Bijlage 5
Achtergrondinformatie bij het beroepenkwartet
Hieronder vindt u uitleg over de beroepen die voorkomen in het beroepenkwartet. In het spel zelf zijn alle teksten afgestemd op het niveau van de leerlingen. Dat houdt ook in dat bij enkele beroepen waar dit mogelijk was niet de officiële beroepsnaam is gebruikt, maar een eenvoudiger, gemakkelijker te begrijpen beroepsnaam. Zo is ‘logistiek planner’ aangeduid als ‘vervoerplanner’.
1 Medisch laborant Functie Een medisch laborant voert medische analyses uit op verschillende (vloei)stoffen zo-
als dna, urine, bloed en weefsel. In het beroepenspel wordt het voorbeeld van bloed gebruikt. Een medisch laborant kijkt naar de samenstelling van het bloed en checkt of er afwijkende waarden van bepaalde stoffen in voorkomen. Deze resultaten worden zorgvuldig geregistreerd en teruggekoppeld naar de opdrachtgever (bijvoorbeeld een arts). Omgeving Een medisch laborant werkt meestal in een laboratorium. Zij/hij werkt met verschillende
apparatuur, zoals een microscoop en/of andere – vaak computergestuurde – apparaten. Een medisch laborant moet zich houden aan strikte veiligheids- en hygiënevoorschriften. In het laboratorium dragen de laboranten vaak een witte jas en werken ze steriel. Talenten Belangrijke talenten van een medisch laborant zijn: nieuwsgierig zijn, precies en nauw-
keurig werken en communicatief vaardig zijn. Opleiding Medisch laborant wordt men door het volgen van de Middelbare Laboratorium Opleiding
(in het mbo) of de Hogere Laboratorium Opleiding (in het hbo).
2 Lichttechnicus Functie Een lichttechnicus zorgt voor de belichting van decors, sets en podia, bijvoorbeeld bij een
tv-programma, film, reportage en dergelijke. Een lichttechnicus kiest de belichting die past bij de gewenste situatie of locatie, en de daarvoor benodigde apparatuur. Een lichttechnicus bedient het licht met een mengpaneel. Omgeving Een lichttechnicus werkt vaak op locatie (bijvoorbeeld reportage) of in de studio (bijvoor-
beeld televisieprogramma). Talenten Een lichttechnicus moet goed kunnen samenwerken met de regisseur, producer, acteurs
en fotografen. Zij/hij is daarnaast ook creatief en kan goed problemen oplossen. Opleiding Lichttechnicus wordt men door het volgen van de opleiding Lichttechnicus, AV-productie
of Podium- & Evenemententechniek. Deze mbo-opleiding kan op verschillende niveaus worden gevolgd.
34
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
3 Voedingstechnoloog Functie Een voedingstechnoloog ontwikkelt en verbetert voedingsproducten. Daarbij houdt zij/hij
zich aan de wettelijke regels en voorschriften van de Warenwet en aan gezondheidsvoorschriften. Het werk bestaat uit het testen, onderzoeken en controleren van grondstoffen die gebruikt worden om levensmiddelen te maken. Kwaliteit, veiligheid en hygiëne zijn hierbij van groot belang. Omgeving Een voedingstechnoloog is inzetbaar in verschillende bedrijven, zoals productie-,
controle- en onderzoeksbedrijven in de levensmiddelenindustrie.
Talenten Een voedingstechnoloog is creatief en vernieuwend in het ontwikkelen en verbeteren van
bestaande voedingsproducten. Opleiding Men wordt voedingstechnoloog door het volgen van de opleiding Voedingsmiddelen-
technologie. Deze opleiding bestaat op mbo-, hbo- en universitair niveau.
4 Waterbeheerder Functie Een waterbeheerder maakt plannen om te zorgen dat het waterpeil in bepaalde
gebieden in Nederland (voorbeeld de polder) laag staat waardoor land niet onder water komt te staan. Een waterbeheerder is betrokken bij gebiedsontwikkeling. Daarnaast kijkt een waterbeheerder ook naar de kwaliteit van de wateren (schoon en veilig). Een gemaal zorgt er voor dat het water in een bepaald gebied wordt gereguleerd, het pompt het water weg zodat het waterpeil laag blijft. Omgeving Een waterbeheerder kan bij een van de waterschappen werken, of in een bedrijf in de
water- en wegenbouw. Talenten Een waterbeheerder moet kunnen samenwerken met andere partijen, zoals bouwbedrij-
ven en gemeenten. Daarnaast is een ‘helikopterview’ (het geheel kunnen overzien) van belang. Een waterbeheerder durft beslissingen te nemen. Opleiding Wie waterbeheerder wil worden op een hoog niveau kan een hbo- of universitaire
opleiding Watermanagement volgen. Een waterbeheerder op mbo-niveau houdt zich
meer bezig met het onderhouden van watergangen, rioolgemalen, pompen en
zuiveringsinstallaties.
5 Productontwerper Functie Een productontwerper ontwerpt en ontwikkelt nieuwe gebruiksvoorwerpen en produc-
ten. In het kwartet is dat bijvoorbeeld een nieuwe telefoon. Een productontwerper weet wat mensen interessant vinden en waar een markt voor is.
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
35
Omgeving Een productontwerper kan werken bij een groot productiebedrijf of kan een eigen
onderneming starten.
Talenten
Een productontwerper is creatief, geduldig en kan klantgericht werken.
Opleiding Productontwerper kan men worden door de hbo-opleiding Industrieel Product-
ontwerpen te volgen. Op universitair niveau wordt de opleiding Industrieel Ontwerpen
aangeboden.
6 Vervoerplanner Functie Een vervoerplanner (logistiek planner) regelt het transport van goederen van de onder-
neming naar de klant. In het voorbeeld van het beroepenkwartet is dat het transport van voedsel naar de supermarkt. Naast het regelen, stuurt de vervoerplanner ook mensen aan zoals vrachtwagenchauffeurs en personen die laden en lossen. Ook onderhoudt de vervoerplanner contacten met de klant, in het kwartetvoorbeeld een supermarkt. Een vervoerplanner maakt tijdens haar/zijn werkzaamheden gebruik van verschillende computerprogramma’s en planningssystemen. Omgeving Een vervoerplanner kan werken bij verschillende transportbedrijven en/of industrieën.
Zij/hij werkt vaak op een kantoor en loopt rond op de werkvloer.
Talenten Een vervoerplanner moet goed kunnen organiseren, communicatief vaardig zijn, het
overzicht kunnen bewaren en mensen aan kunnen sturen. Opleiding Wie vervoerplanner wil worden kan de opleiding Planner Wegtransport of Expeditie-
planner in het mbo volgen.
7 Architect Functie Een architect ontwerpt gebouwen of infrastructurele objecten zoals bruggen. Soms gaat
het om nieuwbouw, maar soms ook om renovatie of herbouw. Bijvoorbeeld winkels en scholen die gerenoveerd moeten worden of oude huizen die in de oorspronkelijke staat moeten worden herbouwd. Behalve ontwerpen en tekenen, zoekt de architect uit welke materialen het beste bij het ontwerp passen. Ook onderhandelt zij/hij met klanten over de prijs van een opdracht. Een architect werkt vaak achter een tekentafel of achter de computer. Omgeving Architecten kunnen als zelfstandige aan de slag gaan, maar kunnen ook werken bij een
architectenbureau. Talenten Architecten hebben een goed ruimtelijk inzicht, zijn creatief, kunnen ontwerpen en
tekenen, zijn communicatief vaardig, en werken klantgericht.
36
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
Opleiding In het mbo kan men kiezen voor de opleidingen Middenkaderfunctionaris Bouwinfra
of Vormgeving, Design en Architectuur. Op hbo-niveau kan de opleiding Bouwkunde
worden gevolgd met als specialisatie Architectuur, en tot slot kan men op universitair
niveau de opleiding Bouwkunde volgen met als specialisatie Architecture, Urbanism & Building Sciences. Alleen degenen die staan ingeschreven in het Architectenregister
mogen zich architect noemen.
8 Medisch-instrumentontwikkelaar Functie Een medisch-instrumentontwikkelaar (biomedisch ingenieur) ontwikkelt medische
apparatuur die gebruikt kan worden in een ziekenhuis. Dit kunnen verschillende soorten instrumenten zijn, variërend van apparaten die helpen bij het vaststellen van diagnoses (bijvoorbeeld een mri-scanner) tot apparaten die een rol spelen bij operaties, bij
revalidatie enzovoorts. Daarnaast kan het gaan om voorwerpen zoals protheses en
kunstorganen.
Omgeving Een medisch-instrumentontwikkelaar kan werkzaam zijn in een ziekenhuis of een zorg-
instelling, maar ook in het bedrijfsleven, bij de overheid of bij een zorgverzekeraar. Talenten Een medisch-instrumentontwikkelaar kan goed met andere deskundigen (waaronder
artsen en onderzoekers) samenwerken. Ook werkt zij/hij nauwkeurig en heeft zij/hij kennis van het menselijk lichaam. Opleiding Wie medisch-instrumentontwikkelaar wil worden kan de universitaire opleiding
Biomedische Technologie volgen.
9 Procescontroleur Functie Een procescontroleur (procesoperator) regelt en bewaakt zelfstandig complexe productie-
processen en bedient complexe installaties. Veel goederen worden machinaal en aan de lopende band geproduceerd. Een procescontroleur zorgt ervoor dat alles op de lopende band goed blijft gaan en dat er genoeg wordt geproduceerd. Omgeving Een procescontroleur werkt in een fabriek (procesindustrie). Daar wordt meestal gewerkt
in ploegendiensten. Een procescontroleur gebruikt vaak oordoppen of een koptelefoon (gehoorbescherming) tegen het lawaai van machines en houdt zich aan bepaalde
hygiënevoorschriften.
Talenten Een procescontroleur moet stressbestendig zijn en goed kunnen samenwerken. Ook
moet zij/hij het overzicht hebben en het proces goed kunnen bewaken. Opleiding Men wordt procescontroleur door het volgen van een opleiding in de procestechniek.
In het mbo is dit op verschillende niveaus mogelijk. Voorbeelden van opleidingen zijn: Proces Operator (A/B/C), Allround Operator en Assistent Operator.
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
37
10 Installatiemonteur Functie Een installatiemonteur houdt zich bezig met het plaatsen, technisch onderhouden en
repareren van bijvoorbeeld verwarmingssystemen, huishoudelijke apparatuur of sanitair. Omgeving
Een installatiemonteur werkt veel bij mensen thuis of in bedrijven en hotels.
Talenten Een installatiemonteur kan goed met mensen omgaan en vindt het leuk om op locatie te
werken. Opleiding Er zijn vele opleidingen voor installatiemonteur, bijvoorbeeld de mbo-opleidingen
(Onderhouds)monteur installatietechniek en Monteur gas/water/warmte.
11 Meubelmaker Functie Een meubelmaker houdt zich bezig met het maken van meubels, zoals kasten, tafels en
bedden. Zij/hij werkt aan de hand van een werktekening. De meubelmaker werkt met verschillende houtbewerkingsmachines en zet de gemaakte onderdelen ook in elkaar. Omgeving Een meubelmaker werkt in een meubelmakerij of fabriek. Talenten Een meubelmaker moet werktekeningen kunnen lezen, nauwkeurig werken en creatief
zijn. Opleiding Wie meubelmaker wil worden kan een mbo-opleiding Meubelmaker volgen. Dit is op
verschillende niveaus mogelijk.
12 Game-ontwikkelaar Functie Een game-ontwikkelaar (game designer) ontwerpt en ontwikkelt nieuwe computer-
spellen of onderdelen daarvan.
Omgeving Een game-ontwikkelaar werkt bij een bedrijf dat games voor de computer ontwikkelt en
produceert. Dit kunnen zowel games zijn voor ontspanning en plezier als bijvoorbeeld
de educatieve markt.
Talenten Een game-ontwikkelaar is creatief en weet wat mensen leuk vinden. Zij/hij heeft veel
ervaring met verschillende computerspellen. Opleiding Men kan game-ontwikkelaar worden door op mbo-niveau de opleiding Gaming of
Game Design te volgen, of door op hbo-niveau de opleiding ICT Game & Design te
volgen.
38
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
13 Autospuiter Functie Een autospuiter houdt zich bezig met het aanbrengen van een laklaag op de carrosserie
van een auto. Omgeving
Een autospuiter werkt in een garage of in een autoschadeherstelbedrijf.
Talenten
Een autospuiter kan nauwkeurig werken.
Opleiding
Wie autospuiter wil worden kan de opleiding Autospuiter op mbo-niveau volgen.
14 Energietechnoloog Functie Een energietechnoloog ontwikkelt en ontwerpt energievoorzieningen uit verschillende
bronnen (bijvoorbeeld wind, warmte, enzovoorts) voor verschillende instanties en bedrijven. Hierbij houdt zij/hij rekening met het milieu en kijkt zij/hij welke energievoorziening het beste bij de situatie past. Het voorbeeld in het kwartetspel is het ziekenhuis. Een ziekenhuis moet ervan op aan kunnen dat de energievoorziening niet uitvalt. Omgeving
Een energietechnoloog kan werken bij energieproducenten en onderzoeksbureaus.
Talenten Een energietechnoloog moet goed kunnen luisteren naar de wensen van de klant en
communicatief vaardig zijn. Opleiding Men wordt energietechnoloog door het volgen van de opleiding Technische Innovatie-
wetenschappen op universitair niveau, of de opleiding Hogere Energietechnologie op hbo-niveau.
15 Metaalbewerker Functie Een metaalbewerker maakt voorwerpen of onderdelen van metaal. Een metaalbewer-
ker werkt bijvoorbeeld met een freesbank of draaibank. De voorwerpen of onderdelen worden gemaakt met behulp van een werktekening. De machines zijn vaak computer
gestuurd. Metaalbewerkers moeten hun machine zelf kunnen instellen. Daarnaast
moeten zij de machines ook kunnen onderhouden.
Omgeving Een metaalbewerker kan werken bij een onderhoudswerkplaats of bij een fabriek waar
men allerlei voorwerpen van metaal maakt. Talenten Een metaalbewerker moet nauwkeurig en geconcentreerd kunnen werken en een werk-
tekening kunnen lezen.. Opleiding
Wie metaalbewerker wil worden kan een mbo-opleiding Metaalbewerken volgen.
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
39
16 Ecoloog Functie Een ecoloog bestudeert/onderzoekt de verschillende leefwerelden van planten en dieren.
Ook bekijkt een ecoloog wat de gevolgen zijn van bijvoorbeeld de klimaatverandering, de opwarming van de aarde, het broeikaseffect en de vermindering van fossiele brandstoffen in de wereld. Een ecoloog bedenkt hoe deze negatieve effecten beperkt kunnen worden zodat ze de leefwereld van dier en plant minder aantasten. In het voorbeeld van het kwartetspel wordt de leefwereld van de ijsbeer op de Noordpool gebruikt. Omgeving Een ecoloog kan werkzaam zijn bij de overheid, bij een universiteit, bij onderzoeks-
bureaus en bij adviesbureaus.
Talenten Een ecoloog kan goed onderzoeken en analyseren. Een ecoloog kan goed met mensen
samenwerken en werkt nauwkeurig. Opleiding Wie ecoloog wil worden kan op hbo-niveau de opleiding Toegepaste Biologie volgen.
Op universitair niveau kan men de opleiding Biologie volgen met als master Ecology.
Verwante opleidingen zijn Milieukunde en Milieuwetenschappen.
40
t alentenkijker
LEERKRACHTENHANDLEIDING
