Best Practice Plan: Kwaliteit verpleeghuiszorg, ruimte voor ambitieuze aanbieders. Van de zorgaanbieder: Stichting Hervormde Wooncentra Ede, Zorgcentrum Bethanië, Platteelhof 3, 6711 JK in Ede Bestuurder: Aline Poolen – van den Brink, MBA Contactgegevens:
[email protected];
[email protected], tel:0318 689999 / 06 40547102 Contactpersoon: Aline Poolen – van den Brink Visie op kwaliteit: samenvatting meerjarenbeleidsplan 2015 – 2018: http://www.bethanie.nl/wp-content/uploads/2015/01/strategischbeleidsplan.pdf. Vanuit de visie van Bethanië kiest Bethanië voor cliëntenpartnerschap als basisstrategie van de zorgorganisatie. We richten ons volledig op de kwetsbare, oudere cliënt en stemmen, in samenspraak met hun naasten en mantelzorgers, onze zorg ondersteuning af op hun wensen en behoeften en op wat nodig is. Medewerkers bouwen een langdurige vertrouwensband met hen op, zodat zij weten wat er speelt bij onze cliënten. Bethanië is een betrouwbare partner, al meer dan 65 jaar geworteld in de Edese samenleving. De medewerkers kennen onze cliënten! Bethanië levert deze zorg vanuit een christelijke visie. Dat is vaak de reden dat cliënten voor Bethanië kiezen. Echter alle ouderen met een geldige indicatie zijn welkom in Bethanië. Onze professionals maken de kwaliteit; zij maken hét verschil. Zij staan dicht bij de cliënt en kunnen daardoor het best adviseren wat de meest passende totaaloplossing is voor de cliënt. Daarom krijgen professionals in Bethanië de ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen, creatieve oplossingen te bedenken en in overleg met de cliënt beslissingen te nemen. Wij stimuleren een veilige cultuur in de organisatie door functioneel eerlijk te zijn, door elkaar aan te spreken op fouten of verbetermogelijkheden en te leren van goede voorbeelden en fouten. Bethanië maakt gebruik van een moderne accommodatie die volledig nieuw is, past in de huidige wensen van cliënten en optimaal aansluit bij de transformatie die gaande is in de zorg. Kwetsbare ouderen kunnen op deze locatie zowel intramuraal als extramuraal wonen, in een passende, veilige omgeving. Cliënten kunnen gebruik maken van alle aanvullende faciliteiten en diensten van Bethanië. Mantelzorgers kunnen gemakkelijk participeren in de zorg wanneer zij zelfstandig in een huurappartement wonen en de partner op een beschermde afdeling voor cliënten met een dementie verblijft. Hier wordt voorzien in een behoefte van ouderen die zo lang mogelijk als echtpaar dicht bij elkaar willen samenleven, zo is gebleken. Het is opvallend dat de beide benoemde hoofdaspecten van het plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’ centraal staan in de visie en meerjarenstrategie van Bethanië. Ons Best Practice plan versterkt duidelijk de positie van de cliënt en onze organisatie biedt veel ruimte aan de professional. Daarnaast sluit ons plan goed aan op de door u genoemde strategische thema’s die het tot stand komen van nieuwe zorgconcepten kunnen stimuleren zoals gedifferentieerd woningaanbod, kleinschaligheid en persoonsvolgende bekostiging. Vanuit de scenarioanalyse in het meerjarenbeleidsplan van Bethanië houden wij rekening met een pessimistisch scenario voor een kleine zorgorganisatie als Bethanië. Het blijkt al vanuit realiteit dat meerdere kleinere zorgorganisaties (vaak gericht op een specifieke cliëntbehoefte) in de afgelopen maanden overgenomen worden door grote zorgorganisaties*. Algemeen bekend is dat deze specifieke huizen op den duur hierdoor hun kleur en eigenheid verliezen. Dit is niet zozeer vervelend voor kleine organisaties want die zijn er niet voor zichzelf. Dit is vervelend voor de cliënt omdat deze - als de trend van schaalvergroting zich voortzet - weinig echte keuzemogelijkheden meer overhoudt. Dit terwijl de nieuwe zorgconsument juist behoefte heeft aan meer keuzemogelijkheden. Een neveneffect is dat er
1
minder zorgaanbieders op de zorgmarkt overblijven waardoor er minder concurrentie is en zorgorganisaties minder worden getriggerd om goede kwaliteit te leveren. Is de (basis) kwaliteit van zorg nu op orde? Bethanië doet mee met de Benchmark van ActiZ waaraan zorgorganisaties één keer per drie jaar deelnemen. In deze benchmark worden uitkomsten van drie afzonderlijke, onafhankelijke onderzoeken naast elkaar beoordeeld: cliënttevredenheid, medewerkerstevredenheid en de gezondheid van de financiële bedrijfsvoering. Bethanië was koploper in 2010 en is ook in 2013 weer koploper geworden in de zorg. Dit betekent dat op alle drie de onderdelen gescoord wordt in klasse A. Bethanië was tussen 2007 en 2013 HKZ gecertificeerd. In 2014 is Bethanië overgaan op het cliëntgerichte kwaliteitssysteem Prezo omdat Bethanië de behoefte voelde om de systeemwereld van HKZ los te laten in het belang van de cliënt. Bij Prezo is het startpunt de leefwereld van de cliënt en de door hem / haar ervaren kwaliteit. In december 2014 / januari 2015 heeft Bethanië het Gouden Keurmerk van Prezo ontvangen. Bethanië heeft in oktober 2012, voorafgaand aan de verhuizing in december 2012, een algeheel inspectiebezoek gehad. Er waren, aldus de Inspectie voor de Volksgezondheid, voorafgaand aan de overgang van een verzorgingshuissituatie naar een verpleeghuissituatie geringe risico’s aanwezig met betrekking tot verantwoorde zorg. Bethanië heeft hierop een plan van aanpak geschreven ter verbetering en de uitvoering daarvan in haar nieuwbouw volledig uitgevoerd en naar tevredenheid van de Inspecteur verbeterd. In het voorjaar van 2013 is de Inspectie opnieuw geweest voor een toekenning van een BOPZ erkenning van de organisatie, op de afdeling kleinschalig wonen voor cliënten met dementie. Bethanië heeft deze erkenning ontvangen van de Inspecteur. Naast de landelijke ‘lijstjes’ waarop Bethanië altijd hoog scoort, staat Bethanië in Ede en omgeving vooral bekend als een huis dat de kwaliteit goed op orde heeft, maar bovenal oprechte aandacht voor de cliënt toont. Juist ook de zogenaamde ‘stille waarden’ krijgen bij Bethanië aandacht zoals die ene knipoog, een schouderklopje, het zingen, of indien gewenst het samen bidden voor het slapen gaan of Bijbellezen. De hoge waardering in het publieke domein manifesteert zich ook in de lange wachtlijst met wens- en actief wachtenden die Bethanië structureel heeft. Door het zorgkantoor wordt nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen wens- en actief wachtenden. In de praktijk merken wij dat bijna alle cliënten op onze wachtlijst actief wachtend zijn. Degenen die een plaats aangeboden krijgen weigeren maar zelden. Men wacht soms onverantwoord lang tot het moment dat door Bethanië een appartement aangeboden wordt. Voor de huidige 57 intramurale beschikbare plaatsen heeft Bethanië een wachtlijst van 40 á 50 cliënten met een geldige CIZ indicatie. Kennelijk is Bethanië in staat om cliënten in de huidige situatie al zorg van een hoog kwaliteitsniveau te bieden waaraan veel kwetsbare ouderen met een intensieve zorgbehoefte in de gemeente Ede en omgeving behoefte hebben. Bethanië is continue in beweging om steeds opnieuw zich aan te passen aan de cliëntbehoefte en de vraag van cliënten goed te monitoren en daardoor kwaliteit te bieden. Dit willen we graag behouden en gunnen we alle cliënten die graag bij Bethanië willen wonen. Nu komen cliënten regelmatig niet in aanmerking voor Bethanie en laten zij zich noodgedwongen opnemen in een zorgorganisatie met leegstand. Waarom heeft een zorgorganisatie leegstand? Kennelijk omdat zij minder goed in staat is de cliënt te voorzien van kwalitatief goede zorg en begeleiding in een gewenste sfeer. Van de locaties: Naam en adres van zorglocatie: Aantal Wlz cliënten: Aantal medewerkers:
Woon-, Zorg, en Dienstencentrum Bethanië, Platteelhof 3 ca. 57 cliënten met een, zzp 4, 5, 6, 7 en 8 met en zonder behandeling en incidenteel zzp 10 150 / 75 fte 2
Personeelsmix:
op deze locatie werken grotendeels verzorgenden niveau 3. Daarnaast heeft iedere afdeling minimaal twee niveau 4 verpleegkundigen. In de wijkverpleging zijn vier wijkverpleegkundigen niveau 5 werkzaam waaronder ook een casemanager dementie. Er is 24 uur per dag een verpleegkundige op locatie aanwezig. Daarnaast werken er woonzorgassistenten op de kleinschalige woningen onder supervisie van een woonbegeleider met minimaal niveau 3). Aard van de geleverde zorg: doelgroep somatiek en psychogeriatrie. Niet Wlz –zorg die wordt geleverd: WMO: huishouding en begeleiding in de vorm van dagbesteding en individueel. Zvw: wijkverpleging én extramurale palliatieve zorg geclusterd aangeboden in Hospice Ede, De Olijftak met 5 plaatsen. Is er sprake van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar? Nee Is de basis kwaliteit van zorg nu op orde? Ja Toelichting op voorstel: Doelstelling: De positie van de Wlz-cliënt werkelijk centraal stellen en daarmee versterken inzake de keuze voor de zorgorganisatie/locatie waar de cliënt graag de nodige zorg wil ontvangen en wil wonen. De aangeboden zorg en ondersteuning door professionele medewerkers is passend, naar wens en sluit zo volledig mogelijk aan bij de zorgbehoefte en levensgewoonte van de zorgvrager. Bethanië zou in het belang van de cliënten op haar wachtlijst graag willen ‘experimenteren’ in de praktijk met Persoonsvolgende bekostiging met als doel meer regie en eigenaarschap neer te leggen bij de cliënt. Hoe meer keuzevrijheid, hoe meer de middelen die de cliënt nodig heeft, dienen te volgen naar de cliënt en naar de zorgverlener die met hem en zijn naasten de zorg organiseert en levert. Dit betreft een breder perspectief en dus niet alleen de bekostiging van zorg. Dit maakt dat alle schakels in de keten hierin volgend zouden moeten zijn. Te denken valt aan het stellen van indicaties, de inkoop van zorg, en de wijze van verantwoording van geleverde zorg. Om de uitvoering van dit ‘Best Practice’ plan overzichtelijk en bestuurbaar te houden heeft het de voorkeur van Bethanië stapsgewijs te gaan experimenteren; te beginnen bij persoonsvolgende bekostiging. De praktijk zal uit gaan wijzen wat de eerstvolgende vervolgstap daarna zou kunnen zijn. Het een hangt namelijk samen met het ander. Cliënten in de Wlz zijn afhankelijk van langdurige zorg in hun dagelijks functioneren. Dit betekent dat de keuze voor een zorgaanbieder erg belangrijk voor hen is (Houkes, A., 2010, Kunnen kiezen in de AWBZ, SEO economisch onderzoek). Uit praktijkonderzoek (Poolen, A., 2014) is gebleken dat kleinschaligheid een positieve invloed heeft op de kwaliteit van zorg in een intramurale organisatie. Ook uit het Gupta rapport uit 2010 blijkt dat schaalvoordelen in de kern van het werk van ouderenzorg niet groot zijn. Het allerbelangrijkste is dat kwaliteit leidend wordt in de langdurige zorg. Denken vanuit de cliënt en de professional moet centraal staan. In die samenwerking en ontmoetingen wordt de dagelijkse kwaliteit ervaren door de cliënt!
3
Een belangrijke ontwikkeling die gaande is onder de nieuwe ouderen (de zogenaamde babyboomers) is dat men meer keuzevariatie- en mogelijkheden behoeft. Met de stap naar Persoonsvolgende bekostiging krijgt de cliënt zelf meer regie door te kunnen kiezen om te wonen in een zorgorganisatie naar keuze. De cliënt zal, in optima forma bij een volledig landelijk ingevoerd systeem, zelf meer kunnen kiezen voor de zorg die hij of zij behoeft. Hierdoor kunnen ‘Best Practice’ organisaties die goed luisteren naar de behoeften van cliënten zich verder ontwikkelen en desgewenst uitbreiden en worden organisaties die zorg bieden waar cliënten minder of geen behoefte aan hebben, geprikkeld tot meer cliëntfocus doordat leegstand ontstaat met alle gevolgen van dien. Dit verbetert de positie en de keuzemogelijkheid van de cliënt in de Wlz ten opzichte van zijn / haar huidige positie. Lang niet alle kwetsbare ouderen die aangewezen zijn op de Wlz zijn in staat te beoordelen waar gewenste kwaliteit geboden wordt. In de meeste gevallen worden zij hierin ondersteund door hun mantelzorgers / netwerk. Daar waar er geen mantelzorgers / netwerk beschikbaar is, zal onafhankelijke cliëntondersteuning moeten worden aangeboden. Het geval is dat in de huidige wetgeving zorgkantoren ook al de opdracht hebben gekregen cliënten die dat nodig hebben onafhankelijke cliëntondersteuning te bieden. Zorgkantoren beleggen dit vanwege de onafhankelijkheid van advies van de ondersteuner buiten de eigen organisatie bijvoorbeeld bij de landelijke organisatie MEE. Dit zou ook bij persoonsvolgende bekostiging op een dergelijke wijze georganiseerd kunnen worden. Naast de intramurale zorgorganisatie Bethanië, zou ook ons Hospice graag in aanmerking komen voor persoonsvolgende financiering. Hier speelt specifieke problematiek onder andere veroorzaakt doordat het CIZ (in principe) 6 weken de tijd heeft om te indiceren voor een ZZP 10 en binnen de Wlz alleen cliënten in aanmerking kunnen komen die al een ZZP indicatie hebben. De gemiddelde verblijfsduur van cliënten in ons hospice in de afgelopen jaren is 30 dagen. Het CIZ heeft geen spoedregeling voor palliatieve zorg. Theoretisch is het dus zo dat de cliënt veelal pas een indicatie krijgt als hij of zij al is overleden. Wanneer cliënten geen ZZP indicatie hebben wordt palliatieve zorg geleverd via de Wijkverpleging in de Zvw. De budgetten van wijkverpleging zijn ontoereikend voor onze gemiddelde palliatieve zorg productie. Hospice Ede voorziet in een grote maatschappelijke behoefte in de gemeente Ede. In 2014 lag het bedbezettingspercentage op 80%. Het zou voor cliënten echt heel vervelend zijn wanneer zij in de laatste fase van hun leven moeten gaan zoeken naar een hospice dat einde kalenderjaar nog wel productieruimte heeft in de Wlz dan wel in de Zvw. Probleemanalyse op micro niveau: Bethanië behoort tot de categorie zorgorganisaties van 5% die een wachtlijst kent van meer dan 20 cliënten. Dit maatschappelijke probleem van gebrek aan keuzevrijheid voor de cliënt wordt in de dagelijkse praktijk meestal niet zichtbaar. Bethanië maakt zeer regelmatig mee dat cliënten op haar wachtlijst niet meer kunnen wachten tot er een plaats is in Bethanië omdat de situatie thuis niet meer houdbaar is. Men moet en kan op dat moment altijd kiezen voor een zorgorganisatie (veelal in de buurt) die leegstand heeft. Vervolgens kan men bij Bethanië op de wachtlijst blijven staan en alsnog over komen wanneer men aan de beurt is. Echter dit kan langer dan een jaar duren. Algemeen bekend is dat een verhuizing op hoge leeftijd, doorgaans het algehele welbevinden van de cliënt negatief beïnvloed. Veelal is men fysiek of psychisch niet meer in staat om nogmaals te verhuizen. De huidige generatie kwetsbare ouderen die veelal niet zo gewend is op te komen voor zichzelf of de energie daar niet meer voor heeft, legt zich bij de praktijksituatie neer. De leegstand van organisatie die blijkbaar minder in staat is in cliëntbehoefte te voorzien is vervolgens opgevuld en behoud zijn budget bij het zorgkantoor. Het probleem is hierdoor niet zichtbaar voor de buitenwereld. Oplossing op micro niveau: Als de cliënt zijn of haar zorg- en behandelbudget zelf krijgt in de situatie van persoonsvolgende bekostiging, kunnen alle 57 plaatsen die Bethanië heeft 4
benut worden voor intensieve langdurige zorg met behandeling in de Wlz. In de huidige situatie heeft Bethanië ruimte voor 41 cliënten met behandeling en 16 ‘lichte’ cliënten zonder behandeling. Cliënten die geen functie behandeling geïndiceerd hebben gekregen kunnen doorgaans goed in de thuissituatie de nodige zorg ontvangen. Dit is wat de meeste ouderen het liefste willen en wat gestimuleerd wordt door de overheid via wet- en regelgeving om de maatschappelijke kosten voor de gezondheidszorg op een aanvaardbaar niveau te houden. Met de invoering van persoonsvolgende bekostiging bijvoorbeeld in 2016, hebben meer cliënten met een Wlz indicatie met de functie behandeling de mogelijkheid om in Bethanië te wonen doordat de 16 ‘lichte’ plaatsen ook worden aangeboden aan cliënten op onze wachtlijst met een intensieve zorgbehoefte. Dit zal op natuurlijke wijze moeten worden ingevoerd: wanneer er een plaats zonder behandeling vrij komt, kan deze worden aangeboden aan een cliënt met een budget voor intensieve zorg en behandelbehoefte. Deze cliënten hoeven daardoor minder lang te wachten en hoeven minder vaak naar een zorgorganisatie die niet hun (eerste) keuze is. Mocht dit op langere termijn nodig zijn dan kan ook nog gebruik gemaakt worden van het aanpalende huurappartementencomplex met 16 seniorenwoningen. Deze appartementen zijn grotendeels voorbereid op het bieden van intensieve Wlz zorg. Deze woningen zouden op flexibele wijze, afwisselend voor Wlz danwel Zvw / Wmo zorg ingezet kunnen worden, afhankelijk van behoefte van de cliënt. Op natuurlijke momenten (opzegging van huurovereenkomst) kan dit afhankelijk van de behoefte van de cliënt gewijzigd worden. Nog meer cliënten kunnen zo nodig zorg van Bethanië ontvangen via het burgerinitiatief in het naburige dorp Wekerom (zie tevens ons andere Best Practice plan). Daar worden momenteel 36 appartementen gerealiseerd waarvan 22 appartementen geschikt zijn voor intensieve, langdurige zorg. Vooralsnog adviseren wij toekomstige cliënten zorg in PGBvorm aan te vragen omdat het zorgkantoor financieel voor Bethanië geen mogelijkheid ziet om ZiN-zorg afspraken uit te breiden. Bij persoonsvolgende bekostiging kiest de cliënt zelf aan welke zorgorganisatie hij of zij zijn zorgbudget toevertrouwt en kan men ervoor kiezen dit in Zorgcentrum Wicherumloo (met Bethanië zorg) te besteden. Dit zodat deze cliënten er voor kunnen kiezen om kwalitatief hoogstaande zorg op maat, in hun eigen dorp te ontvangen. Persoonsvolgende bekostiging zou ook voor cliënten die intensieve langdurige zorg nodig hebben en graag (ZiN)zorg van Bethanië willen hebben in Wekerom, een goede oplossing kunnen zijn. In zorgcentrum Wicherumloo is het ook mogelijk via persoonsgebonden bekostiging de zorg te leveren. Hierdoor hoeven cliënten op onze wachtlijst minder lang te wachten op wonen in een zorgcentrum van hun voorkeur. Persoonsvolgende bekostiging brengt inhoudelijke en organisatorische vernieuwing met zich mee. In ons Best Practice plan, is het niet meer nodig om met het zorgkantoor afspraken omtrent volume te maken. De jaarlijkse tijdrovende processen van inkoop van zorg door zorgkantoren bij zorgaanbieders kan fors worden beperkt doordat er alleen afspraken over de prijs gemaakt behoeven te worden. Ons sterke vermoeden is dat de dagelijkse werkzaamheden van onze cliëntadministratie behoorlijk vereenvoudigd kunnen worden: de dagelijks te verwerken mutaties in het Wlz berichtenverkeer van Vecozo (MUT, MAZ aanvragen in Zotoweb) is dan niet meer nodig. De organisatie werkt cliëntvolgend, de volgorde van de wachtlijst af bij het vrijkomen van een appartement. Er wordt maandelijks een factuur gemaakt voor de cliënt. De cliënt / mantelzorgers / cliëntondersteuners controleren de factuur en paraferen die ter goedkeuring alvorens deze naar de uitkerende instantie wordt verzonden. Het zou goed zijn wanneer de cliënt een trekkingsrecht heeft en bijvoorbeeld de SVB zorg draagt voor uitbetaling van geleverde zorg. Aan het CAK wordt gemeld hoeveel uur zorg er is geleverd voor het berekenen van de eigen bijdrage van de cliënt. Door bovenstaande vereenvoudigingen ontstaat minder regeldruk op de afdeling administratie. De uren die overblijven kunnen voor innovatie in de zorg en voor meer ‘handen aan het bed’ worden ingezet.
5
De cliënt kan zijn of haar waardering over de zorg plaatsen op Zorgkaart Nederland. Hierdoor kan de zorgorganisatie haar zorg en diensten voortdurend aanpassen aan wat de cliënt wenst en nodig heeft. Hiermee heeft de cliënt ook na keuze voor een zorgorganisatie nog een sterk beïnvloedingsmiddel in handen. -
Te bereiken resultaat:
Cliënten met een Wlz indicatie voor intensieve langdurige zorg, krijgen zelf een budget toegewezen. Zij bepalen naar welke instelling hun budget gaat. Die instelling krijgt, als er veel vraag naar deze zorg is, ruimte om te groeien. Instellingen worden zodoende aangespoord zich voortdurend te richten op wat cliënten wensen en nodig hebben. Op de langere termijn zorgt de keuze van cliënten ervoor dat goede aanbieders kunnen floreren en minder goede aanbieders worden aangespoord beter te luisteren naar de cliënten. -
Betrokkenheid diverse stakeholders:
De Raad van Bestuur heeft deze pilot geïnitieerd en ondersteunt dit Best Practice plan volledig. De Raad van Toezicht is geïnformeerd en vindt de plannen innovatief en vernieuwend, passend bij de maatschappelijke ontwikkelingen en de strategische doelstellingen / ontwikkelingen van zorgorganisatie Bethanië. De Cliëntenraad heeft kennis genomen van dit plan. De Cliëntenraad vindt dit een uitstekend plan dat rekening houdt met de maatschappelijke en politieke wens tot vernieuwing in de zorg qua organisatie. Het plan houdt rekening met het behoud van zelfrespect, zelfregie, en daarmee kwaliteit van leven van de cliënt. De Ondernemingsraad is gevraagd om advies en kan zich vinden in het voorstel. Het is toekomstgericht en past bij de huidige ontwikkelingen in de zorg. Het maakt dat mensen in hun vertrouwde omgeving cliëntgerichte zorg 'op maat' krijgen. Hierbij wordt de autonomie en de verantwoordelijkheid van de zorgprofessionals gestimuleerd. -
Wijze waarop draagvlak wordt gecreëerd:
Dit Best Practice plan is voorgelegd aan alle formele organen, het managementteam, stafmedewerkers en de verantwoordelijke coördinatoren van de diverse afdelingen in Bethanië. Hier is zeer actief op gereageerd en men is unaniem voor dit voorstel. Er is sprake van enthousiasme om te gaan beginnen hoewel men ook begrijpt dat deze zorgvernieuwing soms ook gepaard zal gaan met hobbels en tegenvallers. Wanneer de plannen worden goedgekeurd zullen ze gedeeld worden met alle medewerkers van Bethanië via de digitale gemeenschap Andere Handen Community. Daar kan vervolgens ook de voortgang van het Best Practice plan praktisch worden gedeeld, er is ruimte voor interactie doordat iedere medewerker kan reageren op de ontwikkelingen. -
Start voorstel:
Wij vermoeden dat het voor ons voorstel nodig is om voorafgaand afstemming te hebben met partijen in het veld zoals het zorgkantoor. Bethanië wil dit plan tevens indienen als ontwikkelplan bij het zorgkantoor voor de zorginkoop van 2016. Het heeft de voorkeur dit Best Practice plan per 1 januari 2016 in te laten gaan. -
Inzichtelijk maken resultaat:
Dit zou kunnen door aan te tonen dat de wachtlijst minder lang is. Concreet: ons streven is om einde 2016 een wachtlijst van minder dan 25 cliënten te realiseren. -
Samenwerking met externe partners: 6
Wij zouden graag willen samenwerken met andere zorgorganisaties die een Best Practice uitvoeren op het gebied van persoonsvolgende bekostiging. Wij hebben met meerdere zorgaanbieders ons concept plan gedeeld. Een aantal daarvan overweegt voor de eigen organisatie ook een dergelijk plan in te leveren. Het zou leerzaam zijn om samen op te trekken en ervaringen te delen. Bethanië wil ook participeren in de KISS groep. Deze groep bestaat uit bestuurders in de zorg en Vilans, o.l.v. de heer H. Nies. De doelstelling van KISS is: de Wlz simpel, rechttoe en rechtaan en met vertrouwen in de zorg. -
Meest recente IGZ rapportage: BOPZ aanvraag, mei 2013.
-
Meest recente reviews op Zorgkaartnederland.nl:
Bethanië heeft zich medio maart 2015 opgegeven voor een abonnement op Zorgkaart Nederland. Tevens is in mei / juni 2015 de verplichte CQ index, cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Het is voor cliënten en mantelzorgers veel gevraagd om twee verschillende vragenlijsten in te vullen. Het is moeilijk om cliënten te motiveren en uit te leggen dat hun inbreng wordt verwacht in twee verschillende soorten tevredenheidsonderzoeken. Daarom zijn er nog maar 16 reviews op Zorgkaart Nederland. In het najaar van 2015 als het uitvoeren van de CQ index even achter ons ligt zullen wij het invullen van Zorgkaart Nederland op verschillende manieren actiever gaan stimuleren. Onder andere komt het wervingsteam van Zorgkaart Nederland bij ons op bezoek.
7
*Toelichting op verwijzing pagina 1: Warande, Zeist, heeft begin 2014 Antroz (antroposofische organisatie) overgenomen. Januari 2014: Cordaan neemt Beth Shalom (Joodse organisatie), Amsterdam, over. Mei 2015: Zorggroep Charim, Veenendaal, neemt Woonzorgcentrum Vredenoord, Huis ter Heide over. Mei 2015: Lelie zorggroep neemt Dannenborgh en Vellerveste uit respectievelijk Lunteren / Barneveld over. Kennelijk hebben deze kleine zorgorganisaties zich niet meer optimaal kunnen ontwikkelen in de veranderingen in het huidige zorglandschap.
Literatuuronderzoek t.a.v. kleinschalige zorginstellingen: http://www.lucide.info/small-is-beautiful-kwaliteit-en-diversiteit-in-de.295909.lynkx Uit het onafhankelijke benchmarkonderzoek van Brancheorganisatie ActiZ en PWC blijkt nu al vijf jaar op rij dat kleine zorginstellingen (omzet < 10 miljoen) gemiddeld beter presteren op cliënt- en medewerkerstevredenheid en financiële bedrijfsvoering dan grotere instellingen. Het is voor kleine zorginstellingen gemakkelijker om veel aandacht te schenken aan het primaire proces en minder aan het sturen van de organisatie. Zij zijn flexibeler en sneller wendbaar om zich aan te passen aan de wensen van de cliënt. Tevens kunnen kleine instellingen zich sterker profileren en bieden zij gevarieerde keuzemogelijkheden aan cliënten.
8
Best Practice Plan: Wicherumloo, kwaliteit verpleeghuiszorg, ruimte voor ambitieuze aanbieders. Van de zorgaanbieder: Stichting Hervormde Wooncentra Ede, Platteelhof 3, 6711 JK in Ede betreffende het in aanbouw zijnde Woon-Zorgcentrum Wicherumloo in Wekerom Bestuurder: Aline Poolen – van den Brink, MBA Contactgegevens:
[email protected];
[email protected], tel:0318 689999 / 06 40547102 Contactpersoon: Maaike Bulten, manager zorg Tevens betrokken: Stichting Hervormd Woonzorgvastgoed Wicherumloo Visie op kwaliteit: Samenvatting meerjarenbeleidsplan 2015 – 2018: http://www.bethanie.nl/wp-content/uploads/2015/01/strategischbeleidsplan.pdf. De Stichting Hervormd Woonzorgvastgoed Wicherumloo is in 2011 opgericht vanuit een door de kerkenraad van de Hervormde gemeente Wekerom (PKN) ingestelde Stuurgroep. Deze stuurgroep initieert een kleinschalig Woon-Zorgcentrum voor het dorp Wekerom, gemeente Ede met als doel kwetsbare ouderen in Wekerom de kans te geven in Wekerom te blijven wonen als men langdurige intensieve (Wlz) zorg nodig heeft. Het betreft een burger initiatief dat wordt gefinancierd door een private investeerder uit het dorp. Na een intensief voorbereidingstraject wordt er sinds de zomer van 2014 gebouwd aan dit woonzorgcentrum. Het gebouw wordt in het najaar van 2015 opgeleverd en in november ’15 bewoond. Er komen 36 appartementen die allemaal geschikt c.q. voorbereid zijn voor het bieden van intensieve langdurige zorg. Toekomstige bewoners zullen zelf hun huisvesting betalen in de vorm van huur. De opzet is om te starten met 2 groepen kleinschalig wonen voor dementerenden met 7 bewoners per groep binnen de Wlz. Daarnaast wordt aan 8 bewoners met voornamelijk complexe lichamelijke problematiek intensieve Wlz zorg geboden. In de overige 14 woningen kan thuiszorg worden aangeboden of intensieve zorg als de zorgvraag zwaarder wordt. In welke vorm de zorg uiteindelijk bekostigd gaat worden binnen de Wlz is op dit moment nog niet geheel duidelijk: PGB, ZiN, VPT, MPT of persoonsvolgende bekostiging. De Stuurgroep en later de Stichting Hervormd Woonzorgvastgoed Wicherumloo heeft er in 2010 nadrukkelijk voor gekozen om het kleinschalige Zorgcentrum Bethanië exclusief te betrekken als partner in zorg bij hun project. Dit omdat de visie van Bethanië naadloos aansluit bij de visie van Wicherumloo. Van het begin af aan heeft Bethanië meegedacht in dit vernieuwende zorgconcept en de praktische ervaringen opgedaan in de nieuwbouw van Bethanië meegenomen in Woon-Zorgcentrum Wicherumloo. Vanuit de visie van Bethanië kiest Bethanië voor cliëntenpartnerschap als basisstrategie van de organisatie. Zo ook voor de locatie in Wekerom, Woon-Zorgcentrum Wicherumloo. We richten ons volledig op de cliënt en stemmen onze zorg en ondersteuning af op wat past bij wat zij nodig hebben en waarbij de cliënt zich het prettigst voelt. Medewerkers bouwen een langdurige vertrouwensband met hen op, zodat zij weten wat er speelt bij onze cliënten. Bethanië is een betrouwbare partner, al meer dan 65 jaar geworteld in de Edese samenleving. De medewerkers kennen onze cliënten! Bethanië levert die zorg vanuit een christelijke visie. Dat is vaak de reden dat cliënten voor Bethanië kiezen. Echter alle ouderen met een geldige indicatie zijn welkom in Bethanië of Wicherumloo. Onze professionals maken de kwaliteit; zij maken hét verschil. Zij staan dicht bij de cliënt en kunnen daardoor het best adviseren wat de meest passende totaaloplossing is voor de cliënt. Daarom krijgen professionals in Bethanië de ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen, creatieve oplossingen te bedenken en in overleg met de cliënt, beslissingen te nemen. Wij stimuleren
1
een veilige cultuur in de organisatie door functioneel eerlijk te zijn, door elkaar aan te spreken op fouten of verbetermogelijkheden en te leren van goede voorbeelden en fouten. Het is opvallend dat de beide benoemde hoofdaspecten van het plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’ centraal staan in de visie en meerjarenstrategie van Bethanië. Dit Best Practice plan versterkt duidelijk de positie van de cliënt (het kunnen blijven wonen in het eigen dorp Wekerom) en biedt ruimte aan de professional om de cliënt een waardige laatste woonplaats te bieden; zo thuis als mogelijk. Daarnaast sluit dit Best Practice plan goed aan op de door de staatsecretaris Van Rijn genoemde strategische thema’s die het tot stand komen van nieuwe zorgconcepten kunnen stimuleren zoals gedifferentieerd woningaanbod, kleinschaligheid en persoonsvolgende bekostiging. Is de (basis) kwaliteit van zorg van Bethanië nu op orde? Bethanië doet mee met de Benchmark van ActiZ waaraan zorgorganisaties één keer per drie jaar deelnemen. In deze benchmark worden uitkomsten van drie afzonderlijke, onafhankelijke onderzoeken naast elkaar beoordeeld: cliënttevredenheid, medewerkerstevredenheid en de gezondheid van de financiële bedrijfsvoering. Bethanië was koploper in 2010 en is ook in 2013 weer koploper geworden in de zorg. Dit betekent dat op alle drie de onderdelen gescoord wordt in klasse A. Bethanië was tussen 2007 en 2013 HKZ gecertificeerd. In 2014 is Bethanië overgaan op het cliëntgerichte kwaliteitssysteem Prezo omdat Bethanië de behoefte voelde om de systeemwereld van HKZ los te laten in het belang van de cliënt. Bij Prezo is het startpunt de leefwereld van de cliënt en de door hem / haar ervaren kwaliteit. In december 2014 / januari 2015 heeft Bethanië het Gouden Keurmerk van Prezo ontvangen. Bethanië heeft in oktober 2012, voorafgaand aan de verhuizing in december 2012, een algeheel inspectiebezoek gehad. Er waren, aldus de inspectie, voorafgaand aan de overgang van een verzorgingshuissituatie naar een verpleeghuissituatie geringe risico’s aanwezig met betrekking tot verantwoorde zorg. Bethanië heeft hierop een plan van aanpak geschreven ter verbetering en de uitvoering daarvan in haar nieuwbouw volledig uitgevoerd en naar tevredenheid van de inspecteur verbeterd. In het voorjaar van 2013 is de Inspectie opnieuw geweest voor een toekenning van een BOPZ erkenning van de organisatie, op de afdeling kleinschalig wonen voor dementerenden. Bethanië heeft deze erkenning ontvangen van de Inspecteur. Naast de landelijke ‘lijstjes’ waarop Bethanië altijd hoog scoort, staat Bethanië in Ede en omgeving vooral bekend als een huis dat de kwaliteit goed op orde heeft, maar bovenal oprechte aandacht voor de cliënt toont. Juist ook de zogenaamde ‘stille waarden’ krijgen bij Bethanië aandacht zoals die ene knipoog, een schouderklopje, het zingen, het desgewenst samen bidden voor het slapen gaan of Bijbellezen. De hoge waardering in het publieke domein manifesteert zich ook in de lange wachtlijst met wens- en actief wachtenden die Bethanië structureel heeft. In de praktijk merken wij dat bijna alle cliënten op onze wachtlijst actief wachtend zijn. Degenen die een plaats aangeboden krijgen weigeren maar zelden. Men wacht soms onverantwoord lang tot het moment dat door Bethanië een appartement aangeboden wordt. Voor de huidige 57 intramurale beschikbare plaatsen heeft Bethanië een wachtlijst van 40 á 50 cliënten met een geldige CIZ indicatie. Kennelijk is Bethanië in staat om cliënten in de huidige situatie al zorg van een hoog kwaliteitsniveau te bieden waaraan veel kwetsbare ouderen met een intensieve zorgbehoefte in de gemeente Ede en omgeving behoefte hebben. Bethanië is continue in beweging om steeds opnieuw zich aan te passen aan de cliëntbehoefte en de vraag van cliënten goed te monitoren en daardoor kwaliteit te bieden. Dit willen we graag behouden en gunnen we alle cliënten die graag bij Bethanië willen wonen. Nu komen cliënten regelmatig niet in aanmerking voor Bethanie en laten zij zich noodgedwongen opnemen in een zorgorganisatie met leegstand. Waarom heeft een zorgorganisatie leegstand? Kennelijk omdat zij minder goed in staat zijn de cliënt te voorzien van kwalitatief goede zorg en begeleiding in een gewenste sfeer. 2
Van de locaties: Naam en adres van zorglocatie:
Woon-zorgcentrum Wicherumloo, Edeseweg 51 in Wekerom Aantal Wlz cliënten: ca. 22, met een zzp 4, 5, 6, 7 en 8 en incidenteel zzp 10 Aantal medewerkers: ca. 30 medewerkers, ca. 15 fte Personeelsmix: Op deze nieuwe locatie werken voornamelijk verzorgenden niveau 3 en verpleegkundigen niveau 4. Waar nodig wordt een niveau 5 wijkverpleegkundige en casemanager dementie van Bethanië geconsulteerd. Daarnaast zal er op de afdeling kleinschalig wonen een woon/zorgassistent worden ingezet. Is er sprake van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar? Nee Is de basis kwaliteit van zorg nu op orde? Ja Toelichting op voorstel: Doelstelling: In het burgerinitiatief voor ouderen in Wekerom, in het kleinschalige Woon-Zorgcentrum Wicherumloo, wordt op verantwoorde en innovatieve wijze aan 22 cliënten extramurale intensieve langdurige (Wlz) zorg verleend door Bethanië met inzet van mantelzorgers en dorpsgenoten. Deze zorg en ondersteuning past bij wat cliënten nodig hebben en waarbij zij zich het prettigst voelen. In het najaar 2015 wordt Wicherumloo opgeleverd en vanaf november bewoond door kwetsbare ouderen met een zzp 4, 5, 6, 7 of 8 indicatie. Helaas is er voor zorginfrastructuur geen aparte beleidsregel / vergoeding meer vanuit de overheid. Deze cliënten betalen zelf hun vastgoedkosten zoals iedere Nederlander. Echter de extra voorzieningen die in het vastgoed zijn verwerkt (te denken valt aan een modern verpleegoproepsysteem met Ipads en IPhones, beweegmelders, ‘heliview’camerabewaking, brandalarmering, schuifdeuren, elektrische deuropener bij entrees, verstelbare toiletpotten en wasbakken, biodynamische verlichting et cetera) maken het vastgoed extra kostbaar. Dit is een nog nader op te lossen knelpunt. In deze nieuwe vorm van intensieve langdurige zorg in de eigen omgeving, is het nodig dat we ruimte krijgen in bestaande regels voor het faciliteren en welslagen van dit plan. Omdat het extramurale zorg betreft is de huisarts gevraagd de medische eindverantwoordelijkheid te dragen voor de bewoners / huurders van Wicherumloo. Huisartsenpraktijk Hollemans is vanaf het begin van de plannen betrokken bij zaken op het gebied van medische zorg in Wicherumloo. De huisarts heeft het nodig terug te kunnen vallen op een Specialist Ouderengeneeskunde (SOg) voor consultmogelijkheid in complexe situaties en in de avond-, nacht- en weekenddiensten. Daarnaast zal er wekelijks een Multi Disciplinair Overleg worden gevoerd waarbij de deskundige inbreng van een SOg nodig is. Op dit moment kunnen door de huisarts hiervoor te weinig afspraken worden gemaakt met de zorgverzekeraar. Ook de dienstdoende artsen in de avond-, nacht- en weekenddiensten stellen de mogelijkheid om een SOg te consulteren als (enige) randvoorwaarde om mee te werken aan dit innovatieve project. Verder hebben we ruimte nodig om buiten de kaders van de wet BOPZ, ‘creatieve’ afspraken, in overleg met betrokken professionals, cliënten, contactpersonen en/of wettelijk vertegenwoordigers te kunnen maken over het toepassen van een vorm van vrijheidsbeperking in incidentele situaties. Soms zijn een beperkte inzet van middelen en / of maatregelen nodig (zoals het gebruik maken van een bewegingsmelder, een camera, het beperken van het openen van de toegangsdeur van de centrale woning dmv een code of het 3
toepassen van bedhekken). Of het juist niet toepassen van vrijheidsbeperking wanneer dat strikt genomen wel nodig zou zijn om een zo maximaal mogelijk veilige situatie te bereiken hoewel dit niet in het belang is van het welbevinden van de cliënt. Dit alleen als dat nodig is op zeer beperkte schaal om de cliënt veilig te laten wonen in de eigen omgeving. Daarnaast kunnen er andere situaties voorkomen in dit project die we op dit moment nog niet kunnen overzien. Dit vraagt om een open en flexibele houding van alle betrokkenen. Probleemanalyse: -
-
-
Er zijn afspraken nodig met zorgverzekeraars over de bekostiging van de inzet van een SOg. In een eerdere analyse is ingeschat dat er voor Wicherumloo in het eerste jaar ca. 100 arbeidsuren nodig zijn. De bekostiging van de gevraagde zorg is nog onzeker; hiervoor kan in deze Best Practice worden ingezet op de persoonsvolgende bekostiging Er is regelruimte nodig bij de Inspectie om in sommige situaties de veiligheid van cliënten te kunnen waarborgen of juist zo optimaal mogelijk ruimte te geven aan de behoefte van de cliënt waarbij de veiligheid beperkte risico’s met zich meebrengt. De financiering van zorginfrastructuur in extramurale geclusterde intensieve woonzorgvormen is niet goed geregeld. Verder verwachten we ook nog tegen zaken aan te lopen wanneer het project gestart is. Echter dat kunnen we nu nog in onvoldoende mate overzien.
Te bereiken resultaat: Kwetsbare ouderen met een geldige indicatie kunnen kiezen voor het wonen in Wicherumloo en krijgen extramuraal, geclusterd verpleeghuiszorg in een scheiden van wonen en zorg situatie. Daarbij krijgen zij zorg die zo optimaal mogelijk aansluit bij hun intensieve zorgbehoefte. Aanvullend op de zorg wordt maximale betrokkenheid gevraagd en gerealiseerd van mantelzorgers en dorpsgenoten om op deze wijze de innovatieve zorgaanpak te optimaliseren. Hiermee krijgt het aspect van hoge burgerparticipatie in een kleinschalige woonzorgvoorziening midden in een dorpsgemeenschap concrete toepassing. Dit woonzorgproject kan een voorbeeld worden voor hoe de Wlz zorg in de toekomst in Nederland vorm gegeven kan worden: wonen & intensieve zorg in eigen buurt met een hoge mate van burgerparticipatie, passend bij wat cliënten nodig hebben en prettig vinden, wonen en zorg gescheiden waardoor kosten van de zorg verder beheersbaar kunnen worden gehouden. Verantwoording en leereffect: In dit project kan de autonomie en eigen verantwoordelijkheid van de zorgprofessional worden vergroot door middel van de inzet van de digitale tool Andere Handen Community (AHC). Ook kan dit middel worden ingezet bij het verantwoorden van dit project in het kader van het vergroten van de regelruimte van de professional in het belang van de cliënt. Ons voorstel is een kwaliteitsafspraak te maken voor alle professionals van Bethanië, betrokken bij Wicherumloo, hun ervaring te beschrijven en hierop te reflecteren. Dat doen zij via een besloten groep op de digitale community. Iedere zorgprofessional van Bethanië deelt ten minste twee keer een ervaring en geeft twee keer feed back op een ervaring van een collega. Zo wordt gereflecteerd op eigen en andermans handelen wat een leereffect heeft. Deze acties zijn meetbaar, de uitvoering is van waarde en kan aanzetten tot trots. De begeleider/ coach kan de AHC tool geanonimiseerd benutten bij verdere verantwoording van het Best Practice plan. Deze werkwijze heeft meerdere voordelen:
4
-
-
Medewerkers gaan de digitale community tool (AHC) heel functioneel gebruiken en worden er zo handiger in. Die vaardigheid is goed voor de ontwikkeling van de kwaliteit van dienstverlening aan cliënten. Door het delen van de ervaring en de reflectie worden medewerkers actief betrokken bij het kwaliteitsplan wat wordt ingezet. Leren van goede voorbeelden en fouten en deze delen versterkt de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers. Het delen van de ervaringen geeft coach en bestuurder meteen zicht op wat medewerkers bezig houdt. Verantwoording van inzet wordt op een niet bureaucratische manier ingevuld.
-
Betrokkenheid diverse stakeholders:
-
-
De Raad van Bestuur ziet voor het welslagen van het innovatieve Wlz woonzorginitiatief in Wekerom, dit Best Practice plan en het wanneer nodig kunnen terugvallen op een supportteam vanuit de TaskForce, als onmisbaar hulpmiddel. De Raad van Toezicht is geïnformeerd en vindt de plannen innovatief en vernieuwend, passend bij de maatschappelijke ontwikkelingen en de strategische doelstellingen / ontwikkelingen van zorgorganisatie Bethanië. De Cliëntenraad heeft kennis genomen van dit plan. De Cliëntenraad vindt dit een uitstekend plan dat rekening houdt met de maatschappelijke en politieke wens tot vernieuwing in de zorg qua organisatie. Het plan houdt rekening met het behoud van zelfrespect, zelfregie, en daarmee kwaliteit van leven van de cliënt. De Ondernemingsraad is gevraagd om advies en kan zich vinden in dit voorstel. Het is toekomstgericht en past bij de huidige ontwikkelingen in de zorg. Het maakt dat mensen in hun vertrouwde omgeving cliëntgerichte zorg 'op maat' krijgen. Hierbij wordt de autonomie en de verantwoordelijkheid van de zorgprofessionals gestimuleerd. -
Wijze waarop draagvlak wordt gecreëerd:
Dit Best Practice plan is voorgelegd aan alle formele organen, het managementteam, stafmedewerkers en de verantwoordelijke coördinatoren van de diverse afdelingen in Bethanië. Hier is zeer actief op gereageerd en men is unaniem voor dit voorstel. Er is sprake van enthousiasme om te gaan beginnen tegelijkertijd begrijpt men ook dat deze kwalitatief inhoudelijk zorgvernieuwing soms gepaard zal gaan met hobbels en tegenvallers. Wanneer de plannen worden goedgekeurd zullen ze gedeeld worden met alle medewerkers van Bethanië via de digitale gemeenschap Andere Handen Community. Daar kan vervolgens ook de voortgang van het Best Practice plan praktisch worden gedeeld, er is ruimte voor interactie doordat iedere medewerker kan reageren op de ontwikkelingen. -
Start voorstel:
Wij vermoeden dat het voor ons voorstel nodig is om voorafgaand afstemming te hebben met partijen in het veld zoals bijvoorbeeld met de Inspectie voor de Volksgezondheid. Bethanië wil dit plan tevens indienen als ontwikkelplan bij het zorgkantoor voor de zorginkoop van 2016. Het heeft de voorkeur dit Best Practice plan bij de start van inwoning in Wicherumloo, per 1 november 2015, in te laten gaan. -
Inzichtelijk maken resultaat:
Op Zorgkaart Nederland de cliënttevredenheid nauwgezet volgen. Bethanië streeft naar een tevredenheidscijfer van 8,5 te meten een jaar na de start van Wicherumloo. -
Samenwerking met externe partners: 5
Wij werken samen met de Stichting Wekerom die het werven en selecteren van vrijwilligers organiseert. Daarnaast werken wij aangaande Wicherumloo al geruime tijd samen met de huisarts van Wekerom, de specialist ouderengeneeskunde, de huisartsenpost Ede, Stichting Welzijn Ouderen en de gemeente Ede. Uitwisseling met andere organisaties in Nederland welke experimenteren met soortgelijke projecten lijkt ons erg leerzaam. Het is nuttig om samen op te trekken en ervaringen te delen. Ook dit zou via AHC kunnen. -
Meest recente IGZ rapportage Bethanië:
BOPZ aanvraag kleinschalige wonen, mei 2013. - Meest recente reviews op Zorgkaartnederland.nl: Bethanië heeft zich medio maart 2015 opgegeven voor een abonnement op Zorgkaart Nederland. Tevens is in mei / juni 2015 de verplichte CQ index, cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Het is voor cliënten en mantelzorgers veel gevraagd om twee verschillende vragenlijsten in te vullen. Het is moeilijk om cliënten te motiveren en uit te leggen dat hun inbreng wordt verwacht in twee verschillende soorten tevredenheidsonderzoeken. Daarom zijn er nog maar 16 reviews op Zorgkaart Nederland. In het najaar van 2015 als het uitvoeren van de CQ index even achter ons ligt zullen wij het invullen van Zorgkaart Nederland op verschillende manieren actiever gaan stimuleren. Onder andere komt het wervingsteam van Zorgkaart Nederland bij ons op bezoek.
6
7
