Bestuurdersaansprakelijkheid in de Zorg Zorgseminar 7 oktober Mr. Aram van Bunge
Paar vragen • • •
hebt u een huis? bent u getrouwd? onder huwelijkse voorwaarden?
/2
Teksten SP kamerlid Leyten • • • • •
‘laat bestuurders boeten in plaats van patient’ ‘bestuurders moeten verkeerd besteed zorggeld terugbetalen’ ‘geen zorg inkopen bij dikbetaalde bestuurders’ ‘geld voor zorg niet in de zakken van managers’ ‘bestuurders persoonlijk aansprakelijk voor fouten van zorginstellingen’
/3
Excessen? Interim bestuurder Orbis, Maarten van der Vorst, EUR 600.000: ‘marktconform’
/4
Kosten gezondheidszorg • • • •
kosten gezondheidszorg explosief gestegen gezondheidszorg is de grootste kostenpost met 75 miljard euro 2013: 30 % rijksbegroting 2040: 50 % rijksbegroting
/5
Bezuinigingen zorg • • • •
2013: EUR 1,4 miljard bezuinigen aanpassingen basispakket AWBZ naar gemeenten lichte zorg in eigen omgeving
/6
Persbericht Actiz 24 september 2013: ‘Zonder ingrijpen zal 1 op de 3 zorgondernemers failliet gaan’
/7
Bijna faillissement • • • •
Stichting Philadelphia IJsselmeer ziekenhuis Orbis Medisch en zorgconcern Lange Land Ziekenhuis (overgenomen)
/8
Stichting Philadelphia • • •
terugtreden Raad van Bestuur en Raad van Toezicht College Sanering Zorginstelling: geval van ‘bestuurlijke obesitas’ na sanering en bestuurlijke vereenvoudiging bescheiden winst
/9
Daadwerkelijk failliet • • • • • •
85 kinderopvangcentra (2013) klinieken (bijv. dr Schoemacher) Ruwaard van Putten ziekenhuis Slotervaart ziekenhuis De Zonnehuizen Meavita
/10
De Zonnehuizen • • •
880 bewoners 2700 cliënten 2300 werknemers
/11
Meavita • • • •
vermogen 80 miljoen 20.000 werknemers 100.000 cliënten 48 miljoen schuld na faillissement
/12
Bestuurders aansprakelijk? bij wanbeleid: • •
in faillissement buiten faillissement
/13
Bestuurders bij Faillissementen • • • •
bestuurders en toezichthouders worden sneller aansprakelijk gesteld curatoren moeten aansprakelijkheid toetsen publieke opinie verlangt boetedoening lege boedels, dus elders verhaal halen
/14
Bestuurders in faillissement • dr Schoemacher: fiscale fraude voor 4.4 miljoen aansprakelijk gesteld afgekocht voor EUR 250.000,-• Meavita: 48 miljoen schuld na faillissement. Rapport ondernemingskamer bevestigt wanbeleid.
/15
Ook buiten faillissement Rechtbank Rotterdam 17 juli 2013: bestuurder Stichting Zorginstelling More persoonlijk aansprakelijk voor onjuiste declaraties bij zorgverzekeraar
/16
Hoofdregel ‘verantwoordelijk’ is niet hetzelfde als ‘aansprakelijk’
/17
Wanneer aansprakelijk?
niet aansprakelijk, tenzij
/18
Bestuurdersaansprakelijkheid bestuurdersaansprakelijkheid op grond van 4 artikelen • • • •
art. 2:9 BW Art. 2:162 BW Art. 2:248 BW Art. 2:216 BW (nieuw)
onbehoorlijk onrechtmatig deponering jaarstukken dividend
/19
Twee soorten • •
Intern Extern
/20
Interne aansprakelijkheid • • • • • •
jegens de zorgorganisatie taken niet naar behoren vervuld bij handelen in strijd met de wet of de statuten persoonlijk ernstig verwijt geen redelijk, verstandig handelend bestuurder zou in dezelfde omstandigheden hetzelfde hebben gedaan opzet niet vereist!
/21
Externe aansprakelijkheid • • • •
misleidende jaarstukken onrechtmatige daad sociale premies en belastingen bij dividenduitkering
/22
Voorbeelden opzet • • • •
frauduleuze handelingen onjuist beeld van de werkelijkheid schetsen misbruik voor eigen doeleinden eigen en bedrijfsbelangen niet scheiden
/23
Opzet is niet vereist! wanbeleid kan ook zonder opzet worden vastgesteld (Meavita)
/24
Voorbeelden zonder opzet • • • • •
onverantwoorde investeringen onverantwoorde beleggingen (derivaten) slecht debiteurenbeleid slecht personeelsbeleid aangaan van verplichtingen wetende dat men hier niet aan kan voldoen
/25
Maatman
‘geen redelijk, verstandig handelend bestuurder zou in dezelfde omstandigheden hetzelfde hebben gedaan’
/26
Zorgbrede Governance code Regels voor goed bestuur en toezicht in de zorg • ActiZ • GGZ Nederland • NVZ • VGN
/27
Toezicht • • • • • •
Raden van Toezicht Gedragscode goede bestuurder (NVZD) Verklaring Omtrent Gedrag Klokkenluidersregeling Commissie Halsema Zorgbrede Governance Code
/28
Toezichthouders • • • •
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) Autoriteit Consument en Markt (ACM) Nederlandse Vereniging Toezichthouders in de Zorg (NVTZ)
/29
Oplossingen? • • • • •
blijf geïnformeerd en capabel (maatman) bestuurder blijf bij je leest anticipeer tijdig op bezuinigingen AO/IC op orde bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
/30
AO/IC op orde Administratieve Organisatie: • zorg dat besluitvorming zorgvuldige verloopt en leg deze vast • deponeer tijdig • controleer declaraties aan zorgverzekeraars • meld tijdig betalingsonmacht Interne Controle: • creëer checks & balances • niet alleen zelfstandig bevoegd • controleer uw bevoegdheden • respecteer de Raad van Toezicht / Cliëntenraad / Ondernemingsraad • doe aan intervisie
/31
Tips • • • •
controleer bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering verhoog zo nodig de dekking vraag om jaarlijkse decharge controleer uw privésituatie
/32
Terug naar de vragen • • •
hebt u een huis? bent u getrouwd? onder huwelijkse voorwaarden?
/33
Nogmaals:
hoofdregel blijft: niet aansprakelijk tenzij
/34
Vragen?
www.tenholternoordam.nl
