Bijlagen bij scriptie Musicaleducatie in Nederland: Een onbereikbare droom of een mogelijke werkelijkheid
Crystal Lopez Ramirez Studentnummer: 0416509 E-mail:
[email protected] Masterscriptie Theaterwetenschap Begeleider: Cock Dieleman Tweede lezer: Rob van der Zalm Universiteit van Amsterdam 29 februari 2012
Inhoudsopgave Bijlage 1: Een samenvatting van de inhoud van de educatieve projecten ................... 3 1.1. De opzichzelf staande Britse projecten: ............................................................... 3 1.1.1. Grease The musical ........................................................................................... 3 1.1.2. The Sound of Music (productie van Andrew Lloyd Webber) .......................... 5 1.2. De Gedeelde projecten: ........................................................................................ 7 1.2.1. The Phantom of the opera ................................................................................. 7 1.2.2. The Lion King ................................................................................................. 10 1.2.3. Highschool Musical ........................................................................................ 13 1.2.4. Jesus Christ Superstar ..................................................................................... 15 1.3. De opzichzelf staande Amerikaanse projecten: ................................................. 18 1.3.1. Grease: Live on Broadway.............................................................................. 18 1.3.2. The Sound of Music ........................................................................................ 22 Bijlage 2: Een kort overzicht en vergelijking van de doelstellingen voor theatereducatie in Engeland, de VS en Nederland ...................................................... 24 2.1. De doelstellingen van theatereducatie in Engeland ........................................... 24 2.1.1. Doelstellingen vanuit theater: Acting with Intent ........................................... 24 2.1.2. Doelstellingen vanuit het onderwijs: onderzoek J. Harland ........................... 25 2.1.3. Vergelijking .................................................................................................... 26 2.2. De doelstellingen van theatereducatie in Nederland .......................................... 26 2.2.1. Doelstellingen vanuit het theater: Onderzoek Babette Groenewege .............. 26 2.2.2. Doelstellingen vanuit onderwijs: .................................................................... 27 2.2.3. Vergelijking .................................................................................................... 28 2.3. De doelstellingen van theatereducatie in Amerika ............................................ 28 2.3.1. Doelstellingen bepaald door het Departement van Onderwijs in New York.. 28 3.3.2. Doelstellingen uit onderzoek Lois Hetland..................................................... 31 3.3.3. Vergelijking .................................................................................................... 31 3.4. Vergelijking van de doelstellingen .................................................................... 33 Bijlage 3: Het educatieve project bij The Sound of Music (VS) ................................. 34 Bijlage 4: Diagrammen die het bezoek aan musical in Nederland weergegeven in de periodes 1999, 2003 en 2007 ........................................................................................... 51 4.1. Musicalbezoek in het algemeen ......................................................................... 51 4.2. Theaterbezoek man en vrouw ............................................................................ 51 4.3. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel toneel (Leeftijdsopbouw) ........... 51 4.4. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel toneel (Herkomst) ................. 52 4.5. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel (Onderwijsniveau)................. 52 Bijlage 5: Originele CBS-Data ten behoeve van diagrammen .................................... 53
2
Bijlage 1: Een samenvatting van de inhoud van de educatieve projecten 1.1. De opzichzelf staande Britse projecten: 1.1.1. Grease The musical 1 Educatief Project is samengesteld door: Helen Cadbury In opdracht van Paul Nicholas & David Ian Associates Ltd. De samenvatting van de inhoud van het educatieve project. Inhoudsopgave: - over de show: achtergrond informatie over het verhaal, de muziek, de karakters - over de tijd waarin het zich afspeelt: de stijlen van die tijd, muziek, mode, klederdracht etc. - Achter de schermen: het maakproces Introductie: Hierin worden verschillende leeftijdsgroepen en onderwijsvormen genoemd waarvoor dit project zeer geschikt is, daarna wordt er per onderdeel nog een keer genoemd op welke van deze groepen de opdracht betrekking heeft of bij welke vakken het gebruikt zou kunnen worden (plaats in het curriculum). Leeftijdscategorie varieert van 11 tot 19. Er wordt duidelijk aangegeven dat het project niet te gebruiken is voor jongere leeftijdsgroepen. Over de show: - Lijst met karakters: wie is wie in het verhaal - Korte samenvatting van het verhaal met muzikale nummers erin verwerkt (volgorde van het verloop van de musical) - Tijdlijn: Ontstaan en ontwikkelen van het verhaal - Woordenlijst: Opsomming van woorden (slang) uit die tijd en wat deze betekenen - Korte bijbehorende opdracht Style file: - Betekenis van de titel: Alle vormen van grease (vet) in Grease en wat dit heeft te maken met de stijl uit de jaren 50. - Lijst van muziekstijlen en muzikale termen - Korte bijbehorende opdracht - Lijst van dansstijlen - Uiteenzetting van mode, klederdracht en haardracht: uitleg vanuit welke invloeden deze afkomstig zijn etc. - Fotogalerij: nadruk op mode en klederdracht - Mode: over bouw- en designstijlen van Amerikaanse auto’s uit jaren 50. 3 bijbehorende (ontwerp) opdrachten: 1) technisch ontwerp, 2) kunstactiviteit ( popart), 3) Kostuum ontwerp. (deze opdracht is redelijk vakgericht)
1
http://www.greasethemusical.co.uk/pdf/Education_Pack.pdf
3
Achter de schermen: - Lijst van cast en creatief team: wie is wie, wie doet wat, korte beschrijving per persoon - Logboek: een dag uit het leven van twee acteurs en een stage manager - Haarstijlen en pruiken binnen de musical - Eerste bijbehorende opdracht: ontwerp eigen poster van Grease met gebruik van een marketing werkblad en checklist (deze zijn toegevoegd aan project) - Technische cues: Hoe werken ze en wanneer worden ze gebruikt, werksheet wordt omschreven, afkortingen en termen worden uitgelegd. - Tweede bijbehorende opdracht; set design activiteit met duidelijke richtlijnen en een eigen kladruimte. - Vervolg activiteiten op dit onderdeel: - 1a) schrijf eigen liedje: met richtlijnen en voorbeelden van hoe dit het beste kan b) aanpassen van een liedje uit de musical: wordt het liedje hierdoor beter, slechter, of totaal anders? - 2 schrijf een eigen recensie over de musical: met richtlijnen van waar je op moet letten tijdens de musical, maar ook onderwerpen om zelf over na te denken, die je kunt verwerken in de recensie. Vervolg projecten: Buiten projecten ( organisatorisch): - Jaren 50 dansfeest organiseren: volgens de jaren 50 stijlen besproken in dit educatieve project. - Grease dag organiseren: met mode en stijlen uit de musical etc. - Drama opdrachten
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur en met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/ onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Onderwijsvorm: BTEC GCSE GNVQ KS 3 KS 4
Leeftijdsgroep: 16-18 13-16 13-16 11-14 14-16
3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? - Mode, Trends en Stijlen uit de jaren 50 - Kalverliefde
4
1.1.2. The Sound of Music (productie van Andrew Lloyd Webber) 2 Educatief project is samengesteld door Helen Cadbury In opdracht van The Really Useful Theatre Company Ltd De samenvatting van de inhoud van het educatieve project. Inhoudsopgave: -
Introductie Synopsis Over de productie Historische Achtergrond (deel 1 en 2) Vervolg Activiteiten Woordenlijst Over de producenten (makers) van deze versie Bibliografie
Introductie: Geeft duidelijk aan voor welke leeftijdsgroepen de musical en het educatieve project geschikt zijn, ook de specifieke doelgroepen voor wie de opdrachten geschikt zijn worden genoemd. Synopsis: Kort overzicht van het verhaal dat musical vertelt. Over de productie: - Fulfilling the dream: Andrew Lloyd Webber over The Sound of Music en zijn idee om een eigen productie ervan te maken. - Dreams really do come true: Een overzicht dat stap voor stap uitlicht hoe de productie van Andrew Lloyd Webber tot stand is gekomen. - Bijbehorende opdracht: Test je kennis over de musical en kort feitje (did you know?). - Kleine vervolg activiteit die hoort bij de opdracht. - Dagboek van een actrice: De vier eerste weken van de voorbereiding op haar rol van Liesl. - Who is who behind the scenes: kennismaking met de productie assistente (Heather Swinburn) en Advertising manager (Mark Fox). Historische Achtergrond Deel 1: - Het ware verhaal van de familie Von Trapp beschreven volgens een tijdlijn. - Bijbehorende opdracht: Discussie opdracht over verschillen van musicalverhaal met ware verhaal. Historische Achtergrond Deel 2: - Meer info over hoe het verder afliep met de familie Von Trapp en de rol van Maria daarin. - Kort feitje (did you know?). - Het verhaal van Maria en de ontwikkeling die deze heeft doorgemaakt. Vervolg Activiteiten: 2
http://www.thesoundofmusictour.com/Sound%20of%20Music%20Education%20JULY09.pdf
5
- Opdracht rond het liedje: My Favourite Things. Er zijn verschillende mogelijke opdrachten hierbij, per vakgroep wordt met kleur aangegeven welke opdrachten geschikt zijn. Daarnaast is er nog een algemene discussie opdracht over dit thema. - Ontwerp opdracht: Ontwerp eigen kostuum. Met richtlijnen over hoe je dit moet doen en met twee papieren paspoppen bijgevoegd waarvoor je dit kostuum moet ontwerpen - Schrijfopdrachten: Eerst krijg je een soort werkblad waarop je de lege plekken moet invullen (soort evaluatieformulier), vervolgens is er een opdracht tot het schrijven van een recensie, waarbij ook weer richtlijnen worden gegeven met hoe je dat moet doen en waar je op moet letten tijdens het kijken van de musical. Woordenlijst: Lijst met musicaltermen die worden uitgelicht De makers: Informatie over de makers (Andrew Lloyd Webber en David Ian) en andere (theater) organisaties die een bijdrage hebben geleverd. Bibliografie: Alle geraadpleegde bronnen bij dit educatieve project.
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur en met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/ onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? De musical is geschikt voor alle leeftijden. Bij de opdrachten wordt duidelijk aangegeven voor welke leeftijdscategorie of onderwijsvorm deze het beste geschikt zijn. Veel genoemd zijn de volgende categorieën: Studenten Drama, Dans of Expressieve Kunsten op niveau van: Onderwijsvorm: Leeftijdsgroep: BTEC 16-18 GCSE 13-16 A-level 16-18 Niveaus die niet genoemd worden, maar waar het project wel geschikt voor zou kunnen zijn: Onderwijsvorm: Leeftijdsgroep: KS 3 11-14 KS 4 14-16 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? - Oorsprong van het verhaal - Voorkeuren (My Favourite Things) - Mode en Stijl
6
1.2. De Gedeelde projecten: 1.2.1. The Phantom of the opera 3 Studiegids door: Peter Royston In opdracht van Cameron Mackintosh en The Really Usefull Theatre Company, inc. De samenvatting van de inhoud van het educatieve project. Inhoudsopgave: De studiegids beschikt niet over een inhoudsopgave. Over de Phantom of the Opera: Introductie over de studiegids. Waar dient het voor en voor wie is het geschikt. Het Parijse Opera Huis: Waar de Phantom is geboren. Achtergrond informatie over de bouw van het operahuis met verschillende opdrachten daarin verwerkt. - 2 Discussieopdrachten over de verhouding tussen bouwcreaties en kunst en hoe een persoonlijke visie hierbij belangrijk kan zijn. - 3 Analyse/discussie opdrachten: onderzoek naar de creatie van een bepaald gebouw. - 4 Analyse en discussie opdrachten over architectuur en hoe dit voorkomt in andere literaire werken. Gaston Leroux: De man achter het masker. Informatie over Gaston Leroux; wie hij is en wat zijn visie is op het leven etc. - Analyse opdracht over het feit dat schrijvers eerst een andere carrière hebben voordat ze daadwerkelijk gaan schrijven. Op welke manier beïnvloedt hun oude carrière het schrijven? Vervolg op achtergrond Leroux: leven na de dood van zijn vader en het werken als journalist. - 2 Discussie opdrachten over veranderingen en ontwikkelingen in de journalistiek en hoe Leroux zich als journalist verhield tot andere (moderne) journalisten. Vervolg op achtergrond Leroux: van journalist naar echte literatuur. - 2 Discussie vragen over de detective roman en waarom deze zo populair was. Vervolg: Ontwikkeling in het schrijven het ontstaan van the Phantom of the Opera. - 2 Discussie vragen: Vergelijk het boek met de musical. Hoe komt Leroux’s visie en ervaring als journalist naar voren? Vervolg: Over het boek the Phantom of the Opera. - Discussie vraag over een van de verfilmingen van de Phantom of the Opera en hoe deze Zich verhoudt tot moderne horrorfilms. Het creëren van de musical: Het gezicht achter het masker. - Informatie over de inhoud van de musical en het verhaal. - Informatie over de componist (Andrew Lloyd Webber) en zijn visie op het verhaal en de muziek. 3
http://www.thephantomoftheopera.com/wp-content/themes/phantom/pdfs/phantom-study-guide.pdf
7
-
Discussie opdracht over romantiek. Informatie over het decor en de kostuums. Discussie opdracht over de werking van het decor en de kostuums in de musical. Kwamen ze tot hun recht of niet? Over het lichtontwerp: Spelen met licht en donker. Over het geluidsontwerp: Fluisteren en brullen. Over de choreografie: Beweging in het verhaal. Over de acteur: Kracht en passie. Over het publiek: De laatste deelnemer aan het team.
Angst kan veranderen in liefde: De mythische kracht van Belle en het Beest. - Discussie of analyse opdracht: onderzoek naar het “Belle en het Beest” motief in de geschiedenis van de literatuur, kunst, theater en film. Betrekking op de Phantom en vergelijking met andere literaire werken. - Discussie punten over fysieke schoonheid als prioriteit in verhalen. - Opdracht: Maak eigen toneelstuk met het “Belle en Beest” motief als uitgangspunt. Wordt lelijkheid altijd gezien als afstootpunt? Wereld van papier-maché: Het masker van de Phantom. - Discussie die in gaat op maskers en het belang ervan, hoe deze gebruikt worden in de musical en wat voor betrekking maskers hebben op karakters uit andere verhalen. - Onderzoek in groepen naar de betekenis van maskers voor bepaalde culturen in een bepaalde tijd. Hoe past het verhaal van de phantom in dit onderzoek. - Discussie over het gevoel dat maskers kunnen opwekken. - Discussie over het gebruik van maskers in Shakespeare. - Opdracht: Ontwerp eigen masker: Hoe zou je het gebruiken? Wat zou je verhullen? - Gebruik alle voorgaande informatie voor een schrijfopdracht: Schrijf eigen scene waarin het masker op de 3 manieren gebruikt wordt, zoals in de informatie wordt beschreven. Opnieuw discussie over de reden voor het dragen van een masker: verandert er nu iets? - Vergelijk ontmaskeringscene uit de film met dezelfde scene uit de musical. Werkt het net zo succesvol in de musical als in de film? - Houdt een dagboek bij, maar dan uit het oogpunt van de Phantom. - Denkvraag over het samengaan van tragedie en komedie in sommige verhalen en hoe dit kan gebeuren bij het gebruik van maskers. Niet voor misdaad of vergrijp: De verschoppeling/verworpene. - Discussie: Wat is een verschoppeling? Ben je zelf ooit verworpen uit de groep om ras, uiterlijk of sekse? Hoe voelde dat? Heb je zelf ooit iemand verworpen? Waarom? - Vergelijking de Phantom met andere verschoppelingen uit de literatuur. - Schrijf een scene over iemand die geen toegang krijgt tot een publieke plaats vanwege fysieke, uiterlijke, culturele beperkingen. - Is je visie over verschoppelingen veranderd na het zien van de musical? Op welke manier? Denk aan mij: Het personage Christine. - Discussie over sprookjes en fabels de ontwikkeling naar volwassenheid. Hoe heeft dit betrekking op het personage Christine? - Discussie over Christine’s afhankelijkheid van de drie mannen in haar leven: wordt ze ooit zelfstandig? - Discussie over het effect van een kus met betrekking tot de kus van Christine. - Vergelijk het verhaal van Christine met andere literaire werken.
8
-
Onderzoek naar verandering in de rol van de vrouw met betrekking tot Christine. Wordt zij beschouwd als een moderne vrouw? Waarom wel of niet? Hoe beschrijft de literatuur deze veranderende rol van de vrouw? Vergelijking van Christine met andere vrouwelijke personages uit de literatuur. Mening over haar beslissing om bij Raul te blijven. Discussie over schoonheid.
Victoriaanse Literatuur: En de gotische roman. - Discussie opdracht over Victoriaanse literatuur en wat het wilde zeggen over de maatschappij, de politiek, identiteit etc. - Discussie over The Phantom of the Opera als voorbeeld van gotische fictie; vergelijking met andere werken uit dit genre. De melodieën van de nacht: De kracht van de muziek. - Discussie over bepaalde termen met betrekking tot muziek, het leren/bestuderen van muziek en hoe de kracht van inspiratie naar voren komt. - Het analyseren van bepaalde liedjes uit de musical. Met duidelijke richtlijnen waarop hierbij gelet moeten worden. - Discussie over het verschil tussen opera en musical. Hoe heeft dit betrekking op Phantom of the Opera. - Mening over opera voordat je de musical gaat zien; verandert dit na het zien van de musical - Analyseer Phantom’s opera Don Juan Triumphant: wat valt er te zeggen over de muziek van de phantom? Welke kracht heeft het? - Citaten van Shakespeare betrekken op de muziek van de Phantom. Het publiek: Het invullen van de blanco’s. Eerst wordt omschreven wat de doelstelling is voor het publiek. - Schrijfopdracht: Maak eigen legende. Beschrijf gebeurtenissen buiten de musical en maak daar een verhaal omheen. Er is een lange lijst met opties, voorafgaand en opvolgend op het verhaal van de musical, waaruit gekozen kan worden. Het verhaal van: Het spook van de opera. Het verloop van het verhaal in de musical wordt beschreven. Scènes en muzikale nummers: Het verloop van de musical. Volgorde van scenes, muzikale nummers en aanwezigheid van personages worden vermeld. Feiten en cijfers: Informatie over de ontwikkeling en het succes van deze musical in Engeland, Amerika en de rest van de wereld Peter Royston: Korte beschrijving van achtergrond informatie over de maker van deze studiegids.
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in zwart/ wit, zonder afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/ onderwijsvormen is het educatieve project geschikt?
9
Er worden geen specifieke leeftijdsgroepen vermeld. Het is wel duidelijk dat de studiegids geschikt is voor het secundaire en tertiaire onderwijs. 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? - Oorsprong van het verhaal - Architectuur - Gaston Leroux: auteurs, literatuur en journalistiek - Verschillende literaire genres - Kostuums - Het “ Belle en het Beest” motief - Maskers - De verschoppeling/ verstotene - De rol van de vrouw en ontwikkelingen daarin - Victoriaanse literatuur - De kracht van inspiratie - Opera vs. Musical - Muziek
1.2.2. The Lion King 4 Studiegids door Peter Royston, Tim Thayer en Peter Avery In opdracht van Disney Theatrical Productions (Education Department) De samenvatting van de inhoud van het educatieve project. Introductie: Welkomstwoord en korte synopsis van het verhaal van de musical. Inhoudsopgave: - Informatie sheets: deze dienen als voorbereiding op het zien van de musical. - Klassenproject: W-opdrachten - Individuele opdrachten: Dit zijn zowel binnen- als buitenprojecten - Bronnenlijst: Voor mogelijke zelfstudie - Extra informatie In de inhoudsopgave wordt ook aangegeven dat door het hele project informatie te vinden is over Afrikaanse dieren en termen (symbool van een trommel). Verder wordt in het project door bepaalde symbolen (Leeuwenkop) aangegeven welke variaties kunnen worden toegepast op de opdrachten en (Steen) dat het mogelijk is de opdracht in een theatraal spel te veranderen. Onderaan elke pagina van het project wordt ook aangegeven hoe het project aangepast kan worden naar het niveau van een bepaalde leeftijdsgroep. Informatie sheets: - Uitgebreide synopsis van het verhaal. - Karakterlijst met beschrijving. 4
http://media.disneyonbroadway.com/pdf/TheLionKingStudyGuide.pdf
10
-
Van scherm naar het toneel: Korte omschrijving van het proces De Muziek tot leven brengen: Naast de al bestaande liedjes uit de film zijn er voor de musical nog extra liedjes gecomponeerd door o.a. sir Elton John. Over Afrikaanse muziek: Betekenis van bepaalde termen m.b.t. deze muziek worden uitgelegd. Thema’s: Het verhaal van de dieren: het gebruik van dieren metaforen en menselijke trekjes in de Lion King. Bijbehorend klassenproject Thema’s: De cirkel van het leven: Alles is met elkaar verbonden. Klein experiment met een steen in het water. Hierbij wordt duidelijk aangegeven op welke manieren je dit experiment kan bekijken.
Klassenproject: De W-opdrachten. Geeft een duidelijke richtlijn over de inhoud van de W-vragen als opstapje naar de W-opdrachten. - Wie- opdrachten: • Wie ben jij? Schrijfopdracht over je achtergrond. Er wordt in stappen aangegeven hoe je dit moet doen. • De Luisterkring: Groepsdiscussie over het belang van naar elkaar luisteren, met enkele luister opdrachten. Verder worden er tips gegeven hoe je goed naar iemand kan luisteren en hoe je een goed verhaal kan vertellen. • Wie zijn wij? Groepsopdracht: Communicatie cirkel. Iedereen moet voor zichzelf duidelijk stellen wat verantwoordelijkheid is en welke verantwoordelijkheden we hebben in ons leven. Daarna wordt in de groep een bepaald probleem besproken dat zich afspeelt op school. Gezamenlijk wordt dan naar een mogelijke oplossing gezocht. • Karakters maken duidelijk wie ze zijn, door hoe ze zich gedragen: vergelijkingsopdracht. Bekijk de film voordat je naar de musical gaat. Er worden duidelijke richtlijnen gegeven waar je op moet letten tijdens het kijken van zowel de film als de musical. Vergelijk deze na afloop met elkaar. • Wordt een van de personages in de Lion King: dit kan individueel of in een groep gedaan worden. Er wordt in stappen aangegeven hoe dit aangepakt kan worden. • Connectie tussen de mens en het dier in The Lion King: effect van de kostuums, maskers en attributen. Hoe kan je hiermee dierlijke eigenschappen versterken? • Ontwerp opdracht: maak je eigen masker: met duidelijke richtlijnen. • Grote ontwerp opdracht: ontwerp eigen dier (pop) of kostuum: ook weer met duidelijke richtlijnen. - Wat- opdrachten: • Improvisatie opdracht in groepen: ieder krijgt een taak aangewezen. Samen moet er een improvisatie van 2 minuten gemaakt worden over een bepaalde gebeurtenis in de musical: gebruik van tekst is hierbij verplicht. • Wat kan er nog meer gebeurt zijn? Schrijfopdracht. Schrijf minimal 1 pagina over een van de missende scenes uit het verhaal. Je mag dit zelf bedenken. Er worden vier suggesties aangeboden. • Creëer de wereld van het verhaal op toneel: de verschillende manieren om tot een setdesign te komen. Met gegeven suggesties en richtlijnen. - Waar- opdrachten: • Creëer de wereld van het verhaal op toneel (vervolg): groepsopdracht: maak een kijkdoos of diorama (3 dimensioneel set- design). Er worden weer duidelijk richtlijnen en suggesties gegeven. • Het in kaart brengen van de wereld van The Lion King: Er wordt een voorbeeld kaart gegeven uit de Lion King, hierbij behoren verschillende kleine opdragen.
11
•
• • •
Wanneer- opdrachten: Emoties achter de woorden: Er wordt eerst een korte beschrijving gegeven hiervan en een voorbeeld uit een van de liedjes. Hierop volgt een luisteropdracht met richtlijnen waar opgelet moet worden etc. Waarom- opdrachten: Invulopdracht: Elk dier uit de musical heeft unieke karaktereigenschappen. Deze kunnen ingevuld worden in het speciale invulschema. Beweging kan emotie duidelijk maken: Bewegingsopdracht met nadruk op de emotie die bepaalde woorden of zinnen oproepen. Er worden enkele suggesties van woorden en zinnen gegeven die gebruikt kunnen worden voor deze opdracht. Ideeën helpen bij het beslissen wat de beste manier is om te leven: Discussie opdracht. Simba wordt geconfronteerd met twee filosofieën over het leven. Welke moet hij volgen. Vorm twee groepen die elk voor 1 van de filosofieën staan en houdt een debat. (Hiervoor worden ook weer de nodige richtlijnen gegeven)
Individuele opdrachten: Hoe maakt de Lion King een connectie met jouw wereld? Dit onderdeel biedt leerlingen de mogelijkheid om zelf, zowel binnen, als buiten de school bepaalde projecten te ondernemen. Er worden verschillende suggesties gegeven m.b.t. iets organiseren of presenteren, een bezoek aan een dierentuin of voorstelling, vrijwilligerswerk Bronnenlijst: Hier staan alle bronnen aangegeven die gebruikt zijn bij het opstellen van dit project. Deze bronnen kunnen geraadpleegd worden voor verdere zelfstudie/ interesses. Extra informatie: Informatie over Disney Theatrical Productions.
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur, met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/ onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Er worden geen specifieke leeftijdsgroepen of onderwijsvormen genoemd. Het kan gebruikt worden voor alle leeftijden. Dus voor primair, secundair- en tertiair onderwijs. Het kan ook gebruikt worden als familieproject, dus ouders kunnen er thuis met hun kinderen ook mee aan de slag. 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? - Afrikaanse muziek - Dieren en mensen - Het leven en belangrijke levenslessen
12
1.2.3. Highschool Musical 5 Studiegids door Mariana Eder, Tim Thayer en Peter Avery In opdracht van Disney Theatrical Group (Education Department) De samenvatting van de inhoud van het educatieve project Intro: Woord van welkom en een korte blik op de inhoud van het verhaal en de ontwikkeling die het verhaal heeft doorgemaakt. Inhoudsopgave: - Informatiesheets: deze geven informatie over de musical - Groepsproject: Breng HSM tot leven: informatie over de musical en de makers en medewerkers - De W-opdrachten - Extra opdrachten - Bronvermelding - Aftiteling - Extra informatie Informatiesheets: - Synopsis: Uitgebreide inhoud van de musical verdeeld over de twee aktes en een overzicht van de liedjes uit akte 1 en door welke personages deze worden gezongen - Kennismaking met de artiesten: Achtergrondinformatie over het artistieke team van HSM: We maken kennis met de choreograaf, de regisseur, de muzikale regisseur de tekstschrijver, de scenarioschrijver, de componist en de songtekstenschrijver. Er wordt ook een overzicht gegeven van de liedjes uit akte 2 en de personages die deze zingen. - Achtergrond informatie over HSM: Informatie over de ontwikkelingen die de filmversie is ondergaan en hoe de HSM hype is begonnen. - Korte geschiedenis van muziektheater: Beknopte achtergrond informatie over het ontstaan van het muziektheater in Amerika. - Muziektheater en film: Een tijdsbalk die kort de ontwikkeling van film aangeeft en hoe muziektheater zich hierdoor is gaan ontwikkelen. Ook wordt de ontwikkeling en invloed van Walt Disney hierin weergegeven. Groepsproject: - De voorstellingmakers: Een kennismaking met theater: Informatie uit de musical om over na te denken. Theaterquiz deel 1. Definitie van verschillende vormen van theater en uitleg verschillende theatertermen. - De personages van HSM: Lijst met personages: foto’s en omschrijvingen zijn weergegeven. Tekstballonnetjes boven de foto’s zijn leeg. Leerlingen mogen zelf een toepasselijke openingszin bedenken bij elke personage. - De theatermakers: Een spiraalvorm met daarin de makers weergegeven in volgorde van het maakproces. Leerlingen kunnen zich in elke van de verschillende functies binnen het theater verdiepen d.m.v. een interview of een rollenspel.
5
http://amedia.disney.go.com/theatre/highschoolmusical/pdf/HSM-StudyGuide.pdf
13
-
-
Bouwen aan de gemeenschap: Interviews in paren over de muziek van HSM. Discussie over vrienden en vijanden gevolgd door een bewegingsopdracht. Wederom worden er theatertermen uitgelicht. Groepstableau waarin de leerlingen in groepjes verschillende karakters (uit HSM) gaan uitbeelden. Dit wordt enkele malen herhaald. Afsluiting met theaterquiz deel 2. Themastudie: HSM leren kennen: Voorafgaand aan de opdrachten een woordweb en discussie over stereotypes. Leerlingen maken wederom een tableau, maar nu worden stereotypes uitgebeeld. Hierop wordt weer gereflecteerd met behulp van enkele vragen en aandachtspunten. Daarna houden leerlingen een rollenspel waarin het debat theater vs. basketball naar voren komt. Setting is een rechtszaal en iedere leerling krijgt een rol. Afsluiting: Reflectie/discussie over het proces
De W-opdrachten: - Wie-opdrachten: Het creëren van de personages: Bewegingsopdracht gevolgd door discussie opdracht over de relatie tussen de personages van HSM en jezelf. 30 seconden monologen: Combinatie stem en lichaam. Hierbij worden variatietips gegeven. Afsluiting: leerlingen mogen een eigen personage creëren dat aan de HSM cast toegevoegd kan worden. Dit wordt gedaan m.b.v. een storyboard of moodboard en ontwerpen van het kostuum. Deze worden op school ten toon gesteld. - Wat-opdrachten: Het plot, wat volgt er?: Bedenk zelf een scène in de vorm van een storyboard, strip of tableau. Speel in groepjes de verschillende scènes na. Discussie over de relatie tussen de getekende scène (storyboard, strip, tableau) en de eigen situatie. Scène weer naspelen. Maar nu met vries momenten. Afsluiting: Analyse, verbetering en verfijning van deze vriesmomenten m.b.v. gegeven variatietips. - Wanneer-opdrachten: Woorden en muziek, Wanneer gaan we zingen?: Tips en aandachtspunten over zingen, correct stemgebruik en ademhaling. Opdracht1: Karaoke in de kring: één voor één een liedje zingen: iemand roept een woord, dat aanleiding moet geven voor het zingen van een liedje. Iemand begint te zingen, de rest doet motiverend mee. Reflectie: aandachtspunten voor het nabespreken van de activiteit. Opdracht 2: Zing een liedje uit HSM vanuit verschillende contexten/stijlen met bijgevoegde richtlijnen. Opdracht 3: Schrijf zelf een liedje m.b.v. een invulformulier. Neem het liedje op camera. In groep geschikte melodie bedenken voor het liedje. Liedje wordt vervolgens gepresenteerd d.m.v. een optreden in de klas. Afsluiting: Nadiscussie over het proces. - Waarom-opdrachten: Verhaal in beweging: Warming-up/dansoefeningen en vragen om over na te denken. Opdracht 1: Beweging in de ruimte met gegeven tips en nadiscussie. Uitleg van een basis danschoreografie HSM leidt tot een eigen kleine choreografie m.b.v. variatietips. Opdracht 2: Decorontwerp in de vorm van een storyboard, diorama of presentatie met vermelding van richtlijnen bij elke onderdeel en variatips specifiek voor het maken van een diorama. Extra opdrachten: - Het maken van een show: Reflectie vragen die helpen bij het zoeken naar een geschikte vorm: het conceptmodel, een tableaumodel of een concert. Deze ideeën worden geformuleerd en uitgewerkt in groepen. Functies van acteurs, dansers, creatief team etc. worden verdeeld over de leerlingen. Hierbij worden enkele hulpvragen en aandachtspunten gegeven. Afsluiting: Reflectie op het proces m.b.v. reflectievragen. Extra: Theaterquiz 3. - Connecties binnen de gemeenschap: Hoe sluiten creatieve thema’s en activiteiten uit HSM aan bij jouw wereld? Acht richtingen waarin je je kunt oriënteren op de verschillende aspecten van een voorstelling of die aansluiten bij thema’s uit HSM. De acht richtingen die worden genoemd zijn: zelf acteren, kritiek uitoefenen, publiek zijn,
14
adaptatie, perspectief van de regisseur op de ruimte, vrijwilligerswerk bij een show, een eigen theatergroep vormen en kleine shows maken, en het organiseren van groepsuitjes naar bijvoorbeeld een basketbalwedstrijd of andere sportwedstrijd. Afsluiting: Deze richtingen kunnen ingezet worden voor anderen, maar ook om eigen kennis verder te ontwikkelen. Bronvermelding: Alle geraadpleegde bronnen: Muziekopnames, dvd-en filmopnames, literatuur, websites en bronnen voor de het vaststellen van de leerdoelen. Aftiteling: Lijst van de medewerkers van HSM productie en medewerkers van de studiegids Extra informatie: - Motivatie voor het maken van een eigen HSM productie - Lijst met foto’s en namen van de personages uit HSM en namen van acteurs die deze rol spelen
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur, met afbeeldingen 2) Voor welke leeftijdsgroepen/onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Er worden geen specifieke leeftijdsgroepen of onderwijsvormen genoemd. Het project is geschikt voor leerlingen uit zowel het basis- als het middelbaar onderwijs. 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? -
Hoe het is om een tiener te zijn en op de middelbareschool te zitten Vriendschappen, relaties en behoren tot een bepaalde groep Dromen Verschillende aspecten van theater(maken) komen aan de orde
1.2.4. Jesus Christ Superstar 6 Educatief Project is samengesteld door: American Musical Theatre of San Jose (AMTSJ) De samenvatting van de inhoud van het educatieve project. Inhoudsopgave: - Opvoeringgeschiedenis - Het artistieke team - Personages en Plot - Synopsis - Muzikale nummers - Filmversie van JCS + algemene opdracht 6
http://www.lessonopoly.org/node/1553#
15
- Vakspecifieke opdrachten - Voor verdere studie - Bronvermelding Opvoeringgeschiedenis: - Korte beschrijving van de opvoeringgeschiedenis van JCS van 1971 tot 2006 - Tijdsbalk - Leuke feiten Het artistieke team: - Informatie over: de componist (Andrew Lloyd Webber), de tekstschrijver (Tim Rice), de regisseur (Dallett Norris) en de choreografe (Arlene Phillips) - Leuke feiten - Theaterprijzen en Nominaties Personages en plot: - Lijst met personages en hun bijbehorende eigenschappen - Plot in enkele regels uit gewerkt Synopsis: - Per scène wordt kort omschreven wat er gebeurd Muzikale nummers: - Lijst met alle muzikale nummers die in de musical voorkomen ( in volgorde van scènes weergeven) - Leuke feiten Filmversie van JCS + algemene opdracht: - Korte informatie over het ontstaan van de film - Algemene opdracht: Schrijf een recensie over een van de filmversies van JCS - Richtlijnen worden gegeven - Leuke feiten Vakspecifieke opdrachten: 1) Maatschappijleer - Kleine introductie over de achtergrond van Rock Opera’s met nadruk op Who’s Tommy - Maak een Rock en Roll tijdsbalk met richtlijnen voor verdere uitwerking - Maak een Top 10 lijst met Rock en Roll artiesten met richtlijnen voor verdere uitwerking - Maak een landkaart van de VS. Geef de geboorteplekken aan van je favoriete rocksterren en ook hun reisroutes en tours - Debat over hedendaagse rockers met richtlijnen voor verdere uitwerking - Analyse opdracht met vragen en aandachtspunten die kunnen begeleiden - Extra informatie: Opsomming van enkele beroemde Rock opera’s 2) Engels - Schrijf een dagboek/logboek over JCS met voorbeelden en richtlijnen die helpen bij de analyse, het schrijven en het presenteren van het dagboek/logboek - Kies een muzikaal nummer uit de musical en analyseer de tekst/woorden, zoek
16
-
naar de betekenis ervan en presenteer dit aan de klas Engels woordenschat: Lijst met moeilijke woorden/termen uit de musical waarvan in één of enkele zinnen de definitie wordt gegeven
3) Muziek: Wordt een Superster! - Creëer een fictionele Rock en Roll artiest/groep + voorbeelden en richtlijnen - Schrijf zelf een lied. Hierbij zit een stappenplan en duidelijke richtlijnen - Behulpzame tips bij het schrijven van een lied 4) Visuele Kunsten: Christus in kunst - Discussie over religieuze afbeeldingen: kunst vs. religieus symbool - Analyse van verschillende kunstwerken waarin Jezus voorkomt - Het aangeven van overeenkomsten en verschillen - Reflectie op het werk en de techniek van de kunstenaar - Extra informatie: Lijst van kunstwerken waarin Jezus voorkomt + vermelding van de naam van het kunstwerk en de kunstenaar - Leuke feiten 5) Theater: Het liturgisch drama - Maak een allegorische improvisatie: Een moraliteitsscène - Richtlijnen voor beginpunt, uitwerking van het personage en uitwerking van de Scène - Extra informatie: Lijst met historische punten over religie en drama na Christus - Leuke feiten 6) Dans: Maak je eigen choreografie - Korte introductie: Hoe ontstaat er betekenis uit dans? - Het ontdekken van de betekenis van beweging: Beweging in de ruimte en analyse hiervan - Luisteren naar muziek uit de musical: discussie over gepaste beweging - Criteria en richtlijnen worden per onderdeel gegeven - Extra informatie: Tips voor warming-up oefeningen en tips voor een goede choreografie 7) Wetenschap: Rechten en het doodskleed van Turin - Onderzoeksvraag: Is de afbeelding van Jesus echt weergeven op het doodskleed van Turin? - Analyse- en discussie opdracht in verschillende groepjes op basis van bijgevoegd artikel - Groepjes moeten zich in meerdere gerelateerde artikelen verdiepen om een eigen conclusie te kunnen vormen - Extra informatie: Wetenschappelijke aanwijzingen voor het onderzoek 8) Wiskunde: De Romeinse methode/ Hedendaagse Romeinse cijfers - Uitleg over het ontstaan van Romeinse cijfers - Enkele wiskundige sommetjes waarbij kan worden geoefend met de notatie van Romeinse cijfers. Er worden voorbeelden gegeven die gebruikt kunnen worden bij het oplossen van deze wiskundige opdracht - Leerlingen bedenken zelf elk twee sommen en laten deze door een groepsgenoot oplossen - Leuke feit
17
- Discussie over Romeinse cijfers m.b.v. al het beschikbare materiaal - Leerlingen maken tabel/grafiek met daarin zowel Romeinse cijfers als normale cijfers - Uitleg van het optel-/aftreksysteem: nummers vormen met stokjes - Oefenen met schrijven van Romeinse cijfers, bijvoorbeeld het ontcijferen van leeftijden, jaartallen en totalen. - Leerlingen moeten zelf verder informatie zoeken over Romeinse cijfers - Informatieve introductie bij de praktische toepassing van Romeinse cijfers - Oefeningen waarin Romeinse cijfers in verschillende namen van vorsten etc. moeten worden weer gegeven. Leerlingen gaan zelf nadenken over dit aspect van het gebruik van Romeinse cijfers - Leuke feit die als richtlijn kan dienen Voor verdere studie: - Lijst met boeken, cd’s, dvd’s en websites die kunnen worden geraadpleegd bij verdere interesse of -zelfstudie Bronvermelding: - Lijst van alle geraadpleegde bronnen voor samenstellen van dit educatieve project
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur en met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Hoewel enkele opdrachten wel geschikt zijn voor jongere kinderen, is het educatieve project is voornamelijk geschikt voor kinderen op elk niveau van de middelbare school. 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? De meest voorkomende thema’s in dit educatieve project zijn; Rock en Roll, de relatie tussen religie en kunst, het nut van forensisch onderzoek en inzicht in enkele aspecten van de Romeinse cultuur.
1.3. De opzichzelf staande Amerikaanse projecten: 1.3.1. Grease: Live on Broadway 7 Het educatieve project is samengesteld door Camp Broadway LLC (NY) De samenvatting van de inhoud van het educatieve project Inhoudsopgave: 7
http://www.proctors.org/media/GreaseEdu.pdf
18
-
Informatie over het gebruik van de studiegids en de opdrachten Synopsis en beschrijving van karakters Opdrachten voor Geschiedenis Opdrachten voor Taal(kunde) Opdrachten voor Levensbeschouwing Opdrachten voor Gedragsstudies Opdrachten voor de Kunsten Etiketten voor het theaterbezoek Bronvermelding
Informatie over het gebruik van de studiegids en de opdrachten: - De doelen van de studiegids worden genoemd - Er wordt informatie gegeven over het team dat de studiegids heeft samengesteld en over de opdrachten die deze bevat - Er wordt informatie gegeven over hoe deze gids aansluit op het curriculum en dat er rekening is gehouden met de doelstellingen uit het onderwijs Synopsis en beschrijving van karakters: - Synopsis van Grease - Korte schets van de verhaallijn - Korte informatie over het ontstaan en ontwikkelen van de musical - Karakterbeschrijving d.m.v. 2 groepsfoto’s. Op de een worden de Pinkladies afgebeeld op de ander de T-Birds. Bij ieder personage wordt kort omschreven om welke eigenschappen hij/zij bekend staat. - Karakters die buiten de groep vallen worden alleen kort omschreven, er zijn geen foto’s van deze personages te zien Opdrachten voor Geschiedenis: - Inleiding bij de opdrachten: Schets van historische ontwikkeling, invloeden die deze hadden op de klederdracht, focus op het leven vanuit het oogpunt van de jongeren - Relativering: Wat is het verschil tussen de jaren 50 en de tijd waarin we nu leven? - Uitleg hoe de lessen gebruikt kunnen worden - Discussieopdracht: Onderzoek de jaren 50 vanuit een historisch perspectief en beschrijf het effect hiervan op de hedendaagse cultuur. De leerlingen moeten verschillende stappen doorlopen. Hiervoor worden duidelijke richtlijnen gegeven. - Schrijfopdracht: Bekijk de ontwikkeling van vrouwenrechten vanaf de jaren 50 tot nu. Er worden verschillende tips en richtlijnen gegeven die helpen bij verdiepend onderzoek - Beleving/Ervaringsopdracht: Weeg verschillende belangen/zorgen uit de jaren 50 af tegen die van nu. In stappen omschreven en met duidelijke richtlijnen voor verdere uitwerking - Thuisopdrachten: 1)Schrijf een essay over een bepaalde gebeurtenis in de jaren 58/59, die je interesseert. Doe vervolgens mee met essaywedstrijd. 2) interview iemand die opgegroeid is in de jaren 50. Schrijf hier een persoonlijke geschiedenis over, waarin je een vergelijking maakt met aspecten en gedrag uit Grease Opdrachten voor Taal(kunde): - Inleiding bij de opdrachten: Uitleg van de betekenis van straattaal en hoe dit voorkomt in Grease, straattaal vs. Wetenschappelijk jargon - Relativering: Nadenken over hoe taal een personage kan definiëren. - Discussieopdracht: Bespeur de evolutie van hedendaagse straattaal. In verschillende fases omschreven en met duidelijke richtlijnen
19
-
-
Schrijfopdracht: Analyse van personage ontwikkeling in Grease. Deze opdracht verloopt ook in stappen en bevat duidelijke richtlijnen. Beleving/Ervaringsopdracht: Onderzoek de aard van zelf gecreëerde belemmeringen binnen het proces van volwassen worden. Aspecten om over na te denken en te analyseren worden in de groep besproken en uitgewerkt Thuisopdrachten: 1)Bekijk het tijdschrift “Nice Talk” en zoek alle voorbeelden van straattaal hierin op. Vergelijk deze met hedendaagse straattaal en ontwerp je eigen “slang”woordenboek. 2) Onderzoek het Payola schandaal uit 1950 en schrijf een verslag hierover. Beschrijf ook de etymologie van het woord.
Opdrachten voor Levensbeschouwing: - Inleiding bij de opdrachten: Informatie over toekomstdromen, kansen en carrière mogelijkheden binnen de musical, onderzoeken naar vroegtijdige schoolverlaters. - Relativering: Is er veel verandert op dit gebied sinds 1950? - Discussieopdracht: Ontwikkel een positief beeld ten opzichte van onderwijs en de waarde hiervan. De huidige situatie binnen en rondom de school wordt beschreven en besproken. Dit gebeurt weer volgens bepaalde stappen. - Schrijfopdracht: Het gebruik van persoonlijke kennis en interesses om realistische carrière vooruitzichten te ontwikkelen. Persoonlijk essay waarin de sterkten en zwakten tegenover elkaar gezet worden en uitgewerkt. Deze worden afgezet tegen de eisen van de baan die je op het oog hebt. - Beleving/Ervaringsopdracht: Ontwikkel een verantwoordelijkheid om emotionele steun te kunnen bieden voor anderen. Vorm een counselinggroepje met studenten die normaal niet emotioneel betrokken zijn met anderen en laten deze een heel semester lang bemiddelen in conflict situaties. Na een semester wordt besproken in hoeverre deze studenten verandert zijn. - Thuisopdrachten: 1) Vergelijk je eerder gemaakte sterkte-/zwakte analyse met andere belangrijke levensbeschouwingen. Laat dit lijstje controleren door zes andere mensen. 2) Zoek de betekenis van het woord motivatie en schrijf een motivatie speech die je zou geven aan een van de personages uit Grease Opdrachten voor Gedragsstudies: - Inleiding bij de opdrachten: Informatie over groepsdruk in Grease en hoe dit terug te koppelen is naar de Geschiedenis. Informatie over verschillen tussen Danny en Sandy en eisen vanuit de groep waartoe zij behoren. - Discussieopdracht: Herken hoe groepsdruk jou beslissingen kan beïnvloeden. Onderzoek naar het leven van Quentin Crisp en de discussie over of hij in deze tijd wel of niet binnen een groep geaccepteerd zou worden. - Schrijfopdracht: Vergelijk het gedrag van de personages uit Grease met hedendaagse tieners. Onderzoek naar jaloezie. Essay waarin commentaar wordt gegeven op het gedrag van één van de personages uit Grease en hoe dit gedrag overeenkomt met de sociale omgeving waarin het personage zich begeeft. - Beleving/Ervaringsopdracht: Ontwikkel de noodzaak van respect ten opzichte van anderen. Discussie over pesten en het pestbeleid op school. Anonieme essay waarin je beschrijft hoe je behandeld wordt binnen de schoolomgeving. - Thuisopdrachten: 1) Onderzoek naar de tragedies van Columbine. Met duidelijke richtlijnen en aandachtspunten. 2) Onderzoek de betekenis van het woord kliek en in welk opzicht de Pink Ladies en de Greasers uit Grease hieronder vallen. Laat duidelijk zien welke mening je hebt over kliekjesvorming ( binnen en buiten de school) en verdedig je mening met duidelijke standpunten.
20
Opdrachten voor de Kunsten: - Inleiding bij de opdrachten: Een interview met de tweede regisseur Marc Bruni over het combineren van samenwerking, communicatie en leiderschap binnen een productie. - Discussieopdracht: Het begrijpen van kunst als reflectie van cultuur. Enkele vragen die als introductie bieden voor de opdrachten. Een presentatie over popgroepen uit de jaren 50 en 60, waarbij leerlingen aantekeningen maken en met elkaar vergelijken op verschillende niveaus. Daarna discussie over de kunstenaar en zijn werk; hoe reflecteert het werk de cultuur van de tijd waarin het gemaakt is? - Schrijfopdracht: Tekstanalyse van muziek uit 1950 in relatie tot hedendaagse muziek. Klas moet in verschillende groepen en tekstanalyse doen van een lied uit 1950. Het liedje wordt daarna door de groep herschreven in hedendaagse stijl. Leerlingen schrijven elk een kritisch essay over het originele lied, vanuit een hedendaags standpunt. - Beleving/Ervaringsopdracht: Het herkennen van kunst als product voor het begrip en de verwerking van ervaringen. Aandachtspunten ter introductie van de opdrachten. De leerlingen gaan aspecten uit Grease vergelijken met een andere film met dezelfde verhaallijn. Discussie over de manier waarop dingen zijn verandert sinds 1950 en de manier waarop aspecten uit de verschillende films overeenkomen. - Thuisopdrachten: 1) Zoek op internet naar informatie en beeldmateriaal over de genoemde accessoires uit de jaren 50. Schets een man of vrouw uit de jaren 50 waarbij deze accessoires te zien zijn. 2) Zoek informatie, plaatjes etc. over verschillende soorten kunstvormen uit de jaren 50. Maak van deze plaatjes en informatie een grote poster, waarop je de artiest en het kunstwerk identificeert. Schrijf een bijbehorend essay over de artiest of het kunstwerk waarin je duidelijk aangeeft waarom je voorkeur naar deze stijl uitgaat. Etiketten voor het theaterbezoek: - Informatie over de regels en eisen van een theaterbezoek - Uitleg over hoe een goed publiek zich hoort te gedragen tijdens een theatervoorstelling. Bronvermelding: Vermelding van gebruikte bronnen, literatuur en websites. Aftiteling en namen van de medewerkers.
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur en met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Het educatieve project is voornamelijk geschikt voor kinderen op elk niveau van de middelbare school 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project? -
De geschiedenis van rockopera’s Wordt een superster Christus in kunst Het zoeken naar de waarheid door middel van wetenschappelijk (forensisch) onderzoek. Romeinse cijfers
21
1.3.2. The Sound of Music 8 Het educatieve project is samengesteld door studenten van the College of Fine Arts and Communication aan de University of Central Arkansas. In opdracht van de Arkansas Shakespeare Theatre De samenvatting van de inhoud van het educatieve project Inhoudsopgave: - Introductie van de studiegids - Maak kennis met de personages - Korte samenvatting - Verschillens tussen de musical- en de filmversie - Het theaterbezoek - Gezegend door het geluid van muziek: Muzikale nummers en meezingactiviteit - Een goede plek om te beginnen: Leren zingen - Connectie met de verbeelding Opdrachten voor jongere leerlingen Opdrachten voor oudere leerlingen - Voor verdere studie/interesse Introductie van de studiegids: Welkomstwoord, informatie over de studiegids, het doel van deze gids en vermelding van leeftijdscategorieën. Maak kennis met de personages: Uitgebreide lijst met meest voorkomende personages. Naam van deze personages worden vermeld en daarbij wordt kort ingegaan op de achtergrond en meest kenmerkende eigenschappen. Korte samenvatting: - Ontwikkeling van het verhaal - Synopsis Verschillen tussen de musical- en de filmversie: - Achtergrond informatie - Informatie over de musical - Informatie over de film - Enkele scènes uit de film die anders worden weergegeven in de musical - Variaties in het plot van zowel de musical als de film - Opdracht: Bekijk de filmversie en vergelijk deze met de live musicalproductie. Houdt een drama logboek bij waarin de overeenkomsten en verschillen worden vermeld. Het theaterbezoek: - Informatie over het verschil tussen film- en theaterbezoek - Opdracht: bezoek verschillende musicaloptredens. Beschrijf de ervaring van elk theater bezoek in je drama logboek. Let hierbij op: overeenkomsten en verschillen, het gevoel dat je hebt tijdens de show, de complete ervaring.
8
Zie bijlage 3
22
Gezegend door het geluid van muziek: Muzikale nummers en Meezing activiteit - Kleine introductie - Lijst van muzikale nummers, op volgorde van verloop v/d musical - Verwijzing naar website voor meezing activiteit Een goede plek om te beginnen: Leren zingen - Informatie over hoe muziek aangeleerd wordt - Uitleg muzieknotensysteem - Oefenen met noten - Reflecteren op de oefening - Voor verdere oefening wordt verwezen naar een website Connectie met de verbeelding - Activiteiten voor jongere kinderen: Verschillende tekeningen van kostuums die ingekleurd kunnen worden. - Activiteiten voor oudere kinderen: Informatie over de Anschluss en Politieke verdeling met verwijzing naar website met informatie, gevolgd door een leesopdracht. Over deze informatie wordt weer een essay geschreven aan de hand van enkele vragen waar over nagedacht moet worden. Voor verdere studie/interesse: Verwijzing naar verschillende bronnen en internetsites waar meer informatie te vinden is.
1) In welke vorm wordt het educatieve project aangeboden? Het project wordt aangeboden als een lesbrief (boekje met informatie en opdrachten), volledig in kleur en met afbeeldingen. 2) Voor welke leeftijdsgroepen/onderwijsvormen is het educatieve project geschikt? Het educatieve project is voornamelijk geschikt voor kinderen van alle leeftijden. 3) Welke thema’s behandelt het educatieve project - De geschiedenis en het verhaal van de familie Von Trapp
- Muziek en het zingen van liedjes - De Anschluss en de politieke verdeling
23
Bijlage 2: Een kort overzicht en vergelijking van de doelstellingen voor theatereducatie in Engeland, de VS en Nederland 2.1. De doelstellingen van theatereducatie in Engeland 2.1.1. Doelstellingen vanuit theater: Acting with Intent Het onderzoek Acting with Intent is gebaseerd op interviews, die zijn gehouden met verschillende theaters in London op het gebied van theatereducatie. Uit dit onderzoek komen de volgende doelstellingen naar voren: A. De educatieve doelstellingen zijn volledig geïntegreerd met de artistieke doeleinden.9 B. Educatieve doelstellingen die zich richten op theater en drama: Hierbij is het belangrijk dat de leerling, zowel praktische vaardigheden, als een kritische kijk op het theater ontwikkelt. Er moet een begrip en waardering voor theater ontstaan. Er wordt achtergrond informatie over theaterteksten, acteurs en makers geboden en de historische context van de voorstelling wordt duidelijk gemaakt. 10 C. Educatieve doelstellingen die zich richten op (de ontwikkeling van) het curriculum: Hieronder valt dat de scholing van de docent wordt ondersteund, dat docenten ondersteuning krijgen bij het lesgeven en dat er een nieuwe dimensie wordt gecreëerd in hun vak/werk. Dit is niet alleen van belang voor vakken zoals drama/theaterwetenschap en Engels, maar ook voor andere vakken. Verder worden er theatervoorstellingen aangeboden voor op school en wordt er geprobeerd om de plek van drama op school te verbeteren.11 D. Educatieve doelstellingen die zich richten op de afnemers: -1. Doelstellingen die zich voornamelijk richten op de persoonlijke ontwikkeling ( van jonge mensen); Het leven wordt verrijkt en er wordt meer vreugde geboden. De emotie en de fantasie worden aangesproken om, zowel moeilijke gebieden van de ervaring te onderzoeken, als alternatieve mogelijkheden zichtbaar te maken. De zelfexpressie en het zelfvertrouwen worden ontwikkeld en de sociale interactie en het werken in groepen wordt sterker gemotiveerd. 12 -2. (proactieve) Educatieve doelstellingen die zich richten op de omgeving van het theatergezelschap. Belangrijke elementen hierbij zijn; het benoemen en onderzoeken van sociale vraagstukken, zoals culturele diversiteit, sociale insluiting en levenslang leren. Een beschikbare plek voor de omgeving van het theatergezelschap zijn en het bereiken van jonge mensen buiten de school staan hierbij ook centraal 13 - 3.(reactieve) Educatieve doelstellingen die zich richten op de wensen van ‘de doelgroep’. De doelstellingen worden aangepast aan de wensen van de school.
9
Downing, Dick. Ashworth, Mary en Stott, Alison. Acting with Intent: theatre companies and their education programs. Berkshire: National Foundation for Educational Research, 2002, 12 10 Downing, Dick, 2002, 12 11 Downing, Dick, 2002, 13 12 Downing, Dick, 2002, 13 13 Downing, Dick, 2002, 13
24
Er wordt gereageerd op de wensen van jongen mensen en er wordt gereageerd op de wensen vanuit de ( geografische) omgeving. 14 E. Educatieve doelstellingen die aansluiten bij de wensen van theatergezelschappen: -1. Educatieve doelstellingen, die artistieke doelstellingen ondersteunen. Deze doelstellingen zorgen ervoor dat er een bijdrage wordt geleverd aan theaters in het algemeen. Er worden creatieve mogelijkheden geboden voor theatermakers en nieuw geschreven of muzikaal werk wordt aangetrokken. 15 -2. Educatieve doelstellingen, die betrekking hebben op het voortbestaan van de theatergezelschappen. Publieksontwikkeling wordt bevorderd, door het toegankelijker maken van de voorstelling. Door professionele bijdragen van artiesten, die scholing bieden op het gebied van educatie. Door ervoor te zorgen dat jonge mensen theater als relevant gaan zien. Belangrijk in deze categorie is ook het aantrekken van fondsen/financiering. 16 -3. Sommige theaters nemen afstand van educatieve doelstellingen 17, maar dit is niet relevant voor mijn onderzoek.
2.1.2. Doelstellingen vanuit het onderwijs: onderzoek J. Harland Dit onderzoek is afgenomen op enkele scholen in Londen, en beschrijft de leereffecten van kunsteducatie vanuit alle kunstdisciplines. Om te beginnen stelt Harland voor zichzelf enkele kernwaarden op die van belang zijn voor zijn onderzoek. 18 1) Kennis van de kunstdiscipline, technieken en vaardigheden 2) Creativiteit en denkvaardigheden 3) Onderzoeken en uitdrukken van inhoud en betekenis Harland verdeeld de beoogde leereffecten voor kunst educatie binnen de scholen in Engeland in de volgende categorieën 19: 1) Meer plezier, betrokkenheid, voldoening en het kunnen loslaten van stress. 2) Meer kennis van en vaardigheden in verschillende kunstdisciplines 3) Meer kennis van maatschappelijke en culturele kwesties 4) Het ontwikkelen van creatieve denkvaardigheden 5) Een verrijking van communicatieve en expressieve vaardigheden. - Verrijking van interactieve communicatieve vaardigheden - Taalontwikkeling - Versterken van kritische en actieve luistervaardigheden en waarnemingen - Een groei van de capaciteiten en vaardigheden, die leerlingen nodig hebben om beweringen te doen over zichzelf en de wereld en het vertrouwen om zichzelf te uiten. 6) Vooruitgang in persoonlijke en sociale ontwikkelingen 7) Transeffecten: het geleerde kunnen toepassen in een andere context.
14
Downing, Dick, 2002, 13 Downing, Dick, 2002, 14 16 Downing, Dick, 2002, 14 17 Downing, Dick, 2002, 14 18 Harland. J. “Voorstellen voor een evenwichtiger kunsteducatiemodel”. Uit: Gewenste en Bereikte Leereffecten van Kunsteducatie. Cultuur en Educatie 23. Nederland: Cultuurnetwerk, 2008, 12 19 Harland, J, 2008, 15-16 15
25
2.1.3. Vergelijking Bij het bekijken van de schema’s van Downing en Harland wordt duidelijk dat de doelstellingen van beiden redelijk met elkaar overeen komen. Om te beginnen valt doelstelling A weg, omdat deze duidelijk bestemd is voor het theater en verder niet voorkomt in het schema van Harland. Doelstelling B van Downing valt samen met categorie 2 van Harland, beiden richten zich op het aanleren en ontwikkelen van vaardigheden binnen het theater. Doelstelling C van Downing komt ook niet voor binnen het schema van Harland, dit omdat Doelstelling C zich voornamelijk richt op de scholing en ontwikkeling van de docent. Harland focust voornamelijk op de ontwikkeling van de leerlingen die de kunstdiscipline beoefenen. Doelstellingen D1 van Downing valt samen met categorieën 1, 4, 5 en 6 van Harland, deze beschrijven de ontwikkeling van de leerling op persoonlijk, sociaal, creatief en fysiek gebied. Doelstelling D 2 van Downing valt samen met categorie 3 van Harland, beiden hebben betrekking op begrippen die van belang zijn op sociaal, maatschappelijk en cultureel gebied. Doelstelling D 3 en E vallen weg, omdat deze gunstig zijn voor het theater en niet voorkomen binnen het schema van Harland. Ook categorie 7 uit het schema van Harland komt niet voor in het schema van Downing, wat verbazingwekkend is, omdat je juist zou verwachten dat een belangrijke doelstelling van theatereducatie is dat het geleerde toegepast kan worden in een andere context. Volgens de twee onderzoeken in Engeland wordt het volgende duidelijk: - Er wordt veel aandacht besteedt aan doelstellingen die te maken hebben met het ontwikkelen van vaardigheden, technieken en kennis, een kritische kijk en een innerlijke waardering op het gebied van drama en theater. - Doelstellingen die zich richten op de persoonlijk, creatieve en sociale ontwikkeling van de leerlingen zijn belangrijk. - Doelstellingen die zich richten op een ontwikkeling van maatschappelijk, sociaal en cultureel besef zijn belangrijk.
2.2. De doelstellingen van theatereducatie in Nederland 2.2.1. Doelstellingen vanuit het theater: Onderzoek Babette Groenewege Geïnspireerd door het onderzoek Acting with Intent, heeft Babette Groenewege als onderdeel van haar scriptie onderzoek eenzelfde onderzoek gedaan naar doelstellingen van theatereducatie binnen verschillende theatergezelschappen in Nederland. Dit ten eerste om een goede vergelijking te kunnen maken met de situatie in Engeland. Maar ook om een tot een duidelijk overzicht te komen wat binnen de theatergezelschappen in Nederland nou de meest voorkomende doelstellingen voor theatereducatie zijn. Het overzicht luid als volgt: A Educatieve doelstellingen die zich richten op theater en drama: De toegankelijkheid van de voorstelling wordt bevorderd; de drempel wordt verlaagd. Er wordt uitleg gegeven over theater en de voorstelling wordt in een bredere context geplaatst. Er wordt een groter begrip en liefde voor theater als kunstvorm aan de leerlingen meegegeven. 20 B Educatieve doelstellingen die zich richten op de afnemers/deelnemers: De kijkervaring wordt vergroot; De toeschouwer wordt goed voorbereid en kan zo gerichter naar de voorstelling kijken. Er wordt een brug geslagen tussen de theaterbezoeker en de voorstelling. Het maakt een verbinding mogelijk tussen de leefwereld van de afnemers, de beleving van de 20
Groenewege, Babette. Theatre education vs. Theatereducatie: Doctoraalscriptie, Amsterdam: UVA, 2007, 52
26
voorstelling en de thematiek binnen de voorstelling. Het stimuleert prikkelingen om na te gaan denken over thema’s binnen de voorstelling. Je wordt geleerd om kritisch te kijken en in te zien dat theater ook met jou te maken heeft. Er wordt verwarring geschept en onduidelijkheden gecreëerd, om te laten zien dat het niet erg is als je niet gelijk een antwoord kan vinden. Er wordt ervoor gezorgd dat je het naar je zin hebt. Er wordt belangstelling gekweekt voor theater.21 C Educatieve doelstellingen die aansluiten bij de wensen van de theatergezelschappen: Centraal staat; het motiveren van het publiek om vaker theatervoorstellingen te bezoeken, het bereiken van een nieuw, potentieel, volwassen publiek en een betere samenwerking om educatie op de markt te zetten. 22 D Educatieve doelstellingen die zich richten op de maatschappij: Er wordt meer maatschappelijke betrokkenheid en meer verantwoording voor educatie in de omgeving gecreëerd. 23
2.2.2. Doelstellingen vanuit onderwijs: A. De doelstellingen volgens het Ministerie van OCW Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hanteert voor vakken gebaseerd op Kunst en Cultuur 5 duidelijke doelstellingen, die gelden voor leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Deze luiden als volgt: 24 1. Het beheersen van elementaire vaardigheden die dienen om kunstzinnige disciplines te kunnen onderzoeken. Deze vaardigheden weer kunnen toepassen om eigen gevoelens uit te drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven en communicatie te bewerkstelligen. 2. Eigen werk, individueel of binnen een groep, leren presenteren aan derden. 3. Met behulp van achtergrond kennis verschillende vormen van kunst kunnen bezichtigen en in zich opnemen. Bijvoorbeeld het luisteren van muziek, het kijken naar een voorstelling, film of tentoonstelling. 4. Met behulp van auditieve of visuele middelen, verslag kunnen doen van deelname aan een kunstzinnige activiteit. Dit zowel vanuit de positie van toeschouwer, als dat van deelnemer. 5. Het mondeling en schriftelijk kunnen reflecteren op eigen werk en dat van anderen. Dit houdt het werk in van, zowel medeleerlingen als kunstenaars. B. Doelstellingen vanuit de visie van bepaalde docenten Zelf heb ik, tijdens mijn stage, ook een onderzoek gedaan op het gebied van theatereducatie. Het onderzoek werd afgenomen bij 27 scholen in heel Nederland, die de betreffende voorstelling hadden bezocht en hadden deelgenomen aan het educatieve project. Oorspronkelijk diende het onderzoek om na te gaan wat docenten vonden van bepaalde educatieve projecten, en hoe deze in de toekomst beter aangeboden zouden kunnen worden. Toch zijn er enkele doelstellingen te herleiden die belangrijk zijn in de ogen van docenten. 1. De meerderheid van de docenten (56%) was van mening dat theatereducatie belangrijk is voor de ontwikkeling en verrijking van de leerlingen op het gebied van theater.25 21
Groenewege, Babette, 2007, 52 Groenewege, Babette, 2007, 52-53 23 Groenewege, Babette, 2007, 53 24 http://minocw.nl/documenten/kerndoelen_onderbouwvo.pdf, 6 25 Lopez Ramirez, Crystal. De Wereld van Munganga. Een levendig verslag over mijn stage periode. Amsterdam: UVA, 2008, 18 22
27
2. De rest van de docenten ( 44%) vonden dat het als goede toevoeging dient op het lesmateriaal, mits het aansluit op het curriculum. 26 3. Kunst educatie kan dienen als begeleiding en scholing van docenten en leerlingen, zowel in de klas, als bij het voorstellingsbezoek. In het geval van de docenten geldt dit alleen als er sprake is van behoefte aan verschillende vormen van begeleiding (in de klas) vanuit het theater. 27 4. De projecten bieden de mogelijkheid voor docenten om hun eigen creativiteit te kunnen uitoefenen. 28
2.2.3. Vergelijking Bij deze drie onderzoeken hebben we te maken met verschillende visies over welke doelstellingen van belang zijn voor theatereducatie. Omdat de doelstellingen vrij beknopt worden opgesteld, is vergelijking enigszins lastig. Toch is het wel mogelijk om enkele constanten terug te vinden binnen deze drie onderzoeken. Doelstellingen A en B uit het onderzoek van Babette Groenewege vallen samen met alle doelstellingen ( 1t/m5) van het Ministerie van OCW en met de punten 1, 2 en 4 uit mijn eigen onderzoek. Al deze doelstellingen hebben te maken met het verwerven van kennis en vaardigheden op het gebied van theater, het ontwikkelen van het creatieve en sociale vermogen van zowel de leerling als de docent, het kunnen uiten en beschrijven van wat er wordt gezien/beleefd ( reflectie). Doelstelling C uit het onderzoek van Babette Groenewege valt gedeeltelijk samen met punten 2 en 3 uit mijn eigen onderzoek. Globaal komt naar voren, dat een beter contact tussen theater en scholen nodig is om theatereducatie optimaal te kunnen verwezenlijken, doordat het dan beter aansluit op het curriculum en de behoeftes van de docent. Doelstelling D van Babette Groenewege is de enige doelstelling die niet overeenkomt met de andere twee visies. Maatschappelijke betrokkenheid wordt simpelweg niet aangehaald in de andere twee modellen. Volgens de verschillende geraadpleegde onderzoeken in Nederland wordt het volgende duidelijk: Er wordt bij theatereducatie voornamelijk gefocust op kennis en vaardigheden op het gebied van theater. Het toegankelijker maken van de voorstelling; thema’s kunnen makkelijker worden toegepast op eigen leefsituaties. Het ontwikkelen van het creatief en sociaal vermogen van zowel de docent als de leerling. Het kunnen reflecteren op de voorstelling en uiten, beschrijven van ervaringen, belevenissen hierbij. Educatieve projecten werken alleen optimaal als ze aansluiten bij de lessen en de behoeftes van de docent.
2.3. De doelstellingen van theatereducatie in Amerika 2.3.1. Doelstellingen bepaald door het Departement van Onderwijs in New York De blueprint for theatre arts is een handleiding uitgebracht door het Departement van Onderwijs in New York. Deze handleiding is uitgebracht, met als doel; het centraal maken van kunst binnen 26
Lopez Ramirez, Crystal, 2008, 18 Lopez Ramirez, Crystal, 2008, 21 28 Lopez Ramirez, Crystal, 2008, 22 27
28
het schoolsysteem, ongeacht wat voor school of vorm van onderwijs het is. Elke kunstdiscipline heeft zijn eigen blueprint. De handleiding bestaat uit onderwerpspecifieke modellen (bepalen de doelstellingen voor de stof die geleerd moet worden) en resultaatspecifieke modellen (definiëren de doelstellingen voor de leerlingen). De handleiding bevat beide benaderingen en probeert, terwijl het zich ontwikkelt, heldere en zorgvuldige beoordelingen te leveren, gebaseerd op de beste veldpraktijk. Het richt zich voornamelijk op de ontwikkeling in vaardigheden van de leerlingen, omdat het zowel ingaat op technieken van de kunstvorm, zoals dansen, zingen, acteren etc., als op de kunstvorm zelf, in zijn context en in de wereld. Het biedt de docent de mogelijkheid om zelf de aanpak te kiezen, die het beste werkt voor de betreffende leerling. 29 De blueprint geeft aan dat het leren van (theater) kunsten van groot belang is binnen publieke scholen. Hier zijn de volgende redenen voor; - Theater activiteiten bieden creatieve expressie, zelfbewustheid en persoonlijke transformatie. - Studenten van verschillende achtergronden en bekwaamheden leren hun energie omsturen in artistieke inspanningen. - Studenten die zich bezighouden met theatermaken, leren de literaire, orale en culturele tradities te waarderen van andere gemeenschappen. - Leren zichzelf uiten. - Ontwikkelen begrip (inlevingsvermogen) voor hun eigen situatie, maar ook voor die van anderen. - Ontwikkelen een begrip voor universele thema’s en verschillende manieren om naar de wereld te kijken. - Ontwikkelen manieren om eigen visies en ideeën te kunnen uiten - Er worden zekere studenten ontwikkeld, die beter voorbereid zijn om actief binnen hun opleiding, de maatschappij en hun sociale leven te kunnen deelnemen. De handleiding beschrijft 5 kerngebieden van waaruit deze doelstellingen opereren: 30 1) Theatermaken: Acteren, schrijven, ontwerp en techniek en regisseren. 2) Het ontwikkelen van theater kennis: Verschillende vormen van theater, theaterjargon, response op voorstellingen, ontwikkeling van het analytisch vermogen. 3) Connecties maken: Theater vs. eigen omgeving en anderen om ons heen. 4) Werken met de gemeenschap en andere culturele hulpmiddelen: praktijkervaring, het creëren van zekerheden voor de toekomst. 5) Baanopties verkennen en kennis voor het leven: Het verkennen van verschillende carrière mogelijkheden binnen het theater. De handleiding beschrijft verder enkele leerdoelen, die bij theatereducatie verwacht worden te bereiken. Deze leerdoelen ontwikkelen zich mee met het niveau van de leerlingen. 4 willekeurige niveaus zijn weergeven; Grade 2 (de jongste groep), Grade 5 ( basisonderwijs/ onderbouw), Grade 8 ( bovenbouw) en Grade 12 ( brugklas). Beoogde leerdoelen voor Grade 2: 31 - Het inschakelen van fantasie en verbeeldingsvermogen. - Leren werken in groepsverband: ontwikkeling sociale- en taalvaardigheden. - Het inschakelen van de 5 zintuigen. 29
http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 7 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 8 31 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 9 30
29
-
Het fysiek en vocaal demonstreren van begrip van theatertermen. Ontwikkeling van basisvaardigheden in zelfbeheersing en begrip tussen eigen lichaam en de omgeving.
Beoogde leerdoelen voor Grade 5: 32 - Het kritisch observeren van de wereld. - Zich leren uiten op een unieke en zelfbevestigende manier. Beoogde leerdoelen voor Grade 8: 33 - Ontdekken van betekenis en waarheid ( op sociaal en persoonlijk gebied). - Abstract leren denken over oorsprong en uitkomst. - Expressie van emotie en snelle fysieke veranderingen van die leeftijd onderzoeken. Beoogde leerdoelen voor Grade 12: 34 - Ontdekken van persoonlijke betekenis en identiteit. - Kritisch denk- en analytisch vermogen. - Ontwikkeling van bewustzijn; eigen meningen, argumenten en doelstellingen kunnen vormen. - Begrijpen van historische theatercontext, thema’s kunnen relateren aan tijdsbeelden en culturele context. Deze leerdoelen worden later weer samengevat in 5 algemene doelstellingen: 35 1) Bekend worden met literatuur over theater. 2) Ontwikkelen van kritisch inzicht en de middelen om dit te uiten met theatertaal. 3) Sociale, culturele, historische en persoonlijke connecties kunnen maken d.m.v. theater 4) Ontwikkeling van theaterkennis d.m.v. onderwijs en andere culturele (hulp) middelen binnen de maatschappij. 5) Een levenslange affiniteit/liefde/interesse voor theater. Verder beschrijft de handleiding een tal van opdrachten die volgens de eerder genoemde 5 kerngebieden worden gecategoriseerd. Dit wordt ook weer op volgorde van niveau weergeven. (dus eerst alle opdrachten voor Grade 2, dan alle opdrachten voor grade 5….etc.). Bij elke opdracht worden de leerdoelen weer kort omschreven. Omdat de bleuprint veel uitgebreide informatie verschaft en veel verschillende doelen voor ogen heeft, omdat deze per leeftijdsgroep worden bepaald, zal ik me beperken tot de algemene doelstellingen die aan het begin van de handleiding worden omschreven. Het gaat hier om de doelstellingen die aangeven waarom het leren van kunsten binnen het onderwijs zo belangrijk is. Ik zal deze als volgt even herhalen 36: 1. Theater activiteiten bieden creatieve expressie, zelfbewustheid en persoonlijke transformatie. 2. Studenten van verschillende achtergronden en bekwaamheden leren hun energie omsturen in artistieke inspanningen. 3. Studenten die zich bezighouden met theatermaken, leren de literaire, orale en culturele tradities te waarderen van andere gemeenschappen. 4. Leren zichzelf uiten. 32
http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 9 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 9 34 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 9 35 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 11 36 http://schools.nyc.gov/offices/teachlearn/arts/Blueprints/Theaterbp2007.pdf, 7 33
30
5. Ontwikkelen begrip (inlevingsvermogen) voor hun eigen situatie, maar ook voor die van anderen. 6. Ontwikkelen een begrip voor universele thema’s en verschillende manieren om naar de wereld te kijken. 7. Ontwikkelen manieren om eigen visies en ideeën te kunnen uiten 8. Er worden zekere studenten ontwikkeld, die beter voorbereid zijn om actief binnen hun opleiding, de maatschappij en sociale leven te kunnen deelnemen
3.3.2. Doelstellingen uit onderzoek Lois Hetland In haar rapport probeert Lois Hetland de overtuiging te wekken dat kunst educatie van groot belang is voor het onderwijs, doordat het kan bijdragen aan betere leerprestaties bij vakken als wiskunde, taal, lezen en schrijven. Ze beschrijft vier onderzoeksprojecten die zich bezighouden met het onderzoeken van de kwaliteit van kunsteducatie binnen het onderwijs. Hoewel nog niet duidelijk beredeneert kan worden dat kunsteducatie weldegelijk zorgt voor betere leerprestaties bij andere vakken, kunnen er wel enkele kwaliteitsbeoordelingen gemaakt worden, die naar voren zijn gekomen bij een onderzoek dat is gedaan bij twee middelbare scholen in Boston. Er zijn 7 doelen geconstateerd van kunsteducatie, en er zijn 4 gebieden waarin deze werkzaam zijn. A De doelen van kunsteducatie: 37 1. Brede disposities en vaardigheden aanleren, vooral het vermogen om creatief te denken en verbanden te leggen. 2. Kunstzinnige vaardigheden en technieken aanleren, maar deze behoren niet op de eerste plaats te staan. 3. Esthetische waarneming ontwikkelen 4. De wil om de wereld te begrijpen aanwakkeren 5. Leerlingen in staat stellen om in aanraking te komen met de maatschappij en met maatschappelijke en sociale kwesties. 6. Leerlingen een podium bieden waarop ze zich kunnen uiten. 7. Leerlingen helpen bij hun individuele ontwikkeling. B De 4 gebieden waarin de educatieve doelen werkzaam zijn: 38 1) Leren: meer betrokkenheid, door naar kunst te kijken of kunst te maken komen er betekenisvolle ervaringen naar voren, meer emotionele eerlijkheid en openheid, experimenteren, ontdekken, onderzoeken, verantwoordelijkheid. 2) Pedagogiek: authenticiteit, het vormgeven van artistieke processen, onderzoeken, vaardigheden, het leren participeren, het relevant maken van lessen en het leggen van verbanden met bepaalde kennis, doelbewustheid, flexibiliteit en transparantie. 3) Groepsdynamiek: respect en vertrouwen bij alle deelnemers samen met geloof in het kunnen van de leerlingen, samenwerking en open communicatie. 4) Omgeving: functionele en esthetische ruimte en materialen, kunst neemt een centrale plaats in de fysieke omgeving in, voldoende tijd voor authentiek artistiek werk.
3.3.3. Vergelijking Ook binnen de onderzoeken gedaan in Amerika, is er duidelijk sprake van doelstellingen die samenvallen. Om een goede vergelijking te kunnen maken heb ik in eerste instantie gekozen om in het geval van de blueprint slechts uit te gaan van de acht doelstellingen die het belang van 37 Hetland, Lois. “Het spoor van vier onderzoeken”. Uit Gewenste en Bereikte Leereffecten van Kunsteducatie. Cultuur en Educatie 23. Nederland: Cultuurnetwerk, 2008, 78 38 Hetland, Lois, 2008, 78
31
kunstonderwijs aangeven en deze te vergelijken met de doelstellingen die naar voren komen uit het onderzoek van Hetland. Op de tweede plaats wordt er in, zowel de bleuprint als in het onderzoek van Hetland aangegeven, op welke gebieden de doelstellingen opereren. Dit zal ook met elkaar vergeleken worden. Doelstelling 1 en 2 van Hetland vallen samen met doelstelling 1 van de blueprint. Deze doelstellingen beschrijven de technieken en vaardigheden op het gebied van theater. Kennis van de discipline is hierbij van belang, maar ook de ontwikkeling van het creatief vermogen, die door deze kennis wordt bevorderd. Doelstelling 3 van Hetland komt overeen met doelstelling 2 van de blueprint. Deze hebben betrekking op de esthetische en artistieke ontwikkeling van de leerlingen. Doelstelling 4 van Hetland valt samen met doelstelling 6 van de blueprint. Deze beschrijven het begrip en de kijk op de wereld, die naar voren komt bij het verwerven van bepaalde kennis. Doelstelling 5 van Hetland is te vergelijken met doelstellingen 3 en 5 van de blueprint, omdat deze ingaan op maatschappelijke, sociale en culturele kwesties, maar ook op het ontwikkelen van begrip voor eigen leefwereld en die van anderen. Doelstelling 6 van Hetland valt samen met doelstellingen 4 en 7 van de blueprint, omdat deze verschillende manieren beschrijven waarop leerlingen zich leren uiten. Doelstelling 7 van Hetland komt overeen met doelstelling 8 van de blueprint, deze gaan over de individuele ontwikkeling van de leerlingen en toekomstbeeld. De gebieden waar deze doelstellingen vanuit opereren worden als volgt met elkaar vergeleken. Wat Hetland omschrijft als het gebied Leren, valt samen met de gebieden Theatermaken en Het ontwikkelen van theaterkennis uit de blueprint. Beiden beschrijven vaardigheden, technieken en ontwikkelingen, die worden aangeleerd of plaatsvinden binnen deze fase. Het gebied wat door Hetland Pedagogiek wordt gelabeld komt redelijk overeen met het gebied dat in de blueprint wordt omschreven als Connecties maken. Het gaat er hierbij om dat wat wordt geleerd in de leerfase gerelativeerd kan worden. Het gaat om verbanden kunnen leggen met bepaalde kennis. Het gebied dat door Hetland Groepsdynamiek wordt genoemd kan deels samenvallen met wat in de blueprint wordt omschreven als Werken met de gemeenschap en andere culturele hulpmiddelen. Het gaat hier namelijk niet alleen om het samenwerken in groepen binnen de school, maar het heeft ook grotendeels te maken met het samenwerken met kunstinstellingen en organisaties buiten de school. De twee gebieden die niet overeenkomen zijn het gebied Omgeving vanuit het onderzoek van Hetland en het gebied Baanopties verkennen en kennis opdoen voor het leven, uit de blueprint. Dit omdat deze geheel verschillende visies en doelen voor ogen hebben. Kort samengevat zijn de volgende doelstellingen op het gebied van theatereducatie van belang: - Doelstellingen op het gebied van algemene kennis, vaardigheden en technieken binnen theater als discipline - Doelstellingen op het gebied van de creatieve ontwikkeling van de leerling. - Doelstellingen die leiden tot het begrijpen van culturele, maatschappelijke en sociale kwesties. - Doelstellingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling van de leerling. ( je op verschillende manieren kunnen uiten, besef en begrip van de wereld om je heen, begrip voor eigen situaties en die van anderen).
32
3.4. Vergelijking van de doelstellingen Bij alle drie de landen heb ik de educatieve doelstellingen, die uit verschillende onderzoeken naar voren kwamen met elkaar vergeleken. De meest overeenkomende doelenstellingen heb ik daarna per land op een rijtje zet. Deze luiden als volgt: De educatieve doelstellingen die naar voren komen uit de onderzoeken in Engeland: - Er wordt veel aandacht besteedt aan doelstellingen die te maken hebben met het ontwikkelen van vaardigheden, technieken en kennis, een kritische kijk en een innerlijke waardering op het gebied van drama en theater. - Doelstellingen die zich richten op de persoonlijk, creatieve en sociale ontwikkeling van de leerlingen zijn belangrijk. - Doelstellingen die zich richten op een ontwikkeling van maatschappelijk, sociaal en cultureel besef zijn belangrijk. De educatieve doelstellingen die naar voren komen uit de onderzoeken in Nederland: Er wordt bij theatereducatie voornamelijk gefocust op kennis en vaardigheden op het gebied van theater. Het toegankelijker maken van de voorstelling; thema’s kunnen makkelijker worden toegepast op eigen leefsituaties. Het ontwikkelen van het creatief en sociaal vermogen van zowel de docent als de leerling. Het kunnen reflecteren op de voorstelling en uiten, beschrijven van ervaringen, belevenissen hierbij. Educatieve projecten werken alleen optimaal als ze aansluiten bij de lessen en de behoeftes van de docent. De educatieve doelstellingen die naar voren komen uit onderzoeken in Amerika: - Doelstellingen op het gebied van algemene kennis, vaardigheden en technieken binnen theater als discipline - Doelstellingen op het gebied van de creatieve ontwikkeling van de leerling. - Doelstellingen die leiden tot het begrijpen van culturele, maatschappelijke en sociale kwesties. - Doelstellingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling van de leerling. ( je op verschillende manieren kunnen uiten, besef en begrip van de wereld om je heen, begrip voor eigen situaties en die van anderen).
33
Bijlage 3: Het educatieve project bij The Sound of Music (VS)
34
Study Guide
Ëffi STiÁtrESTEÁRE
ïtrfr"Ëfln*n
900 Oak Street, Conway, Arkansas 72032.501-2694815 .
[email protected]
Toble of Conlents Cover
Poge
..............
I
Guide Getting to Know the Chorocters. Summing lt All Up.......
...........7
Differentioting Between the Stoge Ploy ond Hollywood Movie
............ó
.........3
Using this Study
.....4
.........
Attending o Live Performonce
.......
l0
Blessed by the Sound of Music
Musicol Numbers ond o
Sing-o-long
............... I
A Very Good Ploce to Stort Leorning to Sing
lmoginotion Connection Activities for Younger Students.......... Activities for Older Students........... Further
Study
I
..........12
.. 13
......
l5
......... I ó
Using This Study Guide The Arkonsos Shokespeore Theotre hos creoted this study guide for porents ond students to be sl'q1ed with gtudents before their visii to the Arkonsos
bhok"'p"oreTheotre'sffiilrïd.óranusre:.Sloge-productions,
s'
ïavgenricM-ihe'lives of qudiences for centuries.
Thqnk you foryour commitment to preserving this vitol ort form ond for your interesi in shoring the wonder of '1, re theot'e with your student.
Since ïhe Sound of Mvsic oppeols to oudiences of oll oges,.t!i.:-gludy guide hos been odopted to include mgtejolfor st,l{elis of 9!toges. The
'.ActivitiesForYoungerstudffiïoIoriiigpqgesthotchildren
os young os pre-school oge willenioy. Activities for older students thot include criticol thinking ond writing skills oppeor tl,,oughout this guide ond conespond to
the different topics discussed.
)
Getting to Know the Chqrqcters Chqrocter
DescrÍplion
Morio
A posluíonÍ of the Abbey of Nonnberg in Solzburg, Ausirio. A postulant is someone who enters on obbey to live there but hos not yet become o novice, or o new nun. Usuolly, o poslulont must undergo o triolperiod of obout six monïhs to iwo. Aï the end of her triol period, the posiulont tqkes her "vows" ond becomes o novice. Moriq is stillwoiting to be occepted by the Mistress of Novices. Her undisciplined upbringing mokes it difficult for her to conform to the strict rules of the obbey. She is used to openty expressing her thoughts. octing on her desires. ond singing her woy
through life. Outside the obbey, these chorocteristics do not usuolly preseni o conflict, but convent life is full of quiet reflection ond discipline. Coptoin von Tropp
Previously o submorine coptoin in the lmperiol Novy ond decorated for his brovery during World Wor l. When the worwos over ond Austrio become on independent country, it no longer hod o coosi ond did not need o novy. The Coptoin lost his submorine ond his no\ry, two things he deorty loved. Not long qfter the wor, he olso lost his beloved wife to scorlet fever in 1921. His gronddoughter loterwroie thot he never fully recovered trom these two greot losses. When the ploy opens, the Coptoin is on oustere mon running his household like q novqlship. Underneoth the militory style is o sensitive, compossionote, loving mon.
Lieslvon Tropp
Sixteen-yeor-old doughter of Coptoin von Ïropp whose chqrocter is loosely bqsed on the reolAgothe von Tropp. ln reol life, Agoïhe wos only fourteen when Moriq come to the Tropps. ln the ploy, Lieslis in love with Rolf ond wonis to grow up too fqst. She does not believe she needs o governess, but os it turns out, she needs the guidonce of o loving new moiher.
Frederich von Tropp
Fourfeen-yeor-old son of Coptoin von Tropp whose chorqcter is loosely bosed on the reol Ruperf von Tropp, the oldest of ihe reol von Tropp children, ond who eventuolly went owoy to medicol schoolo few yeors ofter Mqrio ond the Coptoin were monied. ln the ploy, Frederich is shy, oloof, ond locks the confidence to be himself.
Chorocler
Descriplion
Louiso von
Thirteen-yeor-old doughter of Coptoin von Tropp whose chorocter is loosely bqsed on ihe reol Morio von Tropp. lmogine how confusing it would hove been to hqve iwo Morios in the produciion! ln reol life. Morio, the postulont, wos originolly seni to tutor the illiwelve-yeor-old Morio who wos stillrecovering from the effects of scorlet fever-lhe some scorlet fever thot hod token the life of her mother fouryeqrs eorlier. lmogine how wonied the coptoin must hove been for his doughter's heolth. Morio wos q very quick sludy ond o joy os o sïudeni. Louiso is olso o bright, enjoyoble young lody.
Tropp
Brigitto von Trqpp
Nine-yeor-old doughter of Coptoin von Tropp whose chorocter is loosely bosed on the reol Hedwig von Tropp. Brigitio is brighi ond hos been o bil mischievous in the post, ploying tricks on the previous governesses. Brigitto is keenty CIwore of things, honest, siroightforword, ond immediotety tokes to Morio.
Mortq von
Seven-yeor-old doughter of Coptoin von Tropp whose chqrocter loosely bosed on the reolJohonno von Tropp, o loving ond
Tropp
is
offectionote girl. Gretlvon Trqpp
Mother Abbess
Five-yeor-old doughter of Coptoin von Tropp whose chorocter is looseïy bosed on the reol Morïino von Tropp, o slrongeïy oloof child. ln the ploy, however, Grefl's endeoring chqrocter eosily wins the heorts of the oudience. The Mother Superior of the nuns oi Nonnberg Abbey. She is ultimotely responsible for their iemporol ond spirituol welfore. She gentle, kind, restroined, ond wise.
Sister Berthe
of Nonnberg Abbey who odvises Mother Abbess concerning postulonts becoming new nuns.
Sister
Mistress of Posiulonts
Mistress of Novices
of Nonnberg Abbey.
Morgoretto Sister
Nun of Nonnberg AbbeY.
Sophio Rolf Gruber
Delivery boy working for the ïelegrom office. He is sympqthetic to the Nozi movement in Austrio ond suspicious of Coptoin von ïropp's Austriqn polriotism. He is olso in love with Liesl.
is
Chqrocter
Descdplion
Mox
Detweiler
Austrio's Secretory of the Ministry of Educotion
Elso
A weolihy boroness ond president of her own corporotion who
is
Schroeder
doting the Copïoin. Elso is inielligent, refined, qnd chorming.
Frou Schmidt
The Tropps' housekeeper whose chorocter is loosely bosed on the Boroness Motildo who wos of noble bockground ond presided over the entire von Tropp household os Housdome. She wos
refined but hod o friendly woy obout her.
Fronz
The Tropps' butler who is secretly sympothetic io ihe Nozis. His chorocter is loosely bosed on the reol butler, Hons, who in reoiiiy confessed his loyolty to the Nozis immediotely ofter Austrio's Choncellor onnounced he wos yielding to Nozi force.
Zeller
A member of the Nozi porty ond porty guest of Coptoin von Tropp. Once Austrio is onnexed by ihe Nozis, he hos the iitle of Gouleiter, the highest ronking politicol leoder qt the regionol levelwithin the Third Reich.
Bqron Elberfeld
Porty guesï ond friend of Coptoin von Tropp. Boron Elberfeld is noï sympothetic to the Nozis toking over Austrio.
Boroness
Refined wife of Boron Elberfeld.
Hen
Elberfield
Admirol Von Schreiber
Nozi odmirolwho olso served in the lmperiol Novy during World Wor l.
Differentioting Between lhe Stoge Ploy qnd HollYwood Movie -.+r- -e* Ë ',1 .-F-* -.u .'l
ip i Ë'.rt
Bocksround Did you know thot ïhe sound of Musr; is odopted from two populor Germon movies, Die Tropp-Familie ( 195ó) ond Die 77a,pp-Fomilie in Amerika {1958)? Boih movies ore bosed on Moriq Augusto Tropp's book, Ïhe Siory of fhe lropp Famíly
which wos published in 1949-long ofter ihe Tropp fomily lefi Austrio ond mode o nome for themselves os o troveling singing group in Americo.
Srngers
Ihe BroodwoY Musicol
ïhe
ln 1958, ployvwights ;s Russel Crouse fit$lÀfl0 Rsl8ns ffiÀn Hffiffi$]E{ll ISHAi! Llll08ÁY . Rti$fri en0$[ Howord ond a:È$d1è3i a Lindsoy ** rxtir:$em .S* .: :..- lf;rjrí *r. i streomlined Morio's story ond loter teomed up with Rodgers ond Richord music composer lyricist Oscor Hommerstein llin 1959 to creote ihe Broodwoy musicol- When ïhe Sound Of Music oPened on the Broodwoy stoge on November 1ó, 1959, it wos o smosh hit. lt rqn for over '1400 perÍormonces ond eorned eight Tony Awords, including Best Musicol. lt wosn't jusï populor in Americo. lt won internotionol fome. opening in London, Austrolio, ond South Africo, during the eorly 19ó0's. Not untÍl four yeors ofter it opened on BroodwoY did the film version of lhe Sound of Musrb begin to toke shope.
thoi witing o script for o ihon witing o different very movie o ploy? When creoting movie. You con ioke the comero to mony different locotions, ond you hove much more time to creote the film. Creofing o two-hour film might toke o yeor or two {or longer!). But when writing o ploy, you must remember thot the oudience sioys in the some ploce, qnd the ociors only hove o stoge on which to perform with bockdrops ond proPs. TheY connot sïop ond re-do o scene or o moment if they don't get it righi. Actor:s in o ploy must keep going, from the beginning of o ploy unïilthe end, no motterwhot hoppens. ln conirost, octors in o movie willlikely film scenes severol times, stopping between tokes to odjust ond get the perfect effect. ïherefore, screenwriter Emest Lehmon, wos oble to moke mony olterotions to the script for the movie. There ore plot voriotions, reononged scenes, mony odditionol locotions, missing songs, ond odditionoldiologue. The following is o list of o fewvoriotions:
* jlaqt.{lÀttitl *'1 ,ê"
Film
Did you know is
Songs ond Scenes
.
The movie opens wiih ihe scene in wtrich Morio is singing "ïhe Sound of Music" otop the Austrlon hills. ln ihe stoge production, however, the curtqin opens on lhe nuns of Nonnberg Abbey in o proyer procession, ond it is obvious thot Morio is missing. Moriq sings "The Sound of Music" ín the hills during scene two.
.
ln the movie, during the scene in which Morio teoches the children to sing using the fomous "Do Re Mi" song, the children sing of different locoiions ollover Solzburg, including Mirobell Gcrrdens. ïhe song olso occurs much loter in the movie thon in the stoge production. ln the live performonce, Morio ond the children sing "Do Re Mi" shortly ofter theÍr first introductions. The constroints of
performing on o stoge moke il impossible to duplicate the troveling scene you see in the film.
.
.
odded in which Moriq ond the children perform o puppet show to "The Lonely Gootherd." ln the stoge ploy, "The Lonely Gootherd" is sung by Mox ond the children to o gome of blind mon's bluff. The Coptoin, Morio, ànd the children then sing ihe number ot the Koltzberg Fesiivol.
ln the movie, the scene wos
do not occur in the movie. See if you con pick if'em out when you ottend the live performonce. (Hint: Wotch Elso. ) ln the stoge ploy. there ore two songs thot
HotVortafions
.
.
ihe Boroness tells Morio thot the Coptoin is in love with her, ond Morio leqves o nofe exploining thot she misses the obbey too much. ln the ploy, however, Brigitto tells Morio thot the Coptoin is in love with her, ond Morio does not leove o note.
ln the movie,
At the end of lhe Sound of Music when the ïropps ore hiding ot ihe obbey, Rolf spois them. ln the movie, he iurns them in io his fellow Nozis. Ïhe Tropps hove just enough time to moke o quick gefowoy with the Nozis righi on their heels. thonks to the clever sobotoge efforts of the nuns, the Nozis' cors won't stort, ond they connoï tollow theTropps. ln the ploy, however, Rolt does not turn in the ïropps when he sees them hiding in the gorden. The Nozis give up their seorch ond deport ihe obbey, leoving o guord on the rood. The Tropps ore then forced to sneok out of Austrio over the mountoins-
Aclivlty:
After you ottend the Arkqnsos Shokespeore Theotre's producÍion of lhe Sound of Music, rent the movie ond see how mony more differences you con find. Stort o dromo journolond record them'
Summing lt All
UP
Ihe Sound of Music is derived from the true story of ihe Tropp fomity. lt is bosed on Morio Augusto Tropp's book, Ihe Sfory of the Tropp Fomily Srngers, ond ihe populor .l930's' Germon movie, Díe'ïropp Fomítie {195ó). The setting is Solzburg, Austrio in ihe The story begins of the Nonnberg Abbey where Morio is living os o postulont {one who hos entered ihe obbey but hos not yet been opproved to become o novice or o new nun). Morio's heod-strong personolity ond possion for life moke it difficult for her to conform to the strict rules of the obbey. She often "woltzes on herwoy to Moss" or "whistles on the stoir"-behovior unbecoming to o nun. Morio then leoves the obbey to be o goveÍness for the seven children of Coptoin Georg von Tropp, o retired Austrion Novol officer ond q widower, who runs his household lïke o novolship. Morio's loving, optimistic, moternolwoys quickly win over ihe children's offection. Her love of music ond revivol of its influence in the von Tropp household olso softens the heort of the Coptoin, but not before he brings home from Vienno the Boroness, Elso Schroeder. Elso is hoping to become the new Boroness von ïropp. something not for from the Coptoin's mind either. But something is stopping him from proposing. Could it be the unossuming Morio? Soon Morio becomes owore thot something hos chonged. Her foce is flushing, ond Brigitto soys thot her fother is in love Wth Morio, too. Confused, Morio flees ihe Tropps tolfre only sonctuory she hos ever known, the obbey-without even soying good-bye. The children ore forlorn, ond the Coptoin, who went through o tenible mourning period when he losi his beloved wife, refuses to mourn her deporture. He hides his feeling by proposing to Boroness Schroeder. Bcrck of the obbey, the Mother Abbess forces Morio io foce hèr feelings qnd consider the will of God. Morio decides to go bock to the Tropp villo.
ihe Coptoin is he ond Elso hove o discussion thereofter, feelings. Soon tender compelled to foce port woys. The Coptoin then professes to poliiicol decide ond views over their differing ond Morio return the Coptoin before his love to Morio, ond the two ore monied. Shortly (see for Older Children"). "Activities from their honeymoon, the Anschluss iokes ploce Ausirio is obsorbed into ihe Third Reich. Upon the Coptoin's relum, he is ordered to ioke o position in the new order ond report of the novol bose of Bremerhoven immediotely. An ovowed onti-Foscist, the Coptoin resolutely refuses io do so. But his refusol puts his fomily in grove donger, ond they must flee the country. Luckily' Uncle Mox hos defied the desires of ihe Coptoin ond entered the children in the Koltzberg Festivolwhere lhey ore scheduled to perform the next night. This becomes the perfect cover for their escope out of Austrio. At the festivol, Wth guords woiting in ihe Wngs to escort the Coptoin to his new post, the Tropps perform their lost musicol number for Austrio. Somewhere between the lost song ond Mox's onnouncement ihot they hove won first prize, the fomily dísoppeors. With the Nozis in pursuit, the Tropps hide in ihe gorden of Nonnberg Abbey, subsequently moking iheir escope ofter o chilling close óollWth Rolf. The ploy ends os the Tropps exit by foot to hike over the mountoins io freedom.
The children ore overjoyed of the return of Froulein Morio, ond his
Attending cl live Performonce As mentioned, o live performonce is much different thon o movie. But ii's not just different in the creotion process. ll's qlso different in the viewing processfor the octors ond the qudience. When you wotch o movie in Q theoire, if your cell phone rings or you ore tolking, it does not disturb ihe octors on the screenthough your neighbors moy be onnoyed ond give you dirty looks or shush you. Since the movie hos olreody been filmed, Íhe octors con't heoryou. But when
you ottend o live performonce, the octors con be distrocfed by ihings í o p p e n n s n t h e o u d e n c e; i
i
i
Ïï} ff liËt;:ï5,*tt :il $i, ""J"Ï'ï::ï oudience enjoying the 1,
t
À
EÉ
A
W
betterwhen ihey know the
is
performonce. They feelthe oudience's energy ond
H:Lï'::::-""ff1'l;'i.",3i;'#ffi:"ï:!ï:;i""
Audiences con olso be drown into the emotion ond energy hoppening on stoge. As on oudience member, you will probobty feel something uniquely powerfulond moving obout o live performonce.
ln oddition, since movies qre filmed long before ihe oudience views them, the octing is olwoys the some. The lighiing is the some. The props ore ihe some. Everything is the some. However, eoch performonce of o live show is o unique creotion thot will not hoppen in exoctly the some woy ogoin. Moybe during one night's performonce, the props don't get ploced in exoctly the some spot or someone trips over their lines, forcing the oiher octor to improvise, or the oudience is so energetic ond ottentive thot the octors perform the best show
you've ever seen.
Activity:
ottending more thon one performonce ond see if you notice ony differences. Especiolly ioke note of how you feelduring eoch performonce. Did you feel the some energy? Or wos it different? Whot wqs different obout ii? Record your experiences in your
Try
journol.
\\
)2-os
(lrre jr
\I I
l=
Blessed By The Sound of Music
\r
-t $rro 9j
1
ln the fomous scene in which Morio is otop lhe Austrion hills singing the words of the title song. ,,My heort witlbe blessed with the sound of music. And I'llsing once more," Rodgers ond Hommerstein copture the heort of this production. Their brilliontly
mqsiered songs not only form the bond between Morio ond ihe children ond Morio ond Georg, but bind the heorts of oudiences oll over the globe to the Ïropps. The following is o list of the songs in the order they oppeor in ihe sioge production. lf you would like io leorn the songs or iust wsni to sing olong for fun, click the link below to be token to o sing-o-long website. Àlusicql Nurnbers
Act One
Dominus"............... "AlleluÍo" "The sound of Music".... ..Morio"
"Dixit
......---'.-.....'Nuns
of Nonnberg Abbey
.Nuns of Nonnberg Abbey
""""""Morio
................MotherAbbess, Sisters Morgorello, Berthe, ond Sophio
"l Hove ConÍidence".................. "Do Re Mi" ............. "You AÍe Sixleen" "My Fovorite Things"........ "How Con Love Survive?"............-... "The Sound of Music" "So Long. Forewell" ,,Climb Évery Mountoin"...........
"""""""""'Morio
" Morio' Children
Liesl' RolÍ
"""""
"""""Morio
Elso' Mox' Coptoin
"""""""'Children' Coploin """""""Children ....Mother Abbess
Aci Two ',The Lonely
Gootherd".
,,My Fovoriíe Things"........ "No Woy To StopÍ"..
,,something
Good"
"Modo" orid "Alleluio".,..-......--... ,,you ore Sixteen"......
Gootherd". "Edelweiss" "So-Long. Forewell" "Climb Èvery Moun1oin"........... "The Lonely
..................Mox, Children
Children, Morio Elso, Mox,
"""""""""'Nuns oi wedding
....... Morio, Liesl
..............-.....Morio, Coptoin' Children
""""""""""Coptoin, Morio' Children
.....'Morio, Coptoin' Children Mother Abbess, Coptoin, Nuns
rJ-
1:""
Coptoin
..Morio, Copioin
Sound of Music Sing-o-Long websiie hï1p: //rnnnrw.sun nvcorner.com /movies/Íeoturecllsom/musicsom' ohp
A Very Good Ploce ïo
Sïqrt "ff
Leorning to Sing Hove you everwondered where Rodgers ond Hommerstein got the syllobles for "Do Re Mi"-lhoi wonderful number in which Morio ond the children sing in Solzburg's Mirobell Gordens? Did you know ihot teochers ond students oround ihe globe use ihe some syllobles {do-re- mi-fo-so-lo-ii) to teoch ond leorn music? They reolly ore "o very good ploce io stort."
The system of ossigning these syllobles to the seven-note scole is not new' An ltolion monk nomed Guido d;Arezo (990-1050) creoted lhe system of solmizotion or solfege. He originolly used ihe syllobles ut, re, mi, fo, sol, ond lo os nomes for ihe six tones, C to A. Loter uï wos reploced by the more singoble do ond onother sylloble, si or ti. wos
odded, giving the scole seven syllobles colled do-re-mi-fo-sol-lo-tito form the present system oi singing nomes for the tones of the scole. The sylloble solwos loter shortened to so, moking ollsyllobles uniform in spelling ond ending with o vowelThere ore two opprooches to solfege, the fixed-do system in which do is oWoys the note C, ond moveoble-do, in which do is olwoys the first noie of the mojor scole-' whotever scqle thot hoPpens to be-
proctice, try singing the song, "Row, Row, RowYour Boot," using solfege. Reploce the words with the syllobles, do-re-mi-fo-so-lo-ti. lf you stort on the noie C, using the fixed-do sysiem, you should sing the following syllobles:
To
Do, do, do, re, mi
Row, row, row your boat Genl-ly down the streom
Mi-re, mi, fo,
Me-rri-ly, me-rri-ly, me-rri-ly, me-rri-ly Life is but o dream
Do-do-do, so-so-so, mi-mi-mi, do-do-do 5o, fo, mi, re, do.
so
How did you do? Now try if using the virtuol keyboord of http://www.oopiqno.com/oionokevboord.sM
Activities for Younger Sludenls ïhe folloWng qre pictures of costumes designed specificolly for the Arkqnsqs Shokespeore Production of lhe Sound of Music by costume designer, Shouno Meodor. Pleose feel free Ío hove your student use them os coloring poges. This moy generote enthusiosm ond help him or herfeelconnected to the chorocters in the musicol. Eoch cosiume wos designed io be unique to ihe period ond setting. Coslumes for Elso
.'--si:{;^-
'"1
il
+-4,\' iv;
It
Child's dirndl, lederhosen clnd boy's wedding suit
II tl (2t"t t
U I
;'. i\
"i.
it>
I
\'t
I
/ -y*.*-, .*É/ .l
//t*1 .'. - -'ir
t\
,/iM
Nuns
íl /t
t
I
'ln lr
, i
t i
^t.l')"-.," . .'( 1 /
I
'...
\-- -'
"/i,
\i\
r
11
1,. I
i
tr-- _*-i) I
'I
i t
\
ill
I
t-._J
'i
i'
iï
*.---.---f tlr\l
'-..-?-
\
Rolf, Frou Schmidi, Ursulo
r',.-\
..
--, -'/,* 1 \.\-
f I
'' :
'it-
"'
J,
I
,l;.:., lr.. O..ti
Activities for Older Students The Anschluss Have you ever heard the term "Anschluss' and wondered what it means? The Anschluss is a very important event to the story behind The Sound of Music. The Anschluss is the annexation of Austria by Germany that occuned on March 12, 1938 when Hitler and his troops marched into Vienna. Click the link to watch the Anschluss.
The Political Divide part of Germany long before Many of Austria's citizens were German and wanted to become a 1933., the Nazi,party's Germanyin power in to Hiiler came to power. But once Hitler came between those who division clear very powerful. A influence over Austria became even more You will notlce this politicaltension. created not di'd ,rppórt"o the Anschtuss and those who to Herr Zeller, attention close Pay Music. of sound The of unh'àrlying tension in'in" f'roouction it happens? before Anschluss the about feel each does How lrlax, Étsà Roff, and tne captain.
Maria's Account the Anschluss Beginning on page 1 13 of The story of the Trapp ram{v sÍngers, Maria recounts questions answerthe and excerpts Íollowing the Read perspectiíe. from her and her family's that follow. tumed on 1, 193g. After suppa we went over to tre library to celebrate Agathe s birthday. Someone bless you!' Austria-4od 'l yielding tily to force. am say: the radio, and we heard Sre voics oÍ Chancellor Schuschnigg followed bY the nationalanhem. It was March
1
We didn't undersbnd and looked at each ofirer Hankly"'
'Austria is dead. Long live tre Third Reichl' After some radio silence, a hard, Prussian-sounding voice declared, sobbing and deep sighs' lt was as if we We all went to the chapel silendy. And here in tre dark you could hear only one' beloved dearly of a notice deatr the had read, witroutwaming, He was looking at the $till in a daze, yye gttrered together. The birthday was forgotten. We follorved Georg's eyes' from dd pictures andtophies by sunounded nnntepiecu, fre *orá hanging flag from his submárine, whbÈwas on in our hearts. This is only a Austria. "nustria,; ná ád, and tears *r&"á nir oohe, lou are not dead. You will tive sleep. We promise you to do all rrre can to help you wake up again''
They didn't understand what it was No eye remained dry. The lit6e grls, huddled in my anns, cried bud and bitterly. all about, but the young hearts felt tre weight oí be hour' ,,Listen,,
said Werner, opening a window, and in cane, in ricà,
distinguish
n" iàtráráf,
HoínUerg, Saint Pete/s,
heay waves, he sound of numerots bells. We could
he Fransciscans, butthere must have been many Ínore.
. . . The
of tre bells in every Nazb were nnrching into Sahburg- A C'esbpo nnn witr a gun was supervising fire ringing church-
voice announsed: "Noil{ vÍo The betts could be heaÍd on tre radio, and beforewe sc[ld catch our breatr, he shap rush to treir church steeples, and They liberators. greet treir want the vrhole rr,lorld to hear how fre people in Ausfia joy!" gnteful treir out ringing are all the bells in tre whole bwn of salzburg
yor do? Notring. This was Such a mean lie! Wemer jumped up, his eyes flahing, his fisb cbndred. But wtrat could only tre first lie in an endless chain. tre chil&en coming back Írom schod told rne trat tre v*role tom was like a lake o{ red, huge place. The next thing we heard Írom flags wiÍh tre SwastiË praclically carerin! tre tons of fte hcuses all over he
The very next morning
put oul wlrat size, and where. Ovsr Íriends downtown was tiat every house owner had been told hor many flags to looked like trat. 'The the radio the world wm informeá *rat not even during tre Sahburg Íestival tinre had Salzburg happiness of its inhabibnb is insuppmssible."
penalty of deah to The torsn looked like a mÍlibry canp, Genrwr soldiers on wery sheet corner. lt rvas Íoóiddar by and only he sole to use as ordercd sing fre Aushian atftem. ftías replaced by tre Nazi song. Evayone was ,Heil chanpd. were sfeeb of cities and Narnes map he off was wiped gr;ting, Hilef and noÉring dse. Aushia swastkas witlr fiags go or that. Red this way to dbwed nasn't and one sheets, into onerày áoads ivere changed hung douvn from houses, You simply didn't recognizeyour offl horne tom any rïlore.
Things to Think About Write your thoughts about the Anschluss as you consider the following: lmagine for a moment what it would be like if Nazis took over your own town, changing names oÍ streets, cities, hanging their new flags, prohibiting the singing of "The Star Spangled Bannef and not allowing you to say the Pledge of Allegiance. lnstead, they force you to sing a new national anthem and pledgê allegiance to them' I I
I I
How would you feel? How would you respond? Would you sing the new national anthem? Or would you
remain silent? Would you decide to leave the country as the Trapps did? lf you had to leave your home, travel to a new country to start a new life, and you only had a small suitcase to put your things into, what would you bring? (Íhink about having to leave most of your belongings behind: clothes, toys, books, pictures, movies, videO games, trophies, vehicles, fumiture)
FuÊher Study I I
The 9tory of the Trapp Family Singers by Maria Augqsta TEpP "Movie vi. Reality: The RealStory of the von Trapp Familf Article at NARA by Joan Gearin: www.archives.qov/publication9oroloque/2005/winter/vontraOps. html?template= print http:/Arww.traopfamilv.com/familvstory/historv.php
@óry:
Bijlage 4: Diagrammen die het bezoek aan musical in Nederland weergegeven in de periodes 1999, 2003 en 2007 4.1. Musicalbezoek in het algemeen Theaterbezoek %, minimaal 1 bezoek p.j.
30
28
26
28
25 20 14
15
14
16
15
16
15
1999 14
14
2003
11
2007
10 5 0 Cabaret
Musical
Professioneel toneel
Toneel
4.2. Theaterbezoek man en vrouw Deelname, Man
Deelname, Vrouw 35
23
25
22
24
%, minimaal 1 bezoek p.j.
%, minimaal 1 bezoek p.j.
30
20 15
14
13 13 14
11 11
1999, Man
12 12
2003, Man
8
10
2007, Man
5 0
32
30 25 20 15
20 20 16 14 15
19
30 31
17 17
1999, Vrouw
13
2003, Vrouw
10
2007, Vrouw
5 0
Cabaret
Musical
Professioneel toneel
Toneel
Cabaret
Musical
Professioneel toneel
Toneel
4.3. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel toneel (Leeftijdsopbouw) Leeftijdsopbouw, Musical %, minimaal 1 bezoek p.j.
25 20
22 17 16
15 11
18 15 13
18 14
20 18
18 17
1999, musical 1515
12
11
2003, Musical 2007, Musical
11
10 5 5
5
6
0
Le e f
t ijd
:6
L Le e Le e L L Le e ft ijd ft ijd e eft ijd e eft ijd ft ijd e eft ijd : 65 : 18 : 25 : 45 : 35 : 55 tot jaa tot tot tot tot tot 18 r of 2 3 5 4 65 5 ja 5 ja 5 ja 5 ja ja a oud jaar r ar ar ar ar e
r
51
Leeftijdsopbouw, Professioneel toneel
%, minimaal 1 bezoek p.j.
25 20
20 18 16 16
17 15
15
14 12
1999, Professioneel toneel
18 16 14
1616
2003, Professioneel toneel 1515
1515
13
2007, Professioneel toneel 12
10
11 10
5 0
Le e f
t ijd
:6
Le e Le e Le e Le e Le e Le e ft ijd ft ijd ft ijd ft ijd ft ijd ft ijd : 65 : 18 : 35 : 25 : 45 : 55 tot jaa tot tot tot tot tot 18 r of 25 45 35 55 65 ja a oud jaar jaar jaar jaar jaar r e
r
4.4. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel toneel (Herkomst) Herkomst, Musical 18
16
Herkomst, Professioneel toneel
17
18
15
14
13 11
12
10
10
11
19 19
20
%, minimaal 1 bezoek p.j.
%, minimaal 1 bezoek p.j.
16
17
11 8
8
8
1999, Musical 6
6
2003, Musical 2007, Musical
4 2
16
16
16
15 15
14
14 12
13 10
10
9
1999, Professioneel toneel 7
8 6
6
2003, Professioneel toneel 2007, Professioneel toneel
4 2
0
0 Herkomst: autochtoon
Herkomst: allochtoon
Herkomst: westerse allochtoon
Herkomst: autochtoon
Herkomst: nietwesterse allochtoon
Herkomst: allochtoon
Herkomst: westerse allochtoon
Herkomst: nietwesterse allochtoon
4.5. Musicalbezoek vs. bezoek aan professioneel (Onderwijsniveau) Onderwijsniveau, Profesioneel toneel
Onderwijsniveau, Musical
%, minimaal 1 bezoek p.j.
25 20
20
17
19 1999, Musical
14
15 9
10
2003, Musical
10
2007, Musical
6
28
30
24
%, minimaal 1 bezoek p.j.
26
33
35
30
24
25 20
17
15 10
9
16
1999, Professioneel toneel
14
2003, Professioneel toneel 7
8
2007, Professioneel toneel
5
5
0 0 Onderwijsniveau: laag
Onderwijsniveau: middelbaar
Onderwijsniveau: hoog
Onderwijsniveau: laag
Onderwijsniveau: middelbaar
Onderwijsniveau: hoog
52
Bijlage 5: Originele CBS-Data ten behoeve van diagrammen
53
Print
Bezoek aan culturele voorstellingen en musea Onderwerpen Bezoek aan theater Toneel
Professioneel toneel
Cabaret
Musical
Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Totaal Geslacht
Persoonskenmerken Perioden
Totaal mannen en vrouwen Totaal personen
Mannen
Totaal personen
Vrouwen
Totaal personen
Totaal
Totaal
%
1999
28
16
14
11
2003
26
14
14
16
2007
28
14
15
15
1999
23
14
13
8
2003
22
12
13
11
2007
24
12
14
11
1999
32
19
14
13
2003
30
17
15
20
2007
31
17
16
20
CBS / SCP 15- 1- 2012
Culturele participatie INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5.
Toelichting Definities en verklaring van symbolen Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen Bronnen en methoden Meer informatie
1. TOELICHTING Deze tabel bevat gegevens over het bezoek aan culturele voorstellingen en musea van de bevolking van Nederland van 6 jaar en ouder. Alle onderwerpen zijn uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en herkomst. De gegevens zijn afkomstig uit diverse jaargangen van het Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO) dat in opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wordt uitgevoerd. Gegevens beschikbaar vanaf: 1983 Status van de cijfers: definitief Wanneer komen er nieuwe cijfers: In principe om de vier jaar. De volgende publicatiedatum is nog onbekend. 2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN Definities: AVO Het AVO is een vierjaarlijks onderzoek om gegevens te verkrijgen over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking. Het onderzoek richt zich op het gebruik van voorzieningen en een breed scala van kenmerken die een huishouden (en de personen binnen een huishouden) karakteriseren. Verklaring van de in de tabel gebruikte symbolen: lege cel : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : gegevens ontbreken x : geheim - : nihil 0 (0,0) : het cijfer is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers . : kan ook de betekenis hebben van onvoldoende betrouwbaar
http://statline.cbs.nl/...=a&D3=0&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:50:11]
Print 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN SCP rapportage over cultuur: Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars 2009. Voor 2007 wijken de cijfers op StatLine licht af van de cijfers in deze SCP publicatie vanwege een door het CBS herziene weegfactor. 4. BRONNEN EN METHODEN Een korte beschrijving van het AVO is te vinden in: Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO). 5. MEER INFORMATIE Infoservice: http://www.cbs.nl/infoservice Copyright © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.
Toneel
Toneelvoorstelling.
Professioneel toneel
Toneelvoorstelling van beroepsgezelschappen met beroepsacteurs.
Totaal personen
Personen van 6 jaar en ouder.
http://statline.cbs.nl/...=a&D3=0&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:50:11]
Print
Bezoek aan culturele voorstellingen en musea
Onderwerpen Bezoek aan theater Toneel
Professioneel toneel
Cabaret
Musical
Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Totaal Geslacht
Persoonskenmerken
Totaal mannen en vrouwen Herkomst: autochtoon
Herkomst: allochtoon
Herkomst: westerse allochtoon
Perioden
Totaal
Totaal
%
1999
28
16
14
11
2003
26
15
15
16
2007
29
15
16
17
1999
24
14
10
10
2003
25
13
10
13
2007
23
10
9
11
1999
27
19
13
11
2003
31
19
13
17
2007
29
16
13
15
Herkomst: niet - westerse allochtoon 1999
21
9
7
8
2003
16
7
6
8
2007
18
6
6
6
CBS / SCP 15- 1- 2012
Culturele participatie INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5.
Toelichting Definities en verklaring van symbolen Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen Bronnen en methoden Meer informatie
1. TOELICHTING Deze tabel bevat gegevens over het bezoek aan culturele voorstellingen en musea van de bevolking van Nederland van 6 jaar en ouder. Alle onderwerpen zijn uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en herkomst. De gegevens zijn afkomstig uit diverse jaargangen van het Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO) dat in opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wordt uitgevoerd. Gegevens beschikbaar vanaf: 1983 Status van de cijfers: definitief Wanneer komen er nieuwe cijfers: In principe om de vier jaar. De volgende publicatiedatum is nog onbekend. 2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN Definities: AVO Het AVO is een vierjaarlijks onderzoek om gegevens te verkrijgen over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking. Het onderzoek richt zich op het gebruik van voorzieningen en een breed scala van kenmerken die een huishouden (en de personen binnen een huishouden) karakteriseren. Verklaring van de in de tabel gebruikte symbolen: lege cel : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : gegevens ontbreken x : geheim - : nihil
http://statline.cbs.nl/...&D3=8-11&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:47:46]
Print 0 (0,0) : het cijfer is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers . : kan ook de betekenis hebben van onvoldoende betrouwbaar 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN SCP rapportage over cultuur: Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars 2009. Voor 2007 wijken de cijfers op StatLine licht af van de cijfers in deze SCP publicatie vanwege een door het CBS herziene weegfactor. 4. BRONNEN EN METHODEN Een korte beschrijving van het AVO is te vinden in: Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO). 5. MEER INFORMATIE Infoservice: http://www.cbs.nl/infoservice Copyright © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.
Toneel
Toneelvoorstelling.
Professioneel toneel
Toneelvoorstelling van beroepsgezelschappen met beroepsacteurs.
Herkomst: autochtoon
Personen van wie beide ouders in Nederland zijn geboren, ongeacht het land waar ze zelf zijn geboren.
Herkomst: allochtoon
Personen van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren.
Herkomst: westerse allochtoon
Allochtonen van wie het land van herkomst is gelegen in Europa (met uitzondering van Turkije), Noord-Amerika, Oceanië (onder meer Australië, Nieuw-Zeeland), Indonesië of Japan.
Herkomst: niet-westerse allochtoon
Allochtonen van wie het land van herkomst is gelegen in Afrika, Azië (met uitzondering van Japan en Indonesië), Latijns-Amerika of Turkije.
http://statline.cbs.nl/...&D3=8-11&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:47:46]
Print
Bezoek aan culturele voorstellingen en musea Onderwerpen Bezoek aan theater Toneel
Professioneel toneel
Cabaret
Musical
Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Totaal Geslacht
Persoonskenmerken
Totaal mannen en vrouwen Leeftijd: 6 tot 18 jaar
Leeftijd: 18 tot 25 jaar
Leeftijd: 25 tot 35 jaar
Leeftijd: 35 tot 45 jaar
Leeftijd: 45 tot 55 jaar
Leeftijd: 55 tot 65 jaar
Perioden
Totaal
Totaal
%
1999
37
16
5
11
2003
40
16
6
16
2007
41
18
6
17
1999
24
15
17
13
2003
23
12
16
15
2007
29
14
20
18
1999
26
17
20
14
2003
24
16
20
22
2007
26
14
24
18
1999
25
16
15
12
2003
26
16
15
20
2007
25
13
15
18
1999
28
18
17
11
2003
24
15
16
18
2007
26
15
18
17
1999
29
20
16
11
2003
25
15
17
15
2007
25
15
16
15
Leeftijd: 65 jaar of ouder 1999
22
12
8
5
2003
18
10
8
5
2007
22
11
8
6
CBS / SCP 15- 1- 2012
Culturele participatie INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5.
Toelichting Definities en verklaring van symbolen Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen Bronnen en methoden Meer informatie
1. TOELICHTING Deze tabel bevat gegevens over het bezoek aan culturele voorstellingen en musea van de bevolking van Nederland van 6 jaar en ouder. Alle onderwerpen zijn uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en herkomst. De gegevens zijn afkomstig uit diverse jaargangen van het Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO) dat in opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wordt uitgevoerd. Gegevens beschikbaar vanaf: 1983 Status van de cijfers: definitief Wanneer komen er nieuwe cijfers: In principe om de vier jaar. De volgende publicatiedatum is nog onbekend. 2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN Definities: AVO Het AVO is een vierjaarlijks onderzoek om gegevens te verkrijgen
http://statline.cbs.nl/...0&D3=1-7&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:41:13]
Print over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking. Het onderzoek richt zich op het gebruik van voorzieningen en een breed scala van kenmerken die een huishouden (en de personen binnen een huishouden) karakteriseren. Verklaring van de in de tabel gebruikte symbolen: lege cel : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : gegevens ontbreken x : geheim - : nihil 0 (0,0) : het cijfer is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers . : kan ook de betekenis hebben van onvoldoende betrouwbaar 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN SCP rapportage over cultuur: Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars 2009. Voor 2007 wijken de cijfers op StatLine licht af van de cijfers in deze SCP publicatie vanwege een door het CBS herziene weegfactor. 4. BRONNEN EN METHODEN Een korte beschrijving van het AVO is te vinden in: Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO). 5. MEER INFORMATIE Infoservice: http://www.cbs.nl/infoservice Copyright © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.
Toneel
Toneelvoorstelling.
Professioneel toneel
Toneelvoorstelling van beroepsgezelschappen met beroepsacteurs.
Leeftijd: 6 tot 18 jaar Leeftijd: 6 tot 18 jaar.
Leeftijd: 18 tot 25 jaar Leeftijd: 18 tot 25 jaar.
Leeftijd: 25 tot 35 jaar Leeftijd: 25 tot 35 jaar.
Leeftijd: 35 tot 45 jaar Leeftijd: 35 tot 45 jaar.
Leeftijd: 45 tot 55 jaar Leeftijd: 45 tot 55 jaar.
Leeftijd: 55 tot 65 jaar Leeftijd: 55 tot 65 jaar.
Leeftijd: 65 jaar of ouder Leeftijd: 65 jaar of ouder.
http://statline.cbs.nl/...0&D3=1-7&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:41:13]
Print
Bezoek aan culturele voorstellingen en musea
Onderwerpen Bezoek aan theater Toneel
Professioneel toneel
Cabaret
Musical
Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Minstens 1 x per jaar Totaal Geslacht
Persoonskenmerken
Totaal mannen en vrouwen Onderwijsniveau: laag
Perioden
Totaal
Totaal
%
1999
19
9
2003
15
7
8
9
2007
17
8
10
10
9
6
Onderwijsniveau: middelbaar 1999
27
17
18
14
2003
26
16
18
20
2007
26
14
17
17
Onderwijsniveau: hoog
1999
40
33
28
19
2003
37
28
26
26
2007
36
24
27
24
CBS / SCP 15- 1- 2012
Culturele participatie INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5.
Toelichting Definities en verklaring van symbolen Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen Bronnen en methoden Meer informatie
1. TOELICHTING Deze tabel bevat gegevens over het bezoek aan culturele voorstellingen en musea van de bevolking van Nederland van 6 jaar en ouder. Alle onderwerpen zijn uitgesplitst naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en herkomst. De gegevens zijn afkomstig uit diverse jaargangen van het Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO) dat in opdracht van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wordt uitgevoerd. Gegevens beschikbaar vanaf: 1983 Status van de cijfers: definitief Wanneer komen er nieuwe cijfers: In principe om de vier jaar. De volgende publicatiedatum is nog onbekend. 2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN Definities: AVO Het AVO is een vierjaarlijks onderzoek om gegevens te verkrijgen over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking. Het onderzoek richt zich op het gebruik van voorzieningen en een breed scala van kenmerken die een huishouden (en de personen binnen een huishouden) karakteriseren. Verklaring van de in de tabel gebruikte symbolen: lege cel : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : gegevens ontbreken x : geheim - : nihil 0 (0,0) : het cijfer is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers . : kan ook de betekenis hebben van onvoldoende betrouwbaar
http://statline.cbs.nl/...D3=12-14&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:46:11]
Print 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN SCP rapportage over cultuur: Cultuurbewonderaars en cultuurbeoefenaars 2009. Voor 2007 wijken de cijfers op StatLine licht af van de cijfers in deze SCP publicatie vanwege een door het CBS herziene weegfactor. 4. BRONNEN EN METHODEN Een korte beschrijving van het AVO is te vinden in: Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO). 5. MEER INFORMATIE Infoservice: http://www.cbs.nl/infoservice Copyright © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.
Toneel
Toneelvoorstelling.
Professioneel toneel
Toneelvoorstelling van beroepsgezelschappen met beroepsacteurs.
Onderwijsniveau: laag
Het hoogstbehaalde onderwijsniveau is lager onderwijs. Lager onderwijs omvat het gehele basisonderwijs, het vmbo, de eerste 3 leerjaren van havo/vwo en mbo 1 (assistentenopleiding), en hun voorgangers. Studenten en scholieren zijn buiten beschouwing gelaten.
Onderwijsniveau: middelbaar
Het hoogstbehaalde onderwijsniveau is middelbaar onderwijs. Middelbaar onderwijs omvat de bovenbouw van havo/vwo, mbo 2 (basisberoepsopleiding), mbo 3 (vakopleiding) en mbo 4 (middenkader- en specialistenopleiding), en hun voorgangers. Studenten en scholieren zijn buiten beschouwing gelaten.
Onderwijsniveau: hoog
Het hoogstbehaalde onderwijsniveau is hoger onderwijs. Hoger onderwijs omvat hbo- en universitaire opleidingen (of hieraan vergelijkbaar), en hun voorgangers. Studenten en scholieren zijn buiten beschouwing gelaten.
http://statline.cbs.nl/...D3=12-14&D4=4-6&HDR=T&STB=G1,G2,G3&P=T&PF=A4&ORN=Landscape&PCOL=Off&CMTP=On&CMTI=On[15-1-2012 19:46:11]
