BEGELEIDINGSAANBOD Secundair onderwijs Schooljaar

BEGELEIDINGSAANBOD Secundair onderwijs Schooljaar 2015-2016 DPB Gent – Marialand 31 – 9000 Gent – 09-223 11 25 – www.vicog.be

INHOUD

Aanbod voor scholen ..................................................... 5 De leraar als (vak)expert met passie: vakgerichte ondersteuning van leraren tijdens school en klasbezoeken ........................................ 5 Trajectmatig vakoverstijgend aanbod .......................................... 6 De schooleigen christelijke identiteit ............................................................ 6 De schoolpastorale werking ‘doorgelicht’ ..................................................................... 6 Van opvoedingsproject naar onderwijspraktijk ............................................................. 7 De leraar als ontwerper van zijn didactiek ..................................................... 8 Actief leren ..................................................................................................................... 8 Binnenklasdifferentiatie als basishouding ...................................................................... 9 Leerplanrealisatie ........................................................................................................ 10 Strategieën om te leren leren ....................................................................................... 11 Leerlingen motiveren tot leren ..................................................................................... 12 Evaluatiebeleid ............................................................................................................ 13 Leerbevorderende feedback en efficiënt rapporteren ................................................ 14 Taal op school .............................................................................................................. 15 Remediëren? Leerbevorderend lesgeven! .................................................................. 16 (Zelf)evaluatie voor leraren .......................................................................................... 17 De ontplooiing van iedere leerling vanuit een brede zorg ................................18 Een leerkracht met veerkracht: van draagkracht naar daadkracht .............................. 18 Krachtige klassenraden ................................................................................................ 19 Functioneringsgesprekken met leerlingen .................................................................. 20 Hoogbegaafdheid ........................................................................................................ 21 Omgaan met verlies ..................................................................................................... 22 Inzetten op een verbindend schoolklimaat .................................................................. 23 De school als gemeenschap en organisatie ...................................................24 Kwaliteitsontwikkeling op school ................................................................................. 24 Datagebruik in schoolbeleid ........................................................................................ 25 Strategisch management op maat van het schooleigen project.................................... 26 Schoolzelfevaluatie ....................................................................................................... 27 Vakgroepwerking ........................................................................................................ 28

Aanbod voor doelgroepen .............................................. 30 Beginnende leraren .................................................................. 30

Starterskit voor (D)BSO leraren....................................................................30 Dagen voor beginnende leraren (eerstejaars) ................................................31 Dagen voor beginnende leraren (tweedejaars) ...............................................32

Directies ................................................................................. 33 Beginnende directies .................................................................................33 Alle directies ............................................................................................34

Middenkader ........................................................................... 35 Tweedaagse middenkader ..........................................................................35 Mentoren .................................................................................................36

Andere dagen voor doelgroepen ................................................. 37

Diocesane netwerken ................................................... 38 Per scholengemeenschap .......................................................... 38 CAIM-voorzitters.......................................................................................38 Coördinerende directeurs ...........................................................................38 Stafmedewerkers ......................................................................................38 Ankerfiguren Christelijke spiritualiteit voor leidinggevenden .........................38

Per studiegebied ...................................................................... 39 Diocesane Adviesgroep Handel ...................................................................39 Diocesane Adviesgroep Nijverheid ..............................................................39 Diocesane Adviesgroep Personenzorg ..........................................................39 Diocesane Adviesgroep voor Technisch Adviseurs Coördinatoren ....................39

Vakgebonden ........................................................................... 40 Netwerken voor leraren Engels ...................................................................40 Netwerk voor vakcoördinatoren Duits ..........................................................41 Netwerk voor leraren Duits .........................................................................41 Netwerken voor leraren Frans .....................................................................42 Netwerk voor leraren Wiskunde ..................................................................43 Netwerk voor leraren geschiedenis ..............................................................44 Netwerken voor leraren Kantoor en Verkoop .................................................45 Netwerken voor leraren MaVo/(P)AV ...........................................................46 Netwerk voor leraren studiegebied Lichaamsverzorging ................................47 Netwerk voor leraren studiegebied Personenzorg ..........................................48

Andere .................................................................................... 49 Pastoraal verantwoordelijken .....................................................................49 Beroepsspiritualiteit voor directies ..............................................................49 Beroepsspiritualiteit voor personeelsleden ...................................................49 Netwerkdagen GOK ...................................................................................49

Bijkomende inlichtingen over dit begeleidingsaanbod ...... 50

Aanbod voor scholen De leraar als (vak)expert met passie: vakgerichte ondersteuning van leraren tijdens school en klasbezoeken

Eén van de kerntaken van de pedagogische begeleiding is het versterken van de beroepsbekwaamheid van de leraren. Om dit te realiseren is er binnen ons aanbod steeds een bijzondere zorg en aandacht voor de beginnende leraar (zie hiervoor ook doelgroepen). Daarnaast blijft de ondersteuning en begeleiding van leraren tijdens alle fasen van hun loopbaan een belangrijk aandachtspunt. We blijven dan ook zoeken naar een optimalisering van deze opdracht. Daarom hebben wij als begeleidingsdienst heel duidelijk de kaart getrokken van de ‘schoolbezoeken’. Dat betekent dat er naast tijd voor klasbezoeken ook ruimte kan zijn voor vakvergaderingen, overleg met de vakcoördinatoren, mentoren en andere leraren. Zo krijgen ook meer ervaren leraren de kans om in gesprek te gaan met de vakbegeleider. Het aanvraagformulier voor vak- en schoolbegeleiding is in functie van deze schoolbezoeken opgesteld. Daarnaast blijft de mogelijkheid om een bezoek voor een individuele leraar aan te vragen of de vakbegeleider uit te nodigen voor een vakvergadering. Het aanvraagformulier vindt u hier. We durven suggereren om bij het begin van het schooljaar, in overleg met de vakcoördinatoren, de eigen noden en wensen te inventariseren en van daaruit de aanvraagformulieren in te vullen.

5

Trajectmatig vakoverstijgend aanbod De schooleigen christelijke identiteit De schoolpastorale werking ‘doorgelicht’ Doelstellingen

Schoolpastorale groepen ondersteunen bij de evaluatie en het bijsturen van hun werking in een verander(en)de schoolcontext.

Doelgroep

Directie en pastorale medewerkers

Contactpersoon DPB

Bellinda Staelens

Traject

Intakegesprek Directie en verantwoordelijke schoolpastoraal Sessie 1 Evaluatie van de bestaande werking: een pastorale SWOT-analyse. Sessie 2 Pastoraal in een katholieke dialoogschool, waar zitten de kansen? Sessie 3 De pastorale groep verruimen en herpositioneren: creatief aan de slag. Sessie 4 Een inspirerend bezoek bij een pastorale groep in een andere school. Sessie 5 (facultatief) Van ‘window-dressing’ naar ‘window-lightning’: schoolpastoraal als schakel in het schooleigen opvoedingsproject. Sessie 6 (facultatief) Even weg uit de hektiek van de ‘doing’. ‘Feedingsdag’ voor de pastorale groep vanuit de Bijbelse ‘roots’. Sessie 7 (facultatief) ‘Stille ruimte’ op school: een architectuur van de spiritualiteit zit in kleine hoeken. Met praktijkvoorbeelden.

Betrokken begeleider Bellinda Staelens Timing

Een schooljaar (sessies 1 tot 3 zijn het basistraject, andere sessies kunnen ingevuld worden naar keuze).

6

Van opvoedingsproject naar onderwijspraktijk Doelstellingen

Scholen begeleiden bij het concretiseren van het schooleigen opvoedingsproject in beleidsbeslissingen en de dagelijkse praktijk.

Doelgroep

Directie en heterogene beleidsbetrokken werkgroep (mogelijk als opvolging van een identiteitstraject).

Contactpersoon DPB

Bellinda Staelens

Traject

Intakegesprek Directie en middenkader Sessie 1 Beginsituatie van de school in kaart brengen, zoals het bestaande identiteitsbeleid, eventuele visieteksten en projecten. Sessie 2 Beleidsvoerend vermogen en identiteit. Van sollicitatie naar initiatie en professionalisering. Bevraging van verschillende doelgroepen. Sessie 3 Wat is een katholieke dialoogschool? Wat heeft dit te betekenen voor ons schooleigen opvoedingsproject en voor de vrijheid van onderwijs? Sessie 4 Het Bijbels-christelijk mens- en wereldbeeld, uitdagingen en krijtlijnen voor een schooleigen invulling. Talita kumi: naar een ‘educatie’ van groei en hoop. Sessie 5 De diversiteit in de school als kans voor een gemeenschappelijk gedragen en professioneel project. Met elkaar in gesprek over de schooleigen missie en concrete casussen. Sessie 6 Zichtbaarheid van het opvoedingsproject in het dagelijkse schoolleven, met een ‘blikopener’ op verkenning in de eigen school. Sessie 7 Voorbereiding en uitwerking van een concreet initiatief om collega’s, leerlingen en ouders enthousiast te mobiliseren. Van ‘product’ naar ‘proces’. Sessie 8 (facultatief) De voorkeursoptie voor de zwaksten, hoe zit dat anno 2015? Een kwestie van geloofwaardigheid.


Een of meerdere schooljaren, op maat van de school en in overleg met directie en de betrokken werkgroep

7

De leraar als ontwerper van zijn didactiek Actief leren Doelstellingen

Leraren bewust maken van het concept ‘actief leren’, ‘actief leren’ bespreekbaar maken, een behoefte creëren om ‘actief leren’ toe te passen en reflecteren over het gebruik van ‘actief leren’ in de eigen lespraktijk.

Doelgroep

Alle leraren

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Directie(team) / beleidsgroep Sessie 1 Doelgroep: de leraren van alle vakgebieden (max. 20 deelnemers per sessie) Actief leren is een visie op leren waarbij probleemoplossend en creatief denken centraal staat, teneinde de motivatie, de betrokkenheid en het inzicht bij alle leerlingen te verhogen. Via de leerstijlentheorie van Kolb worden we als leraar bewust van onze eigen onderwijsstijl en het effect ervan. Ook worden de elementen besproken die nodig zijn in de leeromgeving om tot verhoogde motivatie en inzicht te komen. Dat leerlingen knap zijn op verschillende manieren wordt gekaderd binnen de theorie van meervoudige intelligentie. Via activerende werkvormen reflecteren we in groepjes over de meerwaarde van 'actief leren' binnen onze onderwijspraktijk. Sessie 2 Doelgroep: alle vakgroepen of domeingroepen Op basis van de beginsituatie van de vakwerkgroep wordt een mogelijke implementatie van aspecten van ‘actief leren’ in de eigen lespraktijk aan de hand van concrete voorbeelden verder uitgewerkt en uitgediept met de vakgroep/domeingroep door de pedagogische vakbegeleider. Sessie 3 Doelgroep: alle vakgroepen of domeingroepen Binnen de aangereikte kaders reflecteren over de suggesties en het uitgeteste materiaal uit sessie 2 en het uitwisselen van zelf ontworpen materiaal.

Betrokken begeleider Schoolbegeleiders en vakbegeleiders Timing

Een of meerdere schooljaren. Sessie 1: 2:30 uur Sessie 2: 2 uur Sessie 3: 2 uur

8

Binnenklasdifferentiatie als basishouding Doelstellingen

Bevorderen van het gebruik van de mogelijkheden van binnenklasdifferentiatie i.f.v. het leren van de leerling met aandacht voor de consequenties voor het algemeen schoolbeleid, de vakgroep en de individuele leraar.

Doelgroep

Een beleidsgroep, alle vakgroepen, alle leraren Beleidsgroep: de leden moeten een mandaat hebben om mee na te denken over het beleid van de school.

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Via een intakegesprek peilen we naar de beginsituatie, de schoolspecifieke noden en wensen. Sessie 1 Met de beleidsgroep werken we aan een schooleigen binnenklasdifferentiatie. Waarom wil de school hier werk van maken?

visie

op

Sessie 2 In deze informatieve sessie geven we een aantal algemene kaders en bruikbare modellen mee. Deze sessie kan eventueel ook voor het hele korps gebracht worden. Sessie 3 tot … Vervolgens zoemen we in op de schoolorganisatorische aspecten die het gebruik van differentiatie bevorderen of belemmeren (vb. klassamenstelling, vakgroepwerking, BPT-uren, lessenroosters, niveaugroepen, visie op evaluatie …) Daarnaast wordt onder leiding van de vakbegeleider in de vakgroepen nagedacht over welke leerplandoelen beter/voor meer leerlingen haalbaar zijn via binnenklasdifferentiatie; welke vormen van binnenklasdifferentiatie hiervoor meest geschikt zijn en hoe de leraren concreet aan de slag kunnen. De vakbegeleider reikt hiervoor ook inspirerende voorbeelden aan. Betrokken begeleider Schoolbegeleiders en vakbegeleiders Timing

Een schooljaar

9

Leerplanrealisatie Doelstellingen

Bevorderen van de aandacht voor leerplanrealisatie in het algemeen schoolbeleid, de vakgroep en bij de individuele leraar.

Doelgroep

Een beleidsgroep, alle vakgroepen, alle leraren Beleidsgroep: de leden moeten een mandaat hebben om mee na te denken over het beleid van de school

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Via een intakegesprek peilen we naar de beginsituatie, de grootste knelpunten en de schoolcultuur rond leerplanrealisatie. Sessie 1 Met de beleidsgroep maken we een analyse van de huidige situatie binnen:  

De schoolorganisatie (klassamenstelling, vakgroepwerking, evaluatiebeleid/studiebekrachtiging, professionaliseringsbeleid, globale schoolcontext …), De vakgroepwerking (visie op het vak, leerplangerichtheid, leerlijnen, werkvormen, evaluatie, rapportering …)

Sessie 2 tot … Vanaf sessie 2 zetten we in op de gekozen deelthema’s. Enkele mogelijke invalshoeken van interventies:

• Niveau school:

•

•

 Hoe organiseren we de vakgroepwerking?  Hoe werken aan een klimaat van veiligheid en openheid?  Hoe bewaken we binnen ons IKZ-systeem de leerplanrealisatie?  Hoe maken we het nascholingsplan op i.f.v. leerplanrealisatie?  Wat met klassamenstellingen en lessenroosters?  Hoe gebruiken we de personeelsvergaderingen i.f.v. leerplanrealisatie?  Hoe gebruiken we jaarplanning en agenda’s i.f.v. leerplanrealisatie? Niveau vakgroep:  Hoe ontwikkelen we een visie op ons vak?  Hoe organiseren we vormen van leerplanstudie in onze vakgroep? Welk impact heeft die studie op onze jaarplanning?  Hoe tekenen we leerlijnen uit?  Hoe sturen we de evaluatie binnen ons vak in functie van de te realiseren leerplandoelen?  Hoe organiseren we onze vakgroep?  Hoe ontwikkelen/delen we materiaal? Niveau leraar:  Feedback op eigen cursusmateriaal en de evaluatiepraktijk  Inspirerende materialen aanreiken.


Een schooljaar

10

Strategieën om te leren leren Doelstellingen

• Via een BSA (beginsituatieanalyse) de huidige situatie en strategieën rond ‘leren leren’ binnen de school in kaart brengen.

• Bereidheid tonen om leerlingen mee te betrekken in het overleg rond ‘leren leren’ in de school. ondersteunen en begeleiden in het werken aan zelfstandigheidsbevordering bij de jongere via bv. visie APR1, huiswerkbeleid, het in kaart brengen van leerlijnen ‘leren leren’ … Actuele inzichten verwerven in de werking van het brein van jongeren en in de ontwikkelingspsychologie van o.a. leren leren. Transfereren van leerstrategieën naar verschillende leercontexten, variërende leersituaties en leerinhouden. Concrete werkinstrumenten ontwikkelen om bepaalde leercompetentie te ontwikkelen of versterken.

• Leerkrachten • • • Doelgroep

Directie, werkgroep en uiteindelijk het voltallige korps i.s.m. de CLB-medewerker en met medewerking van leerlingen

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Bij de intake met een representatieve groep nadenken over een beleid rond en een visie op ‘leren leren’ binnen eigen school. Afspraken maken rond het in kaart brengen van de BSA Sessie 1 tot … Vanuit de resultaten van de BSA met de werkgroep aan de slag. Overleg met leerlingen uit eigen school over ‘leren leren’ binnen de school. De bevindingen van de werkgroep worden aan de leerkrachten gecommuniceerd. Het voltallige korps bepaalt mee de prioritaire doelen. De werkgroep werkt de actiepunten verder uit en rondt het traject af met schoolafspraken en inspirerende instrumenten.


Een schooljaar

11

Leerlingen motiveren tot leren Doelstellingen

De school inzicht geven in haar gewoontes wat betreft motivatie. Aan de hand daarvan ontwikkelen we schooleigen acties om de leerbereidheid van alle betrokkenen aan te wakkeren. Het traject start met een intake gevolgd door een beginsituatie-analyse van waaruit de sterktes en uitdagingen in kaart gebracht worden. In een aantal sessies neemt de schoolbegeleider de werkgroep mee in een groeitraject op maat. Mogelijke invalshoeken zijn: werken aan een autonomie-ondersteunend schoolklimaat, de preventieve basiszorg definiëren en in praktijk brengen, inzichten verwerven in leermotivatie, ondersteuning bieden voor het motivationeel begeleiden, zorgen voor structurele ondersteuning en inspiratie van de leraren …

Doelgroep

Directie, werkgroep en uiteindelijk het voltallige korps i.s.m. de CLB-medewerker.

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Met directie en coördinatoren/leerlingbegeleiders Sessie 1 Enkel deze sessie ligt inhoudelijk vast: analyse van de beginsituatie door de leden van de werkgroep (samengesteld na het intakegesprek). Sessie 2 tot … In te vullen op aangeven van de analyse door de werkgroep. Opvolging Aandacht voor terugkoppeling naar de collega’s en leerlingen.

Betrokken begeleider

Schoolbegeleiders en vakbegeleiders

Timing

In afspraak met de directie

12

Evaluatie Doelstellingen

Een langetermijnvisie op ‘evalueren van leerlingen’ helpen ontwikkelen. Ondersteuning bij de concretisering van de schooleigen visie.

Doelgroep

Alle leraren Werkgroep: directie + een representatieve groep (graden, vakken, domeinen …)

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek

• Inhoudelijk: waar staat de school vandaag? Heeft de school een uitgeschreven •

visie? In welke mate is de visie gekend/gedragen? Leerplangerichtheid? Rapportering? Organisatorisch: samenstelling werkgroep: representatief (graden, vakken, studiegebieden,…) + tijdspad uittekenen en data sessies afspreken.

Sessie 1 - visie op evaluatie

• Waarom, wat, hoe, wanneer,… evalueren we? • Bouwstenen voor een ‘kwaliteitsvolle evaluatie’ • Werkgroep schrijft visie uit Sessie 2 - terugkoppeling naar alle personeelsleden

• ‘Visible Learning’ van J. Hattie als wetenschappelijk onderbouwd kader • Belangrijkste kenmerken van ‘kwaliteitsvolle evaluatie’ • Voorstelling van de visie van de school door werkgroep Sessie 3 - vakgroepen

• Eerste vakvergadering met de vakbegeleider: terugkoppeling naar eerste deel én •

•

leren werken met een kijkwijzer. Vakbegeleider spreekt zelf de volgende vakvergadering af met de vakgroep Tweede vakvergadering met vakbegeleider: screening van taken/ toetsen/ examens/… op criteria van ‘kwaliteitsvolle’ evaluatie (o.a. op leerplangerichtheid) + bespreking. Vakbegeleider spreekt opnieuw een datum af (indien nodig) Visie van de school aftoetsen/implementeren/concretiseren: wat zijn de mogelijkheden/moeilijkheden in de verschillende vakgebieden/ studiegebieden

Sessie 4 - terugkoppelen van vakgroep naar werkgroep

• Werkgroep finaliseert de ‘visie van de school’ • Prioriteiten bepalen voor verdere werking Betrokken begeleider Schoolbegeleider en vakbegeleiders Timing


13

Leerbevorderende feedback en efficiënt rapporteren Doelstellingen

Door inzicht te verwerven, in te oefenen en schooleigen afspraken te maken zetten leerkrachten in op leerbevorderende feedback en verhogen ze hun deskundigheid in efficiënte rapportering naar leerlingen en ouders.

Doelgroep

Alle leraren Werkgroep: lid directie en vanuit elke vakwerkgroep een lid met het mandaat om mee te denken en afspraken op schoolniveau te maken.

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Via een intakegesprek peilen we naar de beginsituatie, zoeken we de positieve hefbomen in de schoolcultuur rond feedback geven en rapporteren aan leerlingen en ouders. Het schoolbeleid engageert zich om voorbeelden van feedback ter beschikking te stellen om een schooleigen aanpak te bevorderen. Sessie 1 De leraar maakt het verschil in het leerproces van leerlingen: inzicht in de kracht van feedback (o.a. Hattie), tips om leerbevorderende feedback te formuleren, gevolgd door het inoefenen van bruikbare (diagnostische), concrete feedback. We spreken af hoe de leden van de werkgroep zullen terugkoppelen naar hun vakgroep en hoe zij de nieuwe inzichten zullen (kunnen) toepassen. Sessie 2 Tussentijdse evaluatie van feedbackformuleringen op school: waar zijn knelpunten, waar botsen we op, waar liggen kansen tot verfijning in formulering en gebruik. Hoe zit het met rapportering op het schoolinterne platform (bijv. leerlingenbegeleiding). Hoe kunnen we op school onze ouders en leerlingen betrekken bij het bespreken van resultaten van de leerlingen? Hoe maken we contacten met leerlingen en ouders efficiënter? Sessie 3 Evaluatie van gebruik van krachtige feedbackformuleringen op school, zowel voor interne communicatie als naar ouders. Evaluatie van besprekingen van resultaten met leerlingen en ouders. Wat leren we hieruit? En hoe leraren nog deskundiger maken door te leren van hun leerlingen?

Betrokken begeleider Schoolbegeleiders Timing

Een schooljaar

14

Taal op school Doelstellingen

• Via een BSA (beginsituatieanalyse) de huidige situatie en strategieën rond taalverwerving binnen de school in kaart brengen.

• Actuele inzichten verwerven in het belang van een goede taalontwikkeling. • Inzicht verwerven dat taal een ontwikkelingsproces is dat groeit doorheen de • • •

verschillende graden. Diversiteit in taal en taalverwerving inschatten als meerwaarde voor taalontwikkeling bij leerlingen (werken op beleidsniveau). Leerkrachten ondersteunen en begeleiden in het werken aan taalbevorderend lesgeven (werken op leerkrachtniveau). Leerkrachten stimuleren om concrete werkinstrumenten te ontwikkelen/te gebruiken om taalbevorderend les te geven en deze uit te wisselen met collega’s (werken op leerkrachtniveau).

Doelgroep

Directie en een werkgroep van taal- en niet-taalleraren en/of het voltallige korps

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Bij de intake met een representatieve groep nadenken over een beleid rond en een visie op taal binnen de eigen school. Meteen een BSA ontwerpen die hierop geënt is. Sessie 1 Vanuit de resultaten van de BSA met de werkgroep aan de slag. Overleg met leraren en eventueel leerlingen uit eigen school over taal en taalontwikkelend lesgeven. Sessie 2 De bevindingen van de werkgroep worden aan de leerkrachten gecommuniceerd. Het voltallige korps bepaalt mee de prioritaire doelen (Wensen zij betrokkenheid tot op de werkvloer?). Sessie 3 en 4 Het traject kan afgerond worden in 2 vakvergaderingen: 1

de vakbegeleider biedt inspirerende voorbeelden aan;

2

vanuit de leden van de vakgroep praktijkvoorbeelden uitgewisseld.

Betrokken begeleider Vak-, school- en begeleiders taalbeleid Timing

Een schooljaar

15

worden

materialen

en

goede

Remediëren? Leerbevorderend lesgeven! Doelstellingen

• Reflecteren over de eigen lesaanpak en didactische noden benoemen die uitdieping vragen om tot meer leerbevorderend lesgeven te komen.

• Nieuwe didactische inzichten toepassen om meer leerbevorderend les te geven. • Een preventieve en positieve aanpak in verband met remediëring ontwikkelen. Doelgroep

Alle leraren

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Directie, directieteam, beleidsgroep, schoolbegeleider, Martine Van Overmeiren en Tom De Paepe Sessie 1 Doelgroep: de leraren van alle vakgebieden (max. 20 deelnemers per sessie) Hoe geef je een les vorm zodat leerlingen zo veel mogelijk oppikken? Hoe evalueer je hun vorderingen? Welke plaats krijgt remediëring in dat proces? En hoe kijken je collega’s naar deze vragen? In de eerste sessie werken we in kleine groepen om de antwoorden op deze vragen in kaart te brengen. Dankzij de open en interactieve werkvormen kunnen we ook de didactische noden identificeren die deze reflectie oproept (activerende werkvormen, differentiatie, feedback …) Sessie 2 Doelgroep: alle vak- of domeingroepen Deze sessie bouwt voort op de feedback uit de introductie. Binnen de vak- of domeingroep verkennen de collega’s samen met de pedagogisch begeleider de didactische noden, toegepast op hun context. Deze sessie laat toe om kennis te maken met centrale concepten en praktijkvoorbeelden Sessie 3 Doelgroep: alle vak- of domeingroepen Tijdens dit terugkommoment kunnen de collega’s hun ingrepen in hun lespraktijk toelichten aan de collega’s en de pedagogisch begeleider. Dit kan gebeuren tijdens vak- of domeinoverleg en/of tijdens een dag waarop de begeleider meeloopt met de vakgroep.

Betrokken begeleider Sessie 1: Martine Van Overmeiren en Tom De Paepe Sessie 2 en 3: invulling na afspraken op het intakegesprek Timing

Een schooljaar Sessie 1: 2 uur Sessie 2: 2 uur Sessie 3: vanaf 2 uur

16

(Zelf)evaluatie voor leraren Doelstellingen

Leraren stimuleren om aan zelfevaluatie te doen door hun leerlingen te bevragen. Aanreiken van een aantal tips en contextvoorwaarden. Een overzicht geven van beschikbare tools.

Doelgroep

Alle leraren

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Met directie Sessie 1 De leraren krijgen een introductie over wat zelfevaluatie inhoudt. Waarom aan zelfevaluatie doen? Wanneer? Wanneer zeker niet? Welke tools zijn er beschikbaar? De leraren die de stap willen zetten, kiezen in onderling overleg een zelfevaluatieinstrument. We spreken een experimenteertiming af. Sessie 2 Uitwisseling van ervaringen. Kunnen we meer collega’s over de streep trekken?

Betrokken begeleider schoolbegeleiders Timing


17

De ontplooiing van iedere leerling vanuit een brede zorg Een leerkracht met veerkracht: van draagkracht naar daadkracht Doelstellingen

Handelingsgericht samen werken (HGSW) brengt je het verhaal van ‘Kansen geven aan jongeren’. Het gaat over de manier waarop je kijkt naar en spreekt over/met de jongere. De bedoeling van HGSW is door te dringen tot op de werkvloer, elke leerkracht werkt handelingsgericht. Het gaat m.a.w. over het ontwikkelen van reflexen, gebaseerd op 7 uitgangspunten. Wanneer jouw school een zorgbrede school wil zijn dan kun je niet anders dan rekening houden met deze 7 uitgangspunten. In deze nascholing willen we personeelsleden stimuleren om “Handelingsgericht werken” te zien als “mentaliteit” van waaruit men op school kan werken: een positieve “pedagogisch-didactische kijk” op leerlingen.

Doelgroep

Directie + CLB-medewerker + werkgroep (creatieve kritische sleutelleraren / coördinator / leerlingbegeleider / …)

Contactpersoon DPB Schoolbegeleider Traject

Intakegesprek Directie / directieteam Sessie 1 Met directie + werkgroep + CLB medewerker Voorstelling van “handelingsgericht werken”, schets van het theoretisch kader met de 7 uitgangspunten. Sessie 2 Met directie + werkgroep + CLB medewerker Wat betekent “handelingsgericht werken” voor onze school? Welke prioriteiten stellen we? Sessie 3 Met directie + werkgroep + CLB medewerker Communicatiestrategie: wat en hoe brengen we deze inzichten naar alle personeelsleden? Opvolgingssessie(s) Directie, schoolbegeleider en andere (vak)begeleiders (afhankelijk van de gekozen doelen/prioriteiten).

Betrokken begeleider Schoolbegeleider (i.s.m. Marijke Decavel / Martine Van Overmeiren) Timing

Meerdere schooljaren

18

Krachtige klassenraden Doelstellingen

Aan de hand van de zeven principes van Handelingsgericht Samen Werken de werking van klassenraden vorm geven door een positieve pedagogisch-didactische kijk op leerlingen. Aandacht gaat naar het zorgcontinuüm, het wettelijk kader van klassenraden, de communicatielijnen en opvolging, het professioneel handelen van leraren, de samenwerking met de cel leerlingenbegeleiding.

Doelgroep

Directie + CLB-medewerker + werkgroep (coördinator / klastitularissen / leerlingbegeleider / … )


Intakegesprek Directie/directieteam, eventueel met coördinator Sessie 1 Met directie + werkgroep + CLB medewerker Stand van zaken van klassenraden op school – klassenraden organiseren vanuit de principes van “handelingsgericht samen werken”. Sessie 2 tot … Met directie + werkgroep + CLB medewerker Verder uitwerken stappenplan en organisatie van klassenraden: visie op de leerling binnen het zorgcontinuüm, de leraar als professional, communicatielijnen, vergadertechnische aspecten, aandacht voor communicatie en draagvlak… Slotsessie Met directie + werkgroep+ CLB medewerker + schoolbegeleider DPB Communicatie naar lerarenkorps: inleiding op en informatie over de principes van Handelingsgericht Samen Werken door schoolbegeleider of leden werkgroep, voorstelling werkwijze en aanpak klassenraden op school door directeur en/of leden werkgroep. Opvolgingssessie Evaluatie en daaruit voortvloeiende acties met directie, werkgroep en betrokken schoolbegeleider, bij voorkeur na het doorlopen van alle geplande klassenraden in een schooljaar.


Meerdere schooljaren

19

Functioneringsgesprekken met leerlingen Doelstellingen

De school wil het ontwikkelingsproces van leerlingen bevorderen en hun motivatie verhogen. Daartoe werken we vanuit de principes van ‘Handelingsgericht werken’ (HGW) zoals onderwijsbehoefte van de leerling (wat heeft de leerling nodig) en constructief samenwerken (spreken MET de leerling en niet over de leerling). De school wil aan de hand van het traject de leraren ondersteunen om:

• de leefwereld van hun leerlingen beter te leren kennen in functie van een • Doelgroep

maximale betrokkenheid en een optimale leerkracht-leerling-verhouding; opbouwende feedback te leren geven in de richting van het leerdoel.

Alle leraren


Intakegesprek Directie, directieteam, beleidsgroep, schoolbegeleider Het in kaart brengen van de visie op zorg, de beginsituatie, de ondersteuningsnoden … Sessie 1 Doelgroep: directie en kernteam Afstemmen van de stappen in het proces, opstellen van kijkwijzer en richtvragen ter ondersteuning van de leraren? Sessie 2 Doelgroep: leraren Leraren ondersteunen ter voorbereiding van leerlinggesprekken. Sessie 3 Doelgroep: directie en kernteam Tussentijdse evaluatie in functie van optimalisatie en verdere ondersteuningsnoden.



20

Hoogbegaafdheid Doelstellingen

Vanuit de visie op zorg het differentiatiebeleid verbreden voor de doelgroep hoogbegaafde leerlingen. Het lerarenkorps informeren over de specificiteit van hoogbegaafdheid. De schooleigen mogelijkheden verkennen om een verdiepend aanbod te bieden aan hoogbegaafde leerlingen waarbij hun socio-emotioneel welbevinden en hun honger naar kennis, gelinkt aan de schoolse leefwereld, aan bod komen.

Doelgroep

Directie, clb-medewerker van de school, leerlingbegeleiding, alle leraren Kerngroep: directie, CLB, cel leerlingenbegeleiding, betrokken leraren


Intakegesprek In kaart brengen van visie op zorg, leerlingvolgsysteem, huidige aanbod, noden en vragen bij leraren. Aftoetsen van mogelijkheden voor traject op maat. Sessie 1 tot …

• Informatie geven aan kerngroep of aan (leden van) lerarenkorps. • Wat hebben deze leerlingen nodig? Inzichten verwerven in noden van de • • • •

doelgroep leerlingen, bij voorkeur door met hen in gesprek te gaan. Wat kan de school opnemen? Wat zijn de mogelijkheden binnen de schoolorganisatie? Versterken van leraren door didactische inzichten. Versterken van aanbod door keuze opdrachten of keuze aanbod (lessen en/of activiteiten) Nood aan verdere nascholing?



21

Omgaan met verlies Doelstellingen

Scholen ondersteunen in crisissituaties en bij de integratie van ‘verlieskunde’ in het pedagogisch project.

Doelgroep

Alle schoolmedewerkers en/of specifieke focusgroep rouwzorg

Contactpersoon DPB Bellinda Staelens Traject

Intakegesprek Directeur en/of coördinator focusgroep Sessie 1 Verkennen van de schooleigen context. Evaluatie van bestaande initiatieven en opvang in crisissituaties. Sessie 2 De ‘vingerafdruk’ van verlies: inzicht verwerven in rouwgedrag en verwerking van jongeren en volwassenen. Zicht krijgen op verschillende religieuze en culturele visies en belevingen. Sessie 3 Een schooleigen opvoedingsproject van ‘presentie’: Ik zal er zijn voor jou. Met inspiratie uit ‘Oscar et la dame Rose’ en het Emmaüsverhaal. Sessie 4 Leerlingen leren omgaan met grenzen. Weerbaarheid en verlieskunde als pedagogisch project vanuit een Bijbels-christelijk mensbeeld. Sessie 5 Crisisopvang en schoolcultuur: van visie naar concrete afspraken. Inspiratie met praktijkvoorbeelden voor nazorg en herdenkingsplek. Sessie 6 Vergelijken van verschillende rouwkoffers als basis voor het samenstellen van een schooleigen rouwkoffer. Mét aandacht voor de spirituele en religieuze component. Sessie 7 (facultatief) Suïcide, een eigen problematiek. Hoe als school hiermee omgaan?


Trajectinvulling na overleg tijdens het intakegesprek. De school kan zelf een keuze maken uit de aangeboden sessies of de input wordt aangevuld vanuit concrete vragen.

22

Inzetten op een verbindend schoolklimaat Doelstellingen

Inzetten op preventieve zorg en het welbevinden van alle betrokkenen op school. Door kennis van de uitgangspunten van verbindende communicatie en het toepassen van technieken groeien in het omgaan met verschillen en het vergroten van verdraagzaamheid.

Doelgroep

Directie, leraren, leerlingenbegeleiders Kernteam: leerlingenbegeleiders, klastitularissen, coördinatoren, middenkader…

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Visie op zorg in kaart brengen, structuur van de zorg op school, knelpunten in zorg, waar bestaan reeds de kansen vanuit preventief handelen? Sessie 1 tot …

• Inzichten verwerven in verbindende communicatie en de mogelijke • • • • • • •

toepassingen binnen de school. Afspraken maken over de communicatie en informatie naar gehele team. Onderzoeken of er verdere nood is aan gespecialiseerde nascholing? Verbindend communiceren vanuit respect en duidelijke feedback geven die stimuleert. Van ‘pamperen’ tot opnemen van eigenaarschap? Wat heeft de leerling nodig? Wat heeft de leraar nodig? Inzetten op de leer-kracht van onderwijs. Opvoeden in participatief, veilig klimaat. …


Schoolbegeleiders

Timing


23

De school als gemeenschap en organisatie Kwaliteitsontwikkeling op school Doelstellingen

Het doel van dit leertraject is om, vertrekkend van wat reeds goed gaat in de bestaande schoolwerking, op een gestructureerde wijze op zoek te gaan naar een geïntegreerd kwaliteitsmodel op maat van de school. Kwaliteit van onderwijs heeft alles te maken met de mate waarin de doelen die de school zich stelt, worden gerealiseerd. Voor het bepalen en het realiseren van die doelen beschikt de school over een beleidsplan waarin systematisch de visie op en het plan van aanpak van alle belangrijke aspecten van haar onderwijs aan bod komen. Om in die systematische aanpak te voorzien, gebruikt de school een ordeningskader (eigen kader, EFQM, CIPO …). De school bevraagt haar kwaliteit door cyclisch, systematisch en integraal de vrucht van haar werking (de geboekte resultaten) af te toetsen aan de door haar gestelde doelen. De school werkt aan haar kwaliteit vanuit een ontwikkelperspectief; ze streeft met andere woorden naar een voortdurende verbetering.

Doelgroep

Een schoolinterne kwaliteitsgroep Werkgroep: de directie en leden met een mandaat om mee na te denken over het beleid van de school (functie? Komt nergens terug)

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Via een intakegesprek peilen we naar de beginsituatie, de schoolspecifieke noden en wensen. Sessie 1 tot … Met de kwaliteitsgroep brengen we de opvattingen van de school in beeld over wat zij kwalitatief goed onderwijs vindt:

• Welke visie heeft de school vanuit haar pedagogisch project op goed onderwijs? • Welke eigen accenten legt de school in haar opvatting over goed onderwijs •

vanuit haar context (lokale inbedding, profiel: studierichtingen, leerlingenpopulatie, stakeholders …)? Hoe heeft de school deze opvattingen vertaald in heldere en passende doelen?

Vanuit deze visie expliciteren we die aspecten van het onderwijs die binnen de bestaande werking ruimschoots aandacht krijgen en andere die ons essentieel lijken en waar de school tot nog toe minder mee bezig was. Vanuit deze inventaris bekijken we of het bestaande ordeningskader geschikt is en of aanpassingen of de invoering van een ander ordeningskader nodig zijn. Voor de verschillende onderdelen van de werking bouwen we een cyclisch proces in van (zelf)evaluatie en stellen hiervoor een tijdspad op. Niet alle aspecten hoeven immers met eenzelfde frequentie aan bod te komen. Binnen dit traject werken we naar keuze van de school een paar voorbeelden uit. Betrokken begeleider Schoolbegeleiders Timing

Twee schooljaren

24

Datagebruik in schoolbeleid Doelstellingen

Het schoolbeleidsteam op een doordachte en gerichte wijze gebruik leren maken van data die voorhanden zijn of die kunnen verzameld worden om zo in het belang van de schoolontwikkeling gefundeerde beleidsbeslissingen te kunnen nemen. Naast het stellen van een correcte onderzoeksvraag komen het lezen, verzamelen, verwerken, analyseren en interpreteren van de data daarbij aan bod.

Doelgroep

Een datateam waarin de bij de onderzoeksvragen betrokken beleidsmensen zitting hebben (directeur, coördinerend directeur, TAC, adjunct-directeur, TA, middenkader …) en daarnaast de personeelsleden die instaan of zullen instaan voor de dataverzameling en digitale verwerking (schoolexperten Excel en basisstatistiek).

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Het traject gaat uit van de reële noden, vragen en verwachtingen die binnen de school ten aanzien van datagebruik leven en wil de mogelijkheden verkennen en uitwerken om tot afdoende antwoorden te komen. Intakegesprek Directie(team) / kernleden van het datateam: tijdens de intake wordt gepeild naar de noden en verwachtingen van de school en wordt overlegd over de samenstelling van het datateam. Sessies Doelgroep: het datateam Het aantal sessies is afhankelijk van het dataproject dat de school vooropstelt. Om het geheel werkbaar te houden wordt het aantal sessies per schooljaar beperkt tot maximaal vier.


Een of meerdere schooljaren

25

Strategisch management op maat van het schooleigen project Doelstellingen

De school ondersteunen in haar strategisch management vanuit een reflectie over haar identiteit met een vertaling naar het pedagogisch project en concreet beleidsplan met missie en doelen. Via een gestructureerde aanpak komen we tot strategische en operationele doelen waarmee we een sterke verankering in de concrete schoolwerking beogen.

Doelgroep

Directie + werkgroep

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Directie / directieteam, o.m. aandacht voor de samenstelling van de werkgroep. De directie maakt altijd deel uit van de werkgroep. Sessie 1

• Voorstelling van het traject. • Maken van omgevingsanalyse en het formuleren van de missie van de school. Sessie 2

• Op zoek naar de onderliggende waarden van waaruit we werken. • Koppeling van deze waarden aan het pedagogisch project. Sessie 3

• Formuleren van de doelen. Sessie 4 Personeelsvergadering / pedagogische studiedag:

• Terugkoppelen van missie, waarden en pedagogisch project naar de voltallige personeelsgroep;

• Doelen en strategische initiatieven toetsen aan de hele groep. Sessie 5 Opstellen van een beleidsplan en de nodige actieplannen. Opvolging Directie, schoolbegeleider en andere (vak)begeleiders (afhankelijk van de gekozen doelen/prioriteiten) Betrokken begeleider De schoolbegeleider Timing

In afspraak met directie

26

Schoolzelfevaluatie Doelstellingen

Bevorderen van een kwaliteitscultuur door:

• de deelnemers vertrouwd te maken met zelfevaluatie als een middel, een •

Doelgroep

managementinstrument, in het kader van kwaliteitsontwikkeling; de werkgroepen te leren om een zelfevaluatieproces op te zetten in het kader van schoolontwikkeling: gegevens verzamelen, interpreteren en er prioriteiten uit afleiden ter bevordering van de schoolkwaliteit.

Kernteams (directie en representatieve personeelsleden) in secundaire scholen (ook DBSO) en bij uitbreiding ook het volledige schoolteam (voor de verhelderingsgesprekken en de presentatie van het zelfevaluatierapport) Werkgroep: de leden moeten een mandaat hebben om mee na te denken over het beleid van de school

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Intakegesprek Via een intakegesprek peilen we enerzijds naar de cultuur op het vlak van kwaliteitsontwikkeling en zelfevaluatie en helpen we scholen anderzijds bij de keuze van een instrument voor schoolzelfevaluatie. (DISO, BVV, welbevinden van leraren …) Sessie 1 Beknopt theoretisch kader: de rol van zelfevaluatie in de kwaliteitszorg van de school. Kennismaking met het gekozen instrument. Sessie 2 Het instrument wordt verder verduidelijkt en indien nodig aangepast op maat van de school. De werkgroep buigt zich over de vraag hoe het hele schoolteam warm gemaakt kan worden voor de zelfevaluatie. Sessie 3 Digitale afname van de bevraging (alle leraren en het ondersteunend personeel). Sessie 4 Verhelderingsgesprekken: in deelgroepen geven de personeelsleden verduidelijking bij de cijfers uit de bevraging. Sessie 5 Voorstelling van de resultaten aan het hele schoolteam Sessie 6 Met de werkgroep halen we prioriteiten uit de resultaten van de bevraging.


Een schooljaar

27

Vakgroepwerking Doelstellingen

Ondersteuning en verbetering van de vakgroepwerking in de school o.a. door organisatievoorwaarden te optimaliseren en de vakcoördinatoren te professionaliseren. Traject wordt aangepast aan de individuele noden van de scholen.

Doelgroep

Directie + vakcoördinatoren + alle leraren

Contactpersoon DPB

Schoolbegeleider

Traject

Schooljaar 1 Intakegesprek Doelgroep: directie Intake gesprek met schoolbegeleider en kernteamlid met focus op de randvoorwaarden. We gaan in op de voorwaarden en de mogelijkheden van vakgroepwerking. De directie krijgt een duidelijk beeld van het engagement dat verwacht wordt indien de school dit traject wil doorzetten. Sessie 1 Doelgroep: directie + vakcoördinatoren De focus ligt op het optimaliseren van de voorwaarden voor een goede vakgroepwerking. We stellen een methode van zelfevaluatie van de vakgroep voor. Tussen sessie 1 en 2 wordt in iedere vakgroep een zelfevaluatie afgenomen. Met de resultaten gaan de verschillende vakgroepen aan de slag om prioriteiten te bepalen en mogelijke acties uit te schrijven. Dit wordt gebundeld en in een volgende sessie gebruikt. Sessie 2 Doelgroep: directie en vakcoördinatoren Op basis van de resultaten van de zelfevaluatie selecteren we verbeterdoelen die we SMART gaan formuleren en stellen we een actieplan op. We peilen naar de noden van de vakcoördinatoren wat betreft agogische vaardigheden (relatiebekwaamheid, vergadertechnieken, omgaan met weerstanden … ) en geven mogelijke nascholingen door. Schooljaar 2 In het tweede schooljaar is het de bedoeling om de concrete werking van de afzonderlijke vakgroepen te optimaliseren. Sessie 3 Doelgroep: iedereen Tijdens een algemene personeelsvergadering krijgen alle personeelsleden een sensibiliserend betoog over vakgroepwerking. Daarnaast worden ook de uitgewerkte afspraken die tijdens het vorig schooljaar tot stand kwamen gepresenteerd. Wat is er gebeurd? Wat gaan we doen?

28

Sessie 4 De vakgroep werkt verder aan de Smart geformuleerde prioriteiten met ondersteuning van de vakbegeleider. Schooljaar 3 Sessie 5 Doelgroep: directie + vakcoördinatoren Opvolgingsvergadering met de vakcoördinatoren en de leden van het kernteam. We peilen naar de impact en eventuele opvolging van het traject en naar de actuele noden van de vakcoördinatoren en geven mogelijke nascholingen door. Betrokken begeleider De schoolbegeleiders, Dirk De Bock, Luc De Wilde, Tamara Diels, Veerle Hertveldt, de vakbegeleiders. Timing

3 schooljaren Schooljaar 1: klemtoon op organisatie Schooljaar 2: klemtoon op werking individuele vakgroepen Schooljaar 3: evolutie van de vakgroepen

29

Aanbod voor doelgroepen

Beginnende leraren

Starterskit voor (D)BSO leraren Doelstellingen

Deze starterskit heeft tot doel heel snel (gezien het tijdstip begin september) beginnende leraren in het (D)BSO te laten ontdekken wie die (D)BSO-leerling wel is en hoe zij daar als leraar aan de slag kunnen.

Doelgroep

Startende leraren in (D)BSO

Contactpersoon DPB

Marijke Decavel

Traject

Sessie 1 Aanreiken van concrete tips die leraren sneller op een comfortabele weg kunnen zetten in hun dagelijks functioneren in het (D)BSO.

Betrokken begeleider Marijke Decavel Timing

Zowel op de eerste als de tweede woensdagnamiddag van september:

• 9 september 2015 of 16 september 2015 Deze nascholing gaat vooraf aan de dagen van beginnende leraren.

30

Dagen voor beginnende leraren (eerstejaars) Doelstellingen

Bevorderen van de professionele ontwikkeling als leraar door:

• reflectie en zelfreflectie in overleg met andere beginnende leraren over de eerste • • •

praktijkervaringen in het onderwijs; het aanreiken van concrete ideeën om het klasmanagement te versterken; het verwerven van meer inzicht in de visie op het vak, de leerplannen, de vakdidactische principes, gekoppeld aan de kennismaking met de pedagogisch vakbegeleider en toelichting bij documenten zoals de APR 5; het verwerven van meer inzicht in mogelijke vormen van evaluatie om het leerproces van de leerlingen te ondersteunen.

Doelgroep

Beginnende leraren (eerstejaars) + leraren met ervaring die een nieuw vak geven (namiddagprogramma)

Contactpersoon DPB

Robrecht Vanden Broeck

Traject

Sessie 1 - Klasmanagement Vakoverschrijdend (klasmanagement). Sessie 2 - Vakoverleg (o.a. visie op het vak) Vakoverleg onder leiding van de vakbegeleider. Er wordt informatie gegeven over documenten van de leraar (lesvoorbereiding, jaarplan, agenda), leerplannen, evaluatiemethodieken, DPB-werking. Verder wordt stilgestaan bij de eerste ervaringen, vragen en mogelijke problemen op de werkvloer Sessie 3 - Vakoverleg (evaluatie) Vakoverleg onder leiding van de vakbegeleider rond het voor de schoolpraktijk cruciale thema “evaluatie”.

Betrokken begeleider vakbegeleiders Timing

Het aanbod bestaat uit anderhalve dag. De 3 sessies worden om praktische redenen elk twee keer georganiseerd. Sessie 1: woensdag 30 september en/of 7 oktober 2015 - voormiddag Sessie 2: woensdag 30 september en/of 7 oktober 2015 - namiddag Sessie 3: woensdag 3 en/of 10 februari 2016 Men kan zich eventueel inschrijven voor een tweede namiddag zodat men ook het vakoverleg van een tweede vak kan volgen. Het is uiteraard de bedoeling deze dagen voor beginnende leraren te zien in het breder kader van de aanvangsbegeleiding. In combinatie met deze dagen voor beginnende leraren kan ook een klasbezoek door de vakbegeleider aangewezen zijn.

31

Dagen voor beginnende leraren (tweedejaars) Doelstellingen

Inzicht krijgen in het schooleigen opvoedingsproject en stimuleren van actief leren in het eigen vak

Doelgroep

Beginnende leraren (tweedejaars)

Contactpersoon DPB


Traject

Sessie 1 - Het schooleigen opvoedingsproject Vakoverschrijdend wordt gewerkt aan het inzicht krijgen in het schooleigen opvoedingsproject Sessie 2 - Vakoverleg (actief leren) Onder leiding van vakbegeleider. Stimuleren van het gebruik van actieve werkvormen in het eigen vak.

Betrokken begeleider vakbegeleiders Timing

Het aanbod bestaat uit een dag. Sessie 1: woensdag 9 maart 2016 - voormiddag Sessie 2: woensdag 9 maart 2016 - namiddag

32

Directies

Beginnende directies Doelstellingen

Nieuwe directies input geven voor hun nieuwe taken en vertrouwd maken met het vicariaat, DPB, DOB, PEDIC en de godsdienstinspectie. Collegiaal overleg.

Doelgroep

Nieuwe directieleden

Contactpersoon DPB

Hoofdbegeleider

Traject

Deze bijeenkomsten bieden steeds ruimte tot collegiaal overleg. Schooljaar 1 Tijdens het eerste schooljaar is er een aanbod van drie vormingsdagen voor nieuwe directieleden. Sessie 1 Onthaaldag waarin nieuwe directies kennismaken met de vicaris en met het aanbod van de onderwijsondersteuning vanuit het DPB, DOB, godsdienstinspectie en PEDIC. Sessie 2 Tijdens deze dag ligt de focus op identiteit en spiritualiteit: “beziel(en)d leidinggeven”. Sessie 3 Op de derde vormingsdag gaan we in op de regelgeving van de delibererende klassenraad. Schooljaar 2 Sessie 4 Tijdens het tweede schooljaar is er een terugkomdag voor de tweedejaars directeurs.


Hoofdbegeleider en schoolbegeleiders

Timing

Sessie 1: woensdag 16 september 2015 Sessie 2: woensdag 13 januari 2016 Sessie 3: donderdag 19 mei 2016 Sessie 4: dinsdag 19 januari 2016

33

Alle directies Doelstellingen

Een blijvende ondersteuning aanbieden aan de directieleden over actuele thema’s.

Doelgroep

Directieleden

Contactpersoon DPB

Hoofdbegeleider en schoolbegeleider

Traject

Directiecongres Jaarlijks wordt een driedaags directiecongres georganiseerd in Houffalize. Het programma wordt voorbereid door een gemengde werkgroep met directies uit verschillende regio’s en scholengemeenschappen en met pedagogisch begeleiders. Er wordt gezorgd voor een gevarieerd aanbod van referaten en inspirerende praktijkgerichte thema’s in werkwinkels. De focus van het congres dit schooljaar ligt op het spanningsveld tussen de maatschappelijke verwachtingen naar de scholen en de autonomie, het eigen project van de scholen. Daarnaast is er veel ruimte voor ontmoeting en gesprek. Een niet te missen gebeuren! Infosessies VSKO Jaarlijks gaan er – in samenwerking met het VSKO – een viertal informatiesessies door. De onderwerpen betreffen onderwijsactualiteit, personeelsreglementering, leerlingen en schoolorganisatie, diverse decreten en hun toepassing.

Betrokken begeleider Hoofdbegeleider, schoolbegeleiders en vakbegeleiders Timing

Directiecongres: 13 tot 15 oktober 2015

34

Middenkader

Tweedaagse middenkader Doelstellingen

Ondersteuning van het middenkader. Ervaringen en ideeën uitwisselen.

Doelgroep

Middenkader

Contactpersoon DPB

Hoofdbegeleider, schoolbegeleider

Traject

Op 23 en 24 februari 2016 organiseren we voor de 5de keer een tweedaags residentieel congres voor het middenkader. Enerzijds willen we een inhoudelijk sterk programma aanbieden met tal van keuzemogelijkheden over verschillende actuele thema’s, anderzijds willen we de onderwijsmensen met een middenkaderfunctie de kans bieden om op een informele manier ervaringen en ideeën uit te wisselen. We hopen dat veel directies de meerwaarde van deze formule inzien en bereid zijn om hun medewerkers hiervoor vrij te maken. De uitnodiging met het concrete programma mag u in het najaar verwachten.

Betrokken begeleider Hoofdbegeleider, schoolbegeleiders en vakbegeleiders Timing

24 en 25 februari 2016

35

Mentoren Doelstellingen

Ondersteuning van de mentoren in een school. Ervaringen en ideeën uitwisselen.

Doelgroep

Mentoren

Contactpersoon DPB

schoolbegeleider

Traject

Bijeenkomsten op niveau scholengemeenschap Begeleiders ondersteunen bijeenkomsten van mentoren op niveau scholengemeenschap. Zij kunnen thema’s aanbrengen zoals omgaan met weerstanden, de rol van de mentor in het gesprek met beginnende leraren over de katholieke identiteit, hoe delicate gesprekken voeren, de praktijk van het observeren … Uiteraard kunnen mentoren zelf onderwerpen voorstellen. De dag van de mentor De kracht van zelfreflectie voor mentor en leraar.


Dag van de mentor: donderdag 12 november 2015

36

Andere dagen voor doelgroepen

Doelstellingen

Specifieke vak- of groepsgerichte ondersteuning aanbieden. Ervaringen en ideeën uitwisselen.

Doelgroep

Specifieke doelgroepen

Contactpersoon DPB

schoolbegeleider


• • • • • •

Dag van studiegebied personenzorg: woensdag 23 september 2015 Dag van de moderne vreemde talen: woensdag 28 oktober 2015 Dag van de PO en Esthetica: vrijdag 27 november 2015 in het S.M.A.K. Dag van de schoolpastoraal: woensdag 9 december 2015 Dag van het ondersteunend personeel: donderdag 4 februari 2016 Dag van de muziek: vrijdag 18 maart 2016 in het Sint-Baafshuis

37

Diocesane netwerken

Per scholengemeenschap

CAIM-voorzitters Frequentie

3 keer per jaar

Onderwerpen Onderwijsactualiteit en de identiteit van het katholiek onderwijs

Coördinerende directeurs Frequentie

5 keer per jaar

Onderwerpen Onderwijsactualiteit en de identiteit van het katholiek onderwijs

Stafmedewerkers Frequentie

3 keer per jaar

Onderwerpen Onderwijsactualiteit en collegiale consultatie

Ankerfiguren Christelijke spiritualiteit voor leidinggevenden Frequentie

2 keer per jaar

Onderwerpen Inspiratie aanreiken rond de identiteit van het katholiek onderwijs

38

Per studiegebied

Diocesane Adviesgroep Handel Directies van de scholen met het studiegebied handel komen samen met de hoofdbegeleider secundair onderwijs en de betrokken pedagogisch begeleiders. De agenda wordt bepaald door de onderwijsactualiteit, nieuwe leerplannen, knelpunten …

Diocesane Adviesgroep Nijverheid Directies van de scholen met het studiegebied nijverheid komen samen met de hoofdbegeleider secundair onderwijs en de pedagogisch begeleiders nijverheid. De agenda wordt bepaald door de onderwijsactualiteit, nieuwe leerplannen, knelpunten …

Diocesane Adviesgroep Personenzorg Directies van de scholen met het studiegebied personenzorg komen samen met de hoofdbegeleider secundair onderwijs en de pedagogisch begeleiders personenzorg. De agenda wordt bepaald door de onderwijsactualiteit, nieuwe leerplannen, knelpunten …

Diocesane Adviesgroep voor Technisch Adviseurs Coördinatoren De TAC’s van de nijverheidsscholen komen samen met de pedagogisch begeleiders nijverheid rond de implementatie van nieuwe leerplannen en de technische aspecten van het studiegebied nijverheid.

39

Vakgebonden

Netwerken voor leraren Engels Doelstellingen

Leraren Engels uit verschillende scholen komen samen, gecoacht door de vakbegeleider:

• om bestaande expertise te bundelen; • om didactisch materiaal met elkaar te delen en kritisch te bekijken; • om nieuw materiaal te ontwikkelen met aandacht voor • • Doelgroep

de leerplandoelstellingen; om onderwijskundige thema’s te behandelen en te vertalen naar de klaspraktijk; om in overleg met elkaar over de eigen klaspraktijk te reflecteren.

Leraren Engels 1ste graad Leraren Engels 2de graad Leraren Engels 3de graad

Contactpersoon DPB

Vakbegeleider Engels Martine Gillis ([email protected])

Timing

De netwerken komen samen op initiatief van de betrokken leden. De heropstart van de netwerking wordt elk schooljaar in de Diocesane Mededelingen aangekondigd. Leraren Engels die hiervoor interesse hebben, nemen contact op met hun vakbegeleider. Ze ontvangen dan een persoonlijke uitnodiging.

40

Netwerk voor vakcoördinatoren Duits Doelstellingen

Verdere professionalisering van vakcoördinatoren Duits door:

• het aanreiken en het onderling bespreken van concrete mogelijkheden voor de • • •

realisatie en de evaluatie van leerplandoelstellingen; het stimuleren van professionele vakgroepwerking; het uitwisselen van ideeën en ervaringen met vakcollega's; het behandelen van onderwijskundige thema's met aandacht voor de vertaling naar de klaspraktijk.

Doelgroep

Vakcoördinatoren Duits

Contactpersoon DPB

Vakbegeleider Duits Martine Gillis ([email protected])

Timing

Het netwerk komt samen op initiatief van de betrokken vakbegeleider. De vakcoördinatoren ontvangen een uitnodiging waarbij de doelstellingen en de inhoud van de vorming duidelijk worden omschreven.

Netwerk voor leraren Duits Doelstellingen

Leraren Duits uit verschillende scholen komen samen gecoacht door de vakbegeleider:

• om bestaande expertise te bundelen; • om didactisch materiaal met elkaar te delen en kritisch te bekijken; • om nieuw materiaal te ontwikkelen met aandacht voor •

de

leerplandoelstellingen; om in overleg met elkaar over de eigen klaspraktijk te reflecteren.

Doelgroep

Vakcoördinatoren Duits

Contactpersoon DPB

Vakbegeleider Duits Martine Gillis ([email protected])

Timing

Het netwerk komt samen op initiatief van de betrokken leden. De heropstart van de netwerking wordt elk schooljaar in de Diocesane Mededelingen aangekondigd. Leraren Duits die hiervoor interesse hebben, nemen contact op met hun vakbegeleider. Ze ontvangen dan een persoonlijke uitnodiging.

41

Netwerken voor leraren Frans Doelstellingen

Leraren Frans uit verschillende scholen komen regionaal samen gecoacht door de vakbegeleider:

• • • • • Doelgroep

om bestaande expertise te bundelen; om didactisch materiaal met elkaar te delen en kritisch te bekijken; om nieuw materiaal te ontwikkelen; om onderwijskundige thema’s te behandelen en te vertalen naar de klaspraktijk; om in overleg te gaan met elkaar.

Leraren Frans 1ste graad Leraren Frans 2de graad Leraren Frans 3de graad

Contactpersoon DPB

Pedagogisch vakbegeleider Frans

• Christel Arens ([email protected])

•

Timing

SG Stroming, SG Edith Stein, SG De Bron, SG Meetjesland, SG Scholen aan de Durme, SG Sint-Nicolaas SG Beveren-Bazel Veerle Hertveldt ([email protected]) SG Vlaamse Ardennen, SG Salem, SG Wetteren-Lede, SG Denderland, SG Emmaüs, SG Aalter-Deinze, SG Geraardsbergen SG Archipel

De netwerken komen samen op initiatief van de betrokken leden. De heropstart van de netwerking wordt elk schooljaar in de diocesane mededelingen aangekondigd. Leraren Frans die hiervoor interesse hebben, nemen contact op met hun pedagogisch vakbegeleider. Ze ontvangen dan een persoonlijke uitnodiging.

42

Netwerk voor leraren Wiskunde Doelstellingen

Verdere professionalisering van wiskundeleraren door:

• het aanreiken en onderling bespreken van concrete mogelijkheden om de • • • • •

realisatie en evaluatie van leerplandoelstellingen (voornamelijk de vakgebonden vaardigheden en attitudes) te versterken; het verwerven van meer inzicht in de verticale samenhang van het wiskundecurriculum (leerlijnen); het kaderen en toelichten van didactische strategieën met positieve invloed op de leerprestaties van leerlingen; het stimuleren van professionele vakgroepwerking; het uitwisselen van ideeën en ervaringen met vakcollega’s; in overleg met vakcollega’s reflecteren over de eigen klaspraktijk.

Doelgroep

Leraren Wiskunde A-stroom, B-stroom, ASO, BSO, KSO, TSO

Contactpersoon DPB

Vakbegeleiding wiskunde

• Luc De Wilde ([email protected]) • Guy Reyntjens ([email protected]) Timing

Regionale sessies gericht naar bepaalde doelgroepen van wiskundeleraren, bv. leraren tweede en derde graad KSO/TSO, tweede graad ASO, vakcoördinatoren … Data en onderwerpen worden kenbaar gemaakt via de Diocesane Mededelingen.

43

Netwerk voor leraren geschiedenis Doelstellingen

Leraren geschiedenis komen per graad samen in een kleine groep. Met de begeleider als coach wisselen de collega's ervaringen en expertise uit en kunnen ze vragen voorleggen. Elke sessie focust op een deelthema:

• sessie 1: planning, • sessie 2: werkvormen, • sessie 3: evaluatie. Doelgroep

Alle leraren geschiedenis

Contactpersoon DPB Pedagogisch begeleider geschiedenis Tom De Paepe ([email protected]) Timing

3 sessies per jaar De leerkrachten ontvangen een oproep via de diocesane mededelingen en contacteren de begeleider wanneer ze willen deelnemen. Per graad wordt een eerste bijeenkomst afgesproken, waarna de volgende sessies in overleg gepland worden.

44

Netwerken voor leraren Kantoor en Verkoop Doelstellingen

Leraren studiegebied Kantoor en Verkoop (Office en Retail en 7de specialisatiejaren) uit verschillende scholen komen samen:

• • • • • • Doelgroep

om de leerplanrealisaties en –implementaties op te volgen; om expertise uit te wisselen; om didactisch materiaal met elkaar te delen en kritisch te bekijken; om nieuw materiaal te ontdekken met aandacht voor de leerplandoelstellingen; om onderwijskundige thema’s te behandelen en te vertalen naar de klaspraktijk; om in overleg met elkaar over de eigen klaspraktijk te reflecteren.

Netwerkdagen voor leraren per graad

Contactpersoon DPB Pedagogisch begeleider: Katrien Van Daele, [email protected] Timing

De netwerken komen samen op initiatief van de pedagogisch begeleider of het VVKSO. De kalender van de netwerking wordt elk schooljaar in de Diocesane Mededelingen aangekondigd. Leraren die hiervoor interesse hebben, nemen contact op met hun vakbegeleider. Hun mailadres wordt dan opgenomen in de groepsbestanden.

45

Netwerken voor leraren MaVo/(P)AV Doelstellingen

Verdere professionalisering van leraren MaVo/(P)AV. Leraren Mavo/PAV uit verschillende scholen komen samen, gecoacht door de vakbegeleiders:

• • • • • Doelgroep

om de realisatie en evaluatie van leerplandoelen te versterken; om leerlijnen uit te tekenen; om bestaande expertise te bundelen; om didactisch materiaal met elkaar te delen en kritisch te bekijken; om nieuw materiaal te ontwikkelen met aandacht voor leerplandoelen, activerende en differentiërende werkvormen.

Leraren MaVo 1ste graad Leraren PAV 2de graad en 3de graad Leraren AV, CLW’s

Contactpersoon DPB Pedagogische vakbegeleiders MaVo en PAV: Leen Van Hecke ([email protected]) Martine Van Overmeiren ([email protected]) Timing

De netwerken komen samen op initiatief van de betrokken begeleiders. Op meerdere momenten tijdens het schooljaar zullen de scholen een uitnodiging ontvangen waarbij telkens de doelen en de inhoud van de vorming duidelijk worden omschreven. De uitnodiging gaat daarna naar de vakcoördinator.

46

Netwerk voor leraren studiegebied Lichaamsverzorging Doelstellingen

Leraren van het studiegebied Lichaamsverzorging uit verschillende scholen komen samen, gecoacht door de vakbegeleider:



Leraren haarzorg 2de graad en 3de graad Leraren bio-esthetiek/schoonheidsverzorging 2de graad en 3de graad

Contactpersoon DPB Pedagogisch begeleider lichaamsverzorging: Lieve Van der Spiegel ([email protected]) Timing

De leerkrachten ontvangen een oproep via de diocesane mededelingen en contacteren de begeleider wanneer ze hiervoor interesse hebben. Per studierichting wordt een eerste bijeenkomst afgesproken, waarna de volgende sessies in overleg gepland worden.

47

Netwerk voor leraren studiegebied Personenzorg Doelstellingen

Leraren studiegebied Personenzorg uit verschillende scholen komen samen, gecoacht door de vakbegeleiders van het PZ-team:



Klankbordgroepen per graad en per studierichting en netwerkdagen voor leraren

Contactpersoon DPB Pedagogisch begeleiders:

• Referentiepersoon Ingrid Molein: 1ste graad, 2de graad TSO, 3de graad OH/OA [email protected]

• Referentiepersoon Tine Van Severen: 2de en 3de graad BSO met uitzondering OH/OA [email protected]

• Referentiepersoon Eef Rombaut: naast ASO HW, 3de graad TSO en SenSe [email protected] Timing

De netwerken komen samen op initiatief van de pedagogisch begeleiders of het VVKSO. De kalender van de netwerking wordt elk schooljaar in de Diocesane Mededelingen aangekondigd. Leraren studiegebied Personenzorg die hiervoor interesse hebben, nemen contact op met hun vakbegeleider. Hun mailadres wordt dan opgenomen in de groepsbestanden.

48

Andere

Pastoraal verantwoordelijken Frequentie

1 à 2 keer per jaar, regionaal per scholengemeenschap georganiseerd

Onderwerpen

Doorgeven van informatie (met input van externe medewerkers) en uitwisselen van ervaringen, collega’s van de andere scholen in de eigen regio leren kennen en ontmoeten.

Beroepsspiritualiteit voor directies Frequentie

4 keer per jaar

Onderwerpen

Gesprekken waarbij leidinggevenden met elkaar van gedachten wisselen over hun persoonlijke bezieling en geloof in hun professionele engagement.

Beroepsspiritualiteit voor personeelsleden Frequentie

4 keer per jaar per school of schooloverstijgend.

Onderwerpen

Gesprekken waarbij leraren en andere personeelsleden met elkaar van gedachten wisselen over hun persoonlijke bezieling en in hun werkopdracht op school.

Netwerkdagen GOK Frequentie

Maandagvoormiddag 14 september 2015: ‘Opstart voor nieuwe teamleden GOK’ (ook voor nieuwe directies) Dinsdagvoormiddag 6 oktober 2015: ‘Op weg naar de zelfevaluatie’ Woensdagvoormiddag 21 oktober 2015: ‘Werken vanuit de 6 thema’s: Hoe verhogen we de betrokkenheid van alle collega’s?’ Donderdagvoormiddag 19 november 2015: leerlingen ouderparticipatie Dinsdag 24 november 2015: • VM: socio-emotionele ontwikkeling • NM: preventie en remediëring Vrijdagvoormiddag 27 november 2015: taalvaardigheid Maandag 30 november 2015: • VM: instroom, doorstroom en oriëntering • NM: diversiteit Vrijdagvoormiddagvoormiddag 29 april 2015: Wat na de zelfevaluatie?

Onderwerpen

Relevante thema’s met betrekking tot de GOK-werking op school worden behandeld.

49

Bijkomende inlichtingen over dit begeleidingsaanbod

Hoofdbegeleider Jeroen Van Acker

[email protected]

GSM 0497 37 11 27

Helga Bellaert

[email protected]

GSM 0473 35 10 70

Marijke Decavel

[email protected]

GSM 0474 38 03 87


[email protected]

GSM 0470 04 71 23

Martine Van Overmeiren

[email protected]

GSM 0475 93 98 79

Schoolbegeleiders

50

Secundair Onderwijs

AANVRAAGFORMULIER voor een BEGELEIDINGSBEZOEK

Onze school:

................................................................................................................................ ................................................................................................................................

nodigt de pedagogisch begeleider1 dhr. / mevr.

............................................................... uit voor

een SCHOOLBEZOEK bestaande uit:  een vakvergadering  een klasbezoek bij volgende leraren: naam

mailadres

Geef volgende code: A= 1ste jaar in onderwijs* B= 1ste keer dit vak C= overige

klasbezoek liefst vóór (datum)

 gesprek met de vakcoördinator:  overleg / gesprek met:  andere activiteit: * voor leraren die het 1ste jaar les geven, is deelname aan de dagen van de beginnende leraren een must!

Contactpersoon voor concrete afspraken i.v.m. datum en planning van het school/klasbezoek Dhr. / mevr.: Telefoon:

1

E-mail:

U vindt een lijst van alle pedagogisch begeleiders op onze website www.vicog.be

BEGELEIDINGSAANBOD Secundair onderwijs Schooljaar

Recommend Documents