Artilia
Officieel Orgaan Vereniging Onderofficieren Artillerie
Nummer 103 | November 2013
Bestuur Voorzi er R.A. van der Veen VustCo
Sterhyacint 11, 8255 JX Swi!erbant ’t Harde, *06-536-57406, 0525-657406
0321-324229
Jolstraat 90, 1784 NL Den Helder ’t Harde, *06-536-557565, 0525-657565
0223-660684
De Wimpel 9, 8447 ED Heerenveen Leeuwarden, 028-2655200
051-3651548
Biotoop 77, 3893 BJ Zeewolde ’t Harde, *06-536-57308, 0525-657308
036-5234218
Beiersgulden 72, 8253 DW Dronten ‘t Harde, *06-536-57448, 0525-657448
0321-317735
Uedemerstrasse 30, 47652 Weeze (Duitsland) Idar Oberstein, *06-345-4710-1902, 0049-6781-511902, 0031-6-23118423
06-48271995
Mr. v.d. Venstraat, 6627 AG Maasbommel ‘t Harde, *06-536-57655, 0525-657655
048-7562457
Secretaris / Webmaster R.J. de Vos VustCo
Penningmeester J.S. de Vries ROC Friese Poort
Lid J.L. de Brouwer VustCo .
Lid C.J.M. Damen VustCo
Lid H. Treffers VustCo
Lid A.J.M. Witsiers VustCo
Lid R.G.J.M. Oudheusden HRF HQ
Hildo Kropstraat 42, 8331 SP Steenwijk Münster, *06-537-55145, 0577-45145
Lid S.D. Bekkema VustCo
Frederik Hendrikstraat 45, 8606 EG Sneek ‘t Harde, *06-536-57447, 0525-657447
06-22427784
Voorwoord
Beste VooA leden en Artilia lezers, Niets is veranderlijker dan de politiek. Op Prinsjesdag werd de landmacht wederom hard geraakt door bezuinigingen, met twee wederom zware maatregelen tot gevolg: de sluiting van de legerplaats Assen en de opheffing van 45 Pantserinfanteriebataljon RIOG uit Ermelo. Maar de inkt was nog maar net droog en twee weken later kwam het bericht dat tot onze vreugde dat het terugdraaien van zowel de opheffing van 45 Pain$at RIOG, als het sluiten van Assen was bedongen. Een opluchting, voor het betrokken personeel, voor de Koninklijke Landmacht, maar eigenlijk voor de hele krijgsmacht. Er sprak toch het besef uit dat bezuinigen op Defensie een grens hee!. Je kan dat niet eindeloos blijven doen. Echter het is nog steeds niet geheel duidelijk wat nu exact de uitwerking is van de nieuwe begrotingsafspraken, dus het duurt nog even voor we weten waar we precies staan. Na de oprichting van het VUSTCO worden er steeds meer functies gevuld, maar zijn er ook nog steeds vacatures. Nieuw personeel is aan het inwerken en begint zijn of haar plekje steeds meer te vinden. Steeds meer personeel van het Korps Mariniers is gedurende de afgelopen maanden ook op diverse functies bij de ba%erijen geplaatst. In deze
drukke tijden is een inzet als bijvoorbeeld saluutba%erij, verzorgd door de A-VustBt, nog steeds één van de taken die uitgevoerd wordt. De B-VustBt hee! onlangs geoefend in samenwerking met een Belgische Artillerie eenheid. De C-VustBt hee! op het oefenterrein Salisbury Plain in het Verenigd Koninkrijk twee weken geoefend met het Korps Mariniers ter voorbereiding op oefeningen in Noorwegen en de Verenigde Staten. De omschakeling naar een andere logistieke so!ware applicatie (SAP) is het einde van het jaar ook een feit. Het jaarlijks uitje van de vereniging, wat dit jaar een bezoek aan het Forteiland Pampus was, is helaas op het aller laatste moment wegens extreme weersomstandigheden op die dag (13 oktober) afgelast. We zijn nu in overleg met de Stichting Forteiland Pampus om te kijken of we een nieuwe afspraak kunnen maken om langs te komen, maar we moeten er rekening mee houden dat dat dit jaar niet meer gaat lukken. We houden u op de hoogte over de voortgang. Het volgende uitje is gepland op 1 december en dat is de brunch voor de regio zuid bij van der Valk Hotel Nuland. U hee! daar als het goed is al een uitnodiging voor in de bus gekregen. Het einde van 2013 komt weer in zicht en de feestdagen staan weer voor de deur. Voor we het weten hebben we onze 337ste Artillerie jaardag, die gepland staat op 16 januari 2014 op de agenda staan, waar ik u weer hoop tegen te komen. Voor nu veel leesplezier, Uw voorzi%er, Rob van der Veen
Vereniging OnderOfficieren Artillerie
INHOUDSOPGAVE VuursteunCommando – Relatiedag 2013
Pagina 5 - 6
Korpsadjudant Korps Rijdende Artillerie
Pagina 7 - 8
VTO Artillerie
Pagina 9
Sta!a"erij van de Artillerie
Pagina 10 - 11
Medaille uitreiking owi Gijsbertsen en owi van der Veer
Pagina 13 - 14
FLO Jan van der Veren
Pagina 15
Koperen jubileum museummanager NAM, Paul van Brakel
Pagina 16
Bevorderd / Dienstverlater
Pagina 16
The patriot post
Pagina 17 - 22
Grebbeberg Masters 10 oktober 2013
Pagina 23
Uit de oude doos
Pagina 24
De Nederlandse Artillerie van 1940 tot heden (Deel 2)
Pagina 25-30
Het verhaal van een Nederlandse soldaat bij 3-III-8 R.A. door Sjaak Vugts (deel 1) Pagina 31 - 32 Artillerie Veteranen Associatie
Pagina 33 - 34
Het ware verhaal van zwarte piet
Pagina 34
Reunie Orkest Artillerie Trompe"erkorps
Pagina 35 - 36
Nederlands Artillerie Museum
Pagina 37 - 39
Noot van de redactie
Pagina 40
VuursteunCommando – Relatiedag 2013 Op zaterdag 21 september vond in ’t Harde op de Legerplaats bij Oldebroek (LbO) de relatiedag van het Vuursteuncommando (VustCo) plaats. Het is een jaarlijks terugkerende dag waarop al het personeel van de eenheid en hun relaties in staat worden gesteld om onderlinge contacten te leggen en waarbij de relaties inzicht krijgen in de werkzaamheden en de (woon- en) werkomstandigheden van de medewerker. De steun van familie en relaties is voor het welzijn van de medewerker van groot belang en verdient continu de aandacht, ook buiten de context van uitzendingen. Begin 2013 is het VustCo opgericht. Dit is gepaard gegaan met het komen en gaan van mensen op de diverse functies. Om de familie en relaties van de medewerkers van het VustCo kennis te laten maken met deze nieuwe eenheid wordt de relatiedag georganiseerd. Elke deelnemende VustCo medewerker mag tot drie relaties uitnodigen voor het bijwonen van deze dag. Het doel van deze dag is om de familie en relaties van alle medewerkers van het VustCo kennis te laten maken met zoveel mogelijk aspecten van de eenheid.
Verspreidt over de kazerne werden diverse militaire voertuigen getoond, en bij de bedrijfsbrandweer van het Artillerie Schietkamp (ASK) kon het publiek actief deelnemen aan verschillende activiteiten. Deze locatie werd goed bezocht met name door de kinderen die zich hier prima konden vermaken met kleuren, schminken, spuitactiviteiten en springen op de verschillende springkussens.
De dag begon wat bewolkt maar de zon kreeg steeds meer de overhand. De medewerkers hadden een gevarieerd programma opgezet waarbij de relaties en familieleden een “kijkje in de keuken” van de eenheid konden nemen. Er is zoveel mogelijk getracht om de werkzaamheden te laten uitvoeren door mensen waarvan de relaties niet in de gelegenheid waren om aanwezig te zijn. Na het welkomstwoord van C-VustCo, kolonel T. (Teun) Baartman, werd de dag geopend met een demonstratie “6 veld”. Dat is een stuk getrokken door vier paarden van de manege van het Korps Rijdende Artillerie (KRA). Zij verzorgden het openingsschot, waarna de medewerkers hun relaties konden rondleiden langs de verschillende onderdelen van de eenheid. Dit alles gebeurde onder de klanken van het Reünie Orkest Artillerie (ROA) die zorgde voor de muzikale omlijsting.
Ook de hoogwerker van de brandweer van de gemeente Elburg ontbrak niet en bood een ieder de gelegenheid de omgeving van grote hoogte te bekijken. Door de jonge bezoekers werd het meerijden in een brandweerauto als hoogtepunt ervaren, zo bleek uit de enthousiaste reacties.
5
Voor de mensen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis van de Artillerie had het Nederlands Artillerie Museum en het Museum Korps Rijdende Artillerie de deuren geopend. Ook zij trokken de nodige bezoekers. Aan het eind van de morgen vormde zich een lange wachtrij voor het Bedrijfsrestaurant waar Paresto de uitdagende maar dankbare taak had om ruim 800 mensen van een rijstmaaltijd te voorzien. Uiteraard was ook aan de kinderen gedacht met een frietje en een snack.
Met deze dag hee! het VustCo geprobeerd om meer inzicht te geven in “wie we zijn, en wat we kunnen”. We hechten grote waarde aan saamhorigheid en kameraadschap binnen onze organisatie, een “open dag voor en door ons”. Een goede manier om onze nieuwe naam en eenheid steviger te verankeren. Al met al een zeer geslaagde (relatie)dag dus!
Foto’s: de heer M. (Mark) Mulder Tekst: mevrouw A.M.J. (Anke) Dijkhuizen De dag werd afgesloten met een demonstratie stellingname Pzh en mortieren 120mm van de A- en B-ba%erij, waarbij de bezoekers konden genieten van het schieten met scherpe granaten. Dat schieten maakte veel indruk, niet alleen bij de volwassenen maar ook de jeugd vond het prachtig. Commandant VustCo bedankte al het personeel voor hun inzet om deze dag tot een groot succes te maken. Na deze lovende woorden volgde een luid applaus van de bezoekers en stroomde de kazerne leeg richting huis.
6
Korpsadjudant Korps Rijdende Artillerie Door Wim Speth Zijn ‘moederafdeling’ was 41 Afdeling Veldartillerie, waar hij in de Legerplaats Seedorf zestien jaren lang op verschillende functies zijn stempel drukte. Geen Rijder dus van huis uit, maar dat belet de boomlange Korpsadjudant niet om zich nu al thuis te voelen bij ”de elite” van de artillerie. René Raas vervult sinds 15 januari van dit jaar de functie van Korpsadjudant bij het Korps Rijdende Artillerie. Op die dag nam hij het standaard over van zijn voorganger Gerard Smit. Naar eigen zeggen was zijn kennis van het Korps nihil. Het grootste deel van zijn parate en privé leven speelde zich immers af op de Noord-Duitse laagvlakte, ver van ceremoniële en traditionele verplichtingen die sinds 1963 voorbehouden zijn aan de artilleristen van 11 Afdeling Rijdende Artillerie o!ewel de Gele Rijders, zoals deze militairen in de volksmond genoemd worden. Het zich eigen maken van de voor een lid van het Korps noodzakelijke en gewenste kennis omtrent deze gebruiken was voor de kersverse Rijder geen opoffering: “Toen ik op deze functie werd geplaatst voelde ik ook een zekere trots dat ik daarvoor was uitgekozen. Daarom ben ik ook direct in de geschiedenis gedoken en heb ik mij verdiept in alle face%en die dit Korps zo bijzonder maken. Vanaf de eerste dag heb ik mij hier thuis gevoeld.” Het zich Rijder voelen was dus geen probleem. Anders was het met een deel van de uitmonstering die een Korpsadjudant van dit onderdeel af en toe ten toon moet dragen. Zo bleek in het Depot Ceremoniële Tenuen een dolman voor de 1.92 lange adjudant niet voorradig te zijn en moesten de kleermakers naarstig aan het werk om in die leemte te voorzien. Maar ook dat is uiteindelijk gelukt.
7
Inhoud functie Aldus mentaal en fysiek uitgerust als lid van het Korps Rijdende Artillerie kon René Raas aan de slag. Gevraagd naar de inhoud van zijn functie en zijn plaats binnen het na de reorganisatie ontstane Vuursteuncommando volgt een betoog over de samenstelling van dit onderdeel en de diverse componenten die daarvan deel uitmaken. Deze slagorde is, naar schrijver dezes veronderstelt, voldoende bekend bij de lezers van de Artilia en behoe! mijnerzijds geen verdere uitleg. Belangrijk is te weten dat de Korpsadjudant zijn plaats in de nieuwe organisatie als volgt ziet: “Naast de zorg voor het personeel zijn mijn taken het bewaken van de tradities binnen KRA en contacten onderhouden met de manege en het museum. Ook de veteranen van KRA hebben mijn aandacht. Maar het belangrijkste is toch het wel en wee van het actief dienende personeel en alles wat daarmee te maken hee!.” René Raas is stellig over het invullen van zijn functie, met name de zorg voor het personeel: “Deze zorg beperkt zich niet alleen tot de leden van KRA. Ook de overige militairen van de afdeling hebben mijn aandacht en ook voor hen probeer ik toegankelijk te zijn. Ik ben bijna dagelijks in gesprek met mannen en vrouwen van alle rangen en standen. Vooral in deze tijd van reorganisatie en de daarbij onvermijdelijke ontslagen en overplaatsingen probeer ik voor iedereen die dat wil een luisterend oor te hebben. Het gaat dan vaak over het zoeken naar een nieuw baan en problemen die het thuisfront daarmee hee!. Ik kan natuurlijk niets beloven, maar ik kan wel proberen de mensen bij te staan en eventueel door te verwijzen naar hulpverlenende instanties. Ook het uitspreken van waardering en respect is voor velen zeer belangrijk.” Over de samenwerking met zijn Korpscommandant, luitenant-kolonel Roelen, is adjudant Raas zeer goed te spreken: “Hij weet wat mijn kwaliteiten zijn en andersom weet ik ook wat ik van hem kan verwachten. Hij weet mij goed te motiveren en er is sprake van een goede verstandhouding. Door het formuleren van goede adviezen aan de Korpscommandant kan ik bewerkstelligen dat zaken veranderd of verbeterd worden.” Regelmatig ontmoeten de Korpsen Regimentsadjudanten uit den lande elkaar om ervaringen en adviezen uit te wisselen om zo hun krachten ten behoeve van het personeel nog beter te kunnen bundelen. Ook geven zij acte de presence bij kransleggingen, beëdigingen, Veteranendagen en bij de passing-out op de Koninklijke Militaire School.
Rijders te paard Samen met de Korpscommandant bekwaamt René Raas zich in de edele kunst van het paardrijden. Een niet te vermijden logisch gevolg van het deel uitmaken van
8
het Korps Rijdende Artillerie. Temeer omdat de speciaal op maat gesneden dolman uiteraard ook in de praktijk gedemonstreerd dient te worden. Het ligt namelijk in de bedoeling dat, geheel volgens de traditie, in de toekomst bij beëdigingen van Rijders het standaard door de Korpsadjudant te paard wordt binnen gebracht. Daarvoor is natuurlijk het beheersen van de rijkunst een voorwaarde om te voorkomen dat de ceremonie verstoord wordt door eigenzinnig en eigenmachtig gedrag van de rijdieren. En dus onderwerpen beide heren zich aan de didactische wensen van de instructeurs van de eigen manege en niet zonder resultaten. Bovendien ligt er nog een uitdaging in het verschiet. Op 9 januari 2014 wordt in het kader van het 200-jarig bestaan van de Koninklijke Landmacht een zogenaamde Vaandelgroet gebracht aan Zijne Majesteit de Koning. De Bereden Wapens defileren bij deze gelegenheid met hun standaard zoals dat hoort, namelijk te paard. Een reden temeer dus om de kuiten aan te spannen en de onvermijdelijke spierpijn bij beginnende ruiters voor lief te nemen. Gevraagd naar zijn ervaringen tot nu toe en zijn wensen voor de toekomst: “Op de eerste plaats hoop ik natuurlijk dat de gevolgen van de reorganisatie voor het personeel op een waardige wijze worden opgelost. Dat mensen in voorkomend geval een goede baan vinden, binnen of buiten de krijgsmacht. Verder heb ik stellig de indruk dat het Korps niets hee! ingeboet aan zijn roemrijk bestaan. De namen Rijdende Artillerie en Gele Rijders, klinken nog steeds bekend binnen het leger en bij de burgerij. Mijn hoop is dat het Korps, ondanks reorganisaties en bezuinigingen, als zodanig kan blijven functioneren en dat wij de tradities en ceremonieën mogen voortze%en.”
Kader René Raas, 48 jaar en samen met zijn vriendin Willy woonachtig in Doornspijk, begon zijn militaire loopbaan in 1982 op de KMS in Weert. Na de KMS en de Wapentechnische Opleiding Artillerie volgden bij 41 Afdeling Veldartillerie functies als stukscommandant M109, ba%erijwachtmeester, wachtmeester NBC en wachtmeester onderhoud geschut. Na een periode als instructeur op de NBC school werkzaam te zijn geweest werden, eveneens bij 41 Afdva, de functies van pelotonswachtmeester, wachtmeester Perba, wachtmeester vuurleiding, commandant munitiegroep en ba%erijopperwachtmeester vervuld. Voordat hij in 2013 de functie van Korpsadjudant KRA overnam was hij op het OTCVust achtereenvolgens instructeur Vaktechnische vorming KMA en verdere vorming, Opleidings- en Trainingsontwikkelaar en begeleider Vaktechnische opleiding KMS. In 1999/2000 uitgezonden naar Kosovo als persoonsbeveiliger.
VTO Artillerie De opleiding tot nu toe: Op maandag 2 september is het grootste gedeelte van de groep opgekomen voor de VTO Artillerie op de legerplaats bij Oldebroek. De enige missende cursist die dag was Dennis Lopers, die nog druk op oefening was in Tsjechië. Het grootste gedeelte van de groep kende elkaar al van de KMS tijd die pas de vrijdag daarvoor was afgerond. Uit SIVO 6 Willem Stuijts en Martin Rook. Uit Sivo 4 Geordan Bremen, Kees Brandon Bravo, Joost Froklage, Ricardo Bannink en Eric Mulder. De groep is daarnaast aangevuld met Erik Laros voorheen werkzaam bij de C-Ba%erij en Derek Kramer die eerder al de KMS had afgerond en tijdelijk tewerkgesteld was bij de A-Ba%erij. De eerste week hee! vooral in het teken gestaan van kennismaking, oriëntatie en een stuk beroepsbeeld. Na een ochtend kennismaking vertrokken we richting Duitsland voor een oriëntatie tijdens oefening Sob/ Soms. Daar kregen we antwoord op al onze vragen, van het begin van de kogelbaan tot het eind en zelfs op de vraag wie er bepaald wat er in ons bakje Chef Martin zit die dag. Wat voor personen zi%en er nou eigenlijk in de groep? Hoe groot is de drive? En over welke kwaliteiten beschikken de cursisten? Daarvoor diende in de tweede week “Oefening Vleeskuip”. Verder in die week was er een introductie over het fictieve peloton. Een fictief peloton waar iedereen een eigen groep met eigen personeel krijgt en twee cursisten als Peloton Wachtmeesters zijn aangewezen. De instructeurs kunnen vervolgens aan de hand van deze gegevens verschillende casussen opspelen met situaties waar elke StuCo dagelijks mee geconfronteerd kan worden. Zoals, wat doe je met een chauffeur waarvan in het weekend zijn rijbewijs ingevorderd is? Of, wanneer krijgt iemand waarnemingstoelage? Zodoende
worden wij nu al geconfronteerd met situaties waar we straks ook terecht in kunnen komen. Ook wordt er veel samengewerkt met de KMA klas, LTV opdrachten en bevelsuitgi!es zijn hier tot nu toe bij aanbod gekomen maar ook straks het fictieve peloton. Daarnaast geven we elkaar ook les in zaken zoals FM9500 en de DAGR gpssysteem. Niet altijd even gemakkelijk als je er nog nooit mee gewerkt hebt, maar zeer leerzaam en interessant om zelf te ontdenken hoe een systeem in elkaar zit. Onze verwachtingen van de opleiding waren per cursist erg verschillend. Veel cursisten wisten eigenlijk niet zo goed wat ze moesten verwachten en begonnen de opleiding met een open vizier. Andere hadden de verwachting dat we vanaf dag één meer dingen gingen doen met betrekking tot de artillerie zelf.
De lesstof wordt ervaren als veel en pi%ig. ’s Avonds zit menig persoon nog achter zijn laptop/computer nog druk bezig met verslagen, opdrachten of iets op te zoeken voor het fictief peloton. Dit drukke progamma wordt verwerkt met een sport momentje of andere vorm van ontspanning. Wat verder zeer positief aan de opleiding wordt ervaren is het stuk zelfstandig zijn en het doelgericht voorbereiden op het parate leven. Als er vragen zijn binnen de groep of er moeten dingen worden geregeld dan is er nu niet meer de optie om zomaar naar het kader te stappen en het eens even duidelijk uitgelegd te krijgen. In plaats daarvan moeten we het zelf uitzoeken met als reden dat er later ook niet altijd iemand naast je loopt waar je zomaar alles aan kan vragen. De opleiding vereist ook om open naar jezelf te zijn en naar andere. Verder word ook het gat tussen leerling en instructeur, dat erg klein is, als zeer positief ervaren. We worden hier meer opgeleid als collega’s dan op een schoolse manier. Op dit moment zijn we bezig met de mortier opleiding en over een paar weken zullen we naar Idar-Oberstein gaan voor de PzH2000NL opleiding. Uiteindelijk zullen we rond april 2014 klaar zijn met de opleiding. Iedereen uit de klas hee! er veel zin in en is gedreven om de eindstreep te halen.
9
Sta!a"erij van de Artillerie Na de reorganisaties is het nu heel bijzonder om lid te zijn van de enige Sta$a%erij van de Artillerie! Er is er maar 1 binnen het wapen van de Artillerie. Zoals eerder in de Artilia al vermeld is dragen wij de traditie van het Korps Rijdende Artillerie en dragen wij als uitmonstering daarvan de kwartiermuts. De Sta$a%erijen van de 11 Afdeling / 14 Afdeling en het logistieke peloton van het OTCVust zijn na de reorganisatie samengegaan in de Sta$a%erij van het VustCo. Van begin reorganisatie 180 pax naar 63 VTE’n. 3 Burger functies, 10 neventaak brandweer functies, 50 militairen. Nu werd het ook eens tijd om een eigen identiteit te krijgen als Sta$a%erij. Maar wat hadden we voorheen dan?
Deze logo’s samensmelten tot één logo is niet eenvoudig geweest… Wat moet het gaan worden. Na lang beraad zijn we er dan toch uitgekomen. Het nieuwe logo van de sta$a%erij:
10
11
Mamba 2013 Al het hele jaar keek de gehele Charlie”Rijders”Ba%erij uit naar oefening Mamba in het Verenigd Koninkrijk en op 21 september jongsleden was het zover. Heel vroeg en ver voordat de rest van het vuursteuncommando een familiedag ging vieren, vertrok de bus richting Salisbury Plains met Rijders en Mariniers. Deze oefening zou de eerste keer zijn dat een vuursteunba%erij onder bevel stond van het Korps Mariniers met alle “hindernissen” die daarbij horen. Aangekomen op locatie werd zo snel mogelijk begonnen met het gereedmaken van het materieel: ook dit was anders dan bij andere oefeningen omdat de mortieren werden getrokken door BV’s. De eerste week stond in het teken van gewenning aan het terrein, optreden met de gehele ba%erij als één Fireunit en natuurlijk de waarnemers trainen met LFX momenten.
De ontspanning was in het oord Southampton waar een ieder kennis kon maken met de lokale bevolking en uitgaansgelegenheden, die trouwens zeer positief zijn ervaren. Na een korte nachtrust werd de Ba%erij opgedeeld in kleine groepen. Begonnen werd met een navigatieoefening in het oefenterrein om de vaardigheden met kaart en kompas te oefenen in een wat uitdagender terrein. Teruggekomen op Westdown Camp werden de mortieren achter de BV’s gehangen om verder te gaan met het oefenen met de BGT’en. In de tweede oefenweek werd het oefentempo gestaag opgevoerd, waardoor eigenlijk elke BGT volledig is voorbereid, geoefend, geëvalueerd en zo nodig opnieuw geoefend waardoor iedereen op elk niveau goed aan zijn trekken is gekomen. De laatste twee dagen stonden in het teken van een Fire Power demo van alle deelnemende eenheden in het gebied en enkele runs “vuren met directe waarneming”
Aan het einde van de eerste oefenweek werd een begin gemaakt met de verschillende Basis Gevechts Tactieken van het mortier optreden bij het Korps Mariniers. Er werden door de instructiegroep “Mortier” enkele lessen verzorgd over verschillende soorten stellingen en gedragingen in deze stellingen. Na 48 uur verschillende soorten stellingen - met namen als Disposed, Tight, Troop-tight en Pistol-gun- te hebben betrokken en verlaten was het inmiddels zaterdagmiddag en was het tijd voor onderhoud en ontspanning.
De oefening was nog niet helemaal ten einde want als afsluiting stond er nog een tweede navigatieoefening te voet van ongeveer 18 kilometer gepland. Enkele uren later zat de oefening er dan echt op. Bij terugkomst op Westdown Camp kon na een kort onderhoudsprogramma alles worden beladen en gereed worden gemaakt voor de terugreis. Samenva%end is deze voorbereidingsoefening op Noorwegen volgend jaar als zeer leerzaam ervaren. Vooral het oefenen in een andere omgeving, het samenwerken en de verschillende tactieken van het Korps Mariniers, waren de speerpunten van oefening Mamba. Wmr Oostenbroek.
12
Medaille uitreiking owi Gijsbertsen en owi van der Veer Op maandag 16 september 2013 werd ten overstaan van hun familie, personeel van de vuursteunschool en militaire genodigden, de medaille voor 24 jaar trouwe en eerlijke dienst uitgereikt aan de opperwachtmeesters Henk Gijsbertsen en Paul van der Veer. Nadat de eenheid aan de commandant van de vuursteunschool, de overste Deloo, was gemeld werd overgegaan tot de ceremonie waarbij de beschikkingen werden voorgelezen en de medailles opgespeld. Beide collega’s hebben in de afgelopen 24 jaar een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd zoals blijkt uit een kort overzicht;
1989-1990:
1991: 1992: 1993-1994:
1994-1998: 1998-2000:
2001-2004:
Owi Henk Gijsbertsen
449 IBC te Assen als dienstplichtig MAGschu%er, inclusief 2 maanden vrijwillig nadienen, KMS te Weert, WTO in Breda, op het AOC, In eerste instantie zou Henk stuco worden bij de B-Bt 42 Afdva in Assen, maar na één dag kwam de prioriteitennota uit en werd die Bt opgeheven. Henk werd toen geplaatst als stuco bij de B-Bt 43 Afdva in Havelte waar hij één lichting hee! gedraaid als stuco en één lichting in het VRC als wmr VR, instructeur op het schoolbataljon in Ermelo, instructeur M109 bij de opleidingsrichting inzet middelen (ORIM). Het verzorgen van de WTO voor KMS en KMA, wmr VRC bij de 2e Bt D pel 11 AfdRA. In de zomer van 2002 werd bekend dat een staf wachtpel moest worden geleverd voor SFOR 13 en
13
2004-2007:
2007-2010:
2010-2011:
2011-2013: oktober 2013:
een mortierpel 120mm voor SFOR14. Henk is als sectie commandant mee geweest van maart tot en met november 2003 met SFOR 14 in SUICA en later in Bugojno, pel wmr/c-verk en voorbplg PERBA (A pel 11 AfdRA). Tijdens deze periode voor 6 maanden uitgezonden naar Irak als plv C rdrgp Ar Rumaythah, instructeur bij de IGMR, 81mm, 60mm en 120mm. Tijdens deze periode werd Henk uitgeleend aan 11 Tkbat als SM mortieren en diende hij in Uruzgan, VSO toeg bij het VSCC 11 Tkbat. Helaas werd het bataljon, in verband met nieuwe bezuinigingen, stilgezet, Ontwikkelaar BOTO bij de vuursteunschool, planner bij de vuursteunschool.
1994-1996: 1996-1998: 1998-2001:
2001-2004: 2004-2006:
2006-2008:
2008-2010:
2011-2013: 01-08-2013:
Soestdijk en kasteel Drakensteyn te Lage Vuursche, begonnen op de KMS, opleidingsduur ruim 20 maanden, Stuks commandant M-109 in Seedorf bij 41 AFDVA, Instructeur AMO bij 41 Schl-Bat te Steenwijk, verhuisd naar Assen om verder te gaan als Schl-Bat Noord, Vuurleider bij 11 Mr Cie AASLT te Assen, Waarnemer bij 42 Tk-Bat te Havelte. In deze periode op uitzending als Gpc-C Force Protection in Pol E Khomri, Afghanistan (2005) en daarna als OPC Force Protection tijdens de humanitaire hulpverlening in Kashmir, Pakistan (2005-2006), Pelotonswachtmeester bij 14 AFDVA. In deze periode uitzending als vuurleider PzH2000 in Deh Rawod, als waarnemer in Tarin Kowt en met het wachtdetachement in Deh Rawod, Afghanistan, Plv-C vmd pel bij 14 AFDVA. In deze periode uitzending als C -Vmd Sie PzH2000 in Deh Rawod, Afghanistan IG FST&FO op de vuursteunschool, Ass CJF 13 Inf-bat te Assen.
Schooladjudant Vuursteunschool Aooi L.A. Sinke
Owi Paul van der Veer 1989-1994:
14
Op 4 september 1989 is Paul begonnen aan de opleiding tot Marechaussee Beveiliger op de KW III kazerne te Apeldoorn en begin 1990 tewerkgesteld bij Brigade Soestdijk. Daar was hij belast met de beveiliging van paleis
FLO Jan van der Veren Op donderdag 27 juni waren wij uitgenodigd om bij het Functioneel Lee!ijd Ontslag te zijn van Jan van der Veren op de Engelbrecht van Nassau kazerne in Roosendaal. Jan bekleedde de laatste tijd op de kazerne de functie van commandant LFD Roosendaal/accountmanager Baseco 13 Mechbrig. U zult waarschijnlijk denken “wij”. Wie zijn ’wij”. Ik had die middag namelijk een dubbele pet op namens de VOOA (samen met Kees Damen) en namens de sta$orrel AOC (samen met Ad Paulissen). Jan had de VOOA een uitnodiging gestuurd omdat hij ook jaren lid is geweest van het dagelijks bestuur. Ik heb jaren met hem samengewerkt in het bestuur waar Jan de functie van penningmeester vervulde. We werden verwacht vanaf 14.30 uur. Om ongeveer 15.00 uur was het officiële gedeelte waarbij de majoor Ando Hoekstra als Commandant Ststcie 13 Mechbrig uit Oirschot het woord tot Jan en zijn echtgenote Jacqueline rich%e.
binnen de Artillerie. Daarnaast nog diverse algemene functies in de Kl onder andere de KMS in Weert( waarvan Jan zei dat pc op de KMS zijn mooiste baan is geweest), een periode van uitzending naar Bosnië SFOR 14 als contingent adjudant. Majoor Hoekstra sloot zo zijn militaire loopbaan af om vervolgens in te gaan op wat hij ook privé doet. Hij gaf aan dat je lid bent van een loopclub (20 personen) waarmee je met mannen en vrouwen 2x per week op woensdag en zaterdag lekker gaat lopen. En je deed iets met voetbal, gewoon voor de lol in een zaaltje een lekker potje voetballen. Dit is dan de inspannende wijze. De ontspannende manier is voor de buis zi%en en interessante competities bekijken, maar zeker niet achter de geraniums gaan zi%en. Majoor Hoekstra bedankte ook Jacqueline als vrouw achter de militair, die als hij afwezig was toch de zaak draaiende moet houden en altijd een steun voor Jan was geweest.
Na een kort welkom werd door de Aoo van Bergen de beschikking voor gelezen en door majoor Hoekstra en de daaraan verbonden spelden uitgereikt. Jan begon zijn carrière in 1971 op de KMS in Weert. Na zijn wapen technische opleiding in Breda te hebben afgerond hee! hij op diverse plaatsen gediend. Van de 41 Afdva , de 43 Afdva, het AOC/Kaderba%erij in Breda, het OCTVUST. Kort opgenoemd de functies
Dit onderstreepte hij door haar een mooi boeket bloemen te overhandigen. Na een nog gezellig informeel samen zijn werd het geheel om 17.00 uur afgesloten.
Ad Beekmans
15
Koperen jubileum museummanager NAM, Paul van Brakel Al degenen die in de afgelopen jaren het Nederlands Artillerie Museum hebben bezocht of daar mee in contact zijn gekomen, hebben daar één vaste persoon aangetroffen, namelijk onze museummanager dhr. Paul van Brakel. Hij behoort inmiddels als enig levend object tot de vaste inventaris van het NAM en mocht op 13 mei jl. zijn 12,5 jarig jubileum vieren. De directeur van het Legermuseum, dhr. Chris Ronteltap, waarbij Paul op de loonlijst staat, stelde hem in de gelegenheid dit jubileum te vieren met een receptie. Paul hee! daarover nagedacht en kwam tot de conclusie: een receptie is leuk wanneer ik de medewerkers van het Legermuseum (mijn feitelijke werkgever) en die van het Nederlands Artillerie Museum (met wie ik feitelijk aan het werk ben) nader tot elkaar kan brengen. Zo werd op 23 mei 2013 vanuit Huis ter Heide de interim standplaats Legermuseum) vervoer verzorgd zodat medewerkers van het Legermuseum naar de LbO konden komen. Daar kon Paul hen vol trots het grote project van de laatste jaren tonen; de verbouwing van gebouw 215 tot tentoonstellingsruimte en de vorderingen van de inrichting van de artilleriehistorie van na 1950. De ontvangst was in de Korpszaal Veldartillerie, werd gevolgd door een rondleiding in dat gebouw en een informele bijeenkomst met de vrijwilligers van het NAM. In verband met ziekte van dhr. Ronteltap werd Paul toegesproken door de voorzi%er NAM, Harry Konings die hem ook een cadeau overhandigde namens het NAM. Helaas behoort een volgend ambtsjubileum bij het NAM niet tot de mogelijkheden i.v.m. de reorganisatie van de militaire musea tot Militair Historische Museum (MHM) in Soesterberg. In die nieuwe personeelsorganisatie is geen plaats gereserveerd voor een museummanager of consulent naar de Historische Collecties bij Defensie. Wij wensen Paul nog vele jaren toe in goede gezondheid en veel succes bij het zoeken naar een fijne baan.
Bevorderd Adjudant M.H.M .Opheij
Opperwachtmeester. P. Goris L.M.P. Meijer (Luart)
Wachtmeester Wachtmeester der eerste klasse N.J.J. van Acht (Luart) J.R. Claassen (Luart) J.P. van Eendenburg(Luart)
B.G.W.P van Horck (Luart) M.C de Jong
Dienst verlaters Adjudant P.L.B. Bul G.Gielis (Luart) A. Groote (luart) J.P. Hollestelle D. Hoogendoorn
G.L. Nijhoff P. Piekstra R.J .Schoonbeek R.L.P Schwab R.J van Zanden
Opperwachtmeester K.J. Ausema
F. de Koff (Luart)
Wachtmeester der eerste klasse A. Ay (luart) L. Baks F. van der Bosch S.H.M. Comans H.van Eenbergen P. Hollewijn E.M. Kats M.H.G. Lakboerlawal M. Meester B.M. de Jong D.J. Nijholt
16
M. Patijn P. Pol
J.R. Oosterhof M.Plomp (luart) W. Reijnen P.P.W.F.M.Schmitz (Luart) M. Scholen J. Sprangers H.G. Tjabringa N.S.Venema (luart) G. van der Zee S.M. Zonneveld
THE PATRIOT POST DETACHEMENTSBLAD 1(NLD)BMDTF
1
NR. 1
THE PATRIOT POST NR. 1
17
2
18
THE PATRIOT POST NR. 1
3
THE PATRIOT POST NR. 1
19
4
20
THE PATRIOT POST NR. 1
5
THE PATRIOT POST NR. 1
21
6
22
THE PATRIOT POST NR. 1
Grebbeberg Masters 10 oktober 2013 Op donderdag 10 oktober was het dan zo ver: ”De Grebbeberg Masters”. Dit evenement had als doel geld in te zamelen voor een goed doel. Het goede doel van deze editie was “de gewonde soldaat”. Er kon op twee verschillende disciplines meegedaan worden: fietsen en hardlopen. Het doel bij het hardlopen was om met een team van zes personen zoveel mogelijk rondjes van drie kilometer te lopen binnen drie uur. Bij het fietsen was geen competitieelement maar was het een prestatietocht. Voor het fietsen was een parcours uitgezet van 36 kilometer. In het parcours was geen meter vlak en het was dus klimmen of dalen en daarom was het fietsen ook weg gezet als een prestatietocht. Uiteindelijk kon je dus zelf bepalen of je een, twee of drie rondjes ging fietsen; hiervoor had je vijf uur de tijd. Ons fietsteam bestond uit vier mensen van de Alfaba%erij, één van de Bravoba%erij en de Adjudant Brocko%er namens de staf. De start van het fietsen was om tien uur en er werd in verschillende groepen gestart om zo wat spreiding van de fietsers op het parcours te krijgen. Het startschot voor de fietsers werd gegeven door de Brigadecommandant van de 43e Gemechaniseerde Brigade. Onderweg op de route was er ook een rustpunt ingericht waar gratis koffie en thee genu%igd kon worden. Uiteindelijk hebben wij twee ronden gefietst. In verband met de tijd was het niet haalbaar om een derde ronde te fietsen, omdat de finish om drie uur sloot. Aansluitend hebben we nog even bij het loopteam van de Alfa Wolvenba%erij gekeken onder het genot van een zak patat, dit gratis verstrekt werd. Samenva%end was het een goed georganiseerde dag. Wij hopen dat dit evenement volgend jaar terugkeert en dat er dan meer teams van het Vuursteuncommando mee doen!
Het fietsteam van de Alfa Wolvenba"erij.
23
Uit de oude doos
Laatste schot. Vrijdag 15 december 1989 was het zover,in het LUASK te Den Helder werd de laatste vuurstoot afgegeven door een operationele mobilisabele vuureenheid bestaande uit een radar-vuurleiding L4/5 en drie vuurmonden 40L70. Hiermee werd een belangrijke periode voor de KL en zeker voor de luchtdoelartillerie afgesloten. Op uitnodiging van de C-101 Luagp tevens C-Korps Lua, de Kol J.H.M. Lambie, waren ze gekomen; de actief dienenden de UKW-ers de vele belangstellenden Na een stijlvol ontvangst, verzorgt door de vaste staf van het LUASK daarbij muzikaal ondersteund door het ATK, werd na een korte inleiding van de Hoofd sectie 3 LUASK , door de Kol Lambie een toespraak gehouden. Hierop volgde de oefening ‘’laatste vuurstoot’’, uitgevoerd door de C bt-115 Afd ltlua. Voor de laatste maal werd voor deze vuureenheid de vuurvlag gehesen en de sector Alfa –India vrijgegeven. Sneller als we dachten was het voorbij. Vermeldenswaardig was het uitreiken van een aantal fraaie ‘’herdenkingshulzen ‘’ aan enkele militairen die zich op verschillend gebied verdienstelijk hadden gemaakt. Hierbij vielen ook enkele herhalers in de prijzen, zijnde; - de kpl T.H. Gruijl en de kanonnier P.P.C. Toonen, de laatstgenoemde maakte zijn 6e functietraining hiermee vol. Na een drankje(voor de echte artilleristen uiteraard Barbarabi%er) was er een uitstekende lunch te velde. Rest nog een woord van dank aan de (Lua) weergoden die op de juiste dag en het juiste moment zorgden voor ideaal schietweer.
Aooi R.D. Berg
24
De Nederlandse Artillerie van 1940 tot heden Deel 2 Van mobilisatie tot oorlogsdagen 10-14 mei 1940 In februari 1940 vond een wijziging in het opperbevel plaats. Generaal I.H. Reynders verzocht zijn ontslag en werd opgevolgd door generaal H.G. Winkelman. De oorzaak van het conflict ging onder meer over de vraag waar de uiteindelijke verdediging zou worden gevoerd. Generaal Reynders wilde de verdediging achtereenvolgens voeren in de Grebbelinie en de Vesting Holland. De regering wilde slechts één van beide ter verdediging inrichten. De nieuwe opperbevelhebber besloot dat de uiteindelijke verdediging door het veldleger hoofdzakelijk zou worden gevoerd in de Grebbelinie, de linie Ochtende Spees en verder in de Waal-Lingestelling.
De slagorde Gedurende de mobilisatie was het aantal regimenten toegenomen en waren ook zelfstandige afdelingen geformeerd. Op 13 april 1940 telde de artillerie 1 tot en met 20, 22 en 23 Regiment artillerie, 24 tot en met 27 Afdeling artillerie en het Regiment kustartillerie. Regimenten, zelfstandige afdelingen en ba%erijen werden met een Arabisch cijfer aangeduid, terwijl de regimentsafdelingen een Romeins cijfer kregen. 2-III1 RA is de tweede ba%erij van de derde afdeling van het eerste regiment artillerie. Bij de inval van de Duitsers op 10 mei 1940 waren de onderdelen als volgt ingedeeld: I Legerkorps, bestaande uit I en III Divisie, was de reserve van het veldleger en zou op bevel concentreren achter het oostfront van de Vesting Holland. Het legerkorps stond opgesteld in de kuststrook tussen de Nieuwe Waterweg en het Noordzeekanaal met I Divisie in de omgeving van Den Haag en Leiden en III Divisie in de omgeving van Haarlem. Enige bataljons waren belast met de beveiliging van de vliegvelden in Zuid-Holland. In totaal werd beschikt over de vuursteun van zeven afdelingen artillerie van 2, 6 en 10 Regiment artillerie.
III Legerkorps, bestaande uit V en VI Divisie, was belast met de verdediging van de Betuwe en een deel van NoordBrabant. In totaal werd beschikt over de vuursteun van zeven afdelingen artillerie van 3, 7, en 11 Regiment artillerie. IV Legerkorps, bestaande uit VII en VIII Divisie, verdedigde de noordflank van de Valleistelling met VII Divisie noord en VIII Divisie zuid. In totaal werd beschikt over de vuursteun van elf afdelingen artillerie van 1, 5, 9, 15 en 18 Regiment artillerie. De Peel-Divisie, belast met de verdediging van de Maas en de Peel-Raamstelling beschikte over de vuursteun van drie afdelingen artillerie van 20 Regiment artillerie. Aldaar lagen ook van het Korps Rijdende Artillerie I-KRA, II-KRA en 5-KRA. De A-Brigade, belast met de verdediging van de Betuwe, zuid van de Grebbestelling in de lijn Ochtende Spees beschikte over de vuursteun van drie afdelingen artillerie van 19 en 22 Regiment artillerie. De B-Brigade, belast met de verdediging van het WaalLingefront, beschikte over de vuursteun van twee afdelingen artillerie van 16 Regiment artillerie. De Groep-Spui, belast met de verdediging van het zuid front van de Vesting Holland in de Hoekse Waard west van Numansdorp, beschikte over de vuursteun van twee afdelingen artillerie van 14 Regiment artillerie en 26 Afdeling artillerie. De Groep-Kil, belast met de verdediging van het zuid front van de Vesting Holland in de Hoekse Waard en het Eiland van Dordrecht oost van Numansdorp, beschikte over de vuursteun van vijf afdelingen artillerie van 14, 17 en 23 Regiment artillerie en 25 Afdeling artillerie. De Groep-Merwede, belast met de verdediging van het oostfront van de Vesting Holland, beschikte over de vuursteun van drie afdelingen artillerie van 13 Regiment artillerie en 24 en 27 Afdeling artillerie.
II Legerkorps, bestaande uit II en IV Divisie, verdedigde de zuidflank van de Valleistelling met II Divisie noord en IV Divisie zuid, inbegrepen de Grebbeberg. In totaal werd beschikt over de vuursteun van elf afdelingen artillerie van 4, 8, 12, 15 en 19 Regiment artillerie.
Het Commando Zeeland beschikte over de vuursteun van twee afdelingen artillerie van 17 Regiment artillerie.
De bewapening De bewapening bestond uit de vele soorten vuurmonden die sedert 1870 bij de Nederlandse artillerie in gebruik waren. Het benodigde aantal van ongeveer 1200 werd bij
25
lange na niet gehaald. In april 1940 stelde de waarnemend Inspecteur der Artillerie aan de opperbevelhebber voor, het personeel in opleiding reeds de beschikking te geven over kanonnen van types uit en vlak na de Eerste Wereld oorlog, die het Staatsbedrijf der artillerie-inrichtingen juist had afgeleverd. Het voorstel werd goedgekeurd en betekende versterking van de vuurkracht van het veldleger. Ook werden op het laatste moment nog artillerie-eenheden uitgerust met de 8 Staal, daterend uit 1880 en sedert 1905 uit de bewapening. Enkele exemplaren hiervan waren reeds in het Legermuseum tentoongesteld. Deze oude vuurmond zou in de “meidagen” nog van zich doen spreken. De 8 cm Staal
17, respectievelijk 12 cm houwitsers Lang 14. 1, 2, 4 en 7 Regiment artillerie waren bewapend met 7 cm Veld en 12 cm houwitsers, 3, 5, 6 en 8 Regiment met 7 cm Veld en 15 cm houwitsers. Alle regimenten bezaten paardentractie. Verbinding werd onderhouden per telefoon, daar slechts een beperkt aantal ultrakortegolfzenders beschikbaar was. De regimentscommandant trad tevens op als divisie artilleriecommandant.
1 Regiment artillerie was ingedeeld bij VII Divisie, behorend tot IV Legerkorps. III Afdeling was ingezet in het vak van VIII Divisie, terwijl III Afdeling van 5 Regiment artillerie, ingedeeld bij VIII Divisie, was ingezet in het vak van VII Divisie. De drie afdelingen steunden respectievelijk 7, 18 en 5 Regiment infanterie. en 12 cm Lang Staal hadden nog een stugge affuit. Met uitzondering van de 7 cm Veld en de 10 cm Veld lieten dracht en vuursnelheid veel te wensen over. De dracht van de meeste vuurmonden kwam niet boven 10 km. Alleen de 10 cm Veld sprong er uit met 16 km. Van de 7 cm Veld bezat de artillerie er 284 stuks, van de 12 Lang Staal 144 stuks en van de overige waren dat er enkele tientallen per type.
2 Regiment artillerie was ingedeeld bij I Divisie, behorend tot I Legerkorps. De drie afdelingen steunden respectievelijk het Regiment Grenadiers, het Regiment Jagers en 4 Regiment infanterie. 3 Regiment artillerie was ingedeeld bij V Divisie, behorend tot III Legerkorps. De drie afdelingen steunden 2, 13 en 17 Regiment infanterie. 4 Regiment artillerie was ingedeeld bij II Divisie, behorend tot II Legerkorps. De drie afdelingen steunden respectievelijk 10, 22 en 15 Regiment infanterie. 5 Regiment artillerie was ingedeeld bij VIII Divisie, behorend tot IV Legerkorps. III Afdeling was echter ingezet in het vak van VII Divisie, terwijl III Afdeling van 1 Regiment artillerie, ingedeeld bij VII Divisie, was ingezet in het vak van VIII Divisie. I en II Afdeling steunden respectievelijk 21 en 16 Regiment infanterie, III Afdeling was ter beschikking van VII Divisie.
Divisieartillerie De acht divisies van het veldleger beschikten ieder over een organieke divisieartillerie ter sterkte van een regiment. De daarvoor bestemde regimenten 1 tot en met 8 Regiment artillerie bestonden uit drie afdelingen. I en II Afdeling telden elk drie ba%erijen van vier stukken 7 cm Veld, in totaal vierentwintig vuurmonden. III Afdeling telde twee dan wel drie ba%erijen van vier 15 cm houwitsers Lang
26
6 Regiment artillerie was ingedeeld bij III Divisie, behorend tot I Legerkorps. I en II Afdeling steunden 1 en 9 Regiment infanterie, de derde afdeling bleef ter beschikking van III Divisie. 7 Regiment artillerie was ingedeeld bij VI Divisie, behorend tot III Legerkorps. De drie afdelingen waren ter beschikking van respectievelijk 14, 6 en 3 Regiment infanterie.
8 Regiment artillerie was ingedeeld bij IV Divisie, behorend tot II Legerkorps. I Afdeling steunde 8 en 19 Regiment infanterie, II Afdeling was ingezet in het vak van II Divisie en III Afdeling was bestemd voor IV Divisie.
Legerkorpsartillerie Ieder legerkorps beschikte over een regiment artillerie bestaande uit een afdeling van drie of vier ba%erijen van vier stukken 10 cm Veld. Alle regimenten waren gemotoriseerd. 9, 10 en 11 Regiment artillerie telden een afdeling van drie ba%erijen, 12 Regiment een afdeling van vier ba%erijen. De indeling van de regimenten was als volgt: 9 Regiment artillerie was ingedeeld bij IV Legerkorps met de opdracht VIII Divisie te steunen. 10 Regiment artillerie was ingedeeld bij I Legerkorps en aanvankelijk bestemd voor uitvoering van opdrachten van dat legerkorps. Dit werd later gewijzigd in steun aan het garnizoen Ro%erdam. 11 Regiment artillerie was ingedeeld bij III Legerkorps en aanvankelijk bestemd voor dat legerkorps. Dit werd later gewijzigd in steun aan de lichte divisie. 12 Regiment artillerie was ingedeeld bij II Legerkorps ten behoeve van steun aan II en IV Divisie.
Legerartillerie Naast divisie- en legerkorpsartillerie beschikte de Legerartillerie nog over tien regimenten, vier zelfstandige afdelingen, drie zelfstandige ba%erijen en zelfs een sectie van twee stukken. Deze eenheden waren 28 augustus 1939 opgericht, met uitzondering van 20 Regiment artillerie en 27 Afdeling artillerie. Deze waren opgericht 15 respectievelijk 13 april 1940. 13 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 12 cm Lang Staal. Het regiment was ingedeeld bij de Groep-Merwede aan het oostfront van de Vesting Holland. 14 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 12 cm Lang Staal. I en II Afdeling waren ingedeeld bij de Groep-Spui, III Afdeling bij de Groep-Kil aan het zuid front van de Vesting Holland.
15 cm houwitser Lang 15. I en II Afdeling, ingedeeld bij II Legerkorps, steunden respectievelijk IV en II Divisie; III Afdeling, ingedeeld bij IV Legerkorps, was ter beschikking van VIII Divisie. 16 Regiment artillerie bestond uit twee afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 7 cm Veld. Het regiment was ingedeeld bij de B-Brigade aan het WaalLinge front. Tijdens de gevechten werd I Afdeling ingedeeld bij IV Divisie, behorend tot II Legerkorps en II Afdeling bij VI Divisie, behorend tot III Legerkorps. 17 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen. I en II Afdeling telden drie ba%erijen van vier stukken elk. Ze waren bewapend met de 7 cm Veld en ingedeeld bij de Groep-Kil en opgesteld op het Eiland van Dordrecht aan het zuid front van de Vesting Holland. III Afdeling, bewapend met de 8 cm Staal telde vier ba%erijen, stond opgesteld in Zeeland en had toegevoegd een sectie van twee stukken 10 cm Lang 40. 18 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 12 cm Lang Staal. Het regiment was ingedeeld bij IV Legerkorps. I en II Afdeling steunden VIII Divisie, III Afdeling, opgesteld in het noordelijke deel van het vak van VII Divisie, steunde de bewaking van de monding van de Eem. 19 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 12 cm Lang Staal. I en II Afdeling waren ingedeeld bij II Legerkorps ter ondersteuning van respectievelijk II en IV Divisie. III Afdeling was ingedeeld bij de A-Brigade in de Betuwe, onmiddellijk zuid van de Grebbestelling.
20 Regiment artillerie bestond uit drie afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 8 cm Staal. Het regiment was ingedeeld bij de Peel-Divisie, die stond opgesteld langs de Maas en in de Peel-Raamstelling. De afdelingen hadden stellingen ingenomen in de vakken Schayk, Erp en Weert. 21 Regiment artillerie bestond uit twee afdelingen van drie ba%erijen van vier stukken 7 cm Veld. Het regiment was ingedeeld bij de A-Brigade in de Betuwe, onmiddellijk zuid van de Grebbestelling. De afdelingen moesten steun verlenen aan respectievelijk 44 en 46 Regiment infanterie. I Afdeling verleende vuursteun aan IV Divisie.
15 Regiment artillerie was gemotoriseerd en bestond uit drie afdelingen. I en III Afdeling telden twee ba%erijen, II Afdeling drie ba%erijen, elk van vier stukken
27
22 Regiment artillerie bestond uit twee afdelingen. I Afdeling telde drie ba%erijen en II Afdeling twee ba%erijen van vier stukken 7 cm Veld. Het regiment was ingedeeld bij de Groep-Kil aan het zuid front van de Vesting Holland. 23 Afdeling artillerie bestond uit drie ba%erijen van vier stukken 15 cm Lang 24. De afdeling was ingedeeld bij de Groep-Merwede aan het oostfront van de Vesting Holland. 24 Afdeling artillerie bestond uit drie ba%erijen van vier stukken 15 cm Lang 24. De afdeling was ingedeeld bij de Groep-Kil aan het zuid front van de Vesting Holland. 25 Afdeling artillerie bestond uit drie ba%erijen van vier stukken 15 cm Lang 24. De afdeling was ingedeeld bij de Groep-Spui aan het zuid front van de Vesting Holland. 26 Afdeling artillerie, bestond uit twee ba%erijen van vier stukken 12 cm houwitser Lang 12. De afdeling was ingedeeld bij de Groep-Merwede aan het oostfront van de Vesting Holland. Drie ba%erijen 8 cm Staal waren ingedeeld bij respectievelijk het Havencommando Delfzijl, de Stelling Den Helder en het Kantonnement Amsterdam.
De oorlogsdagen 10-14 mei 1940 De Duitse inval op 10 mei was op zichzelf geen verrassing; de wijze waarop deze operatie - ”Fall Gelb” werd uitgevoerd des te meer. De opzet was om in een bliksemsnelle actie Den Haag te beze%en; koningin, kabinet en legerleiding uit te schakelen, waardoor capitulatie binnen een paar dagen kon worden afgedwongen. Om dit plan te doen slagen moest aan een aantal voorwaarden worden voldaan: • de uitschakeling van de Nederlandse luchtmacht; • het bombarderen van een aantal kazernes in de residentie; • het veroveren en in handen houden van de vliegvelden rond de residentie door middel van parachutisten; • de verovering van het vliegveld Waalhaven bij Ro%erdam, alsmede de tijdige beze%ing van de grote bruggen in de noord-zuid verbinding, zoals de Moerdijkbrug, de brug over de Oude Maas bij Dordrecht en de Maasbruggen in het hart van Ro%erdam. • • • • •
28
Mocht de overval op het regeringscentrum mislukken, dan zou 9 Panzerdivision via NoordBrabant naar de Vesting Holland doorbreken en een beslissing forceren. Daarnaast zou vanuit het oosten worden aangevallen op de Nederlandse stellingen in het centrum van het land. Het door de Duitsers beoogde resultaat werd niet bereikt. De Duitse troepen in en om de residentie werden uitgeschakeld. De bruggen, alsmede het vliegveld Waalhaven bleven echter in Duitse handen. Toch was de verrassingsaanval op Den Haag en Ro%erdam van invloed op het verloop van de strijd, onder meer omdat grote delen van I Legerkorps waren gebonden. Het kon welhaast niet anders dat de Nederlandse strijdkrachten tegen de goed geoefende en met modern materieel uitgeruste tegenstander het onderspit moesten delven. Daarbij kwam nog dat de Duitse troepen tot in detail op de hoogte waren van de Nederlandse verdedigingswerken en stellingen. Hetgeen verklaarbaar was, aangezien de vele druk fotograferende en inlichtingen verzamelende Duitse (militaire) toeristen tijdens de mobilisatie, geen strobreed in de weg was gelegd. Vele regimenten en afdelingen hebben actief aan de strijd deelgenomen. Dit geldt vooral voor de verdediging van de Valleistelling en de Grebbestelling, de Betuwe en de Waal-Lingestelling, de Peel-Raamstelling en de verdediging van het zuid front van de Vesting Holland, alsmede de strijd tegen de ongeveer drieduizend parachutisten, ingezet tegen de vliegvelden binnen de Vesting Holland. De gevechtshandelingen hier in detail beschrijven, zou te ver voeren. Zonder de hier bedoelde artillerie-eenheden, ook maar iets te kort te willen doen, is toch een uitzondering gemaakt voor het gevecht bij Mill. Op 10 mei, omstreeks 04.30 uur, laadde een doorgebroken Duitse pantsertrein ongeveer twee kilometer schuin achter III Afdeling 20 Regiment Artillerie, troepen uit ter sterkte van een bataljon. Ongeveer 250 man dreigden de afdeling in flank en rug te overvallen. De commandant van de rechter ba%erij (1-III–20 RA), reserve 1e luitenant H.J. Mulder, vroeg en verkreeg van de afdelingscommandant toestemming zijn ba%erij 120 graden te draaien en de vijand onder vuur te nemen. Deze was inmiddels reeds tot op 900 meter genaderd. De stukken vuurden over elkaar heen in een razend tempo, voor zover dat mogelijk was met zestig jaar oude kanonnen, nog voorzien van een stugge affuit. Als projectiel was voorhanden de brisantgranaat met als kortste dracht 400 meter. De
vijand moest derhalve voor het bereiken van die afstand worden gestopt, anders was de afdeling verloren. Ook de andere ba%erijen werden gedraaid, waarbij sommige stukken nog verplaatst moesten worden. Luitenant Mulder leidde zelf het vuur. Tot op 500 meter wist de vijand te naderen. Het vuren werd echter voortgezet en de Duitsers trokken zich zover terug dat zij niet meer konden worden waargenomen. Onmiddellijk werden de ba%erijen weer in de hoofdrichting gebracht en op stormvuur ingesteld, om weer aan de hoofdtaak - ondersteuning van de infanterie - te kunnen voldoen. Luitenant Mulder werd benoemd tot Ridder Militaire Willemsorde der 4e klasse, opperwachtmeester Nikkel werd onderscheiden met de Bronzen Leeuw. Onderstaande regimenten en afdelingen hebben niet aan de strijd deelgenomen: • 13 Regiment artillerie, ingedeeld bij de GroepMerwede; • 14 Regiment artillerie, voor zover ingedeeld bij de Groep-Spui; • III Afdeling, ingedeeld bij de Groep-Kil, werd reeds op 10 mei uitgeschakeld door Duitse parachutisten en luchtlandingstroepen; • 17 Regiment artillerie, voor zover ingedeeld bij de Groep-Kil. I Afdeling werd reeds op 10 mei door Duitse parachutisten uitgeschakeld.
Het tijdstip van de terugtocht van de Lichte Divisie naar de omgeving van Haarlem werd door de opperbevelhebber, verschoven van de nacht van 10 op 11 mei naar 10 mei 08.30 uur, dit uit bezorgdheid daar deze divisie en ook 1 Legerkorps anders niet meer noord boven de grote rivieren te kunnen krijgen; een en ander in verband met berichten over een snelle opmars van de Duitsers in Brabant. Toen de Moerdijkbrug al zeer vroeg in Duitse handen viel bleven er voor de divisie slechts twee marsroutes over. Het Korps Rijdende Artillerie kreeg opdracht om na de brug bij Keizersveer in oostelijke richting af te buigen en via het Land van Altena en de schipbrug bij Brakel de mars te vervolgen. Om 10.00 uur kreeg de divisie opdracht naar Gorinchem en omgeving te marcheren, teneinde “zo nodig” te worden ingezet voor de beze%ing van de Merwede tussen Gorinchem en Dordrecht. De woorden “zo nodig” zijn niet goed
overgekomen, dan wel over het hoofd gezien; hoe dan ook, er werd een aanvang gemaakt met de beze%ing van het Merwede front. Het Korps Rijdende Artillerie passeerde de brug bij Brakel omstreeks 18.00 uur. II-KRA had in de nacht van 9 op 10 mei een volle tankauto van Shell gevorderd en deze, groen gespoten en wel meegevoerd. Terwijl I-KRA zich naar Gorinchem begaf om af te tanken, bereikten de staf en II-KRA omstreeks 19.00 uur het mars doel Wijngaarden in het aangewezen vak van het Merwede front. Hier kreeg de korpscommandant een nieuwe opdracht, die door de divisie omstreeks 17.00 uur was ontvangen. In het kort kwam deze opdracht hierop neer: “via Alblasserdam oprukken naar IJsselmonde en vervolgens het door de Duitsers beze"e vliegveld Waalhaven hernemen”. De brug bij Alblasserdam over de Noord bleek echter door de vijand bezet. Alle pogingen om de brug in bezit te krijgen mislukten. I-KRA vertrok om 21.00 uur uit Gorinchem. De mars langs de smalle polderwegen in volslagen duisternis leverde grote moeilijkheden op. Een aantal voertuigen raakte van de weg en kwam in het water terecht. Op 11 mei om ongeveer 04.00 uur arriveerde de afdeling in Alblasserdam. De Lichte Divisie kreeg nu de opdracht de vijand te bele%en de Noord te overschrijden, het Eiland van Dordrecht van vijanden te zuiveren en vervolgens over ‘s-Gravendeel en de Barendrechtse brug naar Waalhaven op te rukken. Ook deze opdracht was tot mislukken gedoemd. De Duitse druk werd steeds sterker. Op 12 mei om ongeveer 17.00 uur kwamen berichten binnen dat Duitse pantserwagens de Moerdijkbrug waren gepasseerd. Hoewel nog verscheidene pogingen werden ondernomen om de vijand van het Eiland van Dordrecht te verdrijven, of hem op zijn minst te stoppen, stond het eindresultaat eigenlijk al vast. Met goedkeuring van de Commandant van de Vesting Holland werden in de avond van 13 mei en de nacht daaropvolgend de nog op het Eiland van Dordrecht aanwezige troepen over de Merwede teruggetrokken. Hoewel de stemming bij het Korps Rijdende Artillerie vanaf het moment van de volkomen onverwachte terugtocht op 10 mei erg moedeloos kon worden genoemd,
29
hee! zich bij het Korps geen paniek voorgedaan. Gegeven opdrachten werden waar mogelijk naar behoren uitgevoerd. Bij verschillende gevechtshandelingen hee! het personeel van het Korps Rijdende Artillerie zich bijzonder onderscheiden. Zo slaagde Commandant 4-II-KRA er tot tweemaal toe in, door zijn persoonlijke leiding vijandelijke aanvallende gevechtsvoertuigen te stoppen, terwijl tegelijkertijd de ba%erij door vijandelijke vliegtuigen werd gebombardeerd. Materiële verliezen waren aanzienlijk, verliezen aan personeel gelukkig gering. Tenslo%e nog enige bijzonderheden omtrent de onderdelen die bij de rijdende artillerie werden gemobiliseerd. De twee rijdende ba%erijen van 6 cm Veld werden in april 1940 samengevoegd en onder bevel gesteld van de commandant van 5 Regiment Huzaren. Zij hebben niet kunnen deelnemen aan enige actie tegen de vijand. 5 Ba%erij was na oprichting van de Peel-Divisie ingedeeld bij III-27 Regiment infanterie met standplaats Brakel. Zij is uiteindelijk op 13 mei terecht gekomen in Serooskerke (Walcheren). De commandant van de ba%erij en één der luitenants slaagden er tenslo%e in naar Engeland uit te wijken. Op 14 mei 1940 capituleerden de Nederlandse strijdkrachten. Niet inbegrepen waren de marine - voor een belangrijk deel naar Engeland uitgeweken - en de troepen in Zeeland, die op 17 mei capituleerden. Onder de eenheden, of delen daarvan, die naar het zuiden uitwijkend, uiteindelijk via Franse havens Engeland bereikten, bevond zich een deel van II Afdeling 20 Regiment artillerie. Deze groep had de munitievoertuigen in Breda gelost en slaagde er in hiermede Cherbourg te bereiken, vanwaar op 23 mei naar Southampton werd overgestoken. Onder meer uit dit personeel werd in 1943 in Engeland de Ba%erij Artillerie van de Koninklijke Nederlandse Brigade “Prinses Irene” gevormd. Na de capitulatie werd het Korps Rijdende Artillerie door de Duitsers geconsigneerd in de kwartieren. Na enkele dagen werd toestemming verkregen te verplaatsen naar het Artillerieschietkamp te Oldebroek. Toen echter na een verkenning bleek dat de Willemskazerne in Arnhem niet bezet, betrok het Korps Rijdende Artillerie dit gebouw, waarin het zolang gehuisvest was geweest. Dienstplichtigen en reservepersoneel verlieten geleidelijk het Korps. Op 12 juli werd in Apeldoorn een afwikkelingsbureau voor het Korps rijdende artillerie ingesteld om verder het nodige te verrichten voor de opheffing van dit onderdeel van de landmacht. Het beroepspersoneel werd op 15 juli op non-actief gesteld. In deel drie van deze serie wordt deze periode vervolgd met de verrichtingen van de luchtdoelartillerie, kustartillerie en de artillerie van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger.
30
Het verhaal van een Nederlandse soldaat bij 3-III-8 R.A. door Sjaak Vugts (deel 1) Dit verslag is in 2001 samengesteld aan de hand van de aantekeningen die soldaat Jacobus Ludovicus Gertrudis Vugts maakte kort na de oorlog van 1940 - 1945. Alle feiten berusten op ware gebeurtenissen en de tekst is zodanig weergegeven dat er zo weinig mogelijk a$reuk is gedaan aan de authenticiteit van de originele aantekeningen. Sjaak Vugts wordt geboren op 25 maart 1920 te ‘s-Hertogenbosch en moet opkomen als dienstplichtig soldaat op 18 december 1939. De mobilisatie is dan al enige tijd afgekondigd. Zijn opleiding volgt hij bij het 11de Regiment Motorartillerie (11 R.M.A.) in Woerden. Al snel wordt hij overgeplaatst naar het Veldleger en komt terecht bij de 3e Ba%erij van de IIIe Afdeling van het 8ste Regiment Artillerie (3-III-8 R.A.), welke haar stellingen hee! even ten Noorden van de Grebbeberg (zie schets/ kaart nr. C.5 - Gebruik van de artillerie bij IVe Divisie op 11 mei 1940). Aldaar maakt hij de oorlogsdagen van mei 1940 mee.
Nederland In de maand Januari 1939 kwam het bericht dat ik gekeurd moest worden voor het Nederlandse leger. Met groot verlangen zag ik de dag tegemoet die misschien een grote omwenteling in mijn leven zou kunnen brengen. Eindelijk was de dag van de keuring aangebroken en togen wij met enkele kameraden vol goede moed naar de St.Jorisstraat in ‘s-Hertogenbosch, de plaats van bijeenkomst. We werden eerst medisch gekeurd, om daarna nog een intelligentie test af te leggen. Met 23 jongens zaten we daar vol spanning op de uitslag te wachten. Er was er een te klein en enkelen waren te smal van borst, maar toen de keuring afgelopen was waren er acht jongens goed gekeurd, waaronder ook ik.
Er was ook een jongen die probeerde om afgekeurd te worden; hij wendde voor dat hij zeer slecht hoorde. Maar de keuringsarts, die hem door had, gooide onverwacht een muntstuk op de grond. En die sukkel reageerde hier op en viel dus door de mand en werd alsnog goedgekeurd. Opgewekt toog ik huiswaarts om het goede nieuws te vertellen aan mijn ouders en een brief te schrijven naar mijn meisje Annie in Nijmegen, die natuurlijk ook met spanning op de uitslag zat te wachten. Ik was er erg blij goedgekeurd te zijn om soldaat te worden in ons leger, om ons vaderland met mijn beste krachten te kunnen dienen in tijden van gevaar. Eens hoopte ik ook een van de Nederlandse mannen te worden om ons landje te beschermen. Ondertussen was het onrustig geworden in Europa, zodat een aantal jongens opgeroepen werden om kort daarna weer naar huis te worden gezonden. Dat was echter maar voor korte tijd, want spoedig daarop werden ze weer opgeroepen. Op 29 augustus 1939 werd de algemene mobilisatie afgekondigd, welke voor velen een strop was en voor anderen goed uitkwam. Dat gaf overal een drukte op de straat, er liepen al mannen met het soldatenpakje aan. Treinen en bussen waren overvol, direct kwam er een andere sfeer in ons landje. De militairen hadden overal voorrang. Hele colonnes auto’s reden dag in dag uit door de straten. Het duurde niet lang of alles was op de plaats van bestemming en begon de tijd van stellingen maken; burgers en soldaten hielpen daaraan mee. Sommige jongens van mijn lichting hadden al een oproep gehad. Geheel onverwacht kwam het bericht dat ik was ingedeeld bij het 11de Regiment Motorartillerie, het wapen welk ik had aangevraagd. De algemene mobilisatie van 28 augustus 1939 werd in ons land met dit zakelijk aanplakbiljet bekend gemaakt. Enkele weken later zat ik ‘s morgens met mijn vader in de bus om naar het werk te gaan, toen wij een krant zagen liggen waarin stond dat het 11de regiment motorartillerie op 18 december 1939 opgeroepen zou worden. De volgende morgen kwam het bericht thuis, dat ik op 18 december 1939 ‘s middags om 12.00 uur op het station aanwezig moest zijn, vanwaar van wij zouden vertrekken naar Woerden om ingedeeld te worden bij de 3e ba%erij. Voorbereidingen werden getroffen en raadgevingen werden van alle zijden gegeven; ze meenden het allemaal goed, maar wanneer je eenmaal in dienst bent moet je leren op eigen benen te staan. Daar leer je voor je zelf te zorgen zonder raadgevingen van ouders en verdere kennissen. Ik werkte bij Verhulst in Waalwijk en mijn patroon moest ook in militaire dienst. Op 16 december 1939 nam ik afscheid in Waalwijk en wach%e vol goede moed de dag af van vertrek. Op 18 december was het erg druk op het station, moeders met jongens die weg moesten en wie weet voor hoe lang van huis. Misschien waren er jongens bij die niet gewend waren om van huis te zijn. Gelukkig heb ik bijna altijd buiten de stad gewerkt dus ik was er een beetje aan gewend. De trein kwam een uur te laat, het afscheid viel wel zwaar, maar het was voor degenen die achterbleven erger dan voor ons. Wij als jongens onder elkaar, houden elkaar staande, de een doet zich stoerder voor dan een ander en dan werd alles zo weer vergeten. Na eerst een tijdje in Utrecht gestaan te hebben kwamen wij eindelijk in Woerden. Daaraan gekomen togen we allemaal naar de H.B.S. om daar weer verdeeld te worden in verschillende ba%erijen. Met twee andere Bossche jongens, te weten Piet van de Veer en Gijs Huisman, werden we ingedeeld bij dezelfde ba%erij en lagen we naast elkaar. Het was in het begin allemaal erg vreemd en we waren blij elkaar gevonden te hebben. Nadat we onze kamer in de barak een beetje op orde hadden moesten we eerst naar de foerier om daar een bord, kom, lepel, vork en dekens te halen en niet te vergeten: een mes om onze kuch te kunnen snijden. Ondertussen was het al vijf uur geworden en we kregen erwtensoep en gort met veel rozijnen na. Dat smaakte na zo’n drukke dag wel en terwijl we zaten te eten kwam een vaandrig ons vertellen dat ons adres 3-9 depot M.A. was. Wij lagen met vier en twintig jongens in een kamer die weer in twee stukken was verdeeld. Een sergeant die later Piet Timmermans bleek te heten, schreef onze namen op en gaf ons een nummer. Onze barak was verdeeld in zes klassen. Iedere klas had een klassencommandant die ons de geheimen van de dienst zou komen vertellen.
31
19 December 1939 De eerste morgen bij het ontwaken was het vreemd en onwennig, maar het duurde niet lang of we pasten ons aan elkaar aan. De een sloeg zich er beter door dan de andere. Onze sergeant Piet Timmermans kon buitengewoon met ons opschieten, hij had de tact om met ons om te gaan. Als hij iets vroeg voerden we het direct uit en bij alles wat hij deed, straalde hij kalmte en rust uit. Op deze eerste morgen moesten wij onze uitrusting gaan halen en kregen we daarna les in het vouwen van onze kleren voor het opbergen in onze kast. Ook het opmaken van ons wolletje en de rangen werden ons geleerd. Overdag moesten de soldaten de werkkleding aan en ‘s avonds in burger, want we hadden nog geen eerste grijs. Op 20 december 1939 kwam er een grote lijst in de barak te hangen, waarop vermeld stond dat de volgende klassen: 1, 2 en 6, op 24 december met verlof mochten na 16.00 uur en terug moesten komen op 27 december om 16.00 uur. Ik was ingedeeld in klasse 2, dat was even boffen, pas in dienst en nu al enkele dagen verlof. Vlug een brief naar mijn ouders geschreven dat ik voor de Kerst verlof kreeg. Vanaf de eerste dag was het ‘s- morgens vroeg exerceren, dat was me wat. Veel van onze jongens hadden nog nooit in de maat gelopen en het gaf een komisch gezicht. Zelf was ik al enkele jaren lid van een turnvereniging, dus ik stond er niet vreemd voor. Maar na verloop van tijd hadden we het allemaal wel geleerd. We kregen les over rangen en graden, wat wel eens moeilijkheden opleverde en theorie over datgene wat wij van dienst moesten weten. Zo brak eindelijk 24 december aan en mochten de drie klassen met verlof en de anderen kregen die met Oud- en Nieuwjaar. Wij bo!en, dat hadden we nu aan de mobilisatie te danken: om de veertien dagen met verlof en gratis reizen. We waren reuze blij dat wij al zo gauw naar huis toe mochten, alleen mijn meisje Annie wist er nog niets van. In Den Bosch aangekomen snel even gebeld dat ik morgen naar Nijmegen kwam.
Bron: Boek: Het verhaal van een Nederlandse soldaat Auteur: Sjaak Vugts Datum: 25 maart 2001 In de volgende Artillia Deel 2
32
Artillerie Veteranen Associatie www/artillerieveteranen.nl
De AVA is voor alle Artilleristen De stichting Artillerie Veteranen Associatie (AVA) bestaat sinds enige jaren als “all ranks organisatie” bij het Wapen der Artillerie. Dit jaar wordt in opdracht van C-LAS de stichting omgezet in een vereniging om zo in aanmerking te blijven komen voor de z.g. reüniefaciliteiten van defensie. Zodra de vereniging AVA is opgericht zal de stichting AVA worden opgeheven.
veteranen bijeen en bij de AVA betrof het voornamelijk de artilleristen die in Nederlands-Indië hebben gediend. Het licht in de bedoeling de artillerieveteranendag(en) te koppelen aan de open monumentendag op de Knobbel. Voor 2015 hebben vertegenwoordigers van 19 Afdva en van 41 Afdva al een optie genomen om ook hun reüniedag voor oudgedienden van deze afdelingen te gaan organiseren op de Open monumentendag. Houdt hun websites in de gaten.
Prinsjesdag Wat verandert er voor artillerieveteranen? In de praktijk helemaal niets. De al aangemelde individuele veteranen en sympathisanten gaan over naar de nieuwe vereniging en worden ingedeeld bij het Korps Veldartillerie (KVA), het Korps Rijdende Artillerie (KRA) en het Korps Luchtdoelartillerie (KLUA). De korpsen zijn de leden van de vereniging en zijn in grote mate zelfstandig terwijl het bestuur van de AVA zal coördinerend optreden als koepelorganisatie voor activiteiten die het hele Wapen betreffen.
Voor het erecouloir tijdens Prinsjesdag op 17 september zijn 10 kandidaten aangemeld (die zich hiervoor hadden opgegeven). Slechts één persoon van de AVA is er door het Veteranen Platform geselecteerd, sobat Van Leeuwen uit Amsterdam (rnr 26.09.18.081). Helaas was zijn gezondheidstoestand te slecht om deel te nemen en gaf hij er de voorkeur aan die niet te verslechteren i.v.m. zijn verjaardag de volgende dag. Een van onze andere leden, sobat Pieters uit Den Haag hee! wel in het erecouloir gestaan maar bij een andere vereniging.
Had U zich niet als individueel lid gemeld, maar bent U aangesloten bij een reünievereniging van een artillerieeenheid, dan kunt U ook via die reünie-eenheid verzekerd blijven van de steun van de AVA. Als echter het reünieverband wordt opgeheven is het voor U zaak zich persoonlijk aan te melden bij de AVA om in het veteranenbestand van de AVA te worden opgenomen.
Nederlandse veteranendag Op 29 september 2014 werd de 9e Nederlandse Veteranendag in Den Haag georganiseerd. Twee artillerieveteranen hadden via de AVA een plaats in de Ridderzaal. Aan het defilé namen bij het AVA-detachement 23 artilleristen deel, waarbij tot ieders genoegen 7 “rijders”, terwijl er nog 6 een plek hadden gevonden op een van de militaire voertuigen. Op de tribune zaten nog 16 AVA-veteranen. Een 20-tal veteranen was vergezeld van hun partner. Met name de jonge veteranen, de rijders (uitzending KFOR-1) waren zeer te spreken over de gehele dag. Tot volgend jaar (zaterdag 28 juni 2014) dan maar weer en a%endeer “je vriendjes”op welke manier er op de NLVD aandacht is voor jou als veteraan.
Veteranendag Veldartillerie en Rijden Artillerie Op zaterdag 14 september zijn door het KRA en door de AVA afzonderlijk een veteranendag georganiseerd. Deze dagen waren bewust gepland op de Open Monumentendag op de Knobbel die werd georganiseerd door het NAM. Beide bijeenkomsten waren gericht op de eigen doelgroep en zijn geslaagd. Bij het KRA kwamen zo’n 70 jonge
Verzetstrijder Aldert Klaas Dijkema In september begon de rechtszaak tegen Siert Bruins, alias het Beest van Appingedam; hij is een Nederlandse oorlogsmisdadiger. Bruins werd eerste lid van de Waffens-SS. Met zijn kornuiten van de Sicherheitsdienst (SD) oefende Bruins in de oorlog in Delfzijl en omgeving een ware terreur uit. De Groninger was verantwoordelijk de doodstraf. Hij wordt er o.a. van verdacht op 22-09-1944 samen met een collega een moord te hebben gepleegd op verzetsstrijder Albert Klaas Dijkema. In de berichtgeving over dit slachtoffer werd bekend dat Dijkema artillerist is geweest. Bij controle bleek dat dhr. Dijkema nog niet in het Ereboek Artillerie was opgenomen. (In dit boek staan alle artilleristen vermeld – v.z.v. bekend- die zijn omgekomen in WO2 en in de Indiëperiode als direct gevolg van het oorlogsgeweld.)
33
Navraag bij IVENT/DCDI/ Afd Semi-Statische Archiefdiensten van Defensie in Kerkrade (voorheen BRIOP) leverde een staat van dienst op waarin is aangegeven dat A.K. Dijkema in tijdens de mobilisatie 1939 als dienstplichtig wachtmeester was ingedeeld bij 1 Regiment Veldartillerie. Verzetstrijder Albert Klaas Dijkema is inmiddels opgenomen in het Ereboek Artillerie.
Het bestuur van de AVA wenst alle artillerieveteranen en hun achterban gezellige kerstdagen en een gezond 2014. Lkol art bd F.T. Dürst Bri%
34
Het ware verhaal van zwarte piet Zoals iedereen weet is de Heilige Barbara ook de schutspatroon van de mijnwerkers. Hoe is dat zo gekomen en wat is de ware rol van Sinterklaas en Zwarte Piet? In de 3e eeuw na Chr. was Barbara bekeerd tot het Christendom, zeer tot ongenoegen van haar vader. Deze Dioscorus joeg haar achterna met een groot zwaard. Net op tijd wist Barbara een kolenmijn in te vluchten waar zij verborgen werd door de mijnwerkers. Deze werden vervolgens bekeerd en Barbara werd hun idool. In deze tijd werden er geregeld concilies gehouden om het geloof wat beter te definiëren. Uiteraard was Nikolaas, bisschop van Smyrna, daar een vaste afgevaardigde. Op weg naar het concilie passeerde hij een mijnschacht die, vooral door de mooie schoorsteen, zijn aandacht trok. Hij daalde af naar de mijn en tot zijn verbazing trof hij daar een beeldschoon meisje aan. Om kort te gaan werd dit, in deze pre-celibataire periode, een stormachtige romance. Na het zegenen van de mijnwerkers verliet Nikolaas met tegenzin de mijn om zijn taak te vervullen. Deze ontmoeting bleef echter niet zonder gevolgen want 9 maanden later werd een jongetje geboren. Mateloos verwend door alle mijnwerkers kroop de kleine door de mijn. Zij noemden hem naar hun favoriete dier, de kanariepiet, die hen waarschuwde bij een teveel aan mijngas. Vies werd het jongetje wèl en daarom noemden zij hem al gauw ‘zwarte Pietje’. Barbara vond het tijd worden om met Pietje de buitenlucht in te gaan en ging poolshoogte nemen bij de ingang. Dit werd haar noodlo%ig want Dioscorus wist haar nu te vangen en onthoofde haar maar werd als straf onmiddellijk zelf gedood door een bliksemstraal. Kort daarop kwam Nikolaas weer langs op zijn schimmel en bij het zien van de schacht kwamen alle herinneringen weer bij hem boven. Hij klom naar beneden alwaar de mijnwerkers hem snikkend vertelden wat er was gebeurd. De kleine Piet stond er bedroefd bij te kijken maar Nikolaas omhelsde zijn zoontje en nam hem mee achterop zijn paard. Pietje gaf wel wat af, maar ja... daarom hee%e hij ook Zwarte Piet. Deze historie is uiteraard door de Kerk in de doofpot gestopt.
Reunie Orkest Artillerie Trompe"erkorps www.reunieorkestartillerie.tk
Generaalsconcert Geheel in stijl, met een laatste schot vanaf een 25-ponder, een muzikaal optreden van het Reünie Orkest Artillerie Trompe%erkorps (ROA) en onder luid applaus nam luitenant-generaal Ton van Osch afscheid van de Artillerie. Deze afscheidsreceptie waarbij vele generaals en collega’s als genodigden aanwezig waren, vond plaats op vrijdag 28 juni 2013 in het hart van de Artillerie, de officierscantine op de legerplaats bij Oldebroek. Veel lof was er voor de luitenant-generaal wat duidelijk naar voren kwam in de toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, generaal Tom Middendorp. In zijn laatste functie was Van Osch Directeur-generaal van de Militaire Staf van de Europese Unie. Aan het eind van de toespraak was er nog een verrassing en werd er een Koninklijke onderscheiding uitgereikt. Vanaf nu is lgen art b.d. drs. A.G.D, van Osch ‘Officier in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden. Het ROA stond bij deze gelegenheid onder directie van Nico van Oudheusden en zij begroe%en bij aankomst de genodigden met marsen en stemmige muziek.
Den Haag Voor de tweede maal verzamelde het ROA zich met andere vrijwilligersorkesten in het Provinciehuis Zuid-
Holland voor deelname aan het Veteranendefilé in Den Haag op 29 juni 2013. Dit jaar mochten zij de volgende detachementen van ons Wapen begeleiden: het Korps Veldartillerie, de Artillerie Veteranen Associatie, het Korps Rijdende Artillerie en het Korps Luchtdoelartillerie. Het was een eer voor het ROA en tambour-maître Bert van Faassen om voor het eerst voor ZKH Koning WillemAlexander te defileren.
Nijmegen OP de dag van de intocht van de Internationale Vierdaagse afstandsmarsen wordt om het jaar steun verleend door het ROA. Dit jaar mocht het ROA o.l.v. tambour-maître Bert van Faassen op 19 juli als een van de eerste orkesten de intocht begeleiden van de vroeg aangekomen militairen. In de ROA-formatie ontbraken de heren van der Stek, Meijer en Dürst Bri% omdat zijn na 4 dagen lopen pas op Charlemagne arriveerden nadat het ROA was vertrokken.
Doorn Voor de vijfde keer steunde het ROA de herdenkingsdienst van veteranen en oorlogsslachtoffers van de Janse beze%ing op Nederlands-Indië. Wederom trad Nico van Oudheusden op als dirigent en bracht Jaap Ouwehand de signalen ten gehore bij de vlagceremonie.
35
Oosterbeek Dit jaar werd voor begeleiding van de wandelaars aan de Airbornemars op de eerste zaterdag in september door het ROA een combinatie aangegaan met tamboers van het Traditioneel Tamboerkorps Garde Grenadiers. Deze samenwerking werd le%erlijk beloond met meer muzikale slagkracht voor het gelegenheidsorkest. Dank aan Bert van Faassen voor zijn leiding. Wel moet worden vastgesteld dat na ’s-ochtends het defilé en ’s-middags twee keer de intocht te hebben gelopen (en ook weer terug naar de uitgangspositie) het een zeer pi%ige mars is geweest waarbij het parcours zeker niet vlak was.
Elburg en ’t Harde Voor bijdragen aan de Open Monumentendag op de 2e zaterdag in september, verzamelden de leden van het ROA zich in het Elburgs Museum waarna er o.l.v. Bert van Faassen een mars door de stad en langs de haven werd gehouden. Helaas verstoorde de regen veel publieke belangstelling, maar het optreden werd zeer op prijs gesteld door de vele standhouders. Gelukkig werd het na de verplaatsing naar de LbO droog en kon dirigent Henk van ’t Veer met het ROA bij de Officierscantine een concert geven voor de toegestroomde aanwezigen.
Legerplaats bij Oldebroek Op de derde zaterdag in september werd door de Commandant Vuursteuncommando, kol T. Baartman, een Relatiedag georganiseerd. Hieraan werd gevolg gegeven door ca. 800 genodigden, die vanaf 09.30 uur ontvangen werden bij het Wachtmeester Kruithofpaviljoen op de LbO. Hier werden zij onthaald met koffie, koek en de muzikale klanken van het ROA. Tijdens de lunchperiode werden degenen die bij het bedrijfsrestaurant in de rij stonden voor de rijstmaaltijd, aangenaam onderhouden met militaire muziek van het ROA o.l.v. Henk van ‘t Veer.
Münster Op woensdag 25 september kwam er een eind aan de drukke serie optredens van het ROA, na een bijdrage aan de Commando-overdracht van C- 1 GE/NL Corps. Vroeg in de morgen verzamelden de deelnemers zich op de Oranjekazerne te Schaarsbergen waar werd overgestapt in een Duitse bus. Volgens planning was de aankomst in de Blücherkazerne in Munster waar kpl1 Van Dijk de begeleiding van het ROA op haar nam. De generale repetitie in het park van het kasteel van Münster naast het HQ 1 GE/NL Corps verliep voorspoedig. Door het moeten verplaatsen tussen de gescheiden kazernes moest snel worden omgekleed in CT; wat ook lukte. Dank aan het personeel van het Depot Ceremoniële Tenuen uit Soesterberg zagen de “ouwe mannen in rooie jackies” er ineens uit als een paraat orkest o.l.v. kapelmeester Henk van ‘t Veer. Door het ROA werd de Mars (bij intreden van de standaard- en vaandelgroep Artillerie), de Artilleriemars
36
(na toespraak lgen Van Loon), een verkorte versie van de Mars Rijdende Artillerie (na laatste schot lgen van Loon) en het Wilhelmus ten gehore gebracht. Bij de ceremonie waarbij aan lgen Van Loon de Koninklijke onderscheiding (bij bevordering) “Officier in de Orde van oranje –Nassau met de zwaarden” werd uitgereikt werden de signalen “open de ban”en sluit de ban” geslagen door Roland Nieuwpoort. Het was lang staan maar zeker de moeite waard. Als Duitse muzikale counterpart trad het Lu!waffen Muzikkorps 3 op, die ook ’s-avonds de Zapfenstreich verzorgden m.m.v. de Dutch Military Pipes and Drums. Helaas werd de ceremonie verstoord (maar niet overstemd) door demonstranten. Het kos%e wat moeite om de Manfred von Richthofenkaserne te vinden waar werd overnacht. Dit keer maar één echtpaar dat gebruik moest maken van een stapelbed. De dag daarop werd, tussen de maaltijden op de Prins Clauskaserne door, besteed aan rondwandeling door de binnenstad van Münster, waar in 1648 een einde werd gemaakt aan de 80-jarige oorlog. Het waren twee intensief beleefde dagen voor het ROA.
Planning 2013 en 2014 Als U deze editie van artilia leest, zijn inmiddels ook de volgende optredens uitgevoerd: 16 november Doorn, opening van de nieuwe locatie van het Veteranen instituut en De Basis. 29 november Soest, opening evenement en avondconcert in het kader van 200 jaar Koninkrijk Het repetitieschema voor 2013 en 2014 (volgt): zie onze website www.reunieorkestartillerie.tk De repetities zijn (tenzij anders aangegeven) op de zaterdag vanaf 10.00 tot 14.30 uur in de voormalige filmzaal op de Lkol Tonnetkazerne in ‘t Harde. I.v.m. de toegangscontrole tot het kazerneterrein, worden bezoekers verzocht zich vooraf aan te melden bij Frits Dürst Bri%
Artilleriejaarconcert 2014 In 2014 bestaat het ROA 12,5 jaar. In het kader van dit koperen jubileum is de datum van het Artilleriejaarconcert gepland op zaterdagmiddag 24 mei 2014. Locatie nog niet vastgesteld. Het bestuur en de muzikanten van het ROA wenst alle vrienden van het ROA goede kerstdagen en een muzikaal 2014. Lkol art bd F.T. Dürst Bri%
NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M
www.nederlandsartilleriemuseum.nl
Demonstratie veldartillerie anno 1900 Al vele jaren bestaat de traditie dat de Groninger Vereniging voor Artillerie Traditie (GVAT) een week op bivak gaat op het ASK. Deze vereniging, ook bekend als de Groningse Artillerie uit Usquert, organiseert in die week in juli dan samen met het NAM een demonstratie “Veldartillerie anno 1900” met paarden en kanonnen. Op woensdagavond 17 juli jl. waren vele belangstellenden aanwezig bij paal 20 op het ASK om de (zoals het dagblad ‘de Stentor’ publiceerde) historische geschutsdemonstratie met het kanon type 7 Veld. Al meer dan 25 jaar wordt door deze vereniging o.l.v. Huib Nijholt opgetreden in Nederland, België en Duitsland. Het materiaal van de GVAT is ondergebracht in de stichting Historie Koninklijke Nederlandse veldartillerie 1812-1912 (SHKNV). Meer weten over dit visitekaartje van de Nederlandse Veldartillerie kijk dan op internet h%p://noorenjj.home.xs4all.nl/shknv/index2.html
Beëdiging bij het vuursteuncommando Op 4 september 2013 hee! een buitengewone beëdiging plaatsgevonden bij het VustCo. De kanonnier 1 De Boer hee! in het front van kolonel Baartman, de Korpscommandant van het Korps Veldartillerie, in de Korpszaal van het Nederlands Artilleriemuseum de Belo!e afgelegd. Reden voor deze ‘bijzondere ’beëdiging is de uitzending ten behoeve van het ISAF wachtdetachement NSE-6 waaraan de kan1 De Boer gaat deelnemen. Onder toeziend oog van de Korpsadjudant aooi Brockö%er, de plaatsvervangend ba%erijcommandant, elnt Kleijer, en de ba%erij-opperwachtmeester, owi Groen, was kan1 De Boer de eerste militair die bij het Korps Veldartillerie de eed of belo!e hee! afgelegd in naam van de Koning.
Open monumentendag 2013 De Open Monumentendag van 14 september 2013 zit er weer op. Het weer zat niet helemaal mee, maar……. of het ondanks of dankzij is, hee! de Knobbel en het NAM over belangstelling niet te klagen gehad. Er zijn zo’n 1250 bezoekers geweest (!). Naast de reguliere belangstellenden voor deze dag, zijn er op twee plaatsten op de Legerplaats veteranenbijeenkomsten geweest en is de dag opgeluisterd door het bezoek van Keep Them Rolling en de BSA-motorclub. Deze laatsten hebben zeker een meerwaarde voor de bezoeker (en onszelf ) opgeleverd. Het programma was dit jaar uitgebreider. Dit keer deed het museum KRA weer mee wat altijd een leuke bezigheid met het ponyrijden voor kinderen met zich meebrengt. Maar nieuw dit jaar was de deelname van het derde Museum(pje), of eigenlijk Historische Collectie op de LbO (nl. de Militaire Inlichtingen Dienst) en de Brandweer ASK met historische voertuigen. Ook was er weer een concert van het ROA en werden er twee veteranendagen georganiseerd bij de AVA/KVA en het KRA. Naast het weer als potentiële boosdoener zou ook de wegomlegging van de N 309 ons parten hebben kunnen spelen. Maar zoals gezegd: geen teleurstellende scoren. Dit succes wordt mogelijk gemaakt door de vele vrijwilligers (inb. vele partners en familieleden) van de genoemde musea en de steun van het VustCo, het ASK, de dienstdoende wacht, het BedrijfsBureau en de Officierscantine. Het bestuur en vrijwilligers van het NAM wensen de vrienden van het NAM goede kerstdagen en een gezond 2014.
37
NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M
www.nederlandsartilleriemuseum.nl
Schenkingen Het Nederlands Artillerie Museum hee! in de afgelopen periode de volgende schenkingen mogen ontvangen. • • • • • • • • • • • • • • •
• • • •
• • • • •
•
Dhr. H. Schoumans: 2 tegels en een borstzakhanger 19 Afdva. Dhr. van der Lint, R. Korevaar en H. Krijnen: een plunjezak met kleding/psu. Dhr. J. Croon: een fotoalbum; een beeldje gele rijders (zonder hoofd); een paardenhoofd op sokkel; een mutsembleem (geel). Mw. Leeuwenstein: uit nalatenschap van haar echtgenoot kap art W. Leeuwenstein: een fotoalbum 2-8-RA (2x) en een fotomap Nederlands Indië. Kap art b.d. A. Baron van Dedem: Jaargangen Sinte Barbara; voorschri!en en boeken waarbij 11x betreffende de Slag om Arnhem. Dhr. H. van der Veen: een messenset (India in etui 1x groot en 2x klein- en een los mes). Kap art b.d. D.J. Nikkels: kleding, documentatie en realia. Lkol art b.d. H. Molman: onderdeelsvlaggen 8 Usafad en 23 Usafad. Museum NL Cavalerie: een huls 7 veld- saluutba%erij 5 RVA (Amersfoort, schot geboorte Prinses Beatrix 31-8-1938) en documentatie KRA. Dhr. C. van Baal: een oude koperen tijdbuis. Lkol art b.d. H.J. Oberink: Nucleair Weapons Employment handboek; laksti!stempel Sectie VA 1 LK voor nucleaire berichten. Lkol® b.d. mr. C. Venemans: drie antiquarische boeken en een dertiental andere boeken en publicaties. Kap b.d. W. de Beaufort: een uniformjas (1e grijs). VustCo: twee instructieborden Sirocco (meteo) en diverse videobanden. Dhr. E. van Tongeren: uit nalatenschap kol art b.d. M. Smals: een CT met cape en giberne, DT’s en militaire kledingstukken, documentatie en foto’s, herinneringsa%ributen waarbij een kleed 44 Afdva en vier keramische wandborden met verschillende a$eelding. Dhr. Veerman: 2x PSU kist; veldgrijs vóór WO2 (jas en rijbroek), kepie, veldmuts, handschoenen, broodtas 1916, set leren beenkappen, Sam Brownkoppel. Dhr. J. Gaasbeek: uit nalatenschap dhr. Uytenboogaard: een prent kapitein Rijdende Artillerie, diploma militaire hoefsmidschool (P.Admiraal 29/3/1920). Dhr. W.H. de Beaufort: een giberne artillerie. Mw. H.A.C. Nijpels-Tans: een gegraveerde huls (geboorte HKH Prinses Beatrix); een officiersstokje, een tegel van het verzet, een pantsergranaat met huls, een oranje sjerp, een vlag II–2–RA, documentatie, een asbak 2 RVA, een kompas, een Jena stereoscoop, een ingelijste prent Schaapskooi Ede (afscheidscadeau aan Genmaj Tans). Dhr J. Krikke: diverse wapenschildjes. Dhr. J.C. Verkerk en mw Pleijsier: een collectie mooie boeken. Mw. Kant-Keekman: een Reglement Vestingartillerie. Veteraneninstituut: een DVD UNMEE 2000-2010. Mw. J. Philippens: een dagorder van generaal Spoor, militaire kaarten van Java en Madura, een driekante doek met opdruk Nederlandse Leeuw, diverse schouderemblemen en rangonderscheidingstekens, foto’s en negatieven, documenten, ansichtkaarten en persoonlijke aantekenboekjes. Dhr. J. de Haan: 2x ansichtkaart LbO voorzien van postzegels van 2 en 3 cent.
Alle schenkers worden bij deze nogmaals hartelijk bedankt voor hun bijdrage om het Artilleristisch erfgoed te completeren.
38
NEDERLANDS ARTILLERIE M U S E U M
www.nederlandsartilleriemuseum.nl
Bijzondere schenkingen Schenking Lkol Art b.d. mr. C. Venemans Hartelijk dank voor de schenking van een serie boeken over krijgsgeschiedenis, veelal betreffende de Slag om Arnhem. In het bijzonder voor de antiquarische boeken “Oorspronck en de Voortganck vande Nederlantsche Oorloghen“, - “Historien der Nederlanden en haar Naburen Oorlogen” en “In Memoriam; Tafereelen uit Hollands tachtigjarigen Strijd”. Het betekent een waardevolle en kostbare aanvulling op de bibliotheek van ons Artillerie Documentatie Centrum.
Donatie Kol Art b.d. J. van Ballegooij Onze hartelijke felicitaties gaan uit naar Johan en Nelly van Ballegooij ter gelegenheid van hun gouden huwelijksfeest dat zij dit jaar hebben gevierd. Normaal worden er in deze rubriek geen felicitaties overgebracht. Maar een dankbetuiging is zeker op zijn plaats want door het paar is in plaats van stoffelijke blijken van waardering is er aan hun gasten gevraagd een donatie te doen voor het NAM. In totaal is er op deze manier een bedrag van 1.000 euro opgehaald dat o.a. besteed zal worden voor de inrichting van de “Luchtdoelartilleriehal” in paviljoen 4. Een geweldige geste die navolging verdient. Hee! U nog voorwerpen en/of documentatie met een relatie naar Defensie en in het bijzonder naar de Artillerie en waarvan U afstand wenst te doen? In dat geval even bellen met 0525-657310, fax 657311 of e-mail
[email protected] voor een afspraak om het af te leveren in ’t Harde of om het op te laten halen. Lkol art bd F.T. Dürst Bri%
Informatie gezocht en gevonden Na de oproep om informatie over een tijdens oefening overleden artillerist is een reactie uit Spanje ontvangen van aooi art b.d. Hans Vrije Maes dat dit bij 42 Afdva zou zijn gebeurd. Het betrof een dienstplichtige die tijdens een nachtstellingname buiten het voor rust met tape gemarkeerde gebied in zijn slaapzak was gaan liggen en daardoor door een munitietrekker werd overreden. Helaas nog geen verdere informatie.
Nieuwe informatie gezocht In de afgelopen tijd wordt er regelmatig gevraagd om informatie over opgeheven eenheden zoals b.v. over 53 Afdva. Veelal kan alleen worden verwezen naar de Traditiebundel Artillerie (HB 6-00) en het jubileumboek 325 jaar KVA. De enige mogelijkheid is het NIHM te Den Haag. Daar kan men (onder vermelding van het doel) een afspraak maken. De archieven van Defensie zijn na schoning in bewaring gegeven bij het Nationaal Archief (NA, eveneens in Den Haag). Het is mogelijk dat daar nog iets van deze afdeling terecht is gekomen. Er is via de inventaris van het NA op internet te bezien wat daar aanwezig is. (Cynisch: Wellicht zal een bezoek aan archieven van het voormalige Warchau Pact meer opleveren.) Helaas bestaat de indruk (na ervaring met het zoeken naar de archieven van b.v. 1 LK en 1 Lka), dat deze zijn geschoond door ondeskundig personeel. Van 1 Lka is nagenoeg alles vernietigd; in ieder geval het meest belangrijke: alles betreffende de vuursteun in het Legerkorps. Hierbij dan ook een oproep naar oud-dienstplichtig- en beroepsmilitairen die tot een eenheid hebben behoord hebben die deze plannen hebben opgesteld. Hee! U nog documentatie of mondelinge informatie over de bijlage vuursteun van de divisies, legerkorpsartillerie en legerkorps, dan is die van harte welkom bij het Artillerie Documentatiecentrum van het NAM.
39
Noot van de redactie: •
Kopij aanleveren in Word
•
Tekst moet plat zijn. Dus niet vet, onderstreept, met tabs of andere opmaak. Lever eventuele opmaakwensen op een aparte uitdraai mee.
•
•
•
•
Lever u kopij pas in als u er zeker van bent dat de inhoud niet meer aan wijzigingen onderhevig is. Auteurscorrecties hebben altijd invloed op reeds gerealiseerde opmaak. Indien dit niet mogelijk is omdat er b.v. ontwikkelingen gaande zijn, die u op dat moment van schrijven nog niet weet, meldt dit dan, dan kan er rekening mee worden gehouden. Lever altijd losse foto’s aan in jpg. Nooit foto’s in het worddocument verankeren. Dit levert een te lage resolutie op. Het formaat van de foto mag niet kleiner zijn dan 10 x 13 cm en moet een hoge resolutie (300 dpi) worden aangeleverd. Vergrotingen leveren bij te klein formaat of te lage resolutie onscherpe foto’s op of foto’s met lelijke vierkantjes (artifacten). Geen plaatjes / foto’s van het internet gebruiken. Deze hebben een te lage resolutie en u, en dus ook wij, lopen het risico van inbreuk op eigendomsrecht.
Ereleden Dhr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr.
Th. C. van der Aart J.A.H.M. Majoie R.P. van der Pol A.J.A. Beekmans F. van der Knaap
medeoprichter en eerste voorzi%er medeoprichter en ex-bestuurslid ex-bestuurslid ex-bestuurslid en redactielid tweede voorzi%er na oprichting
Activiteitencommissie Owi A.J.M. Witsiers Aooi J.L. de Brouwer Aooi C.J.M. Damen
Commissie van goede diensten Lid Lid Lid
Dhr. F. van der Knaap Dhr. A.J.A. Beekmans Dhr. J.Brood
tel: 038-4440994 tel: 076-5219238 tel: 026-3621476
Penningmeester Owi J.S. de Vries De Wimpel 9 8447 ED Heerenveen
Bankrelaties ING 5360680 ABN/AMRO 45.93.22.303 t.n.v. Penningmeester V.O.O.A. te Heerenveen
Secretaris VOOA Aooi R.J. de Vos Postbus 90004 3509 AA Utrecht E-mail:
[email protected] www.vooa.nl
Webmaster Mocht u om wat voor reden dan ook niet of niet geheel in staat zijn, aan het bovenstaande te voldoen, laat dat geen belemmering voor u zijn maar meldt dat aan de redactie. Wij zullen i.o.m. de vormgever een oplossing proberen te realiseren.
Aooi R.J. de Vos Jolstraat 90 1784 NL Den Helder Tel: 0223-660684 E-mail:
[email protected]
Redactie Aooi R. van Oudheusden Aooi H.Treffers Owi S.D. Bekkema Wim Speth e-mail:
[email protected] telefoon: 06-20427335
Redactieadres Postbus 90004 3509 AA Utrecht E-mail
[email protected]
Vormgeving ©H.H.W.
Oplage 450 exemplaren