HandyTech ElektronikGmbH
Beknopte handleiding Modular Evolution Versie 1.2 Lees alstublieft aanvullend ook de uitvoerige handleiding, die zowel in gedrukte vorm (zwart-druk) als in de vorm van een Daisy luisterboek op cd is bijgevoegd. Aan de voorzijde van het apparaat bevinden zich twee lange toetsen, die u met de duimen kunt bedienen. De linker toets navigeert in de tekst naar links ofwel naar boven en wordt hierna aangeduid met [L]. De rechter toets navigeert in de tekst naar rechts ofwel naar beneden en wordt hierna als [R] aangeduid. Daar achter vindt u de 8 functietoetsen, die ook als invoertoetsen gebruikt kunnen worden. Deze functietoetsen worden van links naar rechts met B1 tot B8 aangeduid. Ze dienen ook voor de braille-invoer. Zoals gebruikelijk bij brailletoetsenborden, corresponderen de toetsen B1 tot en met B8 voor braille-invoer met de volgende braillepunten: 7 3 2 1 4 5 6 8 Achter de invoertoetsen bevinden zich de 64 respectievelijk 88 ergonomische braillecellen met geïntegreerde cursorrouting toetsen. Met de in de braillecellen geïntegreerde cursorrouting toetsen, hierna aangeduid met CR-toetsen, kan de cursor direct op de tekstpositie van de braillecel geplaatst worden. Links en rechts van de rij braillecellen bevinden zich de zogenaamde Triple Action toetsen. Ze zijn zo in de behuizing verzonken, dat ze niet boven de braillecellen uit steken. Deze knoppen kunnen bovenaan, in het midden en onderaan ingedrukt worden. Daarbij hebben de Triple Action toetsen de volgende functies: De linker ofwel de rechter Triple Action toets aan de bovenzijde ingedrukt: dient – net als de linker duimtoets [L] – als leestoets om zich in de tekst achterwaarts te bewegen en wordt in het vervolg [TLB] respectievelijk [TRB] genoemd. De linker ofwel de rechter Triple Action toets naar onderen ingedrukt dient – net als de rechter duimtoets [R] – om voorwaarts te lezen en wordt hierna [TLO] respectievelijk [TRO] genoemd. U kunt dus zowel de lange duimtoetsen als de Triple Action toetsen gebruiken voor het navigeren in de tekst. Wanneer de linker en rechter Triple Action toetsen in het midden worden ingedrukt, komen verschillende aanvullende functies beschikbaar. Hieronder vindt u nogmaals een overzicht van de aanduiding van de Triple Action toetsen: Linker Triple Action toets, boven ingedrukt [TLB] Linker Triple Action toets, in het midden ingedrukt: [TLM] Linker Triple Action toets, onderaan ingedrukt: [TLO] Rechter Triple Action toets, boven ingedrukt [TRB] Rechter Triple Action toets, in het midden ingedrukt [TRM] Rechter Triple Action toets, onderaan ingedrukt [TRO] Boven de rij braillecellen bevindt zich het platform, waarop het Modular toetsenbord of het Modular brailletoetsenbord wordt vastgeklikt. Op de Modular Evolution 88 kan aanvullend naar keuze rechts of links het Modular nummerblok worden vastgeklikt. De 16 toetsen van het Modular nummerblok zijn in vier rijen van ieder vier toetsen als volgt gerangschikt:
HandyTech ElektronikGmbH
Bovenste rij Tweede rij Derde rij Onderste rij
B9 B10 B11 B12
1 4 7 B13
2 5 8 0
3 6 9 B14
Aan de rechterkant van de behuizing bevindt zich de aan/uit schakelaar. Als u deze naar u toe kiept, is het apparaat ingeschakeld. Direct achter de schakelaar bevindt zich een vrije USB-poort om een apparaat naar keuze aan de computer aan te sluiten. Aan de achterkant van het apparaat bevindt zich helemaal links nog een vrije USB-poort. De kleine schuifschakelaar rechts daarnaast dient voor het in- en uitschakelen van het interne geheugen. Uw Modular Evolution is met 4 GB intern geheugen uitgerust. Wanneer de schuifschakelaar van de voorkant af gezien naar links staat, dan kunt u via de PC dit geheugen benaderen en uw persoonlijke gegevens daar opslaan. Het interne geheugen van de Modular Evolution wordt als schijf met de naam “Modular” door de PC herkend. Als de schuifschakelaar naar rechts staat, dan heeft u geen toegang tot dit geheugen. Rechts naast de schuifschakelaar bevindt zich het ronde aansluitpunt voor de adapter. Rechts daarvan de USB type B poort voor het aansluiten van de computer. Deze kunt u aan de vierkante vorm herkennen. Aan de linkerkant van het apparaat vindt u eveneens een vrije USB-poort, waaraan u een apparaat naar keuze kunt aansluiten.
Software Installatie Voor u de Modular Evolution aan uw computer aansluit, moet u om te beginnen de meegeleverde software installeren. Verzeker u er eerst van, dat de door u gebruikte screenreader geïnstalleerd is. Stop vervolgens de cd met het softwarepakket in de cd-rom drive van uw computer. Start het programma “setup.exe” op de cd. Dit installatieprogramma installeert de nieuwste driver voor uw screenreader, evenals deze handleiding. Volg de aanwijzingen van het installatieprogramma, om de noodzakelijke softwarecomponenten te installeren. Na succesvolle installatie kunt u uw Modular Evolution aan uw computer aansluiten.
Aansluiten van de aansluitkabel De meegeleverde aansluitkabel dient zowel om de Modular Evolution aan de PC aan te sluiten, als om op het elektriciteitsnet aan te sluiten. Aan de bovenkant bevinden zich beide stekkers, die op de achterkant van de Modular Evolution worden aangesloten. Het deel voor de stroomverzorging steekt u in het ronde aansluitpunt op de achterkant van het apparaat, de USB-kabel in het hoekige aansluitpunt rechts daarvan. Aan het andere uiteinde van de aansluitkabel bevindt zich de stekker voor het stopcontact, dat u nu in een stopcontact kunt steken, waar u gemakkelijk bij kunt. Als u van het elektriciteitsnet loskoppelt, gaat u dan in omgekeerde volgorde te werk. Het overblijvende kabeluiteinde verbindt u met een vrije USB-poort van uw PC.
HandyTech ElektronikGmbH
Active Tactile Control (ATC) De in uw Modular Evolution ingebouwde ATC Technologie maakt het voor het eerst mogelijk, dat de door u aangeraakte braillepunten worden herkend. Door de waardering van de individuele aftaststerktes wordt uw leespositie op de brailleleesregel vastgesteld. Met behulp van de instelbare assistentiefuncties kan de leespositie voor de aansturing van uw screenreader worden benut. Afhankelijk van het vastgestelde leesgedrag worden zogenaamde acties uitgevoerd. Er worden de volgende vier leesgedragingen onderscheiden: Normaal lezen: de leespositie beweegt zich van links naar rechts Snel lezen: is de leessnelheid boven een instelbare waarde in tekens per seconde Stilstaan: als een teken langer dan een ingestelde tijd afgetast wordt Achterwaarts lezen: de leespositie beweegt zich van rechts naar links Aan ieder leesgedrag kan een actie worden toegewezen. Er zijn twee individuele instellingen, zogenaamde assistentiefuncties: “Lezen” en “Leren”. Door middel van het tabblad “ATC” van het instelmenu voor Handy Tech brailleleesregels, kunt u het gedrag van uw Modular Evolution en uw screenreader instellen. Afhankelijk van of u de assistentiemodus “Lezen” of “Leren” gekozen heeft, gedraagt uw screenreader zich overeenkomstig de instellingen die u hier heeft vastgelegd. Om het instellingenvenster te openen, drukt u de toetsen [1 8] ofwel [B4 + B8] tegelijk in. Door middel van het selectievakje “ATC gebruiken” kunt u de ATC functie in- en uitschakelen. Sneller gaat dat door [L + 1 7] ofwel [L + B1 + B4] (brailletoetsencombinatie A) in te drukken. Standaard is deze functie uitgeschakeld. In het veld “Assistentiemodus” kunt u in een uitklaplijst instellen, of u de assistentiefuncties voor het lezen of voor het leren van braille wilt gebruiken. Als u een van beide functies heeft geactiveerd, kunt u door middel van de knop “Instellingen” bepalen, hoe uw screenreader op uw leesgedrag moet reageren.
ATC-assistentie bij het lezen of leren Afhankelijk van uw leesgedrag kunt u instellen, hoe uw screenreader daarop moet reageren. U kunt een van de volgende acties uitvoeren: Geen actie Letters uitspreken: de letter op de leespositie wordt door de spraakuitvoer uitgesproken. Woord uitspreken: bij het aanraken van de eerste letter van een woord wordt dit uitgesproken. Optioneel kan de spraakuitvoer ook pas na het lezen van het volledige woord plaatsvinden. Hierbij kan ook een vertragingstijd worden ingesteld. Brailleregel uitspreken: de tekst, die op de brailleleesregel wordt weergegeven, wordt door de spraakuitvoer voorgelezen. Lage toon Hoge toon Brailleregel uitspreken en doorschakelen: met deze instelling bij het snel lezen kunt u een tekst per brailleregel snel doorlezen, tot u op een punt komt, waarop u zonder spraakuitvoer verder wilt lezen. Als u doorgaat naar de volgende regel, wordt het voorlezen van de vorige regel onderbroken en wordt de nieuwe regel voorgelezen.
HandyTech ElektronikGmbH
Alles uitspreken en brailleleesregel laten volgen: deze actie start het voorlezen van de gehele tekst. De brailleleesregel wordt daarbij synchroon met de spraakuitvoer automatisch ververst. Bij het herkennen van een willekeurig leesgedrag wordt het voorlezen onderbroken en bevindt de brailleleesregel zich op de actieve tekstpositie. Attribuut op leespositie vermelden: het attribuut van de tekst op de leespositie wordt vermeld, bijvoorbeeld: “Vet Arial 12”. Verandering van attribuut op leespositie vermelden: wanneer het attribuut van de tekst op de leespositie verandert, bijvoorbeeld van normaal naar vet, dan wordt “Vet” gemeld. Veranderen ook het lettertype en de grootte, dan wordt bijvoorbeeld “Vet Arial 12” vermeld. Muisaanwijzer leespositie laten volgen: de muisaanwijzer wordt – afhankelijk van het leesgedrag – met de leespositie meegevoerd. Deze actie is vooral nuttig om bijvoorbeeld een vergrotingsgebied op het beeldscherm met de brailleleespositie te synchroniseren.
Toetsen voor de screenreaderfunctie Voor de verschillende screenreaders JAWS, Hal/SuperNova en Window-Eyes is de toewijzing van toetsen op de Modular Evolution zoveel mogelijk hetzelfde. In de tabel hieronder vindt u de toewijzing voor het voorbeeld van JAWS voor Windows. In de uitvoerige handleiding vindt u ook de tabellen voor Hal/SuperNova en Window-Eyes, evenals de complete tabel voor JAWS. Toets / braillepunt [B1] / [7] [B2] / [3] [B3] / [2] [B4] / [1] [TLB] of [TRB] of [L] [TLB] of [TLB] of [R] [B5] / [4] [B6] / [5] [B7] / [6] [B8] / [8] [L + R] [B9] of [B1 + B8] / [7 8] [B10] of [B2 + B8] / [3 8] [B11] of [B3 + B8] / [2 8] [B12] of [B4 + B8] / [1 8] [B13] of [B5 + B8] / [4 8]
Functie Activeert het volgen van de PC cursor. Geeft het begin van het venster weer (venstertitel). Beweegt de brailleleesregel naar links Beweegt het braillefragment een regel naar boven, zonder de horizontale positie te veranderen. Als er tekst links van het braillefragment staat, wordt deze naar links bewogen, of anders een regel naar boven. Als er tekst rechts van het braillefragment staat, wordt deze naar rechts bewogen, of anders een regel naar beneden. Beweegt het braillefragment een regel naar beneden, zonder de horizontale positie te veranderen. Beweegt de brailleleesregel naar rechts. Geeft het einde van het venster weer. Trekt de JAWS cursor naar de PC cursor en activeert de JAWS cursor Schakelt de statuscellen aan of uit. Schakelt tussen gestructureerde modus, knop- of spraakuitvoer modus. Verandert de cursorweergave (punt 7 en8, alle 8 punten, met of zonder knipperen). Schakelt tussen 6- en 8-punts braille Handy Tech configuratiedialoog (vanaf Handy Tech JAWS driver 3.x) Omschakelen tussen tekst op de brailleleesregel verzamelen / weergave zoals op het beeldscherm.
HandyTech ElektronikGmbH
Toets / braillepunt Functie [B14] of [B6 + B8] / [5 8] Activeert de JAWS cursor [B2 + B3] / [2 3] Begin van de regel [B6 + B7] / [5 6] Eind van de regel [B2 + B3 + B4] / [1 2 3] Begin van het bestand [B5 + B6 + B7] / [4 5 6] Eind van het bestand [B1 + B2 + B7] / [3 6 7] Spraakonderbreking aan/uit [0] tot en met [9] Cijfers 0 tot en met 9 [B1 + B2 + B7 + B8] / [3 6 7 Taakbalk weergeven 8] [TLM] Tab [TRM] Shift + Tab [TLM + TRM] Enter [L + B1 + B4] / [L + 1 7] ATC aan/uit [L + B2 + B3 + B4] / ATC leesprotocol aan/uit [L + 1 2 3] [L + B1 + B3 + B4] / Braille-invoer aan/uit [L + 1 2 7] [L + B1 + B2 + B3 + B4 ] / Als tekst links van het braillefragment staat, wordt deze naar [L + 1 2 3 7] links bewogen en anders een regel omhoog. [R + B5 + B6 + B7 + B8] / Als tekst rechts van het braillefragment staat, wordt deze naar [R + 4 5 6 8] rechts bewogen en anders een regel omlaag. [L + R + B1 + B2 + B3 + B4] Beweegt het braillefragment een regel naar boven. / [L + R + 1 2 3 7] [L + R + B5 + B6 + B7 + B8] Beweegt het braillefragment een regel naar beneden. / [L + R + 4 5 6 8]
