Bevlogenheid van professionals Debbie Jaarsma Hoogleraar Innovation & Research in Medical Education (UMCG-RUG) 9 mei 2015
KORTE BIOGRAPHIE •
DIERGENEESKUNDE
•
SPECIALIST IN OPLEIDING PATHOLOGIE FACULTEIT DIERGENEESKUNDE (FD), UNIVERSITEIT UTRECHT
•
DOCENT HAS DEN BOSCH
•
SALES MANAGER FARMACEUTISCHE INDUSTRIE (JOHNSON & JOHNSON)
•
PROMOTIETRAJECT DIERGENEESKUNDIG ONDERWIJS* FD
•
UNIVERSITAIR DOCENT ‘QUALITY IMPROVEMENT VETERINARY EDUCATION’ FD
•
HOOGLERAAR ‘EVIDENCE-BASED EDUCATION’ AMC- UvA
•
HOOGLERAAR ‘INNOVATION & RESEARCH IN MEDICAL EDUCATION’ UMCG-RUG
* Dissertation title: Developments in Veterinary Medical Education – Intentions, Perceptions, Learning Processes and Outcomes (http://igitur-archive.library.uu.nl/dissertations/2008-1014-200404/UUindex.html)
Het Janus-gezicht van werk Homo faber
Animal laborans • • • •
Moeite Inspanning Opoffering ‘In het zweet uws aanschijns zult gij werken voor uw brood’ (Genesis III: 19)
• • • •
Creativiteit Uitdaging Ontwikkeling ‘In en door de arbeid wordt de mens tot mens’ (Karl Marx)
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Ons werken verandert…… Van
• • • • • • • • • •
Extern toezicht en controle Scheiding werk-privé Verticale structuur Individuele prestatie Monocultuur Gedetailleerde taakomschrijving Stabiliteit Ervaring Afhankelijk van organisatie Volgzame patiënten
Naar Zelfcontrole (empowerment) ● Werk-privé interferentie ● Horizontale structuur (netwerk) ● Teamwork ● Diversiteit ● Vrije opdracht (job crafting) ● Continue verandering, flexibiliteit ● Innovatie, creativiteit ● Zelf verantwoordelijk (employability) ● Veeleisende patiënten en familie ●
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Welbevinden bij artsassistenten (N = 2.112; 41% respons) % steekproef
% referentie
Burnout (ernstig)
21 (6)
16 (4)
Bevlogenheid
27
25
Workaholisme
20
25
Prins (2009)
“Bevlogenheid is een toestand van opperste voldoening bij werknemers, die gekenmerkt wordt door
vitaliteit, toewijding en absorptie” Schaufeli et al. (2001)
Het Werkstressoren/Energiebronnenmodel + Burnout
Stressoren
Persoonlijke hulpbronnen
+
Individuele- en organisatie uitkomsten +
Energiebronnen
Bevlogenheid +
Schaufeli, et al. (2004, 2009); Hakanen et.al. (2006, 2008); Korunka et al. (2009); Llorens et al (2006); Salanova et al. (2009); Mastenbroek et al. (2012)
Stressoren Burnout hangt samen met … • … werkdruk • … rolproblemen • … emotionele belasting • … conflicten • … verstoorde werk-privé balans • … toekomstonzekerheid • … reorganisaties • … onduidelijke taken • … studieobstakels
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Energiebronnen Bevlogenheid hangt samen met … • … regelruimte of autonomie • … sociale steun en coaching • … feedback over prestaties • … leer- en ontwikkelingsmogelijkheden • … participatie in de besluitvorming • … transformationeel leiderschap • … afwisselend en verantwoordelijk werk • … rechtvaardigheid • … studiefacilitoren Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Persoonlijke hulpbronnen Bevlogenheid hangt samen met… • … emotionele stabiliteit • … extraversie • … optimisme en zelfvertrouwen • … competentie (self-efficacy) • … flexibiliteit en aanpassingsvermogen • … prestatiemotivatie • … pro-activiteit
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
Uitkomsten [1] Gedragsmatige prestatie indicatoren… • … studieprestatie • … kwaliteit van dienstverlening volgens klanten • … zelf gerapporteerde medische fouten • … bedrijfsongevallen (prik incidenten) • … veiligheidsgedrag • … arbeidsprestatie (zelf- en chef beoordeling) • … innovatief gedrag
Bevlogen mensen presteren goed
Uitkomsten [2] Motivationele prestatie indicatoren… • … persoonlijk initiatief • … intrinsieke i.p.v. extrinsieke motivatie • … inzetbaarheid, werkvermogen HR prestatie indicatoren… • … ziekteverzuim frequentie • … personeelsverloop Economische prestatie indicatoren… • … winst, productiviteit, loyaliteit klanten
Bevlogen mensen zijn gemotiveerd, aanwezig en lonen
Waarom presteren bevlogen mensen beter? • Ze zijn proactief en nemen initiatief • Ze stellen hogere doelen en voelen zich competent
• Ze zijn intrinsiek gemotiveerd en gaan voor de inhoud • Ze vertonen sociaal gedrag en zijn vriendelijk en coöperatief • Ze ervaren positieve emoties en verwerken informatie beter • Ze zijn gezond en verzuimen niet
Met dank aan Prof. dr. Wilmar Schaufeli – Universiteit Utrecht
“Bevlogen studenten verdienen bevlogen docenten!” Joost van den Berg, MD, PhDstudent
Bevlogenheid van docenten • Waardering voor onderwijs als kerntaak • Evaluatie / feedback op prestaties • Competentieontwikkeling • Autonomie ….. MAAR wees voorzichtig!
“Persoonlijke hulpbronnen van afgestudeerden zijn de sleutel tot duurzame werk-bevlogenheid”
• Coördinator Professioneel Gedrag Faculteit Diergeneeskunde • Proefschrift: de rol van persoonlijke hulpbronnen bij werkgerelateerd welbevinden van recent afgestudeerde dierenartsen Nicole Mastenbroek DVM, MSc, PhD
Bevlogenheid van lerenden • • • •
Sociaal support / interactie Learning community / betrokkenheid Verantwoordelijkheid / Autonomie Informatierijke feedback competentieontwikkeling • Persoonlijke ontwikkeling
Dank voor uw aandacht!
Workshop: werken aan voorwaarden voor bevlogenheid • • • •
… sociale steun, feedback en coaching … feedback over prestaties … leer- en ontwikkelingsmogelijkheden … participatie in de besluitvorming / autonomie
Want ….. ….”werknemers zijn meer bevlogen naarmate ze gevarieerd en uitdagend werk verrichten, over meer autonomie beschikken, werk doen dat belangrijk is voor anderen in de organisatie, meer mogelijkheden hebben om te leren en zich te ontwikkelen, persoonlijk beter bij hun werk passen en een betere relatie hebben met hun collega’s en baas.”
Opbouw workshop • Analyses huidige situatie • Analyses gewenste situatie • Actieplannen/’job crafting’
“Spelregels” • • • • • • •
Wat hier gezegd wordt, blijft hier Geen ‘ja, maar…..’; liever ‘ja, en…..’ Zeg het in 2 min. niet in 20! Open je gedachten Zet je mobiele telefoon uit Heb plezier Iedereen doet actief mee
4 kleine groepen maken • Zoveel mogelijk diversiteit in de groep • 1 voorwaarde voor bevlogenheid per groep toebedeeld • Maak eerst zelf persoonlijke analyse hoe deze voorwaarde voor jou van belang is in je werk (huidige situatie) • Deel met je groep de individuele perspectieven EN maak een gezamenlijke analyse (huidig en gewenst) • Noteer op de flipover verschillende perspectieven
Plenaire reflectie
Actieplannen per ‘voorwaarden’ • Acties SMART omschrijven (specifiek, meetbaar, ambitieus, realistisch, tijdgebonden)
