Beantwoording vragen van de raad
Datum collegevergadering
19-5-2015
Registratienummer
Rs15.00477
Naam raadslid
Beryl Dreijer
Fractie
Beryl Dreijer
Portefeuillehouder(s)
R. Vennik F.M. Weerwind
Onderwerp: Veiligheid Velsertunnel Toelichting bij de vragen:
Op 4 september 2014 hield de raad van de gemeente Velsen een informele raadsessie over de veiligheid van de Velsertunnel. Nadien zijn allerlei berichten verschenen die de in de sessie verstrekte informatie in een ander licht zetten. Dit betreft uitspraken van een directeur van Rijkswaterstaat in de IJmuider Courant d.d. 24 februari 2015, informatie die ons via regionale en landelijke media bereikt heeft, alsmede een artikel d.d. 6 maart 2015 van de Brandweer op haar website. Naar aanleiding hiervan wil ik ingevolge artt 169 van de Gemeentewet en 46 van het RvO graag van het college het volgende weten: Graag ontvang ik de antwoorden binnen 15 werkdagen via de mail door tussenkomst van de Griffie. Beryl Dreijer Aantal bijlagen: 1 “Kwantitatieve risicoanalyse Velsertunnel d.d. 17 april 2014”, Versie 1.3, Status: concept
Inleidende toelichting van het college bij de antwoorden:
Algemeen Wij maken gebruik van de gelegenheid om bij de beantwoording van de vragen inzicht te geven in de stand van zaken van de renovatie van de Velsertunnel. De renovatie van de Velsertunnel (een project van Rijkswaterstaat (RWS)) gaat medio april 2016 van start. De bijna 60 jaar oude tunnel wordt volledig gerenoveerd. Daarbij worden onder meer alle technische installaties vervangen, de doorrijhoogte vergroot met ongeveer 12 cm, de vluchtdeuren en het vluchtconcept vernieuwd en wordt de ventilatie aangepast (van dwarsventilatie naar langsventilatie).Tijdens de negen maanden durende renovatie is de tunnel afgesloten voor alle verkeer, behalve voor de hulpdiensten. Na de renovatie voldoet de tunnel aan de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Warvw ofwel de Tunnelwet). Volgens de Warvw hoeft de Velsertunnel pas per mei 2019 aan de wet te voldoen, maar dat wordt dus ruim twee jaar eerder bereikt. De huidige Warvw is per juli 2013 van kracht. 1
Bereikbaarheidsplan In juli 2014 is het bereikbaarheidsplan tot stand gekomen op initiatief van RWS, in overleg met alle betrokken partijen (overheden, organisaties, bedrijfsleven). Het plan bevat maatregelen die de overlast tijdens de negen maanden sluiting zo veel mogelijk beperken. Het plan omvat verkeersmaatregelen, mobiliteitsmaatregelen en communicatie. Diverse maatregelen krijgen een structureel karakter en zullen dus ook na de renovatie in stand blijven. Inmiddels zijn diverse maatregelen gerealiseerd of is de uitvoering in volle gang (onder meer de calamiteitenbogen, keerlussen, extra rijstroken Wijkertunnel, extra (fiets)pont over het Noordzeekanaal, shuttlebus bij station Beverwijk) Vergunningen De Velsertunnel ligt op grondgebied van Velsen. Het college is derhalve het bevoegd gezag met betrekking tot de vergunningverlening. Voor de renovatie is een omgevingsvergunning vereist. In overleg tussen de gemeente, RWS en de aannemerscombinatie Hyacinth wordt de aanvraag voorbereid. Naar verwachting wordt de definitieve aanvraag eind juni 2015 ingediend bij de gemeente. Op het moment dat de tunnel na de renovatie weer open gesteld wordt, is een openstellingsvergunning vereist. Ook daarvoor is het college het bevoegd gezag. Deze vergunning zal in het laatste kwartaal van 2016 worden aangevraagd door RWS. Voor de (tijdelijke) capaciteitsuitbreiding van de Wijkertunnel van 2 x 2 naar 2 x 3 rijstroken is een openstellingsvergunning vereist. De Wijkertunnel ligt deels op grondgebied van Beverwijk en voor het grootste deel op grondgebied van Velsen. Volgens de Warvw is het college van Velsen derhalve het bevoegde gezag. De wet bepaalt dat het bevoegd gezag handelt in overeenstemming met het college van die andere gemeente. Afstemming met Beverwijk vindt inmiddels plaats. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied adviseert ons met betrekking tot het vergunningentraject. Raadsessie 4 september 2014 Wij hechten er aan te melden dat hetgeen aan de orde is geweest in de raadssessie van 4 september 2014, en waarvan een woordelijk verslag is opgesteld, voor ons het uitgangspunt is. Voor de beantwoording van de vragen is bij RWS en bij de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) informatie ingewonnen over de aspecten die hen aangaan. Deze informatie is verwerkt in de antwoorden. IJmondcommissie De renovatie van de Velsertunnel is inmiddels twee keer informatief aan de orde geweest voorafgaand aan bijeenkomsten van de IJmondcommissie op 18 februari en 23 september 2014. Aan de agendacommissie zal worden verzocht het onderwerp opnieuw informatief te behandelen voorafgaand aan de vergadering van 22 september 2015 Kennisplatform Tunnelveiligheid (KPT) Op initiatief van het KPT (voor nadere informatie zie www.kennisplatformtunnelveiligheid.nl) zijn inmiddels twee bijeenkomsten georganiseerd voor alle gemeenten in Nederland die één of meer wegtunnels op hun grondgebied hebben. Op 18 juni 2015 staat de derde bijeenkomst gepland. Doel van de bijeenkomsten is om kennis te delen en een netwerk op te bouwen. Vraag 1
In de informele raadssessie d.d. 4 september 2014 meldde Rijkswaterstaat dat er altijd controle is na een onderhoudssituatie:
2
In de IJmuider Courant d.d. 24 februari 2015 meldt de directeur Netwerkmanagement van Rijkswaterstaat, mevrouw Nancy Scheijven,1 echter dat er géén controle is op uitgevoerde reparaties: “We werken niet met lijstjes en hebben dus ook geen lijstje waarop we de uitgevoerde reparaties aan tunnels afvinken’’. Kan het college aangeven welke uitspraak van welke vertegenwoordiger van Rijkswaterstaat correct is, en waarom dat zo is? Antwoord vraag 1
Zoals gemeld bij de toelichting op de antwoorden, is het gestelde in de sessie van 4 september 2014 voor ons het uitgangspunt. Wij gaan niet in op berichtgeving in de media over uitspraken die zijn gedaan door een vertegenwoordiger van een andere organisatie. RWS laat weten dat het functioneren van de installaties in de tunnel door middel van testen wordt vastgesteld. RWS heeft hierin de regie en bepaalt op basis van testprotocollen en uitgevoerd testen of de betreffende installaties correct functioneren. Deze testen worden periodiek en/of na onderhoudswerkzaamheden aan de installaties uitgevoerd. RWS heeft de onderhoudswerkzaamheden uitbesteed aan een marktpartij. Van de uitgevoerde werkzaamheden dient de betreffende marktpartij inzichtelijk en aantoonbaar te maken welke werkzaamheden zijn uitgevoerd. Dit wordt door RWS getoetst, aldus RWS Vraag 2
Hoe beoordeelt het college de foutieve informatie die hetzij in de informele sessie, hetzij in de IJmuider Courant door Rijkswaterstaat is verstrekt? Antwoord vraag 2
Zie het antwoord op vraag 1 Vraag 3
In de IJmuider Courant d.d. 24 september 20142 staat de volgende passage: “De onderzoekers van Movares merken namelijk in april 2014 op dat de vorige risicoanalyse niet in orde was. Die ging uit van één rijstrook per tunnelbuis, rekende dus maar de helft van al het verkeer en hield daarmee het veiligheidsrisico op dodelijke slachtoffers net aan binnen de norm.” Is het correct dat de openstellingsvergunning 2012 op basis van foutieve informatie en verkeerde risicoberekeningen is verstrekt, en zo ja, wanneer is, of wordt, dit hersteld? Antwoord vraag 3
Er is in 2012 geen openstellingsvergunning verleend. Vraag 4
Het college van burgemeester en wethouders is bestuursrechtelijk en eindverantwoordelijk voor het verstrekken van de openstellingsvergunning en toezicht & handhaving met betrekking tot bouw- en tunnelwetgeving (Wet Aanvullende Regels Veiligheid Wegtunnels, Wabo, Bouwbesluit, c.a.).
Kan het college kopieën van de voorlopige3 en de huidige openstellingsvergunning Velsertunnel aan de raad doen toekomen?
1
http://www.ijmuidercourant.nl/incoming/article27320886.ece/Geen-controle-op-tunnelonderhoud http://www.ijmuidercourant.nl/regionaal/ijmond/article27184090.ece/Gegoochel-met-rapporten-rondVelsertunnel_ 3 In de sessie wordt gesproken van een voorlopige openstellingsvergunning van eind 2009 en een definitieve openstellingsvergunning van 2010. Merkwaardig genoeg noemt de IJmuider Courant een jaartal van 2012. 2
3
Antwoord vraag 4
Op 15 december 2009 is door het college een voorlopige openstellingsvergunning verleend. Op 10 september 2010 is de definitieve vergunning verleend. De vergunning was nodig in verband met een categoriewijziging van de Velsertunnel. De vergunning en het daaraan ten grondslag liggende collegevoorstel van 29 juni 2010 zijn bijgevoegd. Vraag 5
In de informele raadsessie op 4 september 2014 bleek dat het college minimaal elke 6 jaar toetst of de toegepaste bepalingen voor openstellingsvergunningvan de Velsertunnel in orde zijn. Tevens kan de Veiligheidsregio gevraagd en ongevraagd adviseren. De brandweer –onderdeel van de Veiligheidsregio- liet in een artikel d.d. 6 maart 20154 weten een onafhankelijk onderzoek wenselijk te vinden: “Doordat de huidige stellingname vooral gebaseerd is op "expert judgement" is het niet duidelijk wat exact de omstandigheden en de beperkingen zijn voor het brandweeroptreden bij een grotere brand in een tunnel. Om dit eenduidig te bepalen, heeft de brandweer behoefte aan wetenschappelijk onderzoek naar de inzetmogelijkheden in tunnels. Het resultaat van het onderzoek zou kunnen worden geborgd in een landelijke "Handreiking Tunnelincidentbestrijding".
Vindt uw college dat u vaak genoeg beoordeelt of de Velsertunnel nog steeds aan de voorwaarden van de openstellingsvergunning van uw college voldoet? Is het college voornemens om na de renovatie eenzelfde frequentie van toetsing ten aanzien van de voorwaarden van de openstellingsvergunning te handhaven? Is het college het met mij eens dat de veiligheid van brandweermedewerkers de hoogste prioriteit verdient, dat adviezen van de Brandweer dientengevolge zwaar zullen moeten wegen en is het college daarom bereid om op korte termijn een onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de veiligheid van de Velsertunnel te laten doen? Antwoord vraag 5
De openstellingsvergunning genoemd in het antwoord op vraag 4 is de enige openstellingsvergunning voor de Velsertunnel. Op grond van de Warvw mogen aan een openstellingsvergunning geen voorwaarden worden verbonden en geldt deze voor onbepaalde tijd. Zoals in de toelichting bij de antwoorden vermeld, is na de renovatie een nieuwe openstellingsvergunning vereist. Wij achten de veiligheid van brandweermedewerkers belangrijk en zijn het er mee eens dat adviezen van de brandweer zwaar moeten wegen. Het college is niet bereid om op korte termijn een onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te laten doen naar de veiligheid van de Velsertunnel, omdat het college daartoe geen aanleiding ziet Vraag 6
Zoals bekend kan de Veiligheidsregio gevraagd en ongevraagd adviseren. De brandweer – onderdeel van de Veiligheidsregio- liet in hetzelfde artikel d.d. 6 maart 2015 het volgende weten: “Bij de consultatie van de "Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels, de Warvw) in 2013 is door de zogeheten tunnelgemeenten gepleit om een "tunnelautoriteit" in te stellen. Dit voorstel is uiteindelijk niet door de minister van Infrastructuur en Milieu overgenomen. Brandweer Nederland is van mening dat bij de evaluatie van de huidige tunnelwetgeving in 2018 de onafhankelijke toetsing (wederom) moet worden meegenomen. In het ‘Stakeholdersoverleg Tunnelveiligheid' bespreken Rijkswaterstaat en de Brandweer periodiek over alle facetten van tunnelveiligheid.”
Hoe beoordeelt uw college bovenstaand advies van de Brandweer, nu dat reeds ruim voor de evaluatiedatum wordt gegeven? Is het college het met mij eens dat het zorgelijk is dat de Brandweer nu al dit advies geeft, en wat dat –indirect- zegt over de huidige “onafhankelijke” toetsing – namelijk dat die kennelijk niet voldoet? 4
http://www.brandweernederland.nl/algemene_onderdelen/nieuwsblokken/nieuwshomepage/?ActItmIdt=41255 4
Is uw college bereid om nu al aan de Minister van Infrastructuur en Milieu aan te geven dat de gemeente Velsen, als tunnelgemeente, behoefte heeft aan een onafhankelijk tunnelautoriteit en/of onafhankelijke toetsing, en hiermee –in het belang van de veiligheid en gezien het reeds nu al gegeven advies van de Brandweer- niet te wachten tot de formele evaluatiedatum? Antwoord vraag 6
De VRK (brandweer) is van mening dat er geen redenen zijn om vooruit te lopen op de evaluatie van de tunnelwetgeving in 2018. Wij onderschrijven dat en zullen dus de minister niet nu al benaderen. Vraag 7
Hoe vaak en op welke wijze oefent de Brandweer in de Velsertunnel en hoe zit het met de zelfredzaamheid5 in de Velsertunnel, in het licht van de conclusies ten aanzien van de ventilatie in de Velsertunnel uit de de Kwantitatieve Risicoanalyse Velsertunnel d.d. 17 april 2014 en het Inspectierapport Velsertunnel? Is de ventilatie in de Velsertunnel naar het oordeel van de Brandweer voldoende voor de zelfredzaamheid van tunnelgebruikers? Is de ventilatie in de Velsertunnel naar het oordeel van de Brandweer voldoende voor de veiligheid van de Brandweermedewerkers, of m.a.w: speelt de huidige ventilatie een doorslaggevende rol bij de afweging van de Brandweer of zij bij een brand de tunnel ingaan om mensen te redden en zijn in de ventilatie van de tunnel in dit stadium –dus voor de renovatie- nog verbeteringen mogelijk? Antwoord vraag 7
In overleg met de VRK (brandweer) merken wij op dat er in de huidige situatie sprake is van dwarsventilatie (na de renovatie wijzigt dat in langsventilatie). Deze vorm van ventilatie heeft voor kleinere branden voldoende capaciteit en geeft voldoende ruimte voor zelfredzaamheid. Bij volledig ontwikkelde grotere branden kan zoveel rook en hitte tegelijk ontstaan, dat deze niet snel genoeg afgevoerd kunnen worden. De veiligheid van de brandweermedewerkers hoeft hierdoor niet in gevaar te komen. Wel worden wellicht de inzetmogelijkheden van de brandweer enigszins beperkt en zullen minder mobiele mensen zoals eventuele gewonden minder tijd hebben om zichzelf tijdig in veiligheid te brengen. De mate van hinder en beperkingen zijn afhankelijk van de aard van het incident en de omstandigheden. De constructie van de tunnel en de ventilatiekanalen zijn dusdanig van aard dat er in dit stadium, dus vóór de renovatie, geen mogelijkheden zijn voor verbeteringen. Desgewenst kan de VRK wederom een overzicht verschaffen van de oefeningen, aansluitend op de informatie die de VRK heeft gegeven in de raadssessie van 4 september 2014. Vraag 8
Uit het Jaarverslag 2103 Jaarplan 2014-2015 Bureau Veiligheidsbeambte d.d. 1-5-2014 blijkt dat onderhoud van correctief is, in plaats van preventief:
5
Uit het artikel d.d. 6 maart 2015 op de website van de Brandweer: “Doordat de landelijke tunnelwetgeving in wegtunnels een effectieve ventilatie voorschrijft, zal een tunnel voor de brand (bovenstrooms) rookvrij zijn. Automobilisten die daar aanwezig zijn, zijn relatief veilig en kunnen vooral op basis van zelfredzaamheid zichzelf in veiligheid brengen. Als er sprake is van een file in een tunnel en er ontstaat brand in de "staart" van de file, kunnen er levensbedreigende situaties ontstaan. Zoals aangegeven is bij grotere branden bronbestrijding niet mogelijk. De brand zal daardoor zijn eigen dynamiek houden. Dit kan consequenties hebben voor de mogelijkheden om automobilisten die betrokken zijn bij de brand of die zich dicht bij de brand bevinden te redden.” Zie ook: http://www.brandweernederland.nl/algemene_onderdelen/nieuwsblokken/nieuws-homepage/?ActItmIdt=41255 5
Uit het Jaarverslag 2013 Jaarplan 2014-2015 Bureau Veiligheidsbeambte d.d. 1-5-2014 blijkt tevens dat bij de planning van onderhoudswerkzaamheden de focus niet op veiligheid ligt; prioriteiten worden te veel gesteld op basis van het beschikbaar budget:
Is het college het met mij eens dat deze conclusie uit het jaarverslag Veiligheidsbeambte 2013 in het licht van de Kwantitatieve Risicoanalyse Velsertunnel d.d. 17 april 2014 en het Inspectierapport Velsertunnel schokkend zijn? Is het college het met mij eens dat dit de verstrekte informatie tijdens de informele raadssessie d.d. 4 september 2014 in een ander licht zet/kan zetten? Is het college het met mij eens dat de uitspraken van de directeur Netwerkmanagement van Rijkswaterstaat, mevrouw Nancy Scheijven, in de IJmuider Courant d.d. 24 februari 2015 de verstrekte informatie tijdens de informele raadssessie d.d. 4 september 2014 in een ander licht zet/kan zetten? Is het college het met mij eens dat ook de adviezen in het artikel van de Brandweer d.d. 6 maart 2015 de verstrekte informatie tijdens de informele raadsessie d.d. 4 september 2015 in een ander licht zet/kan zetten? Is het college het met mij eens dat -gezien alle bovenstaande uitspraken, rapporten, bijeenkomsten e.d.- uitsluitend een onafhankelijke (eventueel wetenschappelijk) onderzoek in dit stadium nog een definitief en betrouwbaar eindoordeel over de veiligheid van de Velsertunnel kan opleveren? Antwoord vraag 8
Zie ons antwoord op de vragen 1, 6 en 7 en de toelichting op de antwoorden Vraag 9
In de informele bijeenkomst van 24 september 2014 zijn twee toezeggingen gedaan. De raad zou nog schriftelijke antwoorden krijgen op zijn vragen over de spoortunnel en het basisonderhoudsniveau (bon-niveau). Kan het college deze antwoorden alsnog aan de raad doen toekomen? Antwoord vraag 9
De raad heeft per memo van 11 september 2014 de toegezegde informatie gekregen over de spoortunnel. Per memo van 24 september 2014 is de raad geïnformeerd over het basisonderhoudsniveau. Uiteraard willen wij u deze informatie desgewenst nogmaals toezenden. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Velsen
6
