17/06/2014
Bedrijventerreinen kunnen veel beter Prof. dr. Jacques van Dinteren 17 juni 2014
Paar feiten
Voldoende nieuw bedrijventerrein voor 14 jaar
Is er nauwelijks economisch herstel, dan voor 20 jaar
Veranderende economische structuur: effect op vraag
Tegelijkertijd verouderen de bestaande terreinen
En is de leegstand momenteel boven het wenselijke percentage (al weet niemand precies hoeveel)
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
1
17/06/2014
Leegstand
Normaal: frictieleegstand 4 – 6% van de panden
Keala Research 2012: rond de 10%
NVM 2014: leegstand neemt toe
Recentelijk: crisis
Al veel langer: overaanbod / geen marktwerking prognosemethodiek problematisch En (daardoor) ook te veel terreinen nog in de pijplijn
3
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
Groei, groei en nog eens groei
Tot voor kort (?): niet aflatende concurrentie tussen gemeenten (niet regionaal kunnen denken)
4
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
2
17/06/2014
Bedrijven als vretende rupsen
5
Nieuwe bedrijventerreinen te gemakkelijk aangelegd en te goedkoop aangeboden Bedrijven: bedrijfslocatie opvreten en wegwezen naar het volgende ‘blad’ (met dank aan de gemeente) Gevolg: (versnelde) veroudering bestaande terreinen
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
Oplossingsrichtingen overaanbod
Goede zaak: Ladder Duurzame Verstedelijking
Schrappen van plannen (intergemeentelijke afstemming rol voor de provincie)
Beter te kiezen (en je verlies te nemen) dan op twee plekken problemen te hebben
6
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
3
17/06/2014
Voorbeelden oplossingsrichtingen Nieuwe terreinen (reikwijdte beperkt)
Tegengaan sprinkhanengedrag: duurdere grond
Hogere grondprijzen: deels inzetten voor een sloop- of herstructureringsfonds
7
Belonen zorgvuldig ruimtegebruik (staffelprincipe; prijsvraag)
Niet verkopen voordat perspectief oude locatie duidelijk is
Duidelijke afspraken over reserveruimte
Absolute voorwaarde: intergemeentelijke samenwerking
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
Voorbeelden oplossingsrichtingen Bestaande terreinen
Leegstandsbelasting (maar hoe te controleren?)
Revitaliseren (knelpunten wegnemen)
Nog uit te geven deelgebieden: toelatingsbeleid verbreden (maar botst met functiemenging elders)
8
Terugkopen reserveruimte
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
4
17/06/2014
Bij gemeenten is de gereedschapskist beschikbaar….
9
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
…maar vakmanschap ontbreekt nog te vaak
Of is het doorzettingsvermogen? Of het gebrek aan gemeentelijke samenwerking?
10
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
5
17/06/2014
Verantwoordelijkheden
Bedrijven als vretende rupsen: slecht overheidsbeleid ligt daaraan ten grondslag
Maar de ondernemer heeft ook zelf verantwoordelijkheid. Nu:
Nog te vaak gebrekkige, niet duurzame investeringen
Gevolg: letterlijk waardeloze, niet-toekomstvaste bedrijfspanden
Gevolg ook: waardeloze bedrijventerreinen
Zo waardeloos dat ze herinvesteringen niet uitlokken naar nieuwe bedrijventerrein (niet wenselijk, tenzij de oude locatie echt niet meer kan voldoen)
11
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
Neveneffecten
Slechte pensioenvoorziening voor de ondernemer of een kleine belegger
Achterblijven van vooral de economisch zwakkere bedrijven op verouderde terreinen bij revitalisering bijvoorbeeld ook ondersteuning bij innovatie
12
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
6
17/06/2014
Naar betere bedrijventerreinen
Andere economie: meer aandacht gevraagd voor stedenbouwkundige kwaliteit
Eventuele nieuwe terreinen: minimaal ‘modern’ niveau
Dan ook hogere grondprijzen
Duurzaam ondernemen: betere gebouwen voor de lange termijn
Gemeentes moeten keuzes durven maken: relatieve schaarste
Daarvoor is in veel regio’s een betere regionale samenwerking nodig
13
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
14
Bedrijventerreinen kunnen veel beter
7