Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Afdeling Openbare Werken Team beheer
19 november 2013 Status: Definitief
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Samenvatting Dit beheerplan kunstwerken is opgesteld voor de periode 201 4 tot en met 2017. In dit beheerplan kunstwerken is ingegaan op het beheer en onderhoud van de kunstwerken die in beheer zijn van de gemeente: bruggen, tunnels, oever - en geluidsvoorzieningen, aquaduct, sluis, bootoverhaal, botenhelling, steigers en de balkenlijn in de Noorderplas. De keuzes die gemaakt zijn voor het beheer en onderhoud van de kunstwerken komen voort uit de beleidskaders, het gekozen kwaliteitsniveau en de daarbij horende onderhoudsmaatregelen en de huidige kwaliteit. De in de strategische beheervisie beschreven taakstellende bezuiniging van €20.000,- vanaf 2015 is in dit beheerplan verwerkt. Ook het collegevoorstel bij de Programmabegroting 2014 om de taakstelling al in 2014 te behalen en de voorgestelde besparing op het sluisbeheer zijn reeds in dit beheerplan verwerkt. Doel van dit beheerplan is het bevorderen en in stand houden van de kwaliteit van de kunstwerken. Met dit beheerplan is inzichtelijk gemaakt hoe en wanneer het beheer en onderhoud aan alle kunstwerken plaats dient te vinden. De hoe en wanneer zijn omgezet in onderhoudsmaatregelen die vertaald zijn in een kostenoverzicht waarbij drie kwaliteitsniveaus zijn doorgerekend: kwaliteitsniveau B, C en A. In dit beheerplan is onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud, groot onderhoud , storingsonderhoud, vervangingen en areaalmanagement en inspectie. Op deze manier zijn de onderhoudsmaatregelen en financiële overzichten ook verdeeld. Samen met dit beheerplan kunstwerken wordt het beheerplan waterwerken aangeboden. In de huidige begroting wordt zowel voor kunstwerken als voor waterwerke n voor groot onderhoud gebruik gemaakt van dezelfde kostenplaats, namelijk: waterhuishouding. Vanuit de begroting zijn net niet voldoende financiële middelen om het gehele areaal op een kwaliteitsniveau B te kunnen onderhouden. Dit komt overeen met de uitgangspunten in het uitwerkingsplan van de strateg ische beheervisie waarin is aangegeven dat de huidige financiën voor een kleine teruggang in kwaliteitsniveau zullen zorgen, op de middellange termijn. .
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
2
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Inhoudsopgave 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 6. 7. 7.1. 7.2.
Inleiding ............................................................................................................ 4 Kaders uit strategische beheervisie ................................................................ 4 Aanleiding ...................................................................................................... 7 Doel ............................................................................................................... 7 Leeswijzer...................................................................................................... 7 Werkwijze ...................................................................................................... 7 De openbare ruimte van Langedijk ..................................................................... 8 Wat is openbare ruimte .................................................................................. 8 Beheerareaal ................................................................................................. 8 Areaalomvang ................................................................................................ 9 Beheer en beleid.............................................................................................. 12 Wat is beheer ............................................................................................... 12 Kaders ......................................................................................................... 12 Beleidspunten .............................................................................................. 13 Beheer en kwaliteit .......................................................................................... 14 Inleiding ....................................................................................................... 14 Kwaliteitsniveaus ......................................................................................... 14 Keuzevrijheid en nuances in praktijk ............................................................. 14 Huidige beeldkwaliteit .................................................................................. 14 Beheer en begroting ........................................................................................ 16 Inleiding ....................................................................................................... 16 Onderhoudsmaatregelen .............................................................................. 16 Strategische keuze in kwaliteitsniveau .......................................................... 19 Financiën ..................................................................................................... 20 Conclusie, aanbevelingen en risico’s ................................................................ 24 Bijlagen ........................................................................................................... 25 Bijlage 1: overzichtstekening kunstwerken .................................................... 25 + Bijlage 2 Kwaliteitsniveau A , A, B, C en D ................................................... 26
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
3
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
1. Inleiding 1.1.
Kaders uit strategische beheervisie 1.1.1.
Beheerplan kunstwerken
Dit beheerplan valt onder de strategische beheervisie zoals in Figuur 1 is aangegeven.
Figuur 1 - Kaders strategische beheervisie
1.1.2.
Doel van strategische beheervisie
De strategische beheervisie zet in op een integrale kwaliteitsbenadering van het beheer van de openbare ruimte in de gemeente Langedijk. De strategische beheervisie dient als basis om over de gemeentelijke kwaliteitsambitie discussie te kunnen voeren en om de kwaliteitsambitie vervolgens vast te kunnen stellen. W elke kwaliteit wil de gemeente waar hebben en wat zijn de financiële consequenties hiervan? Het gaat hierbij om een kwaliteitskeuze over de technische staat en de verzorging van de openbare ruimte. Anderzijds geeft de beheervisie de kaders ofwel de speelruimte aan waarbinnen het beheer van de openbare ruimte uitgevoerd kan worden. Hierbij geldt dat maatwerk en nuances in kwaliteit binnen beheerarealen en bepaalde gebieden altijd mogelijk zijn. Naast de handvatten voor de gemeenteraad met betrekking tot het maken van kwaliteitskeuzes biedt de strategisc he beheervisie ook inzicht in de bijbehorende financiële consequenties. Elk jaar wordt er een uitwerkingsplan tegelijk met de kadernota aangeboden aan de raad. Nieuw beleid wordt dus elk jaar opnieuw vastgesteld door de raad, maar de beheerplannen worden door het college vastgesteld en gaan ter kennisname naar de raad.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
4
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
1.1.3.
Beleidsdoelstelling
Binnen de gemeente zijn bij het beheer van de openbare ruimte drie beleidsdoelen van zeer groot belang, namelijk: veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid. Veiligheid Veiligheid staat binnen de gemeente Langedijk voorop. Dit wordt onder meer ingegeven door wet – en regelgeving en daaruit voortvloeiende verplichtingen. In het nieuw Burgerlijk Wetboek is geregeld dat de gemeentelijke overheid als beheerder wettelijk aansprakelijk is voor schade, indien deze schade veroorzaakt is door gebreken aan de openbare ruimte. Er is sprake van een gebrek aan de openbare ruimte als niet wordt voldaan aan de eisen die men onder gegeven omstandigheden aan de openbare ruimte mag stellen en waardoor een gevaarlijke situatie ontstaat. De gemeente heeft dus als beheerder een algemene zorgplicht voor een veilige openbare ruimte. Veiligheid kan nog opgesplitst worden in drie vormen, namelijk: fysieke basisveiligheid, verkeersveiligheid en sociale veiligheid. - Fysieke basisveiligheid Met de fysieke basisveiligheid wordt de veiligheid bedoeld die rechtstreeks wordt bepaald door de technische staat van het kunstwerk. Door middel van inspecties wordt deze fysieke basisveiligheid getest. Tijdens in specties wordt een kunstwerk getest of het niet instort en zodoende voldoende veiligheid kan waarborgen. Door middel van inspecties kunnen de kunstwerken in stand gehouden worden. - Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid wordt verkregen door voldoende uitzich t bij bijvoorbeeld een brug. Zijn er stoplichten en/of slagbomen geplaatst bij een beweegbare brug, etc. - Sociale veiligheid Is een tunnel slecht verlicht? Is er veel graffiti op een brug te zien? Ligt er veel zwerfafval bij de brug? Als dit het geval is, k an de sociale veiligheid in het geding komen. De burger zal zich niet op het gemak voelen als hij door een slecht verlichte tunnel moet fietsen. Leefbaarheid De manier waarop de openbare ruimte is ingericht en wordt beheerd, heeft direct invloed op de beleving van gebruikers van die ruimte. Leefbaarheid is gelieerd aan veiligheid maar ook aan de volledigheid en esthetiek van de openbare ruimte. Bereikbaarheid Bereikbaarheid is tevens een belangrijke beleidsdoelstelling van de gemeente Langedijk. Voor een groot deel gaat het om de beschikbaarheid van infrastructuur, immers een afgesloten brug of weg maakt doorgaans onderdelen van de gemeente moeilijker bereikbaar. Een goede coördinatie van het onderhoud van infrastructuur helpt de bereikbaarheid te waarborgen en hinder te beperken. Verder moeten de ontsluitingswegen binnen de gemeente zoveel mogelijk toegankelijk zijn voor weggebruikers. Hierbij is goede afstemming van werkzaamheden met buurtgemeenten essentieel. Deze beleidsdoelstellingen zijn vertaald naar drie kerntaken, zie paragraaf 3.2.1.
1.1.4.
Integrale aanpak
Financieel gezien is het vaak voordeliger om een project integraal op te pakken. Dit houdt in dat de weg en het groen ook meegenomen wordt als bijvoorbeeld de riolering vervangen moet worden in een straat of in een hele wijk.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
5
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
1.1.5.
Interactief samenwerken
Binnen het beleid van de openbare ruimte staat de beleving van de gebruiker, de burger, centraal. W aar mogelijk neemt de gemeente Langedijk daarom bij belangrijke en invloedrijke keuzemomenten de wensen van de gebruiker mee. Hierbij is interactief werken met de dorpsbewoners essentieel. Om daar concreet invulling aan te geven werkt de gemeente Langedijk samen met professionele instellingen, bewoners en ondernemers binnen de zogenaamde dorpsplatforms.
1.1.6. Duurzaam onderhouden en duurzaam uitbreiden van de openbare ruimte Duurzaam onderhouden betekent het in stand houden van de openbare ruimte op het afgesproken kwaliteitsniveau met een lage milieubelasting en tegen zo laag mogelijke kosten (kortweg: efficiënt en doelmatig beheer). Hierbij worden kapitaalvernietiging en onveilige situaties te allen tijde voorkomen. Duurzaamheid en milieubelasting komen met name aan de orde bij de verdere uitwerking van het gekozen kwaliteitsniveau naar concrete onderhoudsm aatregelen, zie paragraaf 5.2. Ter illustratie de volgende keuzemogelijkheden bij onderhoud: bij vervangen van brugleuning kan gekozen worden voor FSC-hardhout, lokale houtsoorten of kunststof.
1.1.7.
Kwaliteit openbare ruimte
Het beheer en onderhoud heeft een grote en direct zichtbare invloed op het beeld en de kwaliteit van de openbare ruimte. Dit heeft effect op de manier waarop het beheer en onderhoud gedaan wordt. Door middel van het verrichten van adequa at onderhoud kunnen financiële middelen doelmatig en efficiënt gebruikt worden. Door de burger wordt de openbare ruimte in zijn geheel beoordeeld en niet per onderdeel. Om de kwaliteit van de openbare ruimte te kunnen definiëren, meten en te beoordelen, wordt binnen de gemeente Langedijk gebruik gemaakt van één beoordelingsmethodiek, namelijk de CROW publicatie 323 ‘Kwaliteitscatalogus Openbare ruimte’. Voor wegen, groen en water wordt gebruik gemaakt van kwaliteitsniveaus zoals + beschreven in de CROW publicatie 323. Er zijn vijf kwaliteitsniveaus, namelijk: A , A, B, C en D. Er worden drie kwaliteitsniveaus (A, B en C) uitgewerkt en financieel doorgereke nd. Het + is mogelijk om op een kwaliteitsniveau A te onderhouden echter is dit niet wenselijk vanwege de financiële consequenties. Zodoende wordt dit kwaliteitsniveau niet doorgerekend. Op kwaliteitsniveau D kan worden onderhouden, echter komt de veiligheid van de openbare ruimte in het geding waardoor dit kwaliteitsniveau niet wenselijk wordt geacht.
1.1.8.
Verantwoording en vaststelling
Het financiële hoofdstuk in dit beheerplan wordt vergeleken met de uitgangspunten uit het uitwerkingsplan van de strategische beheervisie. Grote verschillen hierin worden toegelicht. Eventueel nieuw beleid in dit beheerplan wor dt in het jaarlijks uitwerkingsplan opgenomen en door de raad vastgesteld. Investeringen worden ook opgenomen in het jaarlijkse uitwerkingsplan waarna de raad nut en noodzaak kan vaststellen om eventueel investeringen op het MIP (meerjaren investeringsplan ) te zetten. Beheerplannen worden vastgesteld door het college en de raad blijft sturen op hoofdlijnen.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
6
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
1.2.
Aanleiding
In de gemeente Langedijk is een groot aantal kunst werken aanwezig. Om al deze kunstwerken op een goede manier te onderhouden, wordt er elke vier jaar een beheerplan opgesteld.
1.3.
Doel
Dit beheerplan is geschreven voor de periode 2014 tot en met 2017. De omvang van de arealen wordt beschreven, de kwaliteit en leeftijd van de diverse onderdelen en de kosten die nodig zijn om de onderdelen op de g ewenste kwaliteit te houden. Juli 2012 is door de raad van de Gemeente Langedijk de strat egische beheervisie vastgesteld, waarin de huidige kwaliteitsniveaus beschreven worden en welke keuzen hierin gemaakt kunnen worden om in verband met bezuinigingen goe d overwogen keuzen te kunnen maken. Bij de strategische beheervisie wordt jaarlijks een uitwerkingsplan geschreven waarin een voorstel wordt gedaan voor nieuw beleid. Tevens worden de effecten van financiële wijziging op de openbare ruimte beschreven. Voor kunstwerken is in het uitwerkingsplan 2012 een bezuiniging voorgesteld. In dit plan is beschreven hoe de achteruitgang in kwaliteit acceptabel is om de taakstellende bezuiniging te behalen.
1.4.
Leeswijzer
Voor dit rapport wordt dezelfde opbouw gebruikt die voor de strategische beheervisie is toegepast. Dit houdt in dat in hoofdstuk 2 de onderdelen van de arealen worden beschreven: welke kunstwerken zijn er binnen Langedijk en in welke hoeveelheden. Alle kunstwerken (wordt nader uitgelegd in hoofdstuk 2) zijn geïnspecteerd en opgenomen in het beheerprogramma. Hoofdstuk 3is gewijd aan beheer en wat de belangrijke kaders en beleidspunten zijn. Een brug wordt onder andere geïnspecteerd op veiligheid, functionaliteit en uiterlijk. Echter door inwoners wordt een brug voornamelijk op zijn uiterlijk beoordeeld. In hoofdstuk 4 zijn de kwaliteitsniveaus weergegeven zoals vermeld in de CROW publicatie 323 ‘Kwaliteitscatalogus openbare ruimte’. Tevens wordt in dit hoofdstuk de kwaliteit van de diverse onderdelen beschreven en wat de consequenties zijn van het kiezen voor een ander kwaliteitsniveau. Het onderhouden van de beheerarealen op het gekozen kwaliteitsniveau heeft invloed op het onderhoudsbudget, dit wordt beschreven in hoofdstuk 5.
1.5.
Werkwijze
Het beheerplan kunstwerken is tot stand gekomen in een aantal stappen, namelijk : 1 Uitvoeren inspectie constructieve veiligheid 22 betonnen bruggen; 2 Uitvoeren inspectie constructieve veiligheid 17 kademuren; 3 Uitvoeren inspectie van de Broekersluis; 4 Uitvoeren inventarisatie kwaliteitsniveaus bruggen; 5 Analyse actueel beleid en vertalen nieuw beleid in een visie op beheer; 6 Berekenen benodigd budget voor drie kwaliteitsniveaus op basis van normen en kengetallen 7 Actualiseren technisch beheer, kwaliteitssysteem en beheerdoelen; 8 Opstellen inspectieplan, dotatie - en onttrekkingsplan; 9 Actualiseren meerjarenplanning.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
7
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
2. De openbare ruimte van Langedijk 2.1.
Wat is openbare ruimte
In de strategische beheervisie is de definitie voor openbare ruimte vertaald voor de gemeente Langedijk: ‘Onder de openbare ruimte wordt verstaan alle ruimtes en werken welke in eigendom en/of beheer zijn van de gemeente en welke direct of indirect invloed hebben op de leefomgeving. Het betreft hier zowel vrij toegankelijke als niet toegankelijke ruimtes en werken’.
2.2.
Beheerareaal
In dit beheerplan worden kunstwerken beschreven die in de openbare ruimte zijn opgenomen binnen de gemeentegrenzen van Langedijk. Onder kunstwerken vallen de volgende objecten: - Bruggen (beweegbaar, vaste brug hout, vaste brug beton, vaste brug s taal, metselwerk, vaarduikers en rechthoekige duikers); - Geluidswerende voorzieningen (geluidswal); - Tunnels; - Oevervoorzieningen (betonnen, houten, metselwerk, schanskorf en stalen kade); - Specials (vleermuizenverblijf, oeverzwaluwwand, ijsvogelwand); - Aquaduct; - Sluis; - Bootoverhaal; - Botenhelling; - Steigers; - Balkenlijn. In bijlage 1 is op kaart aangegeven waar alle kunstwerken zich bevinden. Zoals al beschreven in de inleiding, is voor dit rapport een aantal bronnen gebruikt: - Inspecties van bruggen, tunnels en o evervoorzieningen (opgenomen in het beheersysteem); - Inspectie broekersluis (2012); Tegelijkertijd met dit beheerplan wordt het beheerplan waterwerken opgesteld en aangeboden aan het college. Dit beheerplan wordt tegelijkertijd aangeleverd omdat kunstwerken en waterwerken met elkaar zijn verbonden en meerdere raakvlakken heeft. Onder het beheerplan waterwerken vallen de volgende objecten en werkzaamheden: - Ronde duikers (de vaarduikers en rechthoekige duikers vallen wel onder kunstwerken); Het verschil is dat een vaarduiker gebruikt kan worden door recreatievaart en een ronde duiker niet. - Beschoeiingen; - het baggeren van het buitengebied; - het schouwonderhoud van het buitengebied.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
8
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
2.3.
Areaalomvang
Bovenstaande objecten zijn in Tabel 1 weergegeven met het aantal objecten of het aantal meter (kades). Tevens is voor de bruggen aangegeven welke functie de brug heeft, namelijk: voor voetgangers, fietsers of auto’s. Bij de objecten die in meters worden weergegeven is tussen haakjes het aantal weergegeven. Tabel 1 - Areaalomvang
Areaal Grijs
Rubriek Bruggen
Type Aantal Beweegbaar 2 Vast hout 72 Vast beton 56 Vast staal 20 Metselwerk 4 Vaarduikers 4 Totaal bruggen 158 Duikers Rechthoekige duikers 31 Geluidswerende voorzieningen Geluidswal (2) 329 m Tunnel Fietstunnel 1* Oevervoorzieningen Betonnen kade (2) 471 m Houten kade (2) 105 m Metselwerk kade (10) 375 m Schanskorf kade (2) 62 m Stalen kade (3) 142 m Totaal kade (19) 1.155 m Specials Vleermuizenverblijf 1 Oeverzwaluwwand 1 IJsvogelwand 2 Aquaduct 1 Sluis 1 Bootoverhaal 1 Botenhelling 3 Kano overstapplaats 1 Steiger 31 Balkenlijn (1) 155 m *Er zijn binnen de gemeente drie tunnels, echter wordt maar één tunnel (Wagenweg)door de gemeente onderhouden, de andere tunnel s worden door de provincie onderhouden. Tabel 2 - Functie bruggen
Functie bruggen Voetgangers Fietsers Auto Totaal
Aantal 48 54 56 158
Dit beheerplan is voor de komende vier jaar geschreven, echter om een goed inzicht te krijgen in de investeringen die de komende jaren plaats gaan vinden, is hier een inzicht in gemaakt voor de komende tien jaar. Voor het gehele areaal is in Tabel 3 weergegeven hoeveel kunstwerken gebouwd zijn in een periode van telkens tien jaar. Het grootste deel van de kunstwerken is gebouwd tussen 1980 en 2010.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
9
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Tabel 3 - Bouwjaar alle kunstwerken per 10 jaar
Bouwjaar 1920 – 1930 1930 – 1940 1940 – 1950 1950 – 1960 1960 – 1970 1970 – 1980 1980 – 1990 1990 – 2000 2000 – 2010 ≥ 2010 Totaal
Aantal 2 3 6 3 2 22 40 48 86 42 254
Door middel van het beheersysteem en de theoretische levensduur van de verschillende kunstwerken zijn de verwachte vervangingen bepaald, beginnend in 2013 en eindigend in 2091. In deze circa 80 jaar zal het gehele areaal vervangen worden. In Tabel 4 is de technische theoretische levensduur per type kunstwerk weergegeven. Tabel 4 - Theoretische levensduur
Kunstwerk Beweegbare brug Houten brug Betonnen brug Stalen brug Metselwerk brug Vaarduiker Fietstunnel Houten kade Betonnen kade Sluis Bootoverhaal Houten steiger
Theoretische levensduur 80 jaar 40 jaar 80 jaar 60 jaar 80 jaar 80 jaar 80 jaar 40 jaar 80 jaar 80 jaar 70 jaar 40 jaar
Om een goed overzicht te krijgen, is vo or elke tien jaar in Tabel 5 weergegeven wat de totale vervangingskosten zijn. De vervangingskosten komen uit het beheersysteem; deze bedragen zijn inclusief VAT (voorbereiding, administratie en toezicht houden) à 17% en inclusief winst en risico (à 12%). Het vervangen van de sluis is hier nog niet in opgenomen, hier wordt een apart e paragraaf aan besteed, zowel in dit hoofdstuk als in hoofdstuk 5. Tabel 5 - Jaar van vervangen en vervangingswaarde
Vervangen in 2012 – 2020 2020 – 2030 2030 – 2040 2040 – 2050 2050 – 2060 2060 - 2070 2070 - 2080 2080 - 2090 Totale vervangingswaarde
Vervangingskosten
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
€ 196.100 € 430.080 € 6.258.560 € 3.762.080 € 3.164.000 € 7.424.480 € 3.204.320 € 8.503.040 € 32.942.660
10
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
2.3.1.
Sluis
De Broekersluis (zie Figuur ), gelegen aan de Sluiskade in Broek op Langedijk is de enige sluis in de gemeente die binnen het beheer en onderhoud valt van de gemeente. De schutsluis is rond 1940 gebouwd en heeft een t heoretische levensduur van circa 100 jaar.
Figuur 2 - Broekersluis
In 2011 en 2012 is de sluis geïnspecteerd. Deze inspecties hebben aangetoond dat er een aantal gebreken zijn aan de sluis, zowel technisch, functioneel als constructief. Met name de constructieve gebreken, een schimmelaantasting/bacterie in de houten funderingspalen, is een punt van aandacht. In 2006 is deze aantasting voor het eerst aangetroffen. De resultaten van het schimmelonderzoek van 2011 geven geen aanleiding tot directe maatregelen. Om de ontwikkeling van deze aantasting goed in beeld te brengen, en zo de risico’s in oog te houden, zal er over een aantal jaren (2016/2017) opnieuw een onderzoek worden uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek zullen uitwijzen of een diepgaand houtonderzoek noodzakelijk is. In de inspectie van 2012 zijn een aantal technische gebreken aan het licht gekomen. Met name problemen met de bediening van de deuren zorgt voor problemen en een verhoogd uitvalpercentage. De waargenomen gebreken zijn in het onderhoudsprogramma van 2012 en 2013 opgenomen en zullen worden opgelost. Naast de technische en constructieve gebreken is ook geconstateerd dat er een veiligheidsrisico is als gevolg van te korte trappen in de kolken. Binnen het onderhoudsprogramma van 2013 is gezocht naar een passende oplossing. D it risico is eind 2013 verholpen. De inspectie van 2012 geeft als algemeen beeld dat de sluis in matige staat verkeerd. Als de gebreken die geconstateerd zijn, worden opgelost in de onderhoudsprogramma’s, is de inschatting dat de sluis nog een restlevensduur heeft van 20 – 30 jaar. Het grootste risico is de schimmelinfectie/bacterie van de houten fundering. De resultaten van de nog uit te voeren schimmelonderzoeken kunnen aanleiding zijn om deze ingeschatte restlevensduur naar beneden bij te stellen.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
11
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
3. Beheer en beleid 3.1.
Wat is beheer
Beheer is de permanente zorg voor het langdurig in stand houden en het aanpassen aan zich geleidelijk wijzigende omstandigheden van een bepaald areaal. Hierbij vormen wet en regelgeving, beleidsdoelstellingen en andere overwegingen het kader waarbinnen het beheer uitgevoerd moet worden.
3.2.
Kaders 3.2.1.
Kerntaken van beheer
In de strategische beheervisie worden de kerntaken van beheer beschreven: - Beheerbaar uitbreiden van de openbare ruimte . Dit houdt in dat de openbare ruimte op een dusdanige manier uitgebreid dient te worden zodat het beheer goed plaats kan vinden. Door de gemeente worden er onder andere beheer eisen en beheervoorwaarden gesteld aan uitbreidingen van de openbare ruimte ; - In stand houden van de openbare ruimte, de kapitaalgoederen . Door het plegen van doelmatig en efficiënt onderhoud kunnen de onderdelen van de openbare ruimte op het gewenste kwaliteitsniveau (zie hoofdstuk 4) gehouden worden. Als er te weinig onderhoud wordt gepleegd aan bijvoorbeeld een brug, kan het voorkomen dat de geplande levensduur niet gehaald wordt. Dit betekend dat er sprake is van kapitaalsvernietiging, wat uiteraard voorkomen moet worden ; - Reguleren van het gebruik van de openbare ruimte. De openbare ruimte is niet iets wat vast staat, maar door de jaren heen flink verandert. Deze veranderingen kunnen ontstaan door aanpassingen van de functie van de openbare ruimte, wijzigingen in wet – en regelgeving, richtlijnen, beleid en kwaliteitseisen.
3.2.2.
Beheer en kwaliteit van de leefomgeving
De manier waarop het beheer en onderhoud plaats vindt, heeft een directe invloed op de beeldkwaliteit van een kunstwerk. Door middel van het verrichten van adequaat onderhoud kunnen financiële midde len doelmatig en efficiënt gebruikt worden. Zoals in de inleiding kort is toegelicht, is een aantal inspecties en inventarisaties gedaan. Door middel van deze inspecties en inventarisaties is de staat en kwaliteit van de kustwerken in kaart gebracht. De inspecties en inventarisaties van de bruggen, tunnels en oevervoorzieningen, het aquaduct en de steigers zijn opgenomen in het beheerprogramma en zijn leidend voor het opstellen van de onderhouds werkzaamheden voor deze onderdelen. Op de huidige kwaliteit en de uitkomsten van de diverse inspecties wordt in paragraaf 4.4 ingegaan. Inwoners en bezoekers van Langedijk zullen de diverse kunstwerken ook beoordelen, echter op een andere manier dan de inspecties soms zullen uitwijzen. Een tunnel kan bijvoorbeeld nog goed uit de inspecties komen op veiligheid en functionaliteit, maar door graffiti door de inwoners als onprettig worden ervaren. Als e r op kunstwerken bezuinigd gaat worden, zal het betekenen dat er vaker klachten zullen ko men en dat bewoners zich op sommige plekken wellicht minder prettig gaan voelen.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
12
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
3.3.
Beleidspunten 3.3.1.
Duurzaam onderhouden
Duurzaam onderhouden betekent niet alleen bijvoorbeeld de toepassing van FSC hout. Door middel van efficiënt en doelmatig gericht onderhouden, kan er ook gesproken worden van duurzaam onderhouden. Als er voldoende onderhoud gepleegd wordt, kan de bedoelde levensduur van een kunstwerk gehaald worden. Als er te weinig onderhoud wordt gepleegd, zal het kunstwerk minder lang meegaan. De speerpunten die de gemeente op energiegebied hanteert zijn duurzaam bouwen bij nieuwbouw, energiebesparing bij bestaande bouw en de voorbeeldfunctie van de gemeente (milieubeleidsplan).
3.3.2.
Interactief werken
Interactief werken door middel van de dorpsplatforms is van toepassing in dit beheerplan. De vier dorpsplatforms in Langedijk mogen prioriteren voor een gedeel te van het onderhoudsbudget.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
13
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
4. Beheer en kwaliteit 4.1.
Inleiding
Kwaliteitsniveaus worden gebruikt om voor (een deel van) de openbare ruimte de kwaliteit te beschrijven. In de CROW publicatie 323 ‘Kwaliteitscatalogus Openbare + ruimte’ worden vijf verschillende kwaliteitsniveaus gebruikt: A , A, B, C en D. Tabel 6 – Omschrijving en indicatie kwaliteitsniveaus
Kwaliteitsniveau + A A B C D
Omschrijving Zeer goed Goed Voldoende Matig Slecht
Indicatie kwaliteit Nagenoeg ongeschonden Mooi en comfortabel Functioneel Onrustig beeld, discomfort of enige vorm van hinder Kapitaalvernietiging, uitlokking van vernieling, functieverlies, juridische aansprakelijkstelling of sociale onveiligheid
De uitwerking van de beschreven (beeld)kwaliteitsniveaus is onderdeel van dit beheerplan. Dit geschiedt voor het grootste deel op basis van de technische kwaliteit van de verhardingen. De technische kwaliteit beïnvloed in beperkte mate de beeldkwaliteit maar is voornamelijk belangrijk om te voldoen aan de kerntaken veiligheid, bereikbaarheid en duurzaamheid. Daarnaast speelt de technische kwaliteit een belangrijke rol in de keuze van de meest efficiënte maatre gel.
4.2.
Kwaliteitsniveaus
Voor de inspecties van kunstwerken wordt gebruik gemaakt van de hierboven beschreven (beeld)kwaliteitsniveaus. De kwaliteitsniveaus worden nader toegelicht in bijlage 2 aan de hand van tabellen en foto’s uit Langedijk. In de tabellen wordt dezelfde opzet toegepast als in de beleidsdoelstelling gebruikt: veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid.
4.3.
Keuzevrijheid en nuances in praktijk
In bijlage 2 zijn de vijf kwaliteitsniveaus toegelicht die voor onderdelen van de openbare ruimte, toegespitst op kunstwerken, van toepassing zijn. + Voor het onderhouden van kunstwerken kan gekozen worden voor kwaliteitsniveau A , A, B en C. Voor kwaliteitsniveau D kan gekozen worden echter is dit geen wenselijk kwaliteitsniveau omdat er niet voldoende veilig heid gewaarborgd kan worden. De keuze voor een kwaliteitsniveau hangt van een aantal zaken af. W at zijn de effecten op de openbare ruimte van het gekozen kwaliteitsniveau en welke financiële middelen moeten hiervoor worden aangewend. Als er wordt gekozen voor een kwaliteitsniveau, kan het kwaliteitsniveau per locatie verschillen. Bijvoorbeeld op de doorgaande routes een hoger niveau dan de kunstwerken aan de randen van de gemeente.
4.4.
Huidige beeldkwaliteit
In de strategische beheervisie is beschreven dat het gemiddelde kwaliteitsniveau is ingeschat op B. Dit is een gemiddeld kwaliteitsniveau en beteken t dat er ook kunstwerken op een A en C niveau zijn. Om een beter beeld te krijgen van het kwaliteitsniveau van de kunstwerken, is er eind 2012 een inventarisatie gedaan naar het kwaliteitsniveau van alle bruggen. Deze kwaliteitsniveaus zijn bepaald aan de hand van Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
14
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
de schaalbalken zoals beschreven in de publicatie 323 CROW ‘kwaliteitskatalogus openbare ruimte’. Er is voor gekozen om dit jaar alleen een inventarisa tie te laten maken van het kwaliteitsniveau van de bruggen, omdat hiermee het grootste deel van het areaal kunstwerken is geïnventariseerd. + Van de158 bruggen bevind 22% van de bruggen zich op A niveau, 51% op A niveau, 24% op B niveau en 2% op C niveau en 1% op D niveau (brug bij het Oxhoofdpad in Broek op Langedijk). Omdat meer dan 50% van de bruggen zich op A niveau bevind, is het gemiddelde kwaliteitsniveau van de bruggen A. Er is ingeschat dat de overige kunstwerken zich gemiddeld op een kwaliteitsn iveau B bevinden. Het is een aanbeveling om het beeldkwaliteitsniveau van de overige kunstwerken ook te inventariseren. De huidige kwaliteit is momenteel zo hoog omdat er in de afgelopen 20 jaar veel nieuwe kunstwerken zijn toegevoegd aan het areaal of bestaande bruggen zijn vernieuwd. Deze kunstwerken bevinden zich daarom op een hoog niveau. Tevens is er een quickscan gedaan naar de constructieve veiligheid van 22 betonnen bruggen. Voor zover zichtbaar verkeren alle bruggen in een redelijke tot goede sta at van onderhoud. De schadebeelden bij alle bruggen zijn in het algemeen beperkt en betreffen met name kleine betonschades en lokaal uitspoeling van het talud bij/naast de landhoofden. Er zijn geen tekenen waargenomen tijdens de inspecties die duiden op overbelasting Naast de quickscan voor 22 betonnen bruggen zijn 17 kademu ren constructief geïnspecteerd. Hieruit is naar voren gekomen dat de kad emuur bij de Allemanskerk (metselwerk) en de Handelskade (metselwerk) aandacht vereist. Bij de Allemanskerk is kantelen van de kademuren geconstateerd. Daarnaast zijn er diverse scheuren waargenomen in het metselwerk evenals ontbrekende stenen. De kades zijn niet onder water geïnspecteerd waardoor het niet bekend is of er onder water ook schades aanwezig zijn. De algemene indruk over de onderhoudsstaat van deze twee kademuren is erg slecht. Bij de kademuur bij de Handelskade zijn meerdere scheuren waargenomen in het metselwerk, vermoedelijk het gevolg van ongelijkmatige zettingen. Beide kademuren vormen een risico waarmee rekening gehouden moet worden. De aanbeveling voor de kademuren worden in de conclusie verder uitgewerkt. Tevens worden deze twee kademuren opgenomen in het onderhoudsprogramma van 2013 /2014.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
15
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
5. Beheer en begroting 5.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de begroting en financiën omtrent het beheer van de openbare ruimte van Langedijk . In dit hoofdstuk worden de onderhoudswerkzaamheden opgesplitst in vier onderdelen zoals ook in de begroting voor het areaal kuns twerken is gedaan. Dit wordt verder toegelicht in paragraaf 5.2. In verband met de taakstellende bezuinigingen zijn er keuzen gemaakt, die invloed hebben op het beheer en onderhoud van de kunstwerken. Hierop wordt dieper ingegaan in paragraaf 5.3. In paragraaf 5.4 worden de financiële consequenties toegelicht van de taakstellende bezuiniging en wordt er een inzicht gegeven op de invloed van een hoger of lager kwaliteitsniveau.
5.2.
Onderhoudsmaatregelen 5.2.1.
Inleiding
Door middel van inspecties wordt inzichtelijk gemaakt wat voor onderhoud er aan de kunstwerken gedaan moet worden. Voor het beher en en opstellen van onderhoudswerkzaamheden van alle kunstwerken wordt gebruik gemaakt van het beheerprogramma en onderhoudstabellen. Door middel van dit beheerprogramma kan inzichtelijk gemaakt worden in welk jaar er welke onderhoudswerkzaamheden moeten plaatsvinden aan een kunstwerk. De onderhoudswerkzaamheden zijn opgesplitst in vijf vormen, namelijk: - Areaalmanagement en inspectie; - Storingsonderhoud; - Regulier onderhoud; - Groot onderhoud; - Facilitair en overig; - Vervanging.
5.2.2.
Areaalmanagement en inspectie
Areaalmanagement en inspectie omvat de veiligheids -, functionele-, technische- en constructieve inspecties, aanvullend onderzoek en het actueel houden van het beheersysteem. Tevens betreft dit het opstellen van beheerplannen, jaarplannen en integrale onderhoudsplannen. Hoewel er zo veel mogelijk naar gestreefd wordt om de verschillende in beheer zijnde objecten in orde te houden, kunnen door gebruik en veroudering gebreken ontstaan, die tot een gevaarlijke situatie of functieverlies leiden. Om dit soort tekortkomingen vroegtijdig op te sporen is er een inspectieprogramma opgesteld. In het inspectieprogramma is aangegeven welke asp ecten geïnspecteerd moeten worden en met welke frequentie. Voor kunstwerken bestaat het inspectieprogramma uit vier onderdelen, elk met een eigen frequentie, namelijk:
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
16
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Tabel 7 - Frequentie inspecties
Veiligheidsinspectie Functionele inspectie Technische inspectie Constructieve inspectie
Frequentie 2x per jaar 1x per 2 jaar 1x per 10 jaar Geen vaste frequentie
De constructieve inspectie heeft geen vaste frequentie en i s afhankelijk van de resultaten van de functionele inspectie. De verschillende inspectiesoorten kennen e lk hun eigen doel en resultaat, zoals hieronder toegelicht. Veiligheidsinspectie Deze inspectie is erop gericht om schades en onrechtmatigheden aan kunstwerken op te sporen die een gevaar kunnen opleveren voor de gebruikers van de openbare ruimte. Dit wordt geregistreerd en dient op korte termijn gerepareerd te worden. Deze inspectie kan uitgevoerd worden door een derde partij of door medewerkers van de eigen dienst. Kort gezegd, wordt tijdens een veiligheidsinspectie het gehele kunstwerken gecheckt op zichtbare schades en tekortkomingen. Het resultaat is een lijst van de geïnspecteerde kunstwerken waarop staat aangegeven op welke datum de inspectie heeft plaatsgevonden, wie de inspectie heeft uitgevoerd en of er schade is geconstateerd en zo ja, aan wie deze is doorgegeven. Ook als er geen schades zijn geconstateerd, moet dit gerapporteerd worden. Daarnaast moet aangegeven zijn wat de weersomstandigheden waren op het moment van de inspectie. Functionele inspectie De functionele inspectie heeft als doel om ernstige schade in kleine omvang te rapporteren zodat deze, los van het groot onderhoud aan de kunstwerken , gerepareerd kan worden. Het gaat hierbij om schade die niet direct ee n gevaar veroorzaakt voor de gebruikers maar die wel voor overlast zorgen of die het beeld van de openbare ruimte negatief beïnvloed. Het resultaat is een rapportage bestaande uit foto’s en tekst waarbij elke gerapporteerde schade is gefotografeerd en voorzien van een plaatsbeschrijvin g en een beschrijving van de geconstateerde schade. Technische inspectie De technische inspectie heeft als doel om op een relatief snelle en goedkope manier een beeld te creëren van de algemene onderhoudstoestand van de kunstwerken in de gemeente. Door de zichtbare schade te rapporteren en deze gegevens in te voeren in d e beheersoftware is het mogelijk om een voorspelling te doen van noodzakelijk onderhoud in de korte termijn (1-2 jaar). Vervolgens is het mogelijk om, aan de hand van de geconstateerde schades, gegevens met betrekking tot aanleg en uitgevoerd onderhoud uit het verleden een voorspelling te doen van schadeontwikkeling waardoor de mogelijkheid ontstaat om noodzakelijke onderhoudsmaatregelen voor de middellange termijn (3-5 jaar) op te stellen. Het resultaat van de technische inspectie is een rapportage met schadebeelden. Constructieve inspectie Als er nader onderzoek gewenst is na een functionele inspectie kan er een constructie ve inspectie plaats vinden. Het doel van een constructieve inspec tie, meestal in combinatie met een nader onderzoek als betonboringen en bijvoorbeeld een houtonderzoek, is om een nauwkeurige uitspraak te kunnen doen over de restlevensduur . Het resultaat van de constructieve inspectie is een rapport met een beschrijving van de constructie van het kunstwerk, een restlevensduurverwachting en een maatregelvoorstel.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
17
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
5.2.3.
Storingsonderhoud
Onder het storingsonderhoud valt het onderhoud dat van tevoren niet voorzien was zoals het oplossen van schade door vandalisme en het verwij deren van (aanstootgevende) graffiti. Jaarlijks wordt hiervoor een vast bedrag opgenomen in de begroting.
5.2.4.
Regulier onderhoud
Regulier onderhoud is het ‘kleinere’ onderhoud dat eens in het jaar, eens in de twee, vijf of tien jaar plaatsvindt. Onder regulier onderhoud vallen de volgende onderhoudswerkzaamheden: - Reinigen van het kunstwerk; - Graffiti verwijderen; - Conservering houten onderdelen; - Conservering staaloppervlak bijwerken; - Conservering leuning staal bijwerken; - Conserveren betonoppervlak ; - Conservering staaloppervlak vervangen; - Conservering stalen onderdelen vervangen; - Conservering stalen leuning vervangen; - Voegovergang, rubber vervangen; - Kitvoegafdichting vervangen; - Slijtlaag op houten dek/staal/kunststof vervangen; - Asfaltlaag op betonnen dek, bijwerken. Onder het regulier onderhoud vallen onder andere klachten en meldingen en ad hoc onderhoud. Ook wordt de onderhoudsbijdrage aan Prorail voor de spoorbrug in Sint Pancras bij het regulier onderhoud opgenomen.
5.2.5.
Groot onderhoud
Naast regulier onderhoud wordt er groot onderhoud uitgevoerd. Het groot onderhoud bestaat uit de onderhoudswerkzaamheden die over het algemeen een lagere frequentie hebben. Onder groot onderhoud vallen de volgende onderhoudswerkzaamheden: - Vervangen afvoerbuizen; - Voegwerk van het metselwerk geheel vervangen; - Houten leuning vervangen; - Houten beplanking (dek) vervangen; - Remmingswerk vervangen; - Wrijfgording vervangen; - Houten liggers vervangen; - Stalen leuning vervangen; - Slijtlaag op beton vervangen; - Asfaltlaag op betonnen dek vervangen.
5.2.6.
Facilitair en overig
Onder “facilitair en overig” vallen de onderdelen die niet onder de andere werkzaamheden vallen. Dit betreft de kosten voor: - De inhuur van de havenmeester/sluiswachter; - De opbrengsten van de haven- en schutgelden; - Kantoorkosten havenmeester; - Telefoniekosten van de havenmeester; - De elektriciteitskosten van de bootoverhaal.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
18
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
5.2.7.
Vervanging
Als een kunstwerk geheel vervangen wordt, wordt gesproken over een investering. Als een functiewijziging optreedt, wordt ook gesproken over een investering. Hiervan is sprake als bijvoorbeeld een fietsbrug wordt aangepast naar een brug waarvan ook auto’s gebruik kunnen maken. Het regulier en groot onderhoud wordt betaald vanuit het onderhoudsbudget. Vervangingen moeten opgevoerd worden op het Meerjaren Investerings Plan als een investering. Voor de komende tien jaar wordt verwacht dat er twee kunstwerken: een houten brug (vervangingskosten circa €70.000,-) en een houten steiger (vervangingskosten circa €90.000,-) vervangen moet worden, rond 2020. Dit valt buiten de periode van vier jaar waarvoor dit beheerplan is opgesteld.
5.3.
Strategische keuze in kwaliteitsniveau 5.3.1.
Taakstellende bezuiniging
Zoals al kort is toegelicht in de inleiding (paragraaf 1.3) is in juli 2012 de strategische beheervisie vastgesteld. Naast de strategische beheervisie is ook een uitwerkingsplan opgesteld. In dit uitwerkingsplan is de aanname gemaakt dat er vanaf 2015 jaarlijks €20.000,- structureel bezuinigd moet worden . In het door het college aangeboden voorstel voor de Programmabegroting 2014 is voorgesteld € 300.000,- extra te bezuinigen op het onderhoud van de openbare ruimte. Met dit voorstel wordt de taakstelling van 201 5 vervroegd naar 2014, zodat voor het areaal Kunstwerken vanaf al 2014 jaarlijks €20.000,- structureel bezuinigd moet worden. Ook is voorgesteld de begroting voor het sluisbeheer met € 25.000, - te verlagen, omdat ook de kosten met datzelfde bedrag worden b ijgesteld. Deze voorgestelde taakstellende bezuiniging en wordt in onderstaande paragrafen verder uitgewerkt.
5.3.2.
Keuze kwaliteitsniveau
De verwachting over bovenstaande taakstellende bezuiniging is dat deze wordt behaald en dat dit effect heeft dat het kwalite itsniveau B blijft. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat niet het gehele areaal meer op kwaliteitsniveau B onderhouden kan worden.
5.3.3.
Beheertoets
Een beheertoets is een belangrijk instrume nt bij de aanpassing of uitbreiding van de openbare ruimte. Een beheertoets kent twee invalshoeken, de financiële en de functionele. Functionele beheertoets Bij het ontwerpen van nieuwe infrastructuur is het van belang dat gekeken wordt naar mogelijke beperkingen in de beheerfase die een ontwerp teweeg kan brengen. Betrokkenheid van de toekomstig beheerder vanaf de start van het ontwerpproces is hierbij zeer wenselijk. Daarnaast is het belangrijk dat de ontwerper beschikt over een programma van eisen van de beheerder. In het technisch programma van eisen voor de openbare ruimte worden eisen gegeven voor aanpassingen of uitbreidingen aan de openbare ruimte. Als hiervan wordt afgeweken, moet dit goed onderbouwd worden. Hierdoor is vooraf duidelijk aan welke eisen het ontwerp dient te voldoen om adequaat en efficiënt beheer mogelijk te maken. Financiële beheertoets In het ontwerptraject van nieuwe infrastructuur is het van belang dat de kosten voor beheer en onderhoud van deze infrastructuur beken d zijn. Elke keuze in het
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
19
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
ontwerpproces, van materiaalgebruik tot inrichting, heef t invloed op de beheerkosten. Het is in elke fase van het ontwerptraject van belang dat de keuzes die gemaakt worden, weloverwogen zijn, ook op het gebied van beheerko sten. Dit is de reden waarom team beheer al voordat het voorlopig ontwerp is vastgesteld, sterk betrokken wil worden.
5.4.
Financiën 5.4.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk worden de financiën besproken die horen bij het beheren en onderhouden van alle kunstwerken. Door middel van goed beheer en onderhoud kan een kunstwerk zijn gehele levensduur volwaardig gebr uikt worden. In onderstaande paragrafen zullen de financiën toegelicht worden voor drie kwaliteitsniveaus, namelijk kwaliteitsniveau A, B en C . Gemiddeld bevinden de kunstwerken zich op een kwaliteitsniveau B. Als er (onder andere) met een lagere frequentie wordt onderhouden, kan een bezuiniging gerealiseerd worden, maar zal de kwaliteit hierdoor afnemen richting een C niveau. Als er (onder andere) met een hogere frequentie onderhoud gepleegd wordt, zal de kwaliteit hoogstwaarschijnlijk toenemen richting een A niveau. Aan de financiën omtrent de vervanging van de Broekersluis wordt een apart paragraaf gewijd. In de paragrafen voor de doorrekening van de drie kwaliteitsniveaus zijn wel de onderhoudskosten voor de sluis meegenomen. Er is vanuit gegaan dat de sluis de komende vier jaar nog niet vervangen wordt naar aanleiding van de inspectie van de sluis van 2012. In onderstaand overzicht worden de budgetten uit de begroting van 2014 op een rijtje gezet. Totaal uit Kunstwerken Waarvan voor onderhoud algemeen
€ 262.158,€ 154.102,-
Totaal uit Waterhuishouding Waarvan voor groot onderhoud kunstwerken
€ 290.722,€ 165.000,-
Totaal uit Recreatieve Voorzieningen Waarvan voor onderhoud Waarvan opbrengst haven- en schutgeld
€ 44.204,€ 27.299,minus € 10.275,-
Totaal uit Sluis Waarvan voor onderhoud Waarvan voor facilitair en overig Besparing sluisbeheer
€ € € minus €
69.067,7.335,60.206,25.000,-
In totaal is er vanaf 2014 jaarlijks €378.667,- voor het gehele areaal kunstwerken beschikbaar.
5.4.2.
Onderhoudscycli kwaliteitsniveau A, B en C
In de volgende paragrafen wordt door het aanpassen van de onderhoudsfrequenties bij bepaalde onderhoudsmaatregelen ee n voorstel gedaan voor de kwaliteitsniveaus A, B en C. Het grootste deel van de kunstwerken bestaat uit bruggen. Als eerste opzet is er daarom voor gekozen om de drie kwaliteitsniveaus door te rekenen door middel van het variëren in onderhoudsmaatregelen bij de in totaal 158 bruggen. Voor deze opzet zijn drie onderhoudsmaatregelen (vallen binnen het regulier onderhoud) gebruikt die gelden als een beeldbepalende maatregel en in mindere mate als een technische maatregel, zie Tabel 8. Deze onderhoudsmaatregelen hebben zodoende een kleinere invloed op de staat van het kunstwerk.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
20
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
Tabel 8 - Frequenties onderhoudsmaatregelen per kwaliteitsniveau
Onderhoudsmaatregel Reinigen object Conservering staaloppervlak bijwerken Conservering leuning staal bijwerken
Niveau A 1x per jaar 1x per 2 jaar 1x per 2 jaar
Niveau B 1x per jaar 1x per 5 jaar 1x per 5 jaar
Niveau C 1x per 2 jaar 1x per 10 jaar 1x per 10 jaar
In Tabel 9 is voor de drie kwaliteitsniveaus A, B en C weergegeven wa t de financiële consequenties zijn. Kwaliteitsniveau B is door de raad gekozen als niveau waarop onderhouden dient te worden. In onderstaande paragrafen worden de financiële verschillen tussen de niveaus A, B en C toegelicht en wo rdt er bekeken of er onderhouden kan worden op het kwaliteitsniveau B met de huidige en toekomstige financiële middelen. De ‘jaarlijks benodigd’ financiële middelen zijn berekend door de gehele levenscyclus van de divers typen kunstwerken te bekijken en terug te rekenen naar een jaarlijks benodigd budget. ‘Regulier onderhoud’ en ‘groot onderhoud’ zijn opgebouwd uit de kosten die uit het beheersysteem zijn gegenereerd. Het verschil tussen kwaliteitsniveau B en A is een verhoging van circa 18% in het jaarlijks benodigd budget. Dit verschil is verkregen door gebruik te maken van de verschillende frequenties zoals genoemd in Tabel 8. Het verschil tussen kwaliteitsniveau B en C is een verlaging van circa 15% in het jaarlijks benodigd budget. Tabel 9 – Verschillen kwaliteitsniveau A, B en C
Begroting
2014 €378.500
2015 €378.500
2016 €378.500
2017 €378.500
Jaarlijks benodigd
Kwaliteitsniveau A €453.000 €453.000
€453.000
€453.000
Jaarlijks benodigd
Kwaliteitsniveau B €395.000 €395.000
€395.000
€395.000
Jaarlijks benodigd
Kwaliteitsniveau C €345.000 €345.000
€345.000
€345.000
In Tabel 10 is voor de komende vier jaar aangegeven welke financiën benodigd zijn. In 2014 zijn meer financiële middelen benodigd dan in 2015 en 2016. Er is een groo t verschil tussen 2014 en 2015. Als alle onderhoudsmaatregelen elk jaar plaats vinden, zijn de jaarlijks onderhoudskosten elk jaar hetzelfde. Bij kunstwerken zijn nauwelijks jaarlijks terugkerende onderhoudsmaatregelen, waardoor de financiële verschillen per jaar groot kunnen zijn, zoals te zien is in tabel 10. In 2013 is nog een inhaalslag gemaakt (hoofdzakelijk groot onderhoud) en in 2014 wordt de locatie Allemanskerk (Oudkarspel) aangepakt. Bij de Allemanskerk zijn de kademuur en de twee bruggen toe aan groot onderhoud. Omdat nu nog niet gedetailleerd bekend is hoeveel hiervoor gereserveerd moet worden, is rekening gehouden met € 200.000,-. Bij het regulier onderhoud is ook rekening gehouden met een vergoeding van € 9.000,aan Prorail voor het onderhoud van de spoorbrug in Sint Pancras. Tabel 10 – Financieel overzicht kunstwerken komende vier jaar (excl. sluis)
A&I Storingsonderhoud Regulier onderhoud Groot onderhoud Facilitair en overig Totaal
2014 € 51.000 € 5.000 € 58.400 € 240.000 € 27.000 € 381.400
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
2015 € 31.000 € 5.000 € 45.100 € 3.500 € 27.000 € 111.600
2016 € 41.000 € 5.000 € 33.000 € 37.100 € 27.000 € 143.100
2017 € 31.000 € 5.000 € 223.200 € 40.700 € 27.000 € 326.900
21
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
In Tabel 11 zijn de kosten weergegeven voor het areaalmanagement en de inspecties voor de komende vier jaar. In 2014 en 2016 worden weer functionele inspecties uitgevoerd bij alle kunstwerken. Na de inspecties en het bijwerken van het beheersysteem moet het volgende beheerplan (2018 - 2021) opgesteld worden. Tabel 11 - Financiën areaalmanagement en inspecties
Jaar Veiligheidsinspectie bruggen en steigers Abonnement beheerpakket KIOS Functionele inspecties Bijwerken beheersysteem Beheerplan opstellen Herberekeningen betonnen bruggen Totaal kosten
2014 € 5.000 € 1.000 € 35.000 € 10.000 € 51.000
2015 € 5.000 € 1.000
2016 € 5.000 € 1.000 € 35.000
2017 € 5.000 € 1.000 € 5.000 € 20.000
€ 25.000 € 31.000
€ 41.000
€ 31.000
In tabel 12 zijn de facilitaire en overige kosten weergegeven . Tabel 12 - Financiën Facilitair en overige
Jaar Inhuur personeel Elektriciteit Telefonie Overige kosten Opbrengst sluis- en liggeld Totaal kosten
5.4.3.
2014 € 35.000 € 500 € 500 € 1.000 -/- € 10.000 € 27.000
2015 € 35.000 € 500 € 500 € 1.000 -/- € 10.000 € 27.000
2016 € 35.000 € 500 € 500 € 1.000 -/- € 10.000 € 27.000
2017 € 35.000 € 500 € 500 € 1.000 -/- € 10.000 € 27.000
Financiën voor het kwaliteitsniveau A
Momenteel bevinden de kunstwerken zich gemiddeld op een kwaliteitsniveau B. De kunstwerken zien er over het algemeen goed uit; echter als de kunstwerken op een hoger niveau onderhouden moeten worden, heeft dit financiële gevolgen. Om alle kunstwerken te kunnen onderhouden op een kwaliteitsniveau A, is er jaarlijks €453.000,- benodigd. Dit is een langjarig gemiddelde over de gehele levenscyclus van alle kunstwerken.
5.4.4.
Financiën voor het kwaliteitsniveau B
Uit bovenstaande tabel kan geconcludeerd worden dat jaarlijks €395.000,- benodigd is om alle kunstwerken op een niveau B te kunnen onderhouden. Jaarlijks is er €378.500,beschikbaar voor het verrichten van onderhoud aan de kunstwerk en. Als alle kunstwerken op een kwaliteitsniveau B onderhouden moeten worden, betekent dit dat vanaf 2015 een tekort is van €16.500,-. In het uitwerkingsplan van de strategische beheer visie is aangegeven dat de bezuiniging gehaald kan worden. Dit heeft echter tot gevolg dat niet het gehele areaal op een kwaliteitsniveau B onderhouden kan worden.
5.4.5.
Financiën voor het kwaliteitsniveau C
Voor het kwaliteitsniveau C is jaarlijks €345.000,- benodigd. Dit betekent dat er door te kiezen voor een kwaliteitsniveau C per jaar structureel € 33.500,- bezuinigd kan worden. De kunstwerken zullen er over het algemeen slechter uit gaan zien. Als na een aantal jaar de kwaliteit weer terug gebracht moet worden naar B, moet rekening gehouden worden met kosten die ten opzichte van de eerder behaalde be zuiniging gemiddeld twee keer zo hoog zijn.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
22
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
5.4.6.
Financiën sluis en haven
Onderstaande onderhoudskosten (Tabel 13) zijn meegenomen in de doorrekening van de kwaliteitsniveaus B, C en A. Tabel 13 - Onderhoudskosten Broekersluis
A&I Regulier onderhoud Groot onderhoud Totaal
2014 € 1.000 € 12.100 € 13.100
2015 € 3.000 € 7.100 € 10.100
2016 € 15.200 € 7.100 € 500 € 22.800
€ € € €
2017 10.300 19.500 39.900 69.700
De bediening van de sluis en het havenme esterschap wordt uitgevoerd door derden. In de begroting is hiervoor een bedrag opgenomen van € 35.000,00. Ook is in de begroting rekening gehouden met een opbrengst van € 10.000,00 voor de vergoeding voor het liggeld in de haven en het schutten van de slu is. De overige facilitaire kosten bedragen € 2.000,00. Deze kosten zijn opgenomen in tabel 10. In paragraaf 2.3.1 is beschreven dat de sluis tegen zijn einde levensduur loopt. De verwachting is dat de sluis voor 2042 vervangen moet worden. Dit hangt nog af van een volgend onderzoek in 2016/2017 naar de restlevensduur van de houten funderingspalen. Eind 2012 is een raming gemaakt voor het vervangen van de sluis. De vervangingskosten voor de sluis bedragen circa €2.500.000,- (prijspeil 2013). Voor de vervangingsinvesteringen van delen van de elektromechanische installaties is in 2014 € 7.700 benodigd. In 2016 is dat € 60.400 en in 2019 € 16.500. Deze bedragen moeten in het Meerjaren InvesteringsProgramma (MIP) worden opgenomen.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
23
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
6. Conclusie, aanbevelingen en risico’s Conclusie Vanuit de begroting zijn net niet voldoende financiële middelen om het gehele areaal op een kwaliteitsniveau B te kunnen onderhouden. Dit komt overeen met de uitgangspunten in het uitwerkingsplan van de strateg ische beheervisie waarin is aangegeven dat de huidige financiën voor een kleine teruggang in kwaliteitsniveau zullen zorgen, op de middellange termijn. Kwaliteitsniveau B is door de raad gekozen tijdens het vaststellen van de strategische beheervisie. Door te kiezen voor een kwaliteitsniveau C kan er jaarlijks vanaf 2015 € 33.500,- structureel worden bezuinigd ten opzichte van het beschikbare budget. Als er gekozen wordt voor een kwaliteitsniveau A zal er vanaf 2015 € 74.500,- meer gereserveerd moeten worden voor het onderhoud aan de kunstwerken. Risico’s en aanbevelingen Eind 2012 zijn inspecties uitgevoerd naar de constructieve veiligheid van 17 kademuren. Eind 2013 is aangevangen met het onderzoek naar de kade K01 (Dorpsstraat) bij de Allemanskerk. Op basis van de resultaten kan hier een gerichter hersteladvies over worden gegeven. Kade K03 (Handelskade) vertoont in eerste instantie geen grote schades, toch is het raadzaam om de constructie verder te onderzoeken. De constructie heeft een groot kerende hoogte, bij eventueel bezwijken zijn de gevolgen groot. Tevens is het vermoeden dat de constructie in het verleden al eens is versterkt waarbij de versterkingscapaciteit niet bekend is. Gezien de leeftijd en de risicoklasse wordt er geadviseerd om voor de constructie een archiefonderzoek uit te laten voeren in combinatie met een herberekening. Tevens zijn eind 2012 inspecties uitgevoerd naar de constructieve veiligheid van 22 betonnen bruggen. Geen enkele brug heeft op dit moment bij het huidige gebruik een verhoogd of hoog risico op bezwijken. Gezien het feit dat alle 22 geïnspecteerde bruggen verkeersbruggen zijn of belast kunnen worden door autoverkeer, is het advies om op termijn de bruggen door te rekenen. Eind 2012 is voor alle bruggen het kwaliteitsniveau bepaald, het is de aanbeveling om dit voor het gehele areaal kunstwerken te laten doen.
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
24
Beheerplan kunstwerken 2014 - 2017
7. Bijlagen 7.1.
Bijlage 1: overzichtstekening kunstwerken
A0 tekening
Gemeente Langedijk Status: Definitief d.d.19-11-2013
25
7.2.
Bijlage 2 Kwaliteitsniveau A + , A, B, C en D
A+
A
B
C
D
Er is geen zichtbare schade.
Er is incidenteel zichtbare schade, ≤ 5 gaten/scheuren per kunstwerk . ≤ 5% rotting/corrosie per kunstwerk en de voegovergang is niet groter dan 1 cm.
Er is hier en daar zichtbare schade, ≤ 15 gaten/scheuren per kunstwerk . ≤ 15% rotting/corrosie per kunstwerk en de voegovergang is niet groter dan 2 cm.
Er is redelijk veel zichtbare schade, > 15 gaten/scheuren per kunstwerk . > 15% rotting/corrosie per kunstwerk en de voegovergang is niet groter dan 3 cm.
Er is veel zichtbare schade, > 15 gaten/scheuren per kunstwerk . > 15% rotting/corrosie per kunstwerk en de voegovergang is groter dan 3 cm.