Bijlage secundair onderwijs schooljaar

Bijlage secundair onderwijs

schooljaar 2013 - 2014



Inleiding De stad Kortrijk draagt duurzaamheid hoog in het vaandel. De stad neemt veel initiatieven rond duurzame ontwikkeling. Ook voor het onderwijs worden activiteiten opgezet en aangeboden. Deze acties worden in het duurzaamheidscharter gebundeld. Duurzame ontwikkeling? Duurzame ontwikkeling wordt gezien als “een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Er is genoeg voor altijd voor iedereen.” Bij duurzame ontwikkeling is er sprake van een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen, zowel hier als elders in de wereld. Waarom duurzame ontwikkeling in het onderwijs? Duurzame ontwikkeling is een zaak van iedereen. Om tot goede oplossingen te komen is er een brede kijk nodig, gebaseerd op de nodige kennis, vaardigheden en attitudes. Duurzame ontwikkeling in het onderwijs legt geen extra last op de schouders van de leerkrachten of de scholen. Het is geen nieuw vak. Het gaat over een andere manier van kijken tegen wat u vandaag al doet. Het is een leidraad voor de lessen, schoolcultuur en de beslissingen in school. In het duurzaamheidscharter vind je activiteiten rond milieu, mobiliteit, gelijke onderwijskansen, mondiale vorming, preventie, participatie, … De nadruk ligt op de samenhang van verschillende activiteiten. Door verschillende acties te combineren in vakoverschrijdende projecten of thema’s kan je in de klas op een eenvoudige manier aan duurzame ontwikkeling werken. Thema-avonden Per schooljaar richt de stad minstens 1 thema-avond in. Op die manier peilt de stad naar de noden van de scholen. Tijdens deze thema-avonden zetten we ook inspirerende voorbeelden van scholen in de kijker. Het duurzaamheidscharter is een samenwerking tussen de stad Kortrijk en Politiezone Vlas.

2



Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................ 2 Inhoudsopgave ................................................................................................. 3 1.

2.

3.

4.

5.

Thema “Duurzaamheid algemeen” ........................................................... 6 1.1

MOS ............................................................................................................................. 6

1.2

Kleur bekennen ............................................................................................................. 6

1.3

Aanbod bibliotheek ........................................................................................................ 6

1.4

Vorming MOS voor leerkrachten ..................................................................................... 6

1.5

Thema-avonden ............................................................................................................ 6

1.6

Nascholingsaanbod Kleur Bekennen................................................................................ 7

1.7

Oprichten en/of verderzetten duurzame werkgroep ......................................................... 7

1.8

Duurzaamheidsdag/) week............................................................................................. 7

Thema “Afvalpreventie” ............................................................................ 8 2.1

PMD-vrije school ........................................................................................................... 8

2.2

Actie om herbruikbare verpakkingen te stimuleren .......................................................... 8

2.3

Milieuvriendelijk aankoopbeleid ...................................................................................... 8

2.4

Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken ................................................ 8

2.5

Vrijdag Kuisdag ............................................................................................................. 9

2.6

Herbruikbare bekers ...................................................................................................... 9

2.7

Duurzame schoolaankopen ............................................................................................ 9

Thema “Energie” ...................................................................................... 10 3.1

Deelname Dikke truiendag ............................................................................................10

3.2

Meten sluipverbruik van toestellen .................................................................................10

3.3

Energieverbruiken opvolgen ..........................................................................................10

3.4

Educatief bezoek ..........................................................................................................11

3.5

Andere acties ...............................................................................................................11

Thema “Water” ........................................................................................ 12 4.1

Deelname Wereldwaterdag ...........................................................................................12

4.2

Watereducatief bezoek .................................................................................................12

4.3

Meten en analyseren waterverbruik ...............................................................................12

4.4

Andere acties ...............................................................................................................12

Thema “Natuur” ....................................................................................... 13 5.1

Natuurbeheer in Kortrijks groengebied...........................................................................13

5.2

Vorming natuur voor leerkrachten .................................................................................13

5.3

Andere acties ...............................................................................................................13

3


6.

7.

8.


Thema “Duurzame voeding” ................................................................... 14 6.1

Donderdag Veggiedag ..................................................................................................14

6.2

Educatief bezoek ..........................................................................................................14

6.3

Bio- of ecologisch geteelde voeding op school ................................................................14

6.4

Fair Trade@School .......................................................................................................15

6.5

Andere acties ...............................................................................................................15

Thema “Duurzame mobiliteit” ................................................................ 16 7.1

Schoolvervoerplan ........................................................................................................16

7.2

Mobibus .......................................................................................................................17

7.3

Educatie verkeersreglementering (theorie) .....................................................................17

7.4

Pooling in het kader van schooluitstappen .....................................................................17

7.5

Fietsherstelcursus .........................................................................................................18

7.6

Fietsdiefstalpreventie ....................................................................................................18

7.7

Controle van de technische uitrusting van de fiets ..........................................................18

7.8

Mobiel fietsbehendigheidsparcours ................................................................................19

7.9

Educatie veilig stappen of trappen (praktisch) ................................................................19

7.10

Openbaar vervoer ........................................................................................................20

7.11

Campagne zichtbaarheid in het verkeer .........................................................................21

7.12

De dode hoek ..............................................................................................................22

7.13

Verkeersgetuigen .........................................................................................................22

7.14

Bromfietscontrole .........................................................................................................23

7.15

Educatie veilig brommen/met de wagen (praktisch) ........................................................24

7.16

Sensibiliseren rond correct parkeer- en / of snelheidsgedrag ...........................................24

7.17

Defensief rijden ............................................................................................................25

7.18

Rijbewijs op school .......................................................................................................25

Thema “Sociaal vaardige leerlingen” ..................................................... 26 8.1

Verspreiden ROT- kaarten .............................................................................................26

8.2

Druggerelateerde voorstelling .......................................................................................27

8.3

Anti-pestproject............................................................................................................27

4


9.


Thema “Mondiaal en intercultureel leren” ............................................. 28 9.1

Workshop ‘Aan Tafel’ ....................................................................................................28

9.2

Deelname actiedag ‘Ik Kook van Woede! - vrijdag 25 oktober ........................................28

9.3

Deelname aan Zuiddag – donderdag 17 oktober ............................................................28

9.4

Interculturele wandeling/fietstocht ................................................................................28

9.5

Interlevensbeschouwelijke wandeling ............................................................................29

9.6

Aanbod interculturele workshops en ontmoetingen .........................................................29

9.7

Oudercommunicatie......................................................................................................30

9.8

Brede school ................................................................................................................30

9.9

Aandacht voor vrijwilligerswerk .....................................................................................31

9.10

Andere acties ...............................................................................................................31

Contactpersonen ............................................................................................ 32

5


1.


Thema “Duurzaamheid algemeen”

Organisaties en educatieve materialen 1.1 MOS De school werkt actief rond MOS of behaalt de Groene Vlag. MOS scholen kunnen beroep doen op het gratis aanbod van de provincie (themabundels, educatieve koffers, inhoudelijke ondersteuning). Partner: provincie West-Vlaanderen (contactpersoon: [email protected]) 1.2 Kleur bekennen Kleur Bekennen stimuleert, inspireert en ondersteunt leerkrachten om in de klas te werken rond verschillende invalshoeken van wereldburgerschap. Kleur Bekennen biedt: •

Advies en begeleiding op maat

•

Educatief materiaal

•

Financiële ondersteuning

•

Gratis nascholingen

•

Workshops & coaching

Invalshoeken: duurzame ontwikkeling, vrede, democratie en burgerzin, diversiteit, mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, onderlinge afhankelijkheid en opvoeden tot wereldburgers Contact: www.kleurbekennen.be - Valentien Goethals, 051 26 50 51, [email protected] 1.3 Aanbod bibliotheek In de Kortrijkse bib vind je educatieve pakketten rond afvalpreventie, voeding en milieu algemeen. Als leerkracht vraag je een groepskaart aan om gratis educatieve speelleermaterialen te ontlenen. Alle info: http://www.kortrijk.be/bibliotheek/jeugdeneducatie

Vorming en netwerking 1.4 Vorming MOS voor leerkrachten De provincie heeft een interessant aanbod vormingen dat mooi aansluit bij het duurzaamheidcharter. Het vormingsaanbod vind je hier: http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/mos/Pages/vormingsagenda.aspx 1.5 Thema-avonden De stad richt minstens 1 keer per schooljaar een vorming, thema-avond of netwerkmoment in voor leerkrachten. Verschillende thema’s uit het duurzaamheidcharter komen aan bod.

6



1.6 Nascholingsaanbod Kleur Bekennen Kleur Bekennen biedt een nascholingsaanbod aan met een waaier aan verschillende thema’s. http://www.westvlaanderen.be/kwaliteit/Welzijn/pnzc/Documents/KLB%20programma%20nascholingen%2020132014.pdf

Overige 1.7 Oprichten en/of verderzetten duurzame werkgroep De school moedigt leerlingenparticipatie aan en richt hiervoor een milieuwerkgroep op. De werkgroep bestaat naast eventueel leerkrachten ook uit gemotiveerde leerlingen die bedenker/trekker zijn van diverse rond milieu en andere duurzaamheidsthema’s. 1.8 Duurzaamheidsdag/) week De school kan een duurzaamheidsdag/-week organiseren waarop alle klassen rond duurzaamheidsthema’s werken. Een duurzaamheidsweek kan dienen als start of apotheose rond deze thema’s binnen een schooljaar.

7


2.


Thema “Afvalpreventie”

Doelstelling: De school beoogt het voorkomen van afval d.m.v. educatie, infrastructurele aanpassingen, schoolreglement e.d. Het afvalbeleid hanteert de principes van de ‘ladder van Lansink’. De verschillende trappen (van boven naar beneden) zijn: 1. Preventie, 2. Hergebruik, 3. Sorteren en recycleren, 4.Verbranden met energierecuperatie, 5. Storten 2.1

PMD-vrije school

De school kiest ervoor om geen PMD te produceren. Automaten met blikjes zijn er niet of worden vervangen door automaten met retourflesjes. De leerlingen brengen geen brikjes mee, gebruik van waterkannen met kraantjeswater vormt een alternatief. De stad ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. Alle info: http://www.kortrijk.be/producten/herbruikbare-bekers-lenen 2.2

Actie om herbruikbare verpakkingen te stimuleren

De school stimuleert het gebruik van herbruikbare verpakkingen (brooddozen, drinkbussen). De school communiceert hierover en/of neemt dit op in het schoolreglement. De stad ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. Alle info: http://www.kortrijk.be/ producten/herbruikbare-bekers-lenen 2.3

Milieuvriendelijk aankoopbeleid

De school houdt bij aankopen rekening met duurzaamheid en kiest waar mogelijk voor een milieuvriendelijk product. Voorbeelden: gerecycleerd of FSC papier aankopen, milieuvriendelijke schoonmaakproducten, milieuvriendelijke verven en ander knutselmateriaal, duurzame of geen gadgets, elektrische toestellen op stroom of werkend met herlaadbare batterijen. Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer: www.milieukoopwijzer.be 2.4

Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken

De school brengt een educatief bezoek met als thema afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken. Voorbeelden: Bedrijfsbezoek IMOG Harelbeke of IMOG Moen (met composteringsinstallatie), bedrijfsbezoek Galloo (metaalverwerking), Van Gansewinkel. Je vindt talrijke ideeën in het MOS-themapakket ‘Afval’. Partner: IMOG, MOS Te doen school: • •

Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken. Ev. contact opnemen met IMOG.

8


2.5


Vrijdag Kuisdag

De school beperkt zwerfvuil in de schoolomgeving door 2-wekelijks een zwerfvuilactie te organiseren in de schoolomgeving. De actie Vrijdag Kuisdag richt zich tot jongeren uit de 2de graad secundair onderwijs. 15 – 16 jarigen ruimen geregeld het zwerfvuil in hun schoolomgeving op. Deze actie zorgt voor een nette omgeving en bevordert goed nabuurschap tussen de school en de bewoners. Als tegenprestatie levert de stad logistieke steun. We verwachten dat de school de schoolomgeving 2-wekelijks opruimt. Als de vrijdag niet past, kan voor een andere dag geopteerd worden. Te doen school: • •

Aanvragen actie bij de directie Leefmilieu, [email protected] of 056/27 82 00. Kalender voor de zwerfvuilacties opstellen en doorsturen naar [email protected].

Te doen stad: • • 2.6

De directie Leefmilieu staat in voor logistieke ondersteuning: bakken, tangen en handschoenen. De directie Leefmilieu staat in voor de levering en het ophalen van de bakken.

Herbruikbare bekers

Een schoolfeest of info-avond? Gebruik liever herbruikbare bekers i.p.v wegwerpbekers. De milieuimpact van de herbruikbare beker is veel kleiner. Je kan natuurlijk ook kiezen voor echte glazen. De stad ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement. Meer info: http://www.kortrijk.be/producten/herbruikbare-bekers-lenen 2.7

Duurzame schoolaankopen

Plan je een aankoop kantoormateriaal, papier of kopieertoestel? Kies bij voorkeur de milieuvriendelijke optie. Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer: www.milieukoopwijzer.be

9


3.


Thema “Energie”

Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van energie en dat verbruik beperken, met participatie van de leerlingen. 3.1

Deelname Dikke truiendag

De school neemt deel aan de Dikketruiendag georganiseerd door de Vlaamse Overheid. Dit schooljaar gaat de Dikke-truiendag door op vrijdag 14 februari 2014. Scholen en overheden worden aangespoord om op die dag de verwarming een paar graden lager te zetten. Scholen zetten de Dikke-truiendag extra kracht bij door er een (ludieke) activiteit rond te organiseren. Campagnemateriaal wordt gratis ter beschikking gesteld: http://www.lne.be/campagnes/dikketruiendag Te doen school: • • 3.2

Verwarming lager zetten op 14 februari én de leerlingen erover informeren. Extra actie of actiedag waarbij de leerlingen betrokken worden. Meten sluipverbruik van toestellen

De school meet het sluipverbruik van elektrische toestellen. De stad Kortrijk heeft hiervoor energiemeters ter beschikking. Er kunnen verschillende toestellen vergeleken worden. Het maakt de leerlingen bewust dat elektrische toestellen, ook al staan ze uit, nog steeds energie kunnen verbruiken. Te doen school: • •

Sluipverbruik van toestellen meten. Energiemeters aanvragen bij de stad, liefst min. 1 week op voorhand.


De directie Leefmilieu stelt energiemeters ter beschikking. De directie Leefmilieu houdt invulschema’s voor de ontlening van de energiemeters bij. Energieverbruiken opvolgen

De school volgt zijn energieverbruik op met participatie van de leerlingen en communiceert hierover. Of de school heeft een eigen energieboekhoudsysteem en communiceert hierover. De leerlingen noteren de meterstanden (gas, elektriciteit) op regelmatige tijdstippen. Op aanvraag levert de stad hiervoor het Excelbestand aan. Te doen school: • •

Leerlingen noteren energieverbruik op regelmatige tijdstippen in Excelbestand. Energieverbruiken communiceren.

Te doen stad: •

Aanleveren Excelbestand (op aanvraag).

10


3.4


Educatief bezoek

De school maakt een educatieve uitstap met als thema energie. Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis. Voorbeelden thema energie: bezoek aan een windturbine (Evolis) of bezoek aan een lage energiewoning/passiefhuis (aanbod Zonnewindt vzw). Partners: Zonnewindt vzw Te doen school: • 3.5

De school plant een milieu-educatief bezoek, met het thema energie. Andere acties

Voorbeelden van andere acties: Energie-actie door de leerlingen, overstappen op groene energie, structurele maatregelen nemen voor energiebesparing en hierover communiceren.

11


4.


Thema “Water”

Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van water en dat verbruik beperken, met participatie van de leerlingen. 4.1 Deelname Wereldwaterdag De school neemt deel aan de Wereldwaterdag georganiseerd door de Vlaamse Overheid. “The World Walks for Water” is een mondiaal evenement dat wil bijdragen tot een hoger bewustzijn rond drinkbaar water én afvoer van vuil water. Scholen en overheden worden aangespoord om op die dag 6 kilometer te stappen, dit is de afstand die miljoenen mensen dagelijks afleggen om in de basisbehoefte ‘drinkbaar water’ te kunnen voorzien. Alle info over de campagne: http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos/mos-extra/wereldwaterdag Te doen school: •

Deelname aan de Wereldwaterdag.

4.2 Watereducatief bezoek De school maakt een educatieve uitstap met als thema water. Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis. Voorbeelden: Bezoek waterproductiecentrum in Kooigem of aan De Gavers in Stasegem (Harelbeke), bezoek waterreservoirs in Bellegem (aanbod VMW), Milieuboot (1ste graad). Partners: VMW Te doen school: •

De school plant een milieu-educatief bezoek met het thema water.

4.3 Meten en analyseren waterverbruik De school volgt zijn waterverbruik op met participatie van de leerlingen. De leerlingen analyseren het waterverbruik. Te doen school: • •

Leerlingen noteren waterverbruik op regelmatige tijdstippen. Analyseren waterverbruik.

4.4 Andere acties Voorbeelden van andere acties: laboproject water kwaliteit analyseren, uitvoeren van structurele maatregelen en hierover communiceren, waterbesparende actie door de leerlingen.

12


5.


Thema “Natuur”

Doelstelling: De leerlingen in contact brengen met de natuur met de nodige aandacht en respect voor de ecologische natuurwaarde. 5.1

Natuurbeheer in Kortrijks groengebied

De school voert kleine beheerswerken uit in een Kortrijks natuurgebied. Doelstelling: de leerlingen leren een Kortrijks natuurgebied kennen en leren wat ecologisch natuurbeheer inhoudt. De beheerswerken houden vooral het afvoeren van maaisel in. Er wordt niet met kettingzagen of ander risicovol materiaal gewerkt. We vragen dat de school de werken uitvoert gedurende minimaal 1 lesuur. We vragen dat de begeleidende leerkracht de klas voorbereidt op het thema ‘ecologisch natuurbeheer’. Mogelijke natuurgebieden waar beheerswerken kunnen plaatsvinden: stadsgroen Marionetten bij Hof te Coucx Kortrijk, ’t Schrijverke in Marke, Kleiputten Kortrijk. Te doen school: •

Aanvraag uitvoeren beheerswerken ([email protected] of 056 27 82 00), minimaal 1 maand op voorhand.


Materiaal en begeleiding voorzien Locatie bepalen Vorming natuur voor leerkrachten

De school vaardigt een leerkracht af voor een vorming natuur. Het aanbod vind je hier: http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/bezoekerscentra/Pages/default.aspx 5.3

Andere acties

Voorbeelden van andere acties: Project natuur op school, pesticidenvrije school i.s.m. Velt.

13


6.

Thema “Duurzame voeding”

Doelstelling:

6.1


de school heeft aandacht voor de principes van duurzame voeding (bio, lokale landbouw, seizoensgebonden fruit en groenten) met participatie van de leerlingen.

Donderdag Veggiedag

Donderdag Veggiedag is een campagne die stimuleert om tenminste één keer per week vegetarisch te eten. Eén dag in de week zonder vlees of vis, maar mét veel groenten en fruit. Donderdag Veggiedag is een campagne van EVA vzw, de organisatie die het brede publiek informeert over vegetarische voeding. De educatieve bundel ‘Donderdag Veggiedag in de klas’ vraag je hier aan (€30). Je vindt er ook alle andere praktische info: http://www.donderdagveggiedag.be/scholen 6.2

Educatief bezoek

Mogelijke thema’s: bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit. •

De school kan ervoor kiezen om een bezoek te brengen aan een bioboerderij, bioteler of geïntegreerd teler. Bij het bezoek is er aandacht voor milieuvriendelijke landbouw. Mogelijkheden: 1. Het Klokhuis in Sint-Denijs: eigen fruit wordt ter plaatse geperst en gebotteld, milieuvriendelijke productiemethode. Geïntegreerde teelt. Rondleiding op maat van de klas. 2. Bezoek aan een bioboerderij bv. De Feniks in Avelgem (www.vzwfeniks.be), ’t Goed ter Heule in Lauwe of de Heerlijkheid van Heule. 3. Bezoek aan de Bioplanet (op voorhand afspreken via het contactnummer 056/35 05 37) of een natuurvoedingswinkel.

Te doen school: • • 6.3

Educatief bezoek (bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit). Contact opnemen met Bioplanet, bioboer.

Bio- of ecologisch geteelde voeding op school

De school biedt 1 of meerdere bio- of ecologisch geteelde producten (lokaal of seizoensgebonden) aan leerlingen en/of leerkrachten aan tijdens schoolactiviteiten of in de leraarskamer. Te doen school: •

De nodige bio- of ecologisch geteelde producten aankopen en ter beschikking stellen.

14


6.4


Fair Trade@School

Kortrijk is een Fair Trade Gemeente. Om deze titel te behalen voldoet Kortrijk aan zes criteria. Ook scholen spelen hierin een belangrijke rol. Criterium 3 zegt het volgende: ‘scholen gebruiken fairtrade producten en communiceren hierover. Ze zetten educatieve campagnes op om de kennis over en de betrokkenheid bij Fair Trade te vergroten.’ In 2014 volgt een nieuwe editie van May Fair Trade in Kortrijk. Ook als school kan je hier aan deelnemen. De school neemt initiatieven rond Fair Trade. •

Educatieve acties: De Week van de Fair Trade (begin oktober) of de Internationale dag van de Fair Trade (half mei) zijn ideale momenten om eerlijke handel in school in de kijker te zetten. Een publieksactie met alle leerlingen, een Fair Trade sneukelkar, een eerlijk ontbijt, … Alles is mogelijk.

•

De school biedt producten van eerlijke handel aan en communiceert hierover. bvb. eerlijke koffie in de leraarskamer, fruitsap op sportdag of in drankautomaten, Fairtrade wijn op schoolrecepties, …

Meer info • • • 6.5

www.fairtradegemeenten.be Oxfam Wereldwinkel Kortrijk (056 22 32 44, [email protected]). Stad Kortrijk – team Welzijn. – www.kortrijk.be/mayfairtrade Andere acties

Voorbeeld van andere acties: thema Voedselkilometers. De Noord-Zuid beweging (11.11.11, Vredeseilanden, Broederlijk Delen, …) werkt in 2013 en 2014 rond het thema ‘Recht op voedsel’. Ook bij hen vind je een boeiend aanbod rond duurzame voeding (zie ook hoofdstuk ‘Mondiaal en Intercultureel Leren’).

15


7.


Thema “Duurzame mobiliteit”

Doelstelling: De leerlingen en leerkrachten laten kennis maken met de verschillende vervoerswijzen en hoe je de gevolgen voor het milieu kan beperken. Hierbij geldt het STOP principe. Je verkiest Stappen of Trappen, daarna Openbaar vervoer of (car)Pooling.

ALGEMEEN 7.1

Schoolvervoerplan

De school kan een update van hun schoolvervoerplan maken. Deze update bevat best een overzicht van de vervoerswijze waarop de kinderen en leerkrachten naar school komen en de belangrijkste knelpunt voor veilig schoolverkeer om de school. Deze update dient digitaal bezorgd te worden aan de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de Vlaamse Stichting Verkeerskunde het project Moving Forward aan: Met Moving Forward brengt u op een snelle en efficiënte manier de veiligste en meest duurzame route naar je school digitaal in kaart. Met behulp van een smartphone legt u de verkeersnelpunten in uw schoolomgeving in een handomdraai fotografisch vast om ze daarna te bewerken in Google Maps. Moving Forward is bovendien een uitstekende inleiding voor een les over verkeer en mobiliteit. Reserveer gratis smartphones voor je school en ga met uw leerlingen op stap! Moving Forward gaat veel verder dan de klassieke schoolbereikbaarheidskaart. De knelpunten die u met uw smartphone vastlegt worden automatisch verzonden en verzameld. Je wint dus heel wat tijd. Met de smartphones kunt u uw leerlingen bovendien op een leuke manier betrekken in het hele proces. De route die je in Google Maps uitstippelt kunt u gemakkelijk integreren in de website van uw school. Dat biedt heel wat voordelen: • • • • •

U kunt de kaart zeer snel bewerken en updaten; U kunt meer informatie op een overzichtelijke manier tonen; Meer gebruikers zullen uw schoolbereikbaarheidskaart raadplegen; Geen drukkosten meer voor papieren stratenplannen; Andere belangrijke beperkingen van papieren stratenplannen verdwijnen, zoals het ontbreken van kleine verbindingswegen, fietsen wandelroutes, autovrije straten beperkingen door de grenzen van het stratenplan enzovoort.

U kunt de smartphones (uitgerust met de Moving Forward-applicatie) gratis lenen. Ook de toegang tot uw eigen Google Maps-schoolomgeving waarin u uw schoolbereikbaarheidskaart bewerkt en updatet, bieden we u gratis aan. Bovendien kunt u altijd rekenen op ondersteuning van het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV). Surf naar www.movingforward.be voor meer informatie Ook info van Slimme Mobiele Scholen kan dienen voor de opmaak van een schoolvervoersplan.

16


7.2


Mobibus

Mobibus is een mobiele interactieve tentoonstelling over mobiliteit die zich richt op de tweede graad van het secundair onderwijs. Deelnemen aan het verkeer is een complexe zaak, zeker voor jongeren. Uit de ongevallenstatistieken blijkt dat in de leeftijdscategorie van 15- tot 29-jarigen het verkeer doodsoorzaak nummer één is. Het is dan ook levensbelangrijk dat jongeren de nodige kennis en vaardigheden aanleren om zich veilig in het verkeer te begeven. Daarnaast is het ook van belang dat jongeren zich op een duurzame manier leren te verplaatsen. De Mobibus komt naar Kortrijk van 23 september 2013 tot en met 4 oktober 2013 voor het regulier onderwijs en van 9 december 2013 tot en met 13 december 2013 voor het bijzonder onderwijs. Scholen kunnen gratis inschrijven bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. De mobibus heeft nu ook een eigen webstek. Op www.mobibus.be kunnen jongeren op een leuke manier kennismaken met verkeer en mobiliteit. 7.3

Educatie verkeersreglementering (theorie)

De school geeft theoretische verkeerseducatie aan de leerlingen met blijvende aandacht gedurende gans het schooljaar. Als school kunt u hiervoor gratis gebruik maken van de verkeerskoffers of een zelf gekozen methode hanteren. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan: Als de school dat wenst kunnen de leerkrachten hiervoor gebruik maken van de verkeerskoffers. De verkeerskoffers zijn samengesteld met allerlei verkeerseducatief materiaal. Er steken handleidingen, boekjes, video’s, spelletjes, posters, werkboekjes, … in. De koffers kunnen ontleend worden gedurende een ganse week, mits € 25 waarborg per koffer. • •

Verkeerskoffer 2: eerste graad secundair onderwijs Verkeerskoffer 3: tweede en derde graad secundair onderwijs

Te doen school bij gebruik verkeerskoffers: • •

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Verkeerskoffers afhalen op maandagvoormiddag en terugbezorgen op vrijdagvoormiddag bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur

ACTIES DIE HET STAPPEN OF TRAPPEN STIMULEREN 7.4

Pooling in het kader van schooluitstappen

Ga je op stap met de klas, dan hoeft de verplaatsing misschien niet altijd met een bus of de wagen van bereidwillige (groot)ouders. Misschien kan het met de fiets of te voet. De stad stelt hiervoor gratis fietsen ter beschikking, via Mobiel vzw, aan scholen waar niet alle jongeren zelf een fiets hebben. De directie Mobiliteit en Infrastructuur kan de school ondersteunen bij het uitstippelen van een veilige fietsroute op het grondgebied van de stad Kortrijk. Te doen school: • •

Als er fietsen nodig zijn: uw aanvraag sturen met doel en aantal naar de directie Mobiliteit en Infrastructuur. De veiligste weg uitstippelen voor de verplaatsing

17


7.5


Fietsherstelcursus

De school kan een fietsherstelcursus aanvragen. De lesgevers zijn mensen van Mobiel vzw en komen de les geven in de school of de klas kan zich hiervoor verplaatsen naar het herstelatelier van vzw Mobiel. Te doen school: • Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Te doen stad: •

7.6

De directie Mobiliteit en Infrastructuur neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen. Fietsdiefstalpreventie

Heel wat leerlingen komen met de fiets naar school. Om hen beter te wapenen tegen mogelijke fietsdieven labelen gemeenschapswachten de fietsen van de leerlingen. Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei. Te doen school: • •

7.7

Schriftelijk aanvragen van de actie bij het stedelijk preventieteam, één maand voor de activiteit. Laten ondertekenen van de éénzijdige verklaring, door de ouders, indien zij de fiets van hun zoon/dochter willen laten labelen. Controle van de technische uitrusting van de fiets

Met een goed uitgeruste fiets op weg gaan en gezien worden in het verkeer verkleint het risico op het betrokken raken bij een verkeersongeval. Daarom organiseert het stedelijk preventieteam technische controles van de fietsuitrustingop vraag van de school. Tijdens de donkere maanden wordt er extra aandacht besteed aan het effectief gebruik van de fietsverlichting. De school kan zelf een nacontrole organiseren of deze laten doen door het stedelijk preventieteam. Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei. Te doen school: •

Schriftelijk aanvragen van de controleactie, de (eventuele) nacontrole bij het stedelijk preventieteam, één maand voor de activiteit. Te doen stad: • •

Het stedelijk preventieteam controleert de fietsen. Het stedelijk preventieteam verzorgt, indien de school dit wenst, een nacontrole.

Het labelen van fietsen in het kader van diefstalpreventie en de technische controle van de fietsuitrusting kunnen samen of apart aangevraagd worden.

18


7.8


Mobiel fietsbehendigheidsparcours

Het fietsbehendigheidsparcours bestaat uit een rechte plank, een wip, kegels, schijfjes en een coördinatietest. Bij het behendigheidsparcours kan een handleiding, een evaluatieformulier en een ‘rapport’ geleverd worden. Het mobiel fietsbehendigheidsparcours kan gratis ontleend worden voor de duur van een ganse week. Te doen school: • •

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Zelf de lessen organiseren rondom het thema behendig fietsen.


Het fietsbehendigheidsparcours opstellen op maandagvoormiddag. Het fietsbehendigheidsparcours opbreken op vrijdagnamiddag. Educatie veilig stappen of trappen (praktisch)

De doelstelling is jonge voetgangers en fietsers leren hoe ze zich veilig in het verkeer kunnen begeven. Ze leren verkeren in het echte alledaagse verkeer en ze leren rekening houden met andere weggebruikers. Het is de bedoeling dat een aantal kinderen na het verwerven van deze kennis op eigen houtje de woon – school – verplaatsing kan doen. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan: a. verkeerseducatieve routes (vero’s) Een verkeerseducatieve route confronteert jongeren met de verkeersrealiteit. Om de leerkrachten te helpen bij het geven van de lessen rond de Vero bestaat er een educatief pakket dat is samengesteld uit een handleiding voor de leerkracht, een CD met powerpointpresentatie om de les te ondersteunen en oefenfiches voor de leerlingen. Iedere klas kreeg een pakket aangereikt, daarnaast kunnen zij ook een beroep doen op 1 van de andere pakketten door het aan te vragen bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Er is 1 Vero voor het secundair onderwijs uitgewerkt. Deze route kan met de fiets gedaan worden. b. Praktische fietsproef De jongeren leggen met de fiets individueel een gemarkeerde route af waarlangs ‘controleurs’ staan opgesteld, die de voorbij fietsende leerlingen beoordelen. De route wordt in de school vooraf besproken, ondersteund door een powerpointpresentatie. De ‘controleurs’ zijn mensen van Mobiel vzw, leerkrachten of (groot)ouders. Op drukke kruispunten worden de controles uitgevoerd door politie – inspecteurs. De bedoeling van de praktische fietsproef voor het 1e jaar secundair is het veilig gedrag van de jonge fietser in het werkelijke verkeer te bevorderen. Belangrijk is dat de praktische verkeersproef wordt voorafgegaan door een fietsencontrole en een fietsbehendigheidsproef. Bij de fietsencontrole wordt nagegaan of de leerlingen met een veilig voertuig rijden, terwijl de behendigheidsproeven als doel hebben de bekwaamheid van de jonge fietsers te testen. Leerlingen die zowel voor de fietsencontrole, de behendigheidsproeven en de praktische verkeersproef slagen, zullen later een getuigschrift ontvangen.

19



Te doen school: • •

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur. Brief laten ondertekenen door de ouders dat de leerlingen toestemming hebben om de proef af te leggen op de openbare weg. Te doen stad:

• •

De directie Mobiliteit en Infrastructuur neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen en het begeleiden van de praktische proef. De directie Mobiliteit en Infrastructuur stelt een voorbeeldbrief ter beschikking om aan de ouders te sturen. c. “Veilig fietsen, een feest ?!” “Veilig fietsen een feest ?!” is een interactief project, voor de eerste graad van het secundair onderwijs, waarbij de kennis van het verkeersreglement als het fietsgedrag in de praktijk afgetoetst wordt. De leerlingen krijgen een film te zien waarbij vijf personages, al fietsend, elk via een eigen weg naar een verjaardagsfeest fietsen. Tijdens hun tocht stellen ze correct als foutief fietsgedrag. Elk groepje volgt een personage en beschrijft zowel het foutief als correct fietsgedrag. Na het bekijken van de film wordt er een klassikale personagebespreking gehouden. Periode waarin we dit interactief project aanbieden: oktober t.e.m. maart. Te doen school:

•

Schriftelijk aanvragen van de actie bij het stedelijk preventieteam, één maand voor de activiteit. • Voorzien van een projectiescherm, een projector en een flap-over. Te doen stad: • Het stedelijk preventieteam voert het project uit. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende aan: Je kan als school bv. een presentatie uitwerken aan de hand van foto’s in de omgeving waarbij je de jongeren wijst op de gevaren op de specifieke locaties en met hen bespreekt hoe zij zich daar verkeersveilig kunnen gedragen. Scholen die dit wensen kunnen een beroep doen op de PZ Vlas voor ondersteuning bij het uitwerken en het geven van deze les. Zij kunnen dan zelf op pad gaan om deze situaties in te oefenen.

ACTIES OPENBAAR VERVOER 7.10

Openbaar vervoer

De kennis over het openbaar vervoer is voor jongeren vaak ondermaats. Door het aanreiken van een aantal vaardigheden worden leerlingen aangezet om andere, duurzame en milieuvriendelijke vervoerswijzen te gebruiken. Het gebruik van het openbaar vervoer staat in dit luik centraal. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt De Lijn volgende aan: •

Aanvraag voor aanwezigheid van de Lijn op opendeurdagen richten aan: mevrouw Jasmine Van Leerberghe Nieuwpoortsesteenweg 110 8400 OOSTENDE Tel: 059/ 56 53 03 Email: [email protected]

20



Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt NMBS volgende aan: •

De NMBS heeft specifiek op de jongeren gerichte informatie die op de schoolwebsite geplaatst kan worden. Via de link http://www.b-rail.be/nat/N/tarifs/passes/go/index.php is er de mogelijkheid om mee te doen aan wedstrijden en een Go-Pass te winnen. Flyers met informatie over de schooltreinkaart kunnen per school verdeeld worden of met volgende link eveneens op de schoolwebsite geplaatst worden: http://www.brail.be/nat/N/tarifs/traincards/school/index.php

Hier willen wij ook het gebruik van het openbaar vervoer tijdens schooluitstappen promoten bv. tijdens schoolreizen. Tip: voor uitstappen gerelateerd aan milieu, vraag je gratis de MOS Poppelepee aan. Meer info: http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos/onderwijsniveau/basis/gratis-met-de-lijn

VEILIG OP WEG Doelstelling: Leerlingen leren wat het betekent om zich op een veilige manier in het verkeer te begeven. Wie kiest voor een duurzame verplaatsing, zorgt automatisch voor een veiligere omgeving. 7.11

Campagne zichtbaarheid in het verkeer

De school stimuleert haar leerlingen zichtbaar te zijn in het verkeer. Op welke manier staat de school uiteraard vrij: een verplichting in het schoolreglement, een klaswedstrijd, een ludieke campagne, een zichtbare week… Het ligt in onze bedoeling om te zorgen dat de kinderen, die zich in het verkeer begeven, zichtbaar zijn zowel tijdens de dag als ’s avonds. Te doen school: •

Stimuleren van de zichtbaarheid in het verkeer.

Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende zaken aan: a.

De school kan bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur fluohesjes aankopen tegen € 1,5 per hesje. Deze kunnen dan geschonken, verhuurd of doorverkocht worden aan de leerlingen. Let wel: de verhuur- of verkoopprijs mag niet hoger zijn dan € 1,5. De hesjes zijn verkrijgbaar in 3 maten: small, large en X-large. Zij kunnen na afspraak afgehaald worden bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.

b.

Affiches en buttons om een zichtbaarheidscampagne te ondersteunen. Zij kunnen na afspraak afgehaald worden bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.

21


7.12


De dode hoek

De dode hoek is de zone rond de vrachtwagen waarin de chauffeur je niet kan zien. Elk jaar komen een twaalftal fietsers om het leven omdat ze in de dode hoek staan. De slachtoffers zijn meestal jonge fietsers. Het is belangrijk dat jonge fietsers weten wat de dode hoek is en hoe ze zelf een dodehoekongeval kunnen voorkomen. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende zaken aan: a.

Zij stellen een powerpointpresentatie en cd-rom ter beschikking die kunnen gebruikt worden om les te geven rond de dode hoek.

b.

De PZ Vlas komt zelf les geven over de dode hoek. Deze les bevat een theoretisch deel en een praktisch deel. In het theoretisch luik wordt uitgelegd wat de dode hoek is en wat de oorzaken daarvan zijn. Voor het praktijkgedeelte bestaan er twee mogelijkheden: •

•

De school contacteert een chauffeur (bijv. Één van de ouders die vrachtwagenchauffeur is, een bedrijf in de buurt,..) die op school komt vertellen over zijn ervaringen met de dode hoek. Vraag dat deze persoon zijn vrachtwagen meebrengt en dat alle leerlingen zelf eens op de plaats van de bestuurder mogen gaan zitten. Je kan er natuurlijk ook meteen een uitstap van maken door een bezoek te brengen aan een bedrijf en daar de praktijk te laten doorgaan. Veel bedrijven zijn bereid om hun steun te verlenen aan dergelijke acties omdat het ook voor hen eens een kans is om op een positieve manier in beeld te komen.

Te doen school • • •

Contact opnemen met een chauffeur of bedrijf Eventueel een locatie zoeken om de vrachtwagen op te stellen en indien nodig (openbare parkings) een aanvraag indienen bij het college van Burgemeester en Schepenen om parkeerverbod te plaatsen. Eventueel contact opnemen met de politiezone om het educatief materiaal te ontlenen of om de theorie te brengen bij de leerlingen.

Te doen PZ Vlas • •

Geeft de dode hoeklessen. Formuleert een advies over de vraag om parkeerverbod te plaatsen.

7.13 Verkeersgetuigen De school kan hun leerlingen confronteren met de gevolgen van eventueel risicovol gedrag in het verkeer door een verkeersgetuige naar de school te halen. Mensen die slachtoffer waren van een ongeval met blijvend letsel getuigen over het ongeval en de gevolgen die dit heeft voor het verdere leven. De doelgroep is 16-18 jarige jongeren in klasverband. Er is ook een lespakket samengesteld voor een voor- of nabespreking in de klas. Het project 'Verkeersgetuigen' van de provincie werd opgenomen in het ruimer project 'Getuigen onderweg' van de vzw Rondpunt. Het bestaand aanbod in West-Vlaanderen blijft gehandhaafd maar alle aanvragen dienen te verlopen via de website van Rondpunt vzw. Je kan echter ook aanvragen dat een nabestaande of een veroorzaker van een verkeersongeval naar je school komt voor een getuigenis. Als je vorig jaar reeds een getuige op school had, kan je ook aangeven of je een voorkeur hebt voor dezelfde getuige of niet.

22



Deze getuigenissen kunnen worden aangevraagd via www.rondpunt.be/getuigenonderweg. Hierop kan ook een educatieve handleiding geraadpleegd worden die de leerkracht de nodige tools aanreikt om voor en na de getuigenis met de klas rond het thema aan de slag te gaan. Let wel, de aanvraag moet drie maanden op voorhand worden ingediend en kost 50 euro per sessie (kan betaald worden met het SMS-budget). . Te doen school: • dient drie maanden op voorhand een aanvraag in via www.rondpunt.be/getuigenonderweg 7.14 Bromfietscontrole Het opdrijven van de bromfiets blijft een populair fenomeen onder de jongeren. Nochtans zijn de boetes voor het rijden met een opgedreven bromfiets zeer hoog en zijn de gevolgen bij een ongeval zeer zwaar. Politiezones ondervinden dat de leerlingen minder snel met een opgedreven bromfiets naar school gaan, wanneer ze weten dat er een controle zal plaats hebben. De school kan op een voor de leerlingen onaangekondigd moment een bromfietscontrole laten doorgaan op school. De scholen kunnen eventueel, ter verwittiging, bij het begin van het schooljaar een brief meegeven aan de leerlingen dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal doorgaan maar dan zonder vermelding van de datum waarop deze controle zal doorgaan. Let wel, leerlingen die met een opgedreven bromfiets rijden, mogen op bevel van de politie, niet meer met de bromfiets naar huis rijden en de bromfiets dient te worden afgehaald met aangepast vervoer. De politie geeft de opdracht aan de school toe te zien op de correcte uitvoering hiervan. Te doen school: • • • • •

Vraagt aan de PZ Vlas om een bromfietscontrole te komen uitvoeren op school. De leerlingen worden niet op voorhand op de hoogte gebracht van deze controle. Eventueel een brief meegeven bij het begin van het schooljaar waarin vermeldt wordt dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal plaats hebben en wat er gebeurt als de bromfiets niet in orde blijkt te zijn. Voorziet een ruimte of een ketting om de opgedreven bromfietsen vast te leggen tot er iemand om komt met aangepast vervoer. Gaat op voorhand al eens na wie met welke bromfiets naar school komt zodat zij op het moment zelf niet meer alle klassen moeten afgaan om te weten wie de eigenaars zijn van de bromfiets.

Te doen PZ Vlas: • •

De politie komt op aanvraag van de school langs met een curvometer voor een controle van de bromfietsen. De politie stelt een voorbeeldbrief ter beschikking die vooraf aan de leerlingen kan worden meegegeven.

23



7.15 Educatie veilig brommen/met de wagen (praktisch) Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende aan: a. Veilig brommen Deze les wordt beste gegeven aan jongeren die 14 of 15 jaar zijn en dus nog niet met een bromfiets mogen rijden. Dit omdat ze dan al op de hoogte zijn van de gevaren en de gevolgen wanneer ze zich een bromfiets aanschaffen en dus twee keer zouden nadenken voor ze de bromfiets laten opdrijven. Scholen in West-Vlaanderen kunnen een beroep doen op de Cel Educatie van de West-Vlaamse wegpolitie om een dergelijke uiteenzetting te komen geven. (te contacteren via de lokale politie). Te doen school: • •

Een les rond bromfietsen plannen Contact opnemen met de lokale politie die dan de verdere afspraken maakt met de Cel Educatie (best een trimester op voorhand contact nemen). Te doen PZ Vlas:

•

Neemt contact op met de federale politie voor de verdere afspraken. b. Veilig met de wagen De school bereidt de leerlingen voor op de risico's van het rijden onder invloed van middelen en het te snel rijden. Organiseer een les rond defensief autorijden voor een leerjaar van de derde graad of werk met hen rond drugs, alcohol en snelheid. De federale politie geeft lessen over defensief autorijden. Voor een les rond drugs, alcohol en snelheid kan gewerkt worden met de cd-rom Flits! Te doen school:

•

Neem eventueel contact op met de lokale politie die dan verdere afspraken maakt met de federale politie. (best een trimester op voorhand aanvragen) Te doen politiezone:

• Neemt contact op met de Cel Educatie van de Wegpolitie West-Vlaanderen voor de afspraken rond defensief autorijden. 7.16

Sensibiliseren rond correct parkeer- en / of snelheidsgedrag

Indien de school zelf een actie onderneemt om het correct parkeren te stimuleren kan ze theoretische ondersteuning krijgen van de PZ Vlas. Iemand van de politiezone kan aan de leerlingen, leerkrachten en verkeersouders uitleg geven over wat goed/fout parkeren is. Dit moet zeker een maand op voorhand aangevraagd worden. Indien de leerlingen in de actie betrokken worden, moeten zij uiteraard begeleid worden door leerkracht of verkeersouders. De school kan eventueel ook zelf een folder ontwerpen om mee te geven aan de ouders over mogelijk correcte parkeerplaatsen in de schoolomgeving. Hiervoor kan eventueel ondersteuning gevraagd worden aan gebiedswerking van de stad Kortrijk.

24


7.17


Defensief rijden

Risico's nemen hoort bij het leven en is ook noodzakelijk om vooruit te komen in het leven. Toch zijn er ook een pak risico's die heel ernstige gevolgen hebben (vb. een verkeersongeval) en die weinig positiefs opleveren. In de DVD 'Beheers je verkeer' worden 3 verkeersongevallen getoond. Het zijn drie ongevallen die te wijten zijn aan verschillende factoren die voortvloeien uit momenten van onachtzaamheid. Het doel van dit educatief pakket is jongeren bewust te laten worden van de risico's waar je als bestuurder in het verkeer mee geconfronteerd wordt en hen laten nadenken over hoe je zelf kan anticiperen op deze risico's om ongevallen te vermijden. Aan de hand van een analyse van het ongeval komen de jongeren tot een antwoord op twee belangrijke vragen: Wat kan je doen om dergelijke ongevallen te proberen voorkomen? Hoe kan je de mogelijke gevolgen van een dergelijk ongeval vermijden of verminderen? Het doel van de analyse van de verschillende ongevallen is dus niet dat de jongeren gaan rechter spelen en oordelen wie de schuldige is in het verhaal. Door de analyse van het ongeval gaan de jongeren immers beseffen dat verschillende factoren tot het ongeval hebben bijgedragen en dat de schuldvraag dus geen éénduidig antwoord heeft. Elk verhaal begint met een inleiding waarin de verschillende personages worden voorgesteld, vervolgens wordt het ongeval getoond gevolgd door de getuigenissen van de personages. Tot slot komen enkele experts vertellen wat het ongeval veroorzaakt heeft en hoe risicofactoren verminderd of uitgeschakeld kunnen worden. De bedoeling is dat je samen met de leerlingen het ongeval gaat analyseren op basis van de vragen die in het educatief pakket zijn opgenomen. Tenslotte geven een aantal experts hun visie op het ongeval en de gevolgen ervan. Te doen school •

Contact opnemen met de dienst verkeerspreventie en -educatie van de PZ Vlas ([email protected])voor het ontlenen van het educatief pakket.

Het pakket is geschikt voor de derde (of vierde) graad van het secundair onderwijs. 7.18

Rijbewijs op school

Eindterm 12 omschrijft concreet dat de leerlingen de kennis moeten verwerven die moet volstaan als voorbereiding op het theoretische rijexamen categorie B. Door zijn formulering impliceert eindterm 12 een resultaat. Vakoverschrijdende eindtermen houden in principe alleen een inspanningsverplichting in. Tot nog toe werden eindtermen 7 tot en met 12 nagenoeg niet gerealiseerd in de praktijk. Nochtans toonde een enquête van de VSV en VAB in het voorjaar van 2007 aan dat er een grote nood bestaat aan meer verkeerseducatie in middelbare scholen. Met ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ komt de VSV, in samenwerking met rijscholen en rij-instructeurs, GOCA en de deelnemende scholen, tegemoet aan eindtermen 7 tem. 12. Dankzij ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ kunnen elk jaar vele jongeren het theoretische rijbewijs B behalen en tegelijk een vorming krijgen over verantwoorde mobiliteit zoals bepaald in de verschillende eindtermen. Dit is ook sociaal belangrijk. Een rijbewijs is vandaag de dag immers een belangrijke voorwaarde om volledig aan onze hedendaagse samenleving te kunnen deelnemen. Zo is het bezit van een rijbewijs vaak een belangrijke troef om werk te vinden. De VSV ziet erop toe dat leerlingen uit alle richtingen de beste kansen krijgen om het theoretische rijbewijs te behalen. De nodige aandacht zal geschonken worden aan het deeltijds, beroeps en technisch onderwijs. Er wordt van de rij-instructeurs verwacht dat ze hun lessen aanpassen aan het studieniveau van de jongeren. Te doen school: Inschrijven via www.rijbewijsopschool.be. 25


8.


Thema “Sociaal vaardige leerlingen”

Doelstelling: Versterken van de leerlingen in het omgaan met problemen. Sociale vaardigheden zijn vaardigheden die je in staat stellen goed met je medemens te kunnen omgaan. Dankzij sociale vaardigheden ben je effectiever in je eigen omgeving, kan je prettiger samenwerken, en je persoonlijke netwerk motiveren voor duurzame projecten waar opnieuw meer mensen aan kunnen bijdragen. In dit hoofdstuk vind je acties die hieraan op één of andere manier tegemoet komen. 8.1

Verspreiden ROT- kaarten De school verspreidt de ROT -kaarten onder de leerlingen. De ROT- kaart is voor alle jongeren die zich wel eens rot voelen. Dankzij de kaart weten jongeren waar zij, op elk moment van de dag, om hulp kunnen vragen. Zit je met een probleem en je wilt met iemand praten of iets uitzoeken op het internet dan moet de reflex zijn: Rap Onze Telefoonkaart. Tweejaarlijks worden de Rot -kaarten vernieuwd. Het heeft dus geen zin om elk jaar aan iedere leerling een kaart te geven. Nieuwe leerlingen kunnen wel een kaart krijgen zolang de voorraad strekt. Meer info: www.kortrijk.be/drugspreventie | [email protected] | 056/27 72 92 Te doen school: De school haalt de kaarten op in het stadhuis en verdeelt die aan de hand van de handleiding. Die verdeling waarbij wat uitleg wordt gegeven over de kaart duurt maximum 10 minuten en kan door elke gemotiveerde leerkracht worden gegeven.

Te doen stad: De kaarten worden gratis aangemaakt door de stad. Contact: [email protected] | 056/27 72 92

26


8.2


Druggerelateerde voorstelling

De school bezoekt een druggerelateerde voorstelling met één of meerdere leerjaren. B.v. “Trip” Een ontroerende én humoristische theatervoorstelling met live muziek over drugs en de andere kant van de roes. Schuldig of niet schuldig, dat is de vraag. Daar moet u een antwoord op zoeken, beste publiek. U bent vandaag de jury van dit proces. Trip mee op de dunne lijn tussen vrijheid en verantwoordelijkheid. Tussen hallucineren en realiseren. Over stoned zijn als een kieken. of een garnaal. En nuchter zijn als ... als wat eigenlijk ? Wij praten één uur, maar u heeft het laatste woord. TRIP neemt je mee in de belevingswereld van elke jongere ... Auteurs: Frank Van Erum & Matthias De Paep Spel & muziek: Frank Van Erum Duur: 55 minuten zonder pauze Maximum aantal toeschouwers : 120 (inclusief leerkrachten) per voorstelling Plaats: Arenatheater Schouwburg Kortrijk Wanneer: In de week van 23 tot 27 januari Voor leerlingen vanaf 16 jaar Meer info: www.uitgezonderd.be | [email protected] | 056/27 72 92 8.3

Anti-pestproject

Hoe de school dit thema aanpakt, maakt niet uit. De school kan hiervoor zelf dingen op touw zetten of kan hierbij een beroep doen op een bestaand aanbod. Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad de theatervoorstelling “Doodgepest !?” aan. De theatervoorstelling “Doodgepest !?” raakt de problematiek van het pesten, in al zijn vormen aan. De doelgroep van deze productie is de eerste graad van het secundair onderwijs. Partner: theatergezelschap DEEZillusie vzw Periode waarin we de actie aanbieden: januari t.e.m. mei ’14. Te doen school: Schriftelijk aanvragen van de theatervoorstelling bij cel onderwijs, twee maand op voorhand: [email protected]. Te doen stad: • Cel onderwijs zorgt voor de praktische organisatie van deze theatervoorstelling.

27


9.


Thema “Mondiaal en intercultureel leren”

Doelstelling: De school werkt op een positieve manier rond diversiteit in de eigen samenleving. De school heeft aandacht voor mondiale thema’s in het lesaanbod (ontwikkelingseducatie). De school kan hiervoor zelf initiatieven op touw zetten of kan hierbij een beroep doen op een bestaand aanbod. 9.1

Workshop ‘Aan Tafel’

De stad Kortrijk biedt scholen de mogelijkheid aan om gratis in te schrijven op de workshop Aan Tafel’ van Studio Globo. In deze interactieve workshop zoeken we samen hoe we in 2050 negen miljard monden kunnen voeden. De perfecte smaakmaker om de nieuwe campagne van 11.11.11 rond recht op voedsel bij u op school te brengen! De workshop is gericht naar 4, 5 en 6 van het secundair onderwijs. Gratis voor Kortrijkse scholen. Meer info: www.kortrijk.be/mondialevorming Te doen school: • • •

Workshop reserveren bij Studio Globo ([email protected], 02 526 10 98) Vervoersonkosten zijn voor de school Lokaal en materiaal voorzien

Te doen stad • 9.2

Promotie en betaling begeleiding workshop. Deelname actiedag ‘Ik Kook van Woede! - vrijdag 25 oktober

De jaarlijkse 11.11.11-campagne staat dit jaar in het teken van ‘recht op voedsel’. Op vrijdag 25 oktober is er de jaarlijkse actiedag. Scholen koken die dag soep en tonen zo aan de politici dat ze niet akkoord zijn met de onrechtvaardige voedselsituatie. Registreer je actie en ga aan de slag: www.ikkookvanwoede.be (Wat kan jij doen?) 9.3

Deelname aan Zuiddag – donderdag 17 oktober

Neem met je school op donderdag 17 oktober deel aan Zuiddag. Scholieren gaan één dag aan de slag bij een bedrijf, dienst, organisatie. Het loon dat ze voor die dag krijgen gaat naar een jongerenproject van Vredeseilanden in Peru. Deelnemende scholen ontvangen een educatief pakket waarmee ze in de klas aan de slag kunnen. Ook de stad Kortrijk biedt een aantal jobs aan. www.zuiddag.be 9.4

Interculturele wandeling/fietstocht

In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Met deze interculturele wandeling/fietstocht geven we scholen de kans hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken. Met een gids bezoeken we een aantal winkels in de Zwevegemsestraat, het Onthaalbureau Inburgering en een aantal opbouwprojecten. Tijdens de tocht komen getuigenissen van Kortrijkzanen met interculturele roots aan bod.

28



Praktisch: o o o o o

Vorm: wandeling of fietstocht (fiets zelf meebrengen of huren (Mobiel vzw Veemarkt)) Duur: Wandeling: 2u; Fietstocht: 3u Maximum 20 pers./gids Aanvraagmogelijkheden: elke dag van de week; zowel voor- als namiddag Prijs: -Wandeling: € 55 (2u)/gids; Fietstocht: € 82,5 (3u)/gids -Thee (indien gewenst): € 1/p.

Meer informatie en reservatie: Leiaarde - www.leaardekortrijk.be - Marlies Geldof [email protected], 0474 72 57 91. 9.5

Interlevensbeschouwelijke wandeling

In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Dit brengt een diversiteit aan religies en levensbeschouwingen met zich mee. Met deze interlevensbeschouwelijke wandeling willen we scholen de kans geven hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken. De tocht doorkruist de Sint-Janswijk waar drie religies vertegenwoordigd zijn. We bezoeken de moskee, orthodoxe kerk en Lourdesgrot met katholieke kerk. Op elke plaats leren we bij over de belangrijkste principes, verschillen en gelijkenissen, … van deze religies. Daarnaast schetst de gids ook een totaalbeeld van alle aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk. Tijdens de wandeling is er aandacht voor de Kortrijkse geschiedenis van deze religies en wordt ook een totaalbeeld van de aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk geschetst. Praktisch • • • • •

Duur: 2u Doelgroep: secundair onderwijs (begeleider noodzakelijk) Maximum 20 pers./gids Aanvraagmogelijkheden: Enkel tijdens voormiddagen en niet op vrijdag! Prijs: € 55 (2u)/ gids

Meer informatie en resevatie: Leiaarde - Marlies Geldof - www.leiaardekortrijk.be [email protected], 0474 72 57 91. Te doen school: Reservatie en verplaatsing naar startpunt. 9.6

Aanbod interculturele workshops en ontmoetingen

Ben je op zoek naar iemand die wil getuigen over zijn/haar migratie naar België? Zoek je een interessante invulling voor een themadag/activiteit? Wil je graag met je groep/klas werken rond het thema ‘samenleven in diversiteit’? Zoek je als bestuurslid of leerkracht ondersteuning om met het thema interculturaliteit aan de slag te gaan? In opdracht van de stad Kortrijk bundelde Leiaarde alle interculturele vormingen voor middelbare scholen, verenigingen en organisaties in één brochure. De brochure biedt een overzicht van de mogelijkheden in Kortrijk. Je vindt een digitale versie via volgende link. Je kan een gratis papieren exemplaar bekomen bij Leiaarde. Meer informatie bij Leiaarde - Marlies - www.leiaardekortrijk.be, [email protected], 0474 72 57 91

29


9.7


Oudercommunicatie

De school maakt, in het kader van een duidelijke communicatie met haar ouders, gebruik van ondersteunende instrumenten als het pictogrammenwoordenboek en/of de Sociaal Tolkendienst. De school biedt het pictogrammenwoordenboek aan aan alle gezinsoudsten uit de school en passen de pictogrammen toe in hun schriftelijke communicatie Meer informatie: Hanne Verledens Te doen school: • • • •

Contract aangaan met de sociale tolkendienst. Dagen op voorhand tolk aanvragen via de sociale tolkendienst. Verspreiden pictogrammenwoordenboek. Toepassen pictogrammen in schriftelijke communicatie met ouders.


De directie Burger en Welzijn sluit een overeenkomst af met de sociale tolkendienst. Aanbieden pictogrammenwoordenboek vanuit onderwijsopbouwwerk. Brede school

Een Brede School is gericht op de brede ontwikkeling van alle kinderen en jongeren door het ondersteunen en/of creëren van een brede leer- en leefomgeving waarbinnen kinderen en jongeren een waaier aan ervaringen kunnen opdoen. Om dit doel te realiseren wordt een duurzaam en breed netwerk opgezet tussen organisaties en overheden uit de verschillende sectoren die samen het leren/ leven van kinderen en jongeren mee vorm geven. Om scholen te stimuleren een brede werking uit te bouwen wordt een subsidiereglement gekoppeld aan financiële ondersteuning uitgewerkt. Te doen school: • Indienen subsidiedossier Brede school dat voldoet aan alle voorwaarden en wordt weerhouden voor subsidiëring • Aanduiden interne Brede School verantwoordelijke • Volgen van de overlegmomenten aangeboden door de Stad Kortrijk, Directie Burger en Welzijn • Uitwerken visie omtrent Brede school Te doen stad: • • •

Aanbieden ondersteuning aan scholen bij het uitbouwen van hun Brede school Aanbieden van de nodige contacten of partners Aanbieden vorming/ info/ overlegmomenten

30


9.9


Aandacht voor vrijwilligerswerk

De school brengt het belang van vrijwilligerswerk over naar de leerlingen van een klas. Vrijwilligerswerk helpt jongeren leefvaardigheden zoals samenwerken, afspraken maken, ... ontwikkelen. Ook school bereidt jongeren voor op de maatschappij en is daarom een ideale partner. De stad biedt vanaf oktober een lespakket aan dat jongeren op een leuke en praktijkgerichte manier laat kennismaken met vrijwilligerswerk in de eigen regio. Het pakket bevat o.a. een dvd waarmee je de leerlingen een zicht kan geven op de eindeloze reeks evenementen en activiteiten in Kortrijk die door vrijwilligerswerk bestaan. Er komen echte Kortrijkse vrijwilligers aan het woord die de kijker vertellen waarom ze vrijwilligerswerk doen, hoeveel tijd ze er aan spenderen, welke taken ze uitvoeren en hoe ze er mee gestart zijn. Zelfs enkele belangrijke wettelijke weetjes komen vrijblijvend aan bod. Je krijgt er ook methodes aangereikt om de leerlingen te laten proeven van vrijwilligerswerk en om de opgedane ervaringen te verwerken in een les. Dit pakket wil niet de zoveelste taak zijn voor een leerkracht, maar een hulpmiddel om bestaande doelen/eindtermen te bereiken. Vrijwilligerswerk is vrijwillig en dat moet ook zo blijven voor de leerlingen. Te doen school: • Aanvragen pakket via mail of telefonisch • Organiseren van één of meer lessen over vrijwilligerswerk voor de derde graad van het secundair onderwijs Te doen stad: •

Aanmaken en aanbieden lespakket. Het pakket is gratis voor Kortrijkse scholen/organisaties.

Contact: [email protected] en 056/27 72 92. 9.10 Andere acties De school kan ook zelf andere acties voeren om te werken rond mondiale vorming. Er zijn heel wat organisaties NGO’s (Broederlijke Delen, Vredeseilanden, Amnesty International, …) of lokale organisaties met een eigen mondiaal aanbod. Wie inhoudelijke en financiële ondersteuning wenst rond mondiale thema’s, kan terecht bij Kleur Bekennen (www.kleurbekennen.be). Wist je dat je ook in de Kortrijkse bib terecht kan voor diverse educatieve materialen rond mondiale thema’s.

31



Contactpersonen Liesbeth Vanderschaeve Duurzaamheidsambtenaar

Björn Van Hamme/Stijn Van Dierdonck Medewerker welzijnsdienst

directie Ruimtelijke en Economische Stadsontwikkeling Grote Markt 54 8500 Kortrijk tel: 056 27 82 00 [email protected]

directie Mens en Samenleving Grote Markt 54 8500 Kortrijk tel: 056 27 72 92 [email protected]

Heidi Debels Mobiliteitsdeskundige

Koen Verhaege Preventieambtenaar

directie Ruimtelijke en Economische Stadsontwikkeling Grote Markt 54 8500 Kortrijk tel: 056 27 83 64 [email protected]


Katrien Verkest Verkeerspreventie en – educatie (afwezig van aug t.e.m. nov 2013)

Britt Bekaert Flankerend onderwijsbeleid

Politiezone Vlas Baliestraat 3 8510 Marke tel: 056 27 11 84 [email protected]


Tijdens afwezigheid: [email protected]

On-line reserveren voor openbaar domein, nadars,… via www. Kortrijk.be\organiseren

32

Bijlage secundair onderwijs schooljaar

Recommend Documents