Bestaande bouw verduurzamen met warmte
1 oktober 2015 Peter Heijboer
Onderwerpen 1.
Routes voor verduurzamen bestaande bouw – –
2.
Kenmerken Nul-op-de-meter concept (Energiesprong) Case studie galerijflat
Organisatiemodellen en tariefstructuren
2
1. Routes verduurzamen bestaande bouw
3
Illustratie van route 1 Aanpak Energiesprong • • • • •
Renovatieconcept: maximale vraagbeperking, elektrische warmtepomp, PV-panelen Focus op levensduurverlenging 40 jaar Forse comfortverbetering Nul-op-de-meter garantie voor ‘gemiddelde’ woning Geen energierekening maar Woonbundel – Gebaseerd op gemiddeld verbruik
• •
Consortium treedt op als EnergieBV en garandeert NoM voor 10 jaar Aanpak moet nog rendabeler worden na industrialisatie/innovatie 4
Beperkingen NoM-concept • Veel vastgoed nog te jong voor levensduurverlenging • Opbrengst uit Woonbundel (€ 35k) dekt de kosten voor de • • •
ombouw (€ 70k) niet Ruimtebeslag warmtepomp en boiler Bij flats passen de PV-panelen niet op het dak Nom vooral interessant voor grondige renovatie rijwoningen
Er zijn meer concepten nodig om nationale doelen te halen
NoM Groningen (bron Energiesprong.nl)
NoM Heerhugowaard (bron Energiesprong.nl)
5
Case studie galerijflat •
Referentiecomplex: galerijflat met blokverwarming en te vervangen geisers
•
Doorgerekende varianten: 1. Blokverwarming en geisers 2. Individuele ketels 3. Warmte-units 4. Warmte-units + rendabele besparingsmaatregelen (route 2) 5. Warmte-units + maximale warmtevraagreductie 6. All electric aanpak Energiesprong (route 1) Varianten 4 t/m 6 zijn aangevuld met PV-panelen, zodat Energie-Index = 0
6
Gehanteerde uitgangspunten • Voor het referentiecomplex speelt de wens om geisers te vervangen (budget € 2.800,-)
•
Alleen (meer)investering voor energiemaatregelen zijn meegewogen in business case – dus niet het gehele renovatiebudget á € 60 á 70.000,-
•
Equivalent opwekkingsrendement warmtenet (EOR) = 200%
•
Optimale omstandigheden warmtenet: – De meeste gebouwen in de (deel)wijk kunnen in hetzelfde jaar op het warmtenet aangesloten worden
7
Resultaten case studie galerijflat Referentie gas 1. Blokverwarming en geisers
2. Individuele ketels
Energiesprong
Warmteversnelling 3. Warmtenet (bij geiser en ketelvervanging)
4. Optimaal vraag + warmtenet
5. Maximaal vraag beperken + warmtenet
6. Maximaal vraag beperken + warmtepomp (all-electric)
Energie-Index Alleen casco
2,05 (D)
1,54 (C)
1,26 (B)
1,03 (A)
0,87 (A)
0,0 (A++)
n.v.t.
n.v.t.
0,77 (A+)
0,0 (A++)
0,0 (A++)
n.v.t.
Casco + warmtenet
Benodigde PV-oppervlak per woning Voor EI = 0 (bij EOR 200%)
-
-
-
19 m²
18 m²
23 m²
Voor NoM (bij EOR 200%)
-
-
-
25 m²
28 m²
40 m²
8,8%
4,1%
1,8%
Rentabiliteit gehele energieconcept bij EI=0 (IRR 30 jaar) Maatschappelijke kostenbenadering
-
-
15,6%
Conclusies case studie (1) • Rentabiliteit conform MKBA – Variant 5 (warmtenetten en optimale vraagreductie) is rendabel. Dit is de meest kosteneffectieve route naar EI=0. – Varianten met warmte scoren beter dan variant 6 “all electric” – Varianten 5 en 6 met maximale vraagreductie zijn (nog) niet rendabel. Doorontwikkeling pre-fab en industrialisatie nodig.
•
De benodigde PV past niet op het dak – Flat met 8 verdiepingen heeft slechts ruimte voor ca. 10 m2 (bij rijwoningen zou dit wel passen) – Warmtenet leidt tot minder PV dan in “all electric” variant (5 m2 minder bij EI=0 en 15 m2 minder bij NoM) 9
Conclusies case studie (2) •
Aansluiting op duurzaam warmtenet is concurrerend met de elektrische warmtepomp uit all electric concept
•
Route 2 heeft veel voordelen voor bestaande (hoog)bouw – In goed behapbare stappen te realiseren – Minder kapitaalintensief – Comfort en duurzaamheid voor bewoner
• Blokverwarming ombouwen naar individueel verketelen zet het verduurzamen van vastgoed op achterstand.
10
2. Organisatiemodellen en tariefstructuren
11
Toekomstscenario warmtenet •
Oud: monopolie Starre tariefstelsels en de consument is soms duurder uit
•
Nieuw: samenwerken Warmtenet als platform voor nieuwe initiatieven Tariefstructuren die aansluiten op wat de klant wil
12
Nieuwe samenwerkingsmodellen •
Uitgangspunt moet zijn: woonlast&energiegarantie (weg) - bewoners gaan niet meer betalen dan in huidige situatie - duurzame en comfortabele woning
•
Integrale aanpak: aanleg groen warmtenet en aanpak gebouwschil combineren
• De keten is rendabel. Revenuen evenwichtig verdelen over stakeholders
• Stakeholders maken gebruik maken van elkaars kracht 13
Wet van de communicerende vaten • Integrale projectbenadering nodig: Integratie kapitaalslasten corporatie, huuropbrengsten, Financieel projectrendement interne renovatieen onderhoudsbudgetten, warmtetarieven, kookgas, bewonerslasten
DAEB status
EnergieprestatieVoordeel voor de bewoner vergoeding Woonlastengarantie
Warmtewet
14
Wat is nodig voor de Warmteversnelling? • Transparantie en wederzijds vertrouwen stakeholders •
Gebruik maken van financiering tegen lage rente: – Infrastructuur: energiefondsen overheid, pensioenfondsen – Schilverbetering en leidingwerk in woningen: via WSW – Participatie particuliere woningbezitters: crowd funding
•
Lange termijn denken (> 30 jr) met visie op verduurzaming
•
Grootschalig denken op wijk- en stadsniveau grotere schaal bevordert de betaalbaarheid
•
Echt duurzame warmtebronnen
15
Wat is nodig voor de Warmteversnelling (2) •
Ontwikkel tariefarrangementen toegesneden op doelgroep
•
Huurders/VVE’s: –
Standaard woning: o o
–
Bij zeer goed geïsoleerde woningen o o
–
•
Handhaaf warmtetarief € 23,-/GJ (stimulans energiebesparing). Zoek korting in vastrechtcomponent In vastrecht Basisbundel opnemen van 15 GJ warmte (afhankelijk van woningtype en gezinssamenstelling) Bijbetalen per GJ boven dit basisverbruik
Bewustwording bewonersgedrag via een moderne kamerthermostaat.
Particuliere woningeigenaren: – –
Meeprofiteren rendement warmtebedrijf via crowd funding of participatie Analogie zoeken met warmtepomp en zonnepanelen o o
Meefinancieren in hypotheek of via Energiefonds Terugverdientijd creëren (na 10 of 15 jaar)
16
De Warmteversnelling … kunnen we waarmaken met een goed aanbod aan de klant
17
