiater Mengelberg van website devrijepsych.nl, een belangenvereniging voor psychiaters. Er zijn al ervaringen dat bij de aanvraag van een hypotheek deze afgewezen werd omdat men behandeld werd voor een depressie. Controle De verzekeraars zeggen de rekeningen inderdaad te controleren. "We controleren of er een verwijzing was van de huisarts en of de behandeling wel effectief is geweest", zo laat Dienke Hedemann, manager bij Menzis, weten. In de ogen van de verzekeraar is dat verplicht. "We moeten wel. We hebben de opdracht erop toe te zien dat het geld rechtmatig en doelmatig is besteed. Dat eist toezichthouder NZa van ons", zo besluit Hedemann. Betaling van de geleverde zorg is alleen gegarandeerd als de zieken een [duurdere] restitutiepolis hebben. Zieken met een goedkopere naturapolis moeten voor hun hulp/zorg bij niet gecontracteerde hulpverleners 25% tot 40% eigenbijdrage betalen. Welke zieke met een Wajon- of Bijstanduitkering kan een restitutiepolis betalen of de eigenbijdragen voor een niet gecontacteerde hulpverlener?
Ochtendhumeur Het was een mooie ochtend. Ondanks dat het zonnetje pas een paar uur aan de horizon stond, was het gewoon warm en prettig om buitenshuis te zijn. Nog slaapdronken schoot ik in mijn ochtendjas. Dat was zoeken, waar zat welke mouw en welke mouw zat binnenstebuiten? En dan al die geluiden die nog te vroeg en te hard doorklonken in mijn nog slapende en ronkend raderende rozige hoofdje? Waren de kinderen al uit bed? Ik was zo van de wereld dat ik me de datum niet eens herinnerde. Uiteindelijk de ochtendjas aangeschoten, ging de versufte zoektocht naar de warmste pantoffels van de wereld. Dat waren geen gewone pantoffels maar van die, die je in de supermarkt in de buurt nog draagt. Als je weer eens haast bleek te hebben en het verschil met de buitenste buitenschoenen niet meer merkte. Als waren je pantoffels een tweede huid. Maar toen ik een voet in de pantoffel schoof, bekroop mij een vreemd gevoel. Eerst een soort krakend geluid, wat te hard in mijn oren klonk en schel en venijnig door echode, in mijn nog niet wakkere
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 25 versufte hoofd. Een gevoel van kippenvel, bij het gevoel dat ik in iets kouds trapte, waarbij een slijmerig geheel zich in mijn voeten zoog, als een kleverige pleister. Bij de tweede voet gebeurde hetzelfde. Zo hoorde ik alleen krakende, schelle en onverklaarbare harde tonen, terechtkomend in een slaperige afwezig, in de andere wereld raderend hoofd. Of de kinderen al op waren was voorlopig, half duttend, niet te verklaren. Even wachtte ik, tot na een paar minuten, als toen alles wat helderder werd en de ergste vermoeidheidsverschijnselen gevangen in een humeurtje weggetrokken waren. Toen de trap af, een van de gevaarlijkste dingen, met zo’n hoofd in de vroege morgen. Vervaarlijk zwaaide ik met mijn armen en wankelde van de ene natte soppende voet op de andere. Zo daalde ik dan de veel te steile trap af. Wat was die leuning toch glad. Pats boem, daar duikelde ik bijna naar beneden. Na deze hindernis genomen te hebben, hervond ik mijn weg naar de keuken. Toch even rustig aan gedaan met zo’n ochtendhumeurtje, zo’n slaperig hoofd. Ik pakte een beker en weer … zo’n krakend lawaai in mijn hoofd horende, bij het niet wakker kunnen worden en een slijmerige koude vloeistof gleed door mijn vingers. Nog meer lawaai. Ik hoorde, maar ik weet niet van wie, een oorverdovend geschreeuw in mijn richting. Ik tilde mijn zware oogleden op en zag mijn kinderen. Waarom waren ze al beneden en waarom was de kamer versierd? Het leek wel of de kinderen me ergens van op de hoogte willen brengen. Wat bedoelden ze nu toch? Snurk, snurk, nee ik was zeker nog niet wakker. Ik schrok op. Het leek wel of ze me probeerden te waarschuwen, of iets wilden voorkomen. Ze gaven aan dat ze bezig waren om bepaalde dingen voor te bereiden. Toen drong het tot me door, die versiering is paasversiering. En die voorbereidingen waren de paaseieren! Toen wist ik het weer, het is Pasen !!! Uitgeput klom ik de trap weer op en liet ik me vallen op het bed. Ik was nog lang niet uitgeslapen. Leontine.
“Elk jaar wordt het belastingformulier eenvoudiger om in te vullen. En moeilijker om te betalen.
Opgeven voor het invullen van de belastingaangiften 2014 Op pagina 11 heeft u informatie gelezen over het invullen van het aangifteformulier voor het belastingjaar 2014. Twee, jaarlijks bijgeschoolde, belastingformulierinvullers van het FNV hebben aangeboden om de ambtenaren van het belastingkantoor te vervangen en assistentie te verlenen bij het digitaal invullen van het formulier. Wie van deze assistentie gebruik wil maken kan zich opgeven via onze telefoon en E-mailadres. Wij zullen dan contact met je opnemen, de afspraak [in maart of april] maken, vertellen welke papieren en gegevens je mee moet nemen en waar het invuller zaal gebeuren. Telefoonnummer: 075 6315191 E-mailadres:
[email protected]
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 26
WTCG en CER Vervallen van wet toeslag chronisch zieken en gehandicapten [WTCG]en compensatie eigen risico[CER] Tot 2015 konden burgers met een chronische aandoening of beperking in aanmerking komen voor een tegemoetkoming (WTCG) en/of compensatie eigen risico (CER). Voor deze tegemoetkoming kwam je in aanmerking als er sprake was van specifieke zorgkosten die verband hielden met de aandoening. Daarnaast was er nog een compensatie mogelijk voor het verplichte eigen risico. Het Rijk heeft deze regelingen afgeschaft, omdat de tegemoetkomingen niet terecht kwamen bij mensen die het nodig hadden of andersom: mensen die het niet nodig hadden kregen het wel. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) die deze regelingen uitvoerde heeft de “voormalig” rechthebbenden geïnformeerd over de afschaffing van de regelingen (brief CAK half juli 2014 en brief CAK begin december 2014). Een gevolg is onder andere dat de korting van 33% op de inkomensafhankelijke eigen bijdrage die men moet betalen voor WMO voorzieningen per 1 januari 2015 niet meer wordt toegepast. Begin maart 2015 zal dit pas goed bij de burgers duidelijk worden, want dan ontvangt men een brief en een factuur over de eigen bijdrage van de maand januari. Samenvatting van wat er per 1-1-2015 vervalt: 1. De tegemoetkoming uit de WTCG (<65: € 296 - € 494 en >65: € 148 - € 346) 2. De korting van 33% op de eigen bijdrage (WMO) 3. De compensatieregeling eigen risico (€ 99). Gemeentelijk maatwerk Het Rijk heeft middelen [geld] naar de gemeenten overgemaakt waarmee het wegvallen van de regelingen opgevangen kan worden. Deze middelen zijn niet toereikend om de voormalige regelingen op te vangen, dus moeten de gemeenten keuzes maken. De meeste gemeenten in Nederland hebben maatregelen getroffen om het wegvallen van de wettelijke regelingen op te vangen door middel van het afsluiten van collectieve aanvullende zorgverzekeringspakketten bij een zorgverzekeraar. De gemeente Zaanstad, Oostzaan en Wormerland hebben met zorgverzekeraar Achmea voor burgers met een laag inkomen aanvullende zorgverzekeringspakketten afgesloten waarmee een deel van de kosten opgevangen kunnen worden. Tevens bestaat er voor burgers met een laag inkomen de mogelijkheid om bijzondere bijstand aan te vragen als er sprake is van specifieke meerkosten in de zorg als gevolg van een chronische aandoening of beperking. De gemeente verstuurt over de getroffen maatregelen medio maart een brief. Deze brief wordt verzonden naar de mensen die aan het CAK hebben doorgegeven dat zij persoonlijk geïnformeerd willen worden door de gemeente (dit kon via de antwoordkaart bij de CAK brieven van juli 2014 en begin december 2014). De mensen met een WAO-uitkering die niet veel boven de 120% procent van het minimumloon uitkomt en daardoor niet in aanmerking komen: voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen, geen of minder huurtoeslag ontvangen, geen of minder zorgtoeslag ontvangen, en na het wegvallen van de 33% korting op de eigenbijdragen voor hun zorg, begeleiding, dagbesteding, HBH, uitkomen op een kwartaal- jaarinkomen dat lager is dan het minimum inkomen, kunnen ook een beroep doen op bijzondere bijstand.
Bijpraten nr. 68 mrt. 15 pag.27 Hopelijk hebben we er een feestelijke en lenteachtige” Bijpraten” van kunnen maken. In deze uitgave weinig informatie over de veranderingen binnen de zorg. Dit zullen wij in de volgende uitgave goedmaken. Dan is er ook meer bekent over de praktische ervaringen van alle veranderingen. Radactie.
Colofon: "Bijpraten". Redactieadres: Zaans Praatcafé, Oldebroekstraat 33,1507 LA Zaandam. Telefoon: 075 - 631 51 91. E-mail:
[email protected] Bankrekeningnummer: NL72RABO0150725701 T.n.v. Stichting Zaans Praatcafé, in Zaandam. Oplage: 940 exemplaren. Wordt ook per mail verzonden naar: Gemeenten, zorgaanbieders, organisaties, instellingen, wijkteams enz., in de ons subsidiërende gemeenten in Zaanstreek/Waterland en privéadressen. Medewerkers: Agnes, Alex, Arend, Bert, Champa, Fred, Gisele, Klaas, Kokkie Dance, Linda, Lous, Michel, Ma, Nicolette, Peter, Thea, Wil.
Met dank aan allen die in de loop der jaren meewerkten aan de realisatie van “Bijpraten”. Waaronder ook de mensen die nooit expliciet vermeld werden, de etikettenplakkers, -makers, schrijvers stempelaars, verplaatsers, drukwerkers, tellers, corrigeerders, tekenaars, bezorgers. Speciale dank aan drukkerij “Het Watermerk” van Odion voor de goede samenwerking, het nakomen van alle afspraken, maar speciaal voor de gastvrijheid in de Grote Tochttijd om bij hen te kunnen plakken, stempelen en de enveloppen te vullen. Om te tellen en te bundelen voor de postverzending [vóór het email tijdperk] en alle 9 gemeenten in Z/W GGZ, informatie nog belangrijk vonden voor hun burgers en er ruim 2300 exemplaren verzonden werden.
Wij worden financieel ondersteund door:
Wilt u Bijpraten op papier ontvangen laat het weten via email
[email protected]
Bijpraten nr. 68 mrt. 2015 pag. 28
Recept
Zoetzure kipreepjes met paprika (voor vegetariërs: gebruik voorgebakken tofu reepjes of blokjes)
Benodigdheden voor 2 personen: 200 gram kipfilet in reepjes (of 200 gram voorgebakken tofu) 225 gram wokgroenten met paprika 2 eetlepels zonnebloemolie (slaolie of maïskiem-olie is ook goed) 1 klein blikje tomaten puree 1 eetlepel suiker Scheutje azijn of citroensap en zout en peper (liefst chilipeper) Bereiding: Verhit de olie in een wok of hapjespan. Bak de kipreepjes even aan en voeg de tomatenpuree toe. Een minuut lang doorverhitten en blijven roeren. Voeg nu de wokgroenten toe en één eetlepel azijn en vier eetlepels water. Roerbak nu alles 3 tot 5 minuten tot de kip gaar is. Voeg nu een eetlepel suiker toe (of zoetstof). Kijk of er nog een klein beetje water bij moet om de dikte van een saus te krijgen. Breng het geheel op smaak met wat zout en (chili) peper. Lekker op geroosterd brood, met rijst of met mihoen. Smakelijk eten. Fred.
Informatie en antwoord op uw vragen over veranderingen in de zorg https://www.hoeverandertmijnzorg.nl
"Wij, mensen die zorg nodig hebben van de GGZ, wilden voor onszelf een ontspannende ontmoetingsgelegenheid buiten de zorg". Waar wij elkaar en anderen op een recreatieve manier kunnen ontmoeten. In de 15 jaar hebben wij, en anderen, onze vrienden- of kennissenkring daardoor kunnen vergroten en onze ervaringen kunnen delen." Vanuit deze ontmoetingen kunnen onze belangen behartigd worden.
Ontmoetingsmogelijkheden Iedere maandag Van 14:30 tot 16:30 uur In
Westend Snooker € 1,50 p.p.
Westzijde 28 in Zaandam.
Iedere maandag en donderdag Van 15.00 tot 17.00 uur In
Westend Snooker Westzijde 28 in Zaandam. In de zaak is een inpandige
rookgelegenheid.
Eerste kopje koffie/thee wordt u aangeboden door onze gastheren/-vrouwen.
Iedere donderdag Zwembad de Slag, Van 10:00 tot 11:00 uur Koningsgeelstraat 3 in Zaandam. Kosten € 2,00 verrekening tijdens de donderdag inloop.
Geen indicatie, geen eigen bijdrage. Meer informatie: Tijdens de ontmoetingsmogelijkheden. Per telefoon: 075 6315191 Per email:
[email protected] Op onze website “zaanpraatcafe.nl” vindt u meer informatie, ervaringsverhalen en, zelf geschreven verhalen en gedichten, tips en goedkope en makkelijk te maken recepten.