Bijlage
Lang Leve de Liefde
Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie ‘Lang Leve de Liefde’, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies April 2013
Thema Seksuele ontwikkeling
Determina nt Kennis
Attitude
Wensen en grenzen
Veilig vrijen
Subjectieve norm Eigeneffectiviteit Kennis Attitude*
Subjectieve norm Eigeneffectiviteit * Kennis
Risico Perceptie Attitude* Subjectieve norm* Eigeneffectiviteit * Intentie* Vaardigheden
(sub)doel: Na het volgen van de 6 lessen LLL: Leerlingen hebben kennis en inzicht in lichamelijke, emotionele en sociale veranderingen met betrekking tot de puberteit en seksualiteit. Leerlingen hebben kennis van de (werking van) mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen Leerlingen erkennen dat er meerdere vormen van relaties zijn en seksuele voorkeuren Leerlingen staan positief tegenover homoseksualiteit en negatief tegenover homonegativiteit Leerlingen staan positief tegenover de keuzes van anderen mbt relaties Leerlingen ervaren dat anderen met dezelfde problemen kampen mbt verliefdheid, liefdesverdriet, vragen over lichamelijke veranderingen Leerlingen durven met anderen te praten over vragen die ze hebben mbt puberteit en seksuele ontwikkeling Leerlingen hebben kennis van wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is Leerlingen kennen hun eigen grenzen en wensen Leerlingen staan negatief tav seksueel grensoverschrijdend gedrag Leerlingen hebben een positieve houding tov duidelijk communiceren van eigen wensen en grenzen Leerlingen hebben een positieve houding tov dat anderen hun wensen en grenzen duidelijk communiceren Leerlingen weten dat hun peers negatief staat tov seksueel grensoverschrijdend gedrag Leerlingen voelen zich in staat om grenzen te stellen Leerlingen hebben kennis van mentruele cyclus, zwangerschap en preventie van zwangerschap. Leerlingen hebben kennis van anticonceptiemiddelen, de werking en hoe te verkrijgen. Leerlingen hebben kennis van de belangrijkste soa, de overdracht en condooms ter preventie Leerlingen erkennen de persoonlijke risico’s (ernst en kwetsbaarheid) van onveilig vrijen (zwanger worden en/of soa besmetting) Leerlingen hebben een positieve attitude tav condoomgebruik en pilgebruik Leerlingen ervaren dat anderen ook positief staan tov condoomgebruik Meisjes ervaren dat anderen positief staan tov pilgebruik Leerlingen voelen zich in staat om condoom te kopen, te gebruiken en met de partner te bespreken Meisjes voelen zich in staat om de pil te vragen, en correct te gebruiken Jongens voelen zich in staat om met hun partner afspraken te maken over pilgebruik Leerlingen hebben de intentie om condooms te kopen en gebruiken (t.z.t.) Meisjes hebben de intentie om anticonceptie te gebruiken indien nodig Leerlingen kunnen een condoom correct omdoen
Tabel 1
2
In Tabel 2 staan alle werkvormen en de bijbehorende gedragsdeterminanten Deter-minant Kennis
Risicoperceptie
Methodiek Informatieoverdracht
Werkvorm/toepassing lespakket Informatieve teksten (magazine) ‘wist je dat’ / Fun facts/ weetjes/ FAQ (magazine)
Visuele / schematische weergave
Informatieve illustraties (magazine)
Elaboratie
Invuloefeningen (magazine)
Actief leren
Invuloefening /Quiz (magazine)
Bewustwording Confrontatie
Ervaringsverhaal (magazine en dvd) Meningen (magazine en dvd) ‘wist je dat’ / Fun facts/ weetjes/ FAQ (magazine) Discussie (klassikaal) Ervaringsverhaal (magazine en dvd) Ervaringsverhaal (magazine en dvd) Docudrama (dvd) Invuloefening (magazine) Meningen (magazine en dvd) Fotostrip (magazine) Docudrama (dvd) Ervaringsverhaal (magazine en dvd) Meningen (magazine en dvd) Invuloefeningen (magazine) Discussie (klassikaal) Informatieve teksten en illustraties (magazine) Invuloefeningen (magazine) ‘wist je dat’ / Fun facts/ weetjes/ FAQ (magazine) Discussie (klassikaal) Fotostrip (magazine) Docudrama (dvd) Ervaringsverhalen (magazine en dvd) Meningen (dvd) Ervaringsverhalen (magazine en dvd) ‘wist je dat’ / Fun facts/ weetjes/ FAQ (magazine) Informatieve tekst (magazine) Meningen (magazine en dvd) Informatieve tekst (magazine) Meningen (magazine en dvd) Invuloefening (magazine) Herhaling (toegepast op condooms en condoomgebruik) Invuloefening (magazine) Docudrama (dvd) Ervaringsverhalen (magazine en dvd) Invuloefening (magazine) Fotostrip/strip (magazine) Docudrama (dvd) Ervaringsverhalen (magazine en dvd) Meningen (magazine en dvd)
Re-evaluatie van de omgeving Scenario gebaseerde risico informatie Personalisering van risico Modelling
Attitude
Zelfevaluatie Elaboratie
Modelling
Confrontatie Argumenten Voor – en nadelen Klassieke conditionering Perspectief van ander aannemen Geanticipeerde spijt / opluchting Modeling
Subjectieve norm
Norm/verwachtingen/ goedkeuring communiceren Sociale vergelijking Modeling
Fotostrip/strip (magazine) Docudrama (dvd) Ervaringsverhalen (magazine en dvd) Meningen (magazine en dvd)
Eigen effectiviteit / vaardigheden
Oefenen Coping strategieën bedenken
Condoom oefening (klassikaal) Tips (magazine) Invuloefening (magazine) Scenario (magazine en dvd) Invuloefening (magazine) Tips (magazine) Invuloefening (magazine) Tips (magazine) Instructie (magazine) Tips (magazine) Tips (magazine)
Sociale druk inoculatie Voorbereidend eigen handelen Doelen stellen Handelingsperspectief/ alternatief bieden
Tabel 2
3
a. G= gender (male, female), E=ethnicity (Dutch, non-Dutch), S=sexual experience (yes,no), Ed=education level (low, middle/high). Reference groups are printed in bold. + means a positive β-value, - means a negative β -value. b. A positive estimate means a larger improvement over time in scores for the interventie group. c. Tabel 2. Mean scores (SE) and change scores over time for the two groups.
onderwerp
Schalen (1-5, tenzij anders vermeld) Kennis (score: 1-6) SOA risicoperceptie
Condooms
Attitude condoomgebruik Subjectieve norm condoomgebruik Eigeneffectiviteit tav. Gebruik en voorbereidende handelingen Intentie tav gebruik en voorbereidende handelingen
Pil
Attitude pilgebruik meisjes Sociale invloed meisjes Eigeneffectiviteit meisjes Intentie meisjes Attitude jongens Eigeneffectiviteit jongens
Wens/Grens Attitude tav. Eigen wensen Attitude t.a.v wenzen ander
conditie Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie
Baseline Mean 3.6 3.0 3.40 3.33 4,65 4,65 3,42 3,45 3,58 3,60 3,27 3,30
RAW SCORES Nameting Follow-up SE Mean SE Mean SE 4.2 4.4 4.4 4.4 3.40 3.48 3.63 3.55 0,03 4,64 0,03 4,63 0,03 0,01 4,74 0,01 4,66 0,02 0,02 3,46 0,03 3,50 0,03 0,01 3,67 0,02 3,61 0,03 0,03 3,65 0,03 3,82 0,04 0,01 3,87 0,01 3,85 0,03 0,03 3,39 0,03 3,28 0,04 0,01 3,65 0,02 3,43 0,03
DIFFERENCE SCORES Short term Long term Mean SE Mean SE 0.60 0.80 1.40 1.40 0.00 0.08 0.30 0.22 -0.01 0.03 -0.02 0.04 0.08 0.02 0.00 0.02 0,04 0,03 0,08 0,03 0,22 0,02 0,16 0,03 0,07 0,03 0,24 0,04 0,27 0,01 0,26 0,03 0,12 0,03 0,01 0,04 0,35 0,02 0,13 0,03
Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie Control Interventie
4,25 4,24 3,67 3,67 3,80 3,86 3,80 3,77 4,20 4,22
0,04 0,02 0,04 0,02 0,05 0,03 0,05 0,02 0,05 0,02
4,41 4,57 3,80 3,95 4,13 4,32 4,09 4,15 4,34 4,52 3,88 4,05
0,04 0,02 0,04 0,02 0,05 0,03 0,06 0,03 0,05 0,03 0,06 0,03
4,46 4,47 4,00 4,00 4,38 4,32 4,11 4,08 4,38 4,42 4,06 4,00
0,05 0,03 0,05 0,05 0,05 0,03 0,06 0,04 0,05 0,03 0,07 0,06
0,16 0,33 0,13 0,28 0,33 0,45 0,29 0,38 0,14 0,30
0,04 0,02 0,04 0,02 0,05 0,03 0,06 0,04 0,06 0,03
0,21 0,23 0,33 0,34 0,57 0,45 0,32 0,31 0,19 0,20
0,05 0,03 0,05 0,05 0,06 0,04 0,06 0,04 0,06 0,04
Control Interventie Control Interventie
3,83 3,93 3,87 3,98
0,04 0,02 0,04 0,02
4,04 4,20 4,03 4,20
0,04 0,02 0,05 0,02
4,11 4,12 4,05 4,11
0,04 0,03 0,04 0,03
0,21 0,27 0,16 0,22
0,05 0,02 0,05 0,02
0,28 0,18 0,18 0,13
0,05 0,03 0,05 0,03
Eigeneffectiviteit grenzen stellen Eigeneffectiviteit t.a.v. zoenen/condoomgebruik Attitude ten aanzien van grenzen seks Homoneg
Homonegativiteit
Control Interventie Control Interventie Control Interventie
3,24 0,03 3,26 0,02
3,29 0,04 3,38 0,02
3,48 3,44 4,30 4,29 4,25 4,23
0,05 0,02 0,03 0,02 0,04 0,03
0,06 0,04 0,12 0,02
0,24 0,05 0,18 0,03
Control Interventie
2,42 0,03 2,35 0,02
2,36 0,04 2,26 0,02
2,37 0,04 2,23 0,03
-0,06 0,03 -0,10 0,01
-0,06 0,03 -0,12 0,03
5