Beste leerkracht, In deze handleiding vindt U alle informatie over de stadswandeling doorheen het historisch centrum van Antwerpen die we ontwikkeld hebben in het kader van het project ‘Rockox feest!’. Concept De leerlingen worden opgedeeld in vijf groepen die het tegen elkaar moeten opnemen in een actieve zoektocht doorheen het centrum van Antwerpen. Ze zullen hierbij in een cirkelbeweging vijf historische locaties bezoeken waar ze telkens een opdracht moeten vervullen. Elke opdracht behandelt een ander aspect van Rockox’ leven en er wordt steeds verwezen naar de algemene, historische achtergrond. De wandeling wordt afgerond met een interactieve quiz waarin getest wordt of elke groep de opdrachten succesvol heeft uitgevoerd. Naast de vijf opdrachten is een doorlopende opdracht het invullen van een tijdslijn waarbij ze gebeurtenissen uit het leven van Nicolaas Rockox moeten combineren met algemene politieke, religieuze en economische gebeurtenissen. Route Het startpunt van de wandeling is het Museum Rockoxhuis waar je (na reservatie) al het nodige materiaal voor de wandeling aan de balie vindt. Hier worden de groepen ingedeeld en krijgt elke groep een startlocatie toegewezen. De route van de wandeling brengt elke groep in een cirkelbeweging langs de vijf locaties, maar elke groep begint op een andere plaats. Er is geen uitgestippelde route tussen de locaties, maar elke groep moet zelfstandig zijn weg zoeken. Bij elke locatie die ze aandoen, moeten ze een kleine waarnemingsvraag juist beantwoorden om de volgende locatie te weten te komen. Zo zou een vraag bij het stadhuis bijvoorbeeld kunnen zijn: ‘Hoeveel wapenschilden herken je in de gevel?’ - Antwoord A: 5 => Rubenshuis - Antwoord B: 8 => Museum Plantijn-Moretus - Antwoord C: 12 => Carolus Borromeuskerk In dit (fictieve) voorbeeld is B het juiste antwoord en moet de groep dus van het stadhuis naar het Museum Plantijn-Moretus gaan. Ze hebben enkele hulpmiddelen om hen te helpen bij het vinden van de verschillende locaties. Eerst en vooral hebben ze een stadsplan waarop alles aangeduid staat, daarnaast kunnen ze raad vragen aan voorbijgangers op straat en in het Antwerpse straatbeeld staan er overal wegwijzers. Dit spelelement is tegelijkertijd ook een controlemechanisme omdat alle groepen zo alle locaties moeten aandoen.
Locatie
Historische achtergrond
Opdracht
Startlocatie groep
Carolus Borromeuskerk
Religieus-politiek
Inlevingsopdracht
Jezuïeten
Economisch-militair
Kaartoefening
Spaanse kooplui
Politiek
Wapenschild tekenen Brede Raad
4. Plantijn-Moretus
Humanisme
Brief Schrijven
Humanisten
5. Rubenshuis
Kunst
Zoek de 7 verschillen
Schilders
1.
Het Steen & de Schelde Stadhuis & 3. Grote Markt Vlaeykensgang 2.
Locaties De stadswandeling brengt de leerlingen dus langs vijf locaties in het centrum van Antwerpen, die elk voor een bepaald facet van het vroege zeventiende-eeuwse Antwerpen staan. De opdracht op elke locatie heeft dus een andere invalshoek. Zo krijgen de leerlingen uiteindelijk een vrij volledig beeld van het leven in die periode. De rode draad doorheen de wandeling is het leven van Nicolaas Rockox dat bij elke locatie ter sprake komt en de ideale insteek is om de algemene geschiedenis te verlevendigen. U kunt de route al eens bestuderen via deze Google Map zodat U al een visueel beeld heeft van de af te leggen weg. In onderstaande tabel staat de belangrijkste informatie ook kort samengevat. Indeling groepen De klas wordt verdeeld in vijf groepen die elk een sociale groep van de toenmalige maatschappij vertegenwoordigen. Elke groep heeft een locatie die past bij zijn ‘afkomst’ en dit is dan ook zijn startlocatie. Elke leerling krijgt een individueel paspoort met uitleg over zijn persoonlijke personage. Zo kan iedereen zich beter inleven en zo krijgen ze ook meer achtergrondinformatie over hun groep. Het indelen van de groepen kan het beste al op voorhand gebeuren in de klas om de uitleg van het spel te vergemakkelijken. Hiërarchie 1. Persoon 1 2. Persoon 2 3. Persoon 3 4. Persoon 4 5. Persoon 5
Functie Drager Tijdsbewaker Schrijver Kaartlezer Voorlezer
6. Rockox (6)
Leider
Opdracht voorstellen tijdens de quiz Carolus Borromeuskerk Het Steen Stadhuis Plantijn-Moretus Rubenshuis Doorlopende opdrachten - schelpen uitwisselen - tijdslijn
Elk personage heeft een eigen functie zodat de verantwoordelijkheden binnen elk groepje automatisch verdeeld zijn. Iedereen krijgt ook op voorhand een bepaalde rol toegewezen voor de quiz zodat ze zich hierop kunnen voorbereiden. Zo bepaalt je personage dus je functie binnen je groepje en welke opdracht je tijdens de quiz moet voorstellen. Als je klas minder dan 30 leerlingen telt, geef je sommige leerlingen meerdere kaartjes zodat alle functies toch aan bod komen. Je kan ook altijd één of meerdere personage weglaten uit elke groep, zolang het niet persoon 1 en 6 is. Spelelement Daarnaast is het ook belangrijk om op te merken dat er een hiërarchie is tussen de verschillende personages waarbij Rockox telkens bovenaan staat. Wanneer twee groepen elkaar tijdens de wandeling tegenkomen, moeten ze per twee tegenover elkaar gaan staan en zich aan elkaar voorstellen. Het personage met de hoogste rang wint en krijgt als beloning het schelpje van zijn tegenstander. De bedoeling is om per groep zoveel mogelijk verschillende soorten schelpen te verzamelen. De wandeling bevat dit spelelement om de leerlingen enthousiast te maken zonder in te boeten aan informatieve waarde. Taak leerkracht Omdat de leerlingen alle informatie op zak hebben tijdens de wandeling en volledig zelfstandig hun weg moeten zoeken, heeft U als leerkracht eerder een begeleidende functie om alles in goede banen te leiden. Hieronder volgt een chronologisch verloop van Uw taken als leerkracht. Start wandeling: Aan de balie van het Museum Rockoxhuis vindt U (na reservatie) de vijf rugzakken waarin alle informatie zit die elke groep nodig heeft om de wandeling te kunnen afleggen. Er is ook één rugzak voorzien voor de begeleider met alle praktische informatie. In elke rugzak zit een checklist zodat U kunt controleren of al het nodige materiaal aanwezig is. In het Museum Rockoxhuis kunt U in de filmzaal rustig de uitleg van de wandeling doen. 1. Indelen van de groepen: Geef elke groep zijn eigen rugzak waarin alle informatie zit. 2. Praktische informatie afspreken: Spreek een duidelijk uur af waarop de leerlingen opnieuw in het Rockoxhuis moeten zijn. Reken erop dat de wandeling minstens 2 uur duurt. In elke rugzak zit een fiche met het nummer van het Rockoxhuis zodat ze met iemand contact kunnen opnemen in geval van nood. U kunt ook altijd Uw persoonlijk nummer aan de leerlingen geven. Als dit eenmaal gebeurd is, kunt U het best kort de bedoeling van het spel uitleggen. Deze informatie vinden ze ook terug in hun rugzak, maar dit kan het best samen overlopen worden aan het begin van de wandeling.
1. Doel: alle opdrachten oplossen door de vijf locaties te bezoeken 2. Hoe locaties vinden? Op elke locatie is er een doorschuifopdracht en dan moeten ze zelf de weg zoeken. Als hulpmiddel beschikken ze over een stadsplan, ze kunnen de weg vragen aan voorbijgangers en er staan overal borden in het straatbeeld die de weg wijzen naar de grote locaties. 3. Spelelement: als ze een andere groep tegenkomen moeten ze per twee gaan staan, zich aan elkaar voorstellen en de persoon met de hoogste rang wint het schelpje van de tegenstander. Wijs hen er ook op dat elk personage een eigen functie heeft. 4. Tijdslijn: om de tijdslijn te kunnen invullen moeten ze de informatie van hun personage en de tekstjes van de opdrachten aandachtig lezen. Nu zijn de leerlingen klaar om naar hun startlocatie te vertrekken en aan de rest van de wandeling te beginnen. Tijdens wandeling: De leerlingen bezoeken tijdens hun route twee musea (het Rubenshuis en het museum Plantijn-Moretus) waar ze telkens op het binnenplein een opdracht moeten oplossen. De toegang tot de musea is gratis voor scholen en de medewerkers van de beide musea zijn op de hoogte van de wandeling. U moet echter wel voor elke leerling een ticketje vragen aan de kassa. Daarom is het nodig dat U op die (twee) plaats(en) ter plaatse bent om de praktische zaken in goede banen te leiden. Hierdoor kunt U ook op twee plaatsen controleren of de leerlingen nog op schema zitten en hen eventueel aansporen om er vaart achter te zetten. Einde van de wandeling: Quiz De wandeling wordt afgerond met een quiz waarin wordt getest of elke groep alle opdrachten succesvol heeft afgerond. Deze quiz kan doorgaan in de binnentuin van het Museum Rockoxhuis of in de filmzaal. In de eerste ronde wordt er gekeken welke groep de meeste schelpen heeft verzameld. De Rockox van elk groepje is verantwoordelijk voor deze ronde. In de tweede ronde stelt iemand de tijdslijn van hun groepje voor. In de derde ronde worden de vijf opdrachten overlopen. Na de wandeling Wanneer de quiz afgelopen is en er een groepje tot winnaar gekroond is, moeten de rugzakken opnieuw afgegeven worden aan de inkombalie van het Museum Rockoxhuis. In elke rugzak zit een checklist zodat U kunt controleren of alle nodige spullen aanwezig zijn. Gelieve zorg te dragen voor het aanwezige materiaal en eventuele ontbrekende papieren te melden aan de inkombalie.
Praktische informatie Als U met Uw klas wilt deelnemen aan deze wandeling, kunt U contact opnemen met de Publiekswerking van het KMSKA om het nodige materiaal tijdig te reserveren. U kunt hen op verschillende manieren contacteren: Publiekswerking KMSKA Tel + 32 3 224 95 61 Fax + 32 3 248 08 10
[email protected] Korte inhoud Vertrek/Aankomst: Museum Rockoxhuis Deelnemers: 25 – max 30 leerlingen Duur: 2,5 uur (het museum opent om 10u) Kostprijs: gratis Locaties: meer informatie vindt U op deze Google Map. 1. Carolus Borromeuskerk 2. Het Steen & de Schelde 3. Stadhuis & Grote Markt 4. Museum Plantijn-Moretus 5. Rubenshuis Concept: Actieve zoektocht doorheen het historisch centrum van Antwerpen waarbij leerlingen diverse opdrachten moeten vervullen.
