Beleidsplan 2012-2016
Ruitersbos in transitie Ambitieus op weg naar een seniorenresidentie
1
2
Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Terugblik Externe en interne analyse Onze missie Onze cliënten Onze core business voor senioren Onze medewerkers Beleid 2012 - 2016
5 7 9 11 15 17 21 25 27
3
4
Voorwoord De totstandkoming van dit beleidsplan is een intensief proces geweest. Onder begeleiding van een extern bureau is het proces gestart in januari 2011 met het maken van analyses van de externe omgeving en de interne organisatie. Tevens is er een SWOT-analyse (analyse van sterkte-zwakte, kansen-bedreigingen) gemaakt en is er naar aanleiding hiervan discussie gevoerd over de beleidskoers van Woonzorgcentrum Ruitersbos1) voor de komende 5 jaar. Vanaf begin februari heeft het Management Team (MT) de verdere uitwerking in eigen beheer uitgevoerd. Na uitvoerige discussie in het MT is het definitieve concept, versie 5 april 2011, vastgesteld in het MT. Deze versie is op 15 april, onder externe begeleiding, uitvoerig besproken op een studiedag voor leidinggevenden en beleidsmedewerker in huize Den Deijl. In de vergadering van de Raad van Toezicht van 27 april is het concept, inclusief de opmerkingen van de studiedag besproken. De Raad van Toezicht is akkoord gegaan met de verdere uitwerking en aanpak. Het concept is vervolgens besproken met o.a. vertegenwoordigers van het zorgkantoor, de gemeente Breda, Woonzorg Nederland, de ondernemingsraad, de cliëntenraad en een groep medewerkers van Ruitersbos. Alle aandachtspunten en opmerkingen zijn verwerkt in het beleidsplan.
1)
In verband met de leesbaarheid wordt ‘Woonzorgcentrum Ruitersbos’ in dit beleidsplan ‘Ruitersbos’ genoemd. 5
6
Inleiding De externe omgeving is momenteel bijzonder dynamisch en op onderdelen ook onvoorspelbaar. Ruitersbos kiest ervoor om zoveel mogelijk zelf de regie te voeren en proactief in te spelen op externe ontwikkelingen. Om een gerichte ontwikkeling als organisatie voor senioren door te maken is het van belang om de horizon in kaart te brengen en een beeld te vormen over hoe de toekomst er over 15 jaar uit zal kunnen zien. In 2025 zullen er meer senioren zijn en met name meer 85-plussers. De ‘nieuwe senioren’ stellen andere eisen en vragen meer differentiatie in het aanbod van producten en diensten. In toenemende mate hecht deze groep aan zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Dit beleidsplan geeft aan welke stappen Ruitersbos de komende vijf jaar gaat zetten in de richting van de horizon 2025. Ruitersbos heeft een sterke merknaam. Door de kleinschaligheid kan krachtig worden ingespeeld op de wensen en behoeften van de cliënt. Wij kennen onze cliënt en de cliënt kent ons. Ruitersbos wil toegroeien naar een breed georiënteerde organisatie, voor met name senioren in de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken. Deze wijken kenmerken zich als wijken in het hogere segment met veel groen. De bewoners van deze wijken hebben veelal een hoge levensstandaard en wensen deze te behouden. Ruitersbos ondersteunt hen om de kwaliteit van leven te behouden ook als er vraagstukken zijn op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Ruitersbos doet dit met de ambiance en op het niveau die ze gewend zijn. Ruitersbos streeft er naar dit niveau en deze ambiance voor alle inwoners van Breda bereikbaar te maken.
Ruitersbos gaat zich ontwikkelen van zorgaanbieder naar seniorenresidentie met arrangementen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. De dominante focus op zorg neemt af ten gunste van de focus op wonen en welzijn. Ruitersbos is partner voor partijen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Ruitersbos wil het onderscheidend vermogen verder ontwikkelen. De kern is de ambitieuze transitie naar een seniorenresidentie, passend bij de sfeer van de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken. De verwachte ontwikkelingen in de komende vijf jaar vraagt om een flexibele en ondernemende opstelling van ons management en onze medewerkers. We doen dit vanuit de overtuiging, dat wij in staat zijn om een belangrijke bijdrage te leveren aan de maatschappelijke uitdaging om duurzame en betaalbare kwaliteit van leven aan senioren aan te bieden. De ambities in dit beleidsplan zijn aansprekend. Het vraagt van ons allen een ongekende inzet. Niet in de zin van nog meer of harder werken maar door slimmer, creatiever en ondernemender werken. Ook vraagt dit de bereidheid van ons allen om ons open te stellen voor toekomstige ontwikkelingen en veranderingen. Van de Raad van Bestuur en leden van het management team mag worden verwacht dat wij het voortouw nemen. Wij nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en u mag ons daarop aanspreken. Belangrijk is ook elkaar en uzelf daarop aan te spreken. Alleen met elkaar kunnen wij inhoud geven aan onze beleidsvoornemens.
A.H.W.M. (Ad) Jongmans MHA, Raad van Bestuur
7
8
Terugblik In dit hoofdstuk wordt een beknopt overzicht weergegeven van de belangrijkste ontwikkelingen in de afgelopen beleidsperiode (2006 -2010).
Geleidelijke transformatie naar een multifunctioneel centrum Ruitersbos heeft gekozen voor een geleidelijke transformatie naar een multifunctioneel centrum: kwalitatief goede intramurale zorg, gecombineerd met aandacht en zorg voor welzijn. Doelgroepen zijn ouderen, die (tijdelijk) verblijven bij Ruitersbos, woonachtig zijn op het terrein van Ruitersbos of wonen in de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken. Juist door deze combinatie worden mogelijke barrières tussen de verschillende doelgroepen geslecht waarin de meerwaarde van het multifunctionele centrum ligt. Per 1 januari 2008 heeft Ruitersbos een dagcentrum (dagbehandeling) voor cliënten, die zelfstandig wonen en één of meerdere dagen per week bij ons verblijven voor dagstructurering, verzorging en behandeling.
Gedeeltelijke afbouw verzorgingshuis en opbouw verpleeghuis De zorgzwaarte in Ruitersbos is de afgelopen jaren fors toegenomen. Per 1 december 2009 heeft Ruitersbos een eigen verpleeghuiserkenning met behandeling: 20 plaatsen somatiek en 40 plaatsen psychogeriatrie. Voor de plaatsen psychogeriatrie is een nieuw zorgconcept ontwikkeld, gebaseerd op de principes van normalisatie en kleinschalig wonen.
Nieuwe zorgorganisatie Per 1 januari 2010 is de organisatie ingrijpend veranderd en is een nieuwe zorgorganisatie ingevoerd. Uitgangspunten voor de nieuwe zorgorganisatie zijn onder andere:
• c lustering van zorgvragen c.q. zorgzwaarte van cliënten aan het juiste aantal (kwantiteit) en deskundigheid (kwaliteit) van medewerkers. Deze clustering heeft vorm gekregen in de zogenaamde zorggroepen. De vier zorggroepen worden geleid door een hoofd zorggroep. Elke zorggroep specialiseert zich in toenemende mate op de doelgroep; • koppeling van cliënten aan een Eerst Verantwoordelijke Verzorgende (EVV’er), die de coordinatie, planning en communicatie van zorg regelt; • delegatie van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, zowel op het gebied van de organisatie (leidinggevenden) als zorg (EVV’ers); • professionalisering van extramurale zorg (verpleging, verzorging, HV 1 en HV 2) in de seniorenwoningen en het aanbieden van extramurale zorg en particuliere diensten aan ouderen in de wijken Ruitersbos en Boeimeer. Hiervoor is Senior Service Ruitersbos opgericht; • inrichten van het Zorgservicebureau voor onder andere wachtlijstbeheer, informatiepunt voor cliënten en familie, verwerken (her-)indicaties van zorgzwaartepakketten en aanvragen van extramurale zorg (verpleging, verzorging, huishoudelijke zorg (HV 1 en 2) en particuliere diensten.
Zorgzwaartepakketten Met ingang van 1 januari 2010 zijn de zorgzwaartepakketten (ZZP’s) ingevoerd en heeft elke cliënt een zorgarrangement conform de indicatiestelling. Door de nieuwe financiering op basis van de ZZP’s is de personele bezetting met 20% uitgebreid.
9
Kwaliteit
Strategische woonzorgvisie
Sinds medio 2008 is Ruitersbos HKZ gecertificeerd en vindt er jaarlijks een opvolgingsaudit plaats. Ook de Normen Verantwoorde Zorg hebben een prominente plaats gekregen in het kwaliteitsbeleid. Het kwaliteitsdenken en -handelen heeft hierdoor een grote impuls gekregen.
De gebouwen van Ruitersbos worden in de nabije toekomst vervangen door nieuwbouw. Als eerste stap is in 2009 een strategische woonzorgvisie opgesteld en vastgesteld door Ruitersbos en de eigenaar van het complex, Woonzorg Nederland. Daarnaast is in 2009 een overeenkomst getekend tussen Ruitersbos en Woonzorg Nederland om te komen tot een masterplan Ruitersbos.
Welzijn Het verenigingsleven en de recreatieactiviteiten in Ruitersbos geven cliënten vele mogelijkheden voor zinvolle besteding van hun tijd. Uit het recent (oktober 2010) gehouden cliënttevredenheidsonderzoek kwam naar voren dat het aanbod van activiteiten continu dient te worden aangepast aan de wensen van de doelgroep.
Samenwerkingsverbanden In de afgelopen beleidsperiode is het aantal samenwerkingsverbanden uitgebreid: ZorgLinck West-Brabant voor samenwerking in de back office, ZorgZaam Thuis Breda voor de WMO en voor de behandeling en overige professionele ondersteuning op dit gebied met Thebe-Breda. Bovenstaande ontwikkelingen bieden een goede basis voor de komende beleidsperiode.
10
Externe en interne analyse De koers van Ruitersbos wordt mede bepaald door in- en externe ontwikkelingen. In deze paragraaf is een analyse gemaakt van de belangrijkste ontwikkelingen.
Analyse externe ontwikkelingen Er is gekeken naar externe ontwikkelingen op het gebied van politieke, economische, sociaal-culturele, technische en demografische factoren. Politiek De politieke oriëntatie laat een verschuiving zien. Om de zorg betaalbaar te houden trekt de overheid zich steeds meer terug en legt de verantwoordelijkheid (terug) bij de burger. Er komt een grotere (financiële) scheiding tussen wonen en zorg. Het ministerie van VWS geeft aan dat uiteindelijk alleen de cliënten met de zwaarste behoefte aan zorg, toezicht en/of bescherming aanspraak kunnen maken op niet-zelfstandig wonen, bekostigd vanuit de AWBZ. Er is een nieuwe en grote rol weggelegd voor het professionele welzijnswerk bij het verder verdwijnen van de intramuraal bekostigde instellingen. Naar verwachting zal het scheiden van wonen en zorg gerealiseerd worden in deze beleidsperiode. Voor Ruitersbos betekent dit een afbouw van het verzorgingshuis in zijn huidige verschijningsvorm binnen de komende beleidsperiode. De instroom van cliënten met een ZZP 1 of 2 is nagenoeg gestopt. Deze doelgroep komen we alleen nog tegen in de extramurale zorg. Een andere ontwikkeling die wordt ingezet om de langdurige zorg betaalbaar te houden is het overhevelen van steeds meer onderdelen van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet (ZVW) of de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Hiermee ontstaat normalisatie van bijzondere zorg. Politiek-maatschappelijk gezien neemt de aandacht voor (het versterken van) de positie van
de cliënt toe. Momenteel vertaalt zich dit in de voorbereiding van de Wet Cliëntenrechten Zorg (WCZ). De wet- en regelgeving is erop gericht om zorgorganisaties meer risicodragend te maken, bijvoorbeeld op het gebied van vastgoed. De productieafhankelijke Normatieve Huisvesting Component zal de gegarandeerde kapitaalslastenvergoeding vervangen. Dit betekent dat de organisatie zich steeds meer als ondernemer op moet gaan stellen en aandacht moet besteden aan een zakelijke bedrijfsvoering met aandacht voor efficiënt werken en kostenbeheersing. Economisch In economisch opzicht neemt de marktwerking (concurrentie) op kwaliteit toe. Iedere cliënt definieert kwaliteit op eigen wijze. Een deel van de ouderen is bereid om extra te betalen voor een uitgebreider aanbod en/of meer kwaliteit. Sommige ouderen zijn meer vermogend en hebben daardoor de ondersteuning van kinderen minder nodig. Kinderen werken vaker en langer en wonen vaker buiten de regio. Ook bestaat een gezin in het algemeen uit minder kinderen. De mogelijkheden van kinderen om hun ouders te ondersteunen zijn daardoor soms beperkt. Sociaal(-cultureel) De huidige en toekomstige cliënten vertonen wezenlijke generatieverschillen. Er ontstaat een gemêleerde cliëntenpopulatie, die vraagt om een gedifferentieerd aanbod van arrangementen. De gemiddelde gezinssituatie is aan verandering onderhevig. De inzet van mantelzorg neemt af, zoals in de vorige alinea is aangegeven. De behoefte aan mantelzorg neemt echter toe doordat de overheid zich meer terugtrekt en de verantwoordelijkheid bij de burger legt. Vrijwilligerswerk is steeds minder beschikbaar. 11
Er is sprake van een afnemende merkentrouw. Dit betekent dat mensen niet automatisch een keuze voor een bepaalde zorgorganisatie maken op basis van naam of nabijheid, maar rondkijken en daarbij beoordelen of het aanbod aan hun wensen en eisen voldoet.
Cliënten van Ruitersbos komen uit Breda en van buiten Breda. Op dit moment is Breda een meer vergrijsde gemeente in vergelijking met het landelijk gemiddelde. In 2030 zal Breda naar verwachting echter een minder vergrijsde gemeente zijn.
In toenemende mate is sprake van deelname aan nieuwe sociale groepen waar ouderen advies en steun geven en vinden.
Concurrentie Ruitersbos heeft te maken met twee markten waarop sprake is van concurrentie: de markt voor zorg en de markt voor woningen. Voor wonen met zorg kent Ruitersbos in Breda en omgeving diverse concurrenten met een vergelijkbaar aanbod. Er zijn meerdere stand-alone woonzorgcentra en er zijn enkele grote stichtingen met woonzorgcentra en verpleeghuizen. Voor extramurale zorg zijn er diverse grote en kleine organisaties actief in Breda, waaronder ook Buurtzorg en particuliere zorgorganisaties.
Technologisch Ouderen gaan veel makkelijker om met computers en maken frequenter gebruik van internet. Ze helpen elkaar via internet en ze wisselen informatie uit via internet. Het zoeken naar informatie over de zorg wordt ondersteund door landelijke ontwikkelingen op het gebied van het verbeteren van transparantie ten behoeve van keuzevrijheid. Door inzet van domotica is in de toekomst faceto-face contact tussen zorgverlener en cliënt in sommige gevallen niet meer noodzakelijk. Contact via het computerscherm doet al op diverse terreinen zijn intrede. Domotica komt steeds meer algemeen beschikbaar en de mogelijkheden nemen toe. De beschikbare hulpmiddelen (zoals handzame computers, mobiele registratiesystemen of robotica) ondersteunen steeds meer de werkzaamheden van medewerkers en stroomlijnen de informatieverzameling, -verwerking en -verstrekking.
12
Demografisch Als we kijken naar de landelijke demografische ontwikkelingen zijn drie trends zichtbaar: • vergrijzing: er zijn meer oudere mensen en de gemiddelde leeftijd neemt toe; • verkleuring: er zijn meer oudere mensen van niet westerse achtergrond met een eigen oriëntatie op zorg en zorggebruik; • ontgroening: er zijn minder jongere mensen waardoor een tekort aan voldoende en gekwalificeerde medewerkers gaat ontstaan.
Veel concurrerende zorgaanbieders beschikken reeds of gaan in de nabije toekomst beschikken over nieuwe gebouwen. De gebouwen van Ruitersbos zijn ruim 45 jaar oud, hetgeen als een nadeel kan worden beschouwd. De gebouwen van Ruitersbos hebben echter wel de sfeer, die senioren van 80 jaar en ouder herkennen en als vertrouwd ervaren. Met de relatief grote zelfstandige wooneenheden, ook voor PG, is Ruitersbos nog steeds onderscheidend. Op het gebied van welzijn is welzijnsorganisatie WIJ de grootste aanbieder in Breda. Voor het dagcentrum zijn zorgboerderijen een mogelijke concurrent. Op de woningmarkt zijn Woonzorg Nederland, andere woningcorporaties en particuliere woningaanbieders concurrenten. Op dit moment zijn vooral intramurale instellingen de concurrenten van Ruitersbos; in de toekomst zullen aanbieders van extramurale zorg- en
dienstverlening de concurrenten zijn. Sommige huidige concurrenten zijn tegelijkertijd samenwerkingspartners. Voorbeelden hiervan zijn de standalone woonzorgcentra die samenwerken in Zorglinck West-Brabant en Zorgzaam Thuis Breda. Primair is het streven van Ruitersbos om zelfstandig te blijven bestaan, omdat de organisatie dit als meerwaarde voor de klant beschouwt. Hierbij is samenwerking nodig met andere regionale (zorg)organisaties.
Interne analyse Door de inspanningen van de laatste jaren heeft Ruitersbos een breed productenaanbod gerealiseerd: verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg (somatiek en psychogeriatrie), dagbehandeling en extramurale zorg, zowel in de seniorenwoningen als in de wijk. De sterke kanten zijn: • kleinschaligheid • warme (huiselijke/informele) sfeer • uitgebreid pakket van service, zorg en behandeling • financieel krachtig • actief in samenwerkingsverbanden • betrokken medewerkers/laag verloop • sterke merknaam Ruitersbos De ontwikkelpunten zijn: • vraaggericht in plaats van aanbodgericht • verstevigen van de positie als kleine speler in de regio • modernisering van gebouwen • bedrijfsmatig denken en handelen • van neiging tot ‘’overzorgen’’ naar bijdrage aan zelfstandigheid en zelfredzaamheid
Samenvattend Kijkend naar de trends in de komende tien jaar en de verdere versobering van collectieve middelen door de overheid, heeft het verzorgingshuis in haar huidige verschijningsvorm geen toekomst meer. De overheid zal steeds meer en grotere blokkades opwerpen voor een indicatie beschermd wonen. Ruitersbos krijgt steeds meer te maken met grotere financiële risico’s, met name op het gebied van huisvesting. Een gezonde bedrijfsvoering en proactieve focus op veranderende vraag en markt zijn hierbij van levensbelang. De hulpbehoevende senior wil de regie over de woon- en leefsituatie niet kwijt raken. Deze senior kan steeds minder terugvallen op mantelzorg. De behoefte aan veiligheid neemt toe en men wil voor onverwachte zaken een beroep kunnen doen op professionals. Dit zal in toenemende mate een motivatie zijn om te gaan wonen in een seniorenwoning op de locatie Ruitersbos. Door de ontgroening van de maatschappij ontstaat er een tekort aan voldoende en gekwalificeerde medewerkers en neemt het beroep op mantelzorg af. Toepassen van ICT/domotica zal noodzakelijk zijn. Ruitersbos heeft de afgelopen jaren een krachtige interne organisatie opgebouwd. De basis is gelegd om nieuwe grootschalige veranderingen aan te kunnen. Wij kunnen transformeren naar een residentie in een parkachtige omgeving met een hoog serviceniveau, passend bij de sfeer van de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken en beschikbaar voor alle inwoners van Breda en omgeving.
13
14
Onze missie Senioren zijn bij Ruitersbos aan het juiste adres voor vragen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Ruitersbos levert passende producten en diensten met de daarbij behorende voorzieningen. De missie geeft weer wat ons beweegt en wat wij zien als onze maatschappelijke toegevoegde waarde. Hierin ligt ons bestaansrecht. Wij vinden het niet alleen van belang ‘wat’ je doet, maar ook ‘hoe’ je dat doet. Ruitersbos is groot in de aandacht voor het kleine. Ruitersbos heeft de volgende missie geformuleerd:
Ruitersbos in transitie Ambitieus op weg naar een seniorenresidentie met service op hoog niveau
Onze gebouwen transformeren wij naar een residentie in een parkachtige omgeving met een hoog serviceniveau, passend bij de sfeer van de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken en beschikbaar voor alle inwoners van Breda en omgeving.
Onze organisatie transformeert naar een serviceorganisatie van hoog niveau met arrangementen en diensten afgestemd op de individuele wensen van de bewoners. Het niveau en de ambiance van deze arrangementen sluit aan bij de gewenste life-style van de cliënt. Hij 2) kan hierdoor blijven leven op de manier en het niveau waarop hij dat wenst. De organisatie en de medewerkers van Ruitersbos ontwikkelen mee met de veranderende doelgroep. Dit doen we door het bieden van ondersteuning bij kwaliteit van leven op de terreinen wonen, welzijn en zorg aan senioren in Ruitersbos en aan zelfstandig wonende senioren in de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken. Ons belangrijkste doel is om onze cliënten te ondersteunen bij een zo aangenaam en zelfstandig mogelijk leven. Ruitersbos is aanbieder van arrangementen voor senioren en partner voor partijen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. De ambiance, het serviceniveau en de huisvesting worden aangepast aan het niveau passend bij de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken en toegankelijk voor alle inwoners van Breda en omgeving. Deskundige en gemotiveerde medewerkers staan borg voor persoonlijke, warme en professionele zorg en service.
15 2)
Waar hij/hem staat, wordt ook zij/haar bedoeld
16
Onze cliënten De belangrijkste vraag die wij ons stellen is: voor wie zijn wij er? Welke doelgroepen senioren willen wij bedienen met onze producten en diensten?
Onze visie op cliënten Ruitersbos kijkt 15 jaar in de toekomst om het beleid voor de komende vijf jaar te formuleren. Wie is over 15 jaar onze cliënt? Wat betekent dat voor de inrichting van onze organisatie in de komende jaren? Voor iedere cliënt is kwaliteit van leven individueel bepaald. Iedere cliënt heeft zijn eigen unieke patroon van vragen, ook als het gaat om de diensten die hij nodig heeft. Die vragen zijn het startpunt van ons handelen. Wij stimuleren de zelfstandigheid en bevorderen de zelfredzaamheid van onze cliënten. Zij nemen zo lang mogelijk zelf beslissingen. Wij vinden het belangrijk dat onze cliënten hun sociale netwerk behouden. We bieden cliënten de mogelijkheid om nieuwe contacten op te bouwen. Het welzijnsaanbod sluit hier op aan met een breed aanbod van groot- en kleinschalige activiteiten en diensten. Wij leveren onze diensten binnen de financiële mogelijkheden van de indicatie en dus ten laste van de collectieve middelen. Als de cliënt dat vraagt, leveren wij hem in aanvulling daarop ook diensten ten laste van zijn eigen middelen. Deze inkomsten gebruiken wij om onze dienstverlening te versterken en uit te breiden.
Nieuwe generatie senioren In 2025 zullen er meer ouderen zijn. Er zijn met name meer 85-plussers. We staan aan de voor-
avond van de vergrijzingsgolf die in 2040 zijn piek bereikt (dan is circa 23% van de totale bevolking van 65 jaar en ouder). De ‘nieuwe senioren’ stellen andere eisen en vragen meer differentiatie in het aanbod van producten en diensten dan de huidige ouderen. Naast het feit dat de toekomstige oudere beter in staat is zelfstandig te leven en zelfredzaam te zijn, hecht deze oudere ook in toenemende mate belang aan deze zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Eigenwaarde staat waar het gaat om hulpbehoevendheid sterk in relatie tot het kunnen handhaven van een zekere mate van autonomie en zelfstandigheid. De toekomstige oudere wil niet dat andere personen of instanties de regie over hun leven overnemen. Hij kent zijn rechten en zolang de cognitieve functies niet haperen, is deze toekomstige senior goed in staat zelf keuzes te maken. De zorgvrager ontwikkelt zich van klant naar opdrachtgever. In toenemende mate zijn ouderen uitstekend in staat om zelf ondersteuning te regelen. De behoefte aan zelfstandigheid en zelfredzaamheid leidt op individueel niveau tot het nadrukkelijker formuleren van individuele wensen en behoeften. Toekomstige ouderen zijn kritische consumenten. Zij nemen een assertieve houding aan tegenover de zorgaanbieder en komen op voor hun rechten. Zij stellen hoge eisen aan de dienstverlening. Ook stellen toekomstige ouderen meer eisen op het gebied van service. De toekomstige senior verlangt juiste en transparante informatie over de keuzemogelijkheden. Hij wil een vergelijking kunnen maken tussen de dienstverlening van verschillende aanbieders. Goede informatievoorziening is dus van groot 17
belang. Hij wil daarbij wel geadviseerd worden, maar wil uiteindelijk zelf een keuze maken. De assertieve consument is in staat te onderhandelen en kan hierin eigen afwegingen maken. Hij is zelfbewust.
Vitaliteit als onderscheidende factor De overgrote meerderheid van toekomstige ouderen tot ± 85 jaar verblijft zelfstandig thuis. Boven de 75 woont de meerderheid alleen. Slechts een klein deel van de ouderen jonger dan 85 jaar is op formele of informele zorg aangewezen en slechts een minderheid maakt gebruik van een woonzorgcentrum. Bij ouderen boven de 85 jaar neemt de problematiek fors toe. Zo is bijvoorbeeld ongeveer 25% van deze ouderen dementerend. Ouderen, die jonger zijn dan 85, zijn relatief langer gezond. Er zijn wel meer chronisch zieken, maar deze ziekte(n) leiden minder vaak tot langdurige beperkingen en tot de noodzaak van voortdurende zorg. Reden hiervoor is dat de mens beter in staat is om actief met ziekte(n) en beperking(en) om te gaan, met name door vroege opsporing en diagnostiek, goede behandeling, gebruik van medische technologie en de ruime beschikbaarheid
Vitale Senior
18
van hulpmiddelen. Deze ouderen vragen geen zorgdiensten, maar nemen deel aan welzijnsactiviteiten of kringen voor onderling contact.
Doelgroepen senioren voor Ruitersbos De groep senioren is grofweg in te delen in drie profielen, waaraan Ruitersbos haar producten en diensten wil aanbieden. In onderstaand schema wordt dit uiteengezet en daarna toegelicht. De vitale senior blijft zo lang mogelijk thuis wonen. Voor de incidentele zorg, bijvoorbeeld na ziekenhuisopname, kan hij (woonachtig in de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken) een beroep doen op Senior Service Ruitersbos, onze extramurale zorg en service of de tijdelijke opname in Ruitersbos. De senior met ADL beperkingen is doorgaans in de leeftijd van 80 tot 85 jaar. Een deel van deze groep woont op dit moment in het verzorgingshuis. Door een verdergaande versobering van collectieve middelen woont deze doelgroep in de (nabije) toekomst zelfstandig. Voor geplande zorg en diensten kunnen deze senioren een beroep
- vitaal & mobiel
Senior met beperkingen in activiteiten van het dagelijks leven (ADL) - afnemende vitaliteit & mobiliteit
- niet vitaal en niet mobiel
- eigen sociaal netwerk
- afnemend sociaal netwerk
- klein sociaal netwerk
- zelfstandig
- onzekerheid over eigen zelfstandigheid
- afhankelijk van professionele instanties
- volgt de actualiteit
- selectief in volgen van de actualiteit
- (zeer) beperkt volgen van de actualiteit, aandacht voor het verleden
- incidenteel tijdelijke zorg
- toenemende mate van geplande zorg
- (on-)geplande zorg
Regieafhankelijke Senior
doen op Senior Service Ruitersbos (extramurale zorg en service). Naar mate de onzekerheid toeneemt, kunnen deze senioren kiezen voor een seniorenwoning op de locatie Ruitersbos. Hierdoor heeft men de zekerheid van hulp in onvoorziene situaties. Daarnaast is er een groot pakket aan welzijnsvoorzieningen en diensten, waardoor men andere ouderen ontmoet. De zorg is nabij. De regieafhankelijke senior heeft steeds meer ongeplande zorg nodig als gevolg van enerzijds de leeftijd en anderzijds door somatische en (psycho) geriatrische aandoeningen. Zorg in de directe nabijheid is noodzakelijk. Deze senioren verblijven in het verpleeghuis. Uit deze profielen kunnen verschillende doelgroepen worden gedefinieerd. Elke doelgroep stelt andere vragen en eisen aan Ruitersbos.
Samenvattend Ruitersbos kiest ervoor om zich voor de komende beleidsperiode te richten op het aanbieden van vier productgroepen: 1. Service en dienstverlening voor ouderen die behoefte hebben aan (een gevoel van) veiligheid en (preventieve) ondersteuning bij welbevinden (vitale senior, senior met ADL beperkingen); 2. Tijdelijke (24-uurs)arrangementen voor ouderen ter ontlasting van mantelzorg of ter ondersteuning van een herstelproces (vitale senior, senior met (tijdelijke) ADL beperkingen); 3. (Permanente) ondersteuning van kwaliteit van leven van ouderen met een lichte beperking (senior met ADL beperkingen en toenemende onzekerheid); 4. (Permanente) ondersteuning van kwaliteit van leven van ouderen met een zware beperking (de regieafhankelijke senior). Het gaat hierbij om individueel samengestelde arrangementen voor alle mogelijke ondersteuningsvragen op het gebied van kwaliteit van leven in relatie tot wonen, welzijn en zorg. Dit zal tot uiting komen in diverse (aanvullende) pakketten, passend bij de vraag van de cliënt en de setting waarin de ondersteuning wordt geleverd. Ruitersbos wil daarbij de nadruk leggen op de mogelijkheden van de cliënt en niet op diens beperkingen. Ruitersbos kiest er uitdrukkelijk voor om zich in de komende beleidsperiode vooral te richten op de generalistische zorg aan deze ouderen, binnen de vier productgroepen. De ambiance, het serviceniveau en de huisvesting zullen worden aangepast aan het niveau passend bij wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken en toegankelijk voor alle inwoners van Breda en omgeving. 19
20
Onze core business voor senioren Onze core business voor senioren bestaat uit het aanbieden van diensten en producten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Daarnaast is het aanbieden van uitgebreide servicepakketten belangrijk.
Wonen Het wonen in Ruitersbos is heel aantrekkelijk door de ligging/locatie. Op dit moment heeft Ruitersbos 120 intramurale ruime eenpersoonsappartementen met eigen sanitair. Daarnaast zijn er 68 seniorenwoningen (aanleunwoningen). Ruitersbos huurt alle gebouwen van Woonzorg Nederland. De vraag naar seniorenwoningen in Ruitersbos is groot en er zijn lange wachtlijsten. Om hieraan tegemoet te kunnen komen zal de capaciteit van seniorenwoningen worden uitgebreid door de bouw van 38 appartementen. De gebouwen van Ruitersbos worden in de nabije toekomst vervangen door nieuwbouw. Als eerste stap is in 2009 een strategische woonzorgvisie opgesteld en vastgesteld door Ruitersbos en Woonzorg Nederland (eigenaar van het complex). In 2009 hebben beide partijen tevens een overeenkomst getekend voor het maken en onderzoeken van een masterplan Ruitersbos. Om concurrerend met andere zorgaanbieders te kunnen blijven is nieuwbouw op de korte termijn noodzakelijk. Ruitersbos wil moderne seniorenwoningen aanbieden voor alle huurklassen. De senioren- woningen dienen verder te beschikken over faciliteiten op het gebied van service, ICT en zorg.
term wordt in zeer breed verband gebruikt. Welzijn (kwaliteit van leven) mag niet worden verward met welvaart (levensstandaard), die primair een financieel-economische inslag heeft. Tot de standaardindicatoren van welzijn behoren niet alleen materieel bezit, maar ook de woonomgeving, lichamelijke en geestelijke gezondheid, recreatie en sociale contacten en mogelijkheden tot ondersteuning (diensten). Recreatie en sociale contacten Ruitersbos heeft een activiteitenaanbod dat sterk afhankelijk is van de initiatieven en inzet van professionals van Ruitersbos. De dekking van de kosten wordt momenteel nog vrijgemaakt uit de ZZP-inkomsten van cliënten met een indicatie verblijf (intramuraal). Dit is op lange termijn niet houdbaar, omdat de verblijfsindicatie steeds minder van toepassing zal zijn. Ruitersbos zal een welzijnsbeleid ontwikkelen en zich richt op het ondersteunen en faciliteren van verenigingen, gebruikers en vrijwilligers. Daardoor wordt een breed aanbod gerealiseerd dat recht doet aan de veranderde behoeften. Hierbij wordt een passende verrekeningsstructuur ontwikkeld. Diensten De gevraagde diensten en producten op het juiste moment en op de gewenste manier te kunnen bieden, wordt steeds belangrijker. Deels zullen diensten vanuit de collectieve middelen worden betaald. Daarnaast zullen er in toenemende mate facultatieve diensten worden ontwikkeld, in uitgebreide servicepakketten, waardoor de senioren in staat zijn een eigen arrangement van ondersteuning samen te stellen.
Welzijn Binnen het dagelijks leven heeft de term welzijn primair betrekking op de brede waaier van aspecten van welbevinden. Dit wordt ook wel kwaliteit van leven genoemd. De
Zorg Binnen Ruitersbos is de zorg sterk in ontwikkeling. Mede door toename van de zorgzwaarte en complexiteit heeft Ruitersbos 60 plaatsen van verzor21
gingshuiszorg naar verpleeghuiszorg omgezet. Extramurale zorg in de seniorenwoningen op het terrein van Ruitersbos en in de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken is sterk in opmars en wordt verder ontwikkeld. Kwaliteit van leven centraal Onder invloed van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen is de zorgbranche sterk in beweging. De relatie tussen cliënt en aanbieder komt centraal te staan. De effecten daarvan worden steeds meer zichtbaar. Zorginhoudelijk vindt er een overgang plaats van het verlenen van zorg naar het bijdragen aan de kwaliteit van het leven van cliënten. Dat betekent dat de kwaliteit en effectiviteit van de zorg niet meer exclusief vanuit het professionele perspectief bepaald wordt, maar primair vanuit het perspectief van de zorggebruiker. Dat perspectief is ‘een zo goed mogelijk leven’ en wat dat is bepaalt elke unieke mens zelf. Het wordt concreet gemaakt in woorden die verwijzen naar waar het eigen leven over gaat, wat dat leven mogelijk, draaglijk, prettig maakt, of zelfs goed en waardevol. De zorg en dienstverlening heeft daaraan veel bij te dragen! Hiermee dienen zich belangrijke kansen aan om de maatschappelijke meerwaarde van de chronische zorg zichtbaar te maken. Dit vereist wel een fundamenteel andere invalshoek die onder de noemer van ‘vraaggerichtheid’ een ware cultuuromslag inhoudt.
22
Kijkend met ‘gezondheidszorgogen’, zoals in de politiek gebruikelijk, ziet een mensenleven eruit als een verouderingsproces met toenemende gezondheidstekorten en aftakeling (‘schade’ in de woorden van de verzekeraars). Ruitersbos kijkt anders naar dit ouder worden. Vanuit een mensenleven zelf voltrekt zich een unieke levensloop, waarbij het lichaam fysiek veroudert en tegelijkertijd de mogelijkheid blijft bestaan dat mensen tot aan hun levenseinde blijven groeien in de eigen
identiteit en levensvervulling. Hiermee geven mensen invulling aan het eigen perspectief op een goed leven. Dát perspectief vormt, in aansluiting op de Norm voor Verantwoorde Zorg, het centrale uitgangspunt van het model Zorgleefplan. ‘Zorgorganisaties ondersteunen hun cliënten bij het verkrijgen van een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. Het vertrekpunt bij verantwoorde zorg is de vraag hoe de cliënt het leven kan voortzetten zoals hij dat gewend is, of hoe hij wil leven. Hoe kan de cliënt binnen zijn eigen mogelijkheden en beperkingen de dingen blijven of gaan doen die hij zelf belangrijk en zinvol vindt?’ 3) Een uitgangspunt dat recht doet aan het feit, dat iedereen niet anders kan dan het eigen leven te leven. Niemand kan dat van een ander overnemen, ook niet in de zorg. Kwaliteit van leven is dus in de kern iets van de cliënt zelf, waar niemand anders verantwoordelijk voor is. Wél hebben zorgverleners de verantwoordelijkheid om de cliënt daarin optimaal te ondersteunen. Dit heeft zich vertaald in de belangrijkste pijlers van de Norm voor Verantwoorde Zorg: keuzevrijheid en regie, communicatie en informatie, en vakbekwaamheid. Om vanuit de zorg bij te kunnen dragen aan de levenskwaliteit van cliënten is het dus nodig om de gevolgen van (ouderdom en) aandoeningen in de context te plaatsen van het eigen leven van cliënten. Een eigen leven dat onder druk komt te staan door gezondheidsproblemen, waarmee ook het persoonlijk perspectief op een zo goed mogelijk leven in beweging komt en verandert. Juist in de chronische zorg is het daarom essentieel om cliënten te zien, te horen én te ondersteunen in dat veranderend persoonlijk perspectief op een zo goed mogelijk leven. 3)
Uit: kwaliteitskader verantwoorde zorg, 2010, blz. 12
Het ondersteunen, versterken en stimuleren van de individuele mogelijkheden om de kwaliteit van het eigen leven in stand te houden en te verbeteren, vormt het vertrekpunt voor het opstellen van een zorgleefplan voor en met iedere cliënt. Bij de ondersteuning van de kwaliteit van leven van de cliënt gelden de volgende normen per domein: A. lichamelijk welbevinden/gezondheid: de cliënt mag rekenen op adequate gezondheidsbescherming en -bevordering, een schoon en verzorgd lichaam en smakelijke maaltijden, hapjes en drankjes; B. woon-/leefomstandigheden: de cliënt mag rekenen op woonruimte waarin hij zich thuis kan voelen en veilig is; C. participatie: de cliënt mag rekenen op aantrekkelijke mogelijkheden voor dagbesteding waarmee hij invulling kan geven aan persoonlijke interesses, hobby’s en een sociaal leven, en contact kan houden met de samenleving; D. mentaal welbevinden: de cliënt mag rekenen op respect voor en ondersteuning van de eigen identiteit en levensinvulling.
Samenvattend 1. De senior, die hulp nodig heeft, wil de regie over de woon- en leefsituatie niet kwijt raken. Een extra stimulans om te gaan wonen in een seniorenwoning op de locatie Ruitersbos is dat deze senior niet meer kan terugvallen op mantelzorg en de behoefte toeneemt om voor onverwachte zaken een beroep te kunnen doen op professionals. 2. Het huidige traditionele verzorgingshuis past niet meer in de levensstijl van de toekomstige senioren en de overheid zal steeds meer en grotere blokkades opwerpen voor een indicatie voor beschermd wonen. 3. De overheid zal de aanspraak op collectieve middelen behoorlijk versoberen. Gevolgen zijn: een hogere eigen bijdrage en anderzijds meer hulp en zorg voor eigen rekening 4. Het accent komt te liggen op zelfstandig wonen met beschikbare ondersteuning van mantelzorg en professionele zorg en diensten. 5. Alleen cliënten met de zwaarste behoefte aan zorg, toezicht en/of bescherming kunnen aanspraak maken op niet-zelfstandig wonen. Dit betekent dan opname in een verpleeghuis. 6. Het bieden van somatische verpleeghuiszorg kan ook plaatsvinden in een woonappartement.
23
24
Onze medewerkers Goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers zijn essentieel om onze cliënten de juiste diensten en producten op het juiste moment en op de gewenste manier te kunnen bieden.
Onze visie op medewerkers Onze medewerkers werken op professionele wijze én vanuit het hart binnen een bedrijfsmatig kader. Ze nemen verantwoordelijkheid. Ze zijn de ambassadeurs van Ruitersbos. Ze ervaren de vraag van de cliënt als uitdagend. Ruitersbos besteedt uitdrukkelijk aandacht aan scholing en ontwikkeling van de medewerkers. We houden onder andere in de omvang van arbeidscontracten en arbeidstijden rekening met de privé-situatie van medewerkers. Een beperkende factor daarbij is, dat sommige functies zijn gekoppeld aan een bepaald type en omvang van arbeidscontract en/of arbeidstijden. Wij streven naar een balans tussen goed werkgeverschap en goed werknemerschap. Voor die balans zijn zowel werkgever als werknemer verantwoordelijk.
Visie op leiding Onze leidinggevenden géven leiding. Ze bieden ondersteuning bij het organiseren en inrichten van het werk van medewerkers. Ze bieden daarbij zoveel mogelijk de ruimte voor zelfstandigheid en vakmanschap van medewerkers. Onze leidinggevenden némen ook leiding. Ze staan voor hun medewerkers. Ze worden betrokken bij de ontwikkeling van de koers van de organisatie. Ze houden de organisatie op de uitgezette koers. Bij het geven en nemen van leiding is ook voor de leidinggevende de vraag van de cliënt het startpunt van het handelen.
Onze visie op de organisatie De organisatie is zo ingericht dat de juiste medewerkers op het juiste tijdstip de juiste ondersteuning verlenen. Wat de juiste medewerkers zijn bepalen wij op basis van de vragen en behoeften van de cliënten. Wat het juiste tijdstip en de juiste ondersteuning is, bepaalt de cliënt. Samen zoeken wij daarin naar de juiste invulling van de ondersteuning. De organisatie is zo ingericht dat onze medewerkers elkaar aanspreken en aangesproken worden op zelfstandigheid en vakmanschap. Zelfstandigheid en vakmanschap vormen mede de basis voor professioneel handelen. Wij zorgen voor goede werkomstandigheden voor onze medewerkers. De organisatie besteedt uitdrukkelijk aandacht aan het verbeteren van de efficiëntie en doeltreffendheid alsmede het gebruik van beschikbare technologieën.
Ons medewerkerprofiel Het veranderende cliëntprofiel vraagt om een meegroeiend medewerkerprofiel en een veranderde bedrijfscultuur. Naar aanleiding van de geformuleerde cliëntprofielen zijn de volgende uitgangspunten voor het medewerkerprofiel geformuleerd: • de medewerkers van Ruitersbos zijn primair mens en secundair professional waardoor recht gedaan wordt aan de wens om vanuit het hart warme zorg te leveren; • medewerkers zijn in staat om de kernwaarden van Ruitersbos uit te dragen in hun werk en hebben beroepstrots; • voor ondersteuning van cliënten met een hoofdzakelijk ADL/somatische vraag, hebben medewerkers voldoende inhoudelijke kennis van de (para)medische/verzorgende en ver25
pleegkundige aspecten van zorg en ondersteuning; • voor ondersteuning van cliënten met een hoofdzakelijk psychogeriatrische vraag, hebben medewerkers voldoende agogische en verzorgende vaardigheden om adequaat cliënten (en hun familie) te ondersteunen. Om het medewerkerprofiel aan te laten sluiten bij het cliëntprofiel zal Ruitersbos investeren in de ontwikkeling van de huidige medewerkers op het gebied van de gewenste attitude, competenties, service gerichtheid en waar nodig inhoudelijke deskundigheid. Een bedreiging om op termijn over voldoende en gekwalificeerde medewerkers te kunnen beschikken is de ontgroening van de maatschappij en de sterke concurrentie met andere bedrijfstakken.
26
Samenvattend Het personeelsbeleid van de komende jaren dient zich vooral te richten op de volgende punten: • een meegroeiend medewerkerprofiel en bedrijfscultuur: in antwoord op het veranderend cliëntprofiel; • aantrekkelijk werkgeverschap: om voldoende en gekwalificeerde medewerkers te kunnen behouden en/of aan te trekken.
Beleid 2012 - 2016 Inleiding Het cliëntprofiel en het daarop aansluitend medewerkerprofiel, externe ontwikkelingen en de interne oriëntatie vormen de elementen voor het formuleren van de toekomstvisie van Ruitersbos en de beleidsopgaven waar de organisatie de komende jaren voor staat. De beleidsopgaven worden op hoofdlijnen uiteengezet in dit beleidsplan en vervolgens nader uitgewerkt in de jaarplannen van de komende jaren.
Toekomstvisie Ruitersbos heeft een sterke merknaam. Door de kleinschaligheid kan krachtig worden ingespeeld op de wensen en behoeften van de cliënt. Wij kennen onze cliënt en de cliënt kent ons. De warme en huiselijke sfeer zijn kenmerkend voor Ruitersbos. Ruitersbos wil groeien naar een breed georiënteerde organisatie, die senioren in Breda ondersteunt in hun kwaliteit van leven op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Onafhankelijk van de (woon)setting kan men een beroep doen op Ruitersbos voor ondersteuning. Wonen in een veilige omgeving staat hierbij centraal. Ruitersbos gaat van zorgaanbieder naar aanbieder van arrangementen in wonen, welzijn en zorg. De dominante focus op zorg neemt af ten gunste van een focus op wonen en welbevinden. Ruitersbos transformeert naar een residentie voor senioren met een serviceorganisatie van hoog niveau met arrangementen en diensten afgestemd op de individuele wensen van senioren. Het niveau en de ambiance van deze arrangementen sluiten aan bij de gewenste life-style van de cliënt. Hij wordt ondersteund om te kunnen blijven leven op de manier en het niveau waarop hij dat gewend is of de manier waarop hij dat wenst. De organisatie en de medewerkers van Ruitersbos ontwikkelen mee met de veranderende doelgroep.
Ruitersbos hecht aan (bestuurlijke) zelfstandigheid. Bij samenwerking met partners en/of collegainstellingen worden nieuwe juridische vormen niet uitgesloten. Voorbeelden zijn Zorglinck West-Brabant, ZorgZaam Thuis Breda en het actief gaan participeren in een nieuw op te zetten behandeldienst met Thebe-Breda en andere kleinere zorgaanbieders in Breda. Het hoge ambitieniveau van Ruitersbos kan alleen duurzaam worden gerealiseerd als voldoende (financiële) zekerheid voor zowel de korte als lange termijn in acht wordt genomen.
Beleidsagenda 2012 – 2016 De beleidsagenda geeft een overzicht van de activiteiten, die Ruitersbos in deze beleidsperiode onderneemt om naar het cliëntprofiel in 2025 te groeien. In deze beleidsperiode worden de stappen gezet om een transitie van zorgcentrum naar seniorenresidentie te realiseren. 1. Cliënten De belangrijkste opgave is onze bijdrage aan het bevorderen van kwaliteit van leven van senioren, passend bij het veranderende cliëntprofiel. De focus zal zich richten op eigen regie en verantwoordelijkheid. Hiervoor zullen wij de volgende acties in gang zetten: • zelfredzaamheid vergroten. Volgordelijk worden bij elke vraag de volgende stappen gezet: 1. wat wilt u? 2. wat kunt u zelf? 3. wat kan uw netwerk (mantelzorg) voor u betekenen? 4. waar kunnen wij u bij ondersteunen? 5. wat moeten wij overnemen? • duidelijkheid scheppen over verwachtingen. Wat doen we wel en wat doen we niet? Wie betaalt wat? Het verder ontwikkelen van afspraak = afspraak;
27
• g oede wederzijdse bejegening bevorderen; • informatieverstrekking verder ontwikkelen, zodat de cliënt goed geïnformeerd keuzes kan maken; • vanuit de cliëntprofielen arrangementen ontwikkelen voor wonen, welzijn en zorg met een daarbij behorend servicepakket; • de individuele en collectieve medezeggenschap stimuleren en ondersteunen. In deze beleidsperiode zal naar verwachting de nieuwe Wet Cliëntenrecht van kracht worden. 2. Medewerkers Het cliëntprofiel en het gewenste serviceniveau worden leidend voor de verdere ontwikkeling van het medewerkerprofiel. Gelet op de noodzakelijke transitie is extra aandacht voor opleidingen nodig.
28
De volgende activiteiten krijgen in deze beleidsperiode een impuls: • een nieuw medewerkerprofiel uitwerken aansluitend op het cliëntprofiel; • om het medewerkerprofiel aan te laten sluiten bij het cliëntprofiel zal Ruitersbos investeren in de ontwikkeling van de huidige medewerkers op het gebied van de gewenste attitude en competenties en waar nodig de inhoudelijke deskundigheid. Aandachtspunten op het gebied van inhoudelijke deskundigheid die worden meegenomen in het opleidingsplan: • voor somatiek de nadruk op medisch-inhoudelijke kennis; • voor psychogeriatrie de nadruk op agogische kennis en vaardigheden; • voor ondersteunende diensten de nadruk op service, dienstverlening en gastvrijheid. • met opleidingsinstituten en andere zorgaanbieders beleid ontwikkelen om extra op te leiden om het dreigend tekort aan medewerkers te voorkomen. Ook moet gekeken worden naar het stagebeleid en andere functie-invullingen, zoals de inzet van MMZ-opgeleiden (Medewer-
ker Maatschappelijke Zorg) bij PG-zorg; • e en cultuur ontwikkelen waarin medewerkers worden aangesproken op zelfstandigheid en vakmanschap. Daarnaast is het gewenste medewerkerprofiel leidend bij de werving en selectie van nieuwe medewerkers om een medewerkersbestand te realiseren dat passend is bij de visie van de organisatie. Specifieke aandacht wordt daarbij gegeven aan het behouden van (nieuwe) medewerkers en leerlingen; • een aantrekkelijke werkgever zijn om voldoende en gekwalificeerde medewerkers te kunnen behouden en/of aan te trekken; • een actief vrijwilligersbeleid voeren, waarbij wij ons nadrukkelijk ook op senioren richten. Het inzetten van vrijwilligers is aanvullend en biedt geen structurele oplossing voor krapte op de arbeidsmarkt. Vrijwilligers worden benut om kwaliteit van leven te verhogen, aanvullend op de inzet van professionals. 3. Wonen Ruitersbos ligt in een parkachtige omgeving op de grens van de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken. Deze wijken kenmerken zich als wijken in het hogere segment met veel groen. De locatie zal, door middel van een masterplan en grootschalig herontwikkeling, de komende jaren transformeren naar een residentie in een parkachtige omgeving met een hoog serviceniveau, passend bij de sfeer van de wijken Ruitersbos, Boeimeer en Ginneken en beschikbaar voor alle inwoners van Breda en omgeving. Deze worden, afgestemd op de doelgroep, vorm gegeven. De keuzes in deze beleidsperiode zullen bepalend zijn voor deze transitie. 1. Ten behoeve van ouderen die behoefte hebben aan (gevoel van) veiligheid en (preventieve) ondersteuning bij welbevinden (vitale senior, senior met ADL beperkingen): • deze cliënten wonen veelal in de wijk en/of
kiezen (preventief) voor een woning op het terrein van Ruitersbos; • in 2013/2014 wordt, naar verwachting, de nieuwe woontoren opgeleverd. In 2012 zal de doelgroep voor deze woontoren nader worden bepaald. Toewijzing van woningen zal voornamelijk plaatsvinden aan senioren met een ondersteuningsvraag op de gebieden wonen, welzijn en zorg; • voor deze doelgroep wordt de wijkfunktie nader ontwikkeld, met bijvoorbeeld welzijnsactiviteiten en faciliteiten voor tandarts, fysiotherapeuten en huisartsen. 2. Ten behoeve van tijdelijke 24-uurszorg aan ouderen ter ontlasting van mantelzorg of ter ondersteuning van een herstelproces (vitale senior, senior met (tijdelijke) ADL beperkingen): • een logeervoorziening ontwikkelen voor deze doelgroep met tijdelijke ondersteuning; • onderzocht wordt of hierin speciaal ingerichte unit voor palliatieve zorg kunnen worden geïntegreerd. 3. Ten behoeve van (permanente) ondersteuning van de kwaliteit van leven van ouderen met een lichte beperking (senior met ADL beperkingen en toenemende onzekerheid): • het verzorgingshuis transformeren: het traditionele verzorgingshuis past niet meer in de levensstijl van de toekomstige senioren en de overheid zal steeds meer en grotere blokkades opwerpen voor de indicatie beschermd wonen; • cliënten met het cliëntprofiel van het huidige verzorgingshuis (beschut wonen) zullen in de toekomst in een seniorenwoning gaan wonen met extramurale zorg en andere aanvullende diensten en servicepakketten; • het verzorgingshuis omzetten naar senioren-
woningen met gemeenschappelijke faciliteiten, bijvoorbeeld voor dagbesteding en/of ontmoeting. 4. Ten behoeve van (permanente) ondersteuning van de kwaliteit van leven van ouderen met een zware beperking (de regieafhankelijke senior): • de gebouwen, zorg en diensten voor deze doelgroep op de huidige locatie Ruitersbos transformeren naar wooncomplexen in een parkachtige woonomgeving voor senioren met een ondersteuningsvraag op de gebieden wonen, welzijn, extramurale zorg (verpleging, verzorging, huishoudelijke zorg) en aanvullende producten en diensten; • faciliteiten (o.a. fitness) ontwikkelen ter ondersteuning van de behandeling door (para) medici; • de Normatieve Huisvesting Component (NHC), zodra informatie hierover beschikbaar is, vertalen in consequenties voor Ruitersbos; • actief zoeken naar een tweede locatie voor minimaal 80 PG-plaatsen, inclusief de verhuizing van de huidige PG-afdelingen. Het streven is om de keuze voor een tweede locatie en planontwikkeling nog in deze beleidsperiode te realiseren. Het zorgkantoor onderschrijft deze keuze. Tijdens de periode tot aan de realisatie van het masterplan zullen noodzakelijke investeringen, zoals verbouwingen, niet alleen op economische/ financiële grondslag worden beoordeeld maar ook op noodzaak. 4. Welzijn Welzijn is een breed begrip. Het gaat hier om het aanbieden van zowel activiteiten als een uitgebreid pakket aan servicediensten voor senioren. 29
Ruitersbos wil nadrukkend de serviceverlening op een hoger niveau brengen. In deze beleidsperiode staan de volgende activiteiten centraal: • een serviceorganisatie met een breed pakket aan diensten en service opbouwen en inrichten; • een geheel nieuw welzijnsbeleid formuleren, passend bij dit beleidsplan; • een fitnesspark ontwikkelen, waarmee ‘bewegen voor ouderen’ een nadrukkelijke rol krijgt ; • hotelmatige diensten en arrangementen ontwikkelen en aanbieden; • diensten in het kader van Senior Service Ruitersbos een nadrukkelijke rol geven in het aanbod en/of de te ontwikkelen arrangementen; • mantelzorgondersteuning vorm en inhoud geven. Voeding is een belangrijk onderdeel van het dagelijkse leven. De kwaliteit van voeding is op dit moment goed, maar sluit qua aanbod, flexibiliteit en presentatie niet meer aan bij het cliëntprofiel. Activiteit: • een nieuw voedingsconcept ontwikkelen. De kern van het nieuwe voedingsconcept is, dat de cliënt bepaalt wat, waar en op welk tijdstip hij eet. Eind 2012 dient dit voedingsconcept geïmplementeerd te zijn. 5. Zorg De zorg is sterk in beweging. Ruitersbos stimuleert en faciliteert zorggroepen om zich te specialiseren in de doelgroep. In deze beleidsperiode wordt aan de volgende activiteiten inhoud gegeven:
30
1. Ten behoeve van ouderen die behoefte hebben aan (gevoel van) veiligheid en (preventieve) ondersteuning bij welbevinden (vitale senior, senior met ADL beperkingen): • het werkterrein van de extramurale zorg (ZG 5) uitbreiden. Eind 2013 wordt extramurale zorg mogelijk op alle adressen in de wijken Boeimeer, Ruitersbos en Ginneken; • het dagcentrum ontwikkelen als geïntegreerd dagbehandelingscentrum in de ketenzorg voor PG-cliënten. 2. Ten behoeve van tijdelijke 24-uurszorg aan ouderen ter ontlasting van mantelzorg of ter ondersteuning van een herstelproces (vitale senior, senior met (tijdelijke) ADL beperkingen): • de eigen medewerker behouden, indien men vanuit thuis tijdelijk logeert in Ruitersbos of vanuit Ruitersbos thuis gaat wonen. Logeren is een onderdeel van de ketenzorg met continuïteitsgarantie. Hierin onderscheidt Ruitersbos zich. 3. Ten behoeve van (permanente) ondersteuning van de kwaliteit van leven van ouderen met een lichte beperking (senior met ADL beperkingen en toenemende onzekerheid): • zorggroep 1-2 ontwikkelt zich naar een thuiszorgmodel, passend bij scheiding van wonen en zorg. 4. Ten behoeve van (permanente) ondersteuning van de kwaliteit van leven van ouderen met een zware beperking(de regieafhankelijke senior): • het aantal verpleeghuisplaatsen somatiek uitbreiden in overleg met het zorgkantoor en VWS; • ‘gewoon wonen’ als model voor kleinschalig wonen op de verpleegafdeling PG verder
ontwikkelen en verfijnen. ‘Gewoon wonen’ dient als inspiratiebron voor het zorgconcept van de tweede locatie; • een verpleegkundig specialist (nurse practitioner) aanstellen ter bevordering van geprotocolleerde medische zorg, deskundigheidsbevordering en de bewaking van de kwaliteit van zorg. 6. Kwaliteit Met betrekking tot kwaliteitszorg worden de volgende activiteiten uitgevoerd: • inspanningen verrichten om ruimschoots te voldoen aan algemeen aanvaarde kwaliteitseisen en kwaliteitssystemen zoals HKZ en de Normen Verantwoorde Zorg; • actief deelnemen aan onderzoeken, benchmarks en/of pilots die kwaliteitsverbetering voor de sector in zijn algemeen of binnen Ruitersbos in het bijzonder tot doel hebben. Hiermee wordt de innovatieve kracht van Ruitersbos gevoed en ontwikkeld.
7. Samenwerking Op het gebied van samenwerking worden de volgende activiteiten uitgevoerd: • de samenwerking binnen Zorglinck verstevigen; • de functie behandeling verder ontwikkelen en professionaliseren. In plaats van afnemer van behandeldiensten van Thebe-Breda zal Ruitersbos en met een aantal andere Bredase zorgaanbieders werken aan een actieve participatie in een gemeenschappelijke behandeldienst; • zich nadrukkelijk manifesteren en profileren als partner van partijen op het gebied van wonen, welzijn en zorg en aanbieder van arrangementen voor senioren. Actief contact zoeken met partners voor samenwerking op korte/middellange termijn en gezamenlijke huisvesting (masterplan) op langere termijn. 8. ICT ICT is een belangrijk onderwerp, met in de komende beleidsperiode één omvangrijke activiteit: • verder ontwikkelen van ICT ter ondersteuning van de werkprocessen (o.a. elektronisch cliëntendossier/medisch dossier, intranet face- toface contact en domotica).
31
32
33
34Woonzorgcentrum Ruitersbos Boeimeerweg 2 4837 AM BREDA T 076 565 71 50
[email protected] www.ruitersbos.nl
