Consolidated Zonnige toekomst voor zonne-energie BetonRestore: Monumentale fontein in ere hersteld Dakwacht: Lang leve uw dak!
REview Magazine van Consolidated, Dakwacht en BetonRestore
2009
1
In dit nummer
4
De toekomst van zonne-energie ziet er zonnig uit
8
Op het dak van de wereld
11 Subsidieregelingen voor groendaken
12 Lang leve uw dak! Het belang van onderhoud
14 Water viert weer feest in monumentale fontein Tiel
15 Binnenbad wordt buitenbad. Onbedoeld…
16 Seminars Consolidated 2009
Innovatie voorop We leven op dit moment in hectische tijden. De hele wereld is in rep en roer en ook in Nederland ontkomen we niet aan de crisis. Voor Consolidated betekent dit dat wij de hoge kwaliteit en service moeten blijven leveren die u van ons gewend bent. Maar dat alleen is niet genoeg. We zullen ook in de toekomst blijven inzetten op innovatie. Denk bijvoorbeeld aan het multifunctioneel gebruik van daken en de ontwikkeling van duurzame daken, zoals het groene of het witte dak. Het dak van de toekomst zal er in ieder geval heel anders uitzien dan de daken die we nu kennen. En zo ver weg is die toekomst ook niet meer. Er komt steeds meer aandacht voor het dak. De huidige crisis kan dit proces volgens mij alleen maar versnellen. In deze REview leest u bijvoorbeeld over de voordelen van zonnepanelen op uw dak. Een duur grapje hoor ik u denken. Maar waarschijnlijk komt hier per 1 april subsidie voor beschikbaar. Niet alleen voor particulieren maar ook voor bedrijven. Als u in aanmerking komt voor deze subsidie is het plaatsen van zonnepanelen een zeer interessante investering. Om u optimaal van dienst te kunnen zijn heeft Consolidated toenadering gezocht tot een bedrijf dat gespecialiseerd is in zonne-energie. Niet alleen in de technische aspecten, maar ook in het gehele subsidietraject. Op pagina 4 leest u er meer over. Door dergelijke samenwerkingsverbanden aan te gaan, willen wij u nu én in de toekomst optimaal van dienst zijn. Want voor ons is morgen vandaag begonnen. Martin Mastenbroek Algemeen directeur
2 R E v i ew
REview is het relatiemagazine van Consolidated, Dakwacht en
Hoofdredactie: Saskia Goes. Bladmanagement en tekst: Lamar communicatie.
BetonRestore en verschijnt vier maal per jaar.
Fotografie: Martin van Welzen. Vormgeving: avm. Drukwerk: Offset Vandevelde. Redactieadres: Stephensonweg 2, 4207 HB Gorinchem. Telefoon (0183) 64 36 00, fax (0183) 64 36 90.
www.consolidated.nl | www.dakwacht.nl | www.betonrestore.nl
Zorg tot op grote hoogte Kedge valbeveiliging op dak Leids Universitair Medisch Centrum
“Kijk”, zegt projectmedewerker van het LUMC, Floor van der Steen. “We hebben het hele dak in kaart gebracht.” Hij wijst naar de plattegrond die op tafel ligt. “Om het overzicht te houden zijn alle daken van het ziekenhuis genummerd.” Álle daken inderdaad. Het LUMC kent zoveel hoogteverschillen en verspringende bouwconstructies dat er al snel sprake is van meerdere daken. Die uiteraard wel met elkaar in verbinding staan.
Meer dan dertigduizend vierkante meter groot is het dak van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Een goede valbeveiliging is met dit soort oppervlaktes een vereiste. Daarom wordt het dak sinds een aantal jaren gedeeltelijk omringd door een innovatief hekwerk: de Kedge Barrier.
UITERLIJK HEKWERK Lagas en Van der
Steen lopen een ronde over het dak. “Daar waar het dak breed genoeg is hebben we gekozen voor de Kedge Barrier Zelfdragend”, legt Van der Steen uit. “Het zelfdragende systeem is heel flexibel zodat je het makkelijk kunt verplaatsen. Om struikelgevaar te voorkomen is er voor de wat smallere daken gekozen voor de Kedge Barrier Fix. Deze zit vast aan de dakrand. ” Lagas: “De regels voor valbeveiliging worden steeds meer aangescherpt. Wij hebben onder meer gekozen voor een topvalbeveiliging die ook nog eens aansluit bij het uiterlijk van het gebouw. De komende jaren willen we – in verschillende fasen – het ziekenhuisdak zoveel mogelijk voorzien van de Kedge Barrier.” Hij kijkt omhoog naar het – bijna onopvallende – witte hekwerk aan de rand van de daken. “Ik denk dat we daar heel goed in zullen slagen.” VERKEER OP HET DAK “Er lopen hier ont-
zettend veel mensen over het dak”, vertelt projectleider Ger Lagas. “Glazenwassers, dakdekkers, schilders, storingsmonteurs en ander onderhoudspersoneel. Het is daarom van groot belang dat we onze veiligheid op orde hebben.” Dat was dan ook een van de redenen dat er in 1997 door het LUMC een onderhoudsplan werd opgesteld voor de dakveiligheid. Dit beleidsplan beslaat maar liefst twintig jaar!
“Dat was ook het moment dat we in contact kwamen met Consolidated en later ook met Kedge”, vertelt Lagas. “Na meerdere gesprekken besloten we tot de aanschaf van Resitrix-dakbedekking. We kunnen ons hier geen lekkage veroorloven.” Om daarnaast de valbeveiliging veilig te stellen werd hiervoor in 2006 de eerste aanzet gegeven. Op meerdere plaatsen werden Kedge Ankerpunten en Kedge Barriers geplaatst. Floor van der Steen (links) en Ger Lagas van het
3
LUMC: "Wij kozen voor een topvalbeveiliging die ook R E v i ew
nog eens aansluit bij het uiterlijk van het gebouw."
D e to e k o m s t va n
zonne-energie ziet er zonnig uit Op het gebied van zonne-energie heeft Nederland een forse achterstand op de ons omringende landen. Maar er gloort hoop aan de horizon. De verwachting is dat er in april van dit jaar een subsidie beschikbaar komt voor bedrijven die zonnepanelen op hun dak plaatsen. Om bedrijven daar optimaal bij te ondersteunen heeft Consolidated samenwerking gezocht met Ecostream, een bedrijf dat gespecialiseerd is in zonneenergie. Martin Mastenbroek (directeur Consolidated) en Erik de Leeuw (directeur Ecostream Nederland) vertellen hoe u meer uit uw dak kunt halen met behulp van zonne-energie. 4
Waar particulieren al enige jaren aanspraak kunnen maken op subsidies voor het plaatsen van zonnepanelen, waren er voor bedrijven een stuk minder mogelijkheden. De verwachting is dat daar vanaf 1 april 2009 verandering in komt. Dan beslist de Tweede Kamer namelijk over de SDE-regeling (Stimulering Duurzame Energie) voor 2009. “Als er groen licht komt voor de zakelijke markt zal het gaan om een gelimiteerde subsidiepot”, zegt De Leeuw. “Geïnteresseerde bedrijven zullen er snel bij moeten zijn want
er geldt: wie het eerst komt, wie het eerst maalt.” Volgens Mastenbroek is dat ook precies de reden waarom Consolidated en Ecostream de handen ineen hebben geslagen: “Om in aanmerking te komen voor de subsidie moet er snel geschakeld worden. Ecostream is specialist op het gebied van zonne-energie en weet precies hoe het subsidietraject ingestoken moet worden, terwijl wij alle kennis over daken in huis hebben.”
R E v i ew
SUBSIDIE Wat betekent deze subsidieregeling nu concreet voor bedrijven? De Leeuw: “We zien dat steeds meer bedrijven interesse tonen in de mogelijkheden van zonne-energie. Ze schrikken echter vaak terug als ze horen dat de terugverdienperiode van zonnepanelen vrij lang is. Daardoor is de markt voor zonnepanelen eigenlijk een kunstmatige markt geworden. Dat wil zeggen dat de markt geheel afhankelijk is van subsidies. Door middel van subsidies worden financiële drempels weggenomen, waardoor zonne-
energie opeens een zeer interessante investering wordt. Zo krijgt een bedrijf dat investeert in zonne-energiesystemen gegarandeerd vijftien jaar lang een terugleververgoeding voor elk kilowattuur (kWh) die ze daarmee duurzaam produceren. Daarmee worden er voor de zakelijke markt terugverdientijden gerealiseerd van minder dan tien jaar. Een snel rekensommetje leert dat een investering in zonnepanelen meer rendement oplevert dan een standaard obligatielening. Het levert wel minder op dan aandelen, maar
er kleven dan ook aanmerkelijk minder risico’s aan dan aan een aandelenportefeuille.” MEERWAARDE Maar er zijn meer redenen die volgens De Leeuw pleiten voor de aanschaf van zonnepanelen: “Wij geven vijfentwintig jaar garantie op onze zonne-energiesystemen. Dat betekent dus dat als het systeem zichzelf al lang en breed heeft terugverdiend, je als bedrijf ook nog eens onafhankelijk bent van energieprijsstijgingen in de toekomst. Dat draagt weer
5 R E v i ew
HAAL MEER UIT JE DAK! Duurzaam en be-
trokken: dat zijn woorden die Mastenbroek als muziek in de oren klinken. “In Nederland zijn we vooral bezig met de waterdichtheid van daken”, vult hij aan. “Als dakdekkers zijnde is dat natuurlijk ook onze eerste prioriteit. Maar er is nog zoveel méér mogelijk met daken. Met Consolidated profileren wij ons niet alleen als dakdekker maar ook als dakspecialist. Wij denken dat het dak in de toekomst steeds meer gebruikt gaat worden als een soort bouwplaat. Volgens die visie zijn wij dan ook voortdurend op zoek naar nieuwe toepassingen voor daken. Het is toch gek dat wij in Nederland, waar ruimte een schaars goed is, zo weinig gebruik maken van onze daken. Wij zullen steeds meer inzetten op innovatie om op die manier na te denken over nieuwe toepassingen voor het dak. Op dit moment zijn wij daar volop mee bezig. Denk bijvoorbeeld aan de witte en groene daken of de aanleg van terrasdaken. Al dit soort toepassingen zijn bovendien uitstekend te combineren met zonne-energie. De
6
ontwikkeling van zonne-energiesystemen past daarom volledig in het plaatje van nieuwe toepassingen voor het dak.” “Daarom zijn we erg enthousiast over onze samenwerking met Ecostream”, gaat Mastenbroek verder. “We verenigen hiermee het beste van twee werelden. Zij hebben zoveel expertise op het gebied van elektriciteit en energiewinning. In de vaak ondoorzichti-
ge wereld van subsidies weten zij bovendien probleemloos de weg te vinden. Wij als dakspecialist kunnen beoordelen of en voor welke toepassingen een dak geschikt is.” GOEDE AFSTEMMING De klant spint garen
bij de samenwerking tussen beide bedrijven. Want de ervaring leert dat er anders van alles mis kan gaan. Mastenbroek: “In het verleden zijn we daken tegengekomen waar nogal on-
Foto’s: © Econcern / Baars
bij aan de waarde van het bedrijfspand. Naast het feit dat het een goede investering is, ben je als bedrijf bovendien ook nog eens duurzaam en betrokken bezig.”
R E v i ew
SNEL SCHAKELEN “Wereldwijd vertoont de
zijn voor de zonne-energiemarkt. Daar wil ik wel bij aantekenen dat de subsidiepot gelimiteerd is. Voor bedrijven die in aanmerking willen komen voor deze subsidie is het zaak om snel te schakelen. Consolidated bekijkt de mogelijkheden op het dak terwijl Ecostream de technische mogelijkheden doorneemt en de subsidieaanvraag in orde maakt. Het is zelfs mogelijk dat wij de subsidieaanvraag regelen middels een machtiging.” Mastenbroek voegt daar tot slot aan toe: “Als er een moment is om deze investering te doen, is dat nu. Wij staan in ieder geval klaar om bedrijven van een deskundig advies te voorzien en hebben alle maatregelen getroffen om snel te handelen als de subsidie een feit is.”
markt voor zonne-energie een gigantische groei”, gaat De Leeuw verder. “Nederland blijft daarbij vooralsnog wat achter omdat er jarenlang geen structureel beleid is gevoerd. Als deze subsidie voor de zakelijke markt beschikbaar komt kan dat een enorme impuls
Wilt u naar aanleiding van dit artikel meer weten over de mogelijkheden met betrekking tot zonnepanelen? Neem dan contact op met één van de adviseurs van Consolidated: 0183 64 36 00.
doordacht zonnepanelen op geplaatst waren. Als je er van uit gaat dat een gemiddeld dak ongeveer vijftien jaar meegaat en een zonne-energiesysteem een levensduur heeft van tenminste vijfentwintig jaar, dan moet je daar rekening mee houden. Soms worden er ook zonnepanelen geplaatst op oudere daken. Als dan later blijkt dat zo’n dak na zes jaar vervangen moet worden is dat natuurlijk ontzettend zonde. En ook niet bepaald duurzaam. Daarom is het zaak om de wereld van het dak en de wereld van de zonne-energie op elkaar af te stemmen. En dat is precies wat wij doen met onze samenwerking met Ecostream.”
TWEE SOORTEN ZONNE-ENERGIE
Wie zonne-energie op wil wekken via zijn dak heeft twee mogelijkheden: • De zonne-energie kan via de zogenaamde fotovoltaïsche ( aangeduid met PV naar het Engelse Photo (=licht) en Voltaïc (=electriciteit)) panelen direct omgezet worden in elektriciteit: de zogenaamde zonnestroom. • De zonne-energie kan via de zogenaamde PT (Photo Thermisch) installaties worden omgezet in warmte.
De ontwikkeling van zonne-ernergie past
7
volledig in het plaatje van nieuwe toepassingen R E v i ew
voor het dak.
Op het dak van de wereld Het dak is allang geen dak meer. Althans, geen gewoon dak. Van Chicago tot Berlijn; de laatste jaren ontdekken steeds meer mensen de onbenutte ruimte boven hun hoofd. Het dak verandert langzaam in een plek waar je bijvoorbeeld kunt sporten, een eigen moestuin kunt beginnen of gewoon een baantje kunt trekken. 8 R E v i ew
Foto rechts: daktuin compleet met vijver. Foto’s onder: moestuin op het dak van restaurant Uncommon Ground in Chicago
Wie met een vliegtuig boven Nederland zweeft ziet voornamelijk één beeld: een lange rij zwarte daken. “Doodzonde”, meent Gillian Baarslag, productontwikkelaar bij Daklab van Consolidated. “In Nederland wordt het dak vooral waterkerend gebruikt; het droog houden van de ruimte onder het dak staat voorop. Maar waarom trekken we het dak niet naar een hoger niveau? Er zijn oneindig veel toepassingen mogelijk. Dat besef komt ook steeds meer in Nederland opzetten.”
ONTWIKKELINGEN OVER DE GRENS
Nederland blijft dus achter. In Duitsland, maar ook in Amerika en Japan, zijn de ontwikkelingen op het dak de laatste jaren veel meer in een stroomversnelling geraakt. In Chicago wordt het dak van een ziekenhuis bijvoorbeeld gebruikt om patiënten te laten
ontspannen; zo zijn er vijvers en sportveldjes aangelegd. “Maar niet alleen die van het ziekenhuis; meerdere daken van Chicago veranderen de stad langzaam in een groene vlakte.” Deze stad kampt al jaren met extreme hittegolven. Daarom steekt de stad op dit moment veel geld in de aanleg van groene daken die warmteontwikkeling op daken voorkomen. “Ieder dak is een weerspiegeling van wat er ónder dat dak gebeurt”, zegt Baarslag. “Een ICT-bedrijf zal daarom eerder kiezen voor energieopwekkende daken, terwijl een wasserette juist weer baat heeft bij een dak dat warm water levert.” Met dit uitgangspunt in het achterhoofd heeft ook de eigenaar van het restaurant ‘Uncommon Ground’ in Chicago een complete moestuin op het dak aangelegd. Dit restaurant is daarmee zelfvoorzienend en benut de aanwezige ruimte optimaal.
Foto: Uncommon Ground, Chicago
Wellicht is deze ‘groene golf’ door Duitsland wel het gevolg van een landelijk beleid: wanneer er niet voor een groen dak wordt gekozen wordt de gebouweigenaar nogal eens beboet. Eigenlijk is dit het tegenovergestelde van wat er in Nederland gebeurt. Terwijl wij hier groendaken en energieopwekkende daken mondjesmaat subsidiëren worden in Duitsland deze duurzame toepassingen doorlopend gestimuleerd. Moeten wij in Nederland ook niet toe naar zo’n systeem? Baarslag: “Dat zou je wel kunnen zeggen. In Nederland is er geen continu subsidiebeleid. Zodra de subsidiepot leeg is, dan stopt ook meteen de vraag. Dit remt natuurlijk de ontwikkeling van het duurzame dak. Terwijl je aan de andere kant ook ziet dat de kosten voor energie alsmaar stijgen. Wanneer we in de toekomst kijken, dan is het duidelijk dat we dit niet vol kunnen blijven houden.”
Foto: Uncommon Ground, Chicago
INNOVATIES DAKLAB Bij Daklab worden niet alleen nieuwe producten ontwikkeld, ook wordt er dagelijks onderzoek gedaan op het gebied van nieuwe ontwikkelingen op het dak. Dat er veel mogelijk is staat vast: “Duitsland is wat dat betreft koploper. Qua duurzame daktoepassingen staan ze daar echt vooraan. In sommige wijken wekken ze bijvoorbeeld meer energie op dan nodig is – op die manier producéren ze dus energie. Steden als Stuttgart, München en Berlijn maken veel gebruik van energieopwekkende en groene daken.”
9 R E v i ew
Foto: Boris Rawie, Sportcentrum Caland
Van lounge (boven) tot sportdak (links) en daktuin (linksonder); het 'tweede maaiveld' leent zich overal voor.
Maar het kan natuurlijk allemaal nog veel gekker. Baarslag: “In Tokio is er een enorm ruimtegebrek en elke vierkante meter wordt benut. Je vindt er dan ook van alles op de daken: van skateparken en tennisbanen tot een complete achtbaan.” Of dat in Nederland ook zo’n vaart zal lopen is de vraag. Volgens Baarslag zullen we ons in de toekomst moeten gaan bezinnen over de inrichting van onze dakruimte. TWEEDE MAAIVELD “In de toekomst ontstaat er vermoedelijk een zogenaamd ‘tweede maaiveld’”, legt Baarslag uit. “Dit veld – oftewel de ruimte bovenop de daken – is dan een ruimte geworden om op te recreëren. De daken staan met elkaar in verbinding zodat je van het ene gebouw naar het andere kunt overlopen. De vaste grond onder onze voeten gebruiken we dan voornamelijk voor verplaatsing en transport.”
Is dit het begin van het ontstaan van twee werelden? “Misschien wel”, lacht Baarslag. Toch is er volgens hem nog genoeg te doen in Nederland om op de toekomst voorbereid te zijn. “De daken zoals we die nu kennen zijn vaak te licht gebouwd om zware constructies te dragen. Het huidige uitgangs-
10
punt is dat dakbedekking vooral moet beschermen tegen neerslag. Terwijl we daardoor de vele mogelijkheden en kansen op het dak laten liggen.” NIEUWE TOEPASSINGEN Gelukkig is er wel
een verandering gaande. Steeds meer wijken maken bijvoorbeeld dankbaar gebruik van energieopwekkende daken, zoals ‘De stad van de zon’ in Heerhugowaard. Een groot deel van de daken op deze woningen zijn bedekt met fotovoltaïsche (PV) zonnepanelen, waardoor zonlicht wordt omgezet in energie. Maar ook in Amsterdam, Groningen en Rotterdam komen er steeds meer subsidies vrij om duurzame en groene daken te realiseren. Baarslag: “Een duurzame manier van bouwen leeft onder de bevolking. Daarom doen wij er onderzoek naar in hoeverre onze klanten en opdrachtgevers openstaan voor nieuwe daktoepassingen. We halen daarbij ook kennis van buiten, bijvoorbeeld door samen te werken aan projecten met studenten van de Universiteit Wageningen en de TU Delft*. Het dak biedt zoveel mogelijkheden; er ligt echt een witte bladzijde voor ons.” *Wat de samenwerking met de studenten van de TU Delft heeft opgeleverd, leest u in de volgende REview.
R E v i ew
Subsidieregelingen voor groendaken
De aanleg van een groendak levert steeds meer op. Niet alleen spaart een groendak natuur en milieu; bij de investering kan ook gebruik gemaakt worden van forse fiscale voordelen. Voordelige subsidieregelingen vanuit de overheid maken het mogelijk om de investering in deze milieuvriendelijke dakbedekking flink te verlagen. "Elke Nederlandse onderneming die inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting betaalt kan gebruik maken van deze subsidieregeling", vertelt Huberto van der Schuit, financieel directeur van Consolidated. "Het ministerie van VROM houdt een milieulijst bij met bedrijfsmiddelen die, door het toepassen van innovatieve en milieuvriendelijke oplossingen, een bijdrage leveren aan het milieu en voor de subsidies in aanmerking komen." Op die manier wil de overheid groene alternatieven stimuleren. Bedrijven profiteren direct van fiscaal voordeel, waardoor het investeringsbedrag uiteindelijk lager uitkomt. Helaas gelden de regelingen niet voor investeringen ten behoeve van woonhuizen. IN DE PRAKTIJK Bent u van plan een groendak aan te leggen en wilt u subsidie aanvragen?
Dan moet u binnen drie maanden na het verstrekken van de opdracht bij de leverancier, het meldingsformulier opsturen naar de Belastingdienst. Dit formulier is te downloaden op de sites van de Belastingdienst en Senter Novem. Binnen vier weken ontvangt u een ontvangstbevestiging van de melding en mag het voordeel al verrekend worden in de belastingaanslag. Wees er wel snel bij, want de 'pot' met subsidies is beperkt en op is op. Wilt u meer informatie over groendaken en het aanvragen van subsidies, dan kunt altijd bij Consolidated terecht. Misschien wordt Nederland straks wel het groenste land ter wereld!
Seminar op locatie bij Eigen Haard Op 15 januari jl. gaf Consolidated een op maat gesneden seminar aan woningstichting Eigen Haard. Dit keer niet op het hoofdkantoor van Consolidated in Gorinchem, maar op locatie bij de woningstichting in Amsterdam. Op de agenda stonden de onderwerpen Groen voor Grind, Dakscan, Dakwater en ‘Pimp Mijn Dak’ over de laatste innovaties van Daklab. “De onderwerpen van het seminar waren een verzoek van de directie van Eigen Haard”, vertelt Commercieel Technisch Adviseur van Consolidated, Marc Verdurmen. “Ze kwamen ter sprake tijdens onze jaarlijkse evaluatie. Directeur Peter Hildering gaf meteen aan hier meer van te willen weten. Uiteindelijk meldden bijna dertig mensen van de woningstichting zich voor het seminar aan: directieleden, beleidsmedewerkers, projectleiders, werkvoorbereiders en een aantal rayonmanagers van de woningstichting.” SPREKERS Cock de Jong, directeur Dakwacht, trapte af met een uit-
gebreide toelichting op Dakscan. Kees Uittenbogaard, Manager Kwaliteit en Techniek, vertelde vervolgens over het unieke Dakwater-
systeem. Na een korte koffiepauze was het woord aan Bastiaan Bras, specialist op het gebied van Groen voor Grind. Als afsluiter trakteerde Gillian Baarslag, productontwikkelaar van Daklab bij Consolidated, de aanwezigen op de laatste noviteiten en toekomstige ontwikkelingen van en op daken. IN NO TIME OP DE HOOGTE “Het seminar was voor Eigen Haard erg inspirerend, bleek uit de reacties achteraf”, aldus Verdurmen. “Deelnemers gaven aan dat ze het vooral leuk vonden dat ze in korte tijd zo breed geïnformeerd werden. Ze waren in no time op te de hoogte van de verschillende ontwikkelingen op het gebied van platte daken.”
Ook geïnteresseerd in de ontwikkelingen op het dak? Consolidated organiseert verschillende bijeenkomsten op het hoofdkantoor, waaronder het seminar ‘Platte daken - ruimte voor duurzame ontwikkeling’. Verschillende onderwerpen, zoals energiewinning en –besparing, groene en witte daken en Dakwater komen hierin aan bod. Kijk op www.consolidated.nl voor meer informatie.
11 R E v i ew
We horen het maar al te vaak: “We hebben een nieuw dak, dus de komende tien jaar hebben we er geen omkijken naar.” Geen terechte opmerking. De ervaring leert namelijk dat alleen goed onderhoud en een regelmatige inspectie de levensduur van een dak garandeert en zelfs aanzienlijk kan verlengen.
Lang leve uw dak! Het belang van onderhoud Voor een nieuw dak geldt standaard tien jaar garantie. Maar dat betekent niet dat er gedurende die periode niets hoeft te gebeuren. Gedegen onderhoud en een regelmatige inspectie zijn van essentieel belang om de levensduur te garanderen. Het kan de levensduur zelfs verlengen: daken van twintig tot vijfentwintig jaar oud zijn geen uitzondering. Wat dat betreft laat een dak zich goed vergelijken met een auto. Ook die heeft van tijd tot tijd een inspectie nodig. Zo kan je problemen vroegtijdig signaleren en onnodig hoge kosten voorkomen. GOED VERZEKERD Het is dan ook verstan-
dig om voor élk dak, zowel nieuw als be-
12
staand, de inspectie en het onderhoud goed te regelen. Op die manier bent u ervan verzekerd dat uw dak niet vervuilt, dat een deskundige het nakijkt op eventuele gebreken en dat kleine onvolkomenheden tijdig verholpen worden. Is een dak relatief jong, dan kunt u er ook voor kiezen om nog geen conditiemeting uit te laten voeren. U sluit een ‘lichter’ onderhoudsabonnement af voor het reinigen en uitvoeren van herstelwerkzaamheden en stelt de periodieke inspectie nog even uit. EXPERTISE NOODZAKELIJK Natuurlijk kunnen gebouwbeheerders ook zelf het een en ander doen. Enkele eenvoudige daktips
kunnen daarbij helpen. De dakdekker kan uitstekend vertellen hoe vaak en wat er pre-
R E v i ew
DAKWACHT IN PRAKTIJK
Elke professionele gebouwbeheerder kan een Inspectie- en Onderhoudsovereenkomst bij Dakwacht afsluiten. Of het nu om een klein of groot dak gaat, één enkel dak of een hele reeks daken. De praktijk: • In opdracht van Fortrus Realisatie heeft Dakwacht meer dan 250 panden van TNT eenmalig in onderhoud gekregen. Dat betekent dat we ca. 550.000 m² dak zullen schoon maken en zo nodig kleine herstelwerkzaamheden uitvoeren. Is een dak in slechte staat? Dan maken we ook een inspectie- en onderhoudsrapport op. Op basis daarvan kan dan een meerjarenplan worden opgesteld.
cies gereinigd moet worden en hoe schade wordt voorkomen. Maar het blijft verstandig een deskundige in te schakelen die periodiek naar uw daken kijkt. Gebouwbeheerders hebben tenslotte niet altijd de expertise in huis om alle detailleringen nauwgezet te controleren. En juist voor deze detailleringen geldt dat als je kleine beschadigingen vroegtijdig signaleert, je grote problemen kunt voorkomen. MEERJARENPLANNING In de loop der jaren is het accent van de werkzaamheden in de branche wat gewijzigd. Was het reinigen van daken vijfentwintig jaar geleden een van de belangrijkste activiteiten, vandaag de dag hebben opdrachtgevers meer behoefte aan de rapportage van de visuele inspectie en conditiemeting. Die rapportage levert namelijk belangrijke informatie op. Aan de hand van het te verwachten onderhoud kun je goed een meerjarenplan opmaken, iets wat extra van belang is als je veel gebouwen onder je hoede hebt. Daarnaast kun je, in tijden waarin het financieel wat minder gaat die rapportage goed gebruiken om uitgaven beter te spreiden. En kun je een renovatie uitstellen door zorgvuldig onderhoud, dan is dat mooi meegenomen.
• Dakwacht heeft veel opdrachtgevers in de zorgsector. Van ziekenhuizen tot verzorgingscentra. Meestal is de facilitair manager ons aanspreekpunt voor deze gebouwen. Omdat hem/haar de benodigde expertise of tijd ontbreekt om zelf inspecties uit te voeren, legt hij die verantwoordelijkheid graag bij ons neer. • Ook gemeenten maken gebruik van de diensten van Dakwacht. Denk aan brandweerkazernes, musea en gymzalen. Juist voor dit soort gemeentelijke gebouwen geldt dat onderhoud van levensbelang is. Dagelijks lopen hier veel mensen in en uit en aan overlast door problemen op het dak moet je dan niet denken.
13 R E v i ew
Maar liefst vierentachtig jaar lag de monumentale fontein van Tiel stil. Maar sinds kort klatert hij weer vólop. BetonRestore paste voor deze vooroorlogse fontein één van de modernste technieken toe: spuitfolie. En met resultaat. Wethouder Ruud Vermeulen: “Dit is weer één van de mooiste Blije gezichten dankzij de weer tot leven gewekte fontein in Tiel.
plekken van Tiel!”
Water viert weer feest in monumentale fontein Tiel In het Kalverbos, een rustig park in het centrum van Tiel, zorgde de fontein de afgelopen maanden voor heel wat beroering. Niet alleen werd hij na jaren weer langzaam tot leven gewekt, ook waren veel mensen betrokken bij deze operatie. De gemeente Tiel trad op als aansturende partij en vastgroep BAM hield zich onder meer bezig met de renovatie van het metselwerk. Uiteindelijk zorgde BetonRestore voor de waterdichte afwerking. TENT UIT DE KAST “Om de fontein weer wa-
terdicht te maken hebben we gebruik gemaakt van de spuitfolietechniek”, legt Jurgen de Jong, calculator werkvoorbereider
bij BetonRestore, uit. “Om dit zo goed mogelijk uit te voeren hebben we óver de fontein een complete tent gebouwd. Zo konden we voorkomen dat de luchtvochtigheid boven de tachtig procent uitsteeg en de luchttemperatuur onder de vijf graden kwam.” Het aanbrengen van deze tent was echter nog maar de eerste fase. “Nadat de ondergrond werd gegritstraald (een grove zandstraaltechniek) brachten we een epoxy primer aan. Dit vormt een hechtlaag waarop we de spuitfolie konden aanbrengen.” De spuitfolie wordt verwerkt door een speciale vrachtwagenunit. In deze unit wordt het materiaal verwarmd, waardoor een hoge reac-
tiesnelheid van ca. vijftien seconden ontstaat. Het resultaat is een naadloze en waterdichte afwerking.” IN VOLLE GLORIE De fontein van Tiel is niet
het eerste project waarbij deze techniek werd toegepast. In Den Haag werd in de wijk Ypenburg een aantal woningen met spuitfolie behandeld en in Burgers Zoo in Arnhem kwam er een waterdichte schil van spuitfolie om het zeeaquarium te liggen. Ondertussen is ook de fontein weer in volle glorie hersteld. “Nadat de fontein omstreeks 1925 is stilgevallen fungeerde hij meer als verkapte plantenbak”, vertelt wethouder Vermeulen. “Ik heb mij er hard voor gemaakt om hem weer te herstellen.” Gelukkig zag de ondernemersvereniging ‘Hart van Tiel’ hier ook de noodzaak van in. Ze legden maar liefst 65.000 euro neer voor de renovatie. Maar dat was het zeker waard. Vermeulen: “De positieve geluiden blijven niet uit. Dit is zonder meer weer één van de mooiste plekken van Tiel!”
Met de klok mee: de fontein na renovatie, tijdens de werkzaamheden in de tent en
14
waterdicht afgewerkt met spuitfolie.
R E v i ew
Binnenbad wordt buitenbad.
zich meebrengen. Daar weten de medewerkers van Zwembad De
Vrijdagmiddag 15.30: het dak van Zwembad De Niervaert in Klundert is eraf gewaaid. Een uur voordat het donker wordt. In allerijl stelt John Calor, uitvoerder van Consolidated vestiging Son een team van negen man samen. Een aantal van hen spoedt zich richting Klundert om nog voor de duisternis invalt de schade op te nemen en inzicht te krijgen in de benodigde materialen voor de herstelwerkzaamheden.
Niervaert in Klundert alles van. Tijdens een zware storm in novem-
RAZENDSNEL HANDELEN Zaterdag-
Een fikse storm is indrukwekkend, maar kan ook veel ellende met
ber vorig jaar waaide een groot deel van hun dak eraf. Vestiging Son van Consolidated stond echter meteen paraat en had de zaak in no time onder controle.
ochtend vroeg zijn de mannen weer present. Om meer schade te voorkomen, werken ze uit alle macht aan het aanbrengen van een noodlaag. Op een later tijdstip zal bepaald worden wat er uiteindelijk met het dak moet gebeuren. Het is een flinke klus, het totale dak beslaat zo’n 560m². De werkzaamheden verlopen gelukkig voorspoedig, ondanks een stevige wind en sneeuwval. Aan het eind van de dag kan het team dan ook opgelucht ademhalen. De eerste nood is verholpen, het dak is dicht. Maandag zien ze verder. DERTIG JAAR VOORUIT In de periode die volgt ruimt het team uit Son de enorme puinhoop die de storm heeft veroorzaakt verder op. Daarna moet de verzekeringsmaatschappij aan de slag. Calor: “Het dak van het zwembad was 23 jaar oud en niet aangelegd volgens de eisen van deze tijd. Dat ging heel lang goed. Het zwembad lag jaren beschut tussen de bomen. Vorig jaar zijn die echter gekapt, om ruimte te maken voor nieuwbouw. Toen werd het gebouw ineens blootgesteld aan heel andere omstandigheden en ging het mis. Gelukkig hebben we snel kunnen handelen. Het zwembad heeft zijn deuren niet eens hoeven sluiten.” Sinds januari is het definitieve dak gereed en kunnen ze in Klundert weer dertig jaar vooruit.
15 Het dak van Zwembad De Niervaert in Klundert R E v i ew
na een flinke storm in november 2008
Seminars Consolidated 2009:
bol van informatie inspiratie
Groen voor Grind – dé overstap naar groendaken Groendaken zijn in opkomst en vormen een welkome afwisseling in het daklandschap van grauwe, grijze daken. Consolidated heeft een systeem ontwikkeld voor een sedumdak met hetzelfde gewicht als een standaard dak van grind. We vertellen over het systeem, de meerwaarde ervan en de subsidiemogelijkheden.
Consolidated komt met een nieuwe reeks seminars. Informatie, inspiratie en innovatie liggen hieraan ten grondslag. Het dak ontwikkelt zich immers snel: er staat heel wat te gebeuren op het tweede maaiveld!
Platte daken – ruimte voor duurzame ontwikkeling Dit seminar informeert u breed over de belangrijkste duurzame ontwikkelingen op het platte dak. We vertellen in één middag over energiebesparing en -winning op platte daken en over het bijzondere Dakwatersysteem. Daarnaast hoort u alles over groene én witte daken en tot slot zoomen we in op het anders denken over daken.
Watt op het dak? – energiewinning op platte daken Het is hoog tijd voor effectieve oplossingen voor het besparen en winnen van energie. Hoe biedt het platte dak hierbij uitkomst? Met een integrale aanpak transformeert u uw daken tot isolator, zonnecollector of energiecentrale. Subsidieregelingen en fiscale mogelijkheden vormen een belangrijke stimulans. Dit alles komt aan bod tijdens ‘Watt op het dak?’.
Dakwater – duurzaam waterbeheer op multifunctionele daken Dakwater staat voor hemelwater bergen, zuiveren en gecontroleerd afvoeren . Waar dat gebeurt? Op de plek waar het water valt: het dak. Tijdens dit seminar informeren we u over het vraagstuk ‘waterberging’ bij stedelijke inrichting. En uiteraard staan we stil bij de oplossingen die het Dakwatersysteem hiervoor biedt.
Het platte dak als werkplek - vallen in geen geval De ruimte op platte daken is ontdekt en daarmee veranderen daken meer en meer in een zogenaamde arbeidsplaats. Wat zijn uw wettelijke verplichtingen en verantwoordelijkheden bij het laten uitvoeren van werkzaamheden op uw platte daken? In hoeverre bent u klaar, als alle voorzieningen op uw daken zijn aangebracht? En waar moeten veilige ankerpunten aan voldoen? Op deze en andere vragen krijgt u antwoord tijdens het seminar ‘Vallen in geen geval’.
Info & Inschrijven Deelname aan de seminars is gratis. Voor data en meer informatie over de programma’s kunt u terecht op www.consolidated.nl. Ook kunt u zich daar direct aanmelden via het inschrijfformulier.
16 R E v i ew
Consolidated Nederland Stephensonweg 2 4207 HB Gorinchem t: 0183 64 36 00 www.consolidated.nl
