BRANDWEER AMSTERDAM-AMSTELLAND
December 2009, jaargang 9, nr. 6
Het begint met praten De toekomst is begonnen op BOCAS Geef kazernes met vrijwilligers de ruimte Betere voorlichting dankzij risicoprofiel
Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig
Inhoud De commandant aan het woord 3
4
“Het begint met praten”
4
De toekomst is begonnen op het BOCAS
6
Ome Ed
8
Nieuw bezoekadres hoofdkantoor
9
“Geef kazernes met vrijwilligers de ruimte”
6
10
Meetplanleiders werken samen in heel Noordwest Nederland 12
9
10
Betere voorlichting dankzij risicoprofiel
14
Processen in de praktijk: incidentevaluatie
16
Oh dennenboom...
18
Door de bril van... Romina Pulisevic
20
12
20
Colofon Sitrap is een uitgave van Brandweer Amsterdam-Amstelland en wordt verspreid onder alle personeelsleden en relaties. Oplage: 2.000 Hoofdredactie: Annette de Wolde
Vormgeving: Brink & de Hoop Amsterdam Druk: Drukkerij De Bink Leiden
Eindredactie: Ada Kraft
Foto cover: Standaardinzet van een binnenaanval met een hogedrukstraal en een slachtoffer (zie verder artikel pag. 6).
Aan dit blad werkten mee: Fleur van den Berg Lotte Dijkstra Gerard Koppers Ben Miedema Jeroen Nan Ed Oomes
Redactieadres: Karspeldreef 16 1101 CK Amsterdam Telefoon: (020) 555 66 21 Fax: (020) 555 68 63 E-mail:
[email protected]
2
SITRAP
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of kenbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Kopij volgend nummer 25 januari 2010
©2009 Brandweer Amsterdam-Amstelland
DE COMMANDANT AAN HET WOORD die in januari door het ijs zakte op IJburg, waarbij onze duikers tot het uiterste zijn gegaan om hem te redden, met succes. Of de grote branden in een loods aan de Cruquiusweg en natuurlijk niet te vergeten: de vliegtuigcrash waar wij bijstand verleenden. Als je deze en alle andere incidenten de revue laat passeren, dan ben ik vooral blij dat we het jaar afsluiten zoals we het begonnen; met zijn allen. Het lijkt een vanzelfsprekendheid, maar met de risico’s die ons vak met zich meebrengt is dat het niet. Ik prijs me gelukkig dat ernstig leed ons bespaard is gebleven. Die risico’s van het brandweerwerk, daar gaan we de komende jaren veel aandacht aan besteden. Met de Strategische Reis, die de brandweer landelijk in de afgelopen twee jaar heeft gemaakt, is de weg hiervoor uitgestippeld. De grootste winst voor de brandweer zit in het voorkomen van brand. Onze aandacht moet zich steeds meer richten op pro-actie en preventie. De aanval is de beste verdediging; hoe meer risico’s we in een vroeg stadium kunnen tackelen, hoe veiliger niet alleen ons werk wordt, maar ook de samenleving als geheel. Publieksvoorlichting door de brandweer speelt hierin een belangrijke rol. Burgers hebben zelf verantwoordelijkheid waar het gaat om hun veiligheid. Aan ons de taak om ze die verantwoordelijkheid ook te laten beseffen en hen handelingsperspectief te bieden. Denk aan het kopen (én ophangen én zo nu en dan controleren) van rookmelders. In onze gevarieerde samenleving is doelgroepspecifieke voorlichting gewenst. Om dit te kunnen bereiken zijn er risicoprofielen opgesteld van onze regio. Hiermee krijgen we essentiële kennis over wie waar woont en wat de risico’s in bepaalde gebieden zijn. In deze Sitrap leest u hier meer over. De Strategische Reis bepaalt het pad van de toekomst. Een toekomst die op 1 januari begint. Maar niet voordat 2009 goed wordt afgesloten. December is bij uitstek een maand om vooral veel tijd met familie en vrienden En zo is het alweer december. Tijd om terug te blikken,
door te brengen. Én om energie te krijgen voor een
maar ook om vooruit te kijken naar volgend jaar.
mooi 2010. Ik wens u allen hele fijne feestdagen.
Als ik terugkijk op de 2009, dan staat een aantal incidenten mij nog helder op het netvlies. Bijvoorbeeld de eigenaardige verzamelaar met een grote hoeveelheid radioactief materiaal op zijn woonboot. Of de schaatser
Caroline van de Wiel commandant
SITRAP 3
Ton van Scheppingen, 25 jaar brandweerman in hart en nieren, werkt alweer sinds tien jaar als bedrijfsmaatschappelijk werker bij Brandweer Amsterdam-Amstelland. Met grote betrokkenheid en bij vlagen gepassioneerd vertelt Ton over zijn werk. De intensiteit, de zwaarte ook soms, het boeit hem elke dag weer. “De gesprekken, de intermenselijke contacten, maken mijn werk zo bijzonder.”
“Het begint met
praten” ook vanuit de ondersteunende
kan worden veroorzaakt door een
diensten. Vanwege de grote werk-
incident die herinneringen terug-
“Ik heb een onzichtbare functie
druk is er inmiddels een tweede
brengt, maar ook ruzie thuis of op
binnen de brandweer. Ik val wel
bedrijfsmaatschappelijk werker
het werk kan iets teweegbrengen.
onder Personeelszaken, maar ben
aangenomen die op afroep beschik-
Ik voer gemiddeld één tot vier
eigenlijk nergens onder te brengen.
baar is. Ton heeft naast zijn advies-
gesprekken, daarna sluiten we af
En dat is ook wel zo goed, de
functie “ik adviseer gevraagd, maar
of verwijs ik door. Het eerste
mensen die me nodig hebben,
ook ongevraagd”, rechtstreekse
gesprek is aftasten, wederzijds. Het
weten mij te vinden.” In de tien
contacten met de bedrijfsarts.
gaat om veiligheid en vertrouwen
Door: Ada Kraft
jaar dat Ton maatschappelijk werk
kunnen bieden.”
is gaan doen, is het werk veranderd.
“Brandweermensen, en ik spreek
De r eorganisatie, de regionalise-
uit ervaring, zijn meesters in het
“Ik vind dat onze organisatie het
ring, het maakte zijn werkterrein
toedekken van heftige ervaringen
goed heeft geregeld, met oog voor
groter en intensiever. Niet alleen
uit het verleden. Maar er kan een
de mensen. Zo worden bijvoorbeeld
de mensen uit de uitrukdienst
moment komen dat het allemaal
de kosten voor gesprekken met
vonden de weg naar Ton, maar
teveel wordt. De bekende ‘druppel’,
derden vergoed, mits het natuurlijk
4
SITRAP
wel werkgerelateerde klachten zijn.
en ongevraagd advies aan mede-
Ik ervaar het zelf ook als waar
werkers en leidinggevenden. Maar
dering. Het is natuurlijk pure winst
ik treed niet op als intermediair. Dat
als je het ziekteverzuim kunt terug-
is iets heel anders en staat haaks op
dringen.” Ton begeleidt
mijn beroepscode. Er zijn ook twee
medewerkers met verschillende
(externe) vertrouwenspersonen ver-
hulpvragen, maar biedt ook onder-
bonden aan onze organisatie. Ook
steuning bij financiële schulden,
naar hen verwijs ik wel eens door.
draagt zorgt voor goede door
Het gaat dan om klachten over onge-
verwijzing bijvoorbeeld naar het
wenst gedrag, discriminatie en inti-
Nibud (Nationaal Instituut voor het
miderend gedrag.”
budgetvoorlichting).
Botteam Aanleiding
Naast het voeren van gesprekken,
“Mijn methode? Ik heb na mijn om-
begeleiding en nazorg, is Ton als
scholing tot bedrijfsmaatschappelijk
een van de vier coördinatoren,
werker veel trainingen gevolgd op
intensief betrokken bij BOT, het
het gebied van coachen en begelei-
bedrijfsOpvangTeam. “In totaal zijn
den. Maar het begint altijd met
70 medewerkers van Brandweer
praten, vragen stellen, doorvragen
Amsterdam-Amstelland actief als
en een spiegel voorhouden. Ik zoek
‘Botter’. Botters zijn onmisbaar op de
naar de aanleiding, zodat daarna
kazerne. Het is standaard dat na een
verbinding kan worden gemaakt met
heftig incident, de bevelvoerder
andere negatieve ervaringen. Dan
tijdens een kop koffie napraat met
pas kun je beginnen met verwerken,
de ploeg. Botters kunnen daar goed
het vinden van antwoorden. Samen
bij ondersteunen, bekijken ook of het
bekijken we of de vier gesprekken
nodig is om meer gesprekken te
voldoende zijn, of dat er toch nog
voeren of dat zij doorverwijzen naar
een doorverwijzing naar een externe
bijvoorbeeld bedrijfsmaatschappelijk
nodig is.“
werk.
Iedereen
Een laatste vraag aan Ton, want waar
Ton benadrukt dat niet alleen de
kan hijzelf terecht met zijn vragen als
mensen van de uitrukdienst gebruik
het werk hem teveel wordt? “Op een
kunnen maken van het maatschap-
gegeven moment was het zo druk,
pelijk werk, maar ook de collega’s
dat ook al werkte ik constant door,
van de ondersteunende diensten.
het werk niet ophield. Ik kon toen
“Tijdens de reorganisatie was het
geen afstand meer nemen van alles.
erg druk. Mensen waren onzeker
Daarom ben ik blij dat er een tweede
over de situatie, hun werkplek, maar
bedrijfsmaatschappelijk werker is
nu is de rust op dat vlak wel terug-
bijgekomen. Maar om de zoveel tijd
gekeerd. Veel gesprekken zijn
ga ik op bezoek bij een coach en
werkgerelateerd, maar ook relatie-
psycholoog. En dat werkt goed,
problemen kunnen zijn weerslag
iemand die mij een goede spiegel
hebben op het werk. Of conflicten
voorhoudt. Net zo confronterend
die spelen; het heeft allemaal invloed
trouwens, zoals ik dat bij anderen
op je functioneren. Ik geef gevraagd
kan doen. Dat houdt mij alert.”
“Als officier van dienst (OvD red.) was ik betrokken bij de crash van tankauto spuit Hendrik. Je denkt dat je alles redelijk hebt verwerkt, maar ik merkte dat het mij en de anderen enorm goed deed om te praten. We zaten in de groep, zowel medewerkers van het botteam, als medewerkers van de auto spuit en autoladder. En Ton nodigde iedereen uit om erover te vertellen. Hoe het voelde, wat je had mee gemaakt. Ik ben zelf proceseigenaar van het proces Nazorg. En ik wil toch eens kijken of ook de OvD die - al is het soms op afstand - betrokken is bij hetzelfde incident als waarover wordt nabesproken, toch ook opgenomen kan worden in het nazorgtraject.” Karen Lookman, officier van dienst tijdens de crash met tankautospuit waarbij vier collega’s gewond raakten.
“Vijf jaar geleden zijn we begonnen met intervisie voor bevelvoerders. Mede door de betrokkenheid van Ton is het draagvlak hiervoor enorm ver groot. Inmiddels is het initiatief uitge groeid tot een jaarlijkse tweedaagse bijeenkomst, waarbij van iedereen vooraf profielen zijn beschreven. Tijdens de dagen gaan we daarmee werken. En dat kan soms behoorlijk confronterend zijn. Maar mede door de sfeer van veiligheid en onderling vertrouwen die is opgebouwd werkt het goed.” Ron Tovar, bevelvoerder kazerne IJsbrand
“Ik werk ruim 22 jaar bij de brandweer en heb het nodige meegemaakt. Toen er iets gebeurde in mijn directe omge ving ging het mis. Ik zat niet meer ‘lekker in mijn vel’. Zodanig dat mij werd geadviseerd om eens contact te zoeken met het bedrijfsmaatschappelijk werk, Ton. De gesprekken met hem hebben mij enorm geholpen. Dankzij deze gesprekken zie ik nu zelf ook meer en kan mijn collega’s, ook in mijn functie als brandweervrijwilliger adviseren door mijn eigen ervaringen en inzicht.” Henk de Boer, hoofdbrandwacht-plus en instructeur, kazerne Zebra
SITRAP 5
Brandweer: een veilig vak!
De toekomst is begonnen op het
BOCAS Het lijkt nu allemaal nog wel wat ver weg, maar aan de toe-
de ruimte waar ze verblijven.
komstige brandweermens en vooral diens veiligheid, wordt
Gevaarlijke omstandigheden die de
keihard gewerkt. Het TNO-Field Lab bij het BOCAS is er bijna
mensen binnen niet meteen door-
dagelijks mee bezig. Op 4 en 11 november waren er proeven, waarin een stukje van die toekomst te zien was.
hebben, kan hij signaleren en als ze letterlijk of figuurlijk de weg kwijt zijn, kan hij ze langs een veilige route naar buiten loodsen.
Door: Gerard Koppers
de oefeningen gecontroleerd worden, doet men niet anders.
Wat heb je er aan?
Gewone oefeningen
Alleen gebeurt het daar met meet-
Het doel van de proeven was te
De proeven op het BOCAS betroffen
gegevens van de ruimte. Nu zijn
kijken of de combinatie van het
eigenlijk gewone ‘501-oefeningen’,
het sensoren die aangeven waar
HIMS en de lokalisering een meer-
binnenbrand met één slachtoffer,
welke brandwacht zich bevindt. En
waarde heeft. Tijdens de proeven
die uitgevoerd werden door
dat is niet alles, want de bevel
werd gekeken en geluisterd naar
brandweercollega’s uit Rotterdam,
voerder kan niet alleen zien waar
zaken als de manier van communi-
Apeldoorn en Den Haag. In een
zijn mensen zijn, maar ook tal van
ceren met elkaar, het dubbele
eerste ronde voerden ze op de
andere gegevens meenemen in
doorzoeken van ruimten en de
gebruikelijke manier een binnen-
zijn afwegingen. Met behulp van
tijdsduur van de inzet. Projectleiders
aanval uit en redden het slachtoffer.
het HIMS, het Hulpverlener
Josine van de Ven van TNO en
In de tweede ronde ging het heel
Informatie Management Systeem,
Kees Stein van het BOCAS waren
anders. De bevelvoerder bleef buiten
kan hij zien wat de hartslag is, of
enthousiast. De kastjes en draadjes
staan en leidde zijn mensen met
men (nog) rechtop loopt, of er
zien er misschien nog niet zo gelikt
behulp van de signalen die hij op
flashover- of explosiegevaar is en
uit, maar in de definitieve versie
een computerscherm kreeg. Dat
wat het zuurstofgehalte, het
wordt het allemaal veel gemakke-
was voor zowel de bevelvoerder als
koolmonoxidegehalte en de
lijker en comfortabeler. Ook oefen-
de manschappen even wennen, maar
temperatuur aan de buitenzijde
leider en veiligheidsman Frank
het resultaat was veelbelovend. De
van het bluspak zijn. Ook dát was
Trustfull zag wel mogelijkheden.
bevelvoerder had - als was het een
niet helemaal nieuw, want de
Zonder extra risico’s kun je oefe-
hypermodern computerspel - zicht
bezoekers van het NVBR-congres
ningen ingewikkelder en levens-
op de locatie van zijn mensen en
kregen dat vorig jaar al gedemon-
echter maken. Ook de ploegen uit
met behulp van de portofoon kon
streerd. Het nieuwe was de
Apeldoorn, Den Haag en Rotterdam
hij ze aanwijzingen geven over wat
combinatie van gegevens van de
waren enthousiast en hadden een
ze moesten doen of aangeven
blusploeg en de mogelijkheid om
fantastische dag op deze voor hen
welke ruimte al doorzocht was.
ze in een pand te lokaliseren. Als
nog onbekende oefenlocatie.
dat helemaal lukt, kan de
Het trackingsysteem, waarvan dit
HIMS
bevelvoerder vanaf zijn beeld-
de eerste prototypes waren, heeft
Op zich is het van buitenaf volgen
schermpje precies zien waar zijn
zich goed gehouden en alle
van wat er binnen gebeurt niet
mensen zijn, hoe het met ze gaat
deelnemers zagen het als onder-
nieuw, want in de ‘toren’ vanwaar
en wat de omstandigheden zijn in
steuning helemaal zitten voor de
6
SITRAP
De laatste briefing van Frank Trustfull, een fotootje door Josine van de Ven, en men was klaar voor de inzet.
En zo kon het gebeuren dat binnen één blik van de camera een ploeg Amsterdamse, Haagse en Rotterdamse brandweermensen tegelijk te vangen waren!
De standaardinzet was een binnenaanval met een hogedrukstraal en een slachtoffer.
Vanuit de ‘toren’ werden alle verrichtingen nauwlettend in de gaten gehouden door projectleider Kees Stein.
Het witte kastje, dat geïntegreerd kan worden in het ademluchtapparaat, maakt alle metingen mogelijk en zendt ze door naar buiten. Zo komt (Haagse?) Harry over op het beeldscherm van de bevelvoerder. In een apart venster zijn alle meetgegevens beschikbaar. Als er wat bijzonders gemeten wordt, verandert ook het beeldje van de man op de plattegrond.
toekomst. Voor het lokaliseren van
zou zoiets een nuttige toepassing
meer aansluit bij het soort inzet die
mensen is het natuurlijk nodig dat
kunnen vinden.
plaats moet vinden, het gebruik
van de gebouwen plattegronden
van minihelikopters voor veilige
beschikbaar zijn. Dat lijkt nog een
Onderzoekers gaan door
verkenningen en robots voor een
ver-van-mijn-bed-show, maar van
TNO onderzoekt dit soort technie-
veilige blussing. Het lijkt misschien
complexe gebouwen zou een platte
ken ook voor defensie en politie.
nog een beetje science fiction,
grond, waarmee een 3D-beeld van
De resultaten van de onderzoeken
maar de brandweermensen van
de werkelijkheid kan worden
bij de brandweer kunnen daarin
de toekomst zullen misschien wel
gegeven, in de toekomst gemak-
ook meegenomen worden en
meer met beeldschermpjes werken
kelijk voorgeschreven worden.
andersom. En niet alleen dit soort
dan met straalpijpen. Het wordt
Want niet alleen de brandweer
proeven vinden er plaats. Er
er in ieder geval een stuk veiliger
zou daarvan kunnen profiteren,
wordt ook gewerkt aan uitruk
mee, en daar heeft iedereen
maar ook als inbraakbeveiliging
kleding voor de brandweer, die
plezier van!
SITRAP 7
Ome O m eEdE d
Kun je je met terugwerkende kracht ergeren aan een onderzoeksrapport? Toegegeven, het is een vraag die ik eergisteren niet gesteld zou hebben, maar toen was ik ook nog niet bezig met het schrijven van een column over de lerende organisatie. Vandaag wel, en het maakt wat bij me los. Laat ik mij nader verklaren. In december 2004 verscheen het IOOV rapport ‘Veiligheidsbewustzijn bij brandweerpersoneel’. Een op zichzelf goed ontvangen rapport. In een deel van dat rapport worden de leeragenten gepresenteerd als hoeder en beheerder van het organisatorisch geheugen van de organisatie. Met als doel beter te leren van ongevallen. Hetwelk wij slechts kunnen toejuichen, nietwaar? Doch dan is daar paragraaf 3.1.6.3, blz. 72: ‘In de meeste gevallen is de interactie tussen leeragentschap en organisatorisch geheugen afwezig’. Punt. Ik lees de enige zin van betreffende paragraaf nog maar eens: ‘In de meeste gevallen is de interactie tussen leeragentschap en organisatorisch geheugen afwezig’. Is u daar nog? Of kijkt u nu net als ik wat Mis ter Beanig in de ruimte? Helaas blijft het niet bij deze ene zin. Er zijn nog veel meer van dit soort raadsels in de tekst terug te vinden. Vooruit, het is dierendag, ik trakteer: ‘Indien het leeragentschap (..) is ingesteld door de commandant, dan is de commandant het relevant
8
SITRAP
Verhaleren anagement. Indien de commanm dant deel uit maakt van het leeragentschap of indien het leeragentschap is ingesteld door het gemeentebestuur dan is het relevant management het gemeentebestuur’. ‘Indien een andere organisatie het incidentonderzoek heeft verricht, is er wel altijd sprake van een incident rapportage’. ‘Met name in de focusgroeps bijeenkomsten is gebleken dat risicobeoordeling door de eerste uitrukploeg ook tijdens de reguliere lesen oefenavonden binnen het eigen verzorgingsgebied wordt beoefend’. Enzovoorts, enzovoorts en et cetera. Waarom ergert me dit zo, vraagt u zich wellicht af? U las namelijk wel verschrikkelijker zinsneden, in geschriften die u niet direct te binnen schieten, maar toch. Zou ik zo’n vijf jaar oud rapport niet gewoon beter in de kast laten staan, heb ik er ook geen last meer van? Maar ik heb er wel degelijk last van. Bij de NVBR zijn we bezig met een omvangrijk programma dat de lerende organisatie centraal heeft gezet. Er is geld voor beschikbaar, en er zijn mensen aangesteld die er zich voor een aanzienlijk deel van hun tijd voor kunnen vrijmaken. En die mensen moeten, met de beste bedoelingen, dit soort teksten gebruiken als basis voor hun p rogramma. Teksten die bol staan van algemeen theoretische uitgangspunten, maar niet het verschil of overeenkomst tussen oefenen, opleiden en leeragentschappen uitleggen. Teksten die mopperen dat de netwerken van de NVBR geen duidelijke bijdrage leveren, maar verzuimen te beschrijven wat dan wel een goede rol voor de net werken is. En die zulke algemene aanbevelingen opleveren (‘veranker leerprocessen’, ‘borg dat leer processen landen’) dat je er nog niks mee kunt. Dat is ergerlijk: een realistisch probleem kapot analyseren en vervolgens voorzien van gratuite containeraanbevelingen. Want het kan anders: verhaleren. Laten we beginnen met de constatering
dat de gemiddelde brandweermens niet van lezen houdt. Dat hij een hekel heeft aan lange teksten met rijtjes opsommingen. Brandweer mensen leren van verhalen: verhaleren. Verhalen uit de oude doos, na het eten met elkaar om tafel. Anekdotes over grote branden en incidenten. Foto’s en films van explosies en instortingen. Van actie en oefening. Deze actiegerichtheid staat in schril contrast met de teksten die gebruikt worden om een lerende organisatie op te richten. Dit is de kern van mijn s telling: als de brandweer organisatorisch wil leren, moet ze structureel verhalen gaan vertellen. Tijd uittrekken om in de ploeg, op de post, iets te vertellen uit de buitenwereld. En gezamenlijk na te gaan wat dat betekent voor de eigen club. Let wel goed op wie er wat komt vertellen: het waarheidsgehalte van een verhaal wordt bij de brandweer mede bepaald door de acceptatie van de verteller. Niet iedereen kan alles vertellen. ‘Verkeerde’ vertellers worden niet serieus genomen en dan is het leren mislukt. Leeragenten moeten dus ook vooral niet alles zelf willen overbrengen. Maar ze spelen wel een rol in de verdeling van de verhalen over de juiste vertellers in hun regio. En ze kunnen bij elkaar hun licht opsteken over succes en faalfactoren van bepaalde vormen van verhalen vertellen. Dan is daar nog het netwerk Repressie. Wiens rol eigenlijk heel simpel is: ze schrijft het Grote Boek van de Brandweerverhalen: de Brandweerdoctrine. Een boek dat nooit af is en steeds nieuwe hoofdstukken toevoegt aan de geschiedschrijving van ons mooie vak. Maar zoals zo vaak zijn simpele dingen het moeilijkst en vergen dus iets meer uitleg. Bovendien is de column al helemaal vol, en is er op 15 oktober 2009 een netwerkdag repressie waarin we dieper ingaan op wat ik hier al beschreven heb. Waarover ik u dan in de volgende column meer kan verhaleren.
Vanaf 14 december 2009 heeft het hoofdkantoor van Brandweer Amsterdam-Amstelland een nieuwe locatie.
Bezoekadres hoofdkantoor Brandweer Amsterdam-Amstelland Oud adres Weesperzijde 99 1091 EL Amsterdam
Nieuw adres Karspeldreef 16 1101 CK Amsterdam
Correspondentieadres Voor alle locaties van Brandweer Amsterdam-Amstelland blijft het correspondentieadres hetzelfde: Postbus 92171 1090 AD Amsterdam Ook alle overige gegevens blijven hetzelfde: Telefoon: 020 555 6666 Fax: 020 555 6861 Email:
[email protected] Website: www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland
To t z i e n s o p h e t n i e u w e h o o f d k a n t o o r ! SITRAP 9
“Geef kazernes met
vrijwilligers de ruimte” De laatste burgemeester in de Sitrap-serie burgemeesters van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. Burgemeester Mieke BlankersKasbergen is de schoondochter van Fannie Blankers-Koen, ‘de vliegende huisvrouw’, die in 1948 vier gouden medailles won tijdens de Olympische Spelen in Londen. Door: Annette de Wolde Burgemeester Mieke Blankers van gemeente Ouder-Amstel vertelt dat het heel bijzonder was om Fannie Blankers-Koen als schoonmoeder te hebben. “Ik was zelf lerares lichamelijke opvoeding, heel sportief, en dat sloot goed bij elkaar aan. Er gingen voor mij deuren open die anders gesloten bleven. Ik ben een keer samen met haar naar een manifestatie in Londen geweest die door Coca-Cola werd gesponsord. Daar moest zij van alles doen. Toen zijn we ook even bij Wembley gaan kijken waar zij in ’48 haar gouden medailles gehaald heeft. Iemand herkende haar en we werden uitgebreid onthaald. Ook mochten we over het ‘heilige gras’ lopen, wat voor bijna niemand is weggelegd.” Kazerne Osdorp is vernoemd naar Fanny Blankers-Koen. In maart 2005 heeft Burgemeester Blankers, toen nog wethouder in Haarlemmermeer, samen met haar man deze kazerne officieel geopend.
10
SITRAP
Crisisbeheersing meer op de kaart
vrij nieuw is moeten g emeenten er
met Turkish Airlines. Als tweede
nog naar toe groeien voordat het
waren ze daar aanwezig. Daar
Net als alle burgemeesters in het
echt goed is geïmplementeerd. Dit
hebben onze mensen de zwarte
Veiligheidsbestuur van Amsterdam-
is nu in volle gang.”
doos gevonden. Dat vonden ze natuurlijk prachtig. Ook bij de
Amstelland, heeft ook Mieke Blankers een aandachtsgebied. Dit
Aandacht
Bijlmerramp waren beide kazernes
is ‘gemeentelijke processen’. “Ik
In de gemeente Ouder-Amstel zijn
betrokken.”
kwam binnen op het moment dat
twee brandweerkazernes gevestigd:
eigenlijk alles al klaar was voor de
Ouderkerk aan de Amstel (in de
Rookmelders
nieuwe veiligheidsregio en de regio-
volksmond afgekort Ouderkerk)
Blankers vertelt dat de brandweer in
nalisering van de brandweer.
en Duivendrecht. “Vóór de
Ouder-Amstel en Duivendrecht
De aandachtsgebieden waren
regionalisering was de angst in
niet alleen branden blust maar zich
verdeeld en de ‘gemeentelijke
Ouder-Amstel dat ze overheerst
ook inzet om branden te voor
processen’, een grote klus, was nog
zouden worden door Amsterdam.
komen. Op veiligheidsmarkten
over. Gemeentelijke processen is
Die angst is ongegrond gebleken.
geeft de brandweer voorlichting
de rol van gemeente bij de crisis
Men ziet hier ook wel de voordelen
over brandpreventie en onlangs
beheersing en / of rampenbestrijding.
van samenwerking: gezamenlijk
deelden brandweer en gemeente
Denk daarbij aan evacuatie en
opleiden en oefenen, materiaal en
rookmelders uit aan senioren.
registratie van burgers, de gemeen-
een nieuw kledingpakket. Onze
“Onze vrijwilligers van de brand-
telijke kolom.
vrijwilligers zijn hier goed mee
weer zijn bij de senioren langs
omgegaan. Het enige wat lastig
gegaan om rookmelders te plaat-
Door de regionalisering zijn de
blijft is de verminderde zelfstandig-
sen. Bij mensen die al in het bezit
gemeentelijke processen belang
heid van onze kazernes. Als zij in
waren van een rookmelder, werd
rijker geworden en meer gaan leven bij de verschillende gemeenten. Dat was ook nodig want de kwaliteit moest worden verhoogd. Niet in het minst door de eisen die het rijk stelt. Voor mij is het een concreet aandachtsgebied, je bent verantwoordelijk voor de draai boeken en je bent als burgemeester
“Leg bij de kazernes in de regio resultaatsverplichting neer, een budget en geef ook enige vrijheid en ruimte.”
al bekend met het actiecentrum”,
het verleden zuinig waren dan
deze gecontroleerd en indien nodig
aldus burgemeester Blankers.
konden ze van dat geld iets anders
vervangen. Wat mij verbaasde is dat
doen. Dat is nu anders. Ik vind het
er toch nog heel wat mensen zijn
Trekker
belangrijk dat daar op een goede
die geen rookmelder hebben. Ter-
Blankers geeft aan dat de brandweer
manier mee om wordt gegaan.
wijl zo’n melder je de gelegenheid
in de ontwikkelfase de trekker was.
Leg bij de kazernes in de regio
geeft tijdig je huis te kunnen
“Zij hebben in 2008 de draaiboeken
resultaatsverplichting neer, een
ontvluchten. Daarnaast hebben de
geschreven en een heel nieuw
budget en geef ook enige vrijheid
mensen vaak geen idee hoe ze hun
programma Opleiden en Oefenen
en ruimte.”
woning brandveilig moeten maken.
gemaakt. Nu is de beheerfase aan-
Dat we ons huis moeten beveiligen tegen inbrekers, daar is iedereen
Veiligheidsbureau. De alarmering
Bij grote incidenten zijn kazerne Ouderkerk en kazerne Duivendrecht erbij
(communicator) is bij de brandweer
Beide kazernes zijn zo gestationeerd
beschermen tegen de gevolgen van
gebleven. Samen doen we onver-
dat ze vaak voor assistentie worden
brand, daar is bijna niemand mee
wachte bereikbaarheidstests om te
gevraagd bij incidenten in naast
bezig. Ik vind het belangrijk dat
kijken of gemeenten wel goed
gelegen regio’s. “Ouderkerk was
mensen zich er bewust van zijn dat
‘aangehaakt’ zijn. Omdat het nog
verleden jaar bij de poldercrash
ze zelf ook iets moeten doen.”
gebroken en dat is de verantwoordelijkheid geworden van het
aan gewend. Maar brand voor komen en jezelf en je familie
SITRAP 11
Meetplanleiders
werken samen in heel Noordwest Nederland
Vanaf 1 januari 2010 werken de meetplanleiders (MPL’s) van Brandweer Amsterdam-Amstelland samen met hun collega’s uit de veiligheidsregio Noord-Holland Noord. Er werd al samengewerkt met de meetplanleiders van Brandweer Gooi en Vechtstreek, Brandweer Kennemerland en Brandweer Zaanstreek-Waterland. Nu breidt het samenwerkingsverband zich nog verder uit.
Brand Havenstraat/Amstelveenseweg, november 2009; foto: Marvin van Loevezijn
voordoet, met effecten of risico
bevindingen adviseert hij het hoofd
voor de omgeving, wordt de
stafsectie brandweer en de adviseur
Astrid Sitters, coördinator van het
meetplanleider opgeroepen. Deze
gevaarlijk stoffen (AGS) over de te
samenwerkingstraject, vertelt over
gaat naar de alarmcentrale van
nemen maatregelen.
de nieuwe interregionale samen-
de regio waar het incident zich
werking. “Door deelname aan het
afspeelt. De meetplanleider zorgt
Zo werd bij de grote brand aan de
interregionaal MPL-piket kan
voor het aansturen en coördineren
Klimopweg vorig jaar de meetplan-
veiligheidsregio Noord-Holland
van de meetploegen die in de
leider ingezet om in kaart te bren-
Noord het oproepen van de meet-
buurt van het incident metingen
gen wat voor gevolgen de brand
planleider, dat nu geregeld is in een
verrichten. Hij interpreteert en
had voor de omgeving. Uiteindelijk
zogenaamd ‘zacht’ piket, via een
analyseert de aan hem door
werd een hele straat in de buurt
‘hard piket’ organiseren. Hierdoor
gegeven waarnemings- en
van de brand ontruimd. Op 22
kunnen zij de komst van de meet-
meetresultaten. Aan de hand van
november jl. brak er brand uit in
planleider altijd garanderen.”
deze gegevens is de meetplanlei-
een loods aan de Amstelveenseweg
der in staat om een inschatting te
in Amsterdam, al snel breidde het
Inschatting
maken van de gevolgen voor de
vuur zich uit naar naastgelegen
Wanneer zich een groot incident
omgeving. Op grond van zijn
loodsen. De brand veroorzaakte
Door: Lotte Dijkstra
12
SITRAP
Grote brand aan de Klimopweg, juni 2008
gebied gedekt. Iedereen is akkoord,
opgeleide meetplanleider van
er moeten nog wat kleine dingen
Noord-Holland Noord is net zo
geregeld worden, maar vanaf
capabel voor de klus als een
1 januari a.s. gaat het nieuwe
opgeleide meetplanleider van
piket in werking”, vertelt Astrid.
Amsterdam-Amstelland.” En vanuit die stelling gaat Koorevaar verder:
“Maar er is nog veel meer samen-
“Er is nog veel meer winst te
werkingswinst te behalen”, blijkt
behalen op het gebied van geza-
als Siemon Koorevaar tijdens het
menlijk oefenen, gezamenlijk
gesprek het stokje overneemt.
inkopen, gezamenlijk opleiden,
Siemon Koorevaar is door Brand-
onderlinge bijstand en/ of aflossing
weer Amsterdam-Amstelland
leveren. En dan maakt het niet uit
gevraagd nader onderzoek te
of een korps met een container en
doen naar interregionale samen-
gaspakken komt of een Snelle
werking op het gebied van het
Interventie Eenheid (SIE). Wel is
bestrijden van ongevallen met
het van belang dat ‘de slangen op
gevaarlijke stoffen. De vraag was
elkaar passen’. Maar laat die klus
kortweg: hoe kunnen we op het
maar over aan de specialisten, die
Kaartje van de samenwerkende regio’s
gebied van OGS samenwerken?
regelen dat wel.” En of het ooit
een enorme laaghangende
”Het voorbeeld van de meet
het gebied van Noord-Holland
rookwolk die zich langzaam
planleider is precies het goede
Noord, Zaanstreek-Waterland,
verspreidde. Ook hier werd de
voorbeeld”, zo vervolgt Siemon
Kennemerland, Amsterdam-Amstel-
meetplanleider gealarmeerd.
Koorevaar. ”Verschillende
land en Gooi- en Vechtstreek een
ingrediënten voor samenwerking
gekazerneerde adviseur gevaarlijke
Nieuw piket
zitten hierin: respect voor elkaars
stoffen piket heeft? Voorlopig is
“Straks hebben één of twee per
kwaliteit, open durven staan voor
er nog werk genoeg aan de
sonen in heel Noordwest Nederland
samenwerking en over je eigen
winkel om de samenwerking
piket en daarmee wordt het hele
schutting heen kunnen kijken. Een
verder uit te bouwen.
zover komt dat ergens centraal in
SITRAP 13
Betere voorlichting dankzij risicoprofiel Brandveilig leven is de toekomst. De brandweer moet
profielen is gebruik gemaakt van
gericht voorlichting gaan geven over brandpreventie en de
gegevens van de alarmcentrale. We
bewustwording van de inwoners van onze regio over de
hebben de adressen en postcodes
risico’s van brand vergroten. Maar hoe doe je dat? Waar moet je beginnen, en bij wie? De risicoprofielen die onlangs zijn gemaakt bieden uitkomst. Jelle Groenendaal, adviseur Strategie & Innovatie vertelt.
van waar woningbranden zijn geweest gekoppeld met de persoonsgegevens. Hieruit hebben we een aantal groepen inwoners kunnen destilleren waar de kans op een binnenbrand groter is dan gemid-
Door: Jeroen Nan
kunnen dit nu ook doen, en het
deld.”
doeleinde verschilt niet eens zo “In de risicoprofielen is de hele
heel veel van die van commerciële
Eén van de conclusies die uit de
regio in kaart gebracht op socio-
organisaties. De brandweer krijgt
profielen kan worden getrokken is
grafische en demografische kern-
inzicht in welke groepen inwoners
dat er in de regio Amsterdam Am-
merken. Dit soort gegevens wordt
waar in de regio wonen. Voor ons
stelland relatief veel woningbran-
vooral gebruikt bij het versturen
unieke data die belangrijk is voor
den zijn bij jonge, laagopgeleide
van direct mails. In de commerciële
bijvoorbeeld (brand)veilig leven.”
mensen, allochtonen en studenten.
wereld is het volstrekt normaal
“Dat is natuurlijk een belangrijk
om ze te gebruiken bij het inzich-
Koppeling
gegeven. Maar met alleen die we-
telijk maken van doelgroepen. Wij
“Bij het samenstellen van de risico-
tenschap kun je niet zo veel. In de
14
SITRAP
risicoprofielen staat ook waar in de regio veel van deze risicogroepen wonen. En we hebben gegevens over hun leefpatroon. Welke kranten lezen ze, waar kijken ze naar op televisie, et cetcetera. Als je dat weet, dan kun je dus bijvoorbeeld gaan adverteren in de juiste bladen en tijdschriften. Dit is veel efficiënter dan het uitrollen van een brede campagne, omdat je daarmee een groot deel van de beoogde doelgroep kunt missen.” En dat is precies het grote voordeel dat de risicoprofielen bieden. “De brandweer is een nieuwe weg ingeslagen, waar nieuw beleid bij
Enkele resultaten van de risicoanalyse in Amsterdam-Amstelland • Mensen in een huurwoning hebben relatief vaker een innenbrand dan mensen in een koopwoning. b • Laag opgeleide mensen hebben relatief vaker een binnenbrand dan hoogopgeleide mensen. B • urgers met een modaal of lager inkomen hebben relatief gezien een grotere kans op een woningbrand. • Mensen tussen de 25 en 30 jaar hebben percentueel de grootste kans op een binnenbrand. Ouderen vanaf 60 jaar hebben daarentegen een lagere kans op een binnenbrand. • In huizen waar singles wonen, komt relatief vaker woningbrand voor dan in huizen waar getrouwde of samenwonende mensen leven.
hoort. Dat kan nu heel specifiek worden gemaakt. En als we over
een woningbrand bij studenten,
heid ervan en risicovolle objecten.
een paar jaar de profielen opnieuw
om dat voorbeeld maar te blijven
Bij een nieuwbouwwijk zal het sys-
laten bepalen, krijgen we ook in-
gebruiken, is er al jarenlang een
teem dit niet als bijzonder risicovol
zicht in het effect. Dan kun je dus
aantal aannames gedaan over de
zien. Maar op het moment dat
zien of er minder brand is uitgebro-
oorzaak ervan. Maar dit is nooit
blijkt dat juist daar veel mensen uit
ken bij bijvoorbeeld studenten. En
vastgesteld. Als het Team Brandon-
één van de risicogroepen woont,
conclusies trekken of ons preventie-
derzoek draait, komt ook daar de
wordt het misschien weer een heel
beleid heeft gewerkt.”
waarheid naar boven. En dat biedt
ander verhaal.”
weer handvatten voor gericht be-
Waarheid
leid en concrete voorlichting.”
“Het Team Brandonderzoek, dat in
Het werken met risicoprofielen is uniek in Brandweer Nederland.
2010 van start gaat, kan ook be-
Ook op andere gebieden kunnen de
“Maar dat kan niet lang meer du-
langrijke informatie verschaffen.
risicoprofielen voor belangrijke input
ren lijkt me. Het is een grote stap
Want nu weten we wel welke groe-
zorgen. “Denk bijvoorbeeld aan het
in het professionaliseren van de
pen de meeste kans op brand heb-
dekkingsplan”, zegt Groenendaal.
hulpverlening aan de burgers. De
ben, maar nog niet of er bijvoor-
“Het systeem dat daar nu voor wordt
voorkant van de veiligheidsketen,
beeld ook een trend is te
gebruikt gaat uit van beperkte data,
daar begint het allemaal mee. En
ontdekken in het soort brand. Bij
zoals het soort bebouwing, de dicht-
die krijgt nu eindelijk een gezicht.”
Rectificatie In de Sitrap van oktober 2009 is in het artikel
onderschrijft de conclusies en aanbevelingen van de
‘BHV-opleidingen bij Brandweer Amsterdam-Amstelland’
commissie Cohen. Het geven van BHV-opleidingen is voor
ten onrechte de indruk gewekt dat Brandweer
de brandweer geen core business en er wordt niet aan
Amsterdam-Amstelland actief BHV-opleidingen wil
actieve aquisitie gedaan. Waar BHV-activiteiten worden
verkopen. Ongelukkigerwijs is het artikel op meerdere
ontplooid, worden deze uitsluitend gericht op ketenpart-
manieren uit te leggen. Daarom deze rectificatie. Er is
ners. In dat kader volgen jaarlijks ruim 1500 cursisten een
geen sprake van dat Brandweer Amsterdam-Amstelland
BHV-opleiding bij ons. Voor de genoemde activiteiten
actief BHV-ers werft. Brandweer Amsterdam-Amstelland
worden de integrale kosten in rekening gebracht.
SITRAP 15
Processen in de praktijk:
incidentevaluatie In 2008 startte Brandweer Amsterdam-Amstelland met de invoering van een kwaliteitssysteem. Er zijn 46 processen beschreven, die conform het model Plan, Do, Check en Act met regelmaat worden geëvalueerd. Ben Miedema, verantwoordelijk voor het proces ‘Het evalueren van incidenten’ beschrijft in dit artikel de noodzaak van structureel evalueren van incidenten.
Door: Ben Miedema
Hoe kunnen we het beter doen?
vinden binnen) het proces en voor
Wie gaat dat doen?
het doorvoeren van verbeteringen
De brandweer staat voor het red-
in zijn proces. De proceseigenaar is
den van mens en dier. Dat is een
De beantwoording van de laatste
dus per definitie geïnteresseerd in
geweldige prachtige, maar ook
vraag is het moeilijkste. De diepe
aanbevelingen voor verbeteringen
een moeilijke taak. In onze organi-
la en het ronde archief liggen op
van zijn proces. Daarmee is de wie-
satie hebben we bovendien nog
de loer. Bij het organiseren van de
vraag beantwoord. Ook de proces-
afgesproken: Vandaag doen we
verbetering zijn we daarom begon-
eigenaar wil het namelijk morgen
het beter dan gisteren (en morgen
nen bij dit laatste onderdeel.
beter doen dan vandaag.
komt niet vanzelf. Op verbeterin-
Processen
De invoering van het procesmodel
gen kun je niet gaan staan wach-
Het antwoord op de vraag: Wie
betekent dus dat:
ten. Verbeteren is niet wachten op
gaat het doen? kan gevonden wor-
• verantwoordelijkheden helder
de bus of tram waar je op stapt en
den in het procesmodel van Brand-
die je naar je bestemming voert.
weer Amsterdam-Amstelland dat is
Verbeteren moet je organiseren. In
ingevoerd. Binnen dit procesmodel
naren) gevonden zijn die hun
onze regio hebben we dat als volgt
zijn alle activiteiten van onze orga-
proces beter willen laten verlopen.
aangepakt.
nisatie aan 46 beschreven proces-
beter dan vandaag). Verbeteren
zijn en
• 46 medestanders (de proceseige-
sen toebedeeld. Per proces is een
Het antwoord op de tweede vraag:
De theorie: drie vragen
proceseigenaar aangewezen die
Hoe kunnen we het beter doen?
Verbeteren gaat over drie vragen:
verantwoordelijk is voor het ver-
bestaat uit een rijtje aanbevelingen.
Wat is er aan de hand?
loop van (de activiteiten die plaats-
Aanbevelingen zijn alleen zinvol
16
SITRAP
als ze geadresseerd, dat wil zeggen, verwijzen naar een proces- of proceseigenaar waarop ze van toepassing zijn. Ongeadresseerde aanbevelingen zetten immers niemand in beweging. Het antwoord op de eerste vraag:
Wat waren de aanbevelingen van de BP lekkage?
Wat is er aan de hand? volgt logisch
• Oorzaak
vol. Adresseerbare aanbevelingen
uit de tweede vraag: alleen
Onderzoek naar brandoorzaak en
worden aangeboden aan de
gegevens die leiden tot adresseer-
brandontwikkeling. Het Team
(interne) vakgroepen. De vakgroep
bare aanbevelingen worden
BrandOnderzoek voert de analyse
bepaalt de juistheid en de operati-
verzameld.
en verzamelt de gegevens uit.
onele urgentie van de aanbeveling.
Een ezel stoot zich in gemeen…
• Inzet
Er zijn vakgroepen op gebied van
Onderzoek naar optreden brand-
Ongeval Gevaarlijke Stoffen, brand,
Lessen uit het verleden leiden tot
weer. Gegevensverzameling en
hulpverlening en grootschalig.
aanpassingen in de werkwijze van
analyse wordt uitgevoerd door
Alleen goedgekeurde geadresseerde
vandaag en tot een betere incident-
de voor dat incident aangewezen
aanbevelingen worden aangeboden
bestrijding. Als blijkt dat dezelfde
operationeel functionaris. Alle
aan de betreffende proceseigenaar.
aanbevelingen als uitkomst van
Amsterdamse officieren van
De proceseigenaar moet de uitvoe-
verschillende incidentevaluaties
dienst zijn daarvoor voor één
ring van de aanbeveling inplannen
steeds weer terugkeren dan is dat
week per jaar vrijgemaakt.
of weigeren.
een teken dat het proces niet goed
• Multi
functioneert.
Onderzoek naar multidisciplinair
Stand van zaken
opschalen. Gegevensverzameling
Inmiddels heeft binnen de afdeling
De praktijk
en analyse wordt gedaan door de
Operationele Respons en Kwaliteit
Het proces Evalueren van inciden-
regionale werkgroep MisSIE.
het team Evaluatie vorm gekregen.
ten bundelt en structureert alle
• Trend
Onder leiding van Rob Mom, wordt
evaluatieactiviteiten en zorgt dat
Onderzoek naar trendmatige
door Bert Meijer (coördinator Team
de lessen bij de juiste verantwoor-
ontwikkelingen incident statistie-
BrandOnderzoek), Henk Koelewijn
delijke proceseigenaren belanden.
ken op basis van de meldingen
(veiligheidsofficier) en Ben Miedema
Dit proces bestaat uit: verzamelen,
bij de Regionaal Alarmcentrale.
(proceseigenaar) intensief samen-
analyseren en borgen.
• Verzoek
gewerkt. Het Team BrandOnderzoek
Verzamelen
Iedere bevelvoerder of officier
gaat per 1 januari 2010 van start.
Evalueren van incidenten richt zich
van dienst kan een incident voor-
De officieren van dienst hebben al
op drie bronnen:
dragen om te onderzoeken.
enkele inzetten geanalyseerd
• Lessen van buiten (bijvoorbeeld
Voorwaarde is dat hij er persoon-
(waaronder Klimopweg,
lijk bij betrokken was. De aard
Aalsmeerderweg, Neveritaweg en
van het verzoek bepaalt de prak-
Cruquiusweg). De vakgroepen zijn
(bijvoorbeeld brandwonden bij
tische uitwerking. Het verzoek
in september voor het eerst bijeen
doorslag van uitrukkleding
wordt door de veiligheidsofficier
geweest. De volgende keer gaan
tijdens een brandinzet).
beoordeeld.
ze zich buigen over de concept
Wat leren we van de Poldercrash?)
• Ongevallen eigen personeel
• Alle meldingen bij de alarm
Borgen
aanbevelingen van de genoemde
centrale (in 2008: 12257meldingen,
De analyse moet resulteren in aan-
inzetten.
exclusief automatische meldingen).
bevelingen voor één (of meerdere) van de 46 processen, de zogenaam-
Voor vragen of reactie: team
Analyseren
de adresseerbare aanbevelingen.
evaluatie, proceseigenaar evaluatie
Het analyseren van incidenten
Gegevensverzameling en analyse
Ben Miedema 020-5556024
resulteert in vijf onderdelen (de
zijn daarop gericht. Aanbevelingen
werkvelden):
buiten de processen zijn niet zin-
[email protected]
SITRAP 17
O
m o h o O d e n n e nb om h o dennenb
18
SITRAP
Veilig omgaan met kerstbomen Een quizvraag. Hoe lang duurt het voordat een brandende kerstboom een kamer in lichterlaaie zet? “Ik geef het antwoord niet weg”, zegt Fred Hart, brandpreventiespecialist, “maar ik kan wel zeggen dat veel mensen ruim boven de werkelijke tijd gokken. December is de maand van met zijn allen rond de kerstboom, cadeautjes er onder en kerstkransjes aan de takken. Maar als je niet uitkijkt heb je, zonder dat je het weet, een bom in huis.” Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
Door: Jeroen Nan “Thuis is het belangrijk om veilig om te gaan met kerstbomen, maar natuurlijk ook in bijvoorbeeld de horeca en andere openbare gelegenheden. En juist daar moet je jezelf soms heel goed afvragen of je überhaupt wel een echte kerstboom moet willen.” Dat het impregneren van kersbomen in openbare gelegenheden nood zakelijk is, mag als bekend worden verondersteld. “Maar veiligheid gaat natuurlijk verder. Je moet goed kijken naar de ruimte waarin een kerstboom komt te staan. TNO heeft onderzoek gedaan naar de relatie tussen kerstbomen en veiligheid ten opzichte van de ruimte. Daarbij moet je niet alleen naar oppervlakte kijken, maar ook naar de hoogte van een ruimte. Stel dat je een ruimte hebt die drie meter hoog is en een oppervlakte heeft van 250 m2. Dan kan daar maximaal een boom in van 1.30 meter. Bij een ruimte van vier meter hoog met een oppervlakte van 200 m2 mag een boom maximaal 1.75 meter hoog zijn. Maar als je het mij vraagt, dan zou ik in een ruimte tot 200 m2 helemaal geen onbehandelde boom zetten. Het is misschien niet gezellig, maar als je het puur bekijkt door een brandveiligheidsbril, is het niet verstandig. Dit heeft ook te maken met de plaats waar je een kerstboom moet neerzetten. Dit kun je vrij simpel zelf berekenen. Als je één nooduitgang hebt, dan neem je de afstand vanaf de top van de boom tot de vloer en vermenigvuldigt die met drie. De uitkomst is de afstand die nodig is tussen de boom en de nooduitgang. Bij twee of meer nooduitgangen geldt dezelfde berekening, alleen vermenigvuldig je dan met anderhalf.”
Dit jaar heeft Fred Hart bij een aantal Amsterdamse stadsdelen een presentatie gegeven over kerstbomen in openbare gelegenheden. “De staddelen zijn in Amsterdam verantwoordelijk voor de handhaving. Daarom is het belangrijk om ook hen op de hoogte te houden van de meest recente o ntwikkelingen. Daarnaast is de landelijke folder over kerst versiering aangepast met de nieuwe ontdekkingen van onder andere TNO. ”
Dus in openbare gelegenheden een geïmpregneerde kerstboom of kunstkerstboom met certificaat. Tips voor thuis “Het mooiste is natuurlijk een echte kerstboom,” vindt Hart. “Maar dat is ook de boom met het grootste risico. Het belangrijkste is dat de naalden genoeg vocht krijgen. Daarom moet de boom altijd in het water staan. Omdat bomen zonder kluit aan de onderkant van de stam al ‘oud hout’ hebben, moet je zo’n drie centimeter van de stam afzagen voordat je de boom in een waterresservoir zet. Zorg er dan voor dat er altijd minimaal vijf centimeter water in staat. En als je een boom met kluit hebt, dan is het belangrijk om te weten of de boom in een pot is gekweekt. Is dit niet het geval, dan geldt ook hier: afzagen en in het water zetten.”
Meer informatie:
[email protected] Kijk voor het antwoord op de quizvraag op www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland
SITRAP 19
Onze organisatie door de bril van één van onze medewerkers. Deze keer vertelt Romina Pulisevic, secretaresse én plotter, over haar werk.
door de bril van… Romina Pulisevic
Brandweer Amsterdam-Amstelland
Romina Pulisevic werkt sinds februari 2007 als secretaresse van de afdeling Voorbereiding Crisisbeheersing en Incidentbestrijding van Brandweer Amsterdam-Amstelland. In juli 2008 maakte zij haar eerste grote incident mee in de functie van plotter. goed blijft luisteren naar alle leden van het Copi. En het is wel handig als je goed met computers kunt omDoor: Lotte Dijkstra
gaan.”
“Er was een groot tekort aan plotters en via de nor-
Welk incident zul je nooit vergeten?
male wervingsactie hadden zich weinig mensen aan-
“Ik heb nu vijf incidenten meegemaakt. Plotters worden
gemeld. Een collega vroeg me of de functie van
alleen bij grote incidenten opgeroepen, het waren
plotter niet wat voor mij was en ik heb niet heel lang
voor mij eigenlijk allemaal boeiende incidenten. Mijn
getwijfeld. Ik hoor dagelijks de verhalen van de
eerste incident was een maand nadat ik was begonnen
officieren van dienst die op dezelfde afdeling werken,
als plotter, een grote brand in een basisschool in
daardoor was ik al wel geboeid door het operationele
Amsterdam Zuidoost. Dat was spannend, maar het
werk van de brandweer. Ik vind het leuk om bij de
was ook een lastig incident; een goede test.
‘warme kant’ betrokken te zijn. Ik werk vijf dagen per
Bijzonderder was misschien nog wel het incident bij
week op kantoor, maar door deze functie merk ik af
een boot waar radioactieve spullen in lagen. Het
en toe ook echt dat ik bij de brandweer werk.”
incident duurde ontzettend lang. Ik werd ’s middags rond vijf uur opgeroepen en uiteindelijk waren we pas
Wat houdt de functie van plotter in?
om half twee ’s nachts klaar. Bovendien was het een
“Een plotter wordt opgeroepen wanneer zich een
erg statisch incident. De radioactieve spullen moesten
Grip-incident voordoet. Samen met de staffunctionaris
opgeruimd, de boot weggesleept en de eigenaar van
Copi (Commando plaats incident red.) is het de taak
de boot moest gevonden worden. Beslissingen moesten
van de plotter om verslag te leggen van de overleggen
door verschillende partijen genomen worden. Maar
in het Copi. Daarnaast brengt de plotter het incident
voor we wat konden doen, dienden we eerst allerlei
en de omgeving zo snel en duidelijk mogelijk in kaart.
onderzoeken af te wachten. Daardoor was het heel
Hierdoor heeft iedereen in het Copi hetzelfde heldere
anders werken dan tijdens de normaal al zo drukke en
beeld van het incident. Als plotter moet je stress
hectische incidenten.”
bestendig zijn, er komt een hoop op je af. Het is belangrijk dat je rustig blijft, het overzicht houdt en
20
SITRAP
[email protected]
