Bijlage secundair onderwijs schooljaar

Bijlage secundair onderwijs

schooljaar 2015 - 2016


schooljaar 2015 – 2016

Inleiding De stad Kortrijk draagt duurzaamheid hoog in het vaandel. De stad neemt veel initiatieven rond duurzame ontwikkeling. Ook voor het onderwijs worden activiteiten opgezet en aangeboden. Deze acties worden in het duurzaamheidscharter gebundeld. Duurzame ontwikkeling? Duurzame ontwikkeling wordt gezien als “een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de

huidige generatie zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Er is genoeg voor altijd voor iedereen.” Bij duurzame ontwikkeling is er sprake van een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen, zowel hier als elders in de wereld. Waarom duurzame ontwikkeling in het onderwijs? Duurzame ontwikkeling is een zaak van iedereen. Om tot goede oplossingen te komen is er een brede kijk nodig, gebaseerd op de nodige kennis, vaardigheden en attitudes. Duurzame ontwikkeling in het onderwijs legt geen extra last op de schouders van de leerkrachten of de scholen. Het is geen nieuw vak. Het gaat over een andere manier van kijken tegen wat u vandaag al doet. Het is een leidraad voor de lessen, schoolcultuur en de beslissingen in school. In het duurzaamheidscharter vind je activiteiten rond milieu, mobiliteit, gelijke onderwijskansen, mondiale vorming, preventie, participatie, … De nadruk ligt op de samenhang van verschillende activiteiten. Door verschillende acties te combineren in vakoverschrijdende projecten of thema’s kan je in de klas op een eenvoudige manier aan duurzame ontwikkeling werken. Thema-avonden Per schooljaar richt de stad minstens 1 thema-avond in. Op die manier peilt de stad naar de noden van de scholen. Tijdens deze thema-avonden zetten we ook inspirerende voorbeelden van scholen in de kijker. Het duurzaamheidscharter is een samenwerking tussen de stad Kortrijk en Politiezone Vlas.

2


1.


Thema “Duurzaamheid algemeen”

Organisaties en educatieve materialen 1.1 MOS De school werkt actief rond MOS of behaalt de Groene Vlag. MOS scholen kunnen beroep doen op het gratis aanbod van de provincie (themabundels, educatieve koffers, inhoudelijke ondersteuning). Op donderdag 25 februari 2016 organiseert MOS een inspiratiedag vergroening op school in het Museum 1302 (Begijnhofpark). Partner: provincie West-Vlaanderen (contactpersoon: [email protected]) 1.2 Kleur bekennen Kleur Bekennen stimuleert, inspireert en ondersteunt leerkrachten om in de klas te werken rond verschillende invalshoeken van wereldburgerschap. Kleur Bekennen biedt:  Advies en begeleiding op maat  Educatief materiaal  Financiële ondersteuning  Gratis nascholingen  Workshops & coaching Invalshoeken: duurzame ontwikkeling, vrede, democratie en burgerzin, diversiteit, mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, onderlinge afhankelijkheid en opvoeden tot wereldburgers Contact: www.kleurbekennen.be - Valentien Goethals, 051 26 50 51, [email protected] 1.3 Aanbod bibliotheek In de Kortrijkse bib vind je educatieve pakketten rond afvalpreventie, voeding en milieu algemeen. Als leerkracht vraag je een groepskaart aan om gratis educatieve speelleermaterialen te ontlenen. Alle info: http://www.kortrijk.be/bibliotheek/jeugdeneducatie

Vorming en netwerking 1.4 Vorming MOS voor leerkrachten De provincie heeft een interessant aanbod vormingen dat mooi aansluit bij het duurzaamheidcharter. Het vormingsaanbod vind je hier: http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-vormingen 1.5 Thema-avonden De stad richt minstens 1 keer per schooljaar een vorming, thema-avond, netwerkmoment of onderwijscafé in voor leerkrachten. Verschillende thema’s uit het duurzaamheidcharter komen aan bod.

3



1.6 Nascholingsaanbod Kleur Bekennen Kleur Bekennen biedt een nascholingsaanbod aan met een waaier aan verschillende thema’s. http://www.kleurbekennen.be/aan-de-slag-met-je-team/vast-nascholingsaanbod

Overige 1.7 Oprichten en/of verderzetten duurzame werkgroep De school moedigt leerlingenparticipatie aan en richt hiervoor een milieuwerkgroep op. De werkgroep bestaat naast eventueel leerkrachten ook uit gemotiveerde leerlingen die bedenker/trekker zijn van diverse rond milieu en andere duurzaamheidsthema’s. 1.8 Duurzaamheidsdag/week De school kan een duurzaamheidsdag/-week organiseren waarop alle klassen rond duurzaamheidsthema’s werken. Een duurzaamheidsweek kan dienen als start of apotheose rond deze thema’s binnen een schooljaar. 1.9 Deelname interactief spel ‘Your City 2050′ ‘Your City 2050′ is een Serious Urban Game met als thema klimaat. Het doet jongeren stilstaan bij de gevolgen van hun handelingen. Het spel De klimaatverandering bleek onomkeerbaar te zijn. Een grote apocalyps heeft de stad verwoest. Twee strijders en hun teams staan klaar voor de heropbouw. Langs de ene kant is er Daryl, de voorstander van een alternatieve en duurzame levensstijl. Langs de andere kant hebben we Angel, uitdrager van onze consumptie- en verspilmaatschappij. De spelers zullen moeten strijden om de stad op hun manier te kunnen opbouwen. In team bepalen ze een strategie, waarop ze gewapend met een tablet en via verschillende spelmissies de strijd met elkaar aan. Het stadscentrum van Kortrijk vormt het spelbord. Meer info en boeken http://www.ew32.be/your-city-2050/

4


2.


Thema “Afvalpreventie”

Doelstelling: De school beoogt het voorkomen van afval d.m.v. educatie, infrastructurele aanpassingen, schoolreglement e.d. Het afvalbeleid hanteert de principes van de ‘ladder van Lansink’. De verschillende trappen (van boven naar beneden) zijn: 1. Preventie, 2. Hergebruik, 3. Sorteren en recycleren, 4.Verbranden met energierecuperatie, 5. Storten 2.1

PMD-vrije school

De school kiest ervoor om geen PMD te produceren. Automaten met blikjes zijn er niet of worden vervangen door automaten met retourflesjes. De leerlingen brengen geen brikjes mee, gebruik van waterkannen met kraantjeswater vormt een alternatief. Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. 2.2

Actie om herbruikbare verpakkingen te stimuleren

De school stimuleert het gebruik van herbruikbare verpakkingen (brooddozen, drinkbussen). De school communiceert hierover en/of neemt dit op in het schoolreglement. Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. 2.3

Milieuvriendelijk aankoopbeleid

De school houdt bij aankopen rekening met duurzaamheid en kiest waar mogelijk voor een milieuvriendelijk product. Voorbeelden: gerecycleerd of FSC papier aankopen, milieuvriendelijke schoonmaakproducten, milieuvriendelijke verven en ander knutselmateriaal, duurzame of geen gadgets, elektrische toestellen op stroom of werkend met herlaadbare batterijen. Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer: www.milieukoopwijzer.be 2.4

Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken

De school brengt een educatief bezoek met als thema afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken. Voorbeelden: Bedrijfsbezoek IMOG Harelbeke of IMOG Moen (met composteringsinstallatie), bedrijfsbezoek Galloo (metaalverwerking), Van Gansewinkel. Je vindt talrijke ideeën in het MOS-themapakket ‘Afval’. Partner: IMOG, MOS Te doen school:  

Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken. Ev. contact opnemen met IMOG.

5

Bijlage secundair onderwijs 2.5


Vrijdag Kuisdag

De school beperkt zwerfvuil in de schoolomgeving door 2-wekelijks een zwerfvuilactie te organiseren in de schoolomgeving. De actie Vrijdag Kuisdag richt zich tot jongeren uit de 2de graad secundair onderwijs. 15 – 16 jarigen ruimen geregeld het zwerfvuil in hun schoolomgeving op. Deze actie zorgt voor een nette omgeving en bevordert goed nabuurschap tussen de school en de bewoners. Als tegenprestatie levert de stad logistieke steun. We verwachten dat de school de schoolomgeving 2-wekelijks opruimt. Als de vrijdag niet past, kan voor een andere dag geopteerd worden. Te doen school:  

Aanvragen actie bij het team Milieu, [email protected] Kalender voor de zwerfvuilacties opstellen en doorsturen naar [email protected]

Te doen stad:   2.6

Het team Milieu staat in voor logistieke ondersteuning: bakken, tangen en handschoenen. Het team Milieu staat in voor de levering en het ophalen van de bakken.

Herbruikbare bekers

Een schoolfeest of info-avond? Gebruik liever herbruikbare bekers i.p.v wegwerpbekers. De milieuimpact van de herbruikbare beker is veel kleiner. Je kan natuurlijk ook kiezen voor echte glazen. Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. 2.7

Duurzame schoolaankopen

Plan je een aankoop kantoormateriaal, papier of kopieertoestel? Kies bij voorkeur de milieuvriendelijke optie. Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer: www.milieukoopwijzer.be

6


3.


Thema “Energie”

Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van energie en dat verbruik beperken, met participatie van de leerlingen. 3.1

Deelname Dikketruiendag

De school neemt deel aan de Dikketruiendag georganiseerd door de Vlaamse Overheid. Dit schooljaar gaat de Dikketruiendag door op maandag 15 februari 2016. Scholen en overheden worden aangespoord om op die dag de verwarming een paar graden lager te zetten. Scholen zetten de Dikketruiendag extra kracht bij door er een (ludieke) activiteit rond te organiseren. Campagnemateriaal wordt gratis ter beschikking gesteld: http://www.lne.be/campagnes/dikketruiendag Te doen school:   3.2

Verwarming lager zetten op 15 februari én de leerlingen erover informeren. Extra actie of actiedag waarbij de leerlingen betrokken worden. Meten sluipverbruik van toestellen

De school meet het sluipverbruik van elektrische toestellen. De stad Kortrijk heeft hiervoor energiemeters ter beschikking. Er kunnen verschillende toestellen vergeleken worden. Het maakt de leerlingen bewust dat elektrische toestellen, ook al staan ze uit, nog steeds energie kunnen verbruiken. Te doen school:  

Sluipverbruik van toestellen meten. Energiemeters aanvragen bij de stad, liefst min. 1 week op voorhand.

Te doen stad:  3.3

Het team Milieu stelt energiemeters ter beschikking. Energieverbruiken opvolgen

De school volgt zijn energieverbruik op met participatie van de leerlingen en communiceert hierover. Of de school heeft een eigen energieboekhoudsysteem en communiceert hierover. De leerlingen noteren de meterstanden (gas, elektriciteit) op regelmatige tijdstippen. Op aanvraag levert de stad hiervoor het Excelbestand aan. Te doen school:  

Leerlingen noteren energieverbruik op regelmatige tijdstippen. Energieverbruiken communiceren.

7



Educatief bezoek

De school maakt een educatieve uitstap met als thema energie. Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis. Voorbeelden thema energie: bezoek aan een windturbine (Evolis) of bezoek aan een lage energiewoning/passiefhuis. Te doen school:  3.5

De school plant een milieu-educatief bezoek, met het thema energie. Andere acties

Voorbeelden van andere acties: Energie-actie door de leerlingen, overstappen op groene energie, structurele maatregelen nemen voor energiebesparing en hierover communiceren.

8


4.


Thema “Water”

Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van water en dat verbruik beperken, met participatie van de leerlingen. 4.1 Deelname Wereldwaterdag De school neemt deel aan de Wereldwaterdag georganiseerd door de Vlaamse Overheid. In 2015 gaat die door op dinsdag 22 maart 2016. Scholen die deelnemen kunnen dit schooljaar rekenen op extra ondersteuning. “The World Walks for Water” is een mondiaal evenement dat wil bijdragen tot een hoger bewustzijn rond drinkbaar water én afvoer van vuil water. Scholen en overheden worden aangespoord om op die dag 6 kilometer te stappen, dit is de afstand die miljoenen mensen dagelijks afleggen om in de basisbehoefte ‘drinkbaar water’ te kunnen voorzien. Alle info over de campagne: www.wereldwaterdagatschool.be Te doen school: 

Deelname aan de Wereldwaterdag.

4.2 Watereducatief bezoek De school maakt een educatieve uitstap met als thema water. Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis. Voorbeelden: Bezoek waterproductiecentrum in Kooigem of aan De Gavers in Stasegem (Harelbeke), bezoek waterreservoirs in Bellegem (aanbod VMW), Milieuboot (1ste graad). Partners: VMW Te doen school: 

De school plant een milieu-educatief bezoek met het thema water.

4.3 Meten en analyseren waterverbruik De school volgt zijn waterverbruik op met participatie van de leerlingen. De leerlingen analyseren het waterverbruik. Te doen school: 

Leerlingen noteren waterverbruik op regelmatige tijdstippen.  Analyseren waterverbruik.

4.4 Bezoek aan tentoonstelling Water/War Water/war is een tentoonstelling rond water en duurzaamheid. Bekeken vanuit een ecologische, economische en mondiale bril. Water/War brengt kunstenaars, onderzoeksinstellingen, bedrijven samen om op zoek te gaan naar innovatieve oplossingen voor de uitdagingen rond water wereldwijd. De tentoonstelling loopt van 10 maart tot 26 juni in de Budafabriek. 4.5

Andere acties

Voorbeelden van andere acties: laboproject water kwaliteit analyseren, uitvoeren van structurele maatregelen en hierover communiceren, waterbesparende actie door de leerlingen.

9



Thema “Natuur”

5.

Doelstelling: De leerlingen in contact brengen met de natuur met de nodige aandacht en respect voor de ecologische natuurwaarde. 5.1

Natuurbeheer in Kortrijks groengebied

De school voert kleine beheerswerken uit in een Kortrijks natuurgebied. Doelstelling: de leerlingen leren een Kortrijks natuurgebied kennen en leren wat ecologisch natuurbeheer inhoudt. De beheerswerken houden vooral het afvoeren van maaisel in. Er wordt niet met kettingzagen of ander risicovol materiaal gewerkt. We vragen dat de school de werken uitvoert gedurende minimaal 1 lesuur. We vragen dat de begeleidende leerkracht de klas voorbereidt op het thema ‘ecologisch natuurbeheer’. Mogelijke natuurgebieden waar beheerswerken kunnen plaatsvinden: stadsgroen Marionetten bij Hof te Coucx Kortrijk, ’t Schrijverke in Marke, Kleiputten Kortrijk. Te doen school: 

Aanvraag uitvoeren beheerswerken ([email protected]), minimaal 1 maand op voorhand.


Materiaal en begeleiding voorzien Locatie bepalen Vorming natuur voor leerkrachten

De school vaardigt een leerkracht af voor een vorming natuur. Het aanbod vind je hier: http://www.westvlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/bezoekerscentra/Paginas/vormingleerkrachten.aspx 5.3

Andere acties

Voorbeelden van andere acties: Project natuur op school, pesticidenvrije school i.s.m. Velt.

10


6.

Thema “Duurzame voeding”

Doelstelling: 6.1


de school heeft aandacht voor de principes van duurzame voeding (bio, lokale landbouw, seizoensgebonden fruit en groenten) met participatie van de leerlingen.

Donderdag Veggiedag

Donderdag Veggiedag is een campagne die stimuleert om tenminste één keer per week vegetarisch te eten. Eén dag in de week zonder vlees of vis, maar mét veel groenten en fruit. Donderdag Veggiedag is een campagne van EVA vzw, de organisatie die het brede publiek informeert over vegetarische voeding. De educatieve bundel ‘Donderdag Veggiedag in de klas’ vraag je hier aan (€30). Je vindt er ook alle andere praktische info: http://www.donderdagveggiedag.be/scholen Workshop PlanEet Zet met je leerlingen je vork in duurzame voeding! PlanEet is een workshop over de impact van onze voeding op de planeet, de mensen in het Zuiden, onze gezondheid en de dieren. PlanEet belicht niet enkel Donderdag Veggiedag, maar alle aspecten van duurzame voeding. De PlanEet-workshop is een interactieve workshop in quiz-vorm en met veel filmpjes, stellingen die discussie aanwakkeren, opdrachten, achtergrondinformatie, … De workshop duurt twee lesuren. Leerlingen kunnen (achteraf) de les zelfstandig uitdiepen, het pakket is immers online consulteerbaar. Leerkrachten die na de workshop verder met het thema duurzame voeding aan de slag willen kunnen er uiteraard ook gebruik van maken, alsook van dit pakket met info en oefeningen. Begeleiding door EVA vzw. Meer info of reserveren: [email protected] Kosten Gratis voor Kortrijkse scholen (normale kostprijs: €170/workshop) of 09 329 68 51 6.2

Educatief bezoek

Mogelijke thema’s: bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit. 

De school kan ervoor kiezen om een bezoek te brengen aan een bioboerderij, bioteler of geïntegreerd teler. Bij het bezoek is er aandacht voor milieuvriendelijke landbouw. Mogelijkheden: 1. Het Klokhuis in Sint-Denijs: eigen fruit wordt ter plaatse geperst en gebotteld, milieuvriendelijke productiemethode. Geïntegreerde teelt. Rondleiding op maat van de klas. 2. Bezoek aan een bioboerderij bv. De Feniks in Avelgem (www.vzwfeniks.be), ’t Goed ter Heule in Lauwe of de Heerlijkheid van Heule. 3. Bezoek aan de Bioplanet (op voorhand afspreken via het contactnummer 056/35 05 37) of een natuurvoedingswinkel.

Te doen school:  

Educatief bezoek (bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit). Contact opnemen met Bioplanet, bioboer.

11



Bio- of ecologisch geteelde voeding op school

De school biedt 1 of meerdere bio- of ecologisch geteelde producten (lokaal of seizoensgebonden) aan leerlingen en/of leerkrachten aan tijdens schoolactiviteiten of in de leraarskamer. Te doen school:

 6.4

De nodige bio- of ecologisch geteelde producten aankopen en ter beschikking stellen. Fair Trade@School

Kortrijk is een Fair Trade Gemeente. Om deze titel te behalen voldoet Kortrijk aan zes criteria. Ook scholen spelen hierin een belangrijke rol. Criterium 3 zegt het volgende: ‘scholen gebruiken fairtrade producten en communiceren hierover. Ze zetten educatieve campagnes op om de kennis over en de betrokkenheid bij Fair Trade te vergroten.’ In 2014 volgt een nieuwe editie van May Fair Trade in Kortrijk. Ook als school kan je hier aan deelnemen. De school neemt initiatieven rond Fair Trade. 

Educatieve acties: De Week van de Fair Trade (begin oktober) of de Internationale dag van de Fair Trade (half mei) zijn ideale momenten om eerlijke handel in school in de kijker te zetten. Een publieksactie met alle leerlingen, een Fair Trade sneukelkar, een eerlijk ontbijt, … Alles is mogelijk.



De school biedt producten van eerlijke handel aan en communiceert hierover. bvb. eerlijke koffie in de leraarskamer, fruitsap op sportdag of in drankautomaten, Fairtrade wijn op schoolrecepties, …

Meer info    6.5

www.fairtradegemeenten.be Oxfam Wereldwinkel Kortrijk (056 22 32 44, [email protected]). www.kortrijk.be/mayfairtrade Andere acties

Voorbeeld van andere acties: thema Voedselkilometers. De Noord-Zuid beweging (11.11.11, Vredeseilanden, Broederlijk Delen, …) werkt in 2014 rond het thema ‘Recht op voedsel’. Ook bij hen vind je een boeiend aanbod rond duurzame voeding (zie ook hoofdstuk ‘Mondiaal en Intercultureel Leren’).

12


7


Thema “Duurzame mobiliteit”

Doelstelling: De leerlingen en leerkrachten laten kennis maken met de verschillende vervoerswijzen en hoe je de gevolgen voor het milieu kan beperken. Hierbij geldt het STOP principe. Je verkiest Stappen of Trappen, daarna Openbaar vervoer of (car)Pooling.

ALGEMEEN 7.1

Schoolvervoerplan

De school kan een update van hun schoolvervoerplan maken. Deze update bevat best een overzicht van de vervoerswijze waarop de kinderen en leerkrachten naar school komen en de belangrijkste knelpunt voor veilig schoolverkeer om de school. Deze update dient digitaal bezorgd te worden aan de directie Mobiliteit en Infrastructuur.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de Vlaamse Stichting Verkeerskunde het project Moving Forward aan: Met Moving Forward brengt u op een snelle en efficiënte manier de veiligste en meest duurzame route naar je school digitaal in kaart. Met behulp van een smartphone legt u de verkeersnelpunten in uw schoolomgeving in een handomdraai fotografisch vast om ze daarna te bewerken in Google Maps. Moving Forward is bovendien een uitstekende inleiding voor een les over verkeer en mobiliteit. Reserveer gratis smartphones voor je school en ga met uw leerlingen op stap! Moving Forward gaat veel verder dan de klassieke schoolbereikbaarheidskaart. De knelpunten die u met uw smartphone vastlegt worden automatisch verzonden en verzameld. Je wint dus heel wat tijd. Met de smartphones kunt u uw leerlingen bovendien op een leuke manier betrekken in het hele proces. De route die je in Google Maps uitstippelt kunt u gemakkelijk integreren in de website van uw school. Dat biedt heel wat voordelen:     

U kunt de kaart zeer snel bewerken en updaten; U kunt meer informatie op een overzichtelijke manier tonen; Meer gebruikers zullen uw schoolbereikbaarheidskaart raadplegen; Geen drukkosten meer voor papieren stratenplannen; Andere belangrijke beperkingen van papieren stratenplannen verdwijnen, zoals het ontbreken van kleine verbindingswegen, fietsen wandelroutes, autovrije straten beperkingen door de grenzen van het stratenplan enzovoort.

U kunt de smartphones (uitgerust met de Moving Forward-applicatie) gratis lenen. Ook de toegang tot uw eigen Google Maps-schoolomgeving waarin u uw schoolbereikbaarheidskaart bewerkt en updatet, bieden we u gratis aan. Bovendien kunt u altijd rekenen op ondersteuning van het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV). Surf naar www.movingforward.be voor meer informatie Ook info van Slimme Mobiele Scholen kan dienen voor de opmaak van een schoolvervoersplan.

13



Gemachtigd opzichter aan de schoolpoort

'Nog amper een kwart van de Vlaamse schoolkinderen gaat met de fiets naar school. Dat is het laagste aantal in bijna twintig jaar tijd. Ouders verkiezen de bus of de auto omdat ze bang zijn voor ongelukken.' Als school kan je ervoor zorgen dat de leerlingen veilig kunnen oversteken aan de schoolpoort door ouders, leerkrachten, vrijwilligers aan te moedigen een opleiding tot gemachtigd opzichter te volgen en hen te laten participeren in een beurtrol om de taak van gemachtigd opzichter te verzekeren aan de schoolpoort. Zorg ook dat deze personen voor hun taak verzekerd zijn via de schoolverzekering en voorzie ook het nodige veiligheidsmateriaal (bordje + kledij). Te doen school   

ouders, leerkrachten,vrijwilligers zoeken die bereid zijn de opleiding tot gemachtigd opzichter te volgen en deze taak op regelmatige basis willen opnemen aan de schoolpoort zorgen voor het nodige veiligheidsmateriaal (bordje, armband, kledij) de PZ Vlas contacteren om een opleidingsmoment af te spreken

Te doen PZ Vlas  geeft de opleiding tot gemachtigd opzichter  contacteert de stad voor het opmaken van de machtigingen door de burgemeester. 7.3

Mobibus

Mobibus is een mobiele, interactieve tentoonstelling over mobiliteit die zich richt op de tweede graad van het secundair onderwijs. Deelnemen aan het verkeer is een complexe zaak, zeker voor jongeren. Uit de ongevallenstatistieken blijkt dat in de leeftijdscategorie van 15- tot 29-jarigen het verkeer doodsoorzaak nummer één is. Het is dan ook levensbelangrijk dat jongeren de nodige kennis en vaardigheden aanleren om zich veilig in het verkeer te begeven. Daarnaast is het ook van belang dat jongeren zich op een duurzame manier leren te verplaatsen. De Mobibus komt tijdens het schooljaar 2015-2016 2 weken naar Kortrijk: van maandag 28/09/’15 t.e.m. vrijdag 09/10/’15. Er werd in het voorjaar ’15 een oproep gelanceerd, naar alle Kortrijkse secundaire scholen, om in te tekenen voor een bezoek. Daardoor zitten de 2 weken reeds vol. . Voor het schooljaar 2016-2017 bekijken we in hoeverre we de MOBIBUS naar Kortrijk kunnen halen. 7.4

Educatie verkeersreglementering (theorie)

De school geeft theoretische verkeerseducatie aan de leerlingen met blijvende aandacht gedurende gans het schooljaar. Als school kunt u hiervoor gratis gebruik maken van de verkeerskoffers of een zelf gekozen methode hanteren.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan: Als de school dat wenst kunnen de leerkrachten hiervoor gebruik maken van de verkeerskoffers. De verkeerskoffers zijn samengesteld met allerlei verkeerseducatief materiaal. Er steken handleidingen, boekjes, video’s, spelletjes, posters, werkboekjes, … in. De koffers kunnen ontleend worden gedurende een ganse week, mits € 25 waarborg per koffer.  

Verkeerskoffer 2: eerste graad secundair onderwijs Verkeerskoffer 3: tweede en derde graad secundair onderwijs

Te doen school bij gebruik verkeerskoffers: 

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu.

 Verkeerskoffers afhalen op maandag vm en terugbezorgen op vrijdag vm bij team Milieu. 14



ACTIES DIE HET STAPPEN OF TRAPPEN STIMULEREN 7.5

Pooling in het kader van schooluitstappen

Ga je op stap met de klas, dan hoeft de verplaatsing misschien niet altijd met een bus of de wagen van bereidwillige (groot)ouders. Misschien kan het met de fiets of te voet. De stad stelt hiervoor gratis fietsen ter beschikking, via Mobiel vzw, aan scholen waar niet alle jongeren zelf een fiets hebben. De directie Mobiliteit en Infrastructuur kan de school ondersteunen bij het uitstippelen van een veilige fietsroute op het grondgebied van de stad Kortrijk. Te doen school:  

Als er fietsen nodig zijn: uw aanvraag sturen met doel en aantal naar de directie Mobiliteit en Infrastructuur. De veiligste weg uitstippelen voor de verplaatsing

7.6 Fietsherstelcursus De school kan een fietsherstelcursus aanvragen. De lesgevers zijn mensen van Mobiel vzw en komen de les geven in de school of de klas kan zich hiervoor verplaatsen naar het herstelatelier van vzw Mobiel. Te doen school: 

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu.

Te doen stad:  7.7

Het team Milieu neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen. Fietsdiefstalpreventie

Heel wat leerlingen komen met de fiets naar school. Om hen beter te wapenen tegen mogelijke fietsdieven labelen gemeenschapswachten de fietsen van de leerlingen. Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei. Te doen school:   7.8

Schriftelijk aanvragen van de actie bij de cel preventie, één maand voor de activiteit. Laten ondertekenen van de éénzijdige verklaring, door de ouders/voogd, indien zij de fiets van hun zoon/dochter willen laten labelen. Controle van de technische uitrusting van de fiets

Met een goed uitgeruste fiets op weg gaan en gezien worden in het verkeer verkleint het risico op het betrokken raken bij een verkeersongeval. Daarom organiseert het de cel preventie technische controles van de fietsuitrusting op vraag van de school. Tijdens de donkere maanden wordt er extra aandacht besteed aan het effectief gebruik van de fietsverlichting. De school kan zelf een nacontrole organiseren of deze laten doen door de cel preventie. Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei.

15



Te doen school: 

Schriftelijk aanvragen van de controleactie, de (eventuele) nacontrole bij de cel preventie, één maand voor de activiteit.

Te doen stad:  

De cel preventie controleert de fietsen. De cel preventie verzorgt, indien de school dit wenst, een nacontrole.

Het labelen van fietsen in het kader van diefstalpreventie en de technische controle van de fietsuitrusting kunnen samen of apart aangevraagd worden. 7.9 Mobiel fietsbehendigheidsparcours Het fietsbehendigheidsparcours bestaat uit een rechte plank, een wip, kegels, schijfjes en een coördinatietest. Bij het behendigheidsparcours kan een handleiding, een evaluatieformulier en een ‘rapport’ geleverd worden. Het mobiel fietsbehendigheidsparcours kan gratis ontleend worden voor de duur van een ganse week. Te doen school:  

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu. Zelf de lessen organiseren rondom het thema behendig fietsen.

Te doen stad:  

Het fietsbehendigheidsparcours opstellen op maandagvoormiddag. Het fietsbehendigheidsparcours opbreken op vrijdagnamiddag.

7.10 Educatie veilig stappen of trappen (praktisch) De doelstelling is jonge voetgangers en fietsers leren hoe ze zich veilig in het verkeer kunnen begeven. Ze leren verkeren in het echte alledaagse verkeer en ze leren rekening houden met andere weggebruikers. Het is de bedoeling dat een aantal kinderen na het verwerven van deze kennis op eigen houtje de woon – school – verplaatsing kan doen.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan: a. verkeerseducatieve routes (vero’s) Een verkeerseducatieve route confronteert jongeren met de verkeersrealiteit. Om de leerkrachten te helpen bij het geven van de lessen rond de Vero bestaat er een educatief pakket dat is samengesteld uit een handleiding voor de leerkracht, een CD met powerpointpresentatie om de les te ondersteunen en oefenfiches voor de leerlingen. Iedere klas kreeg het pakket aangereikt, dat het best bij de schoolomgeving aansluit. Er is 1 Vero voor het secundair onderwijs uitgewerkt. Deze route kan met de fiets gedaan worden. b. Praktische fietsproef De jongeren leggen met de fiets individueel een gemarkeerde route af waarlangs ‘controleurs’ staan opgesteld, die de voorbij fietsende leerlingen beoordelen. De route wordt in de school vooraf besproken, ondersteund door een powerpointpresentatie. De ‘controleurs’ zijn mensen van Mobiel vzw, leerkrachten of (groot)ouders

16



De bedoeling van de praktische fietsproef voor het 1 e jaar secundair is het veilig gedrag van de jonge fietser in het werkelijke verkeer te bevorderen. Belangrijk is dat de praktische verkeersproef wordt voorafgegaan door een fietsencontrole en een fietsbehendigheidsproef. Bij de fietsencontrole wordt nagegaan of de leerlingen met een veilig voertuig rijden, terwijl de behendigheidsproeven als doel hebben de bekwaamheid van de jonge fietsers te testen. Leerlingen die zowel voor de fietsencontrole, de behendigheidsproeven en de praktische verkeersproef slagen, zullen later een getuigschrift ontvangen. Te doen school:  

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu. Brief laten ondertekenen door de ouders dat de leerlingen toestemming hebben om de proef af te leggen op de openbare weg. Te doen stad:

 

Het team Milieu neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen en het begeleiden van de praktische proef. Het team Milieu stelt een voorbeeldbrief ter beschikking om aan de ouders te sturen.

c. “Veilig fietsen, een feest ?!” “Veilig fietsen een feest ?!” is een interactief project, voor de eerste graad van het secundair onderwijs, waarbij de kennis van het verkeersreglement als het fietsgedrag in de praktijk afgetoetst wordt. De leerlingen krijgen een film te zien waarbij vijf personages, al fietsend, elk via een eigen weg naar een verjaardagsfeest fietsen. Tijdens hun tocht stellen ze correct als foutief fietsgedrag. Elk groepje volgt een personage en beschrijft zowel het foutief als correct fietsgedrag. Na het bekijken van de film wordt er een klassikale personagebespreking gehouden. Periode waarin we dit interactief project aanbieden: oktober t.e.m. maart. Te doen school:  

Schriftelijk aanvragen van de actie bij de cel preventie, één maand voor de activiteit. Voorzien van een projectiescherm, een projector en een flap-over. Te doen stad:



De cel preventie voert het project uit. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende aan:

Je kan als school bv. een presentatie uitwerken aan de hand van foto’s in de omgeving waarbij je de jongeren wijst op de gevaren op de specifieke locaties en met hen bespreekt hoe zij zich daar verkeersveilig kunnen gedragen. Scholen die dit wensen kunnen een beroep doen op de PZ Vlas voor ondersteuning bij het uitwerken en het geven van deze les. Zij kunnen dan zelf op pad gaan om deze situaties in te oefenen.

17



ACTIES OPENBAAR VERVOER 7.11 Openbaar vervoer De kennis over het openbaar vervoer is voor jongeren vaak ondermaats. Door het aanreiken van een aantal vaardigheden worden leerlingen aangezet om andere, duurzame en milieuvriendelijke vervoerswijzen te gebruiken. Het gebruik van het openbaar vervoer staat in dit luik centraal.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt De Lijn volgende aan: 

Aanvraag voor aanwezigheid van de Lijn op opendeurdagen richten aan: mevrouw Jasmine Van Leerberghe Nieuwpoortsesteenweg 110 8400 OOSTENDE Tel: 059/ 56 53 03 Email: [email protected]

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt NMBS volgende aan: 

De NMBS heeft specifiek op de jongeren gerichte informatie die op de schoolwebsite geplaatst kan worden. Via de link http://www.b-rail.be/nat/N/tarifs/passes/go/index.php is er de mogelijkheid om mee te doen aan wedstrijden en een Go-Pass te winnen. Flyers met informatie over de schooltreinkaart kunnen per school verdeeld worden of met volgende link eveneens op de schoolwebsite geplaatst worden: http://www.brail.be/nat/N/tarifs/traincards/school/index.php

Hier willen wij ook het gebruik van het openbaar vervoer tijdens schooluitstappen promoten bv. tijdens schoolreizen. Tip: voor uitstappen gerelateerd aan milieu, vraag je gratis de MOS Poppelepee aan. Meer info: http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos/onderwijsniveau/basis/gratis-met-de-lijn

18



VEILIG OP WEG Doelstelling: Leerlingen leren wat het betekent om zich op een veilige manier in het verkeer te begeven. Wie kiest voor een duurzame verplaatsing, zorgt automatisch voor een veiligere omgeving. 7.12 Campagne zichtbaarheid in het verkeer De school stimuleert haar leerlingen zichtbaar te zijn in het verkeer. Op welke manier staat de school uiteraard vrij: een verplichting in het schoolreglement, een klaswedstrijd, een ludieke campagne, een zichtbare week… Het ligt in onze bedoeling om te zorgen dat de kinderen, die zich in het verkeer begeven, zichtbaar zijn zowel tijdens de dag als ’s avonds. Te doen school: 

Stimuleren van de zichtbaarheid in het verkeer.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende zaken aan: a.

De school kan bij het team Milieu fluohesjes aankopen tegen € 1,5 per hesje. Deze kunnen dan geschonken, verhuurd of doorverkocht worden aan de leerlingen. Let wel: de verhuur- of verkoopprijs mag niet hoger zijn dan € 1,5. De hesjes zijn verkrijgbaar in 3 maten: small, large en X-large. Zij kunnen na afspraak afgehaald worden bij het team Milieu.

b.

Affiches en buttons om een zichtbaarheidscampagne te ondersteunen. Zij kunnen na afspraak afgehaald worden bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.

19



De dode hoek

De dode hoek is de zone rond de vrachtwagen waarin de chauffeur je niet kan zien. Elk jaar komen een twaalftal fietsers om het leven omdat ze in de dode hoek staan. De slachtoffers zijn meestal jonge fietsers. Het is belangrijk dat jonge fietsers weten wat de dode hoek is en hoe ze zelf een dodehoekongeval kunnen voorkomen.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende zaken aan: a.

Zij stellen een powerpointpresentatie en cd-rom ter beschikking die kunnen gebruikt worden om les te geven rond de dode hoek.

b.

De PZ Vlas komt zelf les geven over de dode hoek. Deze les bevat een theoretisch deel en een praktisch deel. In het theoretisch luik wordt uitgelegd wat de dode hoek is en wat de oorzaken daarvan zijn. Voor het praktijkgedeelte bestaan er twee mogelijkheden: 



De school contacteert een chauffeur (bijv. Één van de ouders die vrachtwagenchauffeur is, een bedrijf in de buurt,..) die op school komt vertellen over zijn ervaringen met de dode hoek. Vraag dat deze persoon zijn vrachtwagen meebrengt en dat alle leerlingen zelf eens op de plaats van de bestuurder mogen gaan zitten. Je kan er natuurlijk ook meteen een uitstap van maken door een bezoek te brengen aan een bedrijf en daar de praktijk te laten doorgaan. Veel bedrijven zijn bereid om hun steun te verlenen aan dergelijke acties omdat het ook voor hen eens een kans is om op een positieve manier in beeld te komen.

Te doen school   

Contact opnemen met een chauffeur of bedrijf Eventueel een locatie zoeken om de vrachtwagen op te stellen en indien nodig (openbare parkings) een aanvraag indienen bij het college van Burgemeester en Schepenen om parkeerverbod te plaatsen. Eventueel contact opnemen met de politiezone om het educatief materiaal te ontlenen of om de theorie te brengen bij de leerlingen.

Te doen PZ Vlas  

Geeft de dode hoeklessen. Formuleert een advies over de vraag om parkeerverbod te plaatsen.

7.14 Booster Rondpunt ontwikkelde een lespakket bestaande uit een DVD met de film ‘Booster’ en kant-en klare lespakketten voor 4 lessen om leerlingen te laten stil staan bij hun gedrag in het verkeer en de gevolgen van een verkeersongeval. Aan de hand van verschillende thema’s uit de film Booster en vertrekkend vanuit de ernstige gevolgen van een verkeersongeval wil dit materiaal jongeren enerzijds sensibiliseren tot veilig gedrag in het verkeer en anderzijds oproepen tot solidariteit met verkeersslachtoffers Het lesmateriaal is ontwikkeld voor jongeren uit de 1e en de 2e graad van het secundair onderwijs. Te doen scholen 

Het lespakket kan online worden aangevraagd op http://rondpunt.be bij ‘Publicaties en producten.

20



Je betaalt enkel 7 euro verzendingskosten. 

Een leerkracht geeft de lessen aan de hand van de DVD en de werkbladen die ook gedownload kunnen worden op de website van Rondpunt.

7.15 Verkeersgetuigen De school kan hun leerlingen confronteren met de gevolgen van eventueel risicovol gedrag in het verkeer door een verkeersgetuige naar de school te halen. Mensen die slachtoffer waren van een ongeval met blijvend letsel getuigen over het ongeval en de gevolgen die dit heeft voor het verdere leven. De doelgroep is 16-18 jarige jongeren in klasverband. Er is ook een lespakket samengesteld voor een voor- of nabespreking in de klas. Het project 'Verkeersgetuigen' van de provincie werd opgenomen in het ruimer project 'Getuigen onderweg' van de vzw Rondpunt. Het bestaand aanbod in West-Vlaanderen blijft gehandhaafd maar alle aanvragen dienen te verlopen via de website van Rondpunt vzw. Je kan echter ook aanvragen dat een nabestaande of een veroorzaker van een verkeersongeval naar je school komt voor een getuigenis. Als je vorig jaar reeds een getuige op school had, kan je ook aangeven of je een voorkeur hebt voor dezelfde getuige of niet. Deze getuigenissen kunnen worden aangevraagd via www.rondpunt.be vorming  getuigenonderweg. Op deze website vind je ook extra materiaal voor de voorbereiding en nabespreking van de getuigenis. Hierop kan ook een educatieve handleiding geraadpleegd worden die de leerkracht de nodige tools aanreikt om voor en na de getuigenis met de klas rond het thema aan de slag te gaan. Let wel, de aanvraag moet drie maanden op voorhand worden ingediend en kost 50 euro per sessie (kan betaald worden met het SMS-budget). . Te doen school: •

dient drie maanden op voorhand een aanvraag in via www.rondpunt.be/getuigenonderweg

a. Educatie Veilig Brommen Deze les wordt beste gegeven aan jongeren die 14 of 15 jaar zijn en dus nog niet met een bromfiets mogen rijden. Dit omdat ze dan al op de hoogte zijn van de gevaren en de gevolgen wanneer ze zich een bromfiets aanschaffen en dus twee keer zouden nadenken voor ze de bromfiets laten opdrijven. Scholen in West-Vlaanderen kunnen een beroep doen op de Cel Educatie van de West-Vlaamse wegpolitie om een dergelijke uiteenzetting te komen geven. (te contacteren via de lokale politie). Te doen school:  

Een les rond bromfietsen plannen Contact opnemen met de lokale politie die dan de verdere afspraken maakt met de Cel Educatie (best een trimester op voorhand contact nemen). Te doen PZ Vlas:



Neemt contact op met de federale politie voor de verdere afspraken.

21



b. Bromfietscontrole Jongeren die hun bromfiets (laten) opdrijven, staan vaak niet stil bij het feit dat dit tot heel veel problemen kan leiden. Niet alleen zijn de boetes voor het rijden met een opgedreven bromfiets zeer hoog, bij een ongeval kan de verzekering verhaalrecht uitoefenen waardoor de jongere (of zijn ouders) het uitgekeerde bedrag moeten terug betalen. Politiezones ondervinden dat de leerlingen minder snel met een opgedreven bromfiets naar school gaan, wanneer ze weten dat er een controle zal plaats hebben. De school kan op een voor de leerlingen onaangekondigd moment een bromfietscontrole laten doorgaan op school. De scholen kunnen eventueel, ter verwittiging, bij het begin van het schooljaar een brief meegeven aan de leerlingen dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal doorgaan maar dan zonder vermelding van de datum waarop deze controle zal doorgaan. Let wel, leerlingen die met een opgedreven bromfiets rijden, mogen op bevel van de politie, niet meer met de bromfiets naar huis rijden en de bromfiets dient te worden afgehaald met aangepast vervoer. De politie geeft de opdracht aan de school toe te zien op de correcte uitvoering hiervan. Te doen school     

Vraagt aan de PZ Vlas om een bromfietscontrole te komen uitvoeren op school. De leerlingen worden niet op voorhand op de hoogte gebracht van deze controle. Eventueel een brief meegeven bij het begin van het schooljaar waarin vermeldt wordt dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal plaats hebben en wat er gebeurt als de bromfiets niet in orde blijkt te zijn. Voorziet een ruimte of een ketting om de opgedreven bromfietsen vast te leggen tot er iemand om komt met aangepast vervoer. Gaat op voorhand al eens na wie met welke bromfiets naar school komt zodat zij op het moment zelf niet meer alle klassen moeten afgaan om te weten wie de eigenaars zijn van de bromfiets.

Te doen PZ Vlas   7.16

De politie komt op aanvraag van de school langs met een curvometer voor een controle van de bromfietsen. De politie stelt een voorbeeldbrief ter beschikking die vooraf aan de leerlingen kan worden meegegeven. Veilig met de wagen a. Het belang van de veiligheidsgordel Het dragen van de veiligheidsgordel is één van de veiligste en goedkoopste manieren om de gevolgen van een verkeersongeval te beperken en het aantal verkeersongevallen te verminderen. De Cel Educatie en Preventie van de federale politie komt langs op uw school om de leerlingen van de derde graad te overtuigen van het nut van de gordel. Eerst wordt een theoretische uiteenzetting (30min) gegeven, waarna de leerlingen in de tuimelwagen mogen plaats nemen. Zo kunnen de leerlingen aan den lijve ondervinden hoe de gordel hen beschermt wanneer het voertuig overkop gaat. Dit aanbod is gratis, de school dient enkel te voorzien in electriciteit voor de tuimelwagen en een laptop met beamer en scherm voor de presentatie. Te doen school: – de presentatie aanvragen bij de PZ Vlas, cel Verkeerspreventie en -educatie (best een halve dag of een hele dag voor alle vijfdes en/of zesdes) - te voorzien in een elektriciteitsaansluiting 220 V 16 A – te voorzien in een laptop, beamer en scherm voor de presentatie 22



Te doen PZ Vlas: – contact opnemen met de federale politie voor het organiseren van deze sessies b. Rijbewijs op school Eindterm 12 omschrijft concreet dat de leerlingen de kennis moeten verwerven die moet volstaan als voorbereiding op het theoretische rijexamen categorie B. Door zijn formulering impliceert eindterm 12 een resultaat. Vakoverschrijdende eindtermen houden in principe alleen een inspanningsverplichting in. Tot nog toe werden eindtermen 7 tot en met 12 nagenoeg niet gerealiseerd in de praktijk. Nochtans toonde een enquête van de VSV en VAB in het voorjaar van 2007 aan dat er een grote nood bestaat aan meer verkeerseducatie in middelbare scholen. Met ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ komt de VSV, in samenwerking met rijscholen en rij-instructeurs, GOCA en de deelnemende scholen, tegemoet aan eindtermen 7 tem. 12. Dankzij ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ kunnen elk jaar vele jongeren het theoretische rijbewijs B behalen en tegelijk een vorming krijgen over verantwoorde mobiliteit zoals bepaald in de verschillende eindtermen. Dit is ook sociaal belangrijk. Een rijbewijs is vandaag de dag immers een belangrijke voorwaarde om volledig aan onze hedendaagse samenleving te kunnen deelnemen. Zo is het bezit van een rijbewijs vaak een belangrijke troef om werk te vinden. De VSV ziet erop toe dat leerlingen uit alle richtingen de beste kansen krijgen om het theoretische rijbewijs te behalen. De nodige aandacht zal geschonken worden aan het deeltijds, beroeps en technisch onderwijs. Er wordt van de rij-instructeurs verwacht dat ze hun lessen aanpassen aan het studieniveau van de jongeren. Te doen school: Inschrijven via www.rijbewijsopschool.be. c. Defensief rijden Risico's nemen hoort bij het leven en is ook noodzakelijk om vooruit te komen in het leven. Toch zijn er ook een pak risico's die heel ernstige gevolgen hebben (vb. een verkeersongeval) en die weinig positiefs opleveren. In de DVD 'Beheers je verkeer' worden 3 verkeersongevallen getoond. Het zijn drie ongevallen die te wijten zijn aan verschillende factoren die voortvloeien uit momenten van onachtzaamheid. Het doel van dit educatief pakket is jongeren bewust te laten worden van de risico's waar je als bestuurder in het verkeer mee geconfronteerd wordt en hen laten nadenken over hoe je zelf kan anticiperen op deze risico's om ongevallen te vermijden. Aan de hand van een analyse van het ongeval komen de jongeren tot een antwoord op twee belangrijke vragen: Wat kan je doen om dergelijke ongevallen te proberen voorkomen? Hoe kan je de mogelijke gevolgen van een dergelijk ongeval vermijden of verminderen? Het doel van de analyse van de verschillende ongevallen is dus niet dat de jongeren gaan rechter spelen en oordelen wie de schuldige is in het verhaal. Door de analyse van het ongeval gaan de jongeren immers beseffen dat verschillende factoren tot het ongeval hebben bijgedragen en dat de schuldvraag dus geen éénduidig antwoord heeft. Elk verhaal begint met een inleiding waarin de verschillende personages worden voorgesteld, vervolgens wordt het ongeval getoond gevolgd door de getuigenissen van de personages. Tot slot komen enkele experts vertellen wat het ongeval veroorzaakt heeft en hoe risicofactoren verminderd of uitgeschakeld kunnen worden. De bedoeling is dat je samen met de leerlingen het ongeval gaat analyseren op basis van de vragen die in het educatief pakket zijn opgenomen. Tenslotte geven een aantal experts hun visie op het ongeval en de gevolgen ervan.

23



Te doen school 

Contact opnemen met de dienst verkeerspreventie en -educatie van de PZ Vlas ([email protected])voor het ontlenen van het educatief pakket.

Het pakket is geschikt voor de derde (of vierde) graad van het secundair onderwijs. 7.17 Sensibiliseren rond correct parkeer- en / of snelheidsgedrag Indien de school zelf een actie onderneemt om het correct parkeren te stimuleren kan ze theoretische ondersteuning krijgen van de PZ Vlas. Iemand van de politiezone kan aan de leerlingen, leerkrachten en verkeersouders uitleg geven over wat goed/fout parkeren is. Dit moet zeker een maand op voorhand aangevraagd worden. Indien de leerlingen in de actie betrokken worden, moeten zij uiteraard begeleid worden door leerkracht of verkeersouders. De school kan eventueel ook zelf een folder ontwerpen om mee te geven aan de ouders over mogelijk correcte parkeerplaatsen in de schoolomgeving. Hiervoor kan eventueel ondersteuning gevraagd worden aan gebiedswerking van de stad Kortrijk. 7.18 Wild parkeren aanpakken De cel preventie organiseert acties om het wild parkeren in de schoolomgeving te bannen en correct parkeren te stimuleren. In samenwerking met de school gaan we op zoek hoe we dit het best aanpakken. We ontwikkelen m.a.w. een actie “op maat” van de school. Een medewerker van de cel preventie komt de actie voorbereiden tijdens een overleg op school. Te doen school:   

De actie wordt tijdens een voorbereidende vergadering met de directie en leerkrachten uitgestippeld. De actie gebeurt in de schoolomgeving, in samenwerking met de leerkrachten. De actie kan “mee gedragen worden” door gemeenschapswachten van de cel preventie.

Te doen stad: De stad – iemand van de cel preventie - begeleidt de voorbereidende vergadering. De gemeenschapswachten – van de cel preventie – helpen mee om de actie uit te voeren. Aanvragen dienen te gebeuren ten laatste 2 maand voor de start van de eigenlijke actie door te mailen naar: [email protected] of bellen naar de cel preventie 056/27.73.00

24


8


Thema “Sociaal vaardige leerlingen”

Doelstelling: Versterken van de leerlingen in het omgaan met problemen. Sociale vaardigheden zijn vaardigheden die je in staat stellen goed met je medemens te kunnen omgaan. Dankzij sociale vaardigheden ben je effectiever in je eigen omgeving, kan je prettiger samenwerken, en je persoonlijke netwerk motiveren voor duurzame projecten waar opnieuw meer mensen aan kunnen bijdragen. In dit hoofdstuk vind je acties die hieraan op één of andere manier tegemoet komen. 8.1

Verspreiden PEP (ROT)- kaarten

De PEP- kaart is voor alle jongeren die zich wel eens rot voelen. Dankzij de kaart weten jongeren waar zij, op elk moment van de dag, om hulp kunnen vragen. Van de volgende organisaties werden de gegevens opgenomen: teleonthaal, awel, JAC, geestelijke gezondheid vlaanderen, zelfmoordlijn, druglijn, 1712 (geweld), discriminatie, allesoverseks/sensoa en de onderwijskiezer. Meer info: [email protected] Te doen school: De school haalt de kaarten op in het stadhuis en verdeelt die aan de hand van de handleiding. Die verdeling waarbij wat uitleg wordt gegeven over de kaart duurt maximum 10 minuten en kan door elke gemotiveerde leerkracht worden gegeven. Te doen stad: De kaarten worden gratis aangemaakt door de stad. Contact: [email protected] 8.2

Anti-pestproject

Hoe de school dit thema aanpakt, maakt niet uit. De school kan hiervoor zelf dingen op touw zetten of kan hierbij een beroep doen op een bestaand aanbod. 1. RE::PEST (voor de eerste en tweede graad van het secundair onderwijs). RE::PEST is een educatief project dat het pesten in het secundair onderwijs wil aanpakken. RE::PEST bestaat uit 4 onderdelen: - een handleiding, is een hulpmiddel voor schoolpersoneel dat samen met leerlingen wil werken aan een veilige leefomgeving; - de vorming voor leerkrachten bereidt leerkrachten voor om van start te gaan met het lessenpakket; - de website: www.howest.be/repest is een omvangrijke bron van aanvullende informatie en - de gids voor ouders bevat informatie over de problematiek van het pesten. RE::PEST staat voor het vormen van leerkrachten, het ter beschikking stellen van een lessenpakket, “the whole school approach” en het game.

25



Te doen school: 

RE::PEST wil iedereen in school betrekken bij het aanpakken van pestgedrag. Daarom vraagt de projectleider dat de volledige school zich engageert om mee te werken aan de aanpak van pestgedrag en het mee creëren van een veilige, aangename schoolsfeer en –omgeving.



Ten minste 2 maanden op voorhand aanvragen, via mail bij de cel preventie [email protected] of bellen naar de cel preventie 056/27.73.00



De kostprijs voor de vorming van leerkrachten is 3 keer € 75. De school dient dit te betalen. Het overige aanbod is gratis.

Te doen stad: De stad legt de contacten met de projectleider van het totaalproject RE::PEST. 2. De theatervoorstelling “Pesten 2.0” (voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs) ‘Pesten 2.0’ is een theaterproductie van DEEZillusie vzw, bedoeld voor leerlingen van de 2 de en 3de graad van het secundair onderwijs. ‘Pesten 2.0’ is een verhaal waarin meisjespesten en cyberpesten centraal staan. Naast deze productie is er ook een educatieve map voorhanden waarin educatieve lessen en spelen voorhanden zijn.

Partner: theatergezelschap DEEZillusie vzw Periode waarin we de actie aanbieden: september t.e.m. mei ’15. Te doen school: De theaterproductie aanvragen via de cel preventie, ten minste 2 maanden op voorhand, via mail bij de cel preventie - [email protected] of bellen naar de cel preventie 056/27.73.00 De school geeft enkele voorkeurdata op en het aantal leerlingen die de voorstelling zullen bijwonen. De school betaalt 50% van de totaalfactuur. Te doen stad: De stad betaalt 50% van de totaalfactuur en zorgt – indien nodig – voor een speellocatie.

26



Aanpak van spijbelaars. Sinds het schooljaar 2013-2014 pakt de cel preventie i.s.m. diverse partners spijbelen aan. Concreet: een secundaire school meldt de onwettige afwezigheid van een leerling. Op basis van de aangeleverde info gaat de preventieambtenaar naar het huis van de spijbelaar en informeert er de ouders over de gevolgen die verdere onwettige afwezigheid kunnen hebben. De ouders krijgen tevens een brief van de school waarin het spijbelen aangekaart wordt. Indien de ouders niet thuis zijn wordt de brief achtergelaten. Te doen school: de aanmelding moet gaan over een leerling uit Kortrijk (en de deelgemeenten); de aanmelding dient – bij voorkeur – te gebeuren voor leerlingen uit de 1ste en 2de graad van het Kortrijks secundair onderwijs en de aanmelding moet gaan over een leerling die maximaal 5 halve dagen ongewettigd afwezig is. De aanmelding van spijbelaars kan gebeuren door iedere Kortrijkse secundaire school. De aangemelde leerling dient evenwel uit Kortrijk of de deelgemeenten te komen.

Wanneer aanvragen: de actie heeft plaats tijdens het lopende schooljaar. Te doen stad: de cel preventie gaat langs bij de spijbelaar en zijn ouders, heeft een gesprek over het spijbelprobleem en laat een brief achter van de school waarin de lln. aangemaand wordt om niet te spijbelen. Aanmeldingen gebeuren bij: de cel preventie, 056 27 73 00 of [email protected] 8.4 Politioneel aanspreekpunt jeugdcriminaliteit voor de scholen Het aanspreekpunt vervult een scharnierfunctie tussen de schoolgemeenschappen enerzijds en de lokale politie anderzijds. Door een geïntegreerde aanpak en samenwerking tussen scholen, politie, parket en de hulpverlening beoogt men een vroege opsporing van problemen om zo ernstige misdrijven te voorkomen. De school kan contact opnemen met het aanspreekpunt om een individueel probleem met een leerling aan te kaarten (bv. steaming van een andere leerling, vechtpartij, jongere met een mes op zak, bedreiging van een leerkracht, drugbezit of druggebruik op school, diefstal, …). Bij hoogdringende situaties wordt gevraagd om de politie te contacteren via het noodnummer 101! Ook voor problematische spijbelen (min. 30 B-codes) en nadat de school en het CLB al de nodige stappen ondernomen hebben, kunnen de scholen nog steeds terecht bij politie. Wanneer het probleem bij de minderjarige ligt, zal gewerkt worden met een anti-spijbelcontract. Wanneer er onwil is van de ouders zal een proces-verbaal opgesteld worden. Ook voor meer structurele of collectieve problemen kan men bij het aanspreekpunt terecht: een gericht toezicht aanvragen in de onmiddellijke schoolomgeving, problemen van drugdealen aan de schoolpoort, planning 50-dagen viering, een gerichte preventieve actie binnen de schoolmuren… . Te doen school: Bij hoogdringendheid neemt de school contact op via het noodnummer 101 Voor alle niet-dringende meldingen contacteert de school het aanspreekpunt scholen: Isabelle Degraeve Teamchef Sociale dienst – Aanspreekpunt scholen PZ Vlas Baliestraat 3 – Marke Tel. 056/271144 [email protected] Melding problematisch spijbelen via: www.pzvlas.be – E-loket – meldingen – problematisch spijbelen

27


9


Thema “Mondiaal en intercultureel leren”

Doelstelling: De school werkt op een positieve manier rond diversiteit in de eigen samenleving. De school heeft aandacht voor mondiale thema’s in het lesaanbod (ontwikkelingseducatie). De school kan hiervoor zelf initiatieven op touw zetten of kan hierbij een beroep doen op een bestaand aanbod. 9.1

Interculturele wandeling/fietstocht

In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Met deze interculturele wandeling/fietstocht geven we scholen de kans hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken. Met een gids bezoeken we een aantal winkels in de Zwevegemsestraat, het Onthaalbureau Inburgering en een aantal opbouwprojecten. Tijdens de tocht komen getuigenissen van Kortrijkzanen met interculturele roots aan bod. Praktisch: o o o o o

Vorm: wandeling of fietstocht (fiets zelf meebrengen of huren (Mobiel vzw Veemarkt)) Duur: Wandeling: 2u; Fietstocht: 3u Maximum 20 pers./gids Aanvraagmogelijkheden: elke dag van de week; zowel voor- als namiddag Prijs: -Wandeling: € 55 (2u)/gids; Fietstocht: € 82,5 (3u)/gids -Thee (indien gewenst): € 1/p.

Meer informatie en reservatie: Leiaarde - www.leaardekortrijk.be - Marlies Geldof [email protected], 0474 72 57 91. 9.2

Interlevensbeschouwelijke wandeling

In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Dit brengt een diversiteit aan religies en levensbeschouwingen met zich mee. Met deze interlevensbeschouwelijke wandeling willen we scholen de kans geven hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken. De tocht doorkruist de Sint-Janswijk waar drie religies vertegenwoordigd zijn. We bezoeken de moskee, orthodoxe kerk en Lourdesgrot met katholieke kerk. Op elke plaats leren we bij over de belangrijkste principes, verschillen en gelijkenissen, … van deze religies. Daarnaast schetst de gids ook een totaalbeeld van alle aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk. Tijdens de wandeling is er aandacht voor de Kortrijkse geschiedenis van deze religies en wordt ook een totaalbeeld van de aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk geschetst. Praktisch     

Duur: 2u Doelgroep: secundair onderwijs (begeleider noodzakelijk) Maximum 20 pers./gids Aanvraagmogelijkheden: Enkel tijdens voormiddagen en niet op vrijdag! Prijs: € 55 (2u)/ gids

Meer informatie en resevatie: Leiaarde - Marlies Geldof - www.leiaardekortrijk.be [email protected], 0474 72 57 91. Te doen school: Reservatie en verplaatsing naar startpunt.

28



Aanbod interculturele workshops en ontmoetingen

Ben je op zoek naar iemand die wil getuigen over zijn/haar migratie naar België? Zoek je een interessante invulling voor een themadag/activiteit? Wil je graag met je groep/klas werken rond het thema ‘samenleven in diversiteit’? Zoek je als bestuurslid of leerkracht ondersteuning om met het thema interculturaliteit aan de slag te gaan? In opdracht van de stad Kortrijk bundelde Leiaarde alle interculturele vormingen voor middelbare scholen, verenigingen en organisaties in één brochure. De brochure biedt een overzicht van de mogelijkheden in Kortrijk. Je vindt een digitale versie via volgende link. Je kan een gratis papieren exemplaar bekomen bij Leiaarde. Meer informatie bij Leiaarde - Marlies - www.leiaardekortrijk.be, [email protected], 0474 72 57 91 9.4 Oudercommunicatie

De school maakt, in het kader van een duidelijke communicatie met haar ouders, gebruik van ondersteunende instrumenten als het pictogrammenwoordenboek en/of de Sociaal Tolkendienst. De school biedt het pictogrammenwoordenboek aan aan alle gezinsoudsten uit de school en passen de pictogrammen toe in hun schriftelijke communicatie Meer informatie: Hanne Verledens Te doen school:    

Contract aangaan met de sociale tolkendienst. Dagen op voorhand tolk aanvragen via de sociale tolkendienst. Verspreiden pictogrammenwoordenboek. Toepassen pictogrammen in schriftelijke communicatie met ouders.


De directie Burger en Welzijn sluit een overeenkomst af met de sociale tolkendienst. Aanbieden pictogrammenwoordenboek vanuit onderwijsopbouwwerk. Andere acties

De school kan ook zelf andere acties voeren om te werken rond mondiale vorming. Er zijn heel wat organisaties NGO’s (Broederlijke Delen, Vredeseilanden, Amnesty International, …) of lokale organisaties met een eigen mondiaal aanbod. Wie inhoudelijke en financiële ondersteuning wenst rond mondiale thema’s, kan terecht bij Kleur Bekennen (www.kleurbekennen.be). Wist je dat je ook in de Kortrijkse bib terecht kan voor diverse educatieve materialen rond mondiale thema’s.

29



Contactpersonen Liesbeth Vanderschaeve Duurzaamheid

Koen Verhaege Preventieambtenaar

directie Ruimtelijke en Economische Stadsontwikkeling Grote Markt 54 8500 Kortrijk tel: 056 27 82 42 [email protected]

directie Mens en Samenleving Grote Markt 54 8500 Kortrijk tel: 056 27 73 02 [email protected]

Katrien Verkest Verkeerspreventie en – educatie Politiezone Vlas Baliestraat 3 8510 Marke tel: 056 27 11 84 [email protected]

On-line reserveren voor openbaar domein, nadars,… via www. Kortrijk.be\organiseren

30

Bijlage secundair onderwijs schooljaar

Recommend Documents