Pers en Communicatie
PERSBERICHT
BESTENDIGE DEPUTATIE GEEFT GUNSTIG ADVIES OVER BESCHERMING MEER DAN 60 MONUMENTEN IN BRUGGE Sint-Andries, 5 december 2003
Onze ref.: 2003/DPC/PB/327
Contactpersoon: Kurt Maene Telefoon 050 40.74.07 Fax 050 40.74.00 e-mail:
[email protected]
De bestendige deputatie van West-Vlaanderen heeft een gunstig advies uitgebracht over de voorgenomen bescherming van zeven monumenten in de Brugse binnenstad die getuigen van het religieuze en sociale verleden van Brugge. De beschermingsprocedure werd opgestart door de Afdeling Monumenten en Landschappen van de Vlaamse Gemeenschap, naar aanleiding van het voltooien van de inventaris van het bouwkundig erfgoed van Brugge. In de Hugo Losschaertstraat, aansluitend bij de Jozef Reylandtzaal, bleef het 17e-eeuwse kloostercomplex van de Theresianen grotendeels bewaard. Deze kloosterorde had zich in 1626 in Brugge gevestigd en zou vanaf 1668 een klooster met kapel bouwen in de Ezelstraat. Na de afschaffing van de orde in 1783 werd het voormalig klooster ondermeer als militair hospitaal, kazerne en school gebruikt. De 17e-eeuwse structuur met overwelfde pandgangen en een kapittelzaal is nog duidelijk herkenbaar. Het kapucijnenklooster in de Boeveriestraat is van recentere datum. Het werd opgetrokken in 1867-1871 nadat het klooster op ’t Zand gesloopt werd voor de bouw van het station. De sobere bakstenen kerk werd uitgerust met neobarok meubilair van de hand van de Brugse beeldhouwer Hendrik Pickery. Het voormalig congregatiegebouw in de Westmeers, nu in gebruik als bibliotheekfiliaal Lode Zielens, dateert uit 1881 en is een fraai voorbeeld van neogotiek in de Brugse binnenstad. Het werd ontworpen door de Brugse oudheidkundige, aannemer en architect Karel Verschelde. Op de eerste verdieping was een kapel, waarvan de oorspronkelijke, kleurige interieurafwerking gedeeltelijk bewaard bleef. De Brugse godshuizen zijn een belangrijke getuige van het sociale verleden van Brugge. De stichting van het godshuis ‘Rooms Couvent’ in de Katelijnestraat dateert uit het derde kwart van de 15e eeuw. Het was eigenlijk een voortzetting van een al in de vroege 14e eeuw opgericht convent of aalmoezenhuis. De zuidvleugel van het godshuis, die nu als monument wordt voorgedragen, dateert nog grotendeels uit de 15e en 16e eeuw. Balklagen, oude binnendeuren en gotische haarden bleven bewaard. Het godshuis Van
Provinciehuis Boeverbos - Koning Leopold III-laan 41 ? B-8200 Sint-Andries ? Telefoon 050 40 31 11 ? Fax 050 40 31 00
Pers en Communicatie
Volden in de Boeveriestraat ontstond toen in 1614 de broers Van Volden een oude stichting opkochten en bestemden voor acht bejaarden. Het bakstenen huis waarin het godshuis werd ondergebracht dateert wellicht uit de 15e eeuw. Ook tijdens de vroege 20e eeuw werden nog nieuwe godshuiscomplexen opgericht. De godshuizen ‘De Schipjes’ (Peterseliestraat) en ‘De Croeser- De Ruysscher’ dateren respectievelijk uit 1908 en 1919. De bouw werd gefinancierd met schenkingen van enkele vooraanstaande Bruggelingen. Het ontwerp is telkens van de hand van de Brugse architect René Cauwe. De huisjes in neo-Brugse stijl zijn gelegen rond een binnenplaats, met centraal een waterput.
Daarnaast heeft de bestendige deputatie van West-Vlaanderen ook een gunstig advies uitgebracht over de voorgenomen bescherming van 59 woonhuizen in de Brugse binnenstad. De beschermingsprocedure werd opgestart door de Afdeling Monumenten en Landschappen van de Vlaamse Gemeenschap naar aanleiding van het voltooien van de inventaris van de Brugse binnenstad. Het gaat om een rijke selectie woonhuizen uit de 16e, 17e, 18e, 19e en 20e eeuw. Een van de opmerkelijkste voorstellen is het tegeltableau op de hoek van de Poitevinstraat en de Sint-Jorisstraat. Het tableau dateert uit 1900 en werd gemaakt door de Brusselse tegelproducent Hellemans op basis van een ontwerp van de Brugse kunstenaar Hendrik De Graer. Uitzonderlijk is dat het hier om een religieuze voorstelling gaat. Het oudste pand dat voor bescherming wordt voorgedragen is een bescheiden woning in de Peerdenstraat 8. De achtergevel van dit bakstenen huis bewaart fragmenten die dateren uit de 14e eeuw. De huidige straatgevel werd opgetrokken omstreeks 1500, vermoedelijk ter vervanging van een houten gevel. De gotische woningen in de Eekhoutstraat 3 en 11 werden in de loop van de 16e eeuw gebouwd. De eenvoudige gevels in de Beenhouwersstraat 16 en 63 zijn dan weer representatieve voorbeelden van de 17e-eeuwse woningenbouw in de binnenstad. Het ambachtshuis van de Huidenvetters, gelegen aan het gelijknamige plein, dateert eveneens uit de 17e eeuw. Een van de zijgevels werd in 1716 vernieuwd in een zwierige barokstijl. Tijdens de 18e eeuw werden oudere panden vaak verfraaid met een nieuwe gevel, zoals het huis met trapgevel in de Ezelstraat 1 illustreert. De classicistische woning in de Predikherenstraat 8 dateert uit de late 18e eeuw en heeft een intact bewaarde ruimte-indeling. Het huis ‘De Helm’ in de Ezelstraat 10-12 is een van de imposantste classicistische panden in de Brugse binnenstad. De woning bewaart nog een salon versierd met geschilderde, idyllische landschappen van de hand van de Brugse schilder Hubertus De Cock. Het interieur van het huis aan het Walplein 23 is eveneens met grote geschilderde landschappen versierd. Opmerkelijk zijn hier de invloeden van de interesse voor het verre Oosten. De empirestijl, die kort na 1800 een groot bloei kende, is eerder zeldzaam in de Brugse binnenstad.
Pers en Communicatie
De fraaie gevel van het huis Predikherenstraat 24 is ongetwijfeld het beste voorbeeld in Brugge. Voorbeelden van neoclassicistische architectuur zijn de huizen Sint-Jorisstraat 3 en 25. Tijdens de tweede helft van de 19e en de vroege 20e eeuw werd in Brugge in diverse neostijlen gebouwd. De glazenier Jules Dobelaere liet in 1906 een woning in neobarokstijl optrekken aan het Walplein. Het halfvrijstaande huis ‘Lanceloot Blondeel’, gebouwd in 1909 naar de plannen van architect Dumon, is een bijzonder exuberant voorbeeld van neo-Vlaamse renaissancestijl. Stadsarchitect Charles De Wulf tekende de plannen voor het neogotische herenhuis Ezelstraat 25. De hal werd afgewerkt met een koepel in metaal en glas, waardoor licht tot in het hart van de woning werd binnengebracht. Een van de merkwaardigste realisaties in de binnenstad naar ontwerp van De Wulf is het hoekhuis in de Eekhoutstraat 2 uit 1904-1905. Deze woning in neobarokstijl is gedeeltelijk over het voetpad gebouwd. Op deze manier kon de Eekhoutstraat verbreed worden, zonder het visuele aspect van deze plaats sterk te wijzigen. Het huis is een unieke illustratie van Charles De Wulf zijn stedenbouwkundige opvattingen, die sterk beïnvloed waren door de ideeën van Camillo Site en de Brusselse burgemeester Charles Buls. Het modernisme kreeg weinig kans in Brugge. Het woonhuis aan de GuldenVlieslaan, gebouwd in 1936-1937 naar een ontwerp van de Antwerpse architect Nachman Kaplansky, is dan ook uniek in Brugge. Tot slot wordt ook een selectie huizen langs de zogenaamde Brugse boulevards als monument voorgedragen. Tijdens de late 19e eeuw werd in Brugge gedacht aan het ontmantelen van de vroegere stadsomwalling, met de bedoeling om op de zo gewonnen gronden, gelegen aan de rand van de stad, burgerwoningen te bouwen. Uiteindelijk werd enkel de walgracht tussen de Ezelpoort en het Dampoortcomplex gedempt. Langs deze nieuwe laan (de Koningin Elisabehtlaan) en de andere straten richting het station op ’t Zand (Gulden-Vlieslaan, Hoefijzerlaan en Guido Gezellelaan) werden vanaf ca. 1900 een groot aantal burgerwoningen gebouwd in uiteenlopende neostijlen. Een van de opmerkelijkste voorbeelden is het huis in neorenaissance aan de Gulden-Vlieslaan, gebouwd in 1912 naar een ontwerp van Hendrik Fonteyne. Het huis Koningin Elisabethlaan 8 is een voor Brugge zeldzaam voorbeeld van de invloed van de artnouveaustijl.
De bestendige deputatie is van oordeel dat een bescherming als monument van al deze waardevolle panden gerechtvaardigd is. De definitieve beslissing berust bij Vlaams minister Paul Van Grembergen.
Pers en Communicatie
De volle dige lijst van 59 woningen in de binnenstad : 1. Beenhouwersstraat 10 2. Beenhouwersstraat 15 3. Beenhouwersstraat 16 4. Beenhouwersstraat 63 5. Beenhouwersstraat 106 6. Braambergstraat 10 7. Braambergstraat 12 8. Braambergstraat 18 9. Dijver 15: woning met tuinpaviljoen 10. Driekroezenstraat 17 11. Eekhoutstraat 2 12. Eekhoutstraat 3 13. Eekhoutstraat 8 14. Eekhoutstraat 11 15. Elf Juliestraat 43: Huis Lanceloot Blondeel 16. Ezelstraat 1 / Oude Zak 2 17. Ezelstraat 2 18. Ezelstraat 18 19. Ezelstraat 25 20. Ezelstraat 67-69 21. Garenmarkt 15 22. Groenerei 5 23. Gulden-Vlieslaan 26-27 24. Gulden-Vlieslaan 39 25. Gulden-Vlieslaan 42 26. Gulden-Vlieslaan 45 27. Gulden-Vlieslaan 48 28. Gulden-Vlieslaan 50 29. Gulden-Vlieslaan 53
Pers en Communicatie
30. Gulden-Vlieslaan 58 31. Huidenvettersplein 10-11: voormalig ambachtshuis van de huidenvetters 32. Jozef Suvéestraat 4 33. Koningin Elisabethlaan 2 34. Koningin Elisabethlaan 4 35. Koningin Elisabethlaan 6 36. Koningin Elisabethlaan 8 37. Koningin Elisabethlaan 10 38. Koningin Elisabethlaan 20 39. Nieuwe Gentweg 21 40. Nieuwe Gentweg 49 41. Nieuwe Gentweg 100 / Werkhuisstraat 1 42. Onze-Lieve-Vrouwekerkhof-Zuid 14 43. Oude Zak 1: voormalige brouwerswoning met ketelhuis en paardenstal 44. Oude Zak 35 45. Oude Zak 37: woning met tuinpaviljoen 46. Peerdenstraat 8 47. Poitevinstraat 2: tegeltableau 48. Pottenmakersstraat 26 49. Pottenmakersstraat 30 50. Predikherenstraat 8 51. Predikherenstraat 24 52. Sint-Jorisstraat 3 53. Sint-Jorisstraat 10-12 / Jan Miraelstraat 17-19: herenhuis met pakhuis 54. Sint-Jorisstraat 20 55. Sint-Jorisstraat 25 56. Steenhouwersdijk 5 57. Walplein 23 58. Walplein 39 59. Witteleertouwersstraat 17-19: poortgebouw en woonhuis
