Beter, Samen, Anders Meer met minder LEAN Pilootproject FAVV Netwerk Organisatiebeheersing 7 juni 2012 Paul Van Gampelaere FOD P&O
Beter, Samen, Anders Meer met minder LEAN – project bij het FAVV
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
• FOD P&O
DG OPO
• Sparen en/of Investeren Opties • LEAN
Filosofie
• Aanpak
Instrumentarium
• FAVV
Pilootproject Vraagstelling AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
2
FOD Personeel en Organisatie Organigram
3
Directoraat-generaal Organisatie- en Personeelsontwikkeling DG OPO richt zich op
een geïntegreerde ontwikkeling en beheer van de organisatie, het individu en het management.
Zij bereidt het beleid voor, ontwikkelt instrumenten, begeleidt en ondersteunt de federale overheidsdiensten bij het uitvoeren van verbeterprojecten.
(bvb. organisatiebeheer, kwaliteits- en procesmanagement, leiderschap,prestatie- en talentmanagemnt, diversiteitsbeleid, …)
Externe omgeving
Het Team
Politiek, Economisch, Sociaal, Technologisch
Structuur, Maturiteit, Ontwikkelingsfase
Klant / Belanghebbende
Output, Toegevoegde waarde, Organisatie Resultaat, Effect
Taak
Personeel
Organisatiecultuur
Ontwikkelingsfase, Structuur, Systemen, Beperkingen, Cultuur
Management support
De Leidersrol
Gestructureerd of niet gestructureerd Het probleem Beperkingen /Vereisten
Eigenschappen, Daadkracht, Waarden, Interpersoonlijke vaardigheden
Individuele Noden
Verwachtingen, Kennis, Vertrouwen, Ervaring, Motivatie, „Commitment‟ 4
DG OPO Uit onze gereedschapskist Leiderschap Prestatiemanagement
Cultuurontwikkeling
Strategische gereedschapskist Procesmanagement Balanced Scorecard
Quality management CAF
Betere werkgever + Betere dienstverlener
Competentiemanagement
Projectmanagement
Veranderingsmanagement
Diversiteit Welzijn
Personeels- en Klantentevredenheidsmetingen
5
Overheid 3.0
Geïntegreerd Duurzaam LEANgestuurd Innovatief Participatief
TRANSFORMATIE
Excellent – Effectief - Efficiënt
Pijler 1
Pijler 2
Pijler 3
Klantgericht
Resultaatgericht
Procesgericht
Bestuursovereenkomst
BPM
Strategie BSC Ontwikkelcirkels Leiderschapsontwikkeling …
Excellent
Effectief
Werklastmeeting ABC Interne Controle Competentiemanagement …
Efficiënt
Medewerker / Organisatie
AgO - Netwerk organisatiebeheersing - 7 juni 2012
6
Uitbouwen overheid steunt op
vertrouwen
ambtenaar
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
7
De oorsprong van het project LEAN Oktober 2010 - Periode van een voorlopige regering -
Seminarie van het netwerk van de stafdirecteurs P&O met als thema: « Sparen om te Investeren Investeren om te Sparen »
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
8
« Sparen om te Investeren , Investeren om te Sparen »
De verschillende opties Tactische verbeteringen: Quick Wins.
Externe kosten
Operationele efficiëntie Basiskosten verbeteren.
Interne kosten
Strategie herdefiniëren: Een optimaal en duurzaam model ontwikkelen.
Transformatie
Duurzame impact op de indienstneming van personeel? Lineaire economie
Werkmethoden optimaliseren
Synergieën/ Centralisering van aankopen
Sluiting
Contracten met consultants beëindigen
Activiteiten met weinig toegevoegde waarde laten vallen
Een „shared services‟ uitbouwen
Ontslagen
Contracten met consultants heronderhandelen
Functies duurzaam maken
IT, logistiek rationaliseren
Strategische vermindering van personeelsbezetting
Diverse kleine uitgaven verminderen
Aanwervingen stopzetten
Optimalisering van processen , Lean / Six Sigma implementeren
Bestaande contracten heronderhandelen (telecom, energie, …)
Organisatie ROWE
(result oriented work environment)
Lineair
Outsourcing, nearsourcing
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
9
« Sparen om te Investeren , Investeren om te Sparen »
Waarop werken? Waar starten?
Externe kosten Facturen Contracten Uitgaven …
Operations Transformatie Procesverbetering Doorstroom Kosten Core / Non-Core Verspilling Monitoring …
Klant Toegevoegde Waarde Cultuur Organisation Design Ketenaanpak
10
Niet te vergeten… Missie en klantwens centraal plaatsen Top Down Efficiëntie Besparingen
Missie Klant/Burger
Benchmarking
Kwaliteit Effectiviteit Mensen
Bottom Up
Externen, belanghebbenden
11
Kiezen voor „Operational Excellence‟ via de filosofie van Lean* „Lean‟ teneinde de werktijd te verbeteren, het niveau van tevredenheid bij de burger te verhogen en om de federale administratie te steunen in zijn streven naar een sterke performantie. wegens “het verbeterpotentieel, de managementkwaliteit en het vertrouwen in de cultuur van de ambtenaren om de dingen goed te doen.” *LEAN is het voldoen aan de klantenverwachtingen met een minimum aan middelen. 12
Filosofie van LEAN De 5 concepten van Womack en Jones Lean inspireert zich op de vijf concepten van Womack en Jones
(zie schema),
die vertaald worden naar een participatieve managementmethode. 1. Bepaal de waarde vanuit het standpunt van de klant 2. Identificeer de waardestromen 3. Creëer stroming: voeg de stappen met waardecreatie in een proces van continue stroom (laat de waarde vloeien)
4. Ontwikkel en lever alleen wat de klant vraagt wanneer hij het vraagt (= « trek »; vraaggestuurd) 5. Breng continu verbetering aan en streef naar perfectie
Waarde Waardestroom Stroming Trek Perfectie 13
Sleutelkenmerken LEAN
Het nastreven van excellente interne processen
Het responsabiliseren van alle medewerkers
Het verbeteren van de klantenervaring
Een specifieke managementstijl
Een aantal eenvoudige technieken
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
14
LEAN in de processen
Bepaal de waarde vanuit de klant
15
LEAN in de processen Bevorder waardestromen
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
16
LEAN in de processen Zoek de bronnen van verspilling Overprocessing
Werkoverdracht
Boven de eisen/verwachtingen uitvoeren; geen standaardprocedures
versnipperd werk; werk dat moeilijk kan worden overgenomen
Herwerken Herwerken door verkeerde of
door verkeerde of incomplete informatie; door verkeerde door verkeerde uitvoering uitvoering
Wachten Wachten
Verplaatsen rondzwervende documenten; onlogische archiefsystemen
Overproductie overaanbod van niet relevante diensten en informatie
Verliezen in de kantooromgeving
op informatie; op anderen in het proces op anderen in het proces
Werkvoorraad
Checken
stapels dossiers, mails; onder handen zijnde werk
verzamelen van handtekeningen
17
Onze LEAN
MEER met
MINDER (of HETZELFDE)
en NIET HETZELFDE met MINDER
VERLIES
18
aanpak 19
Aanpak via de DMAIC-cyclus Effectiviteits- en efficiëntietraject
1
2
3
4
5
Define
Measure
Analyse
Improve
Control
Definieer
Meet
Analyseer
Verbeter
Beheers
•Identificeer de verwachtingen van de administratie en de gebruikers • Valideer de verbeterobjectieven
• Meet de actuele prestatie
• Bepaal bij problemen de hoofdoorzaken
• Stuur het bewerkstelligen van oplossingen
• Beheers de performantie van het proces
• Identificeer opportuniteiten in het rationaliseren van taken, door die taken te viseren met weinig toegevoegde waarde voor de gebruiker
• Ontwikkel de gepaste oplossingen
• Ontplooi oplossingen
• Verbeter continu
de vijf stappen
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
20
Aanpak Onze gereedschapskist
•
Ishikawa-diagram of visgraatdiagram
•
Schildpaddiagram
•
Zwembanendiagram met identificatie van de aandachtspunten
•
Verbeteringsvoorstellen
•
Opstellen projectfiches voor de geïdentificeerde verbeteringen
•
Presentatie van de projecten aan het management en validatie
•
Implementatie van de projecten
•
Opvolging en versterken van de LEAN-filosofie
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
21
Ishikawadiagram
• Nuttig om de actuele frustaties te verkennen, opportuniteiten te ontdekken en om de vertrouwenssfeer te scheppen • Bron van „Quick Wins‟ om draagvlak met de aanpak te creëren • Nuttig beeld (souvenirsfoto) om op het einde van het project de gerealiseerde verandering vast te stellen
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
22
Schildpaddiagram • Beknopte benadering end-to-end • Globaal zicht • Bevat de contextuele elementen van de sleutelprocessen
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
23
Zwembanendiagram met identificatie van de aandachtspunten • Het beschreven proces is het proces AS IS en niet AS BUILD • De rollen worden duidelijk uitgezet • De activiteiten en hun sequentiële en voorwaardelijke volgorde worden klaar opgetekend • De interacties (inputs, outputs en termijnen) tussen de rollen worden zichtbaar
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
24
Het team draagt de objectieven vernieuwend
leuk
duurzaam
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
25
Verbeteringsvoorstellen
•
Op basis van de aandachtspunten oplossingen voorstellen en formuleren
•
De haalbaarheid van de voorstellen bestuderen
•
De voorstellen valideren
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
26
De projectfiches •
Projecten clusteren
•
Responsabiliseren en elk teamlid betrekken
•
Structureren naar een realiseerbaar project
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
27
Voorstellen van projecten •
Presentatie van zijn project(en) door iedereen aan het team
•
Markeert het einde van de eerste reeks teammeetings in de LEAN-cyclus en het begin van de implementatiefase voor de verbeteringen
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
28
Validatie van de projecten • Uitwisseling over het geheel van de meetings, de interacties, de werksfeer, … • Presentatie van het geheel aan resultaten uit de Leancirkels • Voorstelling van de aandachtspunten en de voorgestelde oplossingen
• Voorstel van projecten • Validatie door management
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
29
Implementatie van de projecten en versterken van de LEAN-filosofie
•
Laat toe om de projecten te concretiseren en de dienstverlening aan de klanten te verbeteren
•
Laat toe om de LEAN-dynamiek in het team te behouden
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
30
Op lange termijn… •
„Operationnal Excellence‟: streef naar optimalisatie in de prestaties
•
Implementeer een verbetercultuur door iedereen te betrekken en hierdoor de transformatie te bevorderen
•
Versterk de ploeggeest door samen deel uit te maken van de verbetering in de groepsprestaties
•
Doe beroep op iedereen en benut elke bekwaamheid en talent
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
31
Piloot Missie
Resultaat Kosten Processen!
Klant
32
Piloot LEAN FAVV – DG Algemene Diensten
DG Algemene diensten
Sponsor & Klant
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
33
Piloot LEAN FAVV – DG Algemene Diensten
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
34
Piloot LEAN Uitdagingen Uitdagingen voor de Algemene Diensten in het kader van de implementatie van LEAN Uitdaging 1
Dit project bouwt verder op de dynamiek die werd gecreëerd gedurende de voorgaande moderniseringsprojecten en past volkomen in de lopende projecten (ISO, risico-analyses, …)
Uitdaging 2
Dank zij de optimalisatie van de processen, zal de klantentevredenheid nog verbeteren zonder verhoging van middelen
Uitdaging 3
Het ontwikkelen en het verwezenlijken van voorstellen berust op de deelname van ons allen
Uitdaging 4
Vanuit de rol als pilootproject binnen de Federale Overheid inventariseren van de leerpunten alsook de aanpak die kan gevolgd worden bij gelijkaardige implementaties binnen andere federale overheidsdiensten.
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
35
Piloot LEAN Structuur van het project DIRECTIECOMITE VAN HET FAVV
KLANKBORDGROEP - DENKFORUM
Sponsor: DG Algemene Diensten Projectbeheer & PMO: 2 medewerkers staf algemene diensten Coaching: 2 experten FOD P&O
Stuurgroep Leden van het directiecomité Sponsor Projectbeheerder DG FOD P&O Coaches FOD P&O
Projectgroep Sponser PMO Diensthoofd FIN Communicatieverantwoordelijke Afgevaardigden van de Coaches FOD P&O Projectleider
Leden PMO Sponsor Projectleider Coaches FOD P&O
Frequentie +/- 1x/2 maand
Frequentie: +/- om de 2 weken
Frequentie: wekelijks (behalve de weken met stuurgroep of projectgroep) - Opvolging stand van zaken, kwaliteit en goed verloop van project in al zijn aspecten
- Inhoudelijke discussies inzake overkoepelde materies en linken tussen deelprojecten -opvolging stand van zaken
LEAN-cirkel
LEAN-cirkel
LEAN-cirkel
LEAN-cirkel
L11
L1n
L21
L2n
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
COMMUNICATIIE NAAR ANDERE STAKEHOLDERS
Opvolging en besluitvormingsproces
36
Planning & Organisatie Samenstelling en rollen Samenstelling & structuur:
Rollen & verantwoordelijkheden:
– Stuurgroep
• Sponsor
– Projectteam
• Projectleiding
– PMO (Program Management Office)
• Coaching
– Leancirkels • Medewerkers – Klankbordgroep – Communicatie
• Afgevaardigden • Communicatoren
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
37
FAVV – DG AD Piloot 1 - Directie Financiering Het FAVV wordt gedeeltelijk gefinancierd door: • Jaarlijkse heffingen: > 140.000 operatoren in de voedselketen, • Retributies voor prestaties op aanvraag: x facturen per jaar. Geven ook aanleiding tot geschillen maar welke termijnen? Proces
Afhandeling van een klacht
Gemiddelde leveringstermijn
Afhandelingstermijn
2 maand
2 uur
Efficiëntie %
0,62%
Flessenhalstheorie Van een afhandeling per groep overstappen naar een flow continu «single piece flow»
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
38
FAVV – Directie Financiering LEAN-cirkels •
Retributie/Incasso
•
Heffingen FR
•
Heffingen NL
•
Boekhouding
•
Contactcenter
•
Groepsleiders (LEAN-leaders)
Elke week één vergadering per groep In totaal 3 tot 5 vergaderingen per groep
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
39
LEAN-project nagestreefde doelstellingen voor de operatoren •
Verhogen van het percentage correcte facturen - bedragen, administratieve gegevens, …
•
Administratieve vereenvoudiging - in eerste lijn bij financiering te verwerken geschillen, beroep alleen aanbevolen voor onopgeloste gevallen, …
•
Reactiviteit en doorstroming van uitwisseling verbeteren -
verkorting van antwoordtermijnen en termijnen voor terugbetaling aan de operatoren
•
Facturatietermijnen verkorten
•
opvolging van slechte betalers intensiveren
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
40
Actieplan Verschillende actieniveaus •
Binnen een dienst (retributie, heffing, …)
•
Voor de hele directie Financiering
•
Voor de relaties tussen Financiering en de andere diensten van Algemene Diensten
•
Voor de relaties tussen Financiering en de andere DG‟s
•
…
Quick Wins • Ergonomie van kantoren van het callcenter herbekijken • In overeenstemming brengen van twee datasets via excel in plaats van dat manueel te doen
• Signataires elke dag doorsturen in plaats van eenmaal per week • …
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
41
Actieplan Op middellange termijn
•
Scannen van binnenkomende poststukken
•
Implementering van een computerapplicatie voor klachtenbeheer
•
Uitbreiding van CRM-applicatiesoftware naar dossiers Financiering
Opleiding voor teamchefs • De ene doelstelling na de andere (cascade)
• Vastlegging van doelstellingen en KPI voor individuen en voor het team • Ontwikkelcirkels met inbegrip van de gesprekken over competentieontwikkeling en loopbaanontwikkeling • …
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
42
Actieplan Organisatie van teamsessies om: •
De doelstellingen en KPI‟s voor het team vast te leggen
•
De behaalde resultaten te bespreken
•
De problemen op te lossen
•
Nieuwe ideeën uit te wisselen
•
De prioriteiten vast te leggen
•
Goede praktijken met elkaar te delen
•
…
Sessies op hogere niveaus:
• De behaalde resultaten rapporteren • Problemen naar boven doorgeven en ze oplossen • … AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
43
Actieplan • Horizontale opleidingen voor de medewerkers • Projecten voor kennisoverdracht • Invoeren van procedures voor de communicatie tussen de verschillende DG‟s
• Overgang van een systematische “ ante” controle naar een steekproefgewijze “post”controle • Pilootproject thuiswerk • … Op lange termijn •
Het globale proces van financiering binnen het hele Agentschap beschrijven
•
Implementering van een DMS-systeem
•
Databanken synchroniseren
•
Activiteitenboom van operatoren herbekijken
•
… AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
44
Verwachten resultaten klanten 1) Correcte facturen AS IS: TO BE:
95% 99%
2) Verzendingstermijn facturen AS IS: van 60 tot 120 dagen TO BE: van 30 tot 60 dagen 3) Afhandelingstermijn klachten AS IS: 2-3 maanden TO BE: 15 dagen
4) Administratieve vereenvoudiging AS IS: TO BE:
aangetekende zending aan de GB verzending per e-mail in eerste lijn, en naar de GB of de ombudsdienst in tweede lijn
5) Eén enkel elektronisch dossier voor elke operator, ook
consulteerbaar voor de operator zelf
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
45
Aanpak LEAN Noodzakelijke voorwaarden •
Sponsorship en sterk engagement vanwege het management
•
Vorming van de betrokkenen
•
Werk de voorwaarden uit voor een participatief en erkentelijk management
•
Betrokkenheid van het middenkader
•
Leg de objectieven vast t.o.v. het LEAN-project
•
Vertrouwensklimaat tussen de LEAN-projectleider en de betrokken teams
•
Tijd vrijmaken om de meetings (LEAN-cirkels) te houden en de verbeteringen te identificeren
•
Beschikken over een LEAN Room, lokaal waar de wanden vol hangen van werkdocumenten uit de LEAN-cirkels AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
46
LEAN Resultaten • Verhogen van de klantgerichtheid • Verbetering van de toegevoegde waarde / niveau van de dienstverlening • Aanpassing aan de markteisen • Ontwikkeling en opstart van nieuwe diensten
• Verbetering van de productiviteit • Vermindering van de verspillingen • Automatisering van processen
• Aandacht voor risicobeheer • Verbetering van het operationeel model / van de organisatiestructuur • Talentbeheer / Competentieontwikkeling • Drijfveer van verandering / versterking van de organisatiecultuur AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
47
Voor uw aandacht en belangstelling: vriendelijk dank!
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
48
Vragen & Antwoorden
Beter, Samen, Anders Meer met minder
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
49
Contact
Paul Van Gampelaere Federale Overheidsdienst Personeel en Organisatie (FOD P&O) DG Organisatie- en Personeelsontwikkeling (DG OPO) Wetstraat 51 / bureel 439 BE-1040 BRUSSEL
[email protected] tel. 02 790 53 31 www.klantgerichtheid.belgium.be
AgO – Netwerk Organisatiebeheersing – 7 juni 2012
50