Consolidated: op visite bij Vincent van Gogh Dakwacht: KPN kiest voor Kedge BetonRestore: Waterbeheer op multifunctionele daken
REview Magazine van Consolidated, Dakwacht en BetonRestore
2007
2
Van deze tijd In dit nummer
4
Het dak als milieuoplossing
6
Waterbeheer op multifunctionele daken
7
KPN kiest Kedge
8
Veilig werken op het dak
11 Dakrenovatie
Gemeentehuis Huizen
Het klimaat verandert. Meer regenwater in de winter en lange droge perioden met extreem hoge temperaturen in de zomer. Dat vraagt om een andere aanpak van afwatering. Op de weg, maar ook op daken. Vooral op daken die meer functies hebben dan alleen waterdicht zijn, zoals parkeerdaken en daktuinen.
Vanuit ons KPI-centrum zijn we begonnen met het geven van seminars over de mogelijkheden van afwatering bij parkeergarages. Op die manier is het balletje gaan rollen en nu werken we samen met drie andere experts in de nieuwe organisatie Dakwater. In deze REview leest u meer over Dakwater. Door slim met dakwater om te gaan kun je energie besparen. Een waterbuffer zorgt voor warmte isolatie in de winter en kan voor verkoeling zorgen in de zomer. Door het dakwater te zuiveren kun je het ook gebruiken in het grijze circuit voor het doorspoelen van toiletten of het besproeien van de tuin. En in het algemeen belang is het goed om het grondwaterpeil in balans te houden; daarvoor moet ook in de stedelijke gebieden (gefilterd) regenwater zijn weg naar de grond vinden. Kortom, Dakwater kan een bijdrage leveren aan leefbaarheid en milieu. Daar staan we voor! Erik Colijn Directeur BetonRestore
2
REview is het relatiemagazine van Consolidated, Dakwacht en
Hoofdredactie: Saskia Goes. Bladmanagement en tekst: Lamar communicatie.
BetonRestore en verschijnt vier maal per jaar.
Fotografie: Martin van Welzen. Vormgeving: avm. Drukwerk: Offset Vandevelde.
R E v i ew
Redactieadres: Stephensonweg 2, 4207 HB Gorinchem. Telefoon (0183) 64 36 00, fax (0183) 64 36 90.
www.consolidated.nl | www.dakwacht.nl | www.betonrestore.nl
Jack Wiersma, ECN Petten
‘Ik ga voor de kwaliteit van ambachtelijk vakwerk’ Jack Wiersma – verantwoordelijk voor het bouwkundig onderhoud op het Energieonderzoek Centrum Nederland in Petten – heeft gekozen voor warme bitumen. In zijn ogen levert die ambachtelijke aan-
Wiersma zit al 35 jaar in het vak en kent z’n pappenheimers. Ooit stuurde hij dakdekkers naar huis omdat ze de veiligheidseisen aan hun laars lapten of omdat ze onbeleefd waren... Daarom wil hij alleen samenwerken met grote dakdekkersbedrijven met een goede reputatie. Over onze dakdekkers is Wiersma dik tevreden en dan doelt hij met name op het traditionele vakmanschap dat nodig is om met warme bitumen te werken. ‘Met dit materiaal kunnen ze ook voldoen aan de norm NVN 6050 voor brandveilig werken. Maar minstens zo belangrijk is de kwaliteit. Met warme bitumen kunnen de kuilen op het dak worden uitgevlakt. Bovendien ontstaat zo een egaal hechtingsvlak en ligt elke millimeter dakbedekking vast. Dat bereik je zelden met branden.’
SBS MET LEISLAG Wiersma is ook een fervent voorstander van warme bitumen, omdat het degelijk vakwerk is. ‘Branden gaat natuurlijk wel sneller, maar ik heb dakdekkers meegemaakt die dat wel erg letterlijk namen en heel gehaast de klus afraffelden. Dan zijn ze bij mij aan het verkeerde adres. Ik eis kwaliteit en vind het ook belangrijk dat het dak er goed uitziet. Veel mensen kijken vanuit hun kantoor uit op de daken. Die moeten er dus netjes bij liggen en daar wil ik best wat meer voor betalen. Daarom hebben we ook gekozen voor SBS met leislag. Dat ziet er gewoon heel mooi uit.’
pak betere kwaliteit. Maar er is ook een esthetische overweging: ‘Met warme bitumen ziet het dak er gewoon veel mooier uit.’
ECN ONTWIKKELT TECHNOLOGIE VOOR ALLE DAG
Het Energieonderzoek Centrum Nederland (in het Noord-Hollandse Petten) is het grootste onderzoeksinstituut in Nederland op energiegebied. Er werken zo’n 900 mensen. De focus ligt op het overgangsgebied tussen het fundamentele onderzoek van universiteiten en de toepassing van kennis in de markt. Dit heeft een grote invloed op het leven van alledag. Zo liggen bijvoorbeeld zonnecelsystemen op daken van huizen en draaien moderne windmolens dankzij technologie die is ontwikkeld door ECN. Hiermee vervult het instituut een belangrijke functie voor de maatschappij van vandaag en morgen.
Jack Wiersma: ‘Met warme bitumen ziet het dak er gewoon veel mooier uit.’
3 R E v i ew
Het dak als milieuoplossing De tijd is rijp om daken in te zetten in de strijd tegen milieuproblemen, meent Martin Mastenbroek, algemeen directeur van Consolidated Nederland. Consolidated wil daarin graag een belangrijke rol spelen: ‘Als marktleider moeten we onze klanten antwoord kunnen geven op al hun vragen over het milieu.’ Onlangs heeft u een interne notitie geschreven waarin u op een rijtje zet hoe daken kunnen bijdragen aan een beter milieu: daken bekleden met beplanting (groene daken), beter isoleren van daken en het plaatsen van warmtecollectoren en zonnecellen op daken. Waarom komt u daar op dit moment mee, het milieu speelt toch al veel langer een rol? ‘Het onderwerp milieu is inderdaad niet nieuw voor ons. Binnen Consolidated onderzoeken we bijvoorbeeld al langer hoe we sloopafval kunnen recyclen. Maar de bran-
4
che is onlangs echt wakker geschud door de film van Al Gore. We realiseren ons dat milieuproblemen steeds urgenter worden. Dan is het logisch te kijken naar oplossingen die het dak biedt. Die zijn er al jarenlang, maar nu is de tijd rijp om daarmee aan de slag te gaan.’ Een van die oplossingen is het groene dak. Wat zijn daarvan de voordelen? ‘Steden ‘verharden’ steeds meer, waardoor het regenwater niet meer in de bodem kan verdwijnen. Van het groene dak (een dak voorzien van een substraatlaag en beplan-
ting – red.) is al heel lang bekend dat het kan dienen als waterbuffering, dat ontlast het riool; bovendien is aanleggen van een groen dak goedkoper dan aanpassen van het riool. Een ander voordeel is dat groene daken de stad een mooier aanzien geven en voor afkoeling zorgen. In de zomer zie je de lucht zinderen boven de stad. Een omgevingsstudie in Toronto heeft aangetoond dat de temperatuur in de stad met 2% daalt, wanneer 6% van het beschikbare dakoppervlakte in de stad groen wordt gemaakt. Fascinerend, toch?’ Welke oplossingen zijn er nog meer op het dak? ‘Het is bekend dat een gebouw 30% van z’n energie verliest via het dak, het is dus zinvol om gebouwen beter of opnieuw te isoleren. Ook het opwekken van electriciteit op het dak met behulp van zonnecellen kan een grotere rol spelen, eventueel in combinatie met warmtecollectoren. Dit soort mogelijkheden is al lang beschikbaar, maar is nog erg duur en de techniek moet nog verder ont-
R E v i ew
wikkeld worden. Milieuoplossingen op het dak staan voor een deel nog in de kinderschoenen.’ Is de markt wel klaar voor al deze vernieuwingen? ‘Groene daken worden al sinds mensenheugenis gemaakt, maar in Nederland zagen opdrachtgevers er geen voordeel in. Ook dacht men steeds dat veel daken niet geschikt zijn voor groenbedekking. Nu de milieuproblemen nijpender worden, staan opdrachtgevers nog steeds niet te trappelen om twintig of dertig procent meer aan daken uit te geven, maar de voordelen gaan ineens tellen. Als wij opdrachtgevers die maatschappelijk verantwoord ondernemen, zoals gemeenten en woningbouwverenigingen, goed informeren en diensten aanbieden, zullen ze zeker geïnteresseerd zijn. En dat gaat sneller als de overheid subsidies verstrekt of regulerend optreedt. Rotterdam is
MILIEUOPLOSSINGEN OP HET DAK
- aanleggen van groene daken - aanleggen van (grootschalige) waterbuffers - isoleren van (bestaande) gebouwen - opwekken van warmte - opwekken van elektriciteit - toepassen van windenergie (maar: moeilijk te realiseren in steden) VOORDELEN VAN GROENE DAKEN
- opvangen en vertragen van afgifte van regenwater - verminderen energieverbruik - verminderen van opwarming van de stad - verminderen van fijnstof - vermindering van de geluidsbelasting - zorgt voor koeling in de zomer en voor isolatie in de winter - fijnere leefomgeving, zien er aantrekkelijk uit - grotere biodiversiteit door meer groen in de stad
één van de steden die hierin voorop loopt; er komen mogelijk subsidies en richtlijnen voor het aantal vierkante meters dak dat met groen moet worden bekleed. Ik verwacht dat andere steden dit voorbeeld gaan volgen.’ Als Consolidated Nederland wilt u in deze ontwikkelingen graag een rol spelen. Wat zijn uw plannen? ‘We hebben een team samengesteld van jonge medewerkers die in staat zijn om ‘out of the box’ te denken. Ze gaan de hele wereld over om oplossingen te (onder)zoeken. Ook veel andere collega’s komen met goede ideeën. We proberen tot samenwerking te komen met toeleveranciers, want veel trajecten zijn te ingewikkeld om alleen op te pakken en wij zijn beperkt tot toepassingen op het dak. Over bijvoorbeeld groene daken hebben wij weinig specifieke kennis in huis – wij houden ons vooral bezig met renovatie en groene daken zijn altijd het domein geweest van nieuwbouw. Nu zijn we in gesprek met hoveniers en leveranciers en we zijn bezig systemen te testen. Ons plan is
dat we begin volgend jaar wél over die kennis beschikken en een pakket met groene daksystemen kunnen aanbieden, specifiek voor bestaande bouw.’ U klinkt vastbesloten en ook gedreven. Is idealisme uw drijfveer? ‘Persoonlijk ben ik milieubewuster geworden: ik doe thuis steeds vaker de lichten uit en ik wijs mijn kinderen op het waterverbruik. Maar ik zou het niet netjes vinden om te zeggen dat Consolidated uitsluitend meedoet uit idealisme. Wij spelen in op de kansen die de oplevende aandacht voor het milieu biedt. We hebben als bedrijf een bepaalde positie in de markt en als wij niet voorop lopen in nieuwe initiatieven, dan gaan we achteruit. Aan mezelf merk ik bovendien dat ik erg veel positieve energie krijg van bezig zijn met nieuwe dingen. We moeten natuurlijk ook gewoonweg op de hoogte blijven, we zijn immers de partner
van onze klanten en moeten antwoord kunnen geven op hun vragen over het milieu. We zijn het aan onszelf en onze opdrachtgevers verplicht om eenvoudige oplossingen aan te dragen die niet nodeloos kostbaar zijn, zoals waterbuffering door groene daken en het opwekken van warm water op het dak.’
Onderzoek toont aan: groene daken zijn een oplossing voor het klimaatprobleem
5 R E v i ew
Waterbeheer op multifunctionele daken Daken worden steeds vaker gebruikt als leefruimte. Om bijvoorbeeld te recreëren of te parkeren. Dakwater speelt in op dit multifunctioneel dakgebruik en -beheer. Het samenwerkingsverband tussen vier specialisten op het gebied van waterbeheer op multifunctionele daken is in april van start gegaan. BetonRestore is één van de vier. was omdat er water in bleef staan.‘ Dakwater richt zich op zowel nieuwbouw als renovatie en levert diensten aan architecten, projectontwikkelaars, vastgoedbeheerders, aannemers en gemeenten. Meestal gaat het om de vervanging van oudere, niet meer functionerende systemen, maar steeds vaker zie je dat al bij de nieuwbouw van een garage nagedacht wordt over een ‘state of the art’ afwateringssysteem.
Erik Colijn is directeur van BetonRestore en licht de samenwerking en de mogelijkheden toe: ‘De samenwerking bestaat uit twee leveranciers en twee uitvoerende partijen. De leveranciers zijn Drain Products Europe en Aquaflow. Beide bedrijven hebben gepatenteerde producten die we combineren in onze dakoplossingen. In de uitvoering werken we samen met Van Vliet Tuinarchitectuur die alles weet van daktuinen, de mogelijkheden en het design. En wij, BetonRestore, zorgen voor het waterdichte totaalconcept van de constructies.‘
VERSCHILLENDE OPLOSSINGEN ‘Het klimaat verandert en je ziet dat je vaker te maken hebt met grote hoeveelheden water. In de grote steden kan dat niet allemaal tegelijk afgevoerd worden naar het riool, dus hebben we oplossingen om het vertraagd af te voeren. Steeds vaker wil men het regenwater direct in de grond laten afwateren. Dat doen we bijvoorbeeld via infiltratieboxen of door het aanleggen van een waterbergende weg‘, gaat Erik Colijn verder. ‘De kracht van de samenwerking ligt in de combinatie van slimme producten en kennis van de aanleg. Het infiltratiesysteem Permavoid® van Drain Products heeft bij-
voorbeeld een heel lage inbouwhoogte (van maar 15 cm!) dat maakt het systeem gemakkelijk toepasbaar. En het nieuwe filterdoek van Aquaflow komt tegemoet aan milieueisen en filtert het regenwater van schadelijke oliën. Er zijn bacteriën in verwerkt die de olie bijna helemaal afbreken.‘ WAAR WATER IS, ZIJN PLANTEN Een daktuin biedt isolatie en verbetert de leefbaarheid. Tenslotte hebben we al veel teveel beton en steen in Nederland. ‘Maar, het aanleggen van daktuinen is een vak apart‘, vertelt Erik. ‘Je moet immers rekening houden met zowel de gewichtsbelasting van daken, de architectonische vorm en de meest optimale omstandigheden voor de planten. Van Vliet werkt met een systeem voor daktuinen dat toepasbaar is op vrijwel elk dak. Niet alleen met mos en sedum, maar ook struiken, een grasveld of soms zelfs bomen kunnen het dak op.‘ WILT U MEER WETEN OVER DAKWATER?
Op www.dakwater.nl staan de voordelen op een rij.
DAAR WAAR WATER EEN PROBLEEM IS…
‘Dat zijn dus niet alleen de daken ‘, lacht Erik, ‘want grappig genoeg was onze eerste gezamenlijke werk met Drain Products een parkeerkelder die al zes jaar buiten gebruik
Schoon en netjes Consolidated vindt het belangrijk dat bewoners of gebruikers van het pand zo min mogelijk last hebben, zodat hun dagelijkse bezigheden gewoon door kunnen gaan. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er naderhand sporen te vinden zijn van de werkzaamheden. Daarom maakt Consolidated gebruik van loopfolie op de toegangen tot de werkplekken, zoals trappenhuizen, gangen en overlopen. Deze speciale folie is ontwikkeld voor Consolidated en zorgt op een eenvoudige manier voor schone vloeren achteraf. De folie blijft goed vastzitten zodra het bevestigd is, en - niet onbelangrijk- laat ook geen sporen (lijmresten) na bij het verwijderen ervan na afloop van de werkzaamheden.
6 R E v i ew
KPN kiest Kedge KPN heeft – organisatiebreed – gekozen voor de Kedge; een revolutionair ankerpunt voor platte daken, om degene die er werkzaam is te beschermen tegen een val van het dak. De Kedge wordt binnenkort geplaatst op de (102) belangrijkste telefooncentrales in Nederland en later op alle andere gebouwen van KPN. Voor KPN is ‘een dak veel meer dan een dak’. Jan de Graaf (Senior Coördinator Aansturing en Beheer van KPN Real Estate Services): ‘Een dak van een telefooncentrale beschermt onze core-business. De apparatuur staat meestal op de bovenste verdieping. Je kunt je voorstellen wat er gebeurt als er lekkage is, dan ontstaan er grote storingen in het telefoonverkeer. Een bedrijf als KPN moet deze risico’s uitsluiten. Daarom zijn veel valbeveiligingssystemen niet interessant voor ons. Want vaak moeten er eerst meerdere gaten in het dak worden geboord om het systeem te kunnen verankeren. Dat geeft onnodige risico’s op waterschade en stof – funest voor onze apparatuur.’ ZIEN IS GELOVEN KPN nodigde vier partijen uit (waaronder Dakwacht, van Consolidated) voor het doen van een voorstel voor een valbeveiligingssysteem.
Dat leverde vier totaal verschillende prijzen en verschillende systemen op. Om niet te verzanden in allerlei opties en mogelijkheden had KPN al vooraf besloten om uniform voor één systeem te kiezen. Die keuze viel uiteindelijk op de Kedge. De Graaf: ‘Ik heb een praktijktest gezien, waarbij de Kedge moeiteloos een zware belasting trotseerde. Toen was ik overtuigd.’
Safety first! De Kedge is een wereldwijd gepatenteerde innovatie van Kedge Safety Systems. De Kedge is zeer betrouwbaar en is kostentechnisch (als gemonteerd product) zeer aantrekkelijk. De gebruiker zet zich vast met ‘harnas en lijn’ aan het ankerpunt, dat is bevestigd door middel van een rozet dakbedekking. Deze rozet is met een brander of föhn op het dakoppervlak aangebracht door een vakman die met goed gevolg de Montage Instructie van Kedge Safety Systems heeft gevolgd. Dit staat garant voor een betrouwbare, duurzame en waterdichte verbinding van het ankerpunt met de onderliggende dakbedekking. De Kedge is intensief getest op diverse typen dakbedekkingssystemen. Ook is het ankerpunt uitgebreid getest in het kader van veroudering. De Kedge is verkrijgbaar in een uitvoering voor de toepassing op bitumen en PVC dakbedekkingssystemen.
KPN nodigde daarna drie bedrijven uit om een offerte uit te brengen voor de risicoinventarisaties. Op basis van deze uiteindelijke risico-inventarisaties is Dakwacht gevraagd een concreet plan van aanpak te maken, op basis van de Kedge, en de veiligheidsvoorzieningen op alle panden aan te brengen. De Graaf: ‘Zij hebben veel ervaring met het aanbrengen van de Kedge. Na het aanbrengen van de Kedge zal een onafhankelijke partij de daken keuren op veiligheid.’ Een bedrijf als KPN moet de risico’s op lekkage uitsluiten, vandaar de Kedge.
7 R E v i ew
Het was kort geleden nog voorpagina nieuws: werk is nog veel te onveilig! (Telegraaf, vrijdag 11 mei 2007, red.) Gelukkig is wel iedereen zich bewust van de risico’s die je loopt als je een dak opgaat. Daarom worden op veel daken veiligheidsvoorzieningen aangebracht. Maar dat is alleen een voorwaarde, daarna begint het veilig werken pas!
Veilig werken op het dak ‘We geven al een aantal jaren seminars in het KPI-centrum over de wet- en regelgeving rondom veilig werken op daken en hoe je dit kunt realiseren. Maar je moet ook zorgen dat die veiligheidsvoorzieningen adequaat gebruikt worden. Daarvoor zou je procedures moeten opstellen en naleven‘, vertelt Cock de Jong, directeur van Dakwacht. ‘Heel belangrijk daarbij zijn natuurlijk de instructies aan de mensen die het dak op gaan.‘ Veiligheid: wie is verantwoordelijk? Kortom, het inventariseren van de risico’s en het aanbrengen van permanente veiligheidsvoorzieningen zijn het begin, maar het gaat erom wat je ermee doet. De Arbowet geeft aan wat er geregeld moet worden, maar tot op dit moment is dat nog niet voor iedereen altijd even duidelijk. Met de claimcultuur die vanuit de Verenigde Staten ook in Europa steeds meer vorm krijgt, moet je aantoonbaar maken dat mensen kennis hebben genomen van de veiligheidsmaatregelen die ze moeten treffen.
8
Veiligheid: opnemen in het werkproces ‘Dat betekent dat je toegangsprocedures moet opstellen voor iedereen die jouw dak opgaat ‘, licht Cock toe. ‘Ook al is dat maar heel even. Je zou bijvoorbeeld mensen kunnen laten tekenen dat ze kennis genomen hebben van de veilig-
heidsinstructies en zich daaraan zullen houden. Het betekent ook dat je heldere en aantoonbare instructies moet opstellen. Uiteindelijk is iedereen altijd zelf verantwoordelijk, maar zo laat je als werkgever of opdrachtgever zien dat jij er alles aan gedaan hebt om te zorgen dat medewerkers en opdrachtnemers veilig kunnen werken. ‘ Veiligheidsmap: de eerste aanzet! Cock: ‘Het is uiteraard de taak van een werkgever of gebouweigenaar, maar als Dakwacht veiligheidsvoorzieningen heeft aangebracht, dan vinden wij het niet meer dan logisch dat we een stap verder gaan in onze dienstverlening. We hebben daarom een Veiligheidsmap ontwikkeld voor onze opdrachtgevers. Hierin vind je een voorbeeld van een toegangsdocument, een gebruikshandleiding, een voorstel voor periodieke inspectie van de voorzieningen, een veiligheidscertificaat en het opleverformulier. In deze map geven we het veilig werken extra aandacht en zijn alle gegevens over de dakveiligheid compact gebundeld.’
R E v i ew
Consolidated sponsort
Streetpainting Festival Van 6 t/m 8 juli zal er een uniek Streetpainting Festival plaatsvinden op het Domplein in Utrecht. Consolidated sponsort dit festival door het beschikbaar stellen van dakbedekking dat op die dagen verrassend dienst gaat doen als straatcanvas. De creatie waaraan door 12 kunstenaars uit Nederland, Duitsland, Italië en de Verenigde Staten wordt gewerkt, vindt plaats in het kader van het 25-jarig jubileum van de Stichting Kerken Kijken Utrecht en wordt uitgevoerd in opdracht van de Stichting Domplein 2013. Het ‘straatschilderij’ krijgt een afmeting van maar liefst 3x36 meter. Dat is de grootste Streetpainting van Nederland! Als compositie is gekozen voor schilderijen van oude Utrechtse Meesters (uit de 16e en 17e eeuw) die hangen in het Centraal Museum resp. het Museum Catharijneconvent. Deze werken worden gecombineerd met een middeleeuws panorama van de stad Utrecht, waarop alle deelnemende binnenstadskerken staan afgebeeld. ‘Het is alsof je naar een hele grote Nachtwacht zit te kijken, die ter plekke gemaakt wordt. En om deze bijzondere streetpainting een langer leven te schenken dan
alleen dat weekend, wordt de straat heel goed gesimuleerd door bitumineuze dakbedekking’, aldus Peter Westerink van KAYOO | Streetpainting die de gehele productie verzorgt. Op vrijdag 6 en zaterdag 7 juli (Museumnacht) kan men de 12 Madonnari’s aan het werk zien. Zondag 8 juli is een kijkdag. Daarna zal de streetpainting worden opgedeeld in twaalf panelen die elk hun weg vinden naar een kerk in Utrecht waar ze nog de gehele zomer zullen worden tentoongesteld. In het weekend van 8 en 9 september vindt er nog een allerlaatste expositie van het totale meesterwerk plaats tijdens het Utrechtse UIT Feest en de Open Monumentendag. Consolidated sponsort dit Streetpainting Festival uit sympathie voor deze vorm van kunst. www.kerkenkijken.nl www.domplein2013.nl www.streetpainting.nl
Seminar: VALLEN IN GÉÉN GEVAL Als leverancier en eindgebruiker van veiligheidssystemen zijn Consolidated en Dakwacht, samen met producent en uitvinder Kedge Safety Systems, in staat om zowel theoretisch als in de praktijk op de hoogte te zijn van alle ontwikkelingen. Daarom krijgt u tijdens het seminar ‘Vallen in géén geval’ vanuit verschillende invalshoeken kennis over het voorkomen van valgevaar bij het werken op platte daken.
Kees Uittenbogaard is manager kwaliteit en techniek bij Consolidated en vertelt over het seminar en het succes. ‘De opbouw van het seminar is logisch. Het verhaal begint met de wetten, de regels en de praktijk. Vervolgens laten we zien dat na het volgen van al die regels het echte werk pas begint. Ook laten we de revolutie in valbeveiliging zien: de Kedge. Door middel van een demonstratie met onze unieke testinstallatie ziet u
zelf hoe het werkt (zien is immers geloven). Na ons seminar hebben de bezoekers alles gehoord wat belangrijk is op het gebied van valbeveiliging op platte daken.’
Belangstellenden voor het seminar kunnen zich opgeven op: www.kpicentrum.nl Aan de seminars van Consolidated zijn geen kosten verbonden.
KENNISVERGARING LEIDT TOT SUCCES
Hoe komt het nu dat Consolidated in staat is om dit seminar zo te brengen dat een lastig en complex verhaal in drie uur begrijpelijk wordt? ‘Wat vanzelfsprekend is, heeft niet veel uitleg nodig. Met de introductie van de Kedge ontstonden er veel vragen. Terecht, maar daardoor hebben wij ons goed in de materie verdiept. Doordat wij in de praktijk als producent, leverancier én gebruiker met veiligheid te maken hebben, wordt de theorie je vanzelf eigen. Het is ons werk en daar praten we graag over. Sterker nog; wij delen onze kennis graag met onze opdrachtgevers. Met ons seminar willen we in het KPIcentrum overbrengen waar we voor staan: kennis en kwaliteit hoog in het vaandel.’ ‘Veilig vallen? Je moet vallen voorkómen! De Kedge doet dat.’
9 R E v i ew
André van den Engel:
NVN 6050 garandeert brandveilig werken aan daken
met brandgevaarlijk materiaal’, aldus André van den Engel,
DEMONSTRATIE Beide methoden kosten meer tijd dan branden. Toch maken de richtlijnen het gemakkelijker, vindt Coenraads. ‘Het brengt het dakdekken op een hoger niveau. Ook komt het de gelijkwaardigheid tussen dakbedekkingsbedrijven ten goede.’ Consolidated heeft alle nieuwe materialen al in de werkprocessen opgenomen. Het bewerkingshandboek is aangepast en de cursussen zijn voorbereid. Pas als medewerkers daadwerkelijk aan de slag gaan met de nieuwe technieken, krijgen ze een demonstratie op het dak. Ook is er de eerste dag(en) een instructeur van de leverancier aanwezig om te kijken of alles goed gaat en om vragen te beantwoorden.
hoofd Technische Zaken van VEBIDAK. ‘Maar bij een dakbrand
SPORTHAL Consolidated voerde al een
Dakbranden komen veel minder vaak voor dan andere bedrijfsrisico’s zoals lekkages, stormschades en vallen van hoogte. Maar de schade kan erg groot zijn. De beschuldigende vinger wijst vrijwel altijd in de richting van het dakbedekkingsbedrijf. ‘Toch komt het meestal door een onjuist ontwerp in combinatie
loopt het imago van dakbedekkingsbedrijven onterecht een deuk op.’ Reden voor de branchevereniging om richtlijnen voor het werken met open vuur op daken op te stellen. ‘De NVN 6050 is niet bedoeld om de brander te weren van het dak’, benadrukt Van den Engel. ‘Maar op sommige plaatsen is het werken met open vuur echt te gevaarlijk. Door op brandgevaarlijke plaatsen met andere gereedschappen te werken dan een brander, zoals een heteluchtföhn of een lasautomaat, is de kans op een dakbrand nagenoeg nul. Daarnaast informeert VEBIDAK aannemers, architecten en gebouweigenaren over brandveilige dakbedekkingmaterialen en -constructies.’ EVEN WENNEN Van den Engel erkent dat
het wennen zal zijn voor dakbedekkingsbedrijven. ‘Het is toch een omslag in werkwijze, al komt deze niet onverwacht.
Sommige bedrijven pakken het voortvarend aan door leveranciers van brandveilige materialen en gereedschappen te zoeken en cursussen te volgen. Het is heel verstandig om nu al ervaring op te doen met de nieuwe werkwijzen en niet af te wachten tot de NEN 6050 er begin volgend jaar is. Een voorsprong opbouwen is beter dan afwachten.’ Consolidated deed al ervaring op met werken volgens de NVN 6050. In plaats van één handeling (rollen met folie verkleven met een brander) zijn het er twee geworden. ‘We hebben daarbij twee keuzes’, zegt Anton Coenraads, hoofd calculatie bij Consolidated. ‘Of we activeren zelfklevende rollen met een primer of we kleven betalkte of
Hier werkt Consolidated Tegenwoordig zijn de projecten van Consolidated van een grote afstand goed te herkennen. De reclameborden op de werken van Consolidated zijn in de nieuwe stijl uitgevoerd. Heeft u de Consolidated dakdekkers al gezien?
10
bezande rollen met bitumineuze lijm, of met warme bitumen. Vervolgens dichten we de overlappende gedeelten met een föhn. Daar gebruikten we eerst een standaardföhn voor, maar leveranciers hebben inmiddels een nieuw model met een hoger vermogen ontwikkeld.’
sporthal in Raalte volledig volgens de nieuwe richtlijnen uit. ‘Dat is allemaal goed verlopen’, vertelt Coenraads. ‘Er waren geen verrassingen. We hebben wel gemerkt dat de richtlijnen heel strikt zijn. Soms is het bij opgaande daken helemaal niet brandgevaarlijk om een brander te gebruiken. Maar ik snap wel dat hiervoor gekozen is. Zo voorkom je welles-nietesspelletjes achteraf.’
R E v i ew
Dakrenovatie Gemeentehuis Huizen:
Tevreden na valse start
Toen duidelijk werd dat het oude dak van het gemeentehuis in Huizen vervangen moest worden, nam Piet Wouda (Bouwkundig Opzichter) contact op met adviesbureau Dakbestek. Die maakte een inventarisatie, op basis waarvan drie offertes werden aangevraagd. Consolidated kwam als voordeligste partij naar voren, maar Wouda had óók veel vertrouwen in de kwaliteit van het werk. Dakbestek adviseerde Esha Universal, voor het 5.000 m2 grote dak van het gemeentehuis. Dit materiaal heeft zijn oersterke, homogene structuur te danken aan de bijzondere samenstelling: een met polyester en glasvezel versterkte POCB-compound (Poly-Olyfine-Copolymerisaat-Bitumen).
Wouda was aanvankelijk terughoudend over bitumen, maar onze technische mensen hebben hem kunnen overtuigen van de kwaliteit van Universal. ‘Ik had ervaring met Rhepanol en vond dat te dun. Maar Esha Universal is 3,1 millimeter dik, dat is meer dan voldoende.’ Daarnaast gaf het feit dat Universal niet gebrand hoeft te worden voor Wouda de doorslag. Hij kan zich de brand van vorig jaar in zijn gemeente nog goed herinneren, toen een dakdekker (níet van Consolidated red.) wat al te enthousiast met de brander in de weer was gegaan, waardoor een pand volledig afbrandde. Wouda: ‘Ik vind branden ook uit de tijd. Er zijn tegenwoordig zo veel mogelijkheden: lijmen, föhnen – noem maar op. ‘
project gezet. Toen liep het op rolletjes.’ Het is geen excuus, maar wel een verklaring: we wilden aanvankelijk onze beste mensen op dit project zetten, maar die waren nog niet beschikbaar op de datum waarop gestart moest worden. Gelukkig is Wouda nu meer dan tevreden: ‘De nieuwe groep dakdekkers toont eigen initiatief en koppelt vaak terug. Ook met de kwaliteit zit het wel snor. Zo zijn de moeilijke details bij het balkon perfect uitgevoerd, precies volgens tekening van Dakbestek.’ Rest nog één vraag: de volgende keer weer Consolidated? Wouda: ‘Ik ben uitermate tevreden hoe het nu gaat. En ik ben onder de indruk van het vakmanschap, dus wie weet ...’
NIEUWE PLOEG, NIEUWE IMPULS Ondanks
de zorgvuldige inventarisatie en goede voorbereiding kende het project een ‘valse start’. Wouda was met een gerust hart met Consolidated in zee gegaan (‘de referenties waren uitstekend’) maar was na een paar weken not amused. En toen de voorman zei dat zijn mensen twee dagen weg zouden zijn voor het volgen van een verplichte cursus, was voor Wouda de maat vol: ‘Het liep gewoon niet: te veel overlast, te weinig overleg. Vervolgens is een andere ploeg op het ‘Waarom zou je nog risico op brand lopen? Er zijn tegenwoordig zoveel veilige alternatieven’
11 R E v i ew
Renovatie daken Kröller-Müller Museum
Consolidated op visite bij Vincent van Gogh
Consolidated is bezig om de daken van de expositieruimtes (plus één kantoor) van het Kröller-Müller Museum te vernieuwen. Het is om diverse redenen een bijzonder project. In de eerste plaats vanwege de unieke kunstverzameling van het museum, die is opgebouwd rond de omvangrijke collectie werken van Vincent van Gogh. Ook George Seurat, Pablo Picasso, Fernand Léger, Piet Mondriaan en veel andere kunstenaars zijn er met belangrijke schilderijen vertegenwoordigd.
12
Voor onze dakdekkers is ‘dit werk’ een bijzondere ervaring, alleen al vanwege de omgeving waarin ze werkzaam zijn. Ze vertoeven dagelijks op het uitgestrekte landgoed, temidden van ongerepte natuur. En als ze geluk hebben, kunnen ze een glimp opvangen van de beeldentuin met een unieke collectie sculpturen. Maar ook in technisch opzicht is het een interessant project. Na het slopen van de oude dakbedekking (met een hijskraan, die door de dichte bebossing maar liefst 30 meter van het gebouw moest worden opgesteld) werd Alutrix opgebracht. Dat is een nieuwe dampremmende laag die snel verwerkt kan worden, zodat we kort na de sloop het dak weer waterdicht hadden. Alutrix is ook zelfklevend en hoeft dus niet ‘gebrand’ te worden. Het spreekt voor zich dat we hiermee het risico op brand tot een minimum beperken, een aspect waar de Rijksgebouwendienst (eigenaar van het museum) veel waarde aan hecht.
R
R E v i ew
