Begroting 2012
Emmen, 8 september 2011
Inhoudopgave Pag. 1. Voorwoord door het bestuur…………………………………………………
3
2. Voorwoord door de algemeen directeur…………………………………
4
3. Financiering ……………………………………………………………………
6
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen Treasury-beheer Kasgeldlimiet Renterisiconorm Financiering Verbonden partijen Opmerkingen
4. Begroting……………………………………………………………………… 4.1 4.2
10
Financiële positie Programmabegroting
5. Toelichting op de programmabegroting…………………………………….
12
6. Risicoparagraaf ……………………………………………………………….
18
7. Meerjarenraming………………..……………………………………………
20
8. Toelichting meerjarenraming………………………………………………..
21
9. Vaststelling van de begroting 2012 ………………………………………….
24
Begroting 2012 EMCO-groep
2
Hoofdstuk 1
VOORWOORD BESTUUR
Het eerste halfjaar van 2011 stond grotendeels in het teken van de aangekondigde en uiteindelijk in april gepresenteerde Hoofdlijnennotitie Werken naar Vermogen van staatssecretaris de Krom, die vervolgens leidde tot nog steeds niet afgeronde discussies over het onderdeel sociale zekerheid in het bestuursakkoord. Alhoewel er nog veel onduidelijk is, is het zonneklaar dat de onderkant van de arbeidsmarkt ingrijpend zal worden gereorganiseerd en dat het niet overdreven is om te stellen dat de Sociale Werkvoorziening daarbij de twijfelachtige eer geniet om in de schijnwerpers te staan. Dit te meer omdat de afgekondigde drastische wijzigingen gepaard gaan met keiharde , o.i. niet of nauwelijks te compenseren, kortingen op de Rijkssubsidie. Leek het er bij de afsluiting van de jaarrekening 2010 nog op dat de EMCO-groep in no time op weg was naar een exploitatie, die structureel in de plus zat, inmiddels is dat perspectief als sneeuw voor de zon verdwenen en resteert slechts de constatering dat de uitgangspositie voor de toekomst aanmerkelijk beter is dan twee jaar geleden! De relatief omvangrijke sw populatie in onze regio, maakt dat de doorgevoerde en voorgenomen kortingen in absolute zin onevenredig hard aankomen bij ons bedrijf en daarmee bij onze gemeenten, die toch al geraakt worden door forse bezuinigingen. Tegelijkertijd bestaan er nog veel onduidelijkheden over het tijdspad, de volumeontwikkeling met het bijbehorende in 2012 vast te stellen verdeelmodel, de status en toekomst van de grote groep geïndiceerden op de wachtlijst en de toegang tot en beschikbaarheid van het voorgestelde transitiefonds. Bovenstaande laat onverlet dat het bestuur en de directie in nauwe samenspraak met de betrokken gemeenten alles op alles zetten en zullen zetten om zo adequaat mogelijk op de sombere ontwikkelingen in te spelen. Dit moge blijken uit de inrichting dit jaar van het Trainings en Diagnose Centrum, maar zeker ook uit de voorliggende begroting, die ondanks de eerdere korting op de rijkssubsidie en de nog steeds (weer) haperende economie, nog iets lager uitkomt dan de oorspronkelijke begroting voor 2011, waarin de subsidiekorting van € 1300,- per se nog niet was verwerkt!.….. Geen reden tot vreugde, want een tekort blijft altijd zuur, maar wel een positieve bevestiging van de eerder ingeslagen weg en een stimulans om hierop, samen met de betrokken gemeenten, verder te gaan! Evenals vorig jaar, is bij het Provinciaal Bestuur uitstel gevraagd en gekregen voor de vaststelling van de begroting. Dit om op diverse onderdelen (zoals de werkelijke omzetontwikkeling in de nog steeds stagnerende en door bezuinigingen geraakte economische ontwikkeling) meer duidelijkheid te verkrijgen en tot een betrouwbaarder raming te komen. Bovenal geldt echter dat bij de opstelling van deze begroting nog meer dan in voorgaande jaren op vele fronten onzekerheid troef is ….. om over de meerjarenraming dus maar niet te spreken!!
Begroting 2012 EMCO-groep
3
Hoofdstuk 2
VOORWOORD ALGEMEEN DIRECTEUR
Dat er in een jaar tijd veel kan veranderen is sinds de aanbieding van de vorige begroting, inmiddels wel glashelder! De organisatie van de gesubsidieerde arbeid – en zeker ook de Sociale Werkvoorziening – gaat met ingang van 2013 volledig op de schop, de Rijkssubsidie is inmiddels, als begin van een trend, fors verlaagd, de economie dreigt, alvorens echt op gang te komen, alweer te haperen en de eurocrisis wakkert alleen maar aan met alle onzekerheden vandien. Kortom, niet de eenvoudigste omgeving om een begroting, laat staan een meerjarenraming, in op te stellen. Ondanks deze weinig vrolijke vaststellingen, komt de voorliggende begroting uit op een tekort van € 1.290.000,-, hetgeen vrijwel hetzelfde is als de oorspronkelijke begroting voor 2011 ….waarmee de korting van 2,5 miljoen naadloos is verwerkt. Een goede prestatie van het bedrijf en mede te danken aan de nauwe samenwerking met de gemeenten! Aangezien, zoals inmiddels gebruikelijk, de begroting en meerjarenraming van een duidelijke toelichting zijn voorzien (waarbij de toelichting bij de meerjarenraming en risicoparagraaf , gezien de complexiteit en onzekerheid, flink is uitgebreid) zal hierna slechts in hoofdlijnen worden toegelicht. De concept begroting blijft een voortzetting en, waar mogelijk, intensivering van het beleid om de kosten te beheersen en verlagen en de omzet te vergroten/behouden zonder de realiteit uit het oog te verliezen. Uiteraard wordt binnen het redelijke, gezien de sombere perspectieven, extra kritisch gekeken naar verdere kostenreductie en de omvang van de ambtelijke formatie. Aangezien de grote inhoudelijke veranderingen en nog forsere kortingen zich vanaf 2013 zullen voltrekken en er in deze nog talloze onzekerheden bestaan, die in de loop van 2012 hopelijk zullen worden geconcretiseerd, zullen we de komende periode, samen met de aangesloten gemeenten, hard nodig hebben om ons nader te bezinnen en vallen ingrijpende maatregelen niet uit te sluiten. De totale netto opbrengsten laten ten opzichte van de begroting 2011 een stijging zien van € 400.000,- en laten op alle fronten – behalve om verklaarbare redenen bij de bouw – een meer of minder grote stijging zien. Hierin speelt zeker een rol dat zowel bij de commerciële als de gemeentelijke opdrachtgevers het vertrouwen in de EMCO-groep aanzienlijk is toegenomen met alle positieve gevolgen vandien. Een niet onbelangrijke, inhoudelijke en financiële rol is hierin weggelegd voor het Trainings en Diagnose Centrum (T.D.C.) dat gezamenlijk met de gemeenten Borger Odoorn en Emmen is opgezet en dat een wezenlijke stap vormt in de verdere ontwikkeling naar een breed werkleerbedrijf. Zoals uit de begroting blijkt, worden de kosten goed beheerst, terwijl bij de loonkosten Wswpersoneel nog wezenlijk voordeel is geboekt doordat meer dan 100 werknemers, als gevolg van actief beleid daarop, de indicatie ernstig hebben gekregen en op het collectief vervoer nog eens flink wordt bespaard door dit in eigen beheer uit te voeren. Wel moet opgemerkt worden dat , conform het werkgeversstandpunt in de CAO-onderhandelingen, geen Wsw loonsverhoging is meegenomen! Iedere eventuele stijging gaat volledig ten laste van het tekort, omdat de staatssecretaris meerdere malen expliciet heeft aangegeven ev. loonkostenstijgingen op geen enkele wijze te zullen compenseren. Uiteraard worden de activiteiten om de efficiency te verhogen en de kosten te verlagen onverminderd voortgezet. Samenvattend Na de forse structurele subsidiekorting van € 1300,- per se in 2011, het uitblijven van iedere vorm van compensatie van sw loonkostenstijgingen en de beëindiging van de bonus begeleid werken, zou het een illusie (maar wel een diep gekoesterde wens) zijn om een begroting zonder tekort te kunnen presenteren.
Begroting 2012 EMCO-groep
4
Tegen deze achtergrond is het resultaat van de voorliggende begroting - die ondanks alles nog de beste is sinds 2002 - eigenlijk boven verwachting en een bevestiging om door te gaan op de ingeslagen weg. Dit laat onverlet dat de bijgevoegde meerjarenraming, hoe onzeker ook, een uiterst somber perspectief laat zien, dat van alle betrokkenen nog veel zal vragen en in de reguliere bedrijfsvoering niet is op te vangen.
Begroting 2012 EMCO-groep
5
Hoofdstuk 3: FINANCIERING
3.1 Weerstandsvermogen De verwachting is dat de EMCO-groep het boekjaar 2011 zal afsluiten met een verlies van ongeveer €1.000.000,--. De (aangepaste) begroting geeft een verlies aan van € 2.589.000,-De aangesloten gemeenten financieren dit verlies echter op basis van voorschotten die gebaseerd zijn op de oorspronkelijke begroting van € 1.387.000. Voor 2012 is een exploitatieverlies geraamd van € 1.291.000,--. In de meerjarenraming zullen de tekorten verder oplopen als de bezuinigingsplannen van het kabinet doorgaan. De Rijksbijdrage per se zal teruglopen van € 25.758 naar respectievelijk € 24.768 in 2013, € 23.200 in 2014 en € 22.050 in 2015. Op basis van de huidige volumetoewijzing van 1.540 se’s betekent dit dat er in 2015 een bedrag van € 5.700.000 wordt gekort. Het spreekt voor zich dat dit soort bedragen vanuit de exploitatie niet kunnen worden terugverdiend. Deze verliezen zullen door de deelnemende gemeenten moeten worden betaald. De financiële betrouwbaarheid van de meerjarenraming is gezien de onbekendheid met de Haagse toekomstplannen en de voortwoekerende economische recessie, uiterst betrekkelijk. 3.2 Onderhoud kapitaalgoederen Het onderhoud aan de kapitaalgoederen van de EMCO-groep wordt door de onderhoudsdienst deels in eigen beheer uitgevoerd en deels uitbesteed aan externe bedrijven of specialisten. Het onderhoud kan worden uitgesplitst naar diverse vormen: - werktuigbouwkundig onderhoud; - elektrotechnisch onderhoud; - bouwkundig onderhoud. Voor registratie en herkenning van productiemiddelen wordt een middelenbeheersysteem gehanteerd. Middels dit systeem worden onder meer onderhoudsfrequenties, wettelijke keuringen, inspecties en machinegegevens geregistreerd. 3.3 Algemeen Met ingang van 1 januari 2001 is de Wet Financiering Lagere Overheden (Wet FILO) vervangen door de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO). Beide wetten hebben de treasury van gemeenten en overheidslichamen tot onderwerp. Treasury is het sturen en beheersen van, verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Op grond van de nieuwe wet is de EMCO-groep verplicht om zowel in de begroting als in de jaarrekening een zogenaamde treasury-paragraaf op te nemen, waarin verantwoording over het treasury-beleid wordt afgelegd. 3.4 Treasury-beheer De EMCO-groep heeft een laag risicoprofiel, doordat de rentepercentages van vrijwel alle langlopende leningen voor een lange tijd vast liggen en geen gebruik wordt gemaakt van derivaten.
Begroting 2012 EMCO-groep
6
3.5 Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet wordt berekend door een (vastgesteld) percentage van de totale begrote bedrijfslasten van de EMCO-groep te nemen. De netto vlottende schuld per kwartaal is het gemiddelde van de standen van deze schuld op de eerste en laatste dag van het desbetreffende kwartaal. In het volgende overzicht wordt de werkelijke omvang van de kasgeldlimiet getoetst aan de wettelijke norm overeenkomstig de Wet FIDO.
Omschrijving (Bedragen x € 1.000) Omvang van de begroting per 1 januari (=grondslag)
2012
2012
2012
2012
1e kw
2e kw
3e kw
4e kw
65.685
65.685
65.685
65.685
1 Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag
8,2%
8,2%
8,2%
8,2%
in een bedrag
5.386
5.386
5.386
5.386
-
-
-
-
2 Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden korter dan 1 jaar Schuld in rekening courant Gestorte gelden door derden korter dan 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld 3 Vlottende middelen Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar
5
5
5
5
344
878
626
465
-
-
-
-
4 Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld
(2-3)
-349
-883
-631
-470
Toegestane kasgeldlimiet
(1)
5.386
5.386
5.386
5.386
Ruimte (+) c.q. overschrijding (-)
(1-(2-3))
5.735
6.269
6.017
5.856
Begroting 2012 EMCO-groep
7
3.6 Renterisiconorm
De renterisiconorm wordt berekend door een (vastgesteld) percentage van het totaal van de vaste schuld van de EMCO-groep bij aanvang van het jaar te nemen. Deze norm wordt getoetst aan de werkelijke vaste schuldpositie, waarbij telkens de stand aan het begin van het jaar wordt genomen. Het volgende overzicht brengt de renterisico’s voor de vaste schuld in relatie tot de renterisiconorm volgens de Wet FIDO in beeld.
Omschrijving
(bedragen x € 1.000)
2012
2013
2014
2015
Basisgegevens 1a Renteherziening op vaste schuld o/g
-
-
-
-
1b Renteherziening op vaste schuld u/g
-
-
-
-
2 Netto renteherziening op vaste schuld 3a Nieuwe aangetrokken vaste schuld 3b Nieuwe verstrekte lange leningen
-
-
-
-
1.747
1.747
1.596
1.505
-
-
-
-
4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld
1.747
1.747
1.596
1.505
5 Betaalde aflossingen
1.747
1.747
1.596
1.505
6 Herfinanciering
1.747
1.747
1.596
1.505
7 Renterisico op vaste schuld
1.747
1.747
1.596
1.505
11.140
11.140
11.140
11.140
20%
20%
20%
20%
2.228
2.228
2.228
2.228
481
481
632
723
Renterisiconorm 8 Stand van de vaste schuld per 1 januari 9 Het bij Min. Regeling vastgesteld % 10 Renterisiconorm berekend (8*9)
Toets renterisiconorm 11 Ruimte (+) c.q. overschrijding (-) (10-7)
3.7 Financiering Door middel van het onderstaande overzicht wordt inzicht gegeven in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen leningen.
Omschrijving
(bedragen x € 1.000)
Bedrag
Gemiddelde rente
Stand per 1 januari 2012 Nieuwe leningen Aflossingen
11.140 1.747 -1.747
3,90%
Stand per 31 december 2012
11.140
3,94%
Begroting 2012 EMCO-groep
8
3.8 Verbonden partijen De EMCO-groep is enig aandeelhouder van M-Flex BV. In deze BV wordt ongesubsidieerd personeel, dat bij de EMCO-groep werkzaam is, verloond. De salariskosten worden 1 op 1 doorberekend aan EMCO. Daarnaast wordt er in het kader van het gemeentelijk arbeidsmarktbeleid een aantal inwoners een leerwerktraject aangeboden. M-Flex stuurt hiervoor een factuur aan de betreffende gemeente. De directie en het Dagelijks Bestuur van de EMCO-groep vormen ook de directie en het Dagelijks Bestuur van de Stichting RAP. De Stichting RAP heeft echter een eigen begroting en jaarrekening. De EMCO-groep brengt de uitvoeringskosten van de werkzaamheden die ze voor de stichting verricht in rekening bij de Stichting RAP. Stichting RAP sluit hierdoor af met een exploitatiesaldo van ongeveer nihil. 3.9 Opmerkingen Bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op het gegeven dat de beoogde subsidiebedragen, welke sinds 01-01-2008 van de deelnemende gemeenten worden ontvangen, per de 15e van iedere maand op de bankrekening van de EMCO-groep staan. In bovenstaande overzichten wordt in 2012 een nieuwe langlopende lening aangegaan voor € 1.747.000,--. Voor de jaren daarna wordt aangenomen dat, gezien de bedrijfsresultaten een uitbreiding van de leningportefeuille met het bedrag van de aflossing noodzakelijk is.
Begroting 2012 EMCO-groep
9
Hoofdstuk 4: BEGROTING
4.1 Financiële positie Balans (x € 1.000,--) 31-12-2012
01-01-2012
Activa
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
Eigen vermogen 10.645 48
Vlottende activa Voorraden Uitzettingen Liquide middelen Overlopende activa
Totaal
31-12-2012
01-01-2012
Passiva
1.500 3.500 465 750
16.908
-
-
10.605 73
1.500 3.500 980 750
Voorzieningen
1.000
1.500
Vaste passiva Leningen o/g
11.140
11.140
2.268 2.500
2.268 2.500
16.908
17.408
Vlottende passiva Overige schulden Overlopende passiva
17.408
Het verlies ad € 1.291.000,-- is niet opgenomen in de balans omdat dit gedurende het jaar door de deelnemende gemeenten wordt vergoed. Het bedrag onder voorzieningen bestaat voornamelijk uit de reorganisatievoorziening. Kasstroom uit operationele activiteiten Aanpassingen voor Investeringen vaste activa Afschrijvingen vaste activa
-1.200 1.160 -40
Veranderingen in werkkapitaal Voorraden Uitzettingen Overlopende activa Voorzieningen Overige schulden Overlopende passiva
-500 -500
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opname lening o/g Aflossing leningen o/g Aflossing financiële vaste activa
1.747 -1.747 25 25
Mutatie liquide middelen Liquide middelen Stand per 1 januari 2012 Stand per 31 december 2012 Mutatie liquide middelen
Begroting 2012 EMCO-groep
-515
980 465 -515
10
4.2 Programmabegroting (x € 1.000)
Omschrijving
Omzet Voorraadmutaties Bruto bedrijfsopbrengsten Kosten grondstoffen
begroting 2012
begroting 2011
realisatie 2010
24.489
22.196
23.011
24.489 -10.000
22.196 -8.039
23.011 -9.412
Totaal netto opbrengsten Verhuur onroerend goed
14.489 225
Totale opbrengsten Loonkosten Wsw-personeel Overige personeelskosten Wsw Salariskosten ambtelijk personeel Afschrijvingskosten activa Dienstverlening derden Overige bedrijfskosten Diverse lasten Rentelasten Diverse baten
14.156 158
14.714
13.600 280
14.314
13.880
42.597 1.557 5.121 1.160 1.500 3.315
43.227 1.682 5.241 1.270 1.345 3.295
43.986 1.620 5.004 1.174 1.034 3.144
435
430
433 -267
Bedrijfs- en financieringslasten
55.685
56.491
56.127
Bedrijfsresultaat (nadelig)
40.971
42.176
42.247
Rijksbijdragen
39.680
39.588
42.274
-1.291
-2.589
26
1.291
2.589
394
0
0
420
Buitengewone baten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Gemeentelijke bijdrage Resultaat
420
Dotatie aan bestemmingsreserve Resultaat na bestemming
Begroting 2012 EMCO-groep
0
0
0
11
Hoofdstuk 5: TOELICHTING OP DE PROGRAMMABEGROTING (x € 1.000)
Netto opbrengsten
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
Vestiging Emmen
6.858
6.728
5.703
Vestiging Coevorden
1.100
1030
1.101
Groen Emmen
3.200
3.150
3.302
Groen Coevorden
2.350
2.250
2.420
Groenmontage
480
464,5
422
Bouw
501
533,7
653
14.489
14.156
13.600
225
158
280
14.714
14.314
13.880
1.447
1.467
1.460
10.168
9.757
9.505
Verhuur onroerend goed Totale opbrengsten
Opbrengsten per fte (excl. Begeleid Werken) Aantal fte's Opbrengst per fte
De netto opbrengsten, die op alle fronten, behalve bij de bouw, een toename kennen, laten ten opzichte van de begroting 2011 een stijging zien van € 400.000,-- ofwel 2,8%; . Ten opzichte van de realisatie 2010 is de stijging € 834.000,-- ofwel 6%. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door het Poortprogramma waar de opbrengsten ten opzichte van 2010 met € 739.000 zijn toegenomen. Doordat de gemeenten de EMCO-groep steeds meer zien als een instrument om inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt binnen de EMCO-groep te trainen wordt er door beide partijen steeds intensiever samengewerkt. Gezamenlijk met de gemeente Borger-Odoorn en Emmen is bijvoorbeeld in de vestiging aan de Abel Tasmanstraat het Trainings- en Diagnose Centrum (T.D.C.) opgezet. Vanuit dit centrum wordt aan inwoners met een Wwb uitkering een breed traject aangeboden om werkervaring op te doen en de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. De opbrengsten van de groenvestigingen zijn ten opzichte van de begroting 2011 iets toegenomen ondanks de diverse bezuinigingen die de gemeenten van het Rijk krijgen opgelegd. Aangezien de EMCO-groep, door de forse kortingen op de Rijkssubsidie in de afgelopen jaren, het komende jaar op een exploitatietekort zal uitkomen, heeft het doorschuiven van bezuinigingen door de gemeenten naar EMCO geen zin, omdat hierdoor het verlies toe zal nemen waardoor er per saldo een hogere bijdrage in het verlies door de gemeenten zal moeten worden betaald, terwijl daar geen werkzaamheden tegenover staan. Bij de vestiging Bouw is de economische ontwikkelingen rond de huizenmarkt goed te merken. Daarnaast is het steeds moeilijker om vakbekwaam personeel te krijgen om de werknemers, die uitstromen naar hun pensioen, te vervangen. Hierdoor moet er steeds vaker extern personeel worden ingehuurd waardoor de opbrengsten dalen. Per fte (=fulltime arbeidsplaats) is de toename ten opzichte van de begroting 2011 4,2%.
Begroting 2012 EMCO-groep
12
Het uitgangspunt voor de begroting 2012 is mede gebaseerd op de realisatie over het eerste halfjaar van 2011 en de te verwachten ontwikkeling in de komende maanden waarbij er veel en toenemende onzekerheid is over de economische ontwikkeling (wel of geen terugkerende recessie) en de vertaling van de gemeenten van de door het Kabinet reeds opgelegde en mogelijk nog volgende bezuinigingen. De geraamde opbrengsten van de industriële vestigingen zijn weer iets toegenomen. De economie herstelde zich enigszins in de tweede helft van 2010 waarbij dit herstel zich voortzette in de 1e helft van 2011. De divisie Industrie is sterk afhankelijk van dit herstel; bij de opstelling van de begroting zijn we er vanuit gaan dat er geen nieuwe recessie zal komen ondanks het feit dat er op meerdere fronten druk gespeculeerd wordt over een aankomende “dubbele dip”.
Loonkosten Wsw-personeel Aantal fte's Loonkosten per fte (in euro's)
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
42.597
43.227
43.986
1.447
1.467
1.460
29.436
29.466
30.122
Loonkosten Wsw-personeel De post Wsw-loonkosten is ten opzichte van de begroting 2011 salderend met € 630.000,-- gedaald. Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2011 werknemers actief zijn geherindiceerd waardoor er meer dan 100 werknemers de indicatie “ernstig” hebben gekregen. Hierdoor hoefden er 20 fte’s minder te worden begroot waardoor er op de loonkosten € 588.000 kon worden bespaard. Door dit beleid is het subsidieresultaat -uiteraard los van de opgelegde kortingen- sterk verbeterd t.o.v. het verleden. Daarnaast is het kabinet voornemens om per 1 januari 2012 het spaarloon af te schaffen waardoor de loonbelastingeindheffing van 25 % niet meer betaald hoeft te worden. Hierdoor wordt er een bedrag bespaard van € 67.000. De CAO van de Wsw is per 1 februari 2011 beëindigd. Aangezien het kabinet fors snijdt in de Rijkssubsidie is er geen ruimte voor een loonsverhoging. Het VNG heeft dit inmiddels ook kenbaar gemaakt aan de vakbonden die het hier niet mee eens zijn. In de begroting is geen rekening gehouden met een loonsverhoging voor het Wsw personeel. Indien er toch een loonsverhoging wordt overeengekomen betekent dit dat voor iedere procent dat de lonen worden verhoogd er ruim € 400.000 aan Wsw loonkosten bij zullen komen. Ook de pensioenpremies zijn op hetzelfde niveau gehouden.
Begroting 2012 EMCO-groep
13
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
Overige personeelskosten Wsw
1.557
1.682
1.620
Aantal fte's
1.447
1.467
1.460
loonkosten per fte (in euro's)
1.076
1.147
1.109
Overige personeelskosten Wsw Door het collectief vervoer in eigen beheer uit te voeren wordt in 2012 een besparing bereikt ten opzichte van 2010 van € 135.000. Hierdoor zullen deze kosten nog € 65.000 bedragen (een fractie van de ruim drie ton in het recente verleden). Verder vallen o.a. reiskosten woonwerkverkeer (€ 390.000), Bedrijfsgeneeskundige Zorg (€ 154.000,--), kosten voor werkkleding (€ 170.000,--), vakbondsbijdrage (€ 25.000,--) en kosten voor een kerstpakket (€ 75.000) onder deze post. Tevens is hierin opgenomen de loonkostensubsidie voor Begeleid Werken (€ 640.000,--). Salariskosten ambtelijk personeel
Salariskosten ambtelijk personeel Overige personeelslasten ambtelijk Totaal salariskosten ambt. personeel Aantal fte's loonkosten per fte (in euro's)
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
5.052
5.136
4.920
70
105
84
5.121
5.241
5.004
88
91
90
58.090
57.353
55.450
Salariskosten ambtelijk personeel De huidige CAO voor gemeenteambtenaren loopt af op 1 juni 2011. Het VNG heeft aan de vakbonden voorgesteld om de salarissen per 1 april 2011 met 1% en per 1 april 2012 met 1% te verhogen. De bonden hebben dit voorstel afgewezen waardoor de onderhandelingen op dit moment in een impasse zitten. In deze begroting is wel rekening gehouden met de voorgestelde verhoging. De ambtelijke formatie loopt terug doordat ambtenaren die uit dienst gaan worden vervangen door medewerkers die een dienstverband krijgen aangeboden in M-Flex BV. De kosten van deze medewerkers worden verantwoord onder de post Dienstverlening door derden. De overige personele kosten betreffen onder andere de kosten van woon-werkverkeer, opleidingskosten en de FPU-regeling voor ambtelijk personeel.
Begroting 2012 EMCO-groep
14
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
Afschrijvingskosten
1.160
1.270
1.174
Afschrijvingskosten De afschrijvingskosten zijn gebaseerd op de huidige staat van afschrijvingen, het resterende investeringsprogramma 2011 en met inachtneming van verwachte investeringen van €1.200.000 in 2012. Het investeringsplan voorziet slechts in vervangingsinvesteringen. De begrote afschrijvingskosten voor 2012 dalen ten opzichte van de begroting 2011 met €110.000. begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
Kosten dienstverlening derden
1.500
1.345
1.034
Kosten voor dienstverlening door derden De kosten voor dienstverlening door derden stijgt doordat er een aantal ambtelijke formatieplaatsen, om wachtgeldverplichtingen te voorkomen, ingevuld worden door werknemers (6 fte’s) die een arbeidsovereenkomst hebben binnen M-Flex BV. De kosten van deze medewerkers worden 1 op 1 doorberekend en hier verantwoord. Daarnaast wordt onder deze post de kosten voor directievoering, ingehuurde meewerkende voormannen in de groen, uitbesteding van incassoactiviteiten, uitbesteding van salarisverwerking en de inhuur van juridische hulp verantwoord. Vanaf 2011 zijn er geen externe kosten meer voor Begeleid Werken omdat de EMCO-groep dit sinds begin 2011 volledig in eigen beheer doet. begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
Overige bedrijfskosten Huur- en leasekosten
195
180
161
Onderhoudskosten
978
1.070
976
Energiekosten
601
650
589
Belastingen en verzekeringen
277
313
280
Indirecte productiekosten
705
605
645
Algemene kosten
559
477
494
3.315
3.295
3.144
Totale overige bedrijfskosten
Overige bedrijfskosten De overige bedrijfskosten zijn begroot op basis van het werkelijk verwachte niveau over 2011, met daarbij een indexering voor prijsverhogingen. Ten opzichte van de begroting 2011 stijgen de kosten totaal met € 20.000. De kostenstijging van de indirecte productiekosten wordt met name veroorzaakt door de stijging van de brandstofkosten voor auto’s. Naast de stijging van de brandstofprijzen gaat EMCO-groep een deel van het persoonsvervoer dat voorheen werd uitbesteed, weer zelf verzorgen.
Begroting 2012 EMCO-groep
15
Rentelasten
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
435
430
433
Rentelasten De begrote rentelasten zijn voor 2012 gebaseerd op de lasten van de vaste geldleningen en rentekosten verbandhoudend met rekening-courantkrediet.
Rijksbijdrage aantal se's Rijksbijdrage per se
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
39.680
39.588
42.274
1.540
1.537
1.557
25.758
25.758
27.152
Rijksbijdrage Deze bijdrage wordt ontvangen via de aangesloten gemeenten en de buitengemeenten. In het bestuursakkoord is aangegeven dat de rijkssubsidie per se voor 2012 hetzelfde zal zijn als in 2011. Dit betekent dat het bedrag is vastgesteld op € 25.758 per se. In de rijksbijdrage is geen rekening gehouden met de bonus voor begeleid werken. Deze bonus bedroeg in het verleden altijd € 3.000 per geplaatste se en zou in 2011 in het kader van de bezuinigingen éénmalig niet worden uitbetaald. Inmiddels heeft het Ministerie laten weten dat deze bonus structureel niet meer wordt toegekend.
Gemeentelijke bijdrage
begroting
begroting
realisatie
2012
2011
2010
1.291
2.589
394
Gemeentelijke bijdrage Het begroot tekort wordt door de gemeente gedurende het begrotingsjaar aangevuld. Als de jaarrekening is vastgesteld worden de voorschotten verrekend met het exploitatieresultaat waarna aan de aangesloten gemeenten een afrekening wordt gestuurd waarbij de teveel betaalde voorschotten worden terugbetaald of er een aanvullende nota wordt gestuurd indien de voorschotten ontoereikend zijn gebleken. De gemeentelijke bijdrage wordt op basis van het aantal se’s van de deelnemende gemeenten als volgt verdeeld.
Begroting 2012 EMCO-groep
16
Verdeelsleutel se’s op basis van voorlopige volumetoewijzing. in %
Bedrag
4,60%
59.386
Coevorden
13,30%
171.703
Emmen
82,10%
1.059.911
100%
1.291.000
Borger-Odoorn
Totaal
De buitengemeenten (de gemeenten die niet deelnemen aan de Gemeenschappelijke Regeling) leveren geen bijdrage aan het exploitatietekort.
Begroting 2012 EMCO-groep
17
Hoofdstuk 6: RISICOPARAGRAAF
Om de begroting 2012 goed te kunnen beoordelen, zijn hieronder alle bekende risico’s die in de begroting besloten liggen weergegeven: Van de totaal begrote netto toegevoegde waarde wordt een gedeelte gegenereerd in de vorm van jaarcontracten. Dit geldt hoofdzakelijk voor de groenvoorzieningobjecten van de aangesloten gemeentes, doch ook voor een aantal langlopende contracten bij industriële werkzaamheden. De resterende netto toegevoegde waarde heeft betrekking op kortlopende orders waarvoor telkens opnieuw acquisitie moet worden gepleegd. De verwachting is dat het nieuwe kabinet de gemeentelijke financiën fors onder druk zal zetten. Indien de gemeenten deze bezuiniging zullen doorschuiven naar de EMCO-groep door minder reïntegratietrajecten en groenonderhoud uit te besteden, zal dit grote negatieve invloed hebben op het financiële resultaat. Lonen Wsw-werknemers Per 1 januari 2012 zullen de sociale premies opnieuw worden vastgesteld, waardoor de werkgeverslasten kunnen stijgen. In de begroting over 2012 is gerekend met de premies van 2011. Daarnaast is de CAO van de Wsw per 1 februari 2011 afgelopen. Ook heeft het pensioenfonds voor de Wsw (PWRI) onvoldoende dekkingsgraad om aan haar verplichting te kunnen voldoen. In de loonkosten is geen loonstijging als gevolg van een nieuwe CAO meegenomen en is er geen rekening gehouden met een premieverhoging voor het pensioenfonds. Ook de rijkssubsidie, die de loonkostenstijging normaal gesproken compenseert, is niet verhoogd. Indien de Wsw-lonen wel worden verhoogd en de rijkssubsidie wordt niet met hetzelfde bedrag verhoogd, heeft dit forse consequenties voor het financiële resultaat. Salariskosten ambtelijk personeel De looptijd van de CAO voor ambtelijke medewerkers is geëindigd op 1 juni 2011. In de begroting is rekening gehouden met een loonstijging van 1,0% in 2011 en 1,0% per 1 april 2012. Net als bij de Wsw-loonkosten geldt, dat er geen rekening is gehouden met veranderende sociale wetgeving per 1 januari 2011 of het stijgen van pensioenpremies door onvoldoende dekkingsgraad bij het ABP Personeels- en se-ontwikkelingen. In de meerjarenraming bij deze begroting is het verloop verwerkt conform de hoofdlijnennotitie Werken naar Vermogen van staatssecretaris de Krom. Voor de jaren na 2012 zijn er echter twee onzekerheden, tw.: - Het werkelijke sw-personeelsverloop van de oude doelgroep zal bij de EMCO-groep waarschijnlijk langzamer verlopen dan het Ministerie veronderstelt. - Een nieuw landelijk se-verdeelmodel. In de plannen van het Ministerie wordt landelijk het aantal se’s in 2013 met 3000 verlaagd, in 2014 en 2015 ieder jaar met 6000 se’s. Het EMCO-gedeelte daarin is 1,7%, dus in 2013 51 se’s en 2014 en 2015 102 se’s. Dit zou betekenen dat er een verloop onder de oude doelgroep moet worden gerealiseerd van bijna 7%. Normaal gesproken lukt dit niet omdat het natuurlijk verloop ongeveer 4% is. Indien het Ministerie dit probleem niet onderkent zou dit betekenen dat er in 2015 ongeveer 80 se’s meer op de loonlijst staan dan waarvoor subsidie wordt ontvangen. In de meerjarenraming is hiermee, gezien alle onzekerheden, geen rekening gehouden. Deze mogelijke financiële overschrijding zal moeten worden betaald door de deelnemende gemeentes, waarbij iedere gemeente zijn eigen overschrijding betaalt. Dat betekent ook dat
Begroting 2012 EMCO-groep
18
voor de ene gemeente de overschrijding relatief gunstiger of ongunstiger uit kan vallen dan voor de andere. Dit alles met daarbij de opmerking dat het werkelijke verloop in de praktijk moeilijk te voorspellen is. Als er geen andere beleidsmaatregelen op rijksniveau worden getroffen, om te voorkomen dat een dergelijk scenario zich voordoet, zullen we in nauw overleg met de betrokken gemeenten tijdig over moeten gaan tot rigoureuze maatregelen, zoals bv. het niet verlengen van tijdelijke contracten . Hiermee zou in deze periode kunnen worden bijgestuurd om de ingrijpende financiële gevolgen van dit scenario te dempen. Zoals hier reeds eerder aangegeven, werkt ongeveer 1,7 % van de landelijke Wsw-populatie bij de EMCO-groep. Dat zijn ongeveer 1500 volledige dienstverbanden. Dat zijn, gezien het aantal inwoners van de EMCO-gemeenten, relatief onevenredig veel mensen. Naast deze 1500 fte’s staan er ook nog ongeveer 350 personen op de wachtlijst. Aan de toewijzing van dit grote aantal se’s ligt het huidige verdeelsysteem ten grondslag. Waarop een nieuw verdeelsysteem zal worden gebaseerd en welke grondslagen daarvoor zullen worden gebruikt is nu niet bekend. We moeten er rekening mee houden dat een ander verdeelsysteem, op basis van meer objectieve factoren, zoals bv het aantal inwoners,zal resulteren in een lager toegewezen aantal se’s. Het is moeilijk er op dit moment meer van te zeggen, doch het is ons inziens nodig dit onder de aandacht te brengen. Rijksbijdragen Het Ministerie heeft voor het jaar 2012 nog geen budget, zowel in volume als bedrag per se, bekendgemaakt. Ook is het definitieve budgetbedrag per se voor 2011 is nog niet bekend. Wel is inmiddels (informeel) aangegeven dat het voorlopige subsidiebedrag voor 2011 in de definitieve budgetbrief niet zal worden verhoogd. Voor 2012 hebben we dan ook met dit bedrag (€ 25.758,= per se) gerekend. Het aantal se’s is gebaseerd op de prognose voor 2012 van Cedris, onze brancheorganisatie. Het definitieve subsidiebedrag voor 2011 wordt eind september formeel bekend gemaakt. Dan ontvangen de gemeentes ook de voorlopige subsidiebedragen voor 2012. In deze begroting zijn de Wsw-loonkosten gebaseerd op het niveau van de huidige CAO, die inmiddels is afgelopen. In deze begroting en in de meerjarenraming gaan we er vanuit, dat de Wsw-loonkosten niet zullen stijgen en de rijkssubsidie zich zal ontwikkelen zoals door het ministerie is aangegeven. Mocht dit niet het geval zijn, omdat òf de loonkosten Wsw òf de pensioenpremies wel stijgen, dan zal dat relatief grote financiële gevolgen hebben, gezien het feit dat de staatssecretaris meerdere malen heeft uitgesproken geen enkele stijging te zullen compenseren. De geraamde rijksbijdragen zijn gebaseerd op de huidige wet- en regelgeving en de aangekondigde kortingen in 2013, 14 en 15. Gemeentelijke bijdragen De EMCO-groep heeft geen eigen vermogen Dat betekent dat, als het werkelijke resultaat afwijkt van de begroting, dit effect direct terecht komt in de gemeentelijke bijdrage van dat jaar. Meerjarenraming Zoals genoemd in de laatste alinea van paragraaf 3.1 Weerstandsvermogen, is de betrouwbaarheid van de meerjarenraming zeer betrekkelijk.
Begroting 2012 EMCO-groep
19
Hoofdstuk 7: MEERJARENRAMING
Meerjarenraming EMCO-groep (bedragen x € 1.000) Exploitatierekening
Begroting 2012
Meerjarenraming 2013 2014
2015
Netto opbrengsten
14.714
14.269
13.438
12.596
Loonkosten Wsw-personeel Overige personele kosten Wsw Salariskosten c.a. ambtenaren Afschrijvingskosten Kosten dienstverlening derden Overige bedrijfskosten Diverse lasten Rentekosten Diverse baten Bedrijfs- en financieringslasten
42.597 1.557 5.121 1.160 1.500 3.315 435 55.685
41.057 1.672 5.107 1.160 1.500 3.315 435 54.246
38.583 1.759 5.093 1.160 1.500 3.315 435 51.845
36.132 1.846 5.079 1.160 1.500 3.315 435 49.467
40.971-
39.977-
38.407-
36.871-
Rijkssubsidie Buitengewone lasten
39.680 -
37.177 -
33.246 -
30.120 -
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Onttrekking aan algemene reserve Gemeentelijke bijdrage Resultaat na bestemming
1.2911.291 -
2.8002.800 -
5.1615.161 -
6.7516.751 -
Per fte/se (bedragen in euro's) Aantal fte's (excl. Begeleid Werken)
1.447
1.398
1.320
1.243
10.169 1.540 36.159
10.207 1.501 36.140
10.180 1.433 36.179
10.134 1.366 36.213
Bedrijfsresultaat
Opbrengsten per fte Aantal se's Lasten per se
Begroting 2012 EMCO-groep
20
Hoofdstuk 8: Toelichting op de meerjarenraming Uitgangspunten
Aantal subsidie-eenheden Oude doelgroep Nieuwe doelgroep Totaal Aantal fte's (Wsw) In dienst oude doelgroep In dienst nieuwe doelgroep Begeleid Werken Totaal Ambtelijke formatie Formatie actief
Begroting 2012
2013
Meerjarenraming 2014
1.540 1.540
1.484 17 1.501
1.382 51 1.433
1.281 85 1.366
1.447 50 1.497
1.381 17 60 1.458
1.272 48 70 1.390
1.163 80 80 1.323
88,0
87,0
86,0
85,0
2015
Alhoewel het altijd al lastig is om de toekomst te voorspellen en een realistische meerjarenraming op te stellen, geldt dit nu nog sterker dan in voorgaande jaren en moet de voorliggende meerjaren raming, zoals hierna ook wordt toegelicht, vooral als indicatief en richtinggevend worden gezien ….. en niet als de opsomming van een harde cijferreeks, die ook daadwerkelijk zo zal worden gerealiseerd. Deze meerjarenraming is gebaseerd op de uitgangspunten in de Hoofdlijnennotitie Werken naar Vermogen van staatssecretaris de Krom en de uitwerking daarvan, die het Ministerie van Sociale Zaken heeft ingebracht bij de onderhandelingen over het bestuursakkoord. Dit betreft zowel de voorgestelde jaarlijkse verlagingen van het subsidiebedrag per se (prijscomponent) als de aangegeven vermindering van het aantal se’s per jaar van de oude doelgroep en de instroomstop bestaande doelgroep per 1-1-2013 (volumecomponent). Het al dan niet realiseren van de vermindering van dit aantal se’s zal in de praktijk worden bepaald door het werkelijke personeelsverloop en kan grote invloed hebben op het uiteindelijke exploitatieresultaat. Dit verloop is moeilijk te voorspellen, maar zal, gezien de praktijk in de afgelopen jaren, in onze situatie aanzienlijk minder snel verlopen, dan het Ministerie voorziet en aanneemt. Daarnaast heeft de staatssecretaris aangekondigd, dat er begin 2012 een nieuw landelijk verdeelmodel van de se’s zal worden gepresenteerd met alle voor ons mogelijke positieve of negatieve gevolgen vandien. Deze beide laatste aspecten worden in de risicoparagraaf nader toegelicht Deze meerjarenraming is dus gebaseerd op het huidige verdeelmodel en het verloop op basis van de door het Ministerie gehanteerde uitgangspunten. Netto opbrengsten De netto opbrengsten in de begroting 2012 zijn sterk taakstellend en met een grote mate van onzekerheid geraamd. De Rijksbezuinigingen bij de gemeentes in combinatie met de huidige economische ontwikkelingen maken een betrouwbare prognose erg moeilijk. De meerjarenraming is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: - Bij de netto opbrengsten is rekening gehouden met een daling van het aantal se’s - Er is rekening gehouden met een lagere inverdiencapaciteit van de nieuwe doelgroep, die vanaf 1 januari 2013 zal gaan instromen. - Voor de jaren 2013, 2014 en 2015 is ieder jaar de netto opbrengst met 1% verhoogd.
Begroting 2012 EMCO-groep
21
Wsw- loonkosten Evenals de Rijkssubsidie zijn de Wsw-loonkosten gebaseerd op het huidige loonniveau, exclusief eenmalige uitkeringen ter compensatie van prijsstijgingen. De vorige CAO is inmiddels een halfjaar verlopen en er is nog geen enkel zicht op overeenstemming tussen werknemers en werkgevers. De daling van het aantal fte’s en het inzetten van meer mensen bij begeleid werken is in de meerjarenraming verwerkt. Overige personeelskosten Wsw Ook hierin is de daling van het aantal fte’s in dienst van de EMCO-groep verwerkt. De kosten zijn verder met 1% per jaar verhoogd. In deze post zijn ook de kosten voor Begeleid Werken opgenomen. Salariskosten ambtelijk personeel Bij de uitgangspunten is de verwachte ambtelijke personeelsbezetting aangegeven. Deze bezetting daalt van 88 fte’s in 2012 naar 85 fte’s in 2015. Deze daling wordt gerealiseerd, omdat bij een gedeelte van het verwachte natuurlijke verloop, personeel niet wordt vervangen. Er is daarnaast rekening gehouden met toename van de salariskosten van 1% per jaar. Afschrijvingskosten Deze kosten zijn gebaseerd op het niveau van 2012. Vooralsnog gaan wij er vanuit dat prijsstijgingen zullen worden gecompenseerd door minder kosten i.v.m. de personeelsafname. Kosten dienstverleningderden/overige bedrijfskosten Deze kosten zijn begroot op het niveau van 2012. Vooralsnog is het uitgangspunt dat eventuele kostenstijgingen worden gecompenseerd door de personeelsvermindering. Rentelasten Deze kosten blijven gelijk omdat de tekorten volledig door de aangesloten gemeenten worden gefinancierd. Rijksbijdragen De Rijksbijdragen zijn gebaseerd op de uitgangspunten, die het Ministerie heeft ingebracht bij de onderhandelingen over het bestuursakkoord. De berekening van de Rijksbijdrage per jaar is als volgt opgebouwd: - 2012 1540 se’s x € 25758,= is € 39.680.000,= - 2013 1501 se’s x € 24768,= is € 37.177.000,= - 2014 1433 se’s x € 23200,= is € 33.246.000,= - 2015 1366 se’s x € 22050,= is € 30.120.000,=
Begroting 2012 EMCO-groep
22
De gemeentelijke bijdragen Aangezien EMCO geen eigenvermogen bezit zal de EMCO-groep de exploitatieverliezen ten laste van de deelnemende gemeenten moeten brengen. Op basis van gemeenschappelijke regeling zal de verdeling plaatsvinden op basis van het geplaatste aantal fte’s Buitengemeenten betalen op basis van wetgeving niet meer mee aan het nadelige saldo. Op basis van de huidige se-verdeling zullen de gemeentelijke bijdragen per gemeente in 2013, 2014 en 2015 ongeveer het volgende beeld geven.
Gemeente Gemeente Emmen Gemeente Coevorden Gemeente Borger-Odoorn Totaal
Begroting 2012 EMCO-groep
Perc. 82,1% 13,3% 4,6% 100,0%
(bedragen x € 1.000) 2013 2014 2.299 4.237 372 686 129 238 2.800 5.161
2015 5.543 898 310 6.751
23
Hoofdstuk 9 VASTSTELLING
Aldus vastgesteld en goedgekeurd in de vergadering van het Algemeen Bestuur van de EMCO-groep te Emmen, gehouden op 23 november 2011.
De voorzitter, H. Jumelet
Begroting 2012 EMCO-groep
De directeur, J.A. Mug
24