Bevorderen van leefgewoonten bij werknemers in de bouwsector Els Wouters, senior stafmedewerker
1
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Intro Voorstelling VIGeZ
I. Invloed van (fysieke) leefgewoonten op gezondheid- en arbeidsgerelateerde problemen in de bouw II. Naar een aanpak voor de bouwsector III. Conclusie
2
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
VIGeZ: Wat? “Het VIGeZ is een expertise- en servicecentrum dat strategieën, methodieken, advies en opleiding aanbiedt aan professionals die werken aan gezond leven en een gezonde leefomgeving.”
Opdrachten:
3
1.
Informatie en adviesverstrekking
2.
Methodiekontwikkeling
3.
Ondersteuning van implementatie
4.
Kwaliteit en evaluatie
5.
Vorming & Opleiding
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Basis voor input: VIGeZ werking naar de arbeidssector => 4 stappenplannen met concrete tools)
=>Methodiek voor kmo‟s: www.nvgezond.be
Jobfit =>Pilootproject VIGeZ ism AGORIA en Codie (2010-2013, +/- 60 vestigingen) •
Jobfit kmo =>Pilootproject VIGeZ ism Fevia Vlaanderen (2012-2014) •
=>Leidraad leefstijladvies =>Opleidingen voor oa. Interne en externe preventieadviseurs, bedrijfsartsen, Hrverantwoordelijken => Indicatorenbevraging naar gezondheidsbeleid + feedbackinstrument 4
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
•
Quickscan wetenschappelijke literatuur over leefgewoonten en gezondheidsbevordering in de bouwsector
I. Invloed van (fysieke) leefgewoonten op gezondheid en/of arbeidsgerelateerde problemen in de bouwsector Enkele verbanden:
overgewicht en obesitas doen het risico op lage rugpijn stijgen
Obesitas op korte termijn => link met MSD, op lange termijn Diabetes Type II en cardiovasculaire aandoeningen (VIP in Construction. Viester, et al. Public Health 2012)
5
verband overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging en roken met ziekteverzuim & productiviteitsverlies (Suzan Robroek, 2011)
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
II. Naar een aanpak voor de bouwsector
6
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
•
Gedrag veranderen? individu (voorlichting: kennis, attitudes, vaardigheden) en omgevingsinterventies (voorschriften en voorziening) nodig
•
Doel : „the healthy choice the easy choice‟
•
Integrale aanpak werkt = > mix van interventies: voorlichting; voorzieningen; voorschriften
Invloed van integraal gezondheidsbeleid op werkvermogen (Bron: 2007 J. Illmarinen, Institute of Occupational Health, Finland)
Duurzame inzetbaarheid bij werknemers met fysiek zwaar werk bevorderen door: Beleid Interventieprogramma‟s gericht op werkvermogen en gezondheid
Hoe? Evidence-based interventieprogramma‟s voor de bouwsector in functie van duurzame inzetbaarheid ontbreken Oude Hengel, VUA, 2012)
7
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
(K.M.
Making the case for workplace health promotion
Bron: www.enwhp.org
8
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Gezondheidsbeleid, enkele succesfactoren: • • • • • •
• • •
9
Planmatige aanpak in 7 stappen (cfr. stappenplannen) Draagvlak/ engagement management Medezeggenschap werknemers Champion (bv. testimonials voor andere bedrijven – cfr. Jobfit, andere werknemers) Voor elke werknemer, niet enkel vanuit gezondheidsrisico‟s Multidisciplinaire aanpak Looptijd (3-5 jaar ifv kosten-baten) Vanuit de gezondheidsaanbevelingen Link/integratie met preventie en hr-beleid (Bron: www.enwhp.org)
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorlichting * Specifieke aandachtspunten: •
Voorkeur van werknemers voor gepersonaliseerde informatie Onbewust van de eigen voedselconsumptie Partner bepaalt voedingsaanbod
•
Geloof dat het werk voor voldoende lichaamsbeweging zorgt
• •
VIP in construction: systematic development and evaluation of a multifaceted health programme aiming to improve physical activity levels and dietary patterns among construction workers (Viester, et al. Public Health 2012)
* Effectiviteit
van interventies
Interventies op maat kunnen effectief zijn in het kader van tabakspreventie en zorgen voor een stijging in consumptie van fruit en groenten.Tools for health: the efficacy of a tailored intervention for construction laboreres. Sorensen, G. et. Al (2007) Cancer Causes Control, 18 (1), 51-59.
Individuele counseling heeft geleid tot significant positieve langetermijn effecten op lichaamsgewicht. Groeneveld, I.F. et at. Sustainable body weight reduction by an individual-based lifestyle intervention for workers in the construction industry at risk for cardiovascular disease: results of a randomized concrtolled trial.
10
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorlichting, vanuit social marketing bekeken (Jobfit, deskresearch 2012)
11
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorlichting, vanuit social marketing bekeken (Jobfit, deskresearch 2012)
12
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorlichting, vanuit social marketing bekeken (Jobfit, deskresearch 2012)
13
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorzieningen Activiteiten die het aanbod verhogen, enkele voorbeelden: • • • •
Activiteiten die ondersteunen bij het stoppen met roken Aanpassen van het voedingsaanbod – automaten ed. Consultaties – begeleiding door diëtisten Promotie van gezonde voeding, prijsbeleid
Wat is er nodig? Mogelijkheden van Kmo‟s verschillen met grote bedrijven: onderzoeken van andere mogelijkheden als clustering (cfr. nvgezond), en doorverwijzing/ondersteuning in de thuisomgeving en vrije tijd (cfr. Jobfit kmo)
14
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Voorschriften Beleidsmaatregelen die gezond gedrag ondersteunen, enkele voorbeelden: • Afspraken – reglement • Investeren in toegankelijker maken van infrastructuur
Wat is er nodig? Mogelijkheden verkennen in KMO‟s (cfr. nvgezond)
15
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
Kadermethodiek Gezondheidsbevordering op het werk 1. Creëer een draagvlak voor gezondheid op het werk
7. Pas het beleid aan en veranker het
2. Zet structuren op
6. Evalueer het beleid
3. Breng de behoeften in kaart
5. Voer het beleid uit
16
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013
4. Ontwikkel het gezondheidsbeleid
III. Conclusie
17
•
Verder leren over gedragsdeterminanten van werknemers & effectiviteit van interventies (ib voorzieningen en voorschriften) uit wetenschappelijke literatuur en good practices
•
Kadermethodiek vertalen voor gezondheidsbeleid in de bouwsector
•
Nood aan pilootproject in de bouwsector?
VIGeZ vzw, ©2013, Ronde tafel 12 maart 2013