Plaattektoniek (luister cd nummer 2!) De aarde bestaat uit losse stukken die ronddrijven op een hete brij van gesmolten steen. Soms botsen die stukken: aardbeving! Soms schuiven ze onder elkaar en komt er hete lava boven! Vulkaan uitbarsting! Bekijk de volgende filmpjes: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_vulkaan01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_aardbeving01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_gebergte01 Experimenteren / maken (thuis opdracht) Boots een vulkaan uitbarsting na: www.kidsweekjunior.nl/page/507 Neem een kijkje op de volgende web-site: www.n-kids.naturalis.nl of www.naturalis.nl
De WC / hygiëne, nummer 3 luister CD Je kunt ziek worden van onzichtbare organismen, zoals bacteriën die zich verspreiden via water of lucht een vuil glas of zelfs via een vel papier. Voorkom besmetting en redt mensen levens! Eet met schone handen, hoest met een hand voor je mond en was je handen na een toilet bezoek! lespakket: Ga naar de volgende site een doe het on-line spel: www.e-bug.eu www.simenavi.nl/handleiding.html Bekijk de volgende 2 filmpjes: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030701_water05# www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20081218_kindersterfte Maak een korte presentatie met een powerpoint en laat deze zien in de klas.
Energie (nummer 5 luister CD) Energie kan nooit echt opraken, maar aan sommige soorten energie hebben we gewoon niks. Dus gebruiken we ze niet. Zoals wrijvingswarmte van een windmolen. Bekijk de volgende filmpjes: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_energie01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_energiebronnen01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_groeneenergie01 Ontwerp: Op papier een perpetuum mobile. En bespreek deze met elkaar. Je kunt deze aflevering van klokhuis bekijken voordat je gaat beginnen: www.nps.nl/nps/hetklokhuis/perpetuum/perpetuum.html Maak zelf een windmolen met een werkblad van NEMO: www.e-nemo.nl/file.php?uri=/files/File/13.Energie,%20windmolen.pdf Bekijk de volgende web-kwestie en verbeter het energie verbruik op school: www.webkwestie.nl/energie_crisis/
Darwin, evolutie, luister cd nummer 6 Charles Darwin vroeg zich af waar alle verschillende dieren- en plantensoorten toch vandaan komen en bedacht dat alle wat leeft misschien wel uit 1 en dezelfde soort zijn voortgekomen. Bekijk het volgende filmpje: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20100224_beagle01 en www.villabeagle.vpro.nl/ Print de werkbladen uit van de volgende site: www.nibi.nl/articles/view/76 en maak deze. Print daarna de werkbladen uit van de volgende site en maak deze ook: www.kennisnet.nl/po/leerkracht/perdagwijzer/evolutie/ Schrijf tenslotte een verhaal over hoe jij denkt dat de wereld en al het leven er op ontstaan is.
Algoritmen, luister cd nummer 7 Ervaar: ga naar de volgende site: www.kennislink.nl/publicaties/priemgetallen Zoek uit wat priemgetallen zijn. Zoek een kaartje van je dorp waar de school ook op staat. Wat is de kortste route van je huis naar school? Hoeveel verschillende routes kun je nemen? Speel het volgende spelletje: boter, kaas en eieren. Speel het samen 15 keer. Kun je het altijd winnen? Hoe kun je altijd winnen? Wat is de winnende strategie? Maak: Kies een soort blokken. (kapla bijvoorbeeld) De een geeft instructies (ZONDER TE HELPEN) de ander doet wat er gezegd wordt. Zorg dat je de bouw instructies op een goede duidelijke manier geeft en in een goede volgorde (algoritme!) Is een goede volgorde en duidelijk uitleg noodzakelijk?
Het brein / geheugen luister CD nummer 8 Als je iets vergeten bent, kun je het soms niet meer terug vinden in je geheugen. Geen wonder, want dat bestaat uit een netwerk van honderd miljard zenuwcellen!!!!! Herinneringen zitten overal en nergens. Bekijk: een filmpje over hersenen: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20041014_hersens01 Speel een geheugen spel: Pak 1 uit de kieskast, memorie of het geheugenspel. Lukt dat goed? Wat vind je lastig? Ga naar de volgende site: http://neurokids.nl/home/ Hier staat een lespakket, lees de informatie, kies een leuk experiment (en) en voer deze uit. Speel het spelletje.
De kernbom / atoombom luister CD nummer 9 Als je 1 atoom in tweeën splijt, krijg je 2 kleinere atomen en een heleboel energie. in een atoombom gebeurt dat in het groot. En dat is hartstikke gevaarlijk!!!! Bekijk de volgende filmpjes: www.schooltv/beeldbank/clip/20060223_kernernergie01 Het volgende filmpje gaat over radioactief afval: www.schooltv/beeldbank/clip/20060223_kernafval01 Maak: Je bent journalist en moet verslag doen van de atoombom explosie in Hiroshima in 1945. Bekijk eerst het volgende filmpje: www.schooltv/beeldbank/clip/20050504_atoombom02 Zorg ervoor dat je pagina (1 a-4tje) eruit ziet als een pagina ui de krant. Met bijpassende foto's van de explosie en alle feiten die er bij horen.
Cognitie, luister cd nummer 10 Cognitie is wat je hoofd doet met wat er om je heen gebeurt: onthouden, erover nadenken, erover praten en er vervolgens iets nieuws mee doen. Knap van je hersenen! Bekijk: Kijk de volgende filmpjes: over hersenen en MRI www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20041014_hersens01 over het zenuwstelsel: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20081204_communicatie01 Experimenteer: Doe verschillende proefjes met je zintuigen: http://neurokids.nl/home/ Speel: een on-line quiz over het zenuwstelsel: http://www.ikvanbinnen.nl/main.php?pag=zenuwspel
Fotosynthese, luister CD nummer 12 Groene plantenbladeren veranderen zonlicht, wat en koolzuurgas in suiker en zuurstof. Van suiker groeit de plant en alle dieren en mensen die hem opeten. Zonder zon en planten hebben we niets te eten! Bekijk: De volgende filmpjes: over fotosynthese: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060706_fotosynthese01 klokhuis: www.hetklokhuis.nl/onderwerp/fotosynthese animatie van fotosynthese: http://biologiepagina.nl/Brugklasnieuw/Planten/fotoanimatie.htm Maak: Een informatie blad over fotosynthese. Zorg ervoor dat door tekeningen duidelijk wordt hoe het werkt met het blad, de bladgroenkorrels, zon, zuurstof, enzovoort. Er moet ook een tekening van de doorsnede van een blad op komen te staan en een kort verhaaltje over de werking van fotosynthese.
Symbolen en formules luister CD nummer 14 Op het woord “stoel” kun je niet zitten. Het is een symbool, net als alle cijfers en letters. Als je afspreekt wat een symbool precies betekent, kun je ze combineren en heel snel rekenen. Bespreek samen: waar kom je symbolen tegen? Zijn woorden ook symbolen? Zijn symbolen handig? Onderzoek: Bekijk: Onderzoek de omgeving in en rond de school. welke symbolen kom je tegen? Maak er foto’s van en leg ze vast in een powerpoint. Weten alle kinderen wat ze betekenen? Ontwerpen: Bekijk het volgende filmpje: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20071205_schrijven01 Verzin nu zelf een verhaaltje in symbolen. Puzzelen: Ga naar: http://webje.yurls.net/index.php?mod=yurlspage&pageld=30503 En los de rebussen op, er staan wel 10 werkbladen met rebussen en spreekwoorden.
De oerknal, luister CD nummer 16 Het hele heelal was vroeger zo groot als een speldenknop. Bijna 14 miljard jaar geleden, na de oerknal (zonder geluid), begon het ineens te groeien. Het groeit nog steeds door, héél stilletjes… Bekijk: een reis door het melkweg stelsel: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050115_sterrenhemel01 Demonstreer: maak met een stift, stippen op een lege ballon. Blaas de ballon op, De stippen bewegen allemaal van elkaar af. Dit lijkt een beetje op de oerknal. spel: Ga naar: http://www.astronomie.nl/index.php?page=14 en www.kidsinspace.nl
Ecosysteem, luister Cd nummer 17 In de natuur is het opeten en opgegeten worden. Dode dieren en planten zijn ook voedsel: dat is de natuurlijke kringloop. De mens past niet goed in de kringloop, want hij haalt voedsel van heel ver weg en maakt veel afval. Gelukkig leren we weer om onderdeel van de kringloop te worden. Maken: Maak je eigen ecosysteem. Je bekijk wat er gebeurt en schrijft dat per dag op. Bekijk hoe je dat moet doen op: http://weirdsciencekids.com/ecosystem.html Bekijken: Filmpje over ontstaan van compost: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20021104_compost03 Maken: Maak je eigen voedselketen mobiel. Kijk naar de uitleg op: www.schools.utah.gov/curr/science/sciber00/8th/energie/sciber/fcmobile.htm
Pavlov reactie, luister CD nummer 22 Met sommige reflexen wordt je geboren: als je jeuk hebt, ga je krabben. Andere reflexen leer je later aan. Dat je bang bent voor honden omdat je een keer gebeten bent door een hond, bijvoorbeeld. Reflexen afleren is heel moeilijk… Bekijk: Filmpje over het experiment van Pavlov : www.youtube.com/watch?v=nnYN5v5VTAA Onderzoeken: Verzamel verschillende geuren in potjes. Laat een geblinddoekt persoon ruiken. Wat doet de geblinddoekte persoon allemaal? Schrijf bij elke geur op wat de ‘ruiker” doet. Onderzoek reflexen: www.suzy.co.nz?SuzysWorld/Factpage.asp?FactSheet=244
Newton, luister CD nummer 24 Isaac Newton vroeg zich af waarom een appel naar de aarde viel en de maan niet. Het antwoord is verrassend: de maan valt ook naar de aarde! En dat komt door de zwaartekracht. Bekijk: Aflevering van het klokhuis over zwaartekracht: www.hetklokhuis.nl/onderwerp/zwaartekracht Lees: Lees dit verhaal: www.kidzlab.nl/content/view/16/44/index.html Onderzoeken: Onderzoek de luchtweerstand bij verschillende voorwerpen. Klein, groot, licht, zwaar. Voorspel welk voorwerp het eerste op de grond terecht komt, bedenk waarom dat zo is. Je verzamelt zelf een aantal voorwerpen en probeert dit uit. Wat je hebt ontdekt, schrijf je op.
Einstein, luister CD nummer 28 Albert Einstein is misschien wel de beroemdste wetenschapper ter wereld. Hij was belangrijk voor de ontwikkeling van relativiteitstheorie. Ook ontdekte hij dat er niets zo snel kon reizen als een lichtstraal en dat licht bestaat uit piepkleine pakketjes energie. Bekijk: Een filmpje over Einstein: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20090623_einstein01 Experimenteer: Verschillende proefjes over licht: www.proefjes.nl/categorie/licht Maak: Je bent journalist, schrijf een artikel over Einstein. Zorg ervoor dat alle belangrijke dingen erin staan. Je artikel moet er uit zien als een kranten pagina, je maakt het in word. Ook moeten er plaatjes bij ter verduidelijking van de tekst. Hier kun je informatie vinden: www.wikikids.wiki.kennisnet.nl/Albert_Einstein
Dijken / Waterwerken, luister CD nummer 31 Een groot deel van Nederland ligt lager dan de zee en de dijken moeten ervoor zorgen dat Nederland niet overstroomt. Soms moet je ook wat ruimte laten voor het water en soms moet je slimme brede dijken bouwen waar je ook windmolens op kunt zetten. Bekijk: Filmpjes over De delta werken: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091203_rrnederland19 afsluitdijk: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050607_afsluitdijk01 Maak: Een werkblad over dammen en dijken: www.praktischetechniek.nl/Sites/Files/0000003374_Constructies%20dammenen%20dijken.pdf Lesmateriaal: Print de werkbladen uit en maak ze: www.watereducatie.nl www.watertoolkit.nl www.deltawerken.com/Lesmappen-Basisonderwijs?518.html
DNA, luister CD nummer 33 DNA is het molecuul van het leven, het zit al een kluwen in elke cel. Eeneiige tweelingen hebben dezelfde bouwcode of DNA in hun cellen, daarom lijken ze op elkaar. Maar als je een eenling bent is je DNA uniek….. Bekijk: Filmpjes over DNA www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030904_dna01 Hier vind je nog meer informatie: www.willemwever.nl/page/proefje-haal-je-dna-uit-je-eigen-spuug# www.ikhebdat.nl
Maak: Maak een informatieblad over dna, 1 a-4tje. Zorg ervoor dat alles erop staat, maak dingen duidelijk door plaatjes.
Landbouw, luister CD nummer 34 Dankzij de landbouw hoef jij niet meer op jacht. Landbouw is: nuttige planten op een plaats verbouwen en ze goed verzorgen met water en voedsel. Met dieren kan dat ook. Daarom kunnen we veel meer mensen te eten geven dan vroeger. En dat is ook nodig, want de wereld bevolking neemt nog steeds toe. Bekijk de volgende filmpjes: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050525_bcmelkkoe01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20071113_varkens01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030328_tarwe01 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030108_mais03 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_uien02 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030403_duin03 www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_rijst01 Maak: Een quiz on-line: www.dierenindustrie.nl Werkbladen: Download en print werkbladen van de volgende site: www.hetkleineloo.nl/lr_000cfm?art_id=0
Voorouders / de mens, luister CD nummer 38 Er zijn een paar soorten oermensen, maar die zijn allemaal uitgestorven. Alleen de homo sapiens bestaat al 200.000 jaar. Want dat zijn wij zelf. Bekijk de volgende filmpjes: Archeologie: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20081231_archeologischespelen01 steentijd: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20050614_steentijd01 Maak: Een grotschildering op papier, denk er over na wat je wilt vertellen met je grot schildering. Bekijk een aflevering van de Flintstones (opzoeken op youtube). Welke dingen kloppen echt en welke dingen zijn onzin… Schrijf ze op.
Zonnestelsel, luister CD nummer 44 Er zijn zo’n 70 triljard sterren in de zichtbare hemel. Dat is een 7 met 22 nullen. Er zouden dus best 70 miljoen leefbare planeten kunnen zijn. Maar in ons zonnestelsel is er maar 1. Bekijk: Filmpje: Over dag en nacht op onze planeet: www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_dagennacht01 Ontdek: Welke planeten en sterren zijn zichtbaar, welke ken je? Schrijf ze op, hoe zien ze eruit? Maak: Een mini planetarium: www.techniekinjeklas.nl/home/opdrachten/planetarium2
