Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
Bas Moerkerke Hans van Oudheusden Gemeente Ridderkerk Afdeling Beheer & Uitvoering December 2013
Inhoudsopgave
1. Inleiding
3
2. Terugblik beheerplan 2009-2013
3
3. Stand van zaken 3.1 Klein onderhoud 3.2 Groot onderhoud 3.3 Vervanging/renovatie 3.4 Duurzaam beheer
3 3 3 4 4
4. Uitgangspunten
4
4.1 Wettelijk 4.2 Gemeentelijk 4.3 Afschrijvingsverordening
4 4 4
5. Areaal
5
6. Beheerprogramma 6.1 Inspecties 6.2 Klein onderhoud 6.3 Vandalisme/graffiti 6.4 Groot onderhoud 6.5 Vervanging/renovatie 6.6 Vaste kosten 6.7 Duurzaam beheer
5 5 6 6 6 6 6 6
7. Financiën
7
Bijlagen 1. Areaalgegevens 2. Globale planning volgens beheersysteem 3. Investeringen 2014-2034
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
2
1.
Inleiding
Voor het beheer en onderhoud van de civiele kunstwerken worden in een computerprogramma inventarisatie- en inspectiegegevens verwerkt. Dit programma berekent op basis van inspecties (meerjarig onderhoud), vast jaarlijks onderhoud en regulier onderhoud een (meerjaren)begroting. Voorafgaand aan de uitvoering vindt een zogenaamde maatregeltoets plaats. Hiermee wordt de uitvoering vastgelegd. De beleidsnotitie 2003-2007 is de basis voor het huidige beheer en onderhoud van de civiele kunstwerken. Op 6 november 2008 heeft de gemeenteraad met het beleidskader Duurzaam Beheer de kwaliteitsniveaus voor de openbare ruimte vastgesteld. Daarmee is vastgelegd hoe in Ridderkerk wordt gewerkt met beeldkwaliteit en is de kwaliteitsambitie (de gegarandeerde basiskwaliteit) beschreven en vastgesteld. Hiermee krijgen de inwoners een duidelijk beeld van wat zij van de openbare ruimte mogen verwachten en welke rol zij daarbij hebben, en weet de ambtelijke organisatie wat zij moet realiseren.
2.
Terugblik beheerplan 2009-2013
In 2010 is een nieuw beheersysteem aangeschaft, DG-Dialog van de Grontmij. In 2011 is een inventarisatie van de civiele kunstwerken uitgevoerd en zijn de onderheide duikers daar aan toegevoegd. In 2012 en 2013 is tegelijk met de globale inspecties een inventarisatie van de inspectieonderdelen gedaan. Driekwart van de civiele kunstwerken in beheer bij de gemeente is nu in het systeem ingevoerd en geïnspecteerd. De resterende 25 procent wordt in 2014 toegevoegd. Er zijn in de afgelopen jaren allerlei werkzaamheden uitgevoerd, zoals het vervangen van damwanden, steigers, bruggen en brugdekken, het herstellen en vervangen van trappen, betonreparaties, grootschalig schilderwerk en grootschalige schoonmaak.
3.
Stand van zaken
Hieronder wordt per onderwerp of onderhoudsmaatregel ingegaan op de stand van zaken van het onderhoud aan de civiele kunstwerken in de gemeente Ridderkerk. De beleidsnotitie 2003-2007 is daarbij het vertrekpunt.
3.1
Klein onderhoud
Op basis van de globale inspectie en jaarlijkse schouw wordt klein onderhoud uitgevoerd dat voornamelijk nodig is vanwege normale slijtage en veroudering van de kunstwerken.
3.2
Groot onderhoud
Als technisch uitgangspunt wordt voor het groot onderhoud veelal maximaal dertig procent van de vervangingswaarde aangehouden, afhankelijk van de kwaliteit van de overige onderdelen. Op basis van inspecties en aanvullend technisch onderzoek wordt berekend welke investeringen voor de korte en lange termijn nodig zijn om de civiele kunstwerken op het gewenste niveau van onderhoud te houden.
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
3
3.3
Vervanging/renovatie
Vervanging of renovatie van (delen van) een kunstwerk is noodzakelijk vanwege normale veroudering, calamiteiten, wijzigingen van functie, verwaarlozing (geen onderhoudsprogramma) of ontwerpfouten. Het vervangen van kunstwerken onder de € 10.000,- is opgenomen in het groot onderhoud. De onderheide duikers zijn opgenomen in het kunstwerkenbestand en de vervanging daarvan in de kredietenlijst. De bepaling van de resterende levensduur van de onderheide duikers vindt plaats in 2013-2014. Bij de globale inspectie is aan de duikers geen schade geconstateerd dus vooralsnog wordt gerekend met een levensduur van zeventig jaar. Dit betekent dat er binnen deze planperiode geen vervangingen zijn gepland.
3.5
Duurzaam beheer
Volgens het beleidskader Duurzaam Beheer voor de openbare ruimte moeten alle civiele kunstwerken voldoen aan een standaard beeldkwaliteit. Dit houdt in dat het kunstwerk maximaal 25 procent vuil of graffiti mag bevatten, dat tot 25 procent van de slijtlaag mag ontbreken en dat het tot veertig procent kaal mag zijn. De kosten voor het schoonmaken en verwijderen van graffiti zijn vanaf 2009 ondergebracht onder de post klein onderhoud.
4.
Uitgangspunten
4.1
Wettelijk
Alle kunstwerken waar gemotoriseerd verkeer overheen kan, moeten volgens de Wegenverkeerswet 1994 een draagkracht hebben voor verkeer tot en met 3,50 meter breed, 27 meter lang, 4,15 meter hoog, honderd ton totaalgewicht en twaalf ton aslast. Bij bruggen/dammen/duikers die hier niet aan voldoen, wordt een aslast-beperking ingevoerd. Van enkele kunstwerken binnen de gemeente Ridderkerk zijn geen berekeningen of tekeningen. Tijdens de inspecties is geen schade geconstateerd. Er kan gemakshalve vanuit worden gegaan dat de draagkracht van deze kunstwerken voldoet en er geen direct gevaar is. Er zal van deze kunstwerken een quick-scan worden uitgevoerd om vast te stellen of er mogelijk problemen zijn met de draagkracht. Kosten voor het onderzoek worden gedekt uit de advieskosten.
4.2
Gemeentelijk
De gemeenteraad heeft met het beleidskader Duurzaam Beheer de kwaliteitsniveaus voor de openbare ruimte vastgesteld. Ook voor de civiele kunstwerken is dit voor de komende jaren het uitgangspunt. Wet geluidhinder De geluidwerende constructies moeten voldoen aan gemeentelijk vastgesteld beleid. De geluidsbelasting wordt in opdracht van de afdeling Milieu periodiek getoetst. Als aanpassingen noodzakelijk zijn, zal de afdeling Milieu dit aangeven en het budget verzorgen. Het in stand houden van de geluidswerende constructies gebeurt binnen het beheer van de kunstwerken.
4.3
Afschrijvingsverordening
Voor de civiele kunstwerken geldt volgens de Gemeentelijke Afschrijvingsverordening een afschrijvingstermijn van twintig jaar.
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
4
5.
Areaal
In 2009 was het aantal civiele kunstwerken in beheer bij de gemeente Ridderkerk in totaal 205 stuks. In 2013 is dit opgelopen naar 266 stuks, waarvan er 52 worden beheerd bij andere beheeronderdelen (Wegen, Haven, Begraafplaatsen, Speelterreinen en Recreatiegebieden). Binnen het beheer van civiele kunstwerken is het areaal over de afgelopen vijf jaar uitgebreid met 37 stuks. Daaronder zijn achttien onderheide duikers, bouwkundige objecten met een civiele functie. De kosten voor het schoonhouden van de duikers vallen onder de waterhuishouding. De werkzaamheden worden door de waterbeheerder ingepland. De geplande uitbreiding van de openbare ruimte, zoals Waterland en het Van Pelt-terrein, heeft elf extra kunstwerken opgeleverd. Tot slot zijn met de inventarisatie acht ‘vergeten’ civiele objecten toegevoegd. De 214 objecten onder beheer van civiele kunstwerken zijn: - 84 vaste bruggen/viaducten; - 2 tunnels - 35 keermuren; - 31 dammen/duikers; - 4 geluidswerende constructies; - 43 dijktrappen; - 15 overige kunstwerken. Gemalen in tunnels In twee tunnels is een gemaal geplaatst voor het afvoeren van regenwater en droogpompen van de tunnelbak. Het beheer, onderhoud en de vervanging van deze gemalen wordt beschreven in het gemeentelijk rioleringsplan. De verlichting in de tunnels is opgenomen als onderdeel van de tunnel, het stroomgebruik is gekoppeld aan de pompen. De verlichting wordt onderhouden door de beheerder openbare verlichting. Ponton Fast Ferry Onder de overige kunstwerken valt het ponton van de Fast Ferry, waarvan de kosten op het budget van civiele kunstwerken zijn opgenomen. De havenmeester van Ridderkerk is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud. De openbare verlichting is opgenomen als onderdeel van het ponton. Toekomstige uitbreiding Op de nieuwbouwlocaties Het Zand, Cornelisland, Driehoek Het Zand en Nieuw Reijerwaard, en de begraafplaats en het Van Riebeekpark wordt voor de komende jaren een toename verwacht van in totaal tien bruggen, twee steigers en twee damwanden. Daardoor zal het bestand aan civiele kunstwerken toenemen van 214 naar 228.
6.
Beheerprogramma
6.1
Inspecties
Voor het beheer en onderhoud worden schouwinspecties en globale/visuele inspecties uitgevoerd. De schouwinspecties kunnen door de beheerder jaarlijks worden uitgevoerd. De regelmaat van globale/visuele inspecties hangt vooral af van de kwetsbaarheid van het kunstwerk, de complexiteit en de gevolgschade van bezwijken. Voor de globale/visuele inspecties wordt globaal het volgende schema aangehouden: één keer per jaar de uitkijktorens, één keer per drie jaar de bruggen, steigers, keermuren, kaden en (dijk)trappen en één keer per vijf jaar de viaducten, dammen, geluidswerende constructies en overige kunstwerken. De trappen en duikers worden door de beheerder geïnspecteerd tijdens de schouw. Trappen en duikers worden geïnspecteerd op visuele schades. Een externe inspectie geeft geen meerwaarde. De inspectie van de duikers vallen samen met het schoonmaak schema van de waterbeheerder. In geval van bij de globale/visuele inspectie geconstateerde schade, wordt desgewenst nader onderzoek uitgevoerd naar de kunstwerken die voor groot onderhoud en/of renovatie in aanmerking komen. Daaruit blijkt dan welke werkzaamheden er werkelijk verricht moeten worden.
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
5
6.2
Klein onderhoud
Het klein onderhoud wordt bepaald bij de schouwinspectie en projectmatig uitgevoerd.
6.3
Vandalisme/graffiti
Ongeveer twee keer per jaar wordt tegelijk met onderhoudswerkzaamheden een schoonmaakronde gedaan om graffiti in de gehele buitenruimte te verwijderen. Bij aanstootgevende graffiti wordt direct ingegrepen. In de fietstunnel aan de Benedenrijweg-Ringdijk is altijd veel graffiti gespoten. Doordat de tunnel wit is geverfd kan de graffiti direct na het aanbrengen worden verwijderd. Dit lik-op-stuk beleid is effectief en er wordt nu nauwelijks meer gespoten. Er zal worden gekeken of dit op andere locaties ook mogelijk is. Het schoonmaken van tunnels en viaducten is relatief duur. De schoonmaakkosten als gevolg van het beleidskader Duurzaam Beheer moeten daarom kritisch worden bekeken. Graffiti heeft nauwelijks invloed op de levensduur van het kunstwerk(onderdeel).
6.4
Groot onderhoud
De budgetten voor groot onderhoud worden door het computerprogramma Kunstwerkenbeheer gegenereerd op basis van onderhoudscycli, aangevuld met correctief onderhoud op basis van visuele inspecties en aanvullend technisch onderzoek.
6.5
Vervanging/renovatie
Vervanging of renovatie van (delen van) kunstwerken is noodzakelijk vanwege normale veroudering, calamiteiten, wijzigingen van functie (geen onderhoudsprogramma) of ontwerpfouten. Van alle kunstwerken die vanwege de levensduur op de vervangingslijsten stonden, is bij de globale inspectie een schatting gemaakt van de restlevensduur. Een gevolg hiervan is dat een groot aantal kunstwerken buiten de planperiode is gevallen. De nieuwe lijst is verwerkt in Bijlage 3 Overzicht investeringen 2014-2034. In dit overzicht zijn ook de vervangingen van elektrische en werktuigbouwkundige installaties voor tunnelgemalen opgenomen. Verder is naar aanleiding van de inspectie door het bedrijf Iv-Infra renovatie van de tunnel aan de Sportlaan als investering opgenomen. Afgelopen jaar zijn de onderheide duikers toegevoegd aan het kunstwerkenbestand. Enkele daarvan staan in de lijst van Bijlage 3. Naar deze kunstwerken wordt nader onderzoek gedaan om de restlevensduur te bepalen. Hiermee wordt de lijst met investeringen bijgewerkt.
6.6
Vaste kosten
Om de kwaliteit van de kunstwerken te handhaven is van de organisatie een inzet noodzakelijk van vijftig uur voor beleidsvoorbereiding en 420 uur voor beheer. Daarnaast zijn er vaste kosten in de exploitatiebegroting opgenomen voor huren, pachten, software en inspecties.
6.7
Duurzaam beheer
De schoonmaakkosten als gevolg van het beleidskader Duurzaam Beheer zijn opgenomen in de post klein onderhoud. Als proef is de fietstunnel Benedenrijweg-Ringdijk geschilderd en niet behandeld met een (dure) beschermlaag. Door het ontbreken van de beschermlaag kan graffiti snel door de wijkploeg worden overgeschilderd. De proef is geslaagd zodat graffitigevoelige objecten voortaan na de reguliere schoonmaakbeurt geschilderd kunnen worden zonder beschermlaag. Voor enkele niet geschilderde objecten brengt dit eenmalig extra schilderkosten mee.
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
6
7.
Financiën
De benodigde budgetten zijn ingedeeld ten laste van de exploitatie of als investering (te activeren) volgens de voorschriften van de BBV (Besluit, Begroting en Verantwoording). Het gehanteerde prijspeil is 2013. Rehabilitatie De benodigde budgetten (incl. twee gemalen en verlichting) voor investeringen (levensduurverlengend) ten laste van het investeringsprogramma zijn opgenomen in Bijlage 3 Overzicht Investeringen 2014-2034. Alleen de investeringen voor het product Civiele kunstwerken zijn opgenomen in dit overzicht. Benodigde budgetten voor dagelijks beheer en onderhoud van civiele kunstwerken ten laste van de exploitatie.
Exploitatie kosten 2014 Huren Kapitaallasten, Rente Kapitaallasten, Afschrijving Opslagkosten overhead (concernkosten)
2015
2016
2017
2018
€ 12.021,00
€ 11.176,00
€ 10.331,00
€ 9.486,00
€ 8.641,00
€ 18.788,00
€ 18.788,00
€ 18.788,00
€ 18.788,00
€ 18.788,00
Energiekosten telefoonkosten
€ 5.700,00
€ 5.700,00
€ 5.700,00
€ 5.700,00
€ 5.700,00
€ 400,00
€ 400,00
€ 400,00
€ 400,00
€ 400,00
Huren Onderhoud software Externe adviezen
€ 4.200,00 € 1.700,00 € 3.200,00
€ 4.200,00 € 1.700,00 € 3.200,00
€ 4.200,00 € 1.700,00 € 3.200,00
€ 4.200,00 € 1.700,00 € 3.200,00
€ 4.200,00 € 1.700,00 € 3.200,00
€ 4.100,00 pm pm pm pm pm pm € 34.967
€ 4.100,00 pm pm pm pm pm pm € 49.264
€ 4.100,00 pm pm pm pm pm pm € 34.967
€ 4.100,00 pm pm pm pm pm pm € 34.967
€ 4.100,00 pm pm pm pm pm pm € 34.967
2017
2018
inhuur wijkbeheer schoonmaken Realisatie voorbereiding Theo Post (gemalen) John Ridderhof Coördinator Hans Muntz (ponton) Hans van Oudheusden Totaal
Onderhoudskosten volgens beheersysteem Maatregel
omschrijving 2014
Grondwerken
stelpost
2015
2016
€ 5.000,00
€ 5.000,00
€ 5.000,00
€ 5.000,00
€ 5.000,00
klein onderhoud volgens beheersysteem
€ 42.500,00
€ 42.500,00
€ 42.500,00
€ 42.500,00
€ 42.500,00
groot onderhoud volgens beheersysteem
€ 49.500,00
€ 49.500,00
€ 49.500,00
€ 49.500,00
€ 49.500,00
€ 3.590,00 € 11.500,00
€ 3.590,00 € 11.500,00
€ 3.590,00 € 11.500,00
€ 3.590,00 € 27.500,00
€ 3.590,00 € 11.500,00
€ 4.950,00 € 3.750,00
€ 4.950,00 € 3.750,00
€ 4.950,00 € 3.750,00
€ 4.950,00 € 3.750,00
€ 4.950,00 € 3.750,00
€ 120.790,00
€ 120.790,00
€ 120.790,00
€ 136.790,00
€ 120.790,00
div. reparaties/onderhoud pompen/uren globale inspectie schoonm kleine kunstw. schoonm grote kunstw. Totaal
77 st 33st x € 150 3st x €1250
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
7
Bijlagen 1. Areaalgegevens 2. Globale planning volgens beheersysteem 3. Investeringen 2014-2034
Beheerplan Civiele Kunstwerken 2014-2018
8