VOEDSEL/ Beriberi, luister CD 39 Van eten met te weinig vitamines erin kun je nare ziektes krijgen, zoals scheurbuik of beriberi. In arme landen nog steeds. Gevarieerd en gezond eten is daarom zo belangrijk. Wat leer je: je leert dat vitamines heel belangrijk zijn en dat je bij een tekort aan vitamines, nare ziektes kunt krijgen. Bekijk: Filmpje over spijsvertering: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20021104_jelijf01 filmpje over vitamines: http://www.hetklokhuis.nl/onderwerp/vitamine Maken: Maak een schijf van 5, welke dingen staan daarin. Knip uit reclame folder plaatjes en plak deze in de goed schijf. Zoek eens uit welke vitamines heel belangrijk voor ons zijn, waar zitten deze vitamines in? Waar zijn ze goed voor in je lijf?
GETAL VAN AVOGADRO, luister CD nummer 40 Als e atomen wilt tellen heb je grote getallen nodig, want je hebt er al snel een heleboel. Daarom is het getal van Avogadro verzonnen: een zes-komma-nog-wat met 23 nullen er achter. Wat leer je: Je leert dat het getal van Avogadro een getal van 24 cijfers is (een quadriljoen). Bekijk: Het beroemde filmpje over “powers of ten” http://powersof10.com/film en http://www.wetenschap24.nl/video/bekijk/wmv/1/getal-van-avogadro-de-brug-tussenklein-en-groot.htm Rekenen: Hoeveel knikkers passen er op Nederland? Neem voor de knikkers een doorsnede van 1 cm, en kies voor de oppervlakte een afgerond, makkelijk getal. Reken eerst het volgende uit: Hoeveel knikkers heb je nodig om 1 M2 te beleggen? Hoeveel knikker heb je nodig om 1 KM2 te beleggen? Hoeveel passen er dan op Nederland?????? En: Pak een schaakbord. Een schaakbord heeft 64 velden. Als je op het eerste veld 2 rijstkorrels legt, en op het 2e veld 4, op het derde veld 8, en bij ieder volgend veld het getal weer verdubbeld, hoeveel rijstkorrels heb je dan nodig??? Het zal je verbazen !!! Schat het eerst van te voren en kijk of de schatting klopt met de berekening.
CHAOS, luister CD nummer 41 Wiskundige chaos zit heel logisch in elkaar, maar toch kun je niet voorspellen wat er mee gaat gebeuren. Dat komt omdat in chaotische systemen elke kleine verandering, reusachtige gevolgen heeft. Wat leer je: je leert dat kleine afwijkingen in metingen soms enorm grote gevolgen kunnen hebben. Bespreek: Wat versta jij onder chaos? Wat is een kettingreactie? Vind je het weer chaotisch? Is een file chaos? Kun je alles voorspellen? (waarom wel / niet?) Maken: Maak met verschillende materialen een ketting reactie. Voorspel van te voren wat er gebeurt, zet de ketting reactie in werking en noteer wat er echt gebeurt! Klopt dat met je voorspelling? Onderzoek: Wat voor weer wordt het over een maand? Voorspel wat de minimum temperatuur zal zijn, de maximum temperatuur, het aantal uren zonneschijn, de windrichting en de neerslag. Als je dit hebt opgeschreven bekijk je de volgende site: http://www.knmi.nl/waarschuwingen_en_verwachtingen/maandverwachting/index.html Bekijk wie er het dichtste bij zat….
ROBOTS, luister CD, nummer 42 Een robot die alles kan wat een mens kan bestaat nog niet. Maar robots die 1 ding kunnen die wij ook kunnen bestaan wel! Maar dan veel beter en sneller! Voor het snelle en saaie werk! Wat leer je: je leert dat een robot uit sensoren bestaat, die informatie inwinnen, dat een programma die info verwerkt en de robot daarnaar handelt. Bespreek: Wat is een kenmerk van een robot? Is een koffiezet apparaat een robot? Is een stoplicht, die reageert op verkeer een robot? Kan een robot denken, voelen, willen? Bekijk: Filmpje over robots: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20100224_beagle27 en http://www.hetklokhuis.nl/onderwerp/robots Doe: 1 van jullie is programmeur, 1 van jullie is een robot. Jullie bedenken een actie die de robot moet doen. Je maakt per actie een opdracht kaartje (bijvoorbeeld en picto voor: “doe 3 stappen recht vooruit”, of een picto voor “draai een kwartslag naar rechts”) De robot moet deze commando’s precies opvolgen. Als alle picto’s klaar zijn voer jet het uit, de 1 is robot de ander programmeur. Daarna wissel je om.
DE COMPUTER, luister CD nummer 43 Een computer is een rekenmachine die veel meer kan dan rekenen, als je hem maar in zijn eigen taal vertelt wat hij moet doen. Vroeger dachten ze dat er maar 10 computer nodig waren op de wereld! HEBBEN ZIJ ZICH EVEN VERGIST…!!!! Wat leer je: je leert over de belangrijkste onderdelen van een computer en hoe een computer rekent. Bekijk: Een animatie over digitale informatie: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091223_digitaliseren01 en http://www.hetklokhuis.nl/onderwerp/chip Rekenen: Reken een aantal getallen om van “gewoon” naar “binair” en andersom. Uitleg op http://mediatheek.thinkquest.nl/-klb045/h3-binair1.html Ontdek een paar regels die gelden voor het omrekenen.
TELEFOON, luister CD nummer 45 Als je door een telefoon praat, wordt je stem omgezet in een elektrisch stroompje. Dat reist door de kabel via de telefooncentrale naar een andere telefoon en verandert daar weer in je stem. Je mobiel werkt bijna net zo alleen dan zonder draad. Wat leer je: je leert verschillen in werking met een vast en mobiele telefoon. Bespreek en bekijk: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080206_geluid01 en http://schooltv.nl/beeldbank/clip/20030701_geluid02 Praten / lezen / maken: Hoe communiceerden mensen vroeger toen er nog geen telefoons waren ? Zoek tenminste 5 verschillende manieren uit en maak een beschrijving van hoe dit werkt. (denk aan rooksignalen, hoe deden ze dat in het leger, werden er ook dieren voor gebruikt? Enzovoort) Een filmpje met een mooi voorbeeld is deze: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091223_morsecode01 Maak: Een muurkrant van de opdracht hierboven. Zorg dat er van alle 5 de onderdelen een plaatje op staat en de informatie die daar bij hoort. Maak alles op de computer en plak het op een gekleurd vel. Presenteer deze aan de klas en zorg voor beeldmateriaal van ieder onderdeel op het smartbord, foto of KORT filmpje!
TIJD, luister CD nummer 46 De zonnedag en het zonnejaar waren niet nauwkeurig genoeg. Daarom meten we tijd nu met rillende atomen. 1 atoomseconde duurt precies 9.192.631.770 trillingen. Niet de tel kwijt raken dus! Wat leer je: Je leert dat natuurlijke ritmes helpen om de tijd aan te geven. Zoek uit: Waar komen de namen van de dagen van de week vandaan? En die van de maanden? Dagen, weken, maanden waar is dat op gebaseerd? En uren, minuten en seconden? Wat is de atoomklok en waar staat hij? Ontwerp: Maak op papier een ontwerp voor een klok, wie maakt de nauwkeurigste klok? Denk aan, zonnewijzers, zandlopers, waterklok etc. Voor ideeën kun je kijken op: http://www.encyclopedoe.nl/index.php?onderwerp_id=180 Onderzoek: Zet 2 verschillende klokken precies gelijk. Bijvoorbeeld, de klok op de computer, je horloge, klok in de klas, klok in een andere klas. Controleer een week later of ze nog precies gelijk lopen!
TAAL, luister CD nummer 47 Alle talen in Europa stammen af van het Proto Indo Europees. Dat werd 5000 jaar geleden nog gesproken, maar nu bestaat dat niet meer. Jammer, want anders konden we elkaar allemaal verstaan. Maar ook gelukkig, want het was héél ingewikkeld! Wat leer je: je leert over taal nadenken en spreken Onderzoeken: Op welke manieren kun je allemaal taal maken zonder dat je geluid maakt? Ontwerpen: Maak je eigen geheimschrift en stuur elkaar een brief, laat de ander proberen jouw geheim schrift te ontcijferen. Voor informatie kun je kijken op: http://www.math4all.nl/Wiskundegeschiedenis/Onderdelen/RGPriem.html
STAD, luister CD nummer 48 Een stad bouwen is veel meer dan een heleboel gebouwen op een kluitje zetten. Wat onder die gebouwen zit is ook heel belangrijk! Riolering, waterleidingen, elektriciteit kabels en vergeet de wegen niet! Wat leer je: je leert dat techniek je helpt ruimte in de richten en dicht bij elkaar te wonen. Onderzoek en bespreek: Bekijk een plattegrond van een middeleeuwse vestigingsstad (zoek op “plattegrond middeleeuwse stad” in google afbeeldingen). Vergelijk dat met een plattegrond van een nieuwe stad, bijvoorbeeld, Almere of Zoetermeer. Wat valt op? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen? Wat zijn de voor en de nadelen? Onderzoek: Wat gaat er allemaal je huis in en uit een kabels en buizen. Schrijf dit op. Waar gaat het heen waar komt het vandaan?
FIETS, luister CD nummer 49 Per jaar fietst de gemiddelde Nederlander 833 km en maakt hij 9000 km in de auto. Dat worden er steeds meer. Want we reizen steeds sneller en langer. Wat leer je: je leert dat verplaatsen samenhangt met mogelijkheden, als je geen vervoermiddel hebt kin je niet naar school of naar het buitenland op vakantie. Bespreek: Bekijk een fiets eens goed. Wat is steeds beter geworden aan de fiets? (denk aan banden, ventiel, ketting etc etc etc) Hebben deze oplossingen ook nadelen of beperkingen? Kan het beter? Hoe ziet de fiets van de toekomst eruit? Experimenteer: Experimenteer met katrollen ent tandwielen. Uitleg: http://www.techniekinhetbo.nl/lessen/bovenbouw/tandwielen.htm onderzoek: Keur je fiets/ of die van iemand anders. Het keuringsrapport kun je vinden op: http://www.technika10.nl/webwinkel/pdf/fiets/keuringsrapport%20werkblad.pdf
NANOTECHNOLOGIE, luister CD nummer 50 Er passen 1 miljoen nanometers in 1 millimeter. De natuur kan dingetjes maken van slechts een paar nanometer groot, die het toch doen! De mens wil dat ook kunnen. Bekijk: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031210_nanotechnologie01
Bespreek: Ken je dingen waar het woord “nano” in voorkomt? Wat vind je van nanotechnologie? Kijk voor meer informatie op: http://www.nano-educatief.nl Rekenen: Hoeveel nanometers gaan er in 1 MM? En hoeveel in 1 CM? Een kubus met ribben (kanten) van 10 cm, daar passen 1 miljoen kubussen in van 1 MM. Zet (in gedachten) op elke zijde van de kubussen van 1 MM een blauwe stip… Hoeveel stippen zijn dat dan?
