Beleggingsvisie Alternatieve beleggingen: kansen en uitdagingen in de markt
Kennismaken met de nieuwe CEO Eric van der Maarel Pagina 4
Loek Sibbing over Achtergestelde Leningen Pagina 8
Een dynamische benadering van U.S. High Yield Pagina 15
Jaargang 18 | juli 2015
Inhoud
2
www.aegon.nl
3 Voorwoord
4|7 Aegon Asset Management, specialist in Alternatieve Vastrentende Waarden
8|11 Het achtergestelde Leningen Fonds, creatie van een winwin-win-win-situatie
12|14 Think global, invest local
15|18 A Dynamic Approach to U.S. High Yield Markets
19|23 Geïntegreerde aanpak verantwoord beleggen
3
Voorwoord
Tijd voor alternatieven Beste lezer, Het is voor pensioenbeleggers geen
Achtergestelde leningen zijn een nieuwe beleggings
gemakkelijke tijd. Rendements
categorie die zeker ‘alternatief’ of ‘nieuw’ zijn binnen
vooruitzichten op obligaties zijn
alternatieve vastrentende waarden. Loek Sibbing, directeur
historisch laag. Aan het begin van
van De Nederlandse Investeringsinstelling (NLII), vertelt
dit jaar is ook het nieuwe Financieel
over de ins en outs van deze bijzondere beleggings-
Toetsingskader van kracht geworden.
categorie die binnenkort toegankelijk wordt voor
Hiermee wordt extra risico nemen
institutionele beleggers. Wat zijn dit voor een leningen?
om tot een hoger verwacht rendement te komen ontmoedigd.
Waarom is dit fonds opgericht? Hoe zit het met de 50% overheidsgarantie? U leest er alles over.
Maar ga als pensioenbelegger niet bij de pakken neerzitten: er zijn beleggingskansen èn –oplossingen! Pensioenfondsen
US High Yield obligaties en direct vastgoed zijn al wat
hebben binnen het nieuwe FTK nog één keer de mogelijkheid
langer populair. We gaan wat dieper in op deze twee
om hun risicoprofiel naar boven bij te stellen. Ons advies is
strategieën. Tot slot een dubbelinterview met Eric Rutten,
om deze mogelijkheid goed te bekijken. Misschien zijn er
CEO Aegon Bank, en Harald Walkate, Hoofd Verantwoord
alternatieve, of minder voor de hand liggende, beleggingen
Beleggen; twee pleitbezorgers van verantwoord beleggen
die waarde kunnen toevoegen aan de beleggingsmix.
van het eerste uur.
Eric van der Maarel, onze nieuwe CEO Aegon Asset
Fijne zomer!
Management Europe, legt uit dat binnen vastrentende waarden, juist alternatieve beleggingen aantrekkelijke eigenschappen hebben. Ook binnen een FTK-regime kunnen
Fernand Schürmann
deze categorieën een verrassend goede aanvulling zijn in
Commercial Director
een beleggingsportefeuille.
Aegon Asset Management
4
www.aegon.nl
Kennismaken met Eric van der Maarel
‘Wij zetten onze beleggingsexpertise in om onze institutionele klanten, met name pensioenfondsen, te helpen om hun financiële doelstellingen voor de lange termijn te halen.’
Beleggingsvisie
Aegon Asset Management
5
Specialist in Alternatieve Vastrentende Waarden Eric van der Maarel is op 1 januari als CEO Europa begonnen bij Aegon Asset Management. De hoogste tijd voor een nadere kennismaking met hem én de richting die hij met Aegon Asset Management ingeslagen is.
Wat is je persoonlijke uitdaging bij Aegon Asset Management? Door onze lange relatie met de verzekeraar kennen wij beide kanten van de balans. En daarmee alle ins and outs van beleggingen voor de lange termijn die door verplichtingen gedreven zijn. De beleggings oplossingen die wij hebben ontwikkeld voor de verzekeraar hebben zich lang en breed bewezen. Ik wil deze oplossingen nu verder ontsluiten voor institutionele partijen die met dezelfde vraagstukken te maken hebben; met name pensioenfondsen, maar zeker ook kleinere verzekeraars die zelf minder toegang hebben tot deze beleggingsexpertise in een Solvency II context.
Aegon Asset Management is de motor van vermogensopbouw Voor verschillende pensioenoplossingen is Aegon Asset Management de motor van vermogensopbouw: PPI, verzekerde regelingen en dus vermogensbeheer oplossingen voor kleine en grote pensioenfondsen. Daar ligt onze expertise en kracht; wij helpen onze klanten om hun financiële doelstellingen te halen. Daarnaast bieden wij nog een fiduciaire aanpak via ons zusterbedrijf TKP Investments. Zij kunnen adviseren om delen van het vermogensbeheer uit te besteden aan andere specialistische vermogens beheerders. Zo stemmen wij een portfolio optimaal af op de wensen en rendementsdoelstellingen van onze klanten.
6
www.aegon.nl
Kennismaken met Eric van der Maarel
Kleine- en middelgrote pensioenfondsen ondersteunen wij bij het ‘in control’ zijn
van staatsobligaties. Wij zien ook een flinke stijging in
Met kleinere pensioenfondsen zitten wij steeds vaker
wereldwijd meer dan 340 miljard euro, en door onze
aan tafel om over bredere beleggingsoplossingen te
relatie met de verzekeraar, zijn wij een serieuze en
praten en hoe wij hen kunnen helpen om ‘in control’
solide partij waar pensioenfondsen graag mee praten.
de interesse voor illiquide strategieën en beleggingen in infrastructuur. Door onze grootte, wij beheren
te zijn; een eis van de DNB. Dan bespreken wij Management studie de toekomstige verplichtingen
Waarom alternatieve vastrentende waarden?
en geven advies over hoe de beleggingen hier goed
Zoals gezegd, traditionele vastrentende waarden
op kunnen worden afgestemd. Hier omheen bouwen
leveren momenteel niet veel op. Alternatieve
wij dan een afgestemd pakket van diensten,
vastrentende waarden daarentegen zijn minder
bijvoorbeeld rapportages die inzicht bieden in de
bekend dan bijvoorbeeld high yield obligaties en
beleggingen, en een dashboard dat inzicht geeft in
emerging market debt. Onbekend maakt onbemind,
de dekkingsgraad en risico’s van een pensioenfonds.
en het is hier dan ook niet zo ‘crowded’ als bij andere
Wij hebben ook geavanceerde oplossingen om het
asset classes. Voordeel daarvan is dat je meer
renterisico af te dekken.
rendement krijgt voor het risico dat je neemt.
bijvoorbeeld op basis van een Asset Liability
De keerzijde is dat je als pensioenfondsbelegger
Grote pensioenfondsen bieden wij alternatieve strategieën die extra rendement leveren
iets meer moeite moet doen om intern je keuzes
Met de rente op een zeer laag niveau is er niet veel
Zelfs in een omgeving van strenge FTK-eisen,
meer te verdienen aan traditionele beleggingen in
kunnen alternatieve vastrentende waarden een
staatsobligaties. Bij (grote) pensioenfondsen zien
zeer waardevolle toevoeging zijn aan een
wij daardoor appetite voor alternatieve vastrentende
beleggingsportefeuille. Alternatieve strategieën
strategieën die een extra opslag bieden. Asset
kenmerken zich door hun diversiteit. Er zijn forse
Backed Securities, beleggingen met onderpand,
verschillen in aanpak, risico, liquiditeit en rendement.
zijn in dit kader veilige, transparante en dus gewilde
Bekend zijn de hypotheekfondsen, maar ook
beleggingen. Ook beleggingen in Hypotheken zijn nu
producten op basis van consumentenleningen,
populair door het extra rendement dat deze strategie
MKB-leningen, infrastructuur, exportkrediet
biedt tegen een bijna gelijk risiconiveau ten opzichte
financiering, kantorencomplexen en sociale
toe te lichten.
woningbouw kunnen een interessante optie zijn. Producten met een garantie van de overheid lijken
Alternatieve strategieën kenmerken zich door hun diversiteit. Er zijn forse verschillen in aanpak, risico, liquiditeit en rendement.
qua structuur sterk op staatsobligaties, terwijl beleggers bij andere producten wellicht een hoger risico incalculeren. Voor pensioenfondsen die onder het FTK-regime vallen, kunnen deze beleggingscategorieën een verrassend interessante aanvulling op hun beleggingsmix zijn. Waarbij het vereist eigen vermogen minder stijgt dan het verwacht rendement. Dat is de reden dat wij veel enthousiasme ervaren over deze beleggingsstrategieën.
Beleggingsvisie
Hoe voegen jullie dan extra rendement toe? Onze overtuiging is dat actief beleid extra waarde toevoegt. Je moet actief op zoek naar extra rendement, zeker wanneer het minder toegankelijke beleggingen betreft. Dit doen wij met teams die optimale feeling en langjarige ervaring hebben met hun beleggingscategorie. Onze kracht ligt in de specialisatie, het aantal mensen dat toegewijd bezig is met deze asset classes. Met grote investmentteams in de VS en het VK hebben we ook de mogelijkheden om dit goed te doen. De omvang van de investeringen die
Zelfs in een omgeving van strenge FTK-eisen, kunnen alternatieve vastrentende waarden een zeer waardevolle toevoeging zijn aan een beleggingsportefeuille.
wij hebben in deze beleggingscategorieën, maakt dat we inkoopkracht hebben. Dit voordeel kunnen we doorgeven aan onze klanten.
Trots op de rendementen die wij halen! Dat onze benadering zijn vruchten afwerpt, blijkt wel uit ons uitstekende trackrecord. Onze beleggers in vastrentende waarden hebben de afgelopen jaren voor een hoger rendement dan de benchmark gezorgd. Zonder hierbij risico uit het oog te verliezen. Hier zijn wij trots op. In de tabel hieronder staan de informatie ratio’s1 van een aantal belangrijke strategieën:
Informatie Ratio’s* 2,5
5 jrs
2,0
10 jrs
1,5 1,0 0,5 0,0
C or e
e zo n E ur o o n ds B
pe E ur o
an B
on d
s
7
ts et A ss r e di e a n ur i t i e s an C p e o p r o Eu d S e c E ur ke B ac
n pea E ur o Y i e l d h H ig
* Bron: Aegon Asset Management – Bruto Informatie Ratio’s – Cijfers per 31 mei 2015
1) De informatieratio wordt gebruikt om de vaardigheid van de beheerders van beleggingsfondsen te beoordelen. Van de beheerder wordt een outperfomance verwacht en dit kan alleen gerealiseerd worden door de portefeuille te laten afwijken van de benchmark. De afwijking, of het nemen van risico, is de bron voor het extra rendement. De informatie ratio deelt het extra rendement (alpha) door het genomen risico (tracking error). Als vuistregel geldt dat bij een informatieratio van 0,5 of hoger de beheerder zijn werk goed doet.
8
www.aegon.nl
Interview met Loek Sibbing
Het achtergestelde Leningen Fonds, creatie van een win-win-win-winsituatie In oktober van dit jaar gaat het Achtergestelde Leningen Fonds van start. Aegon Asset Management is geselecteerd als beheerder en het fonds heeft als doel achtergestelde lange termijn leningen te verschaffen aan het MKB. Het risicorendements profiel is mede interessant dankzij een 50%-garantieregeling van de overheid. Voor beleggers ontstaat een vrijwel compleet nieuwe beleggingscategorie. Reden voor een gesprek met directeur Loek Sibbing van de Nederlandse Investeringsinstelling (NLII), een private instelling met als belangrijkste doelstelling de groei van de Nederlandse economie te bevorderen en initiatiefnemer van het nieuwe fonds.
Waarom een fonds met achtergestelde leningen? De financiering van het Midden- & Kleinbedrijf (MKB) is als gevolg van de kredietcrisis en strengere regelgeving voor banken moeilijker geworden. Probleem bij MKB ondernemingen is vaak dat de balansverhoudingen niet kloppen. De bank komt dan tot de conclusie dat het eigen vermogen van het bedrijf feitelijk te laag is om een nieuw krediet te kunnen verantwoorden. Eigenlijk zou eerst het aandelenkapitaal moeten worden opgehoogd, maar dat geeft vaak weer problemen met de verhoudingen qua zeggenschap. Met een achtergestelde lening hef je dit probleem op.
Hoe ver bent u nu met de voorbereidingen voor het ALF? Aegon Asset Management zal in het najaar het Achtergestelde Leningen Fonds (ALF) operationeel hebben. Het ontwerp van het fonds is inmiddels klaar en momenteel wordt de documentatie afgerond. Vervolgens kunnen institutionele beleggers die willen participeren na de zomermaanden kapitaal storten,
Door Jeroen Mol
waarbij gestreefd wordt naar een aanvangsvermogen van € 100 miljoen. In het najaar zouden dan de eerste achtergestelde leningen aan het MKB kunnen worden verstrekt. Binnen een jaar of drie wordt gestreefd naar een fondsomvang van circa € 300 miljoen, maar het is mijn ambitie dit bedrag over een reeks van jaren te verdubbelen.
Beleggingsvisie
CV Loek Sibbing Loek Sibbing werd op 1 oktober 2014 benoemd tot CEO van Nederlandse Investeringsinstelling (NLII). Sibbing was voorheen bestuursvoorzitter van Univest Company,
Wat is de taak van de banken en welke propositie krijgt het MKB voorgeschoteld?
vermogensbeheerder van de wereldwijde Unilever
De banken zetten hun (distributie)kracht in om de
van Randstad Holding. Sibbing was van 2001 tot 2011
achtergestelde leningen van het fonds te distribueren.
lid, en vanaf 2005 voorzitter van het bestuur van de
Het gaat bij het ALF om achtergestelde leningen
Stichting Ondernemingspensioenfondsen.
pensioenfondsen. Daarvoor was hij directeur van verschillende pensioenfondsen en corporate treasurer
tussen de € 150.000 en € 5 miljoen. Stel dat het ALF een achtergestelde lening van € 0,5 miljoen verstrekt aan een bedrijf dan krijgt dat bedrijf er van de begeleidende bank een krediet van minimaal dezelfde
rendementsprofiel van het ALF voor beleggers
omvang bij zodat de lange termijn financiering op
aantrekkelijker gemaakt. De garantie geldt per
€ 1 miljoen uitkomt.
individuele default van een bedrijf. Dus als een bedrijf bijvoorbeeld als gevolg van een faillissement in
Hoe werkt de 50% garantieregeling van het ALF?
gebreke blijft om aan zijn rente- en aflossings
Dankzij een 50%-garantieregeling door de
overheid het ALF voor 50% voor wat betreft de
Nederlandse overheid wordt het risico
uitstaande hoofdsom.
verplichtingen te voldoen dan compenseert de
9
10
www.aegon.nl
Interview met Loek Sibbing
Waarom heeft u Aegon Asset Management gekozen als fondsbeheerder?
overheid naar wegen om het MKB te stimuleren.
Aegon Asset Management (AAM) gaat de leningen-
steeds terughoudender met het verstrekken van
portefeuille van het nieuwe ALF beheren. NLII heeft
krediet. De Nederlandse economie wordt voor circa
haar selectie in eerste instantie gemaakt op basis van
75% gefinancierd door banken. In vergelijking tot
rfp’s (request for proposal). We hebben uiteindelijk de
andere landen is dat cijfer erg hoog. De rest gebeurt
partij gekozen met de beste voorstellen. Wat mee-
grotendeels, hetzij direct of indirect, door de overheid
speelde is dat het om een nieuwe asset class gaat,
meestal in de vorm van borgstellingen. De
waar AAM weliswaar ook niet zo veel ervaring mee
Nederlandse economie is voor zo’n € 280 miljard
had maar wel het hoogste commitment toonde. Waar
afhankelijk van garanties en borgstellingen door de
het om gaat is dat de beheerder zich in het segment
Nederlandse overheid en daarmee ‘scoort’ Nederland
van de achtergestelde leningen capabilities eigen
het hoogste in Europa. Dat de Nederlandse staats-
maakt om zo’n portefeuille goed te managen.
schuld rond 70% van het BBP schommelt, geeft een
Bedrijven hebben behoefte aan krediet, maar als gevolg van verscherpte regelgeving worden banken
vertekend beeld want als je corrigeert voor de
Wat is het voordeel van het Achtergestelde Leningen Fonds?
borgstellingen dan komen de verplichtingen veel
Het komt eigenlijk neer op een quadruple winst
borgstellingen door de overheid veel te hoog en heeft
situatie. Het ALF is goed voor de Nederlandse
om reductie gevraagd. Ook de Nederlandse overheid
economie, goed voor de MKB-ondernemers, goed
wil deze (gedeeltelijk) afbouwen. Zoals gezegd,
voor banken en goed voor de institutionele beleggers.
vermindert de rol van de banken door gewijzigde
Afgezien van de toch wel complexe opzet zijn er
wet- & regelgeving (Basel III), waarbij banken onder
eigenlijk geen nadelen aan het nieuwe fonds. Vanuit
andere opgelegd krijgen dat zij grotere kapitaalbuffers
het perspectief van de institutionele beleggers vormt
moeten aanhouden en daardoor terughoudender
de achtergestelde MKB-lening een geheel nieuwe
worden met het verstrekken van leningen.
hoger uit. De Europese Commissie vindt deze
subcategorie binnen vastrentende waarden. Dankzij
participeren. Het MKB-segment toont geheel andere
Maar als de rol van de banken en de overheid kleiner wordt, wie moet die rol dan overnemen?
karakteristieken dan belegging in obligaties van
In de Verenigde Staten wordt bijvoorbeeld maar 20%
multinationals (diversificatie). Dankzij de
van de ondernemingsfinanciering door de banken
50%-garantieregeling blijft het risico overzichtelijk.
geleverd. Maar ook in landen als het Verenigd
de illiquiditeit is er sprake van een hoger rendement zodat het voor beleggers interessant wordt om te
Koninkrijk en Ierland is de rol van de banken kleiner
Waarom is het MKB belangrijk voor de Nederlandse economie?
dan in Nederland. Ondernemingen stappen daar
Het MKB is macro economisch gezien een belangrijke
voor een lening. Dat fenomeen begint nu ook
motor voor de werkgelegenheid. Daarom zoekt de
mondjesmaat in Nederland van de grond te komen.
rechtstreeks naar verzekeraars en pensioenfondsen
Maar er is een belangrijk verschil in focus tussen banken en institutionele beleggers. Deze kijken
We hebben uiteindelijk de partij gekozen met de beste voorstellen.
daarom op een andere manier naar financieringsvraagstukken. Institutionele beleggers hebben vooral behoefte aan beleggingen met een lange termijn en stabiele cash flow. Daarentegen kijken de commerciële banken hoofdzakelijk naar de korte termijn en dat levert een geheel andere perceptie van het risico.
Beleggingsvisie
Uit diverse berekeningen blijkt dat de komende jaren
belangrijke rol van de banken bij de sourcing en het
zo’n € 40 miljard aanvullende financiering nodig is
verschaffen van de senior financiering. In die zin is
voor lange termijn investeringen in energieprojecten,
het ALF een eerste stap qua disintermediatie. Een
infrastructuur en dergelijke. Het net opgerichte NLII
logische vervolgstap is dat ook voor wat betreft
heeft tot taak nieuwe proposities te ontwikkelen,
sourcing en co-financiering de banken worden
waarbij de vraag en aanbod van lange termijn
overgeslagen. Bijvoorbeeld door samen met private
financiering op gestructureerde wijze bij elkaar
equity partijen of regionale ontwikkelings-
wordt gebracht.
maatschappijen leningen te sourcen. Hier is bij de opzet van het fonds rekening gehouden door ook dit
Welke diversificatietrend ziet u bij institutionele beleggers?
distributiekanaal toe te staan. Het probleem is dan,
Ook als gevolg van de wijzigende rol van de banken
analyseren komt, zodat onder andere de risico’s goed
ontstond in de Nederlandse politiek en in de publieke
kunnen worden ingeschat. Daar is dus een
opinie een paar jaar geleden het beeld dat
gespecialiseerde beheerder voor nodig zoals Aegon
institutionele beleggers, vooral pensioenfondsen,
Asset Management.
hoe je aan voldoende informatie om de belegging te
meer rechtstreeks zouden moeten beleggen in de Nederlandse economie. De term ‘moeten’ wijst op beleggingsdwang en dat werkt volgens mij niet zo
Over NLII
goed bij grote beleggers die zich grotendeels op
De Nederlandse investeringsinstelling is een private
liquide financiële markten oriënteren. In samen-
instelling die in het najaar van 2014 werd opgericht
werking met de overheid en de banken werd door
met als belangrijkste doelstelling de groei van de
institutionele beleggers gezocht naar onder andere
Nederlandse economie te bevorderen. NLII doet
mogelijkheden om MKB-financiering aantrekkelijker
dit door complementair aan banken en overheids
te maken voor institutionele beleggers. Als gevolg
financiering, de vraag en aanbod van lange termijn-
van de gedaalde rente zijn deze beleggers in hun
financiering beter op elkaar te laten aansluiten.
zoektocht naar rendement steeds meer bezig met het
In samenwerking met institutionele beleggers
zoeken naar geschikte alternatieven. Zo ontstond een
worden lange termijn beleggingsproposities
toenemende behoefte om te diversifiëren binnen de
ontwikkeld die voorzien in financieringsbehoeften.
vastrentende portefeuilles. Met andere woorden:
NLII is een naamloze vennootschap die momenteel
iets minder in staatsleningen en investment grade
6 verzekeraars, waaronder Aegon, en 4 pensioen
bedrijfsobligaties en daarvoor in de plaats meer in
fondsen als aandeelhouder telt. Naar verwachting
beter renderende leningen. Tevens werd naar een
wordt dit aantal aandeelhouders nog uitgebreid.
betere spreiding over sectoren gezocht.
Vooralsnog zal de aandacht zich richten op terreinen als infrastructuur, energie, wonen, verduurzaming
Disintermediation
van de samenleving, zorg en MKB. Afgelopen voorjaar
De nieuwe trend heet disintermediation, waarbij
heeft NLII in samenwerking met Economische
verzekeraars en pensioenfondsen rechtstreeks
Zaken en de banken twee nieuwe fondsen voor
bedrijven en projecten op het gebied van
ondernemingsfinanciering voor het MKB ontwikkeld:
energievoorziening, infrastructuur en MKB
het Achtergestelde Leningen Fonds en het
financieren. Bij disintermediation wordt de
Bedrijfsleningen Fonds. Beide fondsen genereren
tussenschakel, de rol van de banken die bedrijven
de komende drie jaren een nieuwe, aanvullende
of projecten begeleiden om obligaties uit te geven,
financieringsfaciliteit voor onder- nemingen van circa
overgeslagen. Het ALF draagt bij aan deze trend door
€ 2 miljard. Ook op de andere werkterreinen verwacht
voor zover het achtergestelde financiering betreft de
NLII in de toekomst financieringsproposities te kunnen
bankbalans over te slaan. Wel zie je nog steeds een
introduceren.
11
Wereldwijd beleggen
12
www.aegon.nl
Think global, invest local Wereldwijd beleggen in niet beursgenoteerd vastgoed Door Harm Zwier Medendorp, Manager Alternative Investments bij TKP Investments
Waar asset allocatie in de afgelopen jaren vooral in het teken stond van liquiditeit, transparantie en kostenratio’s, zoeken veel pensioenfondsen nu beleggingen waarbij extra rendement en een gematigde volatiliteit hand in hand gaan. Niet-beursgenoteerd vastgoed heeft een lagere volatiliteit dan beursgenoteerd vastgoed[1] en biedt diversificatievoordelen die deze beleggingscategorie een goed alternatief maken. Bij de opbouw van een niet-beursgenoteerde vastgoedportefeuille spelen twee elementen een rol: de selectie van regio’s en strategieën en de specifieke landenrisico’s die hieruit voortvloeien. TKP Investments[2] neemt u mee in de overwegingen[3].
Samenstelling wereldwijde vastgoedmarkt Prudential Real Estate Investors bracht begin 2012 de samenstelling van de wereldwijde ‘investment grade’ vastgoedmarkt in kaart. In de grafiek hiernaast kunt u zien dat Europa weliswaar het grootste aandeel heeft, maar dat de continenten VS/Canada en Azië-Pacific qua marktkapitalisatie niet ver achterblijven.
Grafiek 1: Regioverdeling wereldwijde vastgoedmarkt 6,8%
Prudential keek ook naar de verwachte toekomstige
2,5%
verdeling van de wereldwijde vastgoedmarkt. Naar 35,4%
27,1%
Europa
verwachting zal Azië-Pacific in 2021 het stokje van
VS/Canada
Europa als grootste regio overnemen en 39,2% van
Azië-Pacific
28,2%
Marktgroei – Europa en Noord Amerika blijven substantieel
de wereldwijde vastgoedmarkt uitmaken. Europa en VS/Canada zullen dan dalen tot 27,4% en 23,6%.
Latijns Amerika
Hoe dan ook blijven de gewichten van Europa en VS/
Rest van de wereld
Canada aanzienlijk. De groei van Azië-Pacific wordt vooral verwacht in ‘developing countries’ met een hoger risico. Deze constateringen leidden uiteraard
Beleggingsvisie
nog niet automatisch tot de conclusie dat wereldwijd beleggen toegevoegde waarde heeft. Zo maakte de financiële crisis duidelijk dat de correlaties van
Grafiek 2: Cumultatieve rendementen sinds 2010 100%
Azie-Pacific
rendementen in stressperioden allemaal naar één neigen. Door een gebrek aan vertrouwen en liquiditeit, ontwikkelde de prijs van de meeste beleggings
Europa 80%
VS Wereldwijd
60%
categorieën zich sterk negatief. 40%
Toch blijft het waardevol te weten hoe vastgoed markten wereldwijd zich onder ‘normale’ omstandigheden ontwikkelen en te kijken hoe
20% 0% Q1 2010
Q12011
Q1 2012
Q1 2013
Q1 2014
veerkrachtig deze markten zijn geweest sinds 2010. INREV (Europa), ANREV (Azië-Pacific) en NCREIF (de VS) werkten een aantal jaren geleden samen aan
Grafiek 3: Rendement per eenheid risico
de Global Real Estate Fund Index. Deze index geeft
0,90
inzicht in de rendementsontwikkeling van niet-
0,80
beursgenoteerde vastgoedfondsen sinds het uitbreken van de financiële crisis.
0,70 0,60 0,50 0,40
Sterke groei rendementen vooral in Noord Amerika en Azië-Pacific De grafiek hiernaast laat op basis van deze rendementsgegevens zien dat vooral VS/Canada en
0,30 0,20 0,10 0,00
0,54 Core Europa
0,24
0,78
0,13
Non-core Europa
Core Azie-Pacific
Non-core Azie-Pacific
Azië-Pacific vanaf 2010 aanzienlijk herstelden. Europa blijft relatief achter. In vergelijking met de VS en Azië-Pacific worden in Europa zowel negatieve als positieve economische groeiverwachtingen minder snel in taxaties verwerkt en is de relatie tussen vastgoedrendementen en de economische groei duidelijk.
‘Core’ versus ‘non-core’ Een ander onderdeel van de genoemde Global Real Estate Fund Index van INREV, ANREV en NCREIF is een vergelijking tussen de rendementen van ‘core’ en ‘non-core’ fondsen. ‘Core’ fondsen beleggen in eersteklas vastgoed en ‘non-core’ fondsen beleggen in gebouwen die gelegen zijn op slechtere locaties of die van mindere kwaliteit zijn. Het blijkt dat ‘core’ fondsen wereldwijd het sinds 2010 minstens even goed doen als ‘non-core’
De selectie van regio’s en strategieën bepaalt een belangrijk deel van het verwachte rendement van nietbeursgenoteerd vastgoed
13
Wereldwijd beleggen
14
www.aegon.nl
Transparantie Kredietwaardigheid Landen moeten minimaal ‘transparant’ zijn volgens de Global Real Estate Transparency Index van Jones Lang Lasalle
Corruptie Landen moeten minimaal een ‘AA’ rating hebben volgens Standard & Poors
Beleggingsuniversum (16 landen)
Landen moeten voldoende hoog scoren in de Corruption Perceptions Index
fondsen, terwijl de kwartaalrendementen aanzienlijk
zestien landen. Hiervan liggen tien landen in Europa,
minder volatiel zijn. Een analyse van de INREV- en
twee in Noord-Amerika en vier in Azië-Pacific.
ANREV index over een langere periode bevestigt dit. ‘Core’ fondsen leverden meer rendement per eenheid
Think global, invest local
risico (standaarddeviatie) dan ‘non-core’ fondsen en
In de zoektocht naar rendement komen niet-beurs-
deden het daarmee beter. De figuur hiernaast geeft
genoteerde vastgoedbeleggingen steeds meer in
de uitkomsten weer.
beeld. Het diversificatiepotentieel in combinatie met het stabiele directe inkomen maakt de oude vertrouwde
Landenrisico’s minimaliseren met het TKPI Vastgoed Framework
baksteen tot een interessant beleggingsalternatief. Net
Warren Buffet stelde eens dat ‘risico ontstaat als je
selectie van regio’s en strategieën een belangrijk deel
niet weet wat je doet’, oftewel als je niet ‘in control’
van het verwachte rendement van niet-beursgenoteerd
bent. Dit geldt zeker voor vastgoedbeleggingen.
vastgoed. Bij de selectie van regio’s is het belangrijk
Ze zijn relatief complex en de marktprijzen zijn
om te kijken naar de verdeling van de marktkapitalisatie
beperkt transpart. ‘Best in class’ risicomanagement is
van vastgoed over continenten en de regionale
dus essentieel. Bij de implementatie van toekomstige
verschillen qua rendementsontwikkeling na het
wereldwijde vastgoedbeleggingsmandaten ligt de
uitbreken van de financiële crisis.
zoals voor andere beleggingscategorieën, bepaalt de
focus nog meer dan voorheen op het minimaliseren van landenrisico’s. TKP Investments ontwikkelde
Weet in welke baksteen je investeert
hiervoor een framework dat toeziet op risico’s ten
Wereldwijd beleggen in ‘core beleggingsstrategieën’ is
aanzien van markttransparantie, financiële stabiliteit
het beste alternatief. ‘Best in class’ risicomanagement is
en corruptie.
hierbij een must en het motto hierbij zou ‘think global, invest local’ moeten zijn. TKP Investments beschouwt
Bovenstaande figuur geeft het besluitvormingsproces
transparantie van vastgoedmarkten, de krediet-
grafisch weer. Alleen landen die goed scoren op alle
waardigheid van landen en de kans op corruptie als
drie parameters komen in aanmerking voor opname in
belangrijke parameters tijdens het allocatie- en
de portefeuille. Dit leidt tot een kleiner beleggings-
selectieproces. Deze beperken het beleggings-
universum, maar zoals met zoveel dingen geldt ook
universum, maar dragen bij aan de kwaliteit van de
hier ‘less is more’. Het universum bestaat uit circa
beleggingsportefeuilles van pensioenfondsen.
1) D it blijkt onder meer uit wetenschappelijke studies van Myer en Webb (1993) en Westerheide (2006). 2) T KP Investments is een integrale dienstverlener voor Nederlandse pensioenfondsen en een 100% dochter van Aegon Asset Management. 3) U itgegaan wordt van een gemiddeld pensioenfonds dat meer dan EUR 50 mln. in vastgoed belegt.
Beleggingsvisie
15
A Dynamic Approach to U.S. High Yield Markets Fast forward to 2014. The great commodity super-cycle is winding Dit artikel is geschreven door het US High Yield
down. Slowing growth in China, coupled with accelerating U.S.
team van ons zusterbedrijf in de Verenigde Staten.
shale oil production, creates a supply/demand imbalance in
Zij hebben een unieke beleggingsbenadering die tot
global oil markets. The price of West Texas intermediate (WTI)
uitstekende resultaten leidde. Wij hebben hen
crude oil plunges by more than 50%, and volatility in the
gevraagd om hun visie hierover, en kennis, met ons
energy-heavy U.S. high yield market accelerates – while
te delen. Dit artikel is in het Engels. In het kader op
yield-hungry investors crowd the market.
pagina 16 staat een samenvatting in het Nederlands. Different as they are, these periods have much in common. The energy sector played a dominant role in market conditions. Each period was the prelude to an inflection point in the U.S.
It’s 2008. Global financial markets are unravelling, recession is setting in, and natural gas prices are falling as household and factory demand decline. By 2009, natural gas prices plummet by almost 80%, settling at seven-year low of roughly $3 per thousand cubic feet. With production costs holding at 2008 levels, the economics of harvesting natural gas are unsustainable, and many U.S. energy companies make a strategic shift to shale oil production. E&P companies seeking capital to fund the acquisition of mineral rights and drilling costs flood the lower-quality portion of the high yield market with supply – even as risk-averse investors head for the exits.
high yield marketplace. And neither caught our US high yield investment team flat-footed.
A High-Energy High Yield Team Aegon Asset Management (AAM) US manages fixed income and asset allocation portfolios and may be best known for its unique approach to high yield investing. The high-energy team that manages high yield portfolios has outperformed it benchmark, the Barclays U.S. Corporate High Yield 2% Issuer Capped Index, year after year by actively preparing for major market shifts and capitalizing on market dislocations. For example, well before the energy sector volatility in 2014, the team aggressively underweighted energy in the portfolios that comprise the High Yield Fixed Income Composite (“Composite”). While most peers were aggressively buying energy bonds, we believed a defensive stance was justified, a conviction supported by both top-down views and bottom-up credit research. “It wasn’t happenstance,” states Jim Schaeffer, AAM US’ Head of U.S. Leveraged Finance and High Yield Portfolio Manager. “In 2013, AUIM’s macroeconomic research highlighted that the commodities bull market was coming to an end. At the same time, our combination of traditional credit and distressed debt research, coupled with our experienced team members, enabled us to anticipate the inflection point and limit energy exposure before it was too late.”
U.S. High Yield Markets
16
www.aegon.nl
US High Yield: een alternatieve benadering die zijn vruchten afwerpt Een interessante alternatieve categorie binnen vastrentende waarden is US High Yield; hoogrenderende bedrijfsobligaties waarvan de verwachte rendementen en de bijbehorende risico’s meer te vergelijken zijn met die van aandelen dan met die van obligaties. Het zusterbedrijf van Aegon Asset Jim Schaeffer
Management in de Verenigde Staten heeft een uniek beleggingsconcept in deze beleggingscategorie. In dit artikel doen onze Amerikaanse collega’s uit de doeken wat hun benadering is, en welke resultaten zij geboekt hebben. Om binnen US High Yield succesvol te zijn, is goed inspelen op veranderingen in de markt essentieel. Het US High Yield investeringsteam weet hierin de markt steeds een stap voor te zijn door goed te anticiperen op dergelijk marktsignalen. Zij doen dit met hun unieke onderzoeksmethodologie en gedisciplineerde investeringsproces. Binnen deze filosofie ligt de focus niet op het realiseren van performance, maar op het beheersen van risico. De gedachte is dat vanuit het beheersen van risico een sterke performance komt. Het team combineert twee processen, een fundamenteel gedreven proces en
Ben Miller
een opportunistisch proces, in hun aanpak. Het belangrijkste doel van het team is om de klanten het vertrouwen te geven dat dit proces consequent en herhaaldelijk aantrekkelijke, voor risico gecorrigeerde rendementen, kan genereren. Over de gehele business cyclus hanteert het US High Yield team dezelfde systematiek van risico waarderen én het voeren van sector- en krediet kwaliteitsallocatie. Obligaties met een rating van CCC en lager krijgen hierbij bijzondere aandacht. Deze leningen binnen het High Yield spectrum bieden de meeste ruimte om tactisch en strategisch waarde toe te voegen. Een speciaal in distressed debt, dit zijn leningen van bedrijven op het randje van faillissement, gespecialiseerd researchteam staat het portfoliomanagementteam intensief bij. Het resultaat hiervan is dat ondanks een moeilijke markt, continu waarde is toegevoegd aan de portefeuille. Een bevestiging dat deze aanpak succesvol is.
Kevin Bakker
Beleggingsvisie
Our Philosophy
17
We believe Portfolio Managers do not manage
Staying a Step Ahead of the Business Cycle
performance; they manage risk, and performance follows.
Ultimately, the high yield team seeks to add value over the
The challenge is to do it in a way that is repeatable and
course of a business cycle by effectively pricing risk, and by
consistent.
managing sector and credit quality allocations in anticipation of market inflection points. This ‘oscillation of risk’, as the
The team combines a credit-intensive, fundamentally-
team calls it, is the cornerstone of AAM US’s high yield
driven process with a relative value-oriented and
management style.
opportunistic total return management style. Jim explains that “the most important thing to do for our clients is to
AAM US views the lower-quality securities, rated CCC and
give them confidence that our process can consistently and
below, as the most effective space within high yield to
repeatedly deliver attractive risk-adjusted returns. Every
tactically and strategically oscillate risk. When valuations
day we focus on clear communication, risk management
are compelling and fundamentals are improving, the team
and opportunistic investing.”
opportunistically increases exposure in this slice of the market. When returns are not commensurate with the level
Toward that end, our team – like all investment teams
of risk and fundamentals are deteriorating, the team
at AAM – applies a framework of analysis, evaluating
strategically decreases exposure to the lower-quality
fundamentals, technicals, sentiment and positioning, and
segment.
valuations to assess and dissect the markets from both top-down and bottom-up perspectives. AAM’s global
Consider 2002, when the recent recession was still lingering
outlooks for the global economy, interest rates and the
in the shadows, U.S. bond-market defaults spiked, credit
relative value of asset classes are a key tool for choosing
spreads widened and valuations fell. The team purchased
sector exposures. For analysis of individual securities, the
lower-quality securities at attractive valuations, in
team looks to AAM US’s traditional credit analysts, who
anticipation of a market rebound. During the ensuing
cover entire industries from top to bottom of the credit
recovery phase, AUIM reduced exposure as valuations rose.
spectrum, and a dedicated distressed debt research team. Specialists in analysing corporate bankruptcy and
Between 2004 and 2007, a growing sense of euphoria
restructuring situations, the distressed debt analysts,
enveloped the high yield market as investors chased risk.
add a unique perspective on managing downside risk.
Yet the AUIM high yield team doggedly remained
They also help the high yield team uncover attractive
underexposed to securities rated CCC and below. In the face
opportunities in the lower-quality portion of the market,
of increased leverage, strained valuations and unattractive
where examination of company fundamentals and
credit spreads, the team concluded that expected returns
valuations is combined with a sharp focus on comparing
for lower-quality securities were not worth the additional
recovery values to current market trading levels.
risk embedded in high prices. The portfolios in the Composite nonetheless outperformed the benchmark and
Senior High Yield Portfolio Manager Kevin Bakker
held their own when the market bottomed in 2007.
explains, “We want to avoid turning one mistake into two. Our research structure ensures that the two high-yield
Shifting gears again between 2008 and 2010, the high
segments that tend to have the greatest market dislocation
yield portfolio management team sought opportunities to
are covered. Traditional research identifies credits
buy into a turbulent market. As high yield spreads widened
migrating between the investment grade and high yield
to historic levels and defaults spiked, the team turned to
universes (so-called crossover credits), while distressed
the distressed debt analysts to assess the probability of
debt research informs our choice of lower-quality
defaults for individual issuers and uncover compelling
securities.”
valuations. While some firms were forced sellers, AAM US opportunistically increased exposure to the lower-quality
U.S. High Yield Markets
18
www.aegon.nl
Figure 1 A historical visual representation of AUIM’s ability to effectively oscillate risk and manage around inflection points over the course of the business cycle.
Barclays U.S. Corporate High Yield 2% Issuer Capped Index 30.0%
25.0%
Quality Allocation - CCC & Below
35.0% AUIM High Yield Fixes Income Composite
Quality Allocation - CCC & Below
20.0%
15.0%
10.0%
Tight dispersion, underweightrisk, still outperformed based on credit selection
Icreased risk ahead of market rebound
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Outperformance bases on credit, sector selection despite tight dispersion and voltile markets
Well positioned prior to inflection point, increased risk ahead of market rebound 2008
2009
5.0%
0.0% 2010
2011
2012
2013
2014
2015
segment, including energy-related issues, ahead of the
“Our team has successfully used this process to weather
market rebound, outperforming the benchmark during this
numerous market environments together. This experience
chaotic period.
allows us to dynamically manage risk as market conditions change. Ultimately, we want to be very proactive in
Since 2010, macroeconomic themes have driven much of
providing the right level of risk at every point in the
the positioning in the Composite. For example, approaching
business cycle, as the means to delivering consistent,
2012, AAM US concluded U.S. consumers and related
risk-adjusted returns over the long-term.”
sectors (housing, building products, gaming, etc.) would surpass expectation. The team increased risk exposure and then reversed the positioning in late 2012 as spreads between BB and CCC securities neared all-time lows and valuations of lower-rated securities reached fundamentally unjustifiable levels. By 2014, the team had pared back exposure to the energy sector, pulling back well before the oil-price shift roiled the market. “Oscillation of risk is a valuable tool and doesn’t necessarily translate into a higher allocation to lower-quality credits,” explains Ben Miller, Senior High Yield Portfolio Manager. “In fact, over the past 13 years, our High Yield Fixed Income Composite was actually underweight CCC and below credits 63% of the time [relative to the benchmark].”
Disclosures Aegon USA Investment Management, LLC (AUIM) is an SEC registered investment adviser. The information included in this document should not be construed as investment advice or a recommendation for the purchase or sale of any security, including any securities evaluated herein. The enclosed information is provided for limited purposes only and has been developed internally and/or obtained from sources believed to be reliable; however, AUIM makes no representation as to the accuracy, adequacy or completeness of such information. This material contains general information only on investment matters; it should not be considered as a comprehensive statement on any matter and should not be relied upon as such. The value of any investment may fluctuate. Results achieved in the past are no guarantee of future results. Any opinions, estimates and projections included herein constitute the current judgment of the author as of the date of this report. They do not necessarily reflect the opinions of AUIM and are subject to change without notice. AUIM has no obligation to update, modify or amend this report or to otherwise notify the reader thereof in the event that any matter stated herein, or if any opinion, projection, forecast or estimate set forth herein, changes or subsequently becomes or is determined to be inaccurate. AUIM may trade for its own proprietary accounts or other client accounts in a manner inconsistent with this report, depending upon the short term trading strategy and/or guidelines for a particular client as well as other variables.
a function of our team’s experience, our unique research
This report may incorporate third party data, text, images and other content. Recipient acknowledges that all right, title and interest in the content of this report is owned by AUIM and/or its third party licensors. Recipient shall not distribute, publish, sell, license or otherwise create derivative works using any of the content of this report without the prior written consent of AUIM.
structure and our disciplined investment process,” adds Jim.
Copyright © 2015 Aegon USA Investment Management, LLC
“We believe our ability to effectively turn risk on and off is
Beleggingsvisie
19
Geïntegreerde aanpak verantwoord beleggen Door Jeroen Mol
Grote beleggers zoals pensioenfondsen hebben steeds meer oog voor financieel én maatschappelijk rendement. Het gaat hierbij om het rekening houden met ESG-factoren bij alle beleggingsbeslissingen. ESG staat voor Environmental, omgevingsfactoren, vaak milieukwesties, Social, sociale factoren, zoals mensenrechten, en Governance, zaken die betrekking hebben op de wijze waarop een onderneming bestuurd wordt.
Aegon en Aegon Asset Management (AAM) komen aan deze groeiende klantvraag tegemoet door een geïntegreerde aanpak van verantwoord beleggen. Waar het werkterrein van verantwoord beleggen voorheen beperkt was tot een klein aantal specialisten, is het nu een geïntegreerd onderdeel bij vrijwel alle beleggingsbeslissingen. Afgelopen jaar volgden alle ongeveer 150 portfoliomanagers en analisten van AAM hiervoor een speciale, door PRI Academy verzorgde, training. Een duo-interview met twee pleitbezorgers van verantwoord beleggen van het eerste uur: Eric Rutten en Harald Walkate*
Verantwoord Beleggen
20
www.aegon.nl
Is verantwoord beleggen vanuit directiekamers opgelegd?
zusterbedrijven zoals Aegon Bank en TKPI. Dit zorgt
Eric: “Maatschappelijk verantwoord beleggen is
bedrijf bereikt.”
ervoor dat VB de verschillende geledingen van het
niet iets dat uit een directiekamer gedicteerd wordt, wij beleggen. De eisen die zij stellen zijn voor
Hoe is het verantwoord beleggingsbeleid vormgegeven?
verantwoord beleggen steeds hoger geworden.”
Harald: “Het VB-beleid van Aegon bestaat uit vier
het zijn namelijk onze klanten die bepalen hoe
pijlers. De eerste pijler bestaat uit het uitsluiten van Harald: “Maatschappelijk verantwoord beleggen
bepaalde bedrijven of landen voor belegging. In 2014
bereik je niet door regels op te stellen of medewerkers
waren in totaal 20 bedrijven en 15 landen uitgesloten.
voor te schrijven hoe ze moeten beleggen en wat ze
Bekende voorbeelden zijn de Amerikaanse bedrijven
precies moeten doen. Je bereikt veel meer door een
Orbital ATK Inc. en General Dynamics Corporation
cultuur te scheppen waarin de medewerkers begrijpen
(wegens controversiële wapensystemen) en landen
waarom ze het doen. Dit laatste is heel belangrijk om
als Birma en Iran vanwege mensenrechtenschendingen.
verantwoord beleggen (VB) in de praktijk werkelijk
Een tweede pijler van het VB-beleid is engagement
doorleefd te krijgen. Uiteindelijk krijgen je eigen
ofwel betrokkenheid met de bedrijven waarin je
medewerkers meer voldoening in hun werk als ze
belegt. In 2014 ging Aegon het gesprek aan met in
weten dat hun inspanningen bijdragen aan een
totaal 230 bedrijven over relevante ESG-factoren.
betere maatschappij.”
Voorbeelden van engagement zijn het (Zuid-) Koreaanse staalbedrijf Posco (hier speelt een
Eric: “Het VB-beleid bij Aegon werd voor het eerst
mensenrechtenissue) en NAM/Royal Dutch Shell
gepubliceerd in 2009 en in hetzelfde jaar werd ook
(vanwege de bekritiseerde gaswinning in Groningen).”
een VB-Commissie in het leven geroepen waarin ook de verschillende klantengroepen van Aegon en AAM
Eric: “In het algemeen wordt voor issues in het kader
vertegenwoordigd zijn. Deze klantengroepen zijn,
van engagement een termijn van maximaal drie jaar
behalve institutionele en particuliere beleggers, ook
aangehouden. Mocht het issue na drie jaar nog niet zijn opgelost dan kan worden besloten om afscheid te nemen van de belegging. Een derde pijler van VB-beleid is het als aandeelhouder gebruikmaken van het stemrecht tijdens aandeelhoudersvergaderingen. AAM heeft in het afgelopen jaar in totaal op 1.380
Uiteindelijk krijgen je eigen medewerkers meer voldoening in hun werk als ze weten dat hun inspanningen bijdragen aan een betere maatschappij.
aandeelhoudersvergaderingen gestemd, waarvan 63% ten gunste van het management en 37% tegen het management.” Harald: “Tot slot is de vierde pijler onder het VB-beleid het meenemen van ESG-criteria in beleggingsbeslissingen. Deze ESG factoren worden in de analyse meegenomen als risico- én opportunityfactoren, waarbij geprobeerd wordt deze zoveel mogelijk te kwantificeren. Uiteraard stellen we tegelijkertijd financiële rendementseisen. Op deze manier leveren ESG-factoren op langere termijn een positieve bijdrage aan voor het risico gecorrigeerde financiële rendementen.”
Beleggingsvisie
Hoe werkt ESG in de praktijk?
deze categorie relatief eenvoudig meetbaar is in
Harald: “Ongeveer 75% van de beleggings
hoeverre een gebouw duurzaam is en bijvoorbeeld
portefeuilles van Aegon Asset Management bestaan
zaken als energiebesparing en C02-reductie hebben
uit vastrentende beleggingen. Hierbinnen worden
bijgedragen aan een beter milieu. Zo maakt AAM
staatsleningen van OESO-landen geacht over het
gebruik van de Global Real Estate Sustainability
algemeen ESG proof te zijn. Bij staatsleningen
Benchmark (GRESB), een toonaangevende indicator
daarbuiten, met name in emerging markets, zijn
voor duurzaam vastgoed.”
ESG-criteria echter zeer bruikbaar. ESG criteria, worden gebruikt om de uitsluitingenlijst vast te
Speelt verantwoord beleggen bij jullie klanten?
stellen. Landen als Ivoorkust, Libië, Syrië en Wit
Harald: “Ja. Onze klanten roepen onze hulp in en
Rusland, zijn van belegging uitgesloten. Voor de
waarderen onze uitgebreide expertise op dit terrein.
toegelaten landen worden de ESG country ratings
AAM heeft regelmatig overleg met klanten over
gebruikt. Bij corporate bonds zijn de ESG-criteria
ESG-aspecten van hun portefeuilles. Soms worden
op min of meer dezelfde wijze toepasbaar als bij
specifieke klantportefeuilles doorgelicht op
aandelenbeleggingen.”
ESG-risico’s. Ook adviseren we onze klanten over wat
handzaam aangeleverd door MSCI ESG Research,
ze zelf kunnen doen aan VB - AAM heeft hiervoor “Bij onroerend goed beleggingen hebben ESG-criteria
een model “Verantwoord beleggen in tien stappen”
een heel duidelijke toegevoegde waarde omdat het in
ontwikkeld dat hierbij wordt gebruikt.
Verantwoord beleggen in tien stappen
21
Verantwoord Beleggen
22
www.aegon.nl
Aegon is een internationaal bedrijf, wat betekent dat voor verantwoord beleggen?
Harald: “Zo hebben we onlangs paragrafen over
Eric: “Aegon is met zijn asset management
AAM met de ESG-criteria nog een stap verder zodat
activiteiten in een aantal landen actief. Internationaal
deze gebruikt kunnen worden voor een positieve
uitvoering geven aan het binnen Aegon uitgestippelde
selectie. Zo wordt het VB-beleid geleidelijk steeds
ESG-beleid is niet altijd even makkelijk. Per land
meer pro-actief.”
klimaatverandering en controversiële wapenhandel opgenomen in het beleid. Op korte termijn wil Aegon/
gelden andere normen en waarden ten aanzien van ESG-factoren. Zo wordt in de VS anders tegen
Eric: “Voor staatsleningen in opkomende markten
militaire inspanningen aangekeken dan in Nederland.
wordt dit al gebruikt: een bepaalde minimale
De normen en waarden over kernwapens zijn bij ons
ESG-score is nodig voor opname in de portefeuille.
duidelijk anders dan in de VS. Maar we proberen zo
Tevens is Aegon actief met ‘impact’ beleggingen
veel mogelijk één lijn te trekken – zo is bijvoorbeeld
ofwel directe investeringen in projecten die naast een
de uitsluitingslijst van toepassing op alle eigen
financieel rendement ook een duidelijk identificeerbaar
beleggingen van Aegon waar ook ter wereld, en zo
maatschappelijk rendement hebben. Voorbeelden
zijn alle AAM onderdelen proactief bezig met ESG
hiervan zijn projecten op het gebied van hernieuwbare
integratie.”
energie (windmolenparken), sociale woningbouw (‘affordable housing’ is een omvangrijk Amerikaanse
Harald: “Om dilemma’s te identificeren en op te
portefeuille) en microkredieten - wij verwachten later
lossen, beschikt Aegon over een wereldwijd
dit jaar een substantiële investering in microfinance
Responsible Investment Committee. In dit inter-
te doen.”
nationale beleids- en overlegorgaan zijn AAM en Aegon Nederland vertegenwoordigd.”
Hoe gaan jullie om met een thema als klimaatverandering?
Wat zijn de next steps in het verantwoord beleggingsbeleid?
Harald: “Dit najaar is er een klimaattop in Parijs en
Eric: “Aegon hanteert een permanente aanscherping
consequenties van klimaatverandering voor
van het VB-beleid en ook het aantal sectoren dat kan
beleggingen te onderzoeken is Aegon lid geworden
worden gevolgd neemt steeds verder toe. Op deze
van de Asset Owner Climate Change Strategy Group
wijze kan de kennis up-to-date blijven en kan deze
van de PRI (Principles for Responsible Investment)
optimaal worden gebruikt voor beleggingen.”
onder de vlag van de Verenigde Naties.”
het thema staat volop in de belangstelling. Om de
Eric: “Vrijwel alle asset managers worstelen met dit
We laten op een zo transparant mogelijke manier zien hoe wij omgaan met de uitdagingen en dilemma’s van VB.
thema want het is niet eenvoudig klimaatbeheersing te vertalen naar een beleggingsportefeuille. Initiatieven als ‘fossil-free’ beleggingen (geen fossiele brandstoffen) klinken misschien heel stoer voor bepaalde belangengroeperingen, maar als grote belegger kun je het je niet veroorloven om niet in de olie- & gasindustrie te beleggen, ook al is Aegon een groot voorstander van de transitie naar duurzame energiebronnen. Dit komt doordat olie en gas de komende jaren nog een substantieel deel van de energiemix zal leveren en deze sector dus een groot deel uitmaakt van het beleggingsuniversum.”
Beleggingsvisie
Eric: “Afgelopen jaar heeft Aegon wel een ‘carbon
23
Colofon
footprint’ (koolstof voetafdruk) project gedaan. Het bureau Trucost heeft drie portefeuilles met
Redactie
een gezamenlijke omvang van € 20 miljard op
Justin Boers,
CO2-intensiteit doorgelicht en de resultaten
Joost van Schagen,
vergeleken met die van de benchmark. De portefeuilles
Thomas van Gameren
van Aegon kwamen hier relatief goed uit.” Redactieadres
Hoe legt Aegon verantwoording af over Verantwoord Beleggen?
Postbus 70
Harald: “Jaarlijks publiceert Aegon Asset Management
E-mail
een internationaal jaarverslag, het Responsible
[email protected]
Investment Report, met een beschrijving van alle
Website
belangrijke activiteiten en beleidskwesties op het
www.aegonassetmanagement.nl
2591 CB Den Haag
gebied van VB. Het jaarverslag over 2014 bevat interviews met collega’s die betrokken zijn bij deze
Begeleiding
activiteiten, en interessante wetenswaardigheden.
Hennie Poortinga
Zo heeft Aegon zogeheten ‘impact’ investeringen in projecten op het gebied van zonne- , wind- &
Ontwerp
geothermische energie, betaalbare woningen, groene
Vormplan design, Amsterdam
obligaties en duurzaam hout met een gezamenlijke waarde van ruim € 4 miljard. Maatschappelijk verantwoord beleggen is de afgelopen jaren bij Aegon duidelijk in een stroomversnelling terecht gekomen.” Eric: “We zijn als bedrijf heel tevreden met het rapport. We laten op een zo transparant mogelijke manier zien hoe wij omgaan met de uitdagingen en dilemma’s van VB. En dat dat niet altijd eenvoudig is. Maar het demonstreert bovenal dat Aegon Verantwoord Beleggen bijzonder serieus neemt. En dat we de relevante kennis en know-how in huis hebben.”
* Eric Rutten is Bestuurslid van Aegon Nederland en Voorzitter van de Commissie Verantwoord Beleggen en Harald Walkate is Hoofd Verantwoord Beleggen bij Aegon Asset Management en lid van de Commissie Verantwoord Beleggen.
Aegon Investment Management B.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze informatie is met zorg samengesteld en er is naar gestreefd de informatie juist en zo volledig mogelijk te publiceren. Onvolkomenheden als gevolg van menselijke vergissingen kunnen echter voorkomen, waardoor gegevens en calculaties kunnen afwijken. Aan de verstrekte informatie en berekende waardes kunnen geen rechten worden ontleend. Mocht u op basis van de gegevens verplichtingen met financiële consequenties aan willen gaan, dan raden wij u aan om contact op te nemen met uw financieel adviseur. De verstrekte informatie is aan wijziging onderhevig. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotografie, microfilm of anderszins. Dit is ook van toepassing op de gehele of gedeeltelijke bewerking.
www.aegonassetmanagement.nl
