Werkgroep Techniek & Innovatie Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer – DWA DREAM
Introductie ! Werkgroep Techniek & Innovatie ! Doelstellingen werkgroep – Kansen en knelpunten inzichtelijk maken – Informeren van potentiële opdrachtgevers – Oproepen van een stimuleringsmodel vanuit de overheid – Input aanleveren voor een richtinggevend media-artikel
Waarom de focus op bestaande bouw? ! Met groene warmte CO2-emissiereductie tot 60% mogelijk ! Enorme potentie: > 7 miljoen bestaande woningen in Nederland ! Belangrijke doelgroep om energiedoelen te behalen – Landelijk doel: 14% duurzaam in 2020 – Gemeentelijke doelstellingen: … ! Energielabels bestaande bouw: Europese verplichting vanaf 1 januari 2013
Visie op nieuwbouw ! Bouwtempo onzeker (risico bij voorinvesteringen) ! Warmtevraag nieuwbouwwoningen daalt – Driedubbelglas, betere isolatie – Betere bouwkwaliteit (kierdichting)
! Passiefhuis concept met individuele warmte-opwekkers past beter?
Waar liggen de kansen? ! Warmtenetten in binnenstedelijk gebied (woningcorporatie bezit) ! Aansluiten bij renovatieplannen (waardevermeerdering vastgoed) ! Type bebouwing – Hoogbouw met collectieve ketels – Hoogbouw met individuele gashaarden en geisers – Hoogbouw met individuele cv-ketels – (Laagbouw aansluiten vergt hoge investering)
Knelpunten warmtenetten voor bestaande bouw 1. Techniek 2. Organisatie 3. Economie
! Deze drie items moeten voldoende in balans zijn voor een succesvol project
Techniek ! Technische knelpunten zijn oplosbaar door maatwerk ! Ombouw naar elektrisch koken (nieuw pannenset, fornuis) ! Ruimtebeslag in de woning (bijvoorbeeld de enige bergkast sneuvelt voor de warmte-afleverunit) ! Inpassing warmtenetten in bestaand gebied ! Aandacht voor cv-temperatuur: - Taanvoer 90 naar 70°C - Tretour verlagen door inregelen ! Bestaand cv-net met strangen per gevel maakt individuele bemetering lastig
Economie ! Bestaande bouw heeft 30 tot 40% hogere warmtevraag dan nieuwbouw ! Door extra inkomsten meer investeringsruimte voor lastiger tracé ! Resultaat is +/- kostenneutraal ten opzichte van nieuwbouw Twee routes naar energielabel A 1. Besparen (woninggebonden maatregelen) 2. Vergroenen (groen warmtenet met geothermie, biomassa, restwarmte)
Routes naar energielabel A
Route 2: Vergroenen (groen warmtenet) is meest kosteneffectief
Kenmerken van route 2: groene warmte ! Alleen kosteneffectieve woningmaatregelen toepassen: - spouwisolatie, HR++ glas, etc. - efficient ventilatiesysteem
! Woningmaatregelen terugverdienen door beperkte extra huur (labelsprong F naar D/ C) ! Bewoners kunnen blijven wonen tijdens renovatie (geen verhuiskosten, leegstand)
Organisatie Complex proces, vele partijen en belangen ! Warmtenetten bewoners – Bij verduurzamen hoort energielastenverlaging – Imago stadsverwarming (monopolist, duur)
! Woningcorporaties – Grote wijzigingen kan alleen bij toestemming 70% bewoners of mutaties – Corporatie investeert, huurder profiteert – Renovatiemoment (ketelvervanging) afwachten
! Gemeente – Energieambitie verzilveren – Initiator en spin in het ‘warmteweb’
Nieuwe organisatiemodellen ! Top down of bottom up? – Aansluitplicht: Rotterdam, Amsterdam – Vrijwilligheid: Dordrecht, Deventer
! Nieuwe energiebedrijven – Gemeente/burgers als aandeelhouder (HVC) – Winsten met elkaar delen (lagere warmteprijs)
! Burgerparticipatie – Keuze tussen: – Draagvlak zoeken bij vooraf uitgewerkt plan – Inspraak faciliteren (uitkomst is onzeker) – Aangesloten bewoners moeten ambasadeurs worden in de woonwijk
Welke stimulering kan de overheid leveren? ! Stabiel beleid rondom subsidies (SDE warmte), zie successen in Duitsland, Denemarken. ! Rekenmodellen: EPG, EMG, WWS en energielabels goed integreren. Hierin tevens groene warmte evenwichtig waarderen. ! Huurprijs woningen met energielabel G aftoppen?
De toekomst ! Beginnen met laaghangend fruit => Kleine initiatieven nabij restwarmtebronnen ! In een later stadium => Kralen rijgen (projecten onderling verbinden en tussengebieden aansluiten)
