Betrokkenheid in uitvoering

En...actie! Betrokkenheid in uitvoering

HH V s re g n o inic

M

1

2

14 0 2 / 6/6 u 5 0 : 2 1

3

es c i o v

conferentie tegen het Veiligheidshuis aan? Wat zijn de kerntaken en wie moet de regie voeren? De antwoorden.

Inhoudsopgave

Wat zou de kerntaak van het Veiligheidshuis moeten zijn?

Regie voeren rondom “ (complex) casuïstiek en

4

pagina

signaalfunctie op ontwikkelingen/trends richting lokale politiek.

11

Anders

pagina

3,3%

“

46,7%

Regie voeren rondon (complexe) casuïstiek & Expertise/informatie leveren aan lokale netwerken.

“

De plek waar vastgelopen casuïstiek wordt aangepakt en knelpunten worden gesignaleerd bij staf- en zorgaanbod.

Platform waar alle “ketenpartners hun exptertise

8

pagina

kunnen delen en tot gezamelijke aanpak kunnen komen.

“

“

‘Genoeg uit te zoeken’

10%

H

Expertise/informatie leveren aan lokale netwerken.

Het Veiligheidhuis is voor mij essentieel als ... Regionaal instrument waarmee uitvoering kan worden gegeven aan het regionale beleid.

Anders

7,7%

11,5%

5,8%

75%

instrument voor de 3 decentralisaties (WMO, Jeugd en Participatie).

Belangrijke schakel tussen straf en zorg.

15

Gemeente

55,8%

19 COLOFON ‘En…actie!’ is een eenmalige uitgave van Veiligheidshuis Zaanstreek-Waterland.

25%

19,2%

Alle ketenpartners samen.

De ketenmanager, procescoördinator en procesondersteuner.

Het team van Magazine on the Spot: Redactie Karlijn Broekhuizen en Eric Went Eindredactie Eric Went

Ook innovatie stimuleren

40%

Regie voeren rondom (complexe) casuïstiek

Wie zou de regie moeten pagina voeren over het Veiligheidshuis?

pagina

Voorwoord

oe kan het Veiligheidshuis op een goede manier aansluiten bij de drie grote decentralisaties: de transitie van Jeugdzorg, de Participatiewet en de AWBZ? Wat is de juiste rol die dit netwerk moet gaan spelen? Waar gaan we ons op richten? Zijn we er straks voor de complexe casuïstiek, of moeten we juist veel breder aan de bak? Gaan we pas aan de slag als er sprake is van een strafrechtelijk feit, of is een dreiging tot ontsporing van een cliënt al voldoende? Maar ook: hoe zorgen we voor een goede kwalitatieve en kwantitatieve bezetting om onze taken te kunnen verrichten? Immers: het Veiligheidshuis is een netwerkorganisatie met een netwerkstructuur. Maar er moeten ook voldoende professionals beschikbaar zijn voor het uitvoerende werk. We hebben immers geen kazerne van waaruit we naar believen professionals kunnen laten uitrukken. Genoeg uit te zoeken dus. Want vervolgens is er ook nog de regie-vraag. Hoe vullen we die in? Regie veronderstelt immers sturing. Maar tussen de convenantpartners bestaan er geen hiërarchische verhoudingen, dus directief kan die regie al niet zijn. Wat vraagt dat van de partners, maar ook van de gemeente, die deze regierol min of meer toebedeeld heeft gekregen? Wordt die een soort manager van het netwerk, vooral faciliterend, zorgen dat verbindingen tot stand kunnen komen, voorkomend dat er verkokering gaat optreden? Of gaan we die rol anders invullen? De grote uitdaging is om met elkaar eenduidigheid van de koers te bewerkstelligen. Dat past bij partners die samen verantwoordelijk zijn, bij een netwerkstructuur die door samenwerking voor een integrale aanpak staat. Samen zijn we het Veiligheidshuis. Willem van Beek Burgemeester Edam/Volendam

Vormgeving Nanda Alderliefste Fotografie Edwin Weers Infographic Loek Weijts www.magazine-on-the-spot.nl

2

3

Veiligheidshuis in de praktijk Hoe werkt het Veiligheidshuis in de praktijk? Tijdens het casusoverleg staan er drie zaken op het programma. Een impressie.

‘Zaken worden hier echt aangepakt’ 8.22 uur

telijke en zorgketen op elkaar af te stemmen. Waar voorheen het Veiligheidshuis voornamelijk themagericht was, gaat het nu uit van complexe casuïstiek waar zorgstraf en bestuurlijk optreden gecombineerd moeten worden. “Problemen adequaat aanpakken en recidive terugdringen, blijft natuurlijk voorop staan”, licht Remco toe, terwijl zijn telefoon weer gaat. “Sorry, even opnemen.”

Het is nog vroeg, maar zijn telefoon gaat voortdurend. Remco Korving is als ketenmanager van het Veiligheidshuis Zaanstreek – Waterland de spin in het web. Hij praat snel, gedreven, maar vooral vriendelijk. Ruim een jaar nu houdt hij zich op zowel tactisch als strategisch niveau bezig met de doorontwikkeling van het Veiligheidshuis. Dat betekent steeds afstemming zoeken met alle betrokkenen. “Kijk, als je een huis gaat verbouwen heb je een loodgieter, een schilder en een timmerman nodig. Maar als je geen aannemer hebt, mis je de afstemming en komt dat huis niet af. Ik zie de ondersteuning van het Veiligheidshuis als de aannemer, de verbindende factor”, legt Remco uit. De ondersteuning - die bestaat uit de ketenmanager, procescoördinator en procesondersteuner - zorgt ervoor dat in complexe casuïstiek de verschillende organisaties met elkaar verbonden worden, er afspraken worden gemaakt en er goede afstemming plaatsvindt. Het Veiligheidshuis zit momenteel in een overgangsfase. Het is opgericht om de bestuurlijke, strafrech-

9.57 uur Het is druk bij het koffiezetapparaat. Van alle kanten stromen de verschillende ketenpartners toe voor het eerste casusoverleg. De Raad van de Kinderbescherming, het Openbaar Ministerie, de gemeente, de William Schrikker Groep, de GGD en de politie: ze zijn er allemaal. Binnen, in de lichte vergaderruimte, heeft procesondersteuner Marjan van Brakel de eerste casus al op het scherm geopend. Zij notuleert. Vandaag staan er drie casussen op het programma. Voorzitter Nanouk Verwey opent de bijeenkomst. Nanouk: “Het mooie is dat de lijnen kort zijn en dat we met elkaar naar creatieve oplossingen zoeken. 4

“Het mooie is dat de lijnen kort zijn”

12.13 uur Uiteraard heeft Remco veel contact met de gemeenten, nu de regie bij hen is komen te liggen. Zo zijn er vorig jaar sociale jeugdteams opgericht, waarvoor nauwe afstemming met het Veiligheidshuis noodzakelijk is. “De visie van de gemeente op het Veiligheidshuis is bepalend. Hoe wil zij het Veiligheidshuis gebruiken in de toekomst? Daar moeten we nog meer duidelijkheid over krijgen.” Remco ziet deze transitie ook als een kans. “De afstemming tussen veiligheid en welzijn is beter mogelijk nu we de zorgketen feitelijk in huis hebben”, aldus Remco. ”Dat is heel waardevol.”

Soms moeten organisaties een stap verder gaan dan ze normaal zijn te doen, maar eigenlijk is iedereen daartoe bereid.” Ook vandaag staat een complexe zaak centraal. Een man heeft in overspannen toestand verklaard de ex van zijn vriendin iets aan te doen. Er worden veel vragen gesteld: ‘Is de man al bekend bij politie?’ ‘Waarom heeft hij al eerder in crisisopvang gezeten?’ ‘Is dwangoplegging mogelijk?’ Alle betrokkenen brengen hun kennis en informatie in. Remco: “Het gevoel dat bij iedereen overheerst, is dat zaken hier echt worden aangepakt.”

12.28 uur Druk napratend lopen alle aanwezigen naar buiten. “Tot volgende week, we bellen.” Terug naar de werkplek om de eigen organisatie in te lichten. De gang in het gemeentehuis van Zaandam is stil na de opwinding van daarstraks. Remco en Nanouk maken zich klaar voor een volgende afspraak: het voorbereiden van een conferentie voor betrokken bestuurders en gemeenten. De belangrijkste vraag van die dag zal zijn, waar het Veiligheidshuis - met zicht op de transitie - voor staat. Remco: “Ik hoop dat bestuurders een aantal principiële uitspraken doen, waar de koers voor de komende jaren uit voortkomt. Alleen dan kunnen we krachtig de toekomst in.”

11.30 uur Het eerste casusoverleg zit erop. Niet elke ketenpartner is bij ieder overleg aanwezig. Op kleine schaal gaat het gesprek door. De Raad van Kinderbescherming praat de GGD bij en het Openbaar Ministerie en de politie voeren druk overleg. De lijnen zijn kort, men vindt elkaar hier. Remco zit inmiddels weer achter zijn bureau. Hij is tevreden over het overleg van zojuist. Toch kan naar zijn idee de kwaliteit van de casusoverleggen nog verbeterd worden. “Meer expertise op alle gebieden, en mensen die daadwerkelijk over mandaat beschikken; dan kunnen we een sprong voorwaarts maken. Dat de GGZ en de William Schrikker Groep onlangs zijn aangehaakt, is pure winst.”

Meer weten over Veiligheidshuizen? www.youtube.com/watch?v=55p32pDR7ZQ

5

In beeld

In beeld

Nanouk Verwey

Jeanette Nieuwenhuijsen

Procescoördinator Veiligheidshuis Zaanstreek – Waterland

Contactpersoon politie Noord-Holland voor het Veiligheidshuis waarmee we andere partners kunnen voeden. Maar deze samenwerking brengt ook ons verder: soms gaan we verder dan we normaal zouden doen. Samen kunnen we het verschil maken, gesteund vanuit de leiding en onze achterban.”

Functie Veiligheidshuis

“Ik zie het Veiligheidshuis als een appeltaart: iedereen brengt zijn eigen ingrediënt in en met al deze bestanddelen bakken we een goede taart. Maar we hebben elkaar wel nodig, anders zakt het baksel in. We bekijken een casus door veel verschillende ogen; dat levert een compleet beeld op. Bovendien: samen komen we tot creatievere oplossingen.”

Nieuwste ontwikkelingen

“We zien dat de rol van gemeenten prominenter wordt, dat juich ik toe. Zo is er onlangs een burgemeester betrokken geweest bij een casus van het Veiligheidshuis. Dat is bijzonder en nieuw. Een gunstig bijeffect is dat hiermee ook de positie van de burgemeester sterker wordt.”

Regie

“In mijn ogen dragen we met elkaar verantwoordelijkheid voor het Veiligheidshuis. De gemeente faciliteert en schept mogelijkheden. Vooral op het gebied van Integrale Veiligheid heeft zij een voortrekkersrol. In mijn ogen mag de gemeente op bepaalde onderdelen de regie wat meer naar zich toetrekken, nadrukkelijker aanwezig zijn.”

Agenda voor de toekomst “Mijn wens voor de toekomst is structurele en fysieke vertegenwoordiging van alle partners. Daarom moet het aantal uren dat partners aanwezig kunnen zijn, veiliggesteld worden.”

Samenwerkingsverband

“De politie heeft in het Veiligheidshuis een signalerende en adviserende taak. Het mooie is dat we over veel informatie beschikken 6

management directer betrokken worden bij de casuïstiek. Onlangs is een burgemeester aangeschoven bij een casusoverleg. Ik begon bijna ‘halleluja’ te zingen! Het is heel fijn om iemand met mandaat aan tafel te hebben. Burgemeesters hebben veel invloed.”


“Deze is mijn inziens tweeledig: enerzijds casussen oplossen en anderzijds de ketensamenwerking versterken. Want uiteindelijk moet de keten het zelf - zonder ons — gaan oppakken. We bereiken veel, maar er zit vaak nog een kloof tussen uitvoering en bestuur. Het management van instanties heeft nog wel eens onvoldoende beeld van het Veiligheidshuis. Daardoor zitten hier soms uitvoerders zonder mandaat. Dat maakt het lastig.”


“De rol die de gemeente gaat vervullen is voor iedereen spannend. Er is nu nog veel onzekerheid. Een aantal partijen zit bijvoorbeeld al in wijkteams, maar we weten niet precies wie daar de regie voert. Is dat de betreffende partij nog of iemand van de gemeente? Daar moet in de toekomst meer duidelijkheid in komen.”

Regie

“Alle ketenpartners sámen zijn eigenaar. De gemeente heeft daarbij een regiefunctie. Ikzelf ben als procescoördinator verantwoordelijk voor een goed verloop van de casussen in de overleggen waar ik voorzitter van ben. Hieronder valt zowel het screenen en monitoren van de casussen, als het verbeteren van de ketensamenwerking.”

Agenda voor de toekomst “Ik hoop dat de betrokkenheid van burgemeesters en bestuurders vergroot gaat worden. Want dat is echt nodig.”


“We staan al stevig als Veiligheidshuis, maar mijn grote wens is dat bestuurders en midden7

In beeld

In beeld

Marije Boon Blauen

GGD Meldpunt Overlast en Bemoeizorg Zaanstreek – Waterland

Klaas Mulder

Reclasseringswerker Palier Verslavingszorg bespraken we ’s ochtends aan de overlegtafel een casus waarin een meisje gestalkt werd. Vervolgens ben ik diezelfde middag met de wijkagent polshoogte gaan nemen. Die onmiddellijke actie is mooi.”


“Het Veiligheidshuis is een plek waar zorg en justitie samenkomen. Met elkaar proberen we een doorbraak te forceren in moeilijke casussen, waarbij veiligheid een belangrijke rol speelt. Doordat we met elkaar om de tafel zitten, kunnen we tot creatieve oplossingen komen.”

Nieuwe ontwikkelingen

“Ik merk dat de gemeente meer zeggenschap heeft gekregen. Ze wil graag meer beslissen en een mening ventileren over wat er moet gebeuren. Er zijn verschillende teams in de Zaanstreek opgericht, zoals de jeugdteams. Gezinnen gaan nu ook daar aangemeld worden. De gemeente speelt dus een grotere rol in het aanmelmst a voor de toeko d n e g A dingsproces, en ons als Meld“Het lijkt alsof m moeizorg terwijl ik dat Be punt Overlast en ikkelingen tw on e w als professioeu ni met de t. Maar wij nal ook prima minder nodig vind g met moeilijke rin hebben wel erva kan. Dat vind noodzaak van e D k. ie at m le ob pr nder ik lastig.” ng aan mensen zo

Regie

“De officiële eigenaar is naar mijn idee de gemeente. Maar vooral de verschillende ketenpartners zijn eigenaar, die maken toch het Veiligheidshuis.”


“Wij denken als GGD overstijgend en creatief mee vanuit de hoek van de hulpverlening. Wij zijn gewend om met cliënten te werken die meerdere problemen hebben. Centrale vraag is daarbij hoe we de zaak zo goed mogelijk kunnen begeleiden, waarin alles – zoals ook de overlast — meegenomen is. Er zijn in het Veiligheidshuis al veel successen behaald. Onlangs

hulpverleni soluut hulpverhulpvraag die ab , wil ik graag en lening nodig hebb .” da hoog op de agen

8


“Het Veiligheidshuis is ooit opgezet om het contact tussen de verschillende ketenpartners te verbeteren. Het doel was - en is — om criminaliteit en overlast terug te dringen. Ik merk wel een groot verschil met vijftien jaar geleden. Toen kreeg je als je belde over een zaak vaak niets te horen; alles was geheim. Die samenwerking is sinds de komst van het Veiligheidshuis sterk verbeterd.”

Regie

“De ketenpartners sámen voeren de regie. Natuurlijk ontkom je er niet aan dat een aantal vaste mensen, zoals de stuurgroep, het beleid bepaalt en de lijn voor de toekomst uitzet. Dat is ook goed. In de praktijk merk ik er niet veel van dat de regierol meer bij de gemeente is komen te liggen. Het woord regie is sterker dan dat ik het beleef.”


“Als reclassering zijn we natuurlijk voort-

durend bezig om te voorkomen dat mensen opnieuw de fout in gaan. In het Veiligheidshuis zetten we vaak gezamenlijk de lijnen uit voor een klant, en die bespreek ik met mijn achterban. Ik heb geen mandaat, de kwaliteit van onze bijdrage zit in de informatiepositie.”


“Er zijn in de toekomst minder uren beschikbaar vanuit Palier. Dat betekent een verschraling. We moeten gaan kiezen. Minder overleggen bijwonen bijvoorbeeld. Terwijl die directe koppeling zo nodig is: je kunt veel sneller rapporteren hoe het met een klant st gaat. Hoe meer nda voor de toekomneert ge A tio informatie, hoe func “Dit Veiligheidshuis aardevolbeter beslagen w n ee prima en levert ede gang go ten ijs je komt.” le bijdrage aan de gi re o. Eén van zaken in deze betere el: wens heb ik nog w mers voor ka ek re huisvesting. Sp ld.” cliënten bijvoorbee

9

Opiniepeiling

In beeld

Mini-enquete

Voorafgaande aan de miniconferentie Veiligheidshuizen in EdamVolendam peilden we de startsituatie: hoe kijken de deelnemers van de conferentie tegen het Veiligheidshuis aan? Wat zijn de kerntaken en wie moet de regie voeren? De antwoorden.

Wat zou de kerntaak van het Veiligheidshuis moeten zijn?

Regie voeren rondom “ (complex) casuïstiek en

signaalfunctie op ontwikkelingen/trends richting lokale politiek.

Regie voeren rondom (complexe) casuïstiek.

Anders

40%

3,3%

“

46,7%

10%

Regie voeren rondom (complexe) casuïstiek & Expertise/informatie leveren aan lokale netwerken.

Renée Sievers

“

Teammanager William Schrikker Groep contact met elkaar. Op onze beurt brengen we veel expertise en ervaring in op het gebied van LVB en bijkomende problematiek. Waar voorheen sommige uitgangspunten, zoals doorverwijscriteria, niet eenduidig waren, vinden we elkaar nu sneller en kunnen we pragmatisch aan een betere oplossing werken.”


“Het Veiligheidshuis is een plek waar alle partners uit de strafrechtketen meervoudige casuïstiek bespreken. Het doel is een veiliger Zaanstreek – Waterland. De absolute meerwaarde van het Veiligheidshuis is dat het gebiedsoverstijgende problematiek kan aanpakken. De groepen die overlast verzorgen zitten vaak in meerdere wijken, dat ondervang je niet met de wijkteams.”


“Nu gemeenten zorg regelen en inkopen, verandert er ook voor ons veel. Het is nog niet uitgekristalliseerd waar het naartoe gaat. Waar hoort welke problematiek thuis? Mijn angst is dat de LVB-groep niet de zorg krijgt waar zij recht op heeft. Het overschatten van deze groep is een gevaar, laat het dus over aan experts.”

Regie

“Zoals ik het zie, ligt de regie bij de ketenmanager en procescoördinator van het Veiligheidshuis. Daarnaast is er natuurlijk input vanuit andere partners, zoals gemeente en justitie. Hoe de ketensamenwerking er in de toekomst uit moet komen te zien, is nog onzeker. Daarover moeten we met elkaar van gedachten wisselen.”

ekomst Agenda voor de tolegvormen


“De William Schrikker Groep is nog niet zo lang geleden officieel partner van het Veiligheidshuis. Dat werpt nu al haar vruchten af. Over bepaalde casussen hebben we heel direct 10

“Verzamel alle over waar is se en kijk welke experti u is het te N vertegenwoordigd. ag is kan la at W versnipperd. oet je zo laag blijven; dat m aanpakijk wijkgericht mogel iek hoort ïst ken. Complexe casu huis.” ds thuis in het Veilighei

De plek waar vastgelopen casuïstiek wordt aangepakt en knelpunten worden gesignaleerd bij staf- en zorgaanbod.

“

Platform waar alle ketenpartners hun exptertise kunnen delen en tot gezamelijke aanpak kunnen komen.

“

“

Ook innovatie stimuleren

Expertise/informatie leveren aan lokale netwerken.

Het Veiligheidhuis is voor mij essentieel als ... Regionaal instrument waarmee uitvoering kan worden gegeven aan het regionale beleid.

Anders

7,7%

11,5%

5,8%

75%

instrument voor de 3 decentralisaties (WMO, Jeugd en Participatie).

Belangrijke schakel tussen straf en zorg.

Wie zou de regie moeten voeren over het Veiligheidshuis? Gemeente

55,8% 25%

19,2%

Alle ketenpartners samen.

De ketenmanager, procescoördinator en procesondersteuner.

11

In beeld

In beeld

Nora Ait Zaid

Nazorgcoördinator ex-gedetineerden gemeente Zaanstad

Martine van Vliet

Adviseur Openbare Orde en Veiligheid Gemeente Purmerend Functie Veiligheidshuis Functie Veiligheidshuis

“Het Veiligheidshuis is opgericht om de zorgen strafrechtketen beter op elkaar aan te laten sluiten. Dat werkt ook echt zo in de praktijk. Alle partners samen hebben bijvoorbeeld een privacy-convenant getekend. Doordat we dingen nu kunnen delen, gaan er deuren open die anders gesloten zouden blijven.”

geven gevraagd én ongevraagd advies aan de gemeentelijke organisatie, het Openbaar Ministerie en andere instanties over onder andere de aanpak van criminele jeugd. Onze kracht? Passie en gedrevenheid om voor die jongeren echt een oplossing te zoeken.”


“Het Veiligheidshuis is bezig met een kwaliteitsverbetering die daadwerkelijk merkbaar is. “In mijn ogen zijn we allen eigenaar van het Toch zijn er nog veel zaken in ontwikkeling, Veiligheidshuis. Het is een gedeelde verantzoals het opzetten van de sociale (wijk)teams. woordelijkheid. Als ik iemand als initiator Daarvoor is goede afstemming nodig tussen moest benoemen, zou dat de stuurgroep van gemeenten en het Veiligheidshuis. We zijn een het Veiligheidshuis zijn. Met de nieuwe keteneind op weg, het manager, is het duidelijker geworden waar we is nu een kwestie toekomst met elkaar naartoe willen. De discussie komt van doorpakAgenda voor de als meer zijn los, het Veiligheidshuis komt uit haar passieve ken. Gemeenten: “Het zou mooi gaan inzien dat rs ne rt a np te ke rol.” geef daar ruimte zaken krijwe meer inzicht in d worden voor.” el gen als ze behand s. En Samenwerkingsverband ui sh in het Veiligheid mus - meer “Als Team Integrale Veiligheid van de gemeenrder? Ja, een Do vang en ve te Purmerend zijn we een spin in het web. We isop plekken voor cris dat is toch ex-gedetineerden .” wel een droom 12

Regie

“Het Veiligheidshuis is de plek waar kennis, ervaring en informatie van de verschillende ketenpartners samenkomt. Samen maken we een plan van aanpak voor een veiliger samenleving. Mijn doelgroep, die van de ex-gedetineerden, verdient een nieuwe kans. Maar: tegen zo laag mogelijke kosten. Als we niet met deze doelgroep aan de slag gaan, blijven ze strafbare feiten plegen. Recidive kost de samenleving uiteindelijk meer.”

Regie

“Alle ketenpartners samen zijn verantwoordelijk voor het Veiligheidshuis. Afhankelijk van de casus is één van de partners de regisseur.”

een belangrijke partner. Eén van je kerntaken is toch zorg dragen voor de veiligheid van je burgers in je gemeente.”


“We hebben te maken met drie decentralisaties: die van Jeugdzorg, de AWBZ en de Participatiewet. Deze gelden komen naar de gemeente en daarmee kunnen we dus meer invloed uitoefenen op het beleid. Dat is ook voor het Veiligheidshuis positief: het Veiligheidshuis kan verzoeken indienen voor de gelden. Nu deze naar de gemeenten komen, kunnen de gelden - afhankelijk van de lokale omstandigheden en behoeften - ook anders ingezet worden.”

ekomst Agenda voor de to aar gedeti-


“Binnen het Veiligheidshuis heeft de gemeente een regierol. Maar zij bepaalt niet wat er gebeurt in het Veiligheidshuis, dat doen we als ketenpartners samen. We zijn als gemeente wel

13

“Huisvesting voor zw n is lastig de neerden en verslaaf een groep is et H n. re te organise neert binnen die niet goed functio aarom g. W normale huisvestin daarvoor en ld ge Zniet de ABW ar moeten we ka el et M gebruiken? problematiek inzicht krijgen in de iniconferentie en de kosten. De m n.” ge kan daaraan bijdra

In beeld

VHH Interview in scènes

“Wil je echt doorpakken, dan moet elke partner het mandaat intern goed geregeld hebben.”

“Regie vind ik leuk, maar doorzettingsmacht in het overleg vind ik veel belangrijker”

“Als je samenwerking kunt voorkomen, doe dat dan.”

Jan-Dick den Das

Teammanager Bureau Jeugdzorg (JBRA) - regio Waterland Functie Veiligheidshuis

“De functie van het Veiligheidshuis is dat zorg en justitie hier samen komen en door die verbinding slagvaardiger kunnen opereren. Het mooie is dat het Veiligheidshuis ook een signalerende functie heeft: waar zitten de hiaten? Zo bleek dat er een gebrek is aan goede dagbesteding voor mensen die dat nodig hebben. Als Veiligheidshuis kun je dat signaal afgeven aan gemeenten. Dat wordt ook daadwerkelijk opgepikt, langzaam, maar het gebeurt.”

Regie

“Alle ketenpartners samen zijn eigenaar van het Veiligheidshuis. Het geheel is meer dan de som der delen. De lijnen zijn kort, men weet elkaar te vinden. Het is een uitstekend netwerk. Dat maakt het een sterk concept.”

pertise en kennis in. Maar we vervullen ook bij veel zaken een regierol. Deze wordt ons toegewezen door het Veiligheidshuis. Soms zitten we wel eens tussen twee vuren: dan heeft de kinderrechter iets anders opgelegd dan het Veiligheidshuis graag wil. Met het goed onderbouwen van je keuzes, kom je een heel eind.”


‘Pas op voor allerlei definities wat het Veiligheidshuis wel en niet mag doen. Dat moeten we zoveel mogelijk aan de professionals in het veld overlaten.”

“We zijn in een andere fase aanbeland. Wat ik merk is dat iedereen nog erg zoekende is. Vooral wanneer iets nu dwang of drang is, is iets waar Agenda voor de toekomst wij veel mee “Ik zou graag zien dat alle organte maken isatie s zich nog meer committeren hebben.”


“We brengen als Bureau Jeugdzorg onze ex14

aan het Veiligheidshuis. Wat mij betreft mogen mensen slagvaardiger beslissingen nemen. Het blijft toch maatwerk, als je ergens de privacy schendt, maar het komt de zaak ten goede, is dat wat mij betreft geoorloofd. Als je het maar kan uitleggen.”

“Ik zou de doorzettingsmacht niet bij de burgemeesters willen hebben, maar bij het equivalent van de Rotterdamse stadsmarinier.” 15

Interview

Veiligheidshuis als bewegend netwerk Samenwerken lijkt wel een modeverschijnsel. Maar het is geen Haarlemmerolie, betoogt Hans Tönjes. “Sterker nog: je moet het alleen maar doen wanneer het echt niet anders kan. En dan moet je er vooral voor zorgen dat die samenwerking goed geregeld wordt.” Samenwerken doe je wanneer je geconfronteerd wordt met vragen van cliënten die voor beantwoording meer competenties vragen dan jouw organisatie beschikbaar heeft. Tönjes: “Neem het Veiligheidshuis. In het casusoverleg doemen diverse vragen op die raken aan veiligheid, handhaving, afdoening, overlast, openbare orde, wonen, werk, inkomen, opvoeding, hulpverlening en onderwijs. Er is geen organisatie in Nederland die in zijn eentje voldoende competenties, middelen en bevoegdheden heeft om al deze vragen goed te beantwoorden.” Je zou er voor kunnen kiezen om alle noodzakelijke

organisaties of competenties in het Veiligheidshuis bijeen te brengen en hier een organisatie van te maken. “Maar vroeg of laat komt er dan een vraag die zo uniek is dat ook die constructie te kort schiet”, denkt Tönjes.

Procesregie nodig Hij stelt daarom ‘een andere manier van samenwerken’ voor, en wil desgevraagd een voorzet geven van hoe het ideale Veiligheidshuis er dan uit zou kunnen zien: “Ik zie dat als een plek waar veel organisaties gekend worden, maar niet per se altijd aan hoeven te schuiven. Dat is immers afhankelijk van het voorliggende vraagstuk (Wicked Problem), en welke competenties er vereist zijn. Zo wordt het als het ware een bewegend netwerk.” Wie de inhoudelijke regie heeft, is wat hem betreft afhankelijk van de casus: “Maar daarboven is op netwerkniveau als netwerkmanager ook procesregie nodig.” Voor het volledige verhaal van Hans Tönjes klik hier.

Hans Tönjes heeft jarenlange ervaring in het vormgeven en besturen van complexe organisatienetwerken in de not for profit sector en is op dit thema gastdocent bij TiasNimbas in Tilburg en de Management School van Antwerpen. In het kader van het project doorontwikkeling Veiligheidshuizen heeft Hans inleidingen verzorgd tijdens de regionale bijeenkomsten in het najaar van 2012 en het landelijke congres begin 2013.

16

Interview

‘Ga met professionals in discussie’ Om het Veiligheidshuis in de toekomst een zinvolle rol te geven, zijn goede gesprekken nodig op de grens van professionaliteit, integraliteit en legitimiteit. Dat adviseert Joost Vos, organisatieadviseur bij TNO Management Consultants. Voor Vos is het duidelijk welke kant het uit moet. “Alle veiligheidshuizen zijn zich aan het herpositioneren. Hoe kunnen zij het beste hun plek invullen in een veranderend speelveld? De opgave is om dat vooral zichtbaar te doen en zinvol. Zodat de interventies van dwang en drang aansluiten bij wat er al gebeurt in gezinnen vanuit zorg, onderwijs en gemeenten.” Daarbij moeten we voorkomen dat professionals vanuit het Justitie-perspectief lijnen uitzetten zonder aansluiting te zoeken bij de gemeentelijke aanpak van een gezin, een regisseur, een plan, stelt hij. Wie de regisseur in die aanpak is, dat wordt op basis van de problematiek vastgesteld. Gaat het om een onderwijsprobleem, dan kan dat een school zijn. En bij een casus rondom arbeid en inkomen kan dat de gemeente zijn. Het veiligheidshuis moet daar aansluiting bij vinden.”

Pragmatisme en dialoog Terwijl we voortdurend bezig zijn met alle stelselwijzigingen die op ons afkomen, zijn de professionals onverminderd bezig met

de praktijk van alledag. Volgens Vos schuilt daar een risico in. “Als we echt iets willen veranderen, zullen we juist deze professionals moeten raken en met hen in discussie moeten gaan over hun werkwijzen. Wat ik minimaal verwacht van de professionals is ‘presentie’: dat ze handelend optreden in relatie met de burger. En dat ze daarbij rekening houden met de eisen van legitimiteit (‘Wat mag ik doen’), professionaliteit (‘Waarvan weten we dat het werkt’) en integraliteit (‘Wat is een duurzame oplossing, gelet op het geheel van problemen’). Echte implementatie van de Veiligheidshuizen gebeurt pas als we in samenspraak met de professionals bezig zijn met al deze vraagstukken.” Hoe? Vos: “Door goed na te denken over trainingen en opleidingen en over onderlinge uitwisseling: welke groepen moet ik met elkaar in gesprek brengen? Maar ook: waar geven we van hogeraf rugdeking aan in het veld? Een cocktail van pragmatisme en dialoog zogezegd. Met een heldere visie op samenwerking, die in gesprek met professionals tot leven komt. Zo voorkomen we 17

dat het veiligheidshuis op een eiland zelfstandig casussen gaat afhandelen, zonder aansluiting te zoeken bij gemeentelijke voorzieningen.”

Joost Vos werkt als organisatieadviseur bij TNO Management Consultants. In de periode 2009 - 2013 voerde hij met andere kennisinstituten een onderzoek uit naar samenwerking in de veiligheidshuizen van Rotterdam en Leiden. Hij is projectleider AMHK IJsselland en Twente. Met Platform 31 doet hij onderzoek naar de betekenis van de drie decentralisaties voor samenwerking tussen professionals uit verschillende disciplines.

Uitkomsten

Recensies

Dit nemen we mee

Deelnemers aan de miniconferentie geven 4 adviezen voor uitvoering van het convenant

1

2

3

4

Waar is het Veiligheidshuis als netwerksamenwerkingsverband voor?

Het Veiligheidshuis is voor complexe casuïstiek, maar timmer het niet dicht en laat de inschatting over aan professionals. Pas als het in de reguliere samenwerking tussen partners binnen één keten niet meer mogelijk is om de problematiek in een casus effectief aan te pakken - de casus is vastgelopen - kan gekeken worden of de casus behandeld kan worden in het VHH.

binding.

Wat houdt netwerkregie in?

Gebruik het gezag van de burgemeester bij de netwerkregie, niet via macht maar via draagvlak en ver-

Hoe verhoudt het Veiligheidshuis als netwerksamenwerkingsverband zich tot zijn omgeving?

Karen Heerschop

Paul Glissenaar

Rob Schuddemat

Jacob Kes

Ghislaine van Nooijen Kooij

Marian van Brakel

Burgemeester van Waterland “We kunnen wethouders Zorg wellicht meegeven dat zij bij de aanbesteding, dus bij het inkopen van zorg, al regelen dat zorgpartners voldoende kwaliteit en menskracht leveren aan het Veiligheidshuis. Dan hebben we de committment-vraag meteen al opgelost.”

Beleidsmedewerker Palier “Er is een hoog verwachtingspatroon van onze inzet, waarbij ook een beetje gesuggereerd is dat wij moeten doen wat de meerderheid vindt. Ik weet niet of mijn baas daar blij mee is.”

Werkzaam bij WSG “De burgemeesters manifesteren zich nadrukkelijk. Zij trekken de verantwoordelijkheid voor het Veiligheidshuis al naar zich toe. En dat is lang niet overal zo, heb ik op vergelijkbare conferenties in den lande gemerkt.”

Laat andere organisaties (complexe) zaken inbrengen vanuit andere disciplines en organisaties. Onderneem actie. Het is belangrijk dat mensen weten wat ze bij het VHH kunnen inbrengen.

Hoe werkt het Veiligheidshuis eigenlijk?

Maak tijd en capaciteit vrij binnen de organisaties. Commitment is belangrijk. De casus is leidend. Zoek daar de juiste mensen bij. Omdat je niet altijd weet wie de beste partners zijn - en oplossingen uit onverwachte hoek kunnen komen - is het nodig met vaste partners te werken.

18

Wethouder Zorg van Waterland “Hoe maken wij de koppeling tussen het Veiligheidshuis en wat wij als gemeente zelf doen? Het beeld dat ik ervan heb, is dat we extra hulp gaan inroepen waar dat nodig is. De komende twee a drie maanden ga ik op schrift stellen hoe we dat gaan organiseren.”

Hoofd Maatschappelijke Gezondheidszorg GGD “Ik zat tijdens de buitenring tijdens de bijeenkomst, maar ik heb me totaal geen toehoorder gevoeld. Iedereen, bestuurders en ketenpartners waren echt bij elkaar betrokken. Ik ga na vandaag geen structurele dingen in onze organisatie veranderen, het sleutelwoord blijft toch maatwerk.” 19

Procesondersteuner Veiligheidshuis “Ja, ik werd wel blij van deze bijeenkomst. Wij voelen ons als Veiligheidshuis niet altijd gehoord en missen soms het commitment van sommige partijen. Maar vandaag was het gesprek eerlijk en open. We weten nu precies waar we aan toe zijn.”

20

Betrokkenheid in uitvoering

Recommend Documents