belgische alpenclub Antwerpen halfjaarlijks tijdschrift maart 2013

belgische alpenclub Antwerpen

halfjaarlijks tijdschrift maart 2013

1

In dit nummer

Opleiding bergbeklimmen beginners................................................................. 3 Sneeuwschoentrekking in de Beaufortain......................................................... 4 Opleiding tot zelfstandig bergwandelen............................................................ 5 Avontuurlijke trekking Scottish ......................................................................... 6 Highlands 2013................................................................................................. 6 Cursus KVB 1.................................................................................................... 8 Cursus KVB 2.................................................................................................... 9 Cursus KVB 4.................................................................................................... 9 Uitslag Boulder wedstrijd................................................................................. 10 Wolven in optocht............................................................................................ 13 De eerste winter Eiger-noordwand beklimming............................................... 14 Bauges Boven ................................................................................................ 16 Manaslu reisverslag........................................................................................ 19 Patrick Edlinger is overleden........................................................................... 25 Kabelbanen..................................................................................................... 26 Bestuursleden en medewerkers:..................................................................... 27 Contactgegevens:........................................................................................... 28 Foto cover: Manaslu (8163 m Nepal)

Adverteerders Index: Klimzaal Magnesia............................................................................................ 9 Mounteq shop.................................................................................................. 15 Alfa zonwering en rolluiken............................................................................. 18

1

Opleiding bergbeklimmen beginners 2013

Beste clubleden en toekomstige clubleden, Terwijl ik dit voorwoord schrijf, tracht de winter nog een laatste sneeuwprik te geven maar onze winteractiviteiten zijn nog lang niet afgelopen : in de paasvakantie hebben we nog een toerskistage in de Vanoise-Beaufortain, alsook een randonnée van 6 dagen in de Beaufortain op de sneeuwschoenen. Deze periode is ook het moment dat de rotsklimmers terug uit hun winterslaap wakker worden en we merken dit ook aan de opleidingen rotsklimmen en avontuurlijk (alpien) rotsklimmen die beide volzet zijn. Ook onze klimtreffens worden stilaan een vaste waarde zodat klimmers zonder vaste klimmaat hier altijd wel een touwgenoot kunnen vinden. Voor de beginnende klimmers die vanuit de klimzaal hun eerste stappen als voorklimmer willen maken , organiseren we opnieuw in het najaar een klimopleiding die leidt tot het KVB2. Wie al een beetje verder kijkt dan de lente en zich nog wil bijscholen om zelfstandig de bergen in te trekken, als bergwandelaar of als bergbeklimmer, kan zich hiervoor nog bijscholen : met de club organiseren we zowel een aantal lesavonden, als een ardennenweekend en 2 specifieke stages in de bergen ; meer info hierover vind je op onze website. Op zaterdag 9 maart was het onze Algemene Ledenvergadering : het wordt stilaan een traditie dat dit officiële gedeelte nog een verlengstuk krijgt met een huldiging van onze vrijwilligers en een etentje waar we dit jaar met een 25-tal personen aanwezig waren. Tenslotte hoop ik ook dat deze gedrukte versie die voor velen de digitale versie vervangt, jullie veel leesplezier zal geven en je de nodige impulsen geeft om naar de rotsen en de bergen te trekken. Henk Vandenhoeck voorzitter Bac Antwerpen 2

Doel van de cursus : Aanleren en toepassen van technieken die nodig zijn om zelfstandig en veilig alpiene beklimmingen te maken in sneeuw, rots en ijs van moeilijkheid F-PD. We combineren scholing met het maken van eenvoudige en mooie beklimmingen. De voorafgaandelijke lesavonden rond weerkunde, cartografie en oriëntatie, ehbo, veiligheid in de bergen en materiaal zullen nuttig zijn om de tochten tijdens de stage zelf voor te bereiden.

Begeleiding : Henk Vandenhoeck (Bloso initiator bergbeklimmen), Jan De Smedt (Bloso initiator bergbeklimmen) en Glenn Gekiere (Adeps moniteur d’ alpinisme)

Periode : De cursus is opgebouwd uit 3 modules waarbij het noodzakelijk is dat de eerste 2 modules gevolgd zijn om te kunnen deelnemen aan de 3de module. 88 module 1 : Zes lesavonden op dinsdagen 16/04, 23/04, 07/05, 14/05, 21/05 en 28/05/2013 rond weerkunde, cartografie en oriëntatie, tochtvoorbereiding, EHBO en veiligheid in de bergen 88 module 2 : Weekend van 25 en 26/05/2013 in de Ardennen waar we ons vooral gaan verdiepen rond touwtechnieken, takels, tochtvoorbereiding, kaartlezen en oriëntatie. 88 module 3 : Praktijkweek in de Alpen (Chamonix, Frankrijk) van 29/06 tot 07/07/2013 waar we tijdens het uitvoeren van meerdaagse bergtochten zoveel mogelijk facetten uit de opleiding willen inoefenen. We kiezen Les Houches als vertrekpunt van de tochten.

Praktisch : 88 organiserende club is BAC Antwerpen 88 Prijs : 270 € voor lid Bac Antwerpen en 295 € voor KBF-lid voor de 3 modules samen. 88 Meer info via [email protected]

3

Sneeuwschoentrekking in de Beaufortain van 07.04 tot 13.04.2013

Opleiding tot zelfstandig bergwandelen 2013

Afspraakplaats :

De deelnemers de nodige theoretische en praktische bagage meegeven zodat ze zelfstandig meerdaagse bergtochten (geen hooggebergte) kunnen plannen en uitvoeren in zomerse omstandigheden.

In de Beaufortain (= het massief ten noordoosten van Albertville) op zondag 7 april op de middag (12.00 u) aan de kerk van Grand Naves. Bedoeling is om een 6-daagse trekking in volledige autonomie (hoofdzakelijk onbemande hutten waar zelf moet gekookt worden) te doen in een gebied dat gelegen is tussen de 2000 en de 2700 m met hoogteverschillen tot 1000 m per dag; tevens wordt er geoefend in het gebruik van lawinemateriaal; Maximum aantal deelnemers : 6

Voorwaarden tot deelname: 88 88 88 88 88 88

KBF-lid zijn beschikken over eigen materiaal (lawinemateriaal kan gehuurd worden) inschrijven via mail naar [email protected] 75,00 € voor BAC Antwerpen-leden 95,00 € voor de andere KBF-leden betaald hebben vóór 13.03.2013 op 001-2385602-60 van BAC Antwerpen met vermelding van uw naam + lidnummer 2013 + “sneeuwschoentrekking Beaufortain”

Er wordt een voorafgaandelijke info-avond georganiseerd op donderdag 28 maart 2013 om 20 u in klimzaal Magnesia te Mortsel; materiaallijst wordt op vraag doorgestuurd.

Begeleiding en contactpersoon : Henk Vandenhoeck, initiator bergbeklimmen ([email protected])

Doel van de cursus

Inhoud Tochtvoorbereiding, cartografie, oriëntatie, weerkunde, materiaal, EHBO, fauna en flora van de bergwereld, touwgebruik en veiligheid bij het bergwandelen, staptechnieken en eenvoudige valtechnieken.

Periode De cursus is opgebouwd uit 3 modules waarbij het noodzakelijk is dat de eerste 2 modules gevolgd zijn om te kunnen deelnemen aan de 3de module ; de lesavonden (= clinics rond een bepaald onderwerp) kunnen ook apart gevolgd worden als er hiervoor nog plaats is; 88 module 1 : 6 lesavonden op dinsdagen 16/04, 23/04, 07/05, 14/05, 21/05 en 28/05/2013 88 module 2 : weekend van 25 en 26/05/2013 in de Ardennen waar we ons vooral gaan verdiepen rond touwtechnieken, tochtvoorbereiding, kaartlezen en oriëntatie. 88 module 3 : praktijkweek in de Alpen (Lechtal, Austria) van 14/07 tot 20/07/2013 waar we tijdens het uitvoeren van meerdaagse bergtochten zoveel mogelijk facetten uit de opleiding willen inoefenen.

Organiserende club en begeleiding stage BAC Antwerpen / Philippe Annys (Bloso initiator bergwandelen)

Prijs 200 € voor lid Bac Antwerpen en 220 € voor KBF-lid voor de 3 modules samen.

Info [email protected] 4

5

Avontuurlijke trekking Scottish Highlands 2013 “Munro bagging”, het verzamelen van alle 3000ers in Schotland (282 zijn er in totaal), is het favoriete tijdverdrijf van Britse bergwandelaars. En al gaat het dan om toppen van maar 3000 “voet” (=914m), wie nog nooit in de Schotse hooglanden vertoefd heeft, kan dit toch het best vergelijken met het beklimmen van 3000ers in de Alpen. Tijdens deze tocht doen we een poging om er een stuk of 25 te beklimmen in de omgeving van Fort William, zeg maar het Chamonix van de Britse eilanden. We doen achtereenvolgens de Grey Corries, Ben Nevis (via de mooie Carn Mor Dearg klautergraat), de Mamores, de spannende Aonoch Eagach graat en de toppen van Glen Coe aan en overnachten in jeugdherbergen of eenvoudige B&B’s. De tocht is fysiek en technisch zeer uitdagend, met stapdagen van 20-25 km en 15002000 m klimmen door vaak ongebaand terrein met regelmatig klauterpassages (I° en II° graad) op luchtige graten. Alpine ervaring, met ten minste een deelname aan een stage alpien bergwandelen of initiatie hooggebergte of gelijkwaardig, is onontbeerlijk. Daar tegenover staat dat er voor iedere etappe een “lage” variant bestaat die door de valleien trekt en enkel een goede fysieke conditie en een minimum aan bergwandelervaring vereist, zodat een flexibele en individuele planning steeds mogelijk is. We plannen de tocht in de maand mei met lange dagen en statistisch de grootste kans op mooi weer. Maar zekerheden bestaan er wat dat betreft niet in Schotland, en na een sneeuwrijke winter kan zelfs het gebruik van pikkel en stijgijzers nog noodzakelijk zijn op de hoogste toppen.

Deelnamevoorwaarden : 88 KBF-lid 2013 88 goede conditie : fysiek meerdaagse tochten (meer dan 1000 hoogtemeters per dag) mét rugzak aankunnen 88 goede tredzekerheid en alpiene ervaring

Inschrijven 88 via www.bacantwerpen.be : de inschrijving is slechts geldig wanneer het volledige inschrijvingsgeld betaald is 88 uiterste betaal- en inschrijvingsdatum is 15/03/2013 88 het volledige bedrag wordt gestort op 001-2385602-60 van BAC Antwerpen met vermelding “Schotland + naam” Aantal deelnemers is beperkt tot 8 : gelieve daarom eerst contact op te nemen met [email protected] alvorens je volledig in te schrijven.

De voorlopige planning van de tocht is: 88 88 88 88

4 mei: vertrek Belgie, via Edinburgh naar Fort William 5-9 mei: tocht 10 mei: bezoek Edinburgh 11 mei terugkeer Belgie

Begeleiding : Tom Michoel (Bloso initiator bergwandelen en woonachtig in Schotland) en Henk Vandenhoeck (Bloso initiator bergbeklimmen)

Deelnameprijs : 150 € voor lid BAC Antwerpen en 170 € voor KBF-lid . Inbegrepen : begeleiding en organisatie Niet inbegrepen : vervoer- en verblijfskosten. 6

Ben Nevis 1344 meter

7

Cursus KVB 1 2013

Cursus KVB 2

(Cursus Veilig Indoorklimmen)

Wordt georganiseerd in het najaar, zie website voor meer informatie

Doel: 88 Mensen zonder klimervaring vertrouwd maken met de basis van de klimsport. 88 Mensen opleiden tot het behalen van het Klimvaardigheidsbewijs 1 (meer info hierover vind je op http://www.klimenbergsportfederatie.be/internet/klimvaardigheidsbewijs/ algemeen.php ): de laatste lesavond wordt de proef tot behalen van KVB 1 afgenomen 88 Mensen voorbereiden op de cursus Klimschool Initiatie Rotsklimmen.

Cursus KVB 4 Deze cursus is omwille van de grote belangstelling volzet.

Deelnamevoorwaarden: 88 Beschikken over eigen klimuitrusting : klimgordel, 2 schroefkarabiners (HMS), 1 zekeringtoestel en eventueel (= liefst) klimschoenen 88 Inschrijvingsgeld 55 € (leden BAC-Antwerpen), 60 € (leden andere KBF-club) één week voor de start van de cursus betaald hebben op het rekeningnr van BAC Antwerpen Klimopleidingen :BE73 0012 3856 0260 met vermelding “Cursus KVB 1 + naam” De prijs van de cursus omvat de begeleiding, het cursusboekje alsook het KVB 1. De toegang tot de klimzaal is niet inbegrepen in het cursusgeld.

Datum en plaats:

Klimtreffens Locaties: Wordt “last minute” vastgelegd i.f.v. de weersomstandigheden en de bezetting van de klimmassieven.  www.bacantwerpen.be/Agenda.php LL Bert Verwerft

[email protected]

Deze cursus wordt in het voorjaar op dezelfde locatie georganiseerd. Klimzaal Magnesia te Mortsel: op donderdagen 16/5, 23/5 en 30/5 telkens van 20u tot 22u30.

Cursusverantwoordelijke: Bert Verwerf Meer info: [email protected]

8

9

Uitslag Boulder wedstrijd

Ovifat Clubweekend 17 tot 18 november 2012

Ranking Mannen 1 Goormans Steve .............................................................................................. 9.700 2 Vennekens Dennis ........................................................................................... 5.200 3 Claes Tao .................................................................................................... 4.367,46 4 De Swerdt Sven ............................................................................................... 4.367 5 Bartosj Maj ....................................................................................................... 3.534 6 Machiels Tim ............................................................................................... 2.667,46 7 Pauwaert Tom .................................................................................................. 2.375 8 Speelmans Andrea ........................................................................................... 1.905 9 Werkhoven Ivan ............................................................................................... 1.558 10 Acke Wim ....................................................................................................... 1.322

Ranking Vrouwen 1 De Laet Fien.....................................................................................................15.000 2 Van Der Heijden Kim........................................................................................10.000

Ranking Jeugd 1 Thijs Liam........................................................................................................ 14.350 2 Demayer Rob.................................................................................................. 13.350 3 Claes Elfe.......................................................................................................... 6.350 4 Burdack Kobe.................................................................................................... 2.350 5 Van Den Eynde Witse....................................................................................... 2.350

10

Zaterdagmorgen 17.11 waren we om 10u afgesproken op de parking te Ternell, op de baan Eupen – Monschau. s’ Morgens pikte Henk me op tijd op want er was een grote omleiding op de E313 ter hoogte van Geel, maar al bij al viel dit goed mee zodat de deelnemers redelijk op tijd daar waren. Een stevige koude wind verwelkomde ons en spoorde ons aan vlug op stap te gaan. Met een tiental deelnemers staken we de N67 over en daalden langs een brede half verharde weg tussen ranke naaldbomen( sparren) naar de Getz, een kabbelend riviertje zoals je dikwijls in de Alpen tegen komt. Een grote kraai maakte veel lawaai en vroeg onze aandacht. Deze weg bleven we volgen tot een klein bruggetje dat toegang gaf tot de Fagne du Steinley: de open vlakte werd overheerst door het

goudkleurig pijpenstrootje. Het nu onverharde pad liep langs de rand van het veen dat we volgden tot het volgend kruispunt; een wildbareel verbood ons verder te gaan, dan maar links terug het bos in. Mijn ‘Carte Touristique du Plateau des Hautes Fagne, blad 2’( uitgave 1992) leidde me naar de picknickplaats aan het bruggetje van de Steinbach, waar een picknicktafel stond. Deze aangename plaats werd verstoord door de koude wind die ons rillingen bezorgde en aanzette om vlug te eten; het werd een korte pauze.

De weg liep nu bergop; ik wou enkele overblijfselen van een hoeve, Reinartshof, laten zien, maar deze bleek verder af te liggen dan ik dacht, dan maar terug; in ieder geval waren we terug opgewarmd. Kale beuken verdrongen hier de donker groene sparren. Op de flanken van het riviertje lag een tapijt van verdorde lichtbruine bladeren waarop enkele zonnestralen het bos deden oplichten. We vervolgden onze weg tot de plaats waar de Eschbach in de Steinbach uitmondt. Van hier ging het stroom opwaarts, een smal pad dat er meestal erg nat bij ligt en waarvoor ik gewaarschuwd had, maar niets van dit al: niemand haalde hier natte voeten of moest op de ‘touradons’, kleine 11

12

heuveltjes die het pijpenstrootje na jaren vormt, balanceren om een natte plek over te steken. Op de hoek van het bos en het veen moest ik zoeken naar de vlonder die ons naar de andere kant van het veen moest brengen en ook hier voorbij was het even oriënteren om de weg naar Ternell terug te vinden. Bij het afdalen naar de Getz herkende ik het landschap terug. Bij gebrek aan een brug moest er toch even geholpen worden bij het oversteken van dit riviertje. Dan volgde er nog een steile klim tot de half verharde weg die we in het opgaan gevolgd hadden en ons terug naar de parking leidde. Dan naar de refuge Jef De Roeck te Ovifat, waar Nancy en Bert met het eten zaten te wachten. De eetzaal van de refuge was heerlijk warm en bij het aperitief zat de sfeer er onmiddellijk in. ‘Herman, dat is lang geleden’, zei een stem achter mij. Ik had moeite deze te herkennen, maar dan viel mijn frank: het was de Stuart, die in 2001 nog in het bestuur van de BAC had gezeten, waarvan ik toen voorzitter was. Vele herinneringen werden opgehaald: voor, tijdens en na het eten, zelfs de dag

nadien gingen de verhalen verder…. . Het was weer een gezellige avond die zo typische is voor deze refuge; de babbel onder elkaar werd zelfs niet onderbroken voor de aangekondigde digitale foto’s van afgelopen activiteiten. Zondagmorgen werd ons een stevig ontbijt met spek met eieren voorgeschoteld. Het kwam ons goed van pas want tijdens de volgende tocht waaide er weer een koude wind en pletste de regen in ons gezicht. Nancy en Bert zorgden voor de verdere oprommel van de refuge, waarvoor wij hen zeer dankbaar waren zodat wij op tijd uit de refuge konden vertrekken. Ternell was weer ons vertrekpunt vanwaar ik met vijf ‘moedigen’ tot de Helle liep om dan na drie uurtjes terug de parking te bereiken. Hier dronken we nog iets op dit geslaagde weekend en maakten weer plannen voor het volgende clubweekend. Herman Bovée

Wolven in optocht Op de ‘Wandel-en Fietsbeurs’ in de Nekker te Mechelen werd op de stand van ‘Landschap’ m’n aandacht getrokken op een brochure ‘Wolven op loopafstand’. Vroeger schreef in ‘BOBA’, het toenmalig tijdschrift van de BAC, over de terugkeer van de grote zoogdieren, al was de info hierover maar mager. Maar de laatste tijd wordt er in de verschillende natuurtijdschriften meer aandacht aan besteed. In de brochure vond ik wat meer gegevens over wolven, alsook op de website van Landschap(www.welkomwolf.be/ spectaculaire-comeback). In de jaren negentig werd er vooral gewag gemaakt van wolven in de Mercantour die vanuit de Italiaanse Apennijnen stilletjes aan naar het westen aan het trekken waren, met de spectaculaire melding dat er enkele reeds de Pyreneeën bereikt hadden. Meer naar het noorden trekken de wolven westwaarts en benaderen ze nu onze grenzen tot op 200km. Zo kan een jonge wolf in een week tijd Hasselt of Brussel bereiken. De grote wild-life-comeback is te wijten aan de wettelijke bescherming van deze dieren en de ontvolking van het platteland en dit zorgt ervoor dat bossen en natuurgebieden minder intensief gebruikt worden, marginale landbouwgronden komen eveneens braak te liggen, waardoor er vanzelf meer ruimte ontstaat voor grote zoogdieren en prooivogels. Jongvolwassen wolven verspreiden zich alle kanten uit, vaak over korte afstanden, maar geregeld ook over zeer lange afstanden. Zo verplaatste een jonge wolf zich vanuit het oosten van Duitsland

over een afstand van 1500km om in WitRusland te eindigen. Een Noorse wolf liep dan weer vanuit de omgeving van Oslo naar Karlskrona in het uiterste zuidoosten van Zweden, een trip van 700km in vogelvlucht. DNA-onderzoek leverde ook bewijzen op van een trektocht van een Poolse wolf naar het Oostenrijkse Tirol, en van Frans-Italiaanse wolven die in 2011 vanuit de Alpen tot aan de zuidgrens van Luxemburg en zelfs tot in de deelstaat Hessen liepen. Eind 2012 trokken twee verschillende Duitse wolven tot in het noorden van Denemarken. Eén van de twee kwam uit de Oost-Duitse regio Lausitz; in zijn vruchteloze zoektocht naar een geschikt lief legde hij minimaal 850km af! Bij al deze zwerftochten steken ze moeiteloos grote rivieren en drukke verkeerswegen over. Aldus het artikel van de website. De tijd zal komen dat we op een relais onderaan de rotsen een wolf zien passeren, wat de klimervaring en het natuurgebeuren weer rijker zal maken, een mooi voorruitzicht niet..?! Herman Bovée

13

De eerste winter Eiger-noordwand beklimming. Uit ‘De Witte Spin’ van Heinrich Harrer Toen Toni Hiebeler, Walter Almberger, Toni Kinshofer en Andler Mannhardt in 1961 daartoe aantraden, hadden al twee andere groepen dit idee gehad, maar zagen zich genoodzaakt terug te keren wegens slechte Toni Hiebeler weersomstandigheden. Eind februari begonnen de vier onder leiding van Hiebeler te klimmen. Onder de Rode Wand betrokken ze hun eerste bivak. De volgende morgen was het weer zo slecht geworden dat ze hun uitrusting achter lieten, door het rotsvenster kropen en met de Junkfrau-spoorbaan naar de Kleine Scheidegg teruggingen. Een week later, op 6 maart, toen het weer verbeterd was, gingen de vier weer naar het venster van de tunnel en begonnen vandaar opnieuw te klimmen. Het was een grootse prestatie van de vier klimmers, die na zes nachten in de winterse wand de top bereikten. Een onderneming die moed en grote bekwaamheid vereiste. Jammer dat er na deze klimprestatie een reeks van controversen ontstond. De aanleiding was waarschijnlijk een artikel van Hiebeler in zijn krant, de bergkameraad, waarin, bij de beschrijving van de eerste dag, onder andere stond:’van het begin 14

tot dicht bij de Hinterstoisser-traversé(…)’. Daardoor werd gesuggereerd dat zij de wand van onderaf in één ruk hadden beklommen. Een onnauwkeurige formulering die tot misverstanden leidde. Maar het was nog altijd een grote prestatie. Misschien doet men niemand te kort door deze beklimming de eerste winterbeklimming in twee etappen te noemen en die van de vier Japanners in 1970, die ongetwijfeld meer krachten gevergd heeft, de eerste winterbeklimming zonder onderbreking. Toni Hiebelers verhaal is niet alleen spannend en dramatisch, maar ook sympathiek. Hiebeler plaats zichzelf nooit op de voorgrond, maar creëert een prachtig portrait van zijn drie medeklimmers. Het is een psychologische studie van drie totaal verschillende karakters: Toni Kinshofer, eerste en vermoedelijk beste, is door niets van zijn stuk te brengen. Op iedere vraag, al is die nog zo beklemmend en terecht, komt het onverstoorbare antwoord:’zal wel loslopen’. De tweede, Walter Almberger, die Toni altijd zekert, ook waar het alleen nog in moreel opzicht steunt. En dan is er Anderl Mannhardt nog, de scepticus, die het niet kan verdragen als er een seconde voor het succes al over het succes gesproken wordt… Maar de vier samen vormen een harmonisch team, een ideale touwgroep. De eerste winterbeklimming van de Eiger-noordwand was en blijft een grote prestatie. Herman Bovée

ACTIEWEKEN 30/03 - 7/04 Klim- en alpineweek 6/04 - 14/04 Rugzakkenweek 13/04 - 21/04 Kledij- en schoenenweek 20/04 - 28/04 Kampeerweek

1 0% KB Liebaardstraat 85 - 8792 Desselgem 0496 / 904020 - Mounteqshop.be

F korting

15

Bauges Boven 15 hongerige blikken staren ons aan wanneer we tamelijk stipt op onze afspraakplaats aankomen in de gîte van Sophie en Gérard. Er is weinig tijd om elkaar te begroeten, het lawinemateriaal wordt verdeeld en we vertrekken meteen voor onze eerste “opwarmingstocht”, die we vanuit de gîte kunnen aanvangen. We trekken naar het plateau dat boven de gîte uitsteekt. Voor sommigen is het de eerste confrontatie met winterbergwandelen zodat zij tamelijk snel verwonderd zijn van de winterlandschappen waar we nu door trekken. De eerste stevige klim brengt ons naar een open plek waar we in het zonnetje kunnen picknicken en daarna de lawinetoestellen uittesten, zowel op zenden als op zoeken. Het aangename aan het wandelen op sneeuwschoenen is dan ook dat je zelf op zoek gaat naar het ideale traject om hogerop te komen: als er een oud spoor of de resten ervan te zien zijn, dan maakt dat het sporen wat eenvoudiger, anders wordt het vooral zwoegen voor de eersten van de groep. We trekken omhoog tot de Col de la Cochette (zo zijn er wel meer in de Bauges), en na het klimmetje boven de col zijn we aan een open stuk sneeuw beland, waar de eerste praktische oefening volgt: het zoeken naar “slachtoffers” onder de sneeuw. De zon verdwijnt stilaan en de koude overvalt ons zodat we eensgezind kiezen om langs de kortste weg af te dalen naar de warmte, het voedsel en de drank in de gîte.

16

dat we niet verder moeten. Spijtig van de mist want anders hadden we hier een mooi vergezicht gehad! De afdaling verloopt zonder enig echt probleem en rond 16.30 u bereiken we terug de wagens, nog net op tijd om in de buurt in een boerderij de lokale kazen van de Savoie te kopen.

Dag 2 Voor dag 2 hebben we een echte top gekozen, de Pointe de la Galopaz. We gaan niet langs de klassieke weg omhoog want op zondag kan het daar wel druk zijn. We vertrekken in het kleine gehuchtje Penon dat nog volledig ondergesneeuwd ligt en waar we met moeite de wagens kunnen parkeren. Zoals gebruikelijk trekken we meteen omhoog door het bos. Na een 2-tal uren stappen kunnen we kiezen om nog verder een topje te doen en recht door het bos af te dalen, of al langzaam af te dalen naar de Chalet Ducey. Benny trekt samen met Wim, Joris, Koen en Wouter omhoog naar de Mont Charvet en kunnen daarna in bijna 1 rechte lijn door het bos afdalen tot ze bij de anderen aankomen die daar reeds begonnen zijn met hun picknick. Het laatste zonnetje van de week laat zich nog effen zien zodat we nog net zicht hebben op de top van de Galopaz die we nog te goed hebben. Een korte maar stevige afdaling brengt ons naar het punt vanwaar we nog een 500 tal meter mogen omhoog klimmen via een pad dat in de zomer te vinden is, maar dat nu enkel met behulp van een gps en het spoorwerk van Jan ons in de goede richting van de Col de Buffaz brengt. We klimmen verder via een brede sneeuwgraat totdat de top in zicht komt: de mist wordt steeds dikker en als we plots aan het topkruis komen, weten we

Een kuitenbijter Onze volgende tocht gaat naar de Beau Molard, vorig jaar was deze ook een kuitenbijter. Nu willen we minder vlug in de mist verdwijnen en verkeerd lopen; dit blijkt maar half te lukken, want ook nu vinden we niet direct het punt vanwaar we links moeten afslaan. Een hoger gelegen ondergesneeuwde boerderij geeft ons terug de juiste coördinaten en is ook de ideale plaats om de picknick te houden. Alweer wijst de gps ons in de goede richting tot vlak onder de laatste klim naar de Beau Molard. Benny en Jan trekken samen met 7 deelnemers omhoog: de helling wordt steeds steiler, gelukkig kan er gebruik gemaakt worden van een oud toerskispoor, maar de verse sneeuw op de harde onderlaag maakt voorzichtigheid toch noodzakelijk. Henk trekt met de andere deelnemers richting Chalet Bottier om van daaruit verder af te dalen. De groep van Jan en Benny zullen dit spoor ook kunnen gebruiken. De eerste groep heeft voldoende tijd over om meer te oefenen met het lawine slachtoffer zoekapparaat, zodat iedereen echt zijn/ haar toestel kan uittesten. Verder naar beneden zien we enkele moeflons: het schaap met de grote hoorns dat je slechts zelden ziet in de bergen. Groep 2 weet dat er onderweg nog een Geocach (*)te vinden is, daar wordt dan ook werk van gemaakt.

Als de eerste groep net wil vertrekken met de wagens, komt de 2de groep er ook aan, dus, samen uit, samen thuis.

Teveel sneeuw Het weer (mist) en de teveel verse sneeuw laten het niet toe een steile sneeuwwand op te klimmen en zo kiezen we voor vandaag de overschrijding van de Mont Julioz (een ondergesneeuwde rotsgraat)te doen: een lange aanloop waarbij we eerst een onschuldige pas moeten oversteken, om daarna aan een stevige steile klim te beginnen totdat we de eerste rotspassages tegen komen. De vele verse sneeuw op en tussen de rotsen maakt het niet voor iedereen even makkelijk en al snel wordt beslist om de groep te splitsen. Jan keert met de helft van de groep terug. Benny en Henk klimmen met de andere helft hogerop: over een graat, die enkele kilometers lang is, moet de ene rotspassage na de andere overwonnen worden. Ook hier vinden we op de echte top een kruis, waar we heel even blijven staan. De afdaling is ook nog een hele opgave: geregeld moeten we enkele meters langs de rotsen omlaag schuiven om dit weer te herhalen en herhalen. Sommige stukken zijn met touwen gezekerd, de eersten vinden dan nog sneeuw om hun raketten op te plaatsen, maar voor de laatsten is dit dan weer een stuk lastiger. Voort doen is de boodschap want de wijzer van de klok gaat precies sneller rond dan anders. Na een tweetal uurtjes op de graat bereiken we terug meer bewandelbare stroken waar we ook nog de resten zien van een oud spoor dat vanuit de andere richting is vastgelopen op de rotsen. Als begeleiders kunnen we weer wat rustiger ademen want we zijn weer in 17

een veilige zone. Nu nog een tweetal uurtjes afdalen tot de wagens waar de andere groep ook nog niet lang geleden is aangekomen. Alweer wordt het samen uit en samen thuis. Bedankt alvast Sawnte, Griet, Inge, Walter, Hugo, Wim, Joris, Wouter, Tom, Achaje, Tom, Filip , Philip, Koen en Bart voor het gezelschap. Bedankt Jan, Benny en Henk voor de begeleiding. Bedankt ook Sophie en Gérard voor het goede onthaal en de genepy na het avondmaal ! (*)Met een gps een doosje opsporen waarin men een boodschap kan achterlaten.

18

Manaslu reisverslag Na mijn avonturen op Broad Peak in 2011 besloot ik het Pakistaanse Karakoramgebergte een tijdje links te laten liggen. Voor mijn volgende beklimming wou ik opnieuw naar Nepal, meer bepaald naar de Manaslu, een stevige brok van 8163 meter hoog. Deze berg is steeds populairder als ‘eerste 8000-er’ voor bergbeklimmers nu Cho Oyu om politieke redenen minder toegankelijk is. Ik noemde dit project de Opteon expeditie 2012. De logistieke en administratieve voorbereiding van mijn expedities vertrouw ik liever toe aan gespecialiseerde organisaties. Zo kan ik me concentreren op mijn sterke punten: de fysieke voorbereiding, de financiering, het klimmen zelf en het inspireren van anderen met van mijn ervaringen. Voor Manaslu ging ik scheep met Himalayan Experience.

Eind augustus nam ik het vliegtuig richting Kathmandu waar ik de staf en de andere cliënten van deze organisatie zou ontmoeten. Met zes Japanners en drie Nieuw-Zeelanders had onze groep een sterk Oosterse inslag. Daarnaast waren er nog één Duitser, één Amerikaan en – uiteraard - één Belg. Het was van mijn Everest-expeditie in 2007 geleden dat ik nog in de Nepalese hoofdstad verbleef. In tussentijd is er niet veel veranderd: nog altijd dezelfde vriendelijke mensen en dezelfde verkeerschaos. Ik genoot niet lang van die gezellige drukte want na één nacht vertrokken we al met een helikopter naar Samagon, een dorpje aan de voet van Manaslu op 3500 meter hoogte. Ons team bracht daar vier dagen door om acclimatisatietochten in de omgeving te ondernemen en elkaar beter te leren kennen.

19

De vijfde morgen werden we gewekt door de dragers. Nog voor het ontbijt vertrokken zij met ons materiaal naar het basiskamp. Wij vulden eerst onze maag voor we op stap gingen. Na een fikse tocht kwamen we in het basiskamp aan waar iedereen de klim goed verteerd bleek te hebben. De volgende dagen was het zaak ons lichaam verder te laten acclimatiseren. Dat gaat best door zo weinig mogelijk te doen. We deden ons te goed aan de lekkere maaltijden en zaten rond het volleybalveld dat Himalayan Experience in het basiskamp opzette. Vol spanning volgden we de volleybal- of badmintonwedstrijden die de Sherpa’s van onze en andere expedities speelden.

20

Maar het werd al snel tijd om in actie te schieten en hogerop te klimmen. Eerst deden we een korte wandeling naar ‘crampon point’ op ongeveer 5000 meter hoogte. Dat is de plek waar we telkens de gletsjer opstapten en stijgijzers aan- of afbonden. Daags erna klommen we op vier uur naar 5500 meter waar kamp 1 lag. De laatste 100 meter voelde ik het hoogteverschil zeer goed, maar toch ging ik met enkele teamleden een eindje verder. Hoe hoger je

klimt, hoe sneller en beter je acclimatiseert. Op 5600 meter hielden we het voor bekeken en keerden terug naar het basiskamp voor een late lunch. Kamp 2 was het volgende doel. We klommen eerst naar kamp 1 om er te overnachten. Dan zouden we naar kamp 2 op 6300 meter doorstoten en terugkeren naar kamp 1 voor de nacht om daags daarna naar het basiskamp af te dalen. Op papier een strak plan, maar zo verliep het helemaal niet. Halverwege crampon point en kamp 1 was het uit met de pret. Plots zakte ik door de sneeuw en kwam drie meter lager tot stilstand op een blok ijs. Ik realiseerde me al snel wat er gebeurd was. Ik was op een laag sneeuw gestapt die een scheur in de gletsjer bedekte. Door de zon en mijn gewicht had die het begeven. Op zich was er geen gevaar. Mijn val in de gletsjer was gestopt door het ijsblok en anders was ik zeker in het touw blijven hangen. Met wat hulp van buitenaf was ik snel uit mijn penibele situatie bevrijd en kon ik verder klimmen naar kamp 1. Wat ik niet wist, was dat de klap tegen het ijs mijn enkel had gebroken. Maar door de beperkte medische faciliteiten in het basiskamp zou ik dat pas achteraf in België vernemen. De volgende morgen stond ik vol goede moed op om naar kamp 2 klimmen. Maar plots deed mijn linkerenkel erg pijn. Ik stapte toch uit mijn tent, maar voelde al snel dat ik niet normaal en pijnloos kon stappen. Ik kon niet anders dan rusten, maar had ook de acclimatisatie nodig. Ik besliste daarom toch een poging te wagen. De pijn was zo erg dat ik vreesde de situatie aanzienlijk te verergeren. Na 100 meter staakte ik mijn poging en keerde naar kamp 1 terug. ’s Avonds deed mijn voet nog altijd even zeer en ik maakte me zorgen over de afdaling daags erna. Dat zou een pijnlijke

ervaring worden, maar ik was vooral ongerust over het herstel van mijn enkel. Maar dat liep beter dan verhoopt. Mijn pijnstillers werkten en ik kon zelfs vlotjes mijn boots aantrekken. Het eerste deel van de afdaling liep door de sneeuw en ging vlot. Maar dan volgde een rotspartij en bleek het herstel niet permanent. Ik vertraagde en mijn enkel voelde steeds pijnlijker aan. Gelukkig kwam een aantal Sherpa’s me tegemoet om te helpen. Eén voor één namen ze me op hun rug en droegen me tegen hoge snelheid naar beneden. Voor wie er nog aan twijfelde: Sherpa’s zijn buitenaards sterk. Terug in het basiskamp was ik verplicht om mijn enkel te laten rusten. Ondertussen groeide het basiskamp steeds meer uit tot een soort sportkamp dankzij Darryl, één van onze teamleden die een professionele golfer is. Hij had twee golfclubs en een tiental golfballen meegebracht en gaf gratis golflessen. Helaas kon ik daar met mijn gebroken enkel niet van profiteren. Omdat mijn enkel na 2 dagen rust nog niet voldoende hersteld was, verliep de volgende acclimatisatietrip zonder mij. Vervelend,

omdat ik eigenlijk voorop moest lopen met mijn acclimatisatie. Ik was immers de enige in het team die Manaslu zonder zuurstofflessen wou beklimmen. Maar ik liet het niet aan mijn hart komen. Tijdens al mijn jaren in het hooggebergte leerde ik dat je beter aanvaardt wat is en je energie richt op datgene wat je wel kan beïnvloeden. Zoals het herstel van mijn voet bijvoorbeeld. Toen het team van die laatste acclimatisatietrip terugkwam, deed mijn voet een pak minder pijn. Ik probeerde mijn achterstand nog in te lopen door zelf een acclimatisatieklim te ondernemen maar alle hoop verdween als sneeuw voor de zon door ... sneeuw. Vijf dagen dwarrelde het witte spul omlaag en dan is het niet veilig klimmen. Dus zat er niets anders op dan nog meer te rusten en te wachten. Het was duidelijk dat ik mijn toppoging zonder verdere acclimatisatie moest beginnen. Ik kon niet nog eens zeven dagen wachten tot ook ik volledig geacclimatiseerd was. Op 22 september was het al twee dagen gestopt met sneeuwen en kon ik van start gaan. De bedoeling was dat ik, samen met 21

22

Sherpa Rita Dorje, een dag voor de rest van het team zou vertrekken om me toch een beetje extra acclimatisatie te gunnen. In kamp 3 zou ik een extra dag doorbrengen waar de anderen me zouden inhalen. Maar terwijl ik in de vroege uurtjes vredig in kamp 1 lag te slapen, sloeg boven me het noodlot toe. Harder dan ooit tevoren. Een gigantische lawine vaagde kampen 2 en 3 volledig weg. De klimmers die in kamp 2 sliepen, kwamen er met de schrik en wat materiële schade vanaf. In kamp 3 had men minder geluk. Ik wachtte af of ik hulp kon bieden, maar dat bleek niet het geval en ik daalde terug af naar het basiskamp. Ondertussen kwam een uitgebreide reddingsoperatie op gang waarbij wel drie helikopters werden ingeschakeld. Nog voor de middag konden alle gewonden van de berg geëvacueerd worden. Maar voor 12 klimmers kwam alle hulp te laat. Dat maakt 23 september 2012 tot één van de donkerste dagen van de klimgeschiedenis. De volgende dagen werd er druk overlegd tussen de verschillende expedities. In de andere teams gaf een groot aantal klimmers er de brui aan. Maar onze expeditieleiding was overtuigd dat de situatie na deze lawine net veiliger was dan voordien. Op 25 september vertrok ik voor een nieuwe toppoging. Op minder dan drie uur werkte ik samen met Rita de 700 hoogtemeters naar kamp 1 af. Ik kroop in mijn tent, dronk zoveel mogelijk en ging na het avondeten onder de dons. De volgende morgen stonden we om 6u30 al vertrekkensklaar om ons een weg te banen naar kamp 2. Die klim naar kamp 2 is een stuk zwaarder dan die naar kamp 1. Niet alleen is er het hoogteverschil van 800 meter, maar er zijn ook enkele steile hellingen en grote gletsjers. Dit meer technische stuk staat bekend als “The hourglass”. Vol goede

moed begonnen we aan deze uitdaging. 200 meter hoger kwamen we bij de eerste ‘crevasse’ of scheur in de gletsjer waarvoor we touwen en een ijshouweel nodig hadden. Na deze kleine, persoonlijke overwinning was de trend gezet. Even later hield ik mijn

hart toch even vast toen we over een andere crevasse moesten springen. Met mijn enkel was dit niet zonder risico. Maar dit ging goed en na een tocht van vijf uur kon ik opnieuw van wat rust en ontspanning genieten in mijn tent. De volgende dag moesten we alweer hogerop naar kamp 3 op 6700 meter. De recente gebeurtenissen maakten deze beklimming een pak moeilijker. De route tussen kampen 2 en 3 was immers weggevaagd door de lawine. Hier en daar zag je nog overblijfselen van de vernietigende kracht die een berg op je kan loslaten: een tent, wat kookpotten, een slaapzak, … stille getuigen van het drama dat zich enkele dagen voordien had afgespeeld. In kamp 3 bracht ik niet één, maar twee nachten door. Zo kon ik beter acclimatiseren. Op de tweede dag voegde de rest van het team zich dan bij ons. De volgende morgen zetten we koers naar kamp 4. Mijn teamgenoten sloten – zoals zovele klimmers op Manaslu – de zuurstof aan voor dit stuk van de klim. Maar ik volhardde in mijn opzet om zonder zuurstof te klimmen. Ondanks mijn halfslachtige acclimatisatie haalde ik ettelijke klimmers in die wel zuurstof gebruikten. De klim naar kamp 4 verloopt eerst over een helling die steeds steiler wordt. Op 7100 meter volgen er een aantal korte, nijdige hellingen op een ondergrond van ijs. Die hellingen deden pijn, maar na vijf uur stond ik goed en wel in kamp 4. 763 meter scheidden me nog van de top. De volgende morgen stonden Rita en ikzelf om 6 uur klaar voor het laatste stuk van de beklimming. Ik vertrok zonder zuurstof. Rita klom met zuurstof en had ook voor mij een fles bij, mocht dat toch nodig zijn. Het eerste stuk ging traag maar goed en we overwonnen de ene helling na de andere. Iets na 9 uur kreeg ik via de radio de

eerste succesmeldingen mee: andere leden van mijn team stonden op de top. Bij mij verliep de klim echter steeds moeizamer en langzamer. Het gebrek aan acclimatisatie deed zich gelden. Op 8000 meter kwam ik uiteindelijk op de expeditieleiding tegen. Toen bleek dat kampen 4 en 3 nog diezelfde dag opgebroken zouden worden. We moesten dus niet alleen nog 200 meter klimmen, maar ook nog helemaal tot in kamp 2 afdalen. Ik moest een beslissing nemen waarvan niet alleen mijn veiligheid maar ook die van Rita afhankelijk was. Daar en dan besloot ik om mijn zuurstoffles aan te sluiten. Maar zelfs dan bleken die laatste 200 meter nog een hele opgave te zijn. We klauterden langzaam over grote brokken sneeuw naar boven en kwamen uiteindelijk terecht op een kleine richel met aan weerszijden een afgrond van honderden meters diep. De top lag nu 20 meter boven ons. Voorzichtig stapten we over de richel en om 12 uur bereikten we ons doel: de top van Manaslu. Al mijn inspanningen werden beloond door een weergaloos uitzicht over de Himalaya. De top van Manaslu is amper groot genoeg voor twee personen, dus we bleven er maar eventjes zitten. Iets lager is wat meer plaats en daar kwamen we enkele minuten tot rust voordat we aan de tweede en belangrijkste opgave van de dag begonnen: de afdaling. Die verliep voorspoedig. Voor 14 uur stonden Rita en ikzelf terug in kamp 4. We pikten de rest van ons materiaal op en daalden we verder af naar kamp 3. Daar kwamen we meer klimmers – zowel stijgers als dalers – tegen wat het gebruik van de touwen wat moeilijker maakte. Maar rond 16 uur konden we ons materiaal in kamp 3 oppikken en onze afdaling naar kamp 2 verderzetten. Rond 17 uur stonden 23

we beiden zeer moe maar zeer voldaan in kamp 2. We kropen in een tent, aten en dronken wat en vielen uitgeput in slaap … De volgende dag daalden we verder af naar het basiskamp en vandaar ging het verder met luchtvervoer naar Kathmandu. Ondertussen ben ik al enkele maanden terug in Belgie en bereid ik me volop voor op mijn nieuwe uitdaging: in april/mei 2013 wil ik een poging wagen om Lhotse (8516 meter) te beklimmen. Wie meer informatie wil over mijn vorige expedities en/of mijn expeditie op Lhotse van nabij wil volgen kan terecht op www.wimsmets.be. Wim Smets

24

Patrick Edlinger is overleden. Niet alleen treurt de Franse kletterwereld: op 16 november 2012 stierf Patrick Edlinger, hij werd 52 jaar oud. Edlinger, ook ‘Spiderman’ of ‘de blonde’ genoemd’, was een internationale ster in het sportklimmen. Zijn grootste prestaties lagen in de jaren 80, wanneer hij talrijke moeilijke routes tot 7a(UIAA:VIII) freesolo klom en als eerste wereldwijd een 7c-route(IX) on-sight (het ging hier om ongekende routen – “La polka des rigards”) bedwong. In 1995 maakte hij in de Calanques een val van 18m waardoor hij minder actief werd. Volgens de media verongelukte hij dodelijk na een val van een trap. Op internet is veel over hem te vinden. Alpin wordt 50 jaar. Toni Hiebeler richtte dit nieuwe tijdschrift op. Hij was 33 jaar ( 5.3.’30 – 2.11.’84) toen hij samen met zijn vrouw omkwam bij een helikopterongeval in Sloveniën( nabij de Triglav). Hij was een zeer actief alpinist, die in de hoogste moeilijkheidsgraden onderweg was: men zou hem nu een extreemalpinist noemen. Hij was voor ons geen onbekende: onze club nodigde hem in Antwerpen uit om over zijn winterbeklimming(1961) van de Eiger-noordwand, een premiére, te komen spreken. ( Lees hierover verder op blz…) Zijn nieuw tijdschrift werd in vier talen gedrukt: in het Engels, Frans, Italiaans en Spaans , dit om het een internationale uitstraling te geven. Wat Toni Hiebeler met dit tijdschrift voor had beschrijft hij in twee woorden: ‘ Bergen en mensen’. Toen ik in de alpenclub me met het tijdschrift ging bezig houden abonneerde ik me op verschillende alpentijdschriften zoals: Die Alpen, La Montagne, Climber and

Rambler en ook Alpinismus, dat later van naam veranderde in ‘Alpin’. Tot nu toe ben ik nog steeds op dit tijdschrift geabonneerd dat maandelijks in de bus valt. Icefall Docters Hoe dit bericht in mijn mailbox terecht kwam weet ik niet, maar vond het wel de moeite om het uit het Engels te vertalen. Doctor Ang Nima Sherpa overleed in zijn dorp Pangboche op 25 januari 2013 op een leeftijd van 59 jaar. Hij was één van de oudste sherpas die voor de Mt.EverestKhumbu Ice fall doctors werkzaam was De ‘Icefall Docters’ zijn sherpas die instaan voor de veiligheid en onderhoud van de weg door de Icefall door oa. het plaatsen van de ladders over de ijsspleten. Zij maken intergraal deel uit van elke succesvolle expeditie naar de Mt.Everest, Lhotse en Nuptse. Elk jaar weer, tijdens het klimseizoen, blijven zij op de berg en controleren ze de ladders en touwen voor de veiligheid van de klimmers. Het is een extreem gevaarlijk werk met risico op lawines, bewegende gletsjers en vallende seracs. Honderden klimmers vertrouwen op de touwen en ladders, zonder hen zou de beklimming van boven vermelde toppen bijna onmogelijk zijn. Herman Bovée 25

Bestuursleden en medewerkers:

Kabelbanen

26

Kabelbanen zijn niet het voortbewegingmiddel nummer één van de verstokte bergwandelaar. Maar in Zwitserland heeft een vernuftige geest er iets op gevonden om de Bergwereld weer meer aantrekkelijker te maken. De ingenieurs van de cabinebouwer CWA meldden: ‘ In onze cabines zorgt een hightech-multimedia - uitrusting voor eerste klas informatie, gecombineerd met de modernste amusementstechnologieën (mp3-speler,lcd-scherm, touchscreen en soundsysteem). Deze ‘eventen-gondel’ vinden we nu nog enkel in het skigebied van de Lenserheide. De cabine wordt gespijsd door middel van een ‘multi-cast en wireless-lan verbinding zodat de content-server de gondel met de allerlaatste nieuwtjes voorziet. Dit maakt het mogelijk om live-uitzendingen in HDkwaliteit te verzorgen. Daarbij rond nog een opvallend dimbaar lichtconsept dit hele pakket af! Zo kunnen de skiërs in een dergelijke cabine al overdag de hoempa hoempa - muziek beluisteren wat anders voor de après-ski bestemd is. Op een televisiescherm kan je youtubeclips bekijken terwijl je door een intelligent menu klikt waar de actuele sneeuwlaag didactisch wordt verklaard. Je hoeft niet meer door het venster te kijken om te zien hoeveel het gesneeuwd heeft of van waar de wind waait. En omdat de CWA in hun gondel ook ‘het passende klimaat - en verluchtingsoptie paraat heeft’ wordt deze ‘zweeftocht’ een kompleet lichamelijk wellness-progamma; vergeet het wellnessaanbod van je hotel maar. Wat men nog in deze wondergondel nog mist is dat men een verse espresso serveert. Het gevaar bestaat dan dat de skiërs op

Voorzitter:

Webmaster:

Vandenhoeck Henk 03 440 44 68

Cappelle Peter

Secretaris: Nancy Willeme 0495 57 98 32 en neer blijven zitten totdat de stroom uitvalt . Maar hier is ook aan gedacht: ‘op het dak van de gondel werden er extreme supercondensatoren met een hoge prestatie capaciteit gemonteerd die in de eindstations opgeladen worden. Joepie! In plaats van telkens in en uit te stappen kan men er nu een ontspannende en leerzame daguitstap van maken. In een uitgave van de ‘Internationalen Seilbahnrundschau’ kondigde men dit hoogstandje van techniek aan en gaf men zelfs commentaar:’ Hoe belangrijk is eigenlijk het bergop zweven’. Daarin schreef de auteur kritisch dat de skigebieduitbaters beter rekening hadden moeten houden met het feit dat 21 procent van de skiërs hun skigebied uitkiezen naar gelang de moderniteit en liftaanbod. Anders gezegd: voor vier van de vijf wintersporters spelen factoren zoals sneeuwzekerheid, pisten, terrein en weer een belangrijke factor bij de keuze van het skigebied dan al deze infotainmentsystemen. Zo veel vijandschap tegen deze techniek was er nog niet. Of…. Geschreven door Tom Dauer ( Alpin 1/13) en vertaald door Herman Bovée

Penningmeester: Verzele Paul 0478 256 784

Wandelen: Van Gool Wendy

KlimA’pen (Jeugdklimmen): De Clercq Luk en Ruben 03 482 07 37

Nieuwsbrief (lay-out):

Redactie:

Nancy Willeme

Bovée Herman 03 293 69 44

Medewerker:

Klimzaal Magnesia : Van Gaever Michel 0475 952 247

Wim Acke

Clubblad (lay-out): Inge Bovée

Klimcoördinator en Klimtreffens: Verwerft Bert 0497 45 63 04

27

Contactgegevens: Algemeen:

[email protected]

Website

[email protected]

Nieuwsbrief

[email protected]

Lidmaatschap

[email protected]

Klimmen:

[email protected]

Bergwandelen

[email protected]

Jeugd

[email protected]

28

Verantwoordelijke uitgever: Henk Vandenhoeck Van Peborghlei 46 2640 Mortsel

29