T. Barkhuysen, W. den Ouden & J.E.M. Polak (red.)
Bestuursrecht harmoniseren: 15 jaar Awb
Met bijdragen van: P.C. Adriaanse J.A.M, van Angeren J.R. vanAngeren C.W. Backes J. J. Bade T. Barkhuysen A.B. Blomberg T.C. Borman H.E. Bröring J.G. Brouwer D. Brugman A.W.G. J. Buijze A. Collignon E. J. Daalder M.L. van Emmerik J.W.M. Engels B. J. van Ettekoven M.W.C. Feteris J.H. Gerards J.H.A. van der Grinten L.E. de Groot-van Leeuwen M.M. Groothuis J.P. de Haan M.J. Jacobs J.H. Jans A.M.L. Jansen O. J.D.M.L. Jansen N.S. J. Koeman L.M. Koenraad W. Konijnenbelt Boom Juridische uitgevers Den Haag 2010
C.N.J. Kortmann M.T.A.B. Laemers A.T. Marseille F.C.M.A. Michiels A.J.C, de Moor-van Vugt H.M.Th.D. ten Napel H.K. Naves F. J. van Ommeren W. den Ouden J.E.M. Polak M.R. Poot L.J.J. Rogier M.W. Scheltema A.E. Schilder R.J.N. Schlössels M. Schreuder-Vlasblom B. J. Schueler Y.E. Schuurmans E. Steyger H.D. Stout A.Q.C. Tak M.K.G. Tjepkema A. ten Veen G.A. van der Veen D.A. Verburg B.P. Vermeulen W.J.M. Voermans B.W.N, de Waard L.H. Waller R. J.G.M. Widdershoven
Inhoud Voorwoord E.M.H. Hirsch Ballin & G. ter Horst Inleiding: 15 jaar Awb, bijdragen over verleden, heden en toekomst
9
11
T. Barkhuysen, W. den Ouden & J.E.M. Polak Thema 1: De Awb als voortdurend wetgevingsproces
21
Van Warb tot Awb: de invloed van de commissie-Scheltema op de Awb T.C. Borman Het evalueren van de Awb: een voortdurend proces F.C.M.A. Michiels
23 41
Parlementaire invloed op de Awb: de reactie op de opkomst van het bestuursrecht nader verkend H.-M.Th.D. ten Napel
57
Thema 2: Algemene systeemkritische beschouwingen over de Awb
73
De wederkerige rechtsbetrekking als panacee voor de gebreken van de 'besluiten-Awb'? Ch.W. Backes & A.M.L. Jansen
75
Veranderende perspectieven van de bestuursrechter J.E.M. Polak
97
Het perspectief van de advocaat N.S. J. Koeman
115
De Awb en 'de burger' L.E. de Groot-van Leeuwen & M.T.A.B. Laemers
131
Awb en gemeentebestuur J.W.M. Engels
145
De Awb in cijfers A.T. Marseille
159
De Awb en de bijzondere delen van het bestuursrecht B. J. Schueler
173
Inhoud
Een alternatief voor de Awb? A.Q.C. Tak
193
Gemiste kansen in het Awb-project J.A.M, van Angeren
211
De borging van publieke belangen en de Awb
221
H.D. Stout Thema 3: Vraagstukken rondom de huidige Awb (-bepalingen)
239
Groeipijn van het bestuursprocesrecht L.M. Koenraad De bestuursrechter: van des werkmans beste raadsman tot bewijsrechtelijke spelverdeler - 15 jaar bewijsrecht onder de Awb D.A. Verburg
241
Rechtseenheid vanuit het perspectief van de rechtbanken B. J. van Ettekoven
281
Rechtseenheid als kwaliteitsvraagstuk A.J.C, de Moor-van Vugt
299
De redelijke termijn voor bestuursorgaan en rechter A. ten Veen & A. Collignon
319
De Awb en digitalisering M.M. Groothuis
343
15 jaar Awb en belastingrecht M.W.C. Feteris
359
De Awb en het onderwijsrecht B.P. Vermeulen & M.R. Poot
375
De Awb en de toegang tot informatie tijdens bestuursrechtelijke procedures E. J. Daalder
397
Tweepolig procesrecht; over de aanvulling van rechtsgronden en feiten in het geding volgens het procesrecht van de Awb M. Schreuder-Vlasblom Daadkrachtig door besluitloos optreden J.G. Brouwer & A.E. Schilder
261
411
431
Inhoud
Thema 4: Nieuwe loten aan de stam; sancties en geldschulden
447
Waarborgen bij bestraffende bestuurlijke sancties: onvoltooid bestuursrecht 449 H.E. Bröring & H.K. Naves De matigende rechter B.W.N, de Waard
469
Herstelsancties en hun effectuering onder de Awb A.B. Blomberg
487
Basic instinct J. J. Bade & L.H. Waller
503
Bestraffende sancties in de Awb L.J. J. Rogier
519
Geldschulden in de Awb; een betere regeling?
535
M.W. Scheltema Thema 5: De Awb vanuit een internationaal perspectief
555
Het EVRM als inspiratiebron en correctiemechanisme voor de Awb T. Barkhuysen & M.L. van Emmerik De Awb en EU-recht: het transparantiebeginsel A.W.G. J. Buijze & R. J.G.M. Widdershoven
557
Naar een Europese Awb(?) J.H. Jans
609
Lsp in de Awb M.J. Jacobs
627
De Awb en het economisch ordeningsrecht: een ontregelende relatie E. Steyger
655
De Awb en staatssteunvragen
669
589
P.C. Adriaanse & J.R. van Angeren Thema 6: De toekomst
687
De intrekking van begunstigende beschikkingen door bestuursorganen W. den Ouden
689
Inhoud
De bevoegdhedenovereenkomst in de Awb en de verhouding met het BW F. J. van Ommeren Nadeelcompensatie in het bestuursrecht en het strafrecht: een ongewenste vermenging van rechtssferen? M.K.G. Tjepkema
717
737
Vijftien jaar onrechtmatige overheidsbesluiten C.N. J. Kortmann & J.H.A. van der Grinten
765
Meer rechtsbeginselen in de Awb? J.H. Gerards
787
Artikel 8:2 Awb: weg ermee! Y.E. Schuurmans & W.J.M. Voermans
809
Openbare zaken en de Awb G.A. van der Veen
833
Grenzen aan de rechtsbescherming: een eigen domein voor het staatsrecht D. Brugman
849
Thema 7: Rechtsvergelijking: algemene codificaties in andere landen
867
Het Duitse Verwaltungsverfahrensgesetz en de Awb R.J.N. Schlössels
869
De Spaanse Ley 30/1992 (LPC) - een mogelijke inspiratiebron voor de toekomstige ontwikkeling van de Nederlandse Awb O. J.D.M.L. Jansen
889
Frankrijk en de codificatie van het algemene bestuursrecht W. Konijnenbelt
905
Algemene bestuursrechtspraak in de Nederlandse Antillen en Aruba J.P. de Haan
921
Over de auteurs
939