Jaarverslag 2015 Onderwerpen: Belangrijkste gebeurtenissen van het jaar Projecten Bezoekers Communicatie Gift Bestuur en medewerkers Financiën
p. p. p. p. p. p. p.
2 3 4 4 5 5 5
Op 26 juni 2015 opende wethouder Koos Loose de tijdelijke expositie in de Openbare Bibliotheek in Sint-Michielsgestel. Van links naar rechts: Patrick Timmermans, directeur Erfgoed Brabant, Jan Baan, directeur Brabants Landschap, wethouder Koos Loose en museumvoorzitter Bert van Beek.
1
Belangrijkste gebeurtenissen van het jaar -
verhuizing inrichting tijdelijke expositie projecten start “Landschap van verbeelding”
Verhuizing Volgens afspraak was het museum per 1 januari 2015 ontruimd en kon de voormalige Jongenskapel overgedragen worden aan het nieuwe Museum voor Dovenonderwijs. Daarna hebben wij in de maand januari de kelderruimten onder de kapel ontruimd, met daarin het depot, het archief en de werkplekken. De belangrijkste depotstukken zijn ondergebracht op de zolder van het Buitenlokaal op Haanwijk (waar wij ook af en toe konden vergaderen). De rest van ons depot en onze inventaris kwamen in andere kelderruimte in Kentalis en de nog niet gebruikte vitrines en enkele grote stukken, waaronder de grote landkaart van het Romeinse Rijk vonden een onderdak in een lokaal in de voormalige school de Touwladder. Inclusief het materiaal dat nu in de Openbare Bibliotheek geëxposeerd wordt, is onze collectie en inventaris dus nu verspreid over vier locaties. Wij hopen tegen het einde van 2016 alles weer te kunnen samenvoegen in de Wederopbouwschuur te Haanwijk. Het overleg met het Brabants Landschap verloopt goed en de architect voor de verbouwing ligt nog steeds op schema.
Het Buitenlokaal Op Haanwijk dat vooral voor natuureducatie gebruikt wordt. Mogelijk kunnen wij in de toekomst samenwerken met de Natuurgroep Gestel en op die manier aandacht besteden aan de veranderingen in het landschap en planten en dieren in onze omgeving onder invloed van de komst van de Romeinen.
2
Inrichting tijdelijke expositie Vanwege de noodzakelijke continuïteit hebben we gezocht naar een tijdelijk onderkomen en met steun van de gemeente hebben we voor de tussenliggende periode een kleine expositie in kunnen richten in de Openbare Bibliotheek aan de Torenstraat bij het Petrus Dondersplein. Hier staan nu de pottenbakkersoven, de geloftesteen van Ruimel en zes vitrines, waarvan vijf nieuwe die we voor een vriendenprijsje over hebben genomen van het Museum Arnhem te Arnhem. De verhuizing is voor een groot deel gedaan door onze eigen medewerkers. Alleen voor de verhuizing van de vitrines, de oven en de geloftesteen hebben we een beroep moeten doen op een professionele verhuizer. De grote kaart is verhuisd met een vrachtwagen van Kentalis. De Romeinse hulpsoldaat wordt aangekleed in één van de nieuwe vitrines. Zijn zwaard ligt nog op de grond naast de oven en medewerker François van den Dries heeft zijn stok nog vast.
Start “Landschap van verbeelding”
Bert van Beek onthult in de Wederopbouwschuur de plannen voor ons museum. We hadden daar tijdelijk twee vitrines met vondsten uit Halder geplaatst.
Op vrijdag 3 juli, de warmste dag van het jaar, vond op Haanwijk een belangrijke gebeurtenis plaats. Commissaris van de koning Van de Donk, tegen de zon beschermd door een paraplu van Brabants Landschap, legde de eerste steen voor de restauratie van de tuinmuur van het Landgoed Haanwijk. Daarvoor had Jan Baan, directeur van Brabants Landschap, de plannen onthuld om op het landgoed en in de directe omgeving natuur en cultuur bijeen te brengen. Jan Baan: “Met het inrichten van het “Landschap van verbeelding” moet deze buitenplaats internationale allure krijgen.” Hiermee verwees hij naar de nog aan te leggen beeldentuin, de opening van het Oudheidkundig Museum en de restauratie van Haanwijk: de combinatie van natuur, cultuurhistorie en kunst. Bert van Beek vertelde daarna de toehoorders over de plannen voor het nieuwe museum.
Projecten Project Oven In juni 2015 hebben Barbara Borgers van de Universiteit Groningen en onze medewerkers Roos Wijnen-Jackson en Martijn Bink het project afgerond met het insturen van hun artikel The Roman Pottery Kiln at Halder, North Brabant (the Netherlands) Revisited. Het zal gepubliceerd worden in Xantener Berichte, Band 30 in 2016. 3
Studiedag Wijchen Op 6 augustus vond de jaarlijkse bijeenkomst voor de medewerkers plaats. Wij namen toen afscheid van Anton van der Lee, die vanaf het begin van de nieuwe opzet in de jaren negentig, lid van het bestuur van ons museum is geweest. In de middag bezochten we het museum in het kasteel Wijchen, gevolgd door een tweede bezoek aan Wijchen met een kleinenere groep medewerkers op 13 augustus. Toen hadden we gesprekken met directeur Rylana Seelen en conservator Ben Teubner en konden we verder nadenken over de nieuwe inrichting van ons eigen museum. Inrichting nieuwe museumruimte Met Wessel Zonneveld, de bouwcoördinator van Brabants Landschap en architect Theo Mathijsen van Reset Architecture hebben we regelmatig overleg gehad over de vormgeving en de indeling van de ruimte van ons nieuwe onderkomen op Haanwijk. Project Romeinse kleding voor kinderen Omdat we denken dat we in ons nieuwe onderkomen de hulpsoldaat en zijn uitrusting, net zoals nu, in een vitrine zullen presenteren, kregen we behoefte om bezoekers op een andere manier met kleding en toebehoren uit de Romeinse tijd kennis te laten maken. We hebben gekozen voor replica’s van kinderkleding en een harnas van een Romeinse soldaat op kinderformaat. Voor dit project heeft de Stichting Vrienden 1000 euro ontvangen van de Gestelse Speel-o-theek Kiekeboe. De uitvoering van dit project zal in 2016 plaats vinden.
Bezoekers In de Openbare Bibliotheek hebben we weinig zicht op het aantal bezoekers. Wel weten we dat we 85 mensen mochten ontvangen op de Open Monumentendag op 13 september. Ook hebben in 2015 nog 288 bezoekers ons gastenboek getekend, waardoor het totaal aantal bekende bezoekers op 371 uitkwam. Tijdens onze aanwezigheid in de bibliotheek weten we dat het werkelijke aantal bezoekers veel hoger was. Door de openstelling in de Bibliotheek konden we geen entree heffen en dat is goed merkbaar in het slechte financiële resultaat over 2015.
Communicatie Website en elektronisch adressenbestand Sinds eind oktober 2010 is er een teller op onze website www.romeinshalder.nl geplaatst. Het gemiddelde aantal bezoekers tot nu toe is ca. 280 per maand, hetzelfde als in 2013 en 2014. Dit betekent dat het aantal virtuele bezoekers groter is dan het aantal ‘echte’ bezoekers. Daarnaast wordt een bestand van e-mailadressen onderhouden om zoveel mogelijk belangstellenden op de hoogte te brengen van de activiteiten in ons museum. Bulletin In 2015 verschenen onder redactie van Bart van den Hurk weer twee uitgebreide Bulletins van de Vriendenkring. Bij elkaar vormen deze een doorlopende kroniek waarin het reilen en zeilen van het museum nauwkeurig kan worden gevolgd. Dag- en weekbladen Berichten over de bijzondere activiteiten worden aangeboden aan de lokale en regionale dag- en weekbladen (Brabants Dagblad en huis-aan-huisbladen) en aan Omroep Brabant. Bijna altijd worden deze berichten opgenomen. Daarnaast heeft het Brabants Dagblad met enkele grote artikelen veel aandacht besteed aan onze gedwongen verhuizing.
4
Gift uit de Tachtigjarige Oorlog Begin juli kregen wij een oude kanonskogel van 10 kg met een omtrek van 45 cm. Hij is met een metaaldetector opgepiept door Chris Verhoeven. De kogel is gevonden bij “De Hoge Stoep” in Sint-Michielsgestel, vlak bij de plek waar men vermoedt dat de Jufferschans van 1629 heeft moeten liggen, dus het is aannemelijk dat deze kogel afkomstig is uit de periode van het beleg van Den Bosch van 1629 door Frederik Hendrik. De kogel is gerestaureerd door onze medewerker Jan Buster. Eerst is mechanisch een groot deel van de corrosiekorst verwijderd. In de laatste fase is de kogel behandeld met een oplossing van de kunststof paraloid B72 in aceton, waardoor alle sporen van water uit de dan nog dunne corrosiekorst om de kogel verdwijnen en de kogel door de paraloid bovendien een luchtdicht oppervlak heeft gekregen, waardoor verdere oxidatie uitgesloten is.
De kogel voor de restauratie. De kogel is interessant voor ons omdat onze nieuwe behuizing vlak tegen de resten van de Linie van 1629 ligt.
Bestuur en medewerkers Bestuur De samenstelling van het bestuur is in 2015 licht gewijzigd. Piet Sebregts gaf te kennen af te willen treden. Hij is opgevolgd door Lucia Huisman als secretaris en Pien Barendregt als penningmeester. Het bestaat dus nu uit: Bert van Beek, voorzitter, Lea Slits-van Dijk, vicevoorzitter en coördinator bezoeken, Lucia Huisman, secretaris, Pien Barendregt, penningmeester, Bart van den Hurk en Martijn Bink, conservatoren en Hen Maas, conservering, niet-museale inventaris en onderhoud. Medewerkers Al onze medewerkers zijn vrijwilligers. In 2015 waren dat, behalve die hierboven genoemde bestuursleden: Jan Buster (metaalvondsten, conservering), François van den Dries (adjunctconservator en glasspecialist), Lonja de Hart (website), Theo van den Heuvel (vormgeving bulletin), Ton Huisman (financieel jaarverslag), Margreet Krekelaar (rondleidingen), Anton van der Lee (steentijdspecialist), Jan Obbens (rondleidingen) en Roos Wijnen-Jackson (aardewerkspecialist).
Financiën Financieel jaarverslag Het afgelopen jaar was financieel gezien, vanwege het wegvallen van de entreegelden en de gebruikskosten voor onze ruimte in de bibliotheek, zeer ongunstig. Er was een exploitatietekort van ruim 2800 euro. Adres Museum: Torenstraat 6, 5271 GA Sint-Michielsgestel. Openingstijden: maandag t/m donderdag 10.00 – 18.00 u vrijdag 10.00 – 20.00 u zaterdag 10.00 – 13.00 u zondag: gesloten.
5
