Inhoud Deel 1. Aangifte van verdwijning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.
1
Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. De aangifte ontvangen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Luisteren en informatie inwinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Evalueren: is de verdwijning onrustwekkend? . . . . . . . . . . . 1.4. Informatie verspreiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. Opvangen en begeleiden van de aangever . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Slachtofferopvang door de gerechtelijke overheid. . . . . . . . . Onmiddellijke politionele reactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Bij elke verdwijning (ongeacht de onrustwekkendheid ervan) 2.2. In geval van een onrustwekkende verdwijning . . . . . . . . . . . De onmiddellijke reactie op parketniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Organisatie van het parket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. De coo¨rdinatievergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanbevelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Aan de coo¨rdinerende politieofficier . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Aan de eerste ploeg ter plaatse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Child Alert warning-systeem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 3 3 4 5 5 6 6 6 8 8 8 8 9 9 9 10
Bijlage 1 Opdrachten bij verdwijningszaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
2. 3. 4. 5.
Deel 2. Parentale ontvoeringen en andere bijzondere gevallen . . . . . . . . . . 1. 2.
15
Politionele reacties bij minderjarige weglopers . . . . . . . . . . . . . . . . Politionele reacties bij vermissing van een niet-begeleide minderjarige (illegaal of asielzoeker). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Politionele reacties bij parentale ontvoeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Parentale ontvoeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Vier mogelijke situaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
Deel 3. Opsporingsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
3.
1. 2. 3.
4.
Verwittiging van de Nationale Cel Vermiste Personen . . . . . . . . . . . 1.1. Wanneer verwittigen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Mogelijkheden van de Nationale Cel Vermiste Personen. . . . Uitgebreid verhoor van de aangever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opsporingen vanuit de verdwijnplaats en/of de ‘‘point last seen’’ . . . 3.1. Aankomst ter plaatse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Eerste verrichtingen ter plaatse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Technische vaststellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Informatie verspreiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opsporingen vanuit de woonplaats van de vermiste . . . . . . . . . . . . . 4.1. Aankomst in de woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Eerste verrichtingen ter plaatse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Verdwijningen – Kluwer
17 19 19 20
27 27 27 28 31 31 31 32 32 33 33 33
V
Inhoud
5. 6. 7.
8.
4.3. Informatie verspreiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buurtonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Voorbereiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Twee fasen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondig verhoor van de getuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Organiseren van zoekacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Wanneer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Necrosearch-operatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ondersteunende diensten en middelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. De Nationale Cel Vermiste Personen . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Child Focus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Andere steundiensten van de federale politie . . . . . . . . . . . . 8.4. Andere, niet-politionele steundiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5. Internationale partners. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.6. De belangrijkste zoekmiddelen die kunnen ingezet worden . .
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
. . . . .
77 78 80 81 83
Politionele houding tegenover paragnosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Contact politiedienst - paragnost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Contact familie - paragnost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
84 84 84
Bijlage 7 Formulier inlichtingen paragnosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
85
9.
2 3 4 5 6
Formulier aanvraag hondenteam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formulier aanvraag luchtsteun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formulier aanvraag beelden bewakingscamera’s stations . . . Aanvraagformulier robotfototekenaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanvraagformulier voor verspreiding robotfoto via de media .
. . . . .
. . . . .
Deel 4. Procedure voor nationale en internationale seining, en verspreiding van een signalement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.
2.
3.
VI
35 35 35 36 38 39 39 39 40 42 42 46 47 59 65 66
Verspreiding van het signalement van de vermiste . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Signalement via radioberichtgeving door de dispatching(s) . . 1.2. Signalement via ANG mailingbericht (Dringend opsporingsbericht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Signalement via aandacht vestiging A.I.K. . . . . . . . . . . . . . 1.4. Signalement via het Recherche en Informatieblad (RIB) . . . . 1.5. Signalement via verspreiding van folders, affiches en vignetten 1.6. Signalement via de media (radio, tv, geschreven pers) . . . . . 1.7. Signalement via websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8. Signalement via Child Alert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nationale seining in de ANG-databank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Procedure & regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Verantwoordelijkheid van de signalerende politiedienst. . . . . 2.3. Ontseining uit de ANG, van de teruggevonden vermiste . . . . Internationale (ont-)seining in het SIS (Schengen Informatica systeem) of via Interpol (ASF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Seining in het Schengen-grondgebied (SIS-seining) . . . . . . . 3.2. Seining in e´e´n of meerdere bij Interpol aangesloten landen of zones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87 89 89 89 90 90 90 91 91 91 92 92 93 94 94 95 95
Verdwijningen – Kluwer
Inhoud 3.3. 3.4. 3.5. 3.6.
Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verantwoordelijkheid van de signalerende dienst . . Ontseining van de internationaal geseinde vermiste
. . . .
. . . .
Bijlage 8 Dringend Opsporingsbericht (DOB) . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 9 Verzoek tot nationale verspreiding in het RIB . . . . . . . . . Bijlage 10 Schema nationale seining ANG . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 11 Schema internationale seining . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 12 Aanvraag tot internationale signalering: beschrijving finaliteit (bedoeling) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 13 Aanvraag internationale signalering van een persoon . . . Bijlage 14 Interpolformulier voor het opstellen van de ‘gele notitie’. . . . . . . . . Bijlage 15 Bericht van staking der opsporingen . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 16 Schema ontseiningsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
95 96 97 98
..... ..... ..... ..... van de ..... .....
99 100 103 104
..... ..... .....
107 111 112
Deel 5. Het gerechtelijk onderzoek naar een vermissing met (mogelijk) criminele achtergrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.
2. 3. 4.
5.
6. 7. 8.
Recherche in de politionele databank(en) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. ISLP-Query (Integrated System for the Local Police) . . . . . . 1.2. Federaal parametrisch onderzoek (FPO) . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Questis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Opvragen van de loggings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Recherche in externe databanken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Door de politie rechtstreeks op te vragen via Portal . . . . . . . 2.2. Op te vragen via externe diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Internetrecherche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoononderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Opvragen retro-telefoonverkeer (long-ticket) . . . . . . . . . . . . 4.2. Opvragen van alle actueel telefoonverkeer (Zoller-Malicieux) 4.3. Identificatie van de houder van een abonneenummer . . . . . . 4.4. Imei-track . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5. Mastlokalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6. Silent-sms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.7. Exacte lokalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.8. Telefoonbewakingsmaatregel (tap) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onderzoek naar het gebruik van elektronische kaarten . . . . . . . . . . . 5.1. Elektronische identiteitskaart (EID) of verblijfskaart voor vreemdelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Betaal- en kredietkaarten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. SIS-kaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Elektronische tankkaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Necrosearch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vergelijking ante-mortem- met post-mortemgegevens van overleden personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijzondere opsporingsmethoden (BOM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bijlage 17 Formulieren ante-mortem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 18 Handleiding ante-mortem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Verdwijningen – Kluwer
105 106
113 115 115 115 116 116 116 117 117 118 119 119 120 120 120 120 121 121 121 121 122 122 122 122 123 123 123 125 140
VII
Inhoud Deel 6. Gedragsomschrijving van vermiste personen . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Peuters (1 tot 3 jaar) . . . . . . . . . . . . . . . Kleuters (4 tot 6 jaar) . . . . . . . . . . . . . . . Jonge kinderen (7 tot 12 jaar) . . . . . . . . . Jongeren (13 tot 16 jaar). . . . . . . . . . . . . Ouderen (+ 65 jaar) . . . . . . . . . . . . . . . . Mentaal gehandicapten (alle leeftijden). . . Personen die lijden aan een depressie . . . . Wandelaars, trekkers . . . . . . . . . . . . . . . Demente personen of Alzheimer-patie¨nten
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
Deel 7. De opvang en begeleiding van verwanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.
2.
De omzendbrief GPI58 betreffende politionele slachtofferbejegening door de geı¨ntegreerde politie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. De wettelijke basis betreffende slachtofferbejegening door de politie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. De actoren en partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. De organisatie en werking van de politie op het vlak van slachtofferbejegening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. De taken op niveau van de korpsleiding . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. Taken op het niveau van de politieambtenaar . . . . . . . . . . . Specifieke aanbevelingen bij verdwijningszaken . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Op het niveau van de politieambtenaar . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Op niveau van het parket: De coo¨rdinatievergadering & het onderhoud met de ouders/verwanten . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Deel 8. Opsporing van vermisten met behulp van de media . . . . . . . . . . . . 1.
2. 3.
4.
5.
VIII
Contacten met de media (algemeen). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Nood aan samenwerking met de media in een verdwijningsdossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Algemene richtlijn inzake relaties met de media . . . . . . . . . 1.3. De persmagistraat bij het parket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. De persdienst van de federale politie (CGPW) . . . . . . . . . . . De Ministerie¨le Omzendbrief van 1 juli 2005 m.b.t. de verspreiding van opsporingsberichten via media en internet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De soorten mediaberichtgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Het kort mediabericht via radio, tv en geschreven pers . . . . . 3.2. Het gerechtelijk opsporingsbericht via radio, tv en geschreven pers en het internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. De opsporingsreportage op tv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Het opsporingsprogramma op tv. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. De opsporingsreconstructie op tv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Criteria voor verspreiding van een opsporingsbericht via de media . . 4.1. Deontologische criteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Criteria voor de gerechtelijke overheid . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Criteria voor de selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Criteria voor de tv- of radiozenders . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure voor de verspreiding van een opsporingsbericht via de media
143 145 145 145 145 146 146 146 146 147 149 151 151 151 151 152 152 152 152 154 157 159 159 159 160 160 161 161 161 161 161 162 162 162 162 163 163 163 163
Verdwijningen – Kluwer
Inhoud 5.1. 5.2.
6.
Procedure voor een opsporingsbericht via radio en tv . . . . . . Procedure voor verspreiding van een opsporingsbericht via internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Procedure voor deelname aan een opsporingsreportage of programma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De Dienst Opsporingsberichten van de Federale Politie (DJO/Opsporingsberichten) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bijlage 19 Aanvraagformulier voor gerechtelijke opsporingen in de media: . Deel 9. Opdrachten bij het terugvinden van de vermiste . . . . . . . . . . . . . . 1. 2. 3. 4. 5.
163 166 167 167 169 171
Grondig verhoor van het slachtoffer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondig medisch onderzoek van het slachtoffer. . . . . . . . . . . . . . . . Verwittigen van de verwanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inschakelen van professionele slachtofferzorg . . . . . . . . . . . . . . . . . Hereniging en verhoor na een parentale ontvoering . . . . . . . . . . . . . 5.1. Kind wordt teruggevonden in het buitenland . . . . . . . . . . . . 5.2. Aanhouding van de dader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Verhoor van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Terugbrengen van het kind bij de benadeelde ouder . . . . . . . 5.5. Bijstand aan het kind en zijn familie . . . . . . . . . . . . . . . . . Bij overlijden van de vermiste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inlichten van de media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontseinen van de vermiste in de politionele databank ANG 1 . . . . . .
173 173 174 174 174 175 175 175 175 175 176 176 176
Deel 10. Verhoor van de verdachte(n) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
179
6. 7. 8.
1. 2. 3. 4.
Verzameling van een maximum aan informatie . Eerste benadering van de verdachte . . . . . . . . . Verloop van het verhoor . . . . . . . . . . . . . . . . . Checklist verhoor verdachte . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Verdwijningen – Kluwer
181 181 181 182 185
IX
