Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Sector Gemeenten Webdocument Goede praktijken van gemeenten Voorbeelden van goede praktijken van gemeenten in de aanpak van beeldschermwerk
Inhoudsopgave 6 Goede praktijken van gemeenten
Webdocument Goede praktijken van gemeenten
3
Arbocatalogus Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Sector Gemeenten
2
6
Goede praktijken van gemeenten
Preventieve zorg, gedeelde verantwoordelijkheid
Medewerkers (leidinggevenden en bestuur) die minder
bij gemeente Velsen
beeldschermwerk verrichten, maar wel veel vergaderen
In de gemeente Velsen krijgt iedere medewerker die in
en overleggen krijgen tips om de statische belasting
dienst treedt een werkplekinstructie. Velsen startte
tijdens dit werk te verminderen. Leidinggevenden
rond 2000 met deze instructies nadat de gehele
ontvangen extra uitleg over het voorkomen van verzuim
organisatie algemene beeldscherminstructies kreeg.
en krijgen extra voorlichting over het geven van nazorg
De inrichting van de beeldschermwerkplekken bij de
bij incidenten of het verwijzen van medewerkers naar
gemeente Velsen verbeterde hierdoor aanzienlijk en
de participanten uit het bedrijfszorgplan (fysiotherapeut,
medewerkers zijn zich meer bewust van het belang
BMW’er, psycholoog, etc.). Ook worden zij gewezen op
van een goede werkplekinrichting. Veel nieuwe
de extra regelgeving ten aanzien van zwangere
medewerkers zeggen de aandacht voor arbo zeer op
medewerkers.
prijs te stellen. Elke medewerker leert dat de werkplek thuis aan Kort na indiensttreding van een nieuwe medewerker
dezelfde (arbo)normen moet voldoen als op kantoor.
controleert een all round facilitair medewerker de instellingen van de stoel in relatie tot de hoogte van het
De werkplekinstructie eindigt met voorlichting over
bureau. Het bureau wordt ook op de goede hoogte gezet
• het schoon en opgeruimd houden van de werkplek
en alle snoeren en stekkerdozen worden goed opgebonden. Vervolgens zet het facilitair meldpunt een aanvraag voor een werkplekinstructie uit naar de arbo-adviseur.
(voorkomen bacterievorming, voorkomen brandgevaar, bevorderen informatiebeveiliging); • de bedrijfshulpverleningsorganisatie (taak BHV, intern alarmnummer, vluchtroutes); • de beschikbare formulieren, zoals de ongeval-
De arbo-adviseur houdt een algemene intake (functie,
lenregistratie en melding agressie en
werkduur per week en per dag, werkinhoud) en bepaalt
geweld en het belang van het melden.
hoe hoog het risico is op statische belasting (en het krijgen van KANS). Ook krijgt de medewerker tips en
Tot slot hoort de medewerker dat arbozorg een
aanbevelingen. Zo wordt bijvoorbeeld gewezen op
gezamenlijke verantwoordelijkheid is. De werkgever
beweging tijdens het werk en op de rusttijden.
en de leidinggevenden hebben daarin een taak, maar
Vervolgens krijgt de medewerker uitleg over hoe de
ook de medewerker zelf.
stoel ingesteld moet worden en de hoogte en afstand van het beeldscherm, wordt de bureauhoogte
Van elke werkplekinstructie stelt de arbo-adviseur
gecontroleerd en wordt bekeken of alsnog een
een rapportage op, waarin ook de wettelijke
voetenbank nodig is en of een concepthouder moet
grondslag is vermeld. Deze rapportage komt in
worden besteld. Geadviseerd wordt pootjes van het
het digitale personeelsdossier en wordt tezamen
toetsenbord standaard in te klappen (beter voor
met een naslagwerkje over de inrichting van de
doorbloeding polsen). Afhankelijk van de frequentie
werkplek verstuurd naar zowel de medewerker als
van telefoongebruik in relatie tot beeldschermwerk
de direct leidinggevende.
wordt een headset geadviseerd. Dragers van brillen en contactlenzen wordt gewezen op de jaarlijks terugkomende testen om vast te stellen of de aanschaf van een beeldschermbril noodzakelijk is. De gemeente vergoedt deze brillen.
Webdocument Goede praktijken van gemeenten
Arbocatalogus Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Sector Gemeenten
3
Als een medewerker ondanks alle voorzorg toch fysieke
Groepsvoorlichting gezond
klachten heeft of als de gemeente twijfelt over de
beeldschermwerk bij gemeente Hoorn
inrichting van de werkplek, kan de arbo-adviseur
Bijna alle (98% !) medewerkers werden voorgelicht
worden gevraagd een extra werkplekcontrole uit te
over risico’s van beeldschermwerk en ge nformeerd
voeren. Op aangeven van een specialist (orthopeed,
over welke mogelijkheden er zijn deze te verkleinen.
fysiotherapeut) kan een stoel worden aangeschaft met extra opties (extra lendensteun, kantelmechanisme).
In de gemeente Hoorn
Ook de bedrijfsarts geeft advies aan de arbo-adviseur
werkt een groot deel van
en kan adviseren om een extra werkplekcontrole uit te
de medewerkers met het
voeren.
beeldscherm. Om als werkgever te voldoen
Op www.aeno.nl zijn onder andere de volgende twee
aan de verplichting
bijlagen van de gemeente Velsen te vinden:
werknemers voor te lichten over arbeidsrisico’s en
• Rapportage werkplekinstructie
tegelijkertijd te werken aan preventie, werd voorlichting
• Naslagwerk inrichting werkplek
gegeven voor medewerkers en leidinggevenden. Zij leerden om te gaan met RSI en welk beleid te voeren
Goede organisatie van ergocoaches
om het te verminderen. Eerst werd gekeken naar de
beeldschermwerk bij gemeente Leiden
huidige situatie en beleid zodat hier tijdens de
De gemeente Leiden zette een goed lopende organisatie
voorlichting over gecommuniceerd kon worden.
van ergocoaches beeldschermwerk neer. Vhp
Doordat foto’s werden gebruikt herkenden
ergonomie hielp ze daarbij. Ergocoaches geven advies
medewerkers ook de situatie. Voorafgaand aan de
aan (nieuwe) medewerkers en medewerkers met
voorlichting werd een vragenlijst rondgestuurd die
beginnende klachten. Ook treden zij preventief op.
ingevuld meegenomen werd naar de cursus en die
Bij de iets meer gecompliceerde zaken wordt de
diende als persoonlijke checklist voor eventuele
arbo-adviseur ingeschakeld. Deze bekijkt of hij/zij
verbeterpunten. Hierdoor dachten medewerkers
het probleem zelf
vooraf al actief na en stonden bewust stil bij een
kan oplossen of dat
aantal items. Via de voorlichting werd dit verdiept en
een specialist van een
aangevuld met kennis en praktische oefening van
extern bureau wordt
werkplekinstellingen en werktechniek. Naderhand
ingeschakeld.
bestond de mogelijkheid voor persoonlijk advies en werkplekonderzoek door interne arbo-medewerkers.
Het resultaat is een
Het resultaat was dat een groot deel van de
beleidsdocument voor
medewerkers op een ergonomisch verantwoorde
de ergocoachstructuur
manier kan werken en weet wat belangrijke
met een beschrijving
aandachtspunten zijn. De medewerkers zijn ook in
van visie, doel,
staat om op een gezonde werkhouding te letten. Het op
taakomschrijving
peil houden van het behaalde kennisniveau door ook
inclusief de samenwerking met de arbo-adviseurs
nieuwe medewerkers voor te lichten en te begeleiden
en leidinggevenden, deskundigheidsbevordering
bij het instellen van hun werkplek, is de volgende stap.
en borging. De ergocoaches kregen een maatwerkcursus en gingen goed toegerust aan de slag. Een paar keer per jaar zijn er bijeenkomsten om ervaringen uit te wisselen en af te stemmen met elkaar. Er zijn ook opfriscursussen. Informatie op intranet is aangepast en toegankelijk gemaakt voor alle medewerkers.
Webdocument Goede praktijken van gemeenten
Arbocatalogus Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Sector Gemeenten
4
Praktijkmateriaal Op www.aeno.nl is praktijkmateriaal van gemeenten te vinden over beeldschermwerk. Voorbeelden hiervan zijn: Gemeente Velsen: -- Methodiek beeldschermwerk -- Rapportage werkplekinstructie -- Naslagwerk inrichting werkplek Gemeente Bergen: -- Formulier werkplekonderzoek -- Vragenlijst oogonderzoek bij beeldschermwerkers -- Aanpak RSI binnen gemeente Bergen -- RSI-oefeningen -- Voorlichting beeldschermwerk -- Toelichting bij sheets voorlichting beeldschermwerk Gemeente Amsterdam, stadsdeel Oost-Watergraafsmeer: -- Risico’s en tips bij laptopgebruik -- Procedure aanvragen werkplekonderzoek -- Vragenformulier werkplekonderzoek -- Checklist voor het opsporen van RSIen werkdrukrisico’s beeldschermwerk voor individuele werknemers -- Toelichting 5W-model -- Informatie over beeldschermbril -- Infokaart persoonlijke werkplekinstellingen Gemeente Enschede: -- Informatie over RSI
Webdocument Goede praktijken van gemeenten
Arbocatalogus Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Sector Gemeenten
5
