Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer
Inhoud • Wat is werkdruk/stress? • Welke factoren bevorderen stress op het werk? • Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? • Signalen van een te hoge werkdruk herkennen • Wat moet mijn werkgever doen? • Wat kan ik er zelf aan doen? 2
Wat is werkdruk/stress?
Wat is werkdruk/stress? • Verschil werkdruk en werkstress • Positieve stress = – een uitdaging
• Negatieve stress = belasting – een bedreiging – een verstoord evenwicht tussen werkbelasting en draagkracht van de werknemer – zowel onder- als overbelasting
4
draagkracht
Wat is werkdruk/stress? • Persoonlijke beleving van de werknemer • Invloed van persoonlijkheid en sociale omgeving • Geen individueel probleem!
5
Definitie CAO nr. 72. Stress is “... een door een groep werknemers als negatief ervaren toestand. Deze gaat gepaard met klachten of disfunctioneren in lichamelijk, psychisch en/of sociaal opzicht en is het gevolg van het feit dat werknemers niet in staat zijn om aan de eisen en verwachtingen van het werk te voldoen.”
6
Negatieve gevolgen • draagkracht neemt af • je lichaam en geest kunnen niet meer herstellen • plezier in het werk /motivatie daalt • gezondheidsklachten: – bv. vermoeidheid hoofdpijn, slapeloosheid, verminderd geheugen, emotionele spanningen,verstoorde concentratie, maag- en darmklachten, infectieziekten, depressies, harten vaatziekten,... 7
Welke factoren bevorderen stress op het werk?
Oorzaken van werkstress Model van Karasek Arbeidseisen
Regelmogelijkheden
9
Sociale ondersteuning
Arbeidseisen • zwaarte van het werk • de hoeveelheid werk • de fysieke belasting • het werktempo • de vereiste vaardigheden en concentratie Arbeidseisen •…
Regelmogelijkheden 10
Sociale ondersteuning
Regelmogelijkheden Arbeidseisen
• zelf werk kunnen organiseren • zelf werkplek organiseren regelmogelijk• inspraak bij heden beslissingen • autonomie bij het indelen van de taken • leermogelijkheden • ...
11
Sociale ondersteuning
Sociale ondersteuning Arbeidseisen
Regelmogelijkheden
12
• relatie met de leidinggevende(n) • relatie met directe collega’s • overlegmogelijkheden sociale • hulp bij het oplossen van ondersteuning problemen • opvang bij problemen • ...
Hoe herken ik stressfactoren bij mezelf?
Hoe herken ik mogelijke stressfactoren in mijn werk? Arbeidseisen Ik vind dat ik heel hard moet werken ja/nee
Er wordt van mij gevraagd een gigantische hoeveelheid werk te verzetten ja/nee
Ik heb niet genoeg tijd om mijn werk rond te krijgen ja/nee
score van 0 of 1: er is sprake van lage arbeidseisen score van 2 of 3: er is sprake van hoge arbeidseisen 14
Hoe herken ik mogelijke stressfactoren in mijn werk? Mogelijkheden Ik moet zelden repetitief werk verrichten ja/nee
Ik heb een job die mij toelaat creatief te zijn ja/nee
Ik heb een job die mij toelaat nieuwe dingen te leren ja/nee
Ik heb inspraak in wat er gebeurt met betrekking tot mijn job ja/nee
Ik heb heel wat vrijheid om zelf te beslissen hoe ik mijn werk aanpak ja/nee
score van 0 tot 2: je hebt weinig mogelijkheden in je werk score van 3 tot 5: je hebt veel regelmogelijkheden
15
Hoe herken ik mogelijke stressfactoren in mijn werk? Sociale ondersteuning werk samen met behulpzame collega’s ja/nee
Mijn collega’s zijn geïnteresseerd in hoe het met me gaat ja/nee
Mijn rechtstreekse leidinggevende is behulpzaam Mijn rechtstreekse leidinggevende is begaan met hoe het met mij ja/nee
score 0 of 1: er is sprake van lage sociale ondersteuning score 2: gemiddelde sociale ondersteuning score 3 of 4: een goede sociale ondersteuning 16
Signalen van te hoge werkdruk herkennen
Heb ik last van werkstress? Ik ben sneller geïrriteerd Ik heb moeite me te concentreren op mijn werk Ik voel me niet goed opgewassen tegen mijn taken Ik ben sneller ziek Ik rook/drink meer om me te ontspannen na het werk Ik ben vaak neerslachtig / voel me futloos Ik maak vaker fouten Ik kan me moeilijk motiveren, voel me minder/niet betrokken bij het werk, ben minder enthousiast Ik heb vaak last van hoofdpijn, pijn in de rug, nek en schouders, slapeloosheid, vermoeidheid, hartkloppingen,… Ik heb de laatste tijd moeilijkheden met beslissingen nemen, ben onzekerder
18
Wat moet mijn werkgever doen?
Wat moet mijn werkgever doen? • kwaliteitsvolle arbeid • psychosociale belasting (werkstress) = 1 van de pijlers van de wet welzijn • risico’s opsporen, analyseren, de ernst beoordelen en gepaste maatregelen nemen • advies en medewerking van interne en/of externe diensten PBW, comité PBW of vakbondsafvaardiging. • CAO nr. 72 rond werkstress
20
Wat kan ik er zelf aan doen?
Wat kan ik er zelf aan doen? persoonlijke draagkracht vergroten, beter met problemen trachten om te gaan door bijvoorbeeld:
• • – – – – – – – – – 22
een realistische werkplanning prioriteiten te stellen en vooruit te denken het afmaken van wat je begonnen bent, niet nodeloos uitstellen overleg met collega’s/chef, bespreken van dagtaken problemen niet te laten aanslepen, erover te praten ‘nee’ durven zeggen feedback te vragen aan leidinggevende zelf constructieve ideeën voor te stellen om de situatie te verbeteren ...
Wat kan ik er zelf aan doen? Levensstijl en –houding – – – – – – – –
23
relativeer en denk positief realistische eisen kritiek als kans tot verbetering tijd voor ontspanning, leuke dingen, sport bewuste ademhaling gezonde voeding gezonde slaap ...
Gezonde voeding • min. 1,5 l water • voldoende vers fruit en groenten, calciumkoolhydraatrijke voeding • voldoende variatie (voedingsdriehoek) • beperken: vet, rood vlees, veel zout, alcohol, koffie, snoep,... • tijd nemen: uitgebreid ontbijt, • lichte lunch en avondmaal • regelmatig eetpatroon 24
Gezonde slaap • • • • • • • • • •
25
slaap voldoende zet wekker buiten zicht goede matras en bed, losse kledij koele en donkere omgeving respecteer bioritme vermijd spanning, stress en emoties vóór slapengaan verlucht dagelijks slaapkamer = om te slapen vermijd koffie, tabak, alcohol vóór slapengaan ...
