BDO Seminarie Residentiële Ouderenzorg 3 december 2012
Omgaan met uitdagingen tijdens de voorbereiding en uitvoering van bouwprojecten in de zorgsector.
KBC Grontmij
: :
Christine De Cafmeyer Jo Belen
Agenda
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
2
Inleiding Drempels voor investeringen in de ouderenzorg Inzet expertise Financiële haalbaarheid en financiering van het project Procesbegeleiding: Stapsgewijze aanpak Geïntegreerde aanpak Besluit: Voordelen van geïntegreerde aanpak Vragen
1. Inleiding
Grote demografische behoefte:
Tegen 2030 zal 25.9% van de Vlamingen ouder zijn dan 65 jaar en 7.3% zelfs ouder dan 80 jaar. 23.500 nieuwe rusthuisbedden binnen 5 jaar investering van 2.5 mia EUR 60.000 nieuwe rusthuisbedden tegen 2025. investering van 6 à 7 mia EUR Groeiende vraag naar assistentiewoningen
Positief:
Veel verschillende initiatiefnemers Vele verschillende soorten initiatieven
Maar ook:
3
Grote uitdaging om project te realiseren Complex: veel drempels - uitdagingen – risico’s
2. Drempels voor investering in ouderenzorg
Bepalen geschikte locatie en verwerven grond Erkenningen en vergunningen Bouwproces met maximale beheersing van tijd en middelen en beperking van de risico’s De financiering: Voorzien inbreng eigen middelen Financiering en/of alternatieve financiering
Ervaring in de sector/op managementvlak Personeel Administratief proces: VIPA ? Wetgeving overheidsopdrachten
4
3. Noodzaak: Inzet expertise op vlak van financiering en procesbeheer Expertise op 2 domeinen: Financiering/Verzekeren risicio’s Procesbegeleiding Grontmij : Jo Belen Financiering: Twee belangrijke gelinkte invalshoeken: 1. Financiële haalbaarheid en financiering van het project 2. Financieel beheer project
Doel: 1. Duidelijk en volledig overzicht omtrent de financiële toestand van het project = kostenbeheer en -beheersing Gebudgetteerde, effectieve en geprognoseerde uitgaven Cashflowplanning Periodiek financiële rapportering + actualisering Analyse wijzigingen en varianten, verantwoordingsberekening Bouwkostmanagement : gedetailleerd kostenoverzicht Wijzigingen, goedkeuringen, budgetmutaties
5
4. Financiële haalbaarheid en financiering van het project.
Business plan Cash flow analyses – stress scenario’s Kostprijs bouw Eigen inbreng Overbrugging opstartperiode Waarborgen Met VIPA of zonder VIPA Gebruiktoelage en/of waarborg Klassieke financiering of alternatieve financiering Offerte vraag – wetgeving overheidsopdrachten
6
4. Financiële haalbaarheid en financiering van het project. Klassieke financiering of alternatieve financiering
Initiatiefnemer: - Lange looptijd - Zekerheid - Lage kost - Eigendom
Bank:
Overheid: Schuldgraad, waarborgen en subsidies beperken
Zorginfrastructuur
- Beperkingen : Regels stable funding - Lange looptijd & herzienbare rente
Belegger: - Korte looptijd - Hoog rendement - Rendement in functie van risico
Coöperatief fonds Private placement
Obligaties met woonrecht
Verkoop Bevac
4. Financiële haalbaarheid en financiering van het project.
Alternatieven:
Eigen inbreng Sale and lease back Verkoop Bevac huur Obligatiefinanciering met woonrecht
Kostprijs bouw: uit ons Kredietreferentiekader:
Algemeen De opbrengsten van een rustoord zijn begrensd, waardoor kostenbeheersing uitermate belangrijk is. In eerste instantie denken we hierbij aan de beheersing van de loonlasten en de bouwkosten.
8
Bouwkosten Te hoge bouwkosten hypothekeren van bij de start de economische leefbaarheid van het rustoord. De bouwkosten moeten immers integraal worden terugverdiend uit de dagprijs.
5. Procesgebeleiding
1. VOORSTELLING
9
4 Businesslines
5. Procesgebeleiding
10
Opgericht in 1915 Advies & engineering Multidisciplinair Vooraanstaande Europese speler Meer dan 10.000 professionals Actief in infrastructuur & mobiliteit; industrie, water & energie en planning & ontwerp Omzet € 922 Miljoen (2010) Jaarlijks 25.000 projecten
5. Procesgebeleiding Referenties in de zorgsector Gezondheidszorg Oostkust Knokke Bouw nieuw ziekenhuis te Knokke-Heist Investeringsbedrag : 82.000.000 € • • • •
Project- & Procesmanagement Zorg- strategisch plan, programmering, subsidiëring VIPA Voorstudie & aanstelling ontwerper, Ontwikkeling Masterplan Werfcontrole & Bouwcoördinatie (50 loten), documentenbeheer
nieuwbouw 36 serviceflats OCMW Schelle trajectbegeleiding / project management. Investeringsbedrag : 5.000.000 € • Haalbaarheidsstudie, conceptontwikkeling, programmering • stedenbouwkundige voorwaarden, kenmerken van de bouwgrond, budget & timing • Ontwerpfase via Design & Build - formule • Uitvoeringsfase: opvolging uitvoering + taken toezichthoudend architect, kwaliteits-, budget- en tijdbeheer, conflictbeheersing, juridisch advies, nazicht vorderingsstaten en eventueel verrekening, eindafrekening.
11
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak gemoduleerde en stapsgewijze aanpak:
stap 1:
stap 2: stap 3: stap 4: stap 5:
analyse + in kaart brengen van de nood en verwachtingen van de opdrachtgever/stakeholders in kaart brengen basisprogramma + haalbaarheidsstudie vastlegging projectfinanciering/verzekeringsbehoefte scenario-analyse (op grond van 3 basisscenario’s) verder bouwproces (opmaak dossiers, publicaties, toewijzingen, uitvoering, oplevering, ingebruikname)
modulariteit van de aanpak: De inbreng en taakomschrijving van de trajectbeleider vloeit voort uit de scenarioanalyse.
12
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak
STAP 1:
13
Analyse + in kaart brengen van de noden en verwachtingen van de opdrachtgever en alle overige stakeholders
Ambitieniveau Comfortgraad Niveau van duurzaamheid Imago & uitstraling Belang van architectuur Multifunctionaliteit en polyvalentie …
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak
STAP 2:
In kaart brengen basisprogramma + haalbaarheidsstudie
Programma van eisen • Functioneel (welke lokalen en aantal, met de respectievelijke oppervlaktes) • Technisch-bouwkundig • Materialen • … • Haalbaarheidsstudie • Ruimtelijk, stedenbouwkundig • Technisch-inhoudelijk • Financieel (oa. bouwkostanalyse) • Planning • Ambitieniveau • Comfortniveau
14
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak
STAP 3:
15
Vastlegging financiering/verzekeringsbehoefte
Financiering Voorfinanciering Intresten worden geboekt via kaskrediet tot oplevering Daarna geconsolideerd en gespreid over 10 jaar Klassieke projectfinanciering Investeringskrediet Onroerende leasing Alternatieve projectfinanciering Obligaties met/zonder woonrecht … Verzekeringsbehoefte ABR polis 10-jarige aansprakelijkheid
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak
STAP 4:
Scenario-analyse (op basis van 3 basisscenario’s) SCENARIO-ANALYSE
16
uitwerking project + bouwproces op basis van klassieke driehoekverhouding bouwsector
SCENARIO 2
Design&Build (DB) of Design&Build&Maintain (DBM)
SCENARIO 3
Programmatie
pakket TB zoals vorige scenario's, aangevuld met input ontwerpers (opmaak Programma Van Eisen (PVE), schetsontwerp, stedebouwkundig attest n°.2, prestatiebestek)
Uitvoering
Uitvoering RISICO OP TOTALE PROJECTKOST
BASISSCENARIO PM-SCENARIO
financier
Programmatie
goedkeuring financiering door KBC op basis van PVE
opdrachtgever + TB
ontwerper
procesbegeleiding door TB in klassieke driehoeksverhouding, aangevuld met opmaak programma van eisen (PVE)
scenario 3
Uitvoering
procesbegeleiding door Trajectbegeleider (TB) in klassieke driehoeksverhouding bouwsector
scenario 2 Programmatie
basisscenario
5. Procesgebeleiding: 5.2 Stapsgewijze aanpak
STAP 5: verder bouwproces
17
Opmaak dossiers Begeleiding van het ontwerpteam ivm bouwaanvraagdossier, milieuaanvraag, opmaak lastenboeken en meetstaten,… Publicaties voor de offertes Toewijzingen van de aannemer(s) Opvolging van de uitvoering Begeleiding bij de Voorlopige & Definitieve Oplevering Ingebruikname
6. Geïntegreerde aanpak
Inbreng expertise KBC – Grontmij - EIM Geïntegreerd proces Versnellen proces Beheersing tijd en budget
18
INLEIDING OPLOSSING
PROCESBESCHRIJVING
6. Geïntegreerde aanpak
19
MOGELIJKE SCENARIO’s BESLUIT & VRAGEN
6. Geïntegreerde aanpak Toegevoegde waarde van deze combinatie:
20
invulling van de behoefte voor trajectbegeleiding en adviesverlening. Volledig behoud van beslissingsrecht, zeggenschap, eigendomsrecht en ‘bouwheerschap’, gedurende de ganse doorlooptijd van het project. Verkorting van de doorlooptijd + optimalisatie van de processen door gebruik te maken van de expertises en netwerken van de drie partners (wet- en regelgeving, overheden, bouwtechniek, administratief en budgettair projectbeheer en –beheersing,…). Geen eigen interne projectbeheerders nodig of toegevoegde waarde en aanvulling ten opzichte van de interne projectbeheerders. Opdrachtgever kan zich blijven concentreren op eigen kernactiviteiten en de nadruk leggen op programmadefinitie en besluitname. Garantie van de continuïteit van de dienstverlening door de schaalgrootte van de partners. Eénduidige aanspreekpunten tijdens elke fase van het traject
To remember
Bouw WZC of Assistentiewoningen is een complexe opdracht. Denk in functie van de globale doelstelling. Zorg dat je beroep kan doen op nodige expertise: in house of inhuren Conctacteer ons in een vroeg stadium Bekijk samen aantal scenario’s - vraag vergelijkingspunten en maak dan de juiste keuze rond financieringsoplossingen Zet je niet vast door te duur te bouwen, te dure bouwgrond,… Vermijd meerkosten – beheersing project door juiste expertise
21
8. Vragen
22
INLEIDING OPLOSSING PROCESBESCHRIJVING MOGELIJKE SCENARIO’s BESLUIT & VRAGEN