Even een berichtje uit Gambia (24 augustus t/m 8 september 2012) Gistermorgen ben ik om 11.00 uur uit Arnhem vertrokken met de trein. Rond 12.30 uur was ik op Schiphol. Ik kon gelijk de koffers kwijt en toen wachten op vertrek. De koffers waren thuis gewogen, ik mocht 30 kg meenemen. Bij het wegen op Schiphol bleek dat ik 29,3 kilo bij mij had. Dus mooi afgepast. Naast mijn eigen spullen heb ik ook nog babykleertjes en een koffer met shirts (gekregen van de Vrolijke Nootjes; kinderkoortje uit Etten) meegenomen. Rond 15.45 uur steeg het vliegtuig op, ongeveer 30 minuten later dan gepland. Er was een safety-incident op de luchthaven waardoor de catering moeilijker ging en het was druk vanwege de vakantie. Op de heenweg weer een stop op de Kaap Verdische eilanden. Dit vanwege het laagseizoen in Gambia, het is regentijd en er zijn niet zo veel toeristen nu. Daarom worden deze vluchten gecombineerd. Na circa 6,5 uur landden we op Kaap Verdië. Een stop om te tanken, passagiers in- en uitstappen en een verse crew. Na 45 minuten werd de reis vervolgd en om 22.00 uur gambiaanse tijd (24.00 uur NL-tijd) landden we op Banjul airport. Bij aankomst stond Yusupha mij alweer op te wachten. Hij hielp mij met mij koffers. Bij de controle werd ik eruit gepikt. Ik moest mee naar een kamertje en de douaneman vroeg: do you have any food in your suitcase. En dat had ik. Meestal heb ik wat aan koeken bij me, sultana’s. Dit keer had ik ook wat kant-en -klaar maaltijden meegenomen want de aankomst was laat en dan zitten de meeste restaurants al dicht. De koffer geopend en ik kon alleen de sultana’s vinden tussen de kleding. Gelukkig hoefde ik de rest niet uit te pakken en dus kon de koffer weer dicht. Dat was niet zo gemakkelijk want er zat eigenlijk te veel in. Yusupha en de douaneman zaten bovenop de koffer en toen kon de rits net weer dicht. Was erg blij dat de rits zo goed en stevig was. De taxi stond al te wachten. Dit keer verblijf ik in een appartement net buiten het toeristengebied in Kololi. Dit appartement is van de ouders van een (gambiaanse) leerling van Karin. Hij is voor de liefde naar Nederland verhuisd en ook hier getrouwd. In maart ben ik al wezen kijken bij dit appartement en deze zag er perfect uit. Het is in de compound van de familie, de familie woont vooraan in de compound en de appartementen liggen achter in de compound. De appartementen hebben warm en koud water, zijn voorzien van ventilatoren en de bedden/meubels zien er keurig uit. Er zijn 1, 2, 4 of 6-persoons appartementen. Vanaf het appartement is het circa 10 minuten lopen naar het toeristencentrum, the Senegambia Strip. Ik ben deze reis meerdere dingen van plan. Aanleiding voor deze reis was de uitnodiging van de Water Safety Foundation uit Nigeria. Zij vroegen of ik op hun conferentie over klimaatbeheersing, een aantal presentaties wilde houden over ons project, en met name de realisatie van de zonnepanelen. Ik had dit in januari ook gedaan voor de gambiaanse organisatie en daar hadden zij van gehoord. De uitnodiging maakte het mogelijk om deze reis te combineren met een bezoek aan Gambia. Dankzij een aantal sponsoren kunnen we onze activiteiten uit te breiden. De groentetuin gaat aangelegd worden. Dit is een belangrijke stap in ons project. Op de eerste plaats omdat men nu zelf in staat is om in voor hun eigen voeding te zorgen. In de tweede plaats is het een nuttige
dagbesteding voor die patiënten die daar al aan toe zijn. Daarnaast willen wij één van de vrouwen in de compound opleiden tot vroedvrouw. De vrouwen die bij ons in de compound bevallen hebben wel medische verzorging maar er is geen deskundige begeleiding tijdens de bevalling. Dankzij de donatie van de Warmse kermis (buurtschap in Etten) is het mogelijk om iemand op te leiden tot vroedvrouw. Dus een planning gemaakt voor de reis. Visum voor Nigeria aangevraagd, dat had ook nog wel enige voeten in de aarde. Maar na twee ritjes naar Den Haag was dit ook geregeld. Ik moest mijn ticket naar Gambia zelf regelen. De tickets naar Nigeria en hotels zou vanuit de organisatie geregeld worden. Er was mij toegezegd dat ik de tickets voor mijn vertrek naar Gambia zou krijgen via de mail. Vrijdagmorgen had ik nog niets ontvangen dus zouden de tickets op het vliegveld in Banjul liggen, ik kreeg hierover nog een mail. Zonet even mijn mail gecheckt in een internet cafe (ik heb in het appartement nog geen internet) maar nog steeds geen mail vanuit Nigeria. Dan maar even een sms. Kreeg een sms terug: the conference is rescheduled, verplaatst dus. Ik krijg maandag een email met de details. Nog wel excuses voor het ongemak, wel terecht omdat ik al in Gambia zit. Er waren logistieke problemen luidt de verklaring. Ik hoop dat het re-schedulen plaats vindt voor 7 september want dan vlieg ik weer terug naar Nederland. Gelukkig heeft de organisatie het grootste gedeelte van mijn kosten al betaald (ticket Schiphol-Gambia vv.) dus daar zit geen probleem maar het zou jammer zijn van alle moeite die er al ingestopt is wanneer het niet doorgaat voor mij. Maar rustig afwachten en zien wat de email van maandag gaat brengen. Het is en blijft Afrika. Het is nu bijna 19.00 uur (21.00 gamb tijd). Over een uurtje ga ik eten bij Yasminas. Morgen dan maar een dagje naar het strand en wat kennissen bezoeken in Kotu en Serrekunda ipv vliegen naar Nigeria en maandag weten we meer. Het appartement is goed, het is hier gezellig en warm. Vannacht veel regen gehad maar overdag is het droog. Omdat de reis naar Nigeria uitgesteld is heb ik het schema maar omgegooid. Maandag (27 augustus) stond een bezoek aan Gamsolar op het programma. Omdat wij de waterkraan niet mochten gebruiken voor het besproeien van de groentetuin moesten wij op zoek naar een alternatief. Dit werd geboden door Gamsolar. Wij hebben met hen goede ervaringen, zij hebben in 2010 de waterleiding aangelegd en in 2011 de zonnepanelen. Maandag kreeg ik de offerte overhandigd maar die viel tegen. Er stonden veel nullen bij het eindbedrag. Dit zien we graag zo lang ze maar aan de goede kant van de komma staan. Dit was helaas niet het geval. Het alternatief van Gamsolar is te duur. Verder op in deze week ga ik nog een aantal tuinbouwprojecten bekijken om te zien hoe zij het waterprobleem oplossen. Er moet een betaalbaar alternatief zijn, dat vind ik deze weken wel. Ik ben vandaag (28 augustus) met onze coördinator Yusupha naar het dorp geweest. Was een leuke dag. Eerst weer op bezoek bij de Alkalo en volgens de traditie een zak rijst aangeboden voor de allerarmsten in het dorp en daarna naar de compound. Een heel gesprek gehad met de Marabout onder genot van een glaasje attaya (green tea; donkere mierzoete thee met een schuimkraagje)
Tijdens de collecte op de Warmse kermis in Etten hebben wij een mooi bedrag gekregen voor de opleiding van een vroedvrouw. Één van de dames uit de compound gaat nu de opleiding tot vroedvrouw volgen. Ik heb haar al even gesproken en ook een foto gemaakt. Haar naam is Dallo Surr. Zij is door de moeder van de Marabout al opgeleid tot traditioneel vroedvrouw. Maar dan mogen zij alleen maar Local Medicine gebruiken. Ze durfde eerst niet de reguliere opleiding te volgen maar later kwam ze bij me om te vertellen dat ze het toch doet en is nu heel enthousiast. Voorheen was de moeder van de Marabout de vroedvrouw en zij deed dat op traditionele wijze. Yusupha zoekt uit waar de opleiding wordt gegeven, wat het kost en wanneer ze kan beginnen. De stichting had van kinderkoor De Vrolijke Nootjes uit Etten kleding gekregen. Dit koortje is onlangs opgeheven en zij schonken hun kleding aan het goede doel. Het grootste deel van deze kleding heb ik meegenomen toen ik afgelopen vrijdag vertrok naar Gambia. De rest gaat de volgende keer mee, het aantal kilo’s bagage dat je zonder bijbetaling mee mag nemen is beperkt. Vandaag heb ik de kleding aangeboden aan de Marabout. Hij verdeelt deze kleding onder de mensen die het hard nodig hebben. Ik heb nog een paar leuke foto’s gemaakt van een groep kinderen uit het dorp die samen met de Marabout, de shirts aangetrokken hadden. Toen ik terugkwam uit het dorp werd ik bij Yusupha uitgenodigd in zijn compound. Zijn vrouw had een heerlijk lunch klaargemaakt, Domoda met Buleto. Dit is rijst met een saus van pinda’s met daarin allerlei lokale groenten en Buleto (visballetjes). De lunch is in Gambia altijd heel uitgebreid. Meestal lunchen zij rond 14.00-14.30 uur. Na een gambiaanse lunch duurt het weer even voordat je echt trek hebt. Ik ga dan ook nooit voor 21.00 uur naar Yasminas om te eten. Toen ik terugkwam op mijn kamer heb ik snel mijn email gecheckt vanwege mijn trip naar Nigeria. Ik kan woensdag (29 augustus) nog naar Nigeria maar dan kom ik helaas te laat terug voor de terugvlucht naar Nederland. Het was een teleurstelling dat Nigeria niet doorging, even een dipje. Ik heb de media-player van de laptop maar op Andrea Bocelli opgezet. Tijdens de luide uithalen van Andrea ben ik de e-mails aan het typen. Woensdag gebruik ik om verdere afspraken te maken. Donderdag wil ik met Ebrima Colley een aantal tuinbouwprojecten af om te zien hoe ze daar het waterprobleem oplossen. Ebrima is de voormalig coördinator van een project in Gambia waar ik hiervoor aan gewerkt heb. Ebrima is sociale geografie en ontwikkelingswerk gaan studeren aan de universiteit in de hoofdstad Banjul. Als afstudeerproject doet hij een tuinbouwproject voor vrouwen in Seyoni en heeft mij uitgenodigd om een dag met hem mee te kijken. Ook is hij bezig met andere tuinprojecten. Volgens mij moet hij mij kunnen helpen met betaalbare oplossingen voor de watervoorziening. Daarnaast zijn er in Gambia meer bedrijven die zich bezig houden met het bevloeien van tuinen. Met deze informatie ga ik dan vrijdag naar Gamsolar en weer opnieuw bespreken wat de mogelijkheden zijn. Ondertussen klinken de tonen van Andrea Bocelli door mijn kamer. Op de binnenplaats van de compound waar ik verblijf zijn mensen aan het werk, ze maken hier houten kozijnen met een
traliewerk. Af en toe kijkt er iemand van hen verbaasd op naar mijn kamer. Het is wat anders dan Youssu NDour. Zaterdag vier ik voor het eerst mijn verjaardag een eindje van huis. Mijn gambiaanse kennissen willen een verjaardagsdiner voor mij koken volgens gambiaans recept. Ben benieuwd wat ik voorgeschoteld krijg. Zij weten dat ik de gambiaanse keuken erg lekker vindt. Gerechten zoals Domoda, Yassa, Benachin of Affra zijn heerlijk (voor recepten zie onze website: www.huisvanmarabout-gambia.nl ). Het is goed te merken dat het regentijd is. De eerste dagen was het alleen s nachts onrustig. Gisteravond begon het echter al om 19.00 uur te regenen en te onweren tot ca. 06.00 uur de volgende morgen. Toen ik vandaag naar het project ging was het echter weer stralend weer en behoorlijk warm. De wegen grotendeels onder water maar toch goed begaanbaar. Vandaag (31 augustus) een rondje gemaakt met Ebrima Colley. Ebrima was de coördinator uit een voorgaand project en houdt zich nu bezig met ontwikkeling van zijn dorp, Seyoni Village. Het was een hele leuke en leerzame dag. Ik dacht eerst dat Ebrima een tuinbouw project voor vrouwen had opgezet maar dat was niet het geval. Hij heeft een boomkwekerij opgezet. Van allerlei soorten bomen liet hij mij zien van stekje (nursery), de uitplant en de groei in diverse fases. Verder op had hij nog een perceel aangeplant met grotere bomen. Hij was er al in 2004 mee begonnen maar door een bosbrand, een paar jaar geleden moest hij het weer opnieuw opstarten. De nursery (de plaats waar hij de bomen stekt en uitplant totdat zo groot genoeg zijn om in het bos uitgezet te worden) was goed te bereiken met de jeep. Het bosperceel lag wat verder weg. Door de regenval moesten wij er lopend naar toe. Onderweg liepen wij door de rijstvelden van het dorp. Veel dorpsbewoners waren aan het werk op het veld. Ebrima slaakte een kreet naar de mensen die op afstand aan het werk waren. Op eens hoorde ik: hello Wilfried, welcome back, you are highly welcome. Het was Modou, één van de docenten van de Nursery School uit Naneto. Voordat ik begon in het Mental Home in Busura heb ik voor deze school gewerkt. De school zit nu dicht vanwege Rainy Season dus is iedereen aan het werk op het rijstveld, ook de docenten. Was heel apart om in het binnenland van Gambia opeens uit de verte je naam te horen. Aangekomen bij het bos bleek dat hier het principe van het stekken en uitplanten erg simpel is. De vruchten vallen op de grond, de zaden slaan aan in de grond en de jonge aanwas schiet uit de grond. Ebrima is erg begaan met het (her)planten van de bomen. Omdat er veel gekapt wordt is deforestration (ontbossing) een groot probleem. Hout wordt vaak gebruikt om te koken. Dat is ook wel logisch want verder hebben ze ook niets. Vandaar dat nieuwe aanplant nu veel aandacht krijgt. Dit was ook één van de hoofdonderwerpen op de conferentie die ik in januari bezocht in Tendaba
Camp in Gambia. De mensen worden ook hier steeds meer bewust van het feit dat ontbossing leidt tot een groot probleem. Ebrima is één van die mensen, hij is heel bewust bezig met verantwoord beheer van de bossen en draagt dit ook uit. Zijn enthousiasme is erg groot en werkt aanstekelijk. De watervoorziening vindt gewoon plaats vanuit een put soms opgepompt met een aggregaat. Het waterniveau is er dusdanig dat er altijd water in de put zit. Ik heb vandaag vooral geleerd dat wij weer veel te moeilijk denken door een pomp op zonne-energie te willen installeren. Iedereen haalt het water gewoon uit een put of pompt het op. Is het goedkoopst en werkt prima, wij moeten het vooral niet anders doen. Via mijn collega (Stephan Papen) heb ik een tip gekregen over een zgn. Blue pump, een mechanische pomp, die in Nederland gemaakt wordt. Sanex (van de douchegel) is hier druk mee bezig onder het motto: hier schoon water, daar schoon water. Zij werken samen c.q. sponsoren de stichting Fairwater.org. Deze organisatie wil stichtingen (die actief zijn in ontwikkelingslanden) helpen met het plaatsen van een pomp. Gisteravond (30 augustus) een poosje gegoogled. Ik heb altijd mijn laptop bij me als ik hier ben. De meeste hotels hebben wel een wireless verbinding op de kamer of in de lobby. Nu zit ik echter bij mensen in hun compound in een appartement. Alles wat ik nodig heb is aanwezig maar natuurlijk geen westerse luxe zoals een draadloze internetverbinding. Dus ben ik naar één van de mobiele aanbieders gegaan, Qcell, voor een Internet Datacard. Ik vroeg ernaar en de juffrouw zei: So you need a dongel? Oké dus het woord dongel kennen ze hier ook. Het werkt met een zgn scratchcard, een prepaid tegoed. Het lijkt op het opwaarderen van een mobieltje in Nederland. Dus gegoogled en de website van Fairwater gevonden. Ik heb het contactformulier ingevuld met een verzoek om advies. Toen ik gisteravond terugkwam van het diner had ik al een antwoord op de mail staan met een verzoek om aanvullende informatie. Ze bekijken of wij voldoen aan de criteria en dan worden wij op de lijst geplaatst. Zij financieren de pomp en wij hoeven alleen de uiteindelijke installatie te betalen en die kosten vallen binnen ons budget. Maandag ga ik kijken bij de firma SWEGAM in Kanifing, zij plaatsen deze pompen ook. Ik hoop dat ik bij hun nog wat meer informatie krijg. Morgen (1 september) heb ik een gesprek met Namory Trawally, een (sport) journalist die ik in januari in Tendaba op de conferentie ontmoet heb. Hij wil met mij praten over het project en er een stuk over schrijven in zijn krant. Ik hoop op een interview met evt. foto’s. Het is al leuk dat hij er over wil praten, hij heeft mij al vaker gevraagd om met hem te praten maar het was er nog niet van gekomen. Morgen dus rond 12.00 uur bij Yasminas. Hij heeft mij ook uitgenodigd voor het Sports Award Gala in het Sunswing Beach Hotel in Kololi, morgen om 21.00 uur. Hij reserveert speciaal voor mij een plaats. Wel leuk een gala-avond op mijn verjaardag. Ik was vandaag net op tijd terug. Afgelopen dagen viel het mee met de regen maar ik toen ik terugliep naar mijn appartement werd het al grijzer aan de lucht en voelde ik wat spatjes regen. Hier en daar een roffel in de lucht. Ik had de deur van het appartement nog niet achter mij dichtgedaan of de regen viel met bakken uit de lucht. De regentijd deed haar naam weer eer aan. Ik ga zo een kleine siësta houden ook al loopt het tegen het eind van de middag. Het was erg warm in Seyoni Village, ruim boven de 40 graden. Seyoni Village ligt een eindje landinwaarts dus het is een stuk warmer dan aan de kust. In de kuststreek is het meestal rond de 32 graden.
Na mij siësta ga ik naar Yasminas om te eten tenminste als de regen ophoudt. Mocht de regen aanhouden dan blijf ik in het appartement vanavond. Ik heb nog twee Knorr-maaltijden. Deze had ik vorige week meegenomen omdat ik pas laat in de avond aankwam. De restaurants zitten dan al dicht. Dit keer was de keuken bij Ali Baba Garden nog open om te eten. Blijft de regen aanhouden dan wordt het dus Knorr by Candlelight. Dan later misschien nog even naar Yasminas om wat te drinken. Zaterdag had ik een interview met Namory Trawally van Sports View, een krant uit Senegal die ook in Gambia verschijnt. Het was een leuk gesprek en ben benieuwd wat er verder uit voort komt. Hij had mij ook uitgenodigd voor het Sport Gala die avond maar dat ging helaas niet door. Het is volgende week zaterdag. Ik denk dat het verzet is vanwege de hevige regenval. Het zou gehouden worden in de tuin van Hotel Sunswing Beach in Kololi. In plaats van het gala werd er voor mij gekookt in mijn appartement. Ik kreeg Domoda, mijn favoriete gerecht. Dit keer met beef, rundvlees. Ik heb het zelf thuis ook al eens gekookt maar zo lekker als ze het hier kunnen dat kan ik zelf (nog) niet. Zoals gezegd het regende erg veel. Vanaf zaterdagmorgen tot en met maandagmorgen was het één grote bui. Af en toe was het even droog dus heb ik zondag toch nog bij Yasminas kunnen eten. Mijn zakjes met Knorr staan geduldig te wachten in de kast, tot zover nog geen Knorr by Candlelight. Maandagmorgen heb ik gebruikt om via de sms en email wat afspraken te maken voor de rest van de week. Dinsdag een gesprek met Gamsolar en woensdag een afspraak bij SWE-GAM van de Blue Pumps. Toen dat geregeld was brak de zon door. Tijd voor een wandeling naar en over het strand. Het is vanaf het appartement ca. 15 minuten lopen naar het strand. Het is Low Season en er zijn haast geen verdiensten voor de mensen. Op weg naar het strand wordt je dan ook aangesproken met de meest fantastische verhalen. Een kleine bloemlezing. Ik ontmoette Lamin: hij was op weg naar zijn zuster in Serrekunda. Zij was bevallen en hij ging naar de Namegiving. De Namegiving is zoals bij ons een doopfeest. De baby krijgt dan pas de naam, bedacht door de vader en de moeder weet dan nog van niets. Het is een groot feest en wordt een geit geslacht. De imam komt ook en biedt de baby aan aan Allah. Vaak gebeurt dat met veel ceremonieel vertoont zoals de baby omhoog gooien naar Allah en natuurlijk weer opvangen. Soms gebeurt dat zo wild dat de oudere vrouwen ingrijpen en de baby naar de moeder brengen. Lamin was dus onderweg naar de Namingceremony. Maar het was 13.30 uur en deze ceremonies zijn meestal rond 17.00 uur en nog later. Mooi verhaal. Een eindje verder op werd ik staande gehouden door Muhammed. Muhammed was net getrouwd en zou op huwelijksreis gaan naar Senegal. Toevallig stond zijn vrouw Mariama verderop aan de kant van de weg. Ik moest kennis met haar maken, heb ik ook gedaan. Meteen daarna liet hij mij een schrift zien met handtekeningen en bedragen en of ik ook wilde tekenen en geven. Toevallig net nu ik hier ben wordt
er veel getrouwd want dit was het vierde of vijfde verhaal van deze strekking. Ook is Senegal een populaire bestemming voor een huwelijksreis Ik was bijna bij het strand aangekomen toen ik geroepen werd. Hey tubaab (blanke) excuse me! You recognize me, I am you neighbour from your compound. Het was Ebrima, ik kende hem niet, hij was net vader geworden en ik moest met hem mee om zijn vrouw en kind te zien. Ik vertelde hem dat ik op weg was naar het strand en misschien later nog even langskwam alhoewel ik hem nooit in de buurt van de compound gezien had. Then maybe you can give me something from the heart. I need to buy milkpowder. Met de geboortes is het al net zo als met de huwelijken. Er worden verrassend veel kinderen geboren sinds dat ik hier ben. De wandeling langs het strand was lekker. Ben begonnen met de wandeling bij het Senegambia Beach Hotel in Kololi en ben gelopen tot ongeveer het Palm Beach Hotel in Kotu. Een wandeling van ongeveer 2,5 uur. Ik loop altijd dicht bij de vloedlijn, daar is het lekker rustig. Het was volop zonnig en een heldere lucht. Ik kreeg echt het Bounty gevoel. Blauwe oceaan, witte palmen en wuivende stranden. Af en toe werd ik weer aangesproken op het strand. Vaak is het een kort gesprekje en een hand geven. Maar dit keer waren er ook wat opdringerige mensen, dat was ik hier niet gewend. Normaal gesproken hoor ik alle verhalen aan over de Namegiving, bruiloften en geboortes en maak een praatje. Ze schudden dan vriendelijk de handen en als je niet ingaat op hun vraag dan lachen ze vriendelijk en gaan weer verder. Waar je hier ook loopt, je wordt altijd aangesproken en ze willen even met je praten. Ik vind het ook altijd prettig om een praatje te maken. Maar dit keer bleven sommigen me wat hinderlijk achterna lopen op het strand totdat ik zei dat ik er niet van gediend was. En toch op een afstand blijven volgen, maar ja je hoeft niet in de oceaan te drijven om een kwal te zijn (variant op de eikel en de boom). Dit gebeurt echter maar zelden, het zou niet eerlijk zijn om iedereen zo af te schilderen. 99,99% is en blijft erg vriendelijk. Na ruim twee uur was ik lekker uitgewaaid en ging terug naar mijn appartement. Dinsdagmorgen had ik een gesprek met Alfusanieh Syllameh van Gamsolar. Ik had hem vorige week ook al een paar keer gesproken over de aanleg van een pompsysteem op zonnepanelen. De offerte was ver boven ons budget en hij wilde er nog een keer over praten. Het was een goed gesprek en hij bood allerlei alternatieven aan en ook regelingen voor de betaling maar het risico blijft te groot voor onze stichting. We hebben een beperkt budget en alles wat wij doen gebeurt op een permanente basis. Een nieuwe activiteit mag niet ten koste gaan van de bestaande hulp. Bijvoorbeeld een pomp op zonne-energie mag niet het budget voor de voedselvoorziening in gevaar brengen. Heb met Alfu ook nog even gesproken over de zonnepanelen die vorig jaar geplaatst zijn. Deze functioneren goed. Hij gaf mij nog een aantal tips voor het reguliere onderhoud. Dit kunnen de mensen in de compound zelf doen. Ik ga deze tips en uitleg uitwerken en aan Yusupha geven. Hij komt maandelijks in het dorp en kan de mensen begeleiden met het onderhoud. Daarnaast controleert Alfu uit naam van Gamsolar het systeem ook regelmatig. Omdat de pomp op zonnepanelen te duur is zijn wij op zoek gegaan naar een alternatief. Vanuit Nederland kreeg ik de tip over de zgn. Blue Pump, een mechanisch handpomp. Deze Blue Pump wordt in Nederland gemaakt en is speciaal voor gebieden waar wij werkzaam zijn. De pomp is eenvoudig te installeren, makkelijk te bedienen en heeft weinig onderhoud nodig. De organisatie Fairwater.org financiert deze pompen, o.a. gesteund door Sanex. Ik heb vorige week al contact gezocht met Fairwater en onze gegevens doorgemaild. Ze bekijken of wij voldoen aan de criteria en
als dat zo is dan komen wij in aanmerking voor een pomp. Ik heb goede hoop dat het gaat lukken. De pompen worden in Gambia geplaatst door SWE GAM. Woensdagmorgen ben ik bij het bedrijf in Kanifing geweest voor een gesprek. Was een goed gesprek maar we moeten toch wachten op Fairwater. Ze willen de pomp wel plaatsen maar dat kost ook nog wel een redelijk bedrag. Zodra Fairwater akkoord gaat wordt de pomp zsm geplaatst. Fairwater betaalt dan de pomp en wij alleen de installatiekosten. Dit budget is aanwezig dankzij een aantal extra sponsoren die een mooi bedrag gedoneerd hebben. Die middag ben ik wezen shoppen op de Senegambia Craft Market. Deze markt zit op de hoek van de weg naar de hotels vlakbij restaurant Yasminas waar ik altijd ga eten. De markt is een bonte verzameling van allerlei kleine stalletjes. Ze verkopen handgemaakte spullen zoals: houtsnijwerk, gevlochten manden, kettingen, schoenen, kleding, zilverwerk. Ook staat er een kraam met fruit, vooral de kleine banaantjes zijn erg lekker. Ik neem me elke keer voor om niet te veel mee te nemen, alleen een paar kleine souvenirs voor thuis. Maar als je daar eenmaal rondloopt dan zie je toch altijd weer meer dan je eigenlijk wilt. En je laat je weer verleiden. Het is een mooi spel, het kopen van spullen op de markt. Je ziet iets leuks en als je er naar kijkt dan heb je het al bijna in je hand. Name me your good price zegt de verkoper dan. No zeg ik, you want to sell so you do have a price in mind. Please tell me your price zegt de verkoper dan weer. Ik biedt natuurlijk een belachelijk lage prijs. Thats no good price zegt de verkoper. Mijn antwoord: you ask me to name my best price and i did. De verkoper begint te lachen en geeft dan zijn prijs. Na wat heen en weer praten, soms even weglopen en interessant bij de het stalletje bij de buurman kijken, komen we meestal wel tot handelen. Er is geen fixed price (vaste prijs) op de markt maar als je ca. 50% er van afhandelt dan zit je redelijk goed. Als je bod te laag is dan krijg de spullen echt niet mee. Als de verkoper niet verder wil zakken moet je na gaan denken of het je waard is om die prijs te geven. Er wordt verwacht dat je gaat handelen over elke aankoop die je op de markt doet. Het is een traditie die met volle overgave door de verkopers uitgevoerd wordt. Het is een vriendelijk spel van bieden en praten en geheel vrijblijvend. Mocht de handel niet doorgaan krijg je een hand van de verkoper en zegt hij: hope to see you next time. Ik ben dit keer weer goed geslaagd met de inkopen, en ja ik heb toch weer meer gekocht dan de bedoeling was. Het was rustig op de markt, veel stalletjes waren gesloten. Het is Rainy Season dus zijn er niet zoveel toeristen. Toch was er volop keus. Ik vind het altijd leuk om een dagje naar de markt te gaan. Zoals ik dit bericht al begon, ut löp op un endje. De twee weken zitten er alweer bijna op. Ik heb veel kunnen doen in deze periode. Af en toe wat gehinderd door regenval maar zoals ze hier zeggen: No Problem. Je leert hier dat je je moet aanpassen aan de manier zoals dingen lopen. En dat betekent soms wel een dat je planning om moet gooien en uiteindelijk doe je toch alles wat je graag had willen doen. En je leert ook dat dingen niet zo vanzelfsprekend zijn zoals bij ons. Bijvoorbeeld elektriciteit in huis. De eerste week was de stroomvoorziening redelijk goed maar later begon het wat meer te regenen met als gevolg dat de stroom regelmatig wegvalt. Meestal is dat maar voor even maar vanaf maandag was ik regelmatig voor langere tijd stroomloos. En dan merk je pas dat wij verwend zijn. Ik had natuurlijk wel kaarsen meegenomen omdat ik wel vaker zonder stroom gezeten had maar ik wilde werken aan mijn laptop, battery leeg. Dan maar een sms naar Nederland sturen, netwerk buiten gebruik. Even bellen met mijn gambiaanse mobiel, battery ook leeg. Nu zijn dit geen levensbedreigende zaken maar dan merk je toch wel dat wij verwend zijn. Ik heb even geen beschikking over een laptop en mobiel (luxe probleem) terwijl veel mensen in dit land zich elke dag
weer zorgen maken over de meest elementaire behoeften zoals voedsel en medische verzorging. Het is goed om hier eens bij stil te staan. Vandaag en morgen ga ik nog een aantal kennissen bezoeken in Kotu, Brusubi, Brufut en Busumbala. Wanneer het weer het toelaat dan maak ik een lekkere strandwandeling. Morgen koffer inpakken en ik wordt rond 20.00 uur op het vliegveld verwacht. Om 23.00 uur (gambiaanse tijd = NL tijd minus 2) vertrekt het vliegtuig richting Nederland waar ik rond 08.00 uur (NL-tijd) zal landen. Van daar uit de trein naar Arnhem en verwacht dat ik om ca. 11.00 uur thuis ben. Het was weer een mooie, zinvolle maar vooral gezellige reis.
