bb

SCHOOLPLAN 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

© 2012 Het afd. Beverdamlaan 11

Mozaïek SO Almelo Middenbouw/bovenbouw 7602 XR Almelo 0546 568158

Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

1

Blz Vooraf

4

Voorwoord

4

Inleiding: typering van de school

7

Hoofdstuk 1 - Visie en Beleid 1.1 Missie en visie van Attendiz 1.2 Visie en doelstelling van de Mozaïekscholen 1.3 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb: ons concept schoolondersteuningsprofiel 1.4 Beleidsvorming 1.5 Beleidsvoornemens t.a.v. visie en beleid

10 10 10 13 15 20

Hoofdstuk 2 – Personeel Inleiding: uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 2.1 Integraal personeelsbeleid 2.2 Uitwerking op Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 2.3 Beleidsvoornemens t.a.v. personeel

24 24 24 25 31

Hoofdstuk 3 – Leiderschap en management Inleiding: uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 3.1 Leiderschap en management 3.2 Beleidsvoornemens t.a.v. “leiderschap en management”

33 33 33 39

Hoofdstuk 4 - Cultuur en Klimaat Inleiding: uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 4.1 Schoolcultuur en Klimaat 4.2 Schoolcultuur en Klimaat – de medewerkers 4.3 Schoolcultuur en Klimaat – de leerlingen 4.4 Schoolcultuur en communicatie – de ouders / verzorgers 4.5 Beleidsvoornemens t.a.v. Cultuur en Klimaat

41 41 41 42 43 45 49

Hoofdstuk 5 - Middelen en Voorzieningen Inleiding: uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 5.1 Financiën en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 5.2 ICT systeem en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 5.3 Centraal en Decentraal en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 5.4 Huisvesting en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 5.5 Materieel beleid en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb 5.6 Beleidsvoornemens t.a.v. Middelen en Voorzieningen

51 51 51 52 52 52 53 53

Hoofdstuk 6 – Management van onderwijsprocessen en management van ondersteunende processen Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 6.1 Visie van de Mozaïekscholen op ontwikkeling en onderwijs 6.2 Visie en aanbod van SO Het Mozaïek Almelo mb/bb 6.3 Leerlingenzorg 6.4 Begeleiding naar het Voortgezet Onderwijs en opbrengsten van het onderwijs 6.5 Urentabel 6.6 Onderwijs aan leerlingen van Karakter 6.7 Management van Ondersteunende Processen 6.8 Beleidsvoornemens t.a.v. Management van Onderwijsprocessen en Management van Ondersteunende Processen Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

55 55 56 59 65 72 73 73 76 78 2

Hoofdstuk 7 - Waardering Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 7.1 Waardering door Ouders 7.2 Waardering door Leerlingen 7.3 Waardering door Personeel 7.4 Waardering door de Maatschappij 7.5 Beleidsvoornemens t.a.v. Waardering

84 84 84 85 86 87 88

Hoofdstuk 8 – Resultaten en Opbrengsten Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan 8.1 Resultaten en Opbrengsten 8.2 Werken aan resultaten met kwaliteitszorg 8.3 Terugblik naar managementovereenkomst 2011-2012 8.4 Naar aanleiding van het leerlingvolgsysteem 8.5 Uitstroomgegevens in relatie tot het ontwikkelingsperspectief 8.6 Conclusies t.a.v. de resultaatgebieden via de zelfevaluatie INK 8.7 Beleidsvoornemens en streefdoelen t.a.v. resultaten en opbrengsten

89 89 89 89 91 92 92 93 93

Bijlagen: Bijlage Leerstofaanbod Bijlage Overzicht leerstandaarden per vakgebied en leerjaar Bijlage Ar rangementen – los geleverd


3

Vooraf Voorwoord Het schoolplan van Het Mozaïek, school voor speciaal onderwijs, geeft de beleidsvoornemens weer voor de periode schooljaar 2012-2016. Het schoolplan is in eerste instantie een intern kwaliteitsinstrument om de school houvast te bieden bij de gemaakte beleidskeuzes en bij de verdere planning van de uitvoering van het beleid. We willen inzichtelijk maken waar Het Mozaïek afdeling middenbouw / bovenbouw (mb / bb) nu staat en waar we de komende vier jaar naar toe willen en op welke wijze. In tweede instantie dient het schoolplan om verantwoording af te leggen naar onszelf, het eigen bevoegd gezag en aan de inspectie van het onderwijs, de ouders en andere belanghebbenden. Het Mozaïek mb/bb heeft een eigen schoolplan, net als Het Mozaïek onderbouw. Gezien het feit dat alle kleuters van Het Mozaïek onderwijs krijgen in onze onderbouwlocatie aan het Speenkruidpad, met een eigen eindverantwoordelijke leidinggevende en een eigen onderwijsconcept en gezien het feit dat de onderbouw van Het Mozaïek inhoudelijk gevoed wordt door de sector Jonge Risico Kind van Attendiz, is ervoor gekozen om voor zowel Het Mozaïek SO Almelo mb/bb als Het Mozaïek SO Almelo onderbouw een eigen schoolplan te schrijven. Waar de onderbouw zich specialiseert in een expertisecentrum voor jonge kinderen, richt de middenen bovenbouw van Het Mozaïek zich op onderwijs aan kinderen in de leeftijd van zes tot en met dertien jaar, waarbij sprake is van een onderwijsbehoefte gericht op een zeer sterke mate van ordening van de (onderwijs)omgeving om van daaruit tot ontwikkeling te komen. Informatieverwerkingsproblematiek ligt ten grondslag aan deze behoefte, veelal voortkomend uit een ASS (Autisme Spectrum Stoornis). Het gaat om leerlingen die geen andere vorm van onderwijs kunnen bezoeken. De mate van zelfregulatie is leidraad bij plaatsing, onderwijs en (tussentijdse) verwijzing en soms is dat ook het leerniveau van de leerling. Dit schoolplan hangt onder het Strategisch Beleids Plan van Stichting Attendiz: “Ambitie op maat”, dat eveneens vierjaarlijks wordt opgesteld. Wij stellen doelen op basis van recente evaluaties en diagnoses. Belangrijke aanzetten in de ontwikkeling van dit schoolplan zijn de aanbevelingen, die in het inspectierapport van maart 2010 zijn gedaan, de evaluatie van het Schoolplan SSTS 2009 – 2012 (voor zover van toepassing op onze school), de evaluaties van de Jaarplannen van onze school van de afgelopen jaren, de wet op Passend Onderwijs, het veranderde toezichtkader SO van de Inspectie voor het Onderwijs (nog niet beschikbaar anno mei 2012), de Wet Kwaliteit (Voortgezet) Speciaal Onderwijs, informatie die we kregen vanuit onze diverse meetinstrumenten (over leerlingen, ouders, uitstroombestendiging), de INK Handleiding Positie en Ambitie Bepalen, de publicatie Duiden en Doen en 1 Stap verder met de 1 Zorgroute, van de CED groep en de ontwikkelingen rondom Opbrengstgericht Werken en Datagestuurd Onderwijs (School aan Zet). Aan de hand hiervan formuleren we ons lopende beleid en onze beleidsvoornemens. Het meerjarige beleid dat in het schoolplan is geformuleerd, is verder gebaseerd op de volgende (soms bovenschoolse) beleidsdocumenten (deze lijst kan aangevuld worden): Het actuele managementstatuut. Het Integraal personeelsbeleidsplan (beleid, instroom, personeelsontwikkeling, personeelszorg, uitstroom, bekwaamheidsdossier, functiemix) Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

4

ICT beleid van het bestuur. Nascholingsplan Sectorontwikkelingsplan Schoolontwikkelingsplan Protocollen Het jaarverslag 2010 van het bestuur. Het traject Kwaliteitsbeleid. Het veiligheidsplan. Het arbo- beleidsplan. De klachtenregeling: reglement vertrouwenspersoon. Het actuele financiële beleidsplan. Statuut en reglementen medezeggenschap. Reorganisatieplan 2012. Kwaliteitsonderzoek vB&T maart 2012 Ieder jaar ontvangen de ouders van de kinderen een schoolgids die geldt voor het betreffende schooljaar. De schoolgids informeert onder andere over de onderwijsdoelen, behaalde onderwijsresultaten en de wijze waarop de verplichte onderwijstijd wordt benut, over de hoogte van de ouderbijdrage en over de manier waarop deze wordt besteed. Verder beschrijft het hoe de veiligheid (fysieke en sociale) op school wordt gegarandeerd. Daarnaast beschrijft de schoolgids de rechten en plichten van alle bij de school betrokken partijen, evenals de toegang tot de klachtenregeling, informatie over de schoolorganisatie, de groepsindeling en de personele invulling en vermelding van geplande activiteiten en festiviteiten. De concepten van dit schoolplan, geschreven door de directeur, zijn besproken met het schoolteam en de medezeggenschapsraad. Op basis van deze besprekingen is deze versie van het schoolplan in het voorjaar van 2012 tot stand gekomen. Het plan is ter instemming voorgelegd aan de medezeggenschapsraad. Het definitieve plan is toegezonden aan de inspectie en uitgereikt aan het team en de leden van de medezeggenschapsraad. Het schoolplan wordt minimaal één keer per vier jaar vastgesteld. In het laatste jaar van deze 4-jarige cyclus (2012-2016) wordt het plan door de directeur en het schoolteam geëvalueerd. De bevindingen van deze evaluatie zijn medebepalend voor de bijstelling van het schoolplan voor de nieuwe periode. Het schoolplan wordt geconcretiseerd in managementovereenkomsten en jaarbegrotingen. In een managementovereenkomst wordt in geoperationaliseerde termen beschreven welke (verbeter) doelstellingen de school wil bereiken in het betreffende schooljaar. Er wordt beschreven welke activiteiten worden ondernomen om de doelstellingen te realiseren. Er wordt hierbij aangegeven wie betrokken zijn bij de uitvoering, wanneer de activiteiten plaatsvinden en wat daarvoor nodig is. Jaarlijks zullen de veranderings- en verbeteringsonderwerpen van het betreffende schooljaar worden geëvalueerd door directie en team. Het schoolplan maakt het mogelijk om gericht te evalueren. Het legt gemaakte afspraken duidelijk vast. Het schoolplan is ingericht met behulp van het INK-managementmodel. De hoofdstukindeling correspondeert met de 7 domeinen van het INK model. Het schoolplan bevat beschrijvingen op hoofdlijnen en dient wat ons betreft in samenhang te worden gelezen met de handleidingen/beleidsdocumenten, die ontwikkeld zijn of in deze schoolplanperiode worden ontwikkeld: aan de hand van de Landelijke Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs. Enerzijds is dat een totaaloverzicht van domeinen waarover de school haar beleid wil borgen. Anderzijds vormt het een checklist, waardoor duidelijk wordt hoever de school is met het borgen van Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

5

alle beleid. Er wordt steeds een Basisniveau genoemd, een Best Practice en er is een checklist met titels van Documenten en voorbeelden. Ieder hoofdstuk eindigt met het formuleren van Beleidsvoornemens. Bij het formuleren van zulke ambities en het stellen van prioriteiten willen we telkens de focus op het primaire proces hebben. We stellen ons de vraag bij iedere ambitie: welk positief resultaat heeft dit t.a.v. het primaire proces? De ambities in dit schoolplan zijn meerjarige beleidsvoornemens. Vier jaren geleden hadden we niet kunnen bedenken wat we het afgelopen schooljaar ontwikkeld hebben. Hoewel we ervan overtuigd zijn niet opnieuw zo’n fundamentele koerswijziging te hoeven doorvoeren binnen vier schooljaren, kiezen we er bewust voor in dit schoolplan geen concrete prestatie-indicatoren per schooljaar op te nemen. Bij het maken van de jaarlijkse managementovereenkomsten focussen we vervolgens juist wel op de vertaling ervan in SMART-doelen, om zodoende over 4 jaren de beleidsvoornemens te hebben gerealiseerd. Met het predikaat ZWAK in september 2008 trad een verbeteringsslag in werking, die 1 ½ jaar later uitmondde in een aangepast arrangement. Sinds september 2008 is er sprake van een enorme kwaliteitsslag op alle terreinen. Dit proces gaat in hoog tempo door en op andere terreinen vinden nieuwe verbeteringen plaats. Een en ander houdt derhalve in dat ook dat wat in dit schoolplan wordt gesteld als reeds bereikt, gezien dient te worden in het licht van een jonge, onlangs geïmplementeerde verbetering die in veel gevallen onderhoud, aandacht en verdere implementatie behoeft. Te denken valt aan het verder uitkristalliseren van het onderwijsconcept: voor zes vakgebieden Arrangementen en twee vakgebied overstijgende Arrangementen, leerstandaarden per school en groep, het vernieuwde format ontwikkelingsperspectief, groepsplannen en het management van de verschillende leerroutes. Een metafoor die we intern nogal eens gebruiken is “we lopen over een brug die we nog aan het bouwen zijn”. Met dit schoolplan voldoen wij aan de wettelijke verplichting tot het opstellen van een schoolplan. Het schrijven ervan heeft echter bovenal geleid tot focus en samenhang in de school en is daarmee van grote waarde voor ons. We hopen dat dit schoolplan een goede indruk geeft van onze ambities. Als u tijdens of na het lezen vragen, opmerkingen of suggesties heeft, meld het ons! Juni 2012, namens het schoolteam, Peter van den Berg, Directeur afd. SO Almelo mb/bb, Het Mozaïek

Vastgesteld door het bevoegd gezag Datum: 1 juli 2012


6

Inleiding: typering van de school Naam van de school De naam van onze school is Het Mozaïek. Een mozaïek bestaat uit verschillende vormen en kleuren die samen weer één geheel vormen. Onze leerlingen zijn afkomstig vanuit allerlei verschillende vormen van regulier en speciaal onderwijs of voorschoolse voorzieningen uit de regio Almelo. Zij hebben een verschillende problematiek, waardoor zij zijn aangewezen op het onderwijs van onze school. Op onze school hebben de leerlingen (anno 2012) een Cluster IV beschikking. Daarnaast komen er leerlingen van Karakter, kliniek voor kinderen jeugdpsychiatrie in Almelo op onze school, zie hiertoe hoofdstuk 6.6. Al deze verschillende leerlingen horen bij onze school. Samen proberen we, net als een mozaïek, één geheel te vormen. Het Mozaïek kent in Almelo drie afdelingen: • Jonge Risico Kinderen (JRK), voor leerlingen van groep 0 tm 3; • De afdeling middenbouw / bovenbouw) voor leerlingen van groep 3 tm groep 8+, • De afdeling voortgezet onderwijs (VSO) voor leerlingen van brugklas tot eindexamen voortgezet onderwijs. Het Mozaïek heeft ook vestigingen in Hengelo en Enschede. Hoewel dit eveneens zelfstandige vestigingen zijn, delen we dezelfde visie (zie hfst. 1.2) en werken we samen met hen. Als enige vestiging van Het Mozaïek heeft onze Almelose school een afdeling Jonge Risico Kinderen (4 tot en met 8 jaar). Hoewel deze afdeling onlosmakelijk verbonden is met de middenen bovenbouw van onze school (6 tm 13 jaar), heeft het zijn eigen onderwijsconcept, afgestemd op de leeftijd van de jonge kinderen. Vanuit die afdeling vindt er inhoudelijke afstemming en samenwerking plaats met de middenen bovenbouw en de andere vestigingen voor Jonge Risico Kinderen van onze Scholengroep. Veel van de leerlingen hebben als diagnose een Autisme Spectrum Stoornis: ruim 95%. De overige groep heeft een andere diagnose, doch gedijt goed bij onze aanpak voor leerlingen met ASS. Het gaat immers niet zozeer om de diagnose, doch om de onderwijsbelemmering (die daaruit voortvloeit.) Een andere groep cluster 4 leerlingen zijn leerlingen met Gedragsstoornissen en hebben van daaruit een andere specifieke onderwijsbehoefte. Zij krijgen veelal onderwijs op een van de andere scholen van Attendiz: Onder de Kap in Hengelo. Het Mozaïek is een neutraal-bijzondere school. Dit betekent dat de school zich niet verbonden weet met één richting of geloofsovertuiging. De school biedt plaats aan kinderen en jongeren van alle gezindten. Schoolgegevens De afdeling SO mb/bb is gevestigd: Beverdamlaan 11 7602 XR Almelo Brinnummer: 00KM22 Telefoon: 0546-568158 Fax: 0546-570225 E-mail: [email protected] Website: www.mozaiektwente.nl Schooltijden: 8.40 – 14.40, op woe 12.40u De school is gevestigd in een ruim 40 jaar oud pand, dat in de afgelopen jaren grondig is gerenoveerd. Bij die renovatie zijn er in het gebouw aanpassingen aangebracht ten behoeve van ons onderwijs. Zo is er sprake van zog. nevenruimtes bij ieder lokaal. Ook zijn er extra kantoorruimtes gerealiseerd en de ontbrekende teamkamer is gerealiseerd. In het gebouw zijn verder alle aanpassingen aangebracht die noodzakelijk zijn om kwalitatief hoogwaardig onderwijs te kunnen vervullen. Zo zijn er in alle leslokalen digiborden gekomen. Het schoolplein is eveneens aangepast, passend bij onze visie. De school is zowel per fiets als openbaar vervoer, leerlingenvervoer en auto goed en veilig bereikbaar. Er is sprake van voldoende parkeergelegenheid. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

7

De school heeft acht leslokalen en een groot schoolplein. De school staat in een rustige jaren ’70 wijk en grenst aan een park. Naast de school staat een gymlokaal, waar onze lessen bewegingsonderwijs gegeven worden. Het voedingsgebied beslaat de toekomstige regio van het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Twente Noord (23-01): Rijssen Holten, Nijverdal, Almelo, Tubbergen en Twenterand. In totaal 22000 leerlingen waarvan er ongeveer 100 onze school bezoeken. Schoolgrootte In het onderstaande schema staat het aantal leerlingen per teldatum met een CVI beschikking en het aantal leerlingen dat onze school bezoekt via Karakter, met daarachter het totaal. Datum

CVI

KARAKTER

Totaal

01-10-2009

55

14

69

16-01-2010

56

20

76

01-10-2010

60

19

79

16-01-2011

61

21

82

01-10-2011

79

20

99

16-01-2012

82

21

103

De leerlingenpopulatie Ongeveer 24 leerlingen van onze school zijn afkomstig van de kinderen jeugdpsychiatrische kliniek Karakter in Almelo. Zo’n 95% van alle leerlingen heeft een stoornis in het Autistisch Spectrum, zoals hiervoor reeds vermeld. De verhouding jongens – meisjes is 80% - 20%. We krijgen leerlingen in alle leeftijdsgroepen aangemeld. Dertig procent van onze leerlingen is voormalig Rugzakleerling. Dertig procent van onze leerlingen heeft nooit op een basisschool gezeten: rechtstreekse instroom. Vijftig procent van onze leerlingen krijgt gedragsregulerende medicatie, voorgeschreven door een arts. Op basis van uitstroomcijfers van de afgelopen drie schooljaren en op basis van de ontwikkelingsperspectieven van onze huidige leerlingen, blijkt dat 50% van onze leerlingen verwezen wordt naar het VMBO BB/KB, 25% naar VMBO-T of HAVO (VWO) en 25% naar Praktijkonderwijs (of ZML). Uitstroomgegevens door de jaren heen (schooljaren 2008-2009 t/m 2011-2012) Uitstroomniveau Aantal leerlingen Percentage Voortgezet onderwijs P (en ZML) 10 17.2% VMBO BB 16 27.6% VMBO KGT* 26 44.8% HAVO / VWO 6 10.3% Totaal 58 Uitstroombestemming Regulier 5 8.6 % OPDC 5 8.6 % Voorgezet speciaal onderwijs (VSO) 48 82.8 % Totaal 58


8

Uitstroombestemming tussentijdse verwijzingen Cluster III 2 Cluster IV 4 SBO 9 Regulier 1 Totaal 16

12.5 % 25.0 % 56.3 % 6.3 %

* Tot voor kort was er een ongedeelde KGT-instroomklas in Het Mozaïek VSO

Stichting Attendiz Het Mozaïek SO Almelo mb/bb is aangesloten bij de Stichting Attendiz. Deze stichting verzorgt anno 2011 speciaal onderwijs in Twente aan ruim 1200 leerlingen voor cluster 2, 3 en 4: www.attendiz.nl . Het Mozaïek valt binnen het cluster 4 onderwijs van Regionaal Expertise Centrum Oost Nederland. Het REC verzorgt de indicatiestelling t.b.v. het speciaal onderwijs cl.4. Bestuur en Management Stichting Attendiz heeft een College van Bestuur. De voorzitter van het College van Bestuur is de heer H.K. Nijhuis. Het management bestaat uit sectordirecteuren en directeuren. Sectordirecteuren zijn verantwoordelijk voor meerdere scholen, directeuren zijn verantwoordelijk voor één school. De sectordirecteur van Het Mozaïek SO Almelo mb/bb is de heer M.P.J. Daanen. De directeur van Het Mozaïek SO Almelo mb/bb is de heer P.B. van den Berg. Anno mei 2012 is er een Reorganisatie gaande. Er wordt overgegaan tot een indeling in Divisies (zie hfdst. 3). Samenstelling team: Het Mozaïek SO Almelo mb/bb bestaat in het schooljaar 2011 – 2012 uit 23 personeelsleden, die gezamenlijk 17 fte verbruiken. Verdeling mannen vrouwen: 3 – 20. Het team bestaat uit 8 leerkrachten, 7 onderwijsassistenten, 1 zorgcoördinator, 1 Karaktercoördinator, 1 vakleerkracht bewegingsonderwijs, 1 conciërge, 1 secretaresse, 1 gedragswetenschapper, 1 schoolmaatschappelijk deskundige en 1 directeur. Een groot deel van het personeel bevindt zich in de leeftijdsgroep 25 – 34 jaar en is vrouw.


9

Hoofdstuk 1 Visie en Beleid 1.1 Missie en visie van Attendiz De stichtingen Het Maatman, Edukint en Scholengroep Twente Speciaal zijn per 1 augustus 2010 samengegaan in Attendiz. Attendiz verzorgt met ca. 25 scholen (voortgezet) speciaal onderwijs van A tot Z en ambulante begeleiding aan kinderen met een extra zorgvraag in Twente en de Achterhoek. Missie Alle kinderen met specifieke onderwijsbehoeften: - krijgen de kansen die nodig zijn om zich optimaal te kunnen ontwikkelen; - bieden wij de ondersteuning die zij nodig hebben in hun ontwikkeling; - horen erbij; geen kind wordt om reden van een individuele beperking, aanleg, tempo, motivatie etcetera uitgesloten. Onze ambitie is ons te ontwikkelen tot een expertisecentrum, dat zich laat leiden door de volgende kernwaarden, afgeleid uit onze missie. Kernwaarden van Attendiz: - Het kind staat centraal: wij bieden het kind passend onderwijs en passende zorg. - Partners in opvoeding: wij vinden de betrokkenheid van ouders onontbeerlijk. - Samen sterk: in de regio werken wij als onderwijsexpertisecentra samen met instellingen voor zowel speciaal als regulier onderwijs. Onze kernwaarden zeggen iets over de kaders waarbinnen we onze ambitie willen realiseren: - Binnen het kader van passend onderwijs en passende zorg garanderen wij elk kind een op maat gesneden ononderbroken ontwikkeling(slijn). - Passend onderwijs en passende zorg worden gekenmerkt door vraagsturing. - Passend onderwijs en passende zorg worden gekenmerkt doordat ouders op een gelijkwaardige en wederkerige manier worden betrokken bij de invulling daarvan. - Passend onderwijs en passende zorg worden gekenmerkt door een hoogwaardig ketenpartnerschap. Dit betekent voor ons dat er altijd een plek is waar het kind een onderwijsleerarrangement aangeboden wordt dat aansluit op de hulpvraag van het kind, waardoor geen kind meer tussen wal en schip hoeft te vallen. Visie Bij het ontwerpen en aanbieden van passend onderwijs is de [impliciete] hulpvraag van de leerling het motief van ons handelen. Onze omgeving mag ons aanspreken op: - Onderwijsvraagsturing. Het ontwerpen en aanbieden van passend onderwijs. - Zorgvraagsturing. De [impliciete] zorgvraag van de leerling is het motief van ons handelen. - Wederkerigheid en gelijkwaardigheid in de contacten met ouders. De vragen die we onszelf stellen, stellen we ook aan ouders / verzorgers, die we op een gelijkwaardige en wederkerige manier betrekken bij de invulling van passend onderwijs en passende zorg. - Resultaatgericht werken. We maken de stap van kindvolgend naar resultaatgericht werken. Tot slot geldt dat men ons mag aanspreken op de kwaliteit van ons hoogwaardig ketenpartnerschap in de educatieve infrastructuur van onze regio. Wij willen samen met onze partners in de regio kennis delen en zodanig expertise ontwikkelen, dat alle kinderen een kans krijgen op passend en goed onderwijs.

1.2 Visie en doelstelling van de Mozaïekscholen Vanuit bovenstaande missie, ambitie en visie van Attendiz wil Het Mozaïek samen met de andere onderwijsinstellingen in de regio invulling geven aan een sluitend onderwijs- en zorgaanbod. Het Mozaïek wil maatwerk en expertise leveren in het onderwijs aan leerlingen met een psychiatrische stoornis. leerlingen Bij ons staat de leerling centraal. Door het leveren van maatwerk brengen wij leerlingen tot optimale ontwikkeling. Maatwerk leveren betekent voor ons: de maat nemen. Een optimale ontwikkeling is het ontwikkelen van de mogelijkheden en Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

10

talenten van de leerlingen. Op die manier willen wij onze leerlingen ondersteunen in het proces naar competentie, relatie en autonomie. pedagogisch klimaat

Het pedagogisch klimaat op Het Mozaïek garandeert veiligheid voor iedereen die bij de school betrokken is. Voor onze leerlingen betekent dit dat wij structuur aanbrengen in tijd en ruimte, in werkzaamheden en relaties. Wij tonen onze leerlingen dat we vertrouwen hebben in hun ontwikkelingsmogelijkheden. Onze kernwaarden wat dat betreft zijn: ondersteuning, communicatie en structuur. Iedereen gaat op een respectvolle wijze met elkaar om.

leeromgeving

Wij zorgen voor een leeromgeving die inspeelt op de behoeften en mogelijkheden van onze leerlingen. Dit betekent dat wij voorstaan dat zij krachtige leerervaringen opdoen. Wij streven naar: • een 'warme' sfeer en een heldere structuur waarbij duidelijke regels gelden en waarbij alle betrokkenen toezien op naleving daarvan. • schone, ruime, functionele, uitdagende en overzichtelijk ingerichte lokalen die recht doen aan de behoefte van onze leerlingen om actief te leren.

de opzet van het onderwijs

Het leveren van onderwijskundig maatwerk is wat ons betreft de enige manier om onze leerlingen tot competentie, autonomie en relatie te brengen. Wij houden dus sterk rekening met verschillen die er tussen leerlingen bestaan in aanleg, tempo en interesse. De psychiatrische problematiek van onze leerlingen noopt ons om onderwijskundig maatwerk op een integrale manier vorm te geven. Dit komt tot uitdrukking in het ontwikkelingsperspectief dat wij van iedere leerling opstellen. Daaruit voortvloeiend formuleren we de persoonlijke en groepsleerdoelen die worden afgestemd met ouders en leerlingen. Dit alles staat uiteindelijk in het teken van toeleiding tot een vorm van vervolgonderwijs of dagbesteding. De medewerkers zijn in dit geheel naast vak- en opvoedingsdeskundige ook begeleider. Zij geven feedback op de voortgang en sturen zo nodig bij. Wij gaan uit van het principe: van voorstructurering naar zelfregulering.

de inrichting van het onderwijs

Het Mozaïek wil met de inrichting van het onderwijs aansluiten bij enerzijds de mogelijkheden van de leerlingen en anderzijds bij de eisen van de samenleving. In het SO werken we met leerjaren en niveau groepen. De groepen zijn ingedeeld op didactisch/cognitief niveau waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met problematiek en leeftijd van de leerlingen. De groepsgrootte bedraagt gemiddeld 15 leerlingen. Dit draagt bij aan de ambitie maatwerk te leveren. De leerlingen volgen het reguliere basisonderwijs programma, met extra aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. We hanteren uitstroomprofielen op basis van het ontwikkelingsperspectief van de leerling, gericht op vervolgonderwijs, zowel regulier als speciaal.


11

personeel & professionalisering

Het Mozaïek kan de haar gestelde taken alleen met succes volbrengen indien alle medewerkers getuigen van een grote mate van professionaliteit. De kwaliteit van ons onderwijs en onze zorg wordt bepaald door de kwaliteit van de medewerkers. Adequaat orthopedagogisch en -didactisch handelen, collegiaal samenwerken en het gericht werken aan de persoonlijke ontwikkeling zijn kwaliteiten waar missie en visie van Het Mozaïek om vragen. We hebben echter ook oog voor de positie van de school in het regionale scholenveld. Medewerkers zijn extern gericht en dat wordt vertaald in sterke communicatieve vaardigheden, het opbouwen en in stand houden van netwerkrelaties in onderwijs en zorg.

ouders/verzorgers

Het Mozaïek hecht waarde aan goed contact met ouders of verzorgers. Wij realiseren ons dat de kans op een succesvolle opleiding op onze school zeer sterk afhangt van de betrokkenheid van de ouders van onze leerlingen met hun kind en met de school. Wij verwachten dat ouders achter de plaatsing van hun kind op Het Mozaïek staat. Om de betrokkenheid van de ouders en opvoeders / verzorgers te vergroten hanteren wij standaard contactmomenten met de ouders. Tijdens deze contactmomenten staat de ontwikkeling van de leerling centraal. Het is belangrijk dat ouders correcte informatie krijgen over wat Het Mozaïek de leerling heeft te bieden.

zorg en begeleiding

Hoogwaardige leerlingzorg en -begeleiding, ondersteuning, is voor de leerlingen van Het Mozaïek een randvoorwaarde om te komen tot maximale individuele ontplooiing. Bij ons geldt: "De leerling centraal, de leerkracht / mentor als spil en de specifieke deskundige als ondersteuner". Goed onderwijs is de basis voor onze zorg en begeleiding. De [extra] ondersteuning die de leerlingen nodig hebben op het gebied van de sociale en emotionele ontwikkeling wordt multi-disciplinair vormgegeven. De ondersteuning van Het Mozaïek wordt vormgegeven vanuit een krachtige interne zorgstructuur. Deze interne zorgstructuur garandeert dat de leerlingen op school die ondersteuning krijgen [op didactisch, sociaal en emotioneel gebied] die nodig is. Indien de school niet de benodigde deskundigheid in huis heeft dan kan Het Mozaïek leunen op een regionaal zorgnetwerk.

externe contacten

Het Mozaïek ziet zichzelf als schakel in de keten van onderwijs en jeugdzorg en wenst deze rol als ketenpartner waar te maken. Wij onderhouden tal van functionele externe contacten op verschillende niveaus. Al deze contacten staan in het teken van de [school]loopbaan van de leerlingen. Als onderdeel van een ononderbroken keten van onderwijs en ondersteuning hebben wij contacten met scholen, met instanties voor dagbesteding en met instanties voor jeugdzorg.

cultuur

Kwaliteit is waarmaken wat je belooft. Wij zeggen wat we doen en we doen wat we zeggen. Op die manier willen we open en transparant, naar buiten gericht en op een


12

planmatige wijze vormgeven aan de ontwikkeling van ons onderwijs. Het Mozaïek heeft een drieledige gefaseerde doelstelling. 1. Het ontwikkelingsperspectief voor de leerling vaststellen. 2. Vanuit dit perspectief werken aan een maximaal haalbare toerusting op zowel didactisch gebied als op sociaal emotioneel gebied. 3. Het verder werken aan het bereiken van het ontwikkelingsperspectief of indien mogelijk de leerling schakelen naar een andere vorm van onderwijs binnen het samenwerkingsverband. De visie vermeldt op welke wijze Het Mozaïek de doelstelling wil verwezenlijken.

1.3 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb: ons concept Schoolondersteuningsprofiel Het ontwikkelen van een eigen Schoolondersteuningsprofiel staat binnen Attendiz gepland voor de periode mei – september 2012. Dit profiel zal niet identiek zijn aan dat van de andere vestigingen van Het Mozaïek. Hoewel de drie Twentse SO-Mozaïekscholen dezelfde visie delen en inhoudelijk samenwerken, is er sprake van een eigen kleur en een eigen profiel met dito ambities. Deze kleur wordt primair aangebracht door de eigen cultuur en de mensen die deze cultuur vormgeven. Ook de geschiedenis en de context van de school kleuren de school. Wij zijn een relatief kleine school met een “tweede doelgroep” daarin, nl. Karakterleerlingen (ong. 25% van het totaal). Vanuit de kliniek Karakter zijn we in 1993 ontstaan, daar liggen onze “roots” en van daaruit zijn we groot geworden. Het schoolkind met complexe psychiatrische problematiek – dat niet binnen een andere vorm van onderwijs kan functioneren, is onze doelgroep en uitdaging. Orthopedagogisch handelen en “opbrengstgericht leraarschap” zitten ons in het bloed (zie ook hfst. 3). We zijn een school van Attendiz die staat in een regio met daarin tevens cluster 3 en 4 scholen van andere besturen en met liefst 6 scholen voor speciaal basisonderwijs (drie in Almelo, een in Nijverdal, Rijssen, Vroomshoop). We zijn derhalve een school die, nog meer dan de andere scholen van Het Mozaïek, scherp op het netvlies moet hebben waar onze krachten en beperkingen liggen. En wat het Passend Onderwijs van ons gaat verlangen in onze regio. Hiertoe is onderstaand conceptprofiel ontwikkeld anno april 2012. Deskundigheid SO Het Mozaïek mb/bb richt zich enerzijds op onderwijs aan kinderen in de leeftijd van zes tot en met dertien jaar, waarbij sprake is van een onderwijsbehoefte gericht op een zeer sterke mate van ordening van de (onderwijs)omgeving om van daaruit tot ontwikkeling te komen. Informatieverwerkingsproblematiek ligt ten grondslag aan deze behoefte, veelal voortkomend uit een ASS. Het gaat om leerlingen die geen andere vorm van onderwijs kunnen bezoeken. De mate van zelfregulatie is leidraad bij plaatsing, onderwijs en (tussentijdse) verwijzing en soms is dat ook het leerniveau van de leerling. Anderzijds biedt Het Mozaïek onderwijs aan kinderen die via plaatsbekostiging de school bezoeken. Dit zijn maximaal 24 kinderen van de kinderen jeugdpsychiatrische kliniek van Karakter. In speciale klassen en op verschillende niveaus wordt invulling gegeven aan het adagium “1 kind, 1 plan” gedurende de max. vier maanden dat leerlingen via Karakter de school bezoeken. Het Mozaïek beschikt over een relatief jong, ambitieus en gespecialiseerd team dat eensgezind en professioneel invulling wil geven aan haar taak. De waardering door onze klanten, de maatschappij en het personeel is goed, zo blijkt uit enquêtes en onderzoek.

Aandacht, tijd en voorzieningen De groepsgrootte bedraagt in principe 14 leerlingen, met een leerkracht en 4 dagen per week een assistent. Voor iedere leerling (m.u.v. Karakter) is een ontwikkelingsperspectief opgesteld en dat vormt de leidraad voor het onderwijs. Hoewel het gedrag van de leerling plaatsing indiceert, vormt het leren uitgangspunt van het onderwijs. Er wordt planmatig en opbrengstgericht gewerkt met 4 arrangementen die toeleiden naar 3 uitstroombestemmingen: verdiept (VMBO-T, HAVO, Vwo), basis (VMBO-KB en G), intensief (VMBO BB) en zeer intensief (Pro / Praktijkstroom VSO (en VSO ZML)). Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

13

Er wordt (sub)groepsgewijs gewerkt a.d.h.v. groepsplannen en er wordt uitgegaan van het reguliere curriculum en waar nodig verantwoord aangepast. De school heeft expertise op het gebied van leerproblemen en –stoornissen. Aan de basisvaardigheden wordt 60% van de lessen besteed, daarnaast wordt er verhoudingsgewijs veel aandacht besteed aan de sociaal emotionele ontwikkeling, o.a. middels Sovatraining, lessen Seo, enz.). Er wordt gewerkt met vakgebiedoverstijgende leerlijnen, die eveneens in vier arrangementen zijn gevat. Er is een aanbod van externe disciplines zoals logopedie en fysiotherapie gericht op schoolse vaardigheden. Gebouw Zoals gesteld in de inleiding: De school staat in een rustige woonwijk en heeft een omsloten plein. Sinds de renovatie in 2010 is de school aangepast aan de eisen van de moderne tijd en de behoefte aan prikkelreductie van veel leerlingen. Bij iedere klas is een nevenruimte welke zowel voor subgroeponderwijs als time-outs kan dienen. In de klassen wordt in beperkte mate gebruik gemaakt van prikkelarme werkplekken: “normaal waar het kan, speciaal indien nodig”. Samenwerking Naast samenwerking met Karakter vindt er op diverse niveaus samenwerking plaats met andere vormen van hulpverlening. Als school van Attendiz is er afstemming en gezamenlijke schoolontwikkeling met collegascholen cl. 2, 3 en 4 en het Dienstencentrum. Ook vinden er interne audits plaats. Ten aanzien van het regulier (voortgezet) (speciaal) onderwijs is sprake van toenemende afstemming en gezamenlijke vaststelling van de onderwijsbehoefte van de leerling. Dit bespoedigt een goede invulling van passend onderwijs in onze regio. Grenzen aan het onderwijs Aan een school met een kleine, tamelijk homogene doelgroep ( 80 tot 100 leerlingen) met een extreme onderwijsbehoefte kleven naast de genoemde mogelijkheden ook beperkingen. Hoewel een groot deel van de populatie blijvend is aangewezen op dit onderwijsconcept (en een derde deel reeds via een gespecialiseerde voorschoolse voorziening het onderwijs is ingestroomd), evalueert de school twee keer per jaar grondig waarom de leerling nog is aangewezen op een plek op de school en wat nodig is om de leerling elders te laten slagen. Jaarlijks worden er dan ook leerlingen verwezen, o.a. naar het regulier onderwijs. Soms blijkt bij aanmelding of verblijf de ondersteuningsbehoefte groter dan het aanbod van de school. Korte lijnen naar Karakter zorgen voor snelle plaatsing naar hulpverlening om vanuit de driemilieusvoorziening onderwijs te krijgen op Het Mozaïek. Ambities Attendiz en dus ook Het Mozaïek ziet met de ontwikkelingen van Passend Onderwijs kansen om het venster van waaruit gekeken wordt naar onderwijs aan leerlingen met ernstige informatieverwerkingsproblematiek te verbreden. Het streven is naast specialistische regionale centra thuisnabij clusteroverstijgende onderwijscentra te realiseren voor leerlingen met een speciale hulpvraag. De school wil inhoudelijk partner zijn voor de regionale samenwerkingsverbanden en schoolbesturen in het dekkend aanbod van een passende onderwijsplek voor elk kind in de regio. Hoe denkt Het Mozaïek Passend Onderwijs op professionele wijze verder te kunnen vormgeven: Aanbod van (flexibele) tussenvoorziening als: observatieplaatsingen, time-out/crisis voorziening. Nauwe samenwerking met (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs om optimale invulling aan passend onderwijs te bewerkstelligen: bijv. gezamenlijke observatie, consultatie, participeren in adviesteams, zorg naar de leerling brengen, wederzijdse deskundigheidsvergroting door uitwisseling kennis.


14

1.4 Beleidsvorming 1.4.1 Inleiding Beleidsvorming voor deze planperiode – en daarmee ook direct dit schoolplan – krijgt gestalte met behulp van het INK-managementmodel. De keuze voor het INK-model is op Attendiz-niveau gemaakt.

Visie en Beleid

Personeel

Leiderschap En Management

Cultuur en Klimaat

Middelen en Voorzieningen

Managemen t van onderwijsprocesse n Managemen t van ondersteunende processen

Waardering door het Personeel

Resultaat En opbrengsten

Waardering door klanten / leveranciers

Waardering door de maatschappij

1.4.2 Het model In het INK-managementmodel zijn de verschillende beleidsdomeinen in hun onderlinge samenhang weergegeven. Het model is in bijlage 1 weergegeven, samen met een noodzakelijke uitleg van het INK-model. De hoofdstukindeling van dit schoolplan correspondeert met de domeinen van het INKmodel. Voor de duidelijkheid opent ieder volgend hoofdstuk van dit schoolplan met een afbeelding van het model, om steeds de samenhang met het model te verduidelijken. Om eens in de vier jaar een schoolplan te kunnen opstellen is het nodig vooraf een grondige positiebepaling uit te voeren. In onze kwaliteitszorgcyclus is de positiebepaling (lees: sterke/zwakte analyse) ook als startactiviteit benoemd (fase van bezinning). Het bepalen van de eigen positie of uitgangssituatie heeft betrekking op verschillende aandachtsgebieden. In de fase voorafgaand aan het schrijven van dit schoolplan heeft een uitgebreide evaluatie plaatsgevonden op alle organisatie- en resultaatgebieden en is er een SWOT gemaakt door het voltallige team. 1.4.3 De evaluatiecyclus op de Mozaïekscholen In het INK-managementmodel is het verandermechanisme gebaseerd op de PDCA-cyclus en de IMWR-cirkel. Hieronder wordt de toepassing van die eerste cyclus op onze school toegelicht. In hoofdstuk 3. Leiderschap en Management is de toepassing van de IMWR-cirkel op onze school uitgewerkt. Kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten dat de school onderneemt om de kwaliteit van het onderwijs (c.q. de school) te onderzoeken, te borgen of te verbeteren en openbaar te maken. Hierbij neemt de PDSA - cirkel een centrale plaats in. PDSA is een afkorting die staat voor de stappen in de cyclus: • Plan: Beschrijf het verbeteronderwerp Meet de huidige situatie Onderzoek naar mogelijke oorzaken • Do: Voer de verbeteractie uit • Study: Bestudeer de resultaten Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

15

•

Act:

Borg de verbetering Continueer de verbetering

1. Plan Alle scholen hebben een schoolplan. Het schoolplan wordt voor vier jaar vastgesteld en is gebaseerd op het INK model. De beleidsvoornemens en doelen in het schoolplan zijn gebaseerd op: - de evaluaties van eerdere beleidsvoornemens; - het strategisch beleidsplan van Attendiz; - uitkomsten van enquêtes en onderzoeken. De doelen uit het schoolplan komen terug in de managementovereenkomst die de directeur afsluit met zijn sectordirecteur. Wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven - het opstellen van het vierjaarlijkse schoolplan met beleidsvoornemens en streefdoelen; - het opstellen van de vierjaarlijkse managementovereenkomst waarin de streefdoelen zijn vastgelegd; - het maken van aan managementovereenkomst, waarin de concrete acties voor dat schooljaar staan; - het twee maal per schooljaar bespreken van een managementrapportage waarin de streefdoelen zijn vertaald in concrete actieplannen; - het onderzoeken van de effecten van de ingezette plannen (leeropbrengsten, Kwailiteitsonderzoek (ZEK), audit1, medewerkerstevredenheidsonderzoek, ouderenquête, leerlingentevredenheidsonderzoek) en analyseren van die gegevens t.b.v. borging, continuering en verbetering. 2. Do De directeur vertaalt de streefdoelen uit de managementovereenkomst in actieplannen. In deze actieplannen geeft de directeur het tijdspad aan wanneer de plannen gerealiseerd moeten zijn en tevens wie er verantwoordelijk voor is. 3. Study Anders dan in het INK model genoemd wordt, gebruikt Attendiz de term Study i.p.v. Check. Twee keer per jaar levert de directeur een managementrapportage aan. Via deze rapportages houdt de directeur de sectordirecteur op de hoogte van de vorderingen van de actieplannen en tevens levert de directeur gegevens aan over de opbrengsten van het onderwijs, de kwaliteit van het onderwijs en diverse algemene schoolgegevens. Op basis van de managementrapportages wordt in het voortgangsgesprek sectordirecteur / directeur de doelrealisatie besproken. Hierbij worden ook de gegevens betrokken van onderstaande onderzoeken: Zelf Evaluatie Kwaliteitszorg Ouderenquête Medewerkerstevredenheidsonderzoek Leerlingenzorg Opbrengsten Leerlingenquête Risico Inventarisatie en Evaluatie 4. Act Borging vindt per locatie plaats in borgingsmappen, zoals vermeld in het Voorwoord. De geborgde documenten worden systematisch geëvalueerd en opnieuw vastgesteld tijdens het sector managementoverleg, in de teamvergaderingen en in het overleg met de Commissie voor de Begeleiding. 1

Attendiz is voornemens om m.i.v. het schooljaar 2012-2013 te starten met het afnemen van onderlinge audits


16

De directeur informeert de verschillende belanghebbenden (medewerkers, ouders, leerlingen, bevoegd gezag, inspectie) over de kwaliteit van haar onderwijs, alsmede over de effecten van de verbeteractiviteiten: - in de schoolgids neemt de directeur op welke verbeteractiviteiten gepland zijn en wat het resultaat is van de verbeteractiviteiten van het afgelopen jaar; - op basis van de tweede managementrapportage maakt de (sector)directeur jaarlijks een jaarverslag. De evaluaties zoals vermeld in de managementrapportages en de uitkomsten van de diverse onderzoeken vormen mede het vertrekpunt voor de Plan fase. Op basis hiervan bepaalt de (sector) directeur na overleg met ouders, Commissie voor de Begeleiding en externe deskundigen of het uitgevoerde beleid aanleiding geeft tot continuering, verbetering of uitbreiding. 1.4.4 Checklist kwaliteitszorg In het kader van de kwaliteitszorg wordt de navolgende checklist gehanteerd. Deze checklist is gebaseerd op het Rapport van Bevindingen Scholengroep Twente Speciaal, Sector Psychiatrie cluster 4 n.a.v. het onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs in sept. 2008. De voorwaarden voor de zorg en kwaliteit zijn aanwezig 2.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen en de leerlingenzorg in het schoolplan 2.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur 2.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders en bestuur betrokken De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs 1.1 De school heeft inzicht in de verschillende onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie 1.2 De school hanteert een onderwijsconcept dat aansluit bij haar leerlingenpopulatie 1.3 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 1.4 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen 1.5 De school evalueert regelmatig de leerlingenzorg 1.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten 1.7 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg 1.8 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van haar onderwijs 1.9 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel Opbrengsten 11.4 De resultaten van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. Toelichting uitwerking bij de checklist De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. De school geeft blijk van activiteiten gericht op het in kaart brengen en analyseren van de vorderingen en ontwikkeling die de leerlingen behalen, als uitvloeisel van planningsgericht denken. Wijze waarop hier invulling aan gegeven wordt. Iedere school van Attendiz stelt een vierjaarlijks schoolplan op, dat correspondeert met het strategisch beleidsplan en waarin per INK-domein het schoolbeleid, de beleidsvoornemens en de streefdoelen van Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

17

de school staan vermeld. Doelen zijn er op alle gebieden: didactisch, sociaal-emotioneel, schoolklimaat, oudertevredenheid, tevredenheid van medewerkers en leerlingen. De streefdoelen zijn concrete (percentages), ambitieuze doelstellingen. De doelen op didactisch gebied zijn op basis van de leerstandaarden die de school heeft vastgesteld. Een leerstandaard is de expliciete norm waar een vastgesteld deel van de leerlingen aan moet voldoen. De school formuleert de leerstandaard op basis van ervaring, de populatie, de uitstroombestemming en het ambitieniveau van de school. Het Mozaïek kent vier leerstandaarden: - de gevorderde standaard; - de voldoende standaard; - de minimum standaard; - onder de minimumstandaard. Het onderwijsaanbod bestaat uit een serie arrangementen. Een arrangement beschrijft het leerstofaanbod (zie bijlage), klassenmanagement, leertijd, didactisch handelen, pedagogisch handelen en het schoolklimaat. Er is een koppeling tussen de leerstandaarden en de arrangementen: - het verdiept arrangement is gekoppeld aan de gevorderde standaard; - het basisarrangement is gekoppeld aan de voldoende standaard; - het intensief arrangement is eveneens gekoppeld aan de voldoende standaard; - het zeer intensief arrangement is gekoppeld aan de minimum standaard. Wanneer tijdens de (groeps)besprekingen uit de data blijkt dat de leerresultaten niet voldoen aan de gestelde leerstandaarden, dan is er aanleiding om het onderwijsaanbod onder de loep te nemen en wordt er een verbeterplan opgesteld (zie hfst. 8.3). Zie Bijlage voor overzicht leerstandaarden per vakgebied per leerjaar. De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. De school heeft afspraken gericht op het behouden van kwaliteit op een concrete en controleerbare manier vastgelegd en gaat systematisch na of betrokkenen nog overeenkomstig de afspraken handelen. Dit actief vasthouden van het bereikte heeft in ieder geval betrekking op afgesloten verbeteractiviteiten. Wijze waarop hier invulling aan gegeven wordt. Het verantwoordingsdocument kwaliteitszorg wordt jaarlijks geëvalueerd tijdens het sector managementoverleg. Twee maal per jaar levert de directeur een managementrapportage aan op basis van de vierjaarlijkse managementovereenkomst. Tenslotte trekt de school conclusies uit de evaluaties t.b.v. borging en verbetering en legt deze vast in een verslag. De school evalueert regelmatig de leerlingenzorg. De school evalueert of de leerlingenzorg beantwoordt aan de procedures en protocollen die zij in het schoolplan en/of andere schooldocumenten heeft vastgelegd. Wat betreft die doelen kan de school verwijzen naar wettelijke eisen en zelf gekozen instrumentaria. Een evaluatie omvat het meten, waarderen en analyseren in het kader van de kwaliteitsontwikkeling van de school. Uit de aanpak blijkt dat de school heeft stilgestaan bij de betrouwbaarheid van de evaluatiegegevens en het draagvlak ervoor bij de verschillende geledingen van de school. Vereist is dat een school haar leren en onderwijzen met regelmaat evalueert, dat wil zeggen dat binnen vier jaar de leerlingenzorg (nagenoeg) volledig is geëvalueerd. Ook andere belanghebbenden dan directe en team, te denken valt aan ouders/verzorgers en leerlingen, worden betrokken. De school trekt conclusies uit de (zelf)evaluatie t.b.v. borging en/of verbetering. Wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven: er zijn verantwoordingsdocumenten, procedures en protocollen opgesteld en geborgd m.b.t. de groepsplannen, het werken vanuit het ontwikkelingsperspectief, de leerlingenbespreking Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

18

en de rol van de Commissie voor de Begeleiding. Op deze documenten is de datum van borging en de datum van eerstvolgende evaluatie vermeld; bij de evaluatie van de leerlingenzorg zijn de medewerkers betrokken middels de Zelf Evaluatie Kwaliteitszorg, de ouders door middel van de ouderenquête en in het leerlingentevredenheidsonderzoek komen gegevens vanuit de leerlingen naar voren; op basis van een analyse van de evaluatiegegevens wordt de kwaliteit van de leerlingenzorg geborgd en/of leidt deze analyse tot beleidsvoornemens in het schoolplan, c.q. de managementovereenkomst. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school werkt op grond van de evaluaties beargumenteerd aan verbeteractiviteiten. De doelen ervan zijn meetbaar en concreet genoeg uitgewerkt. Met “meetbaar” wordt hier bedoeld dat de verbeterdoelen zijn vertaald in termen van waarneembare effecten. Met “concreet” wordt bedoeld dat de beoogde verbeteringen zijn uitgewerkt (in een plan van aanpak, werkplan of stappenplan). Vooraf wordt aangegeven waarom en op welke wijze de school aan de verbeteractiviteiten wil gaan werken, wie waarvoor verantwoordelijk is, wie de uitvoering op zich nemen en op welke wijze de resultaten wordt vastgesteld en geëvalueerd. Daarnaast blijkt uit de rapportage en gegeven informatie dat de school feitelijk een aantal verbeteractiviteiten heeft uitgevoerd of daarmee bezig is. Tot slot bepaalt en waardeert de school de effecten van verbeteringen. Wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven: het opstellen van het vierjaarlijks schoolplan met beleidsvoornemens en streefdoelen; het opstellen van de vierjaarlijkse managementovereenkomst waarin de streefdoelen zijn vastgelegd; het twee maal per schooljaar bespreken van een managementrapportage waarin de streefdoelen zijn vertaald in concrete actieplannen; het onderzoeken van de effecten van de ingezette plannen (leeropbrengsten, ZEK, medewerkerstevredenheidsonderzoek) en analyseren van die gegevens t.b.v. borging, continuering en verbetering. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg. De school heeft afspraken gericht op het behouden van kwaliteit op een concrete en controleerbare manier vastgelegd en gaat systematisch na of betrokkenen nog overeenkomstig de afspraken handelen. Dit actief vasthouden van het bereikte heeft in ieder geval betrekking op afgesloten verbeteractiviteiten. Wijze waarop hier invulling aan gegeven wordt: - er zijn borgingsmappen ingericht waarin verantwoordingsdocumenten, procedures en protocollen zijn opgenomen: - de borgingsmappen worden voortdurend aangevuld aan de hand van afgesloten verbeteractiviteiten; deze documenten worden systematisch geëvalueerd tijdens het sectormanagementoverleg, tijdens de teamvergaderingen en tijdens het overleg van de Commissie voor de Begeleiding; na deze evaluatie worden de documenten opnieuw vastgelegd en/of aangepast. De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van haar onderwijs. De school informeert de verschillende belanghebbenden (medewerkers, ouders, leerlingen, bevoegd gezag, inspectie) over de kwaliteit van haar onderwijs, alsmede over de effecten van de verbeteractiviteiten. Wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven: - op basis van de tweede managementrapportage maakt iedere directeur een schooljaarverslag, waarin hij verslag doet van de opbrengsten van het onderwijs, de kwaliteit van het onderwijs, de vorderingen van de ingezette ontwikkelingen en de algemene schoolgegevens;


19

- in de schoolgids neemt de directeur op welke verbeteractiviteiten gepland zijn en wat het resultaat is van de verbeteractiviteiten van het afgelopen jaar. - aan onze ketenpartner Karakter wordt eveneens gerapporteerd over de gerealiseerde kwaliteit van ons onderwijs. Bovendien heeft de manager behandelzaken van Karakter gefungeerd als “tegenlezer” bij het schoolplanhoofdstuk: Onderwijs aan leerlingen van Karakter. De resultaten van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode liggen tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. -De resultaten van de leerlingen op het gebied van de schoolse vakken liggen tijdens de schoolperiode tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. -De resultaten van de leerlingen op het gebied van de sociale vaardigheden liggen tijdens de schoolperiode tenminste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. -De resultaten van de leerlingen op het gebied van de emotionele ontwikkeling liggen tijdens de schoolperiode ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. Wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven: -Om te beoordelen of het onderwijs, de zorg en de begeleiding voldoende is geweest worden aan het einde van de schoolperiode de resultaten van de individuele leerlingen vergeleken met het eerder geformuleerde ontwikkelingsperspectief, m.n. het eindniveau en de uitstroombestemming.

-Om op de hoogte te zijn of de leerlingen in de vervolgvoorziening naar verwachting functioneren, worden bij de vervolgvoorziening gedurende de eerste 2 jaren na de verwijzing gegevens opgevraagd. -Op school- en klassenniveau worden de resultaten vergeleken met de eerder vastgestelde leerstandaarden. -De directeur maakt een samenvatting van de behaalde resultaten van het onderwijs. Deze samenvatting is onderwerp van gesprek tijdens het evaluatiegesprek sectordirecteur/directeur en kan aanleiding zijn tot aanpassing van het onderwijsaanbod. De directeur neemt deze samenvatting vervolgens op in de schoolgids. 1.4.4 Beleid ten aanzien van Sponsorgelden De school doet regelmatig een beroep op financiële ondersteuning door diverse fondsen. Het geld wordt besteed aan een van tevoren vastgesteld doel. Sponsoring door bedrijven of instellingen is ook mogelijk. Sponsoring mag de inhoud van het onderwijs niet beïnvloeden. Aanvragen voor sponsoring worden getoetst door het managementteam en door de MR.

1.5 Beleidsvoornemens t.a.v. Visie en Beleid 1.5.1 Beleidsvoornemens anno mei 2012 De schoolstandaarden zijn in onze ogen onvoldoende stabiel en zullen in de komende jaren onze aandacht behoeven: op de eerste plaats is ons onderwijsconcept aan verandering onderhevig geweest, hetgeen een positieve uitwerking heeft op onze resultaten, op de tweede plaats heeft het vervolgonderwijs van Het Mozaïek ook tijd nodig gehad om het concept aan te passen, hetgeen leidde tot anderen instroomeisen en op de laatste plaats is er jaarlijks sprake van een kleine groep leerlingen, waardoor de gegevens van enkele jaren een beperkte betrouwbaarheid hebben. Via Positie en Ambitie Bepalen valt op dat op ketenniveau nog veel winst te behalen is. De school is lange tijd primair naar binnen gekeerd geweest, er is geen beleid dat afgestemd wordt met externe ketenpartners, er is geen structureel overleg over resultaten en knelpunten anders dan op Attendizniveau, er zijn geen lange termijn studies. We zien onszelf intussen als onmisbare school in Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

20

het dekkend aanbod binnen onze regio. Veel scholen kunnen veel zaken beter dan wij, doch er is een onderwijsbehoefte bij een kleine groep kinderen, waarop wij het beste antwoord hebben. Wat wordt de plek van Het Mozaïek mb/bb in het Samenwerkingsverband 23-01? Zowel intern overleg als extern, met onze toekomstige partners in SWV 23-01 zal het moeten gaan leiden tot een dekkend aanbod voor alle leerlingen. Er wordt weinig gedeeld met externe ketenpartners en er wordt niet structureel samengewerkt aan innovatie van producten, diensten en processen. Er vinden (nog) geen interne of externe audits plaats. Ten aanzien van de resultaatgebieden valt op dat er in de recente jaren veel “prestatie-indicatoren” ingevoerd zijn, waardoor het management informatie systeem op orde is op veel gebieden. Echter niet op het gebied van het “maatschappij-resultaatgebied”. Invoeren van interne auditgroepen zal hier verbetering in aanbrengen. Verder valt op dat er weliswaar veel gemeten wordt, maar de uitkomst kan niet worden vergeleken met een daaraan gekoppelde doelstelling. Soms wordt er vergeleken met een daaraan gekoppelde vergelijkbare school, zowel binnen als buiten Attendiz. Het personeel onderschrijft en handelt naar de missie en de visie van de school en is goed op de hoogte van de beleidsvoornemens voor de komende schoolplanperiode. Binnen de hulpverlening wordt opname op Karakter meer en meer gezien als een tijdelijke onderbreking van een poliklinisch traject. Bovendien wordt de opnameduur steeds verder verkort. Ten aanzien van die leerlingen vervullen wij een bijzondere taak, door ze gedurende hun verblijf op de kliniek onderwijs te geven. Deze onderwijstaak wordt steeds specialistischer, vanwege de aard van de problematieken en vooral de zeer korte opnameduur: 4 maanden (zie 6.6). De populatie leerlingen die onze school via Karakter bezoekt, krijgt sinds schooljaar 2010 – 2011 onderwijs in een of twee aparte klassen. Deels aangevuld met externe leerlingen die vlak voor of tijdens het betreffende schooljaar toegelaten moesten worden. De ervaringen met deze meer gescheiden wijze van onderwijs zijn dermate positief, dat we dit continueren. Jaarlijks terugkerende punten binnen onze sector zijn Visie en Missie, Professionele Schoolcultuur, Formatie, Financiën, Huisvesting en Evalueren en Borgen. Vanuit de landelijke politiek wordt getracht meer samenhang tussen de stelselwijzigingen Jeugdzorg en Passend Onderwijs aan te brengen en de regionale samenwerking zoveel mogelijk te laten samenvallen: de begeleiding op basis van de gedecentraliseerde AWBZ dient aan te sluiten bij de ontwikkelingen van Passend Onderwijs. Het Mozaïek ziet daarin een kans de expertise die we in jaren met Karakter hebben opgebouwd, te benutten om in breder verband nauw structureel samen te werken met hulpverlening: kinderpsychiatrie dient altijd te werken binnen een integrale context. In maart 2012 is het Kwaliteitsonderzoek geweest. Van Beekveld en Terpstra constateert in haar Analyse: “Beleid werpt vruchten af?! In het Schoolplan (2010-2011) heeft de school aangegeven dat onder andere het zelfstandig werken een aandachtspunt zou worden, omdat vanuit een vorig leerlingentevredenheidsonderzoek bleek dat leerlingen weinig mogelijkheden meenden te krijgen om op een zelfstandige en actieve manier hun onderwijsleerproces in te vullen. Alle doelgroepen zijn in het huidige onderzoek positief over de mate waarin leerlingen worden gestimuleerd om regelmatig zelfstandig te werken. (…) Uit deze scores blijkt dat het beleid van de school zijn vruchten afwerpt. Hoe kan de school ervoor zorgdragen dat deze positieve lijn wordt vastgehouden (borging)?” De school heeft zich ontwikkeld tot een school voor speciaal onderwijs waar opbrengsten tellen. Hoge opbrengsten zijn het einddoel, waarbij we ernaar streven leerlingen af te leveren op het regulier onderwijs. Door middel van data sturen we daarop. Dit schoolplan vormt de basis voor samenhang, bewaking en verbetering van de kwaliteit van dat opbrengstgerichte en datagestuurde onderwijs. In de geschiedenis van onze school is dit het eerste schoolplan avant la lettre en vervult de rol van kompas voor de school. Onze visie is qua focus verlegd richting opbrengstgericht en datagestuurd onderwijs. Dat wil zeggen: we blijven trouw aan het uitgangspunt “van voorstructureren naar zelfreguleren”. De Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

21

focus is gericht op hoge uitstroomcijfers, waarmee verzamelen en sturen op data van toegevoegde waarde is. De publicatie 1 Stap verder met de 1 Zorgroute vormt hiertoe onze leidraad. Het IPB voor Attendiz wordt geconcretiseerd. Zo is de Handleiding Gesprekkencyclus en Competentiemanagement vastgesteld in augustus 2011. We willen koploper zijn binnen Attendiz en daarbuiten, waar het gaat om het implementeren van de gevolgen van de Wet Kwaliteit (Voortgezet) Speciaal Onderwijs en het nieuwe Toezichtkader van de Inspectie. We zijn gericht op de buitenwereld. Landelijke ontwikkelingen volgen we actief, maar ook landelijke experts halen we onze school binnen of consulteren we. In het schooljaar 2011-2012 consulteerden we Noelle Pameijer t.b.v. ons format Ontwikkelingsperspectief, Wijnand Gijzen en Chris Struiksma t.b.v. ons onderwijsconcept, Cathy van Tuijl .t.b.v. ons onderwijs aan leerlingen met forse psychiatrische problematiek en Hanneke Wentink t.b.v. de stand van zaken van ons onderwijs wat betreft lezen en spelling. Zoals gezegd in ons concept Schoolondersteuningsprofiel: wij zien met de ontwikkelingen van Passend Onderwijs kansen om het venster van waaruit gekeken wordt naar onderwijs aan leerlingen met ernstige informatieverwerkingsproblematiek te verbreden. Het streven van Attendiz is naast specialistische regionale centra thuisnabij clusteroverstijgende onderwijscentra te realiseren voor leerlingen met een speciale hulpvraag. De school wil inhoudelijk partner zijn voor de regionale samenwerkingsverbanden en schoolbesturen in het dekkend aanbod van een passende onderwijsplek voor elk kind in de regio. Zoals al eerder gesteld in dit hoofdstuk: Hoe denkt Het Mozaïek Passend Onderwijs op professionele wijze verder te kunnen vormgeven: Aanbod van (flexibele) tussenvoorziening als: observatieplaatsingen, time-out/crisis voorziening. Nauwe samenwerking met (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs om optimale invulling aan passend onderwijs te bewerkstelligen: bijv. gezamenlijke observatie, consultatie, participeren in adviesteams, zorg naar de leerling brengen. Deelname aan de Voorbereidingsgroep t.b.v. het nieuwe samenwerkingsverband vormt een goede brug hiervoor. De directeur van de school heeft met een werkgroep het College van Bestuur geadviseerd als Attendiz te gaan participeren in de Landelijke Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs: een normenschema op basis van de internationale ISO-9001 nor5m CIIO Maatstaf, waarmee onderwijsorganisaties hun kwaliteitssysteem kunnen vormgeven en laten certificeren. Dit advies zal anno juni 2012 hoogstwaarschijnlijk overgenomen worden. Kenniskringen, zoals genoemd in de publicatie Werken met Kenniskringen, worden binnen Attendiz ingevoerd. Teamleden gaan deelnemen aan schooloverstijgende werkgroepen met een al dan niet tijdelijk karakter, rondom inhoudelijke thema’s. 1.5.2 Wat neemt men in 2016 waar ten aanzien van deze beleidsvoornemens? Een uitgekristalliseerd en resultaatgericht onderwijsconcept met dito visie. Helder omschreven in ons Schoolondersteuningsprofiel en uniform toegepast in de praktijk. Er wordt gewerkt met leerlijnen, standaarden en arrangementen. Ieder kind heeft een ontwikkelingsperspectief en uitstroomperspectief. De arrangementen zijn afgezet tegen de referentieniveaus taal en rekenen. Er wordt in de klassen gewerkt met groepsplannen. De uitstroomcijfers zijn hoog, er wordt gestuurd op data. Een helder Schoolondersteuningsprofiel, dat ingebed is in het dekkend aanbod van passend onderwijs in de regio van ons grote samenwerkingsverband en de afdelingen ervan. Samenwerking met de SO en SBO scholen in ons samenwerkingsverband, zowel op inhoudelijk als managementniveau. Gevat in heldere structuren. Het Mozaïek is “ingedaald” in het nieuwe samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

22

Leerkrachten die het (speciaal) basisonderwijs jaarlijks bezoeken om hun referentiekader actueel te houden. Auditgroepen, waarvan de directeur van onze school vast en opgeleid lid is, voeren interne audits uit bij collegascholen van Attendiz. Zo zal ook onze school periodiek geaudit worden. Clusteroverstijgend onderwijs. Onze school biedt lesplaatsen in de regio. Aanbod van flexibele tussenvoorzieningen als observatieplaatsen, time-out plaatsen en brugplaatsen. Gespecialiseerd onderwijs aan leerlingen die via Karakter onze school bezoeken. Nauwe en structurele samenwerking met vormen van hulpverlening. Een school die voorop loopt in de ontwikkelingen die vanuit de overheid en onderwijsvernieuwers gestimuleerd worden. Een school die kritisch en flexibel inspeelt op wat de omgeving van haar vraagt. De Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs is ingevoerd. Schooloverstijgende (multidimensionale) kenniskringen zullen ervoor zorgen dat de kwaliteit van kennis en vaardigheden binnen de organisatie Attendiz maximaal benut wordt. Ook op andere vlakken toetsen we onszelf aan externe informatie: we nemen sinds 2011 deel aan het COOLSpeciaal onderzoek, aan een onderzoek van de KPC-groep inzake terugplaatsing van leerlingen in regulier onderwijs, enz.


23

Hoofdstuk 2 Personeel Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat

Management van onderwijsprocessen


Management van ondersteunende processen





Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan De deskundigheid van onze medewerkers is groot. Gezamenlijk hebben we veel expertise in huis. Een van onze speerpunten de komende jaren is het versterken van onze expertise ontwikkeling door het oprichten van een Attendiz academie. Met als resultaat het verbeteren van opbrengsten en opbrengstgericht onderwijs, maar ook een te ontwikkelen expertisecentrum. Kwalitatief goed geschoold personeel is hierbij een succesfactor. Ons IPB systeem kan als instrument ondersteuning bieden en de resultaten die wij willen behalen monitoren. Op onze beleidsagenda van de komende jaren staan ook zaken als competentiemanagement, formatiebeleid, functiebouwwerk, functiemix, vervangingsbeleid, mobiliteit en ziekteverzuimbeleid.

2.1 Integraal Personeelsbeleid Goed onderwijs wordt verzorgd door kwalitatief goede mensen. Kwalitatief goed geschoold personeel is daarom een succesfactor binnen onze school. Ons IPB (Integraal Personeelsbeleid) is ondersteunend aan de resultaten die onze school wil behalen. Integraal Personeelsbeleid betekent: het regelmatig en systematisch afstemmen van de inzet, kennis en bekwaamheden van de medewerkers en de inhoudelijke en organisatorische doelen van de school. Deze afstemming is ingebed in de strategische positie en gerelateerd aan de onderwijscontext van de school. Hierbij wordt professioneel gebruikgemaakt van een samenhangend geheel van instrumenten en middelen die gericht zijn op de ontwikkeling van individuele medewerkers. Ontplooiing en het verder bekwamen is geen vrijblijvendheid. De wet op de Beroepen in het Onderwijs (wet BIO) schrijft voor dat leraren, onderwijsondersteunende medewerkers en schoolleiders bekwaam moeten zijn en moeten blijven. Ze moeten ook na hun benoeming hun bekwaamheid actueel houden en zich verder ontwikkelen. Het integrale personeelsbeleid kent een vijftal uitgangspunten: -Er moet sprake zijn van een samenhangend personeelsbeleid, zodat ad-hoc besluiten of tegengesteld besluiten worden voorkomen. -Het personeel heeft recht op een duidelijke rechtspositionele basis die zekerheid en perspectieven biedt, zodat inzet en kennis van personeelsleden zo optimaal mogelijk tot hun recht komen. -Er dient een kader te zijn voor leiding, begeleiding maar vooral voor het bevorderen van samenwerking. Hierdoor kunnen fricties of een bepaalde vorm van 'hokjesgeest' worden voorkomen. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

24

-In ruime mate dient aandacht te worden besteed aan selectie, loopbaanbegeleiding en ontwikkeling en scholing van personeel. -Het personeelsplan moet leiden tot een hogere arbeidsvreugde voor het personeel, een optimale kwaliteit van het onderwijs en een grote zorg voor de leerlingen. Anno 2012, ten tijde van het maken van dit schoolplan, bevindt het maken van het nieuwe Integraal Personeels Beleidsplan van Attendiz zich in een afrondende fase. Kenmerkend voor het personeelsbeleid van Attendiz is de aandacht en waardering voor ontwikkeling van medewerkers, als noodzakelijk geacht om onze missie te kunnen waarmaken. De CAO PO legt de nadruk op integraal personeelsbeleid. Dit komt tot uiting in het Statuut Sociaal Beleid dat aan de eigenlijke CAO-artikelen voorafgaat. “Het sociaal beleid is een geïntegreerd onderdeel van het totale beleid van de instelling, zoals dat in het schoolplan tot uiting komt “. De doelstellingen van het sociaal beleid zijn: Het vormgeven van een zodanige organisatie en aan zodanige gezagsverhoudingen, dat de werknemers kunnen en willen bijdragen aan het goed functioneren van de school. Het zodanig organiseren van de werkzaamheden, dat er sprake is van zinvolle arbeid met zo groot mogelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden die passen bij ieders aanleg, capaciteit en ambitie. Het betrekken van de werknemers bij het inrichten van de eigen werksituatie en bij de beleidsvorming binnen de school. Het scheppen van voorwaarden die de werknemers in staat stellen zich verder te ontplooien. Het bevorderen van het welzijn, de gezondheid en de veiligheid van de werknemers. Het bieden van goede materiële voorzieningen. De CAO PO stelt dat bij het formuleren van integraal personeelsbeleid aandacht gegeven moet worden aan functioneren, functies en taken, personeelsvoorziening, professionele ontwikkeling, waaronder scholing, beoordeling en belonen. Het gevoerde beleid dient geëvalueerd en vastgelegd in een sociaal jaarverslag. Voorts dienen er volgens een vastgestelde uitvoeringsregeling gesprekken gevoerd te worden betreffende het functioneren en beoordelen.

2.2 Uitwerking op Het Mozaïek SO Almelo mb/bb Nu het IPB op Attendiz-niveau nog niet voorhanden is, zal in dit schoolplan puntsgewijs aangehaald worden hoe de vertaling van het IPB vorm krijgt. Wet Bio Om kwaliteit van het onderwijspersoneel te waarborgen is met ingang van 1 augustus 2006 de Wet Beroepen in het Onderwijs van toepassing. De wet bevordert dat het personeel tijdens de loopbaan in ieder geval aan een minimum kwaliteit blijft voldoen en dat werkgevers het personeel daartoe in staat stellen. Het gaat dus niet alleen om bekwaam zijn, maar ook om bekwaam te blijven. Bijscholing is niet alleen een recht, maar ook een plicht geworden. Medewerkers zijn bekwaam als ze aan de geldende bekwaamheidseisen voldoen. De bekwaamheidseisen voor leraren zijn in een zevental competenties beschreven door de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL) en zijn koersbepalend tijdens de gehele loopbaan in het onderwijs. Naar deze algemene bekwaamheidseisen wordt de vertaalslag naar de specifieke context van de eigen school gemaakt. Ten behoeve van de Mozaïekscholen is er een verbijzondering voor de functie leerkracht gemaakt. Voor onderwijsassistenten is er op onze school eveneens een concretisering. Er wordt gewerkt met checklisten, gebaseerd op de pijlers van de inspectie, die ingezet worden tijdens groepsbezoeken en welke besproken worden nadien.


25

Diensten De school kan ten behoeve van de salarisadministratie een beroep doen op het Onderwijsbureau Twente (OBT). Ten behoeve van de overige diensten is het Bestuurskantoor beschikbaar. Werving en selectie Als het kwaliteit van de school primair door het personeel bepaald wordt, verdient de werving en selectie van nieuwe medewerkers veel aandacht. Er wordt een Benoemings- en Adviescommissie (BAC) gevormd, bestaande uit de directeur (voorzitter), teamleden en MR-vertegenwoordiger. De BAC vormt een profielschets, waarna de advertentie wordt opgesteld. Vacatures worden in eerste instantie intern gemeld: binnen Attendiz. Interne kandidaten krijgen een gesprek n.a.v. hun brief en vervolgens beraadt de BAC zich. Alvorens de BAC zich definitief uitspreekt voor een kandidaat, volgt er altijd een tweede en soms derde contactmoment (gesprek en / of meedraaien). Indien de BAC niet overtuigd is van de geschiktheid van de kandidaat, volgt externe werving. Bij de wervingsgesprekken wordt gebruik gemaakt van het competentiegerichte interview en de STARmethode (situatie, taak, actie en resultaat). Na een unanieme keuze door de BAC volgt voordracht voor aanstelling bij het bevoegd gezag. Het streven is er alle jaren op gericht om een evenredige personeelsverdeling te bewerkstelligen, van zowel ervaring als geslacht. In de praktijk bleken de beste kandidaten echter vooral jong en vrouwelijk te zijn. Naast de profielschets passend bij de functie-omschrijving van personeel voor Het Mozaïek, worden intelligentie, zelfsturing, hoge arbeidsmoraal, emotionele stabiliteit en een natuurlijk kunnen afstemmen op de doelgroep als noodzakelijke eigenschappen gezien. Bezit of bereidheid tot het halen van de Master SEN zijn eveneens voorwaarde bij leerkrachten. Begeleiding nieuw personeel Nieuwe collega’s krijgen voor hun eerste werkdag een informatiepakket t.b.v. nieuw personeel opgestuurd, samen met een schoolgids. Ook krijgen ze een schriftelijke bevestiging van de voordracht van hun kandidatuur bij het bevoegd gezag en een gesprek met de directeur, waarin een vaste lijst zaken wordt besproken. Het protocol Inwerken nieuw Personeel treedt op dat moment in werking. Deel daarvan maken uit: periodieke gesprekken met directeur, koppelen aan inwerkmaatje, twee functioneringsgesprekken en een beoordelingsgesprek in het eerste jaar. Begeleiding invallers Kortdurende invallers worden op onze school primair begeleid door degene met wie ze de klas draaien. De zorgcoördinator draagt zorg voor de (coördinatie van de) voor- tijdens en naschoolse begeleiding. Dag- en weekplanners, Klassenmap e.d. zorgen voor een maximale duidelijkheid om de klas over te nemen. Langdurige invallers worden aangemerkt als nieuw personeel; zie hierboven. Arbo beleid Op schoolniveau is de directeur de eerstverantwoordelijke voor een goed arbeidsomstandigheden beleid, bijgestaan door de preventiemedewerker. Er zijn nauwe contacten met de Arboarts en personeelsfunctionarissen van het Bestuurskantoor. De Bedrijfshulpverlening wordt eveneens door Arbodienst en personeelsfunctionarissen gecoördineerd: opleiding en onderhouden bekwaamheid van BHV-ers. Op onze school zijn minimaal 4 BHV-ers. Sinds de renovatie van ons gebouw in 2010 is er sprake van een veilig en aangenaam gebouw. Er is een actueel ontruimingsplan (3x per jaar is er een ontruimingsoefening), er is een ongevallenregistratie t.b.v. personeel en agressie-incidenten van leerlingen worden geregistreerd. Er is een periodieke training Opvangcoach, t.b.v. opvang van collega’s na een schokkende gebeurtenis. Soms kunnen leerlingen zo boos worden, dat zij een gevaar vormen voor zichzelf of voor hun omgeving. Als dit Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

26

gebeurt dan moet de leerkracht of een ander personeelslid de leerling in het uiterste geval vasthouden. Vanuit ons Agressieprotocol proberen we maximale zorgvuldigheid te betrachten voor alle betrokkenen. Sinds de renovatie is er sprake van een eigen personeelskamer. Die heeft het welzijn van het personeel tijdens pauzes aanmerkelijk verbeterd. Periodiek wordt er een RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie) uitgevoerd. De speeltoestellen worden periodiek gecontroleerd. Verzuimbeleid Er wordt gebruik gemaakt van het digitale programma Verzuimmanager, dat ondersteuning biedt bij de dagelijkse processen van het verzuimbeleid op onze school. Niet alleen administratief, maar ook in de begeleiding van ziekteverzuim. Er worden automatisch acties aangemaakt en aan de directeur toegewezen o.b.v. de functie die hij heeft. Daarnaast worden er nieuwe acties handmatig aangemaakt. Dat kunnen zowel acties zijn die betrekking hebben op een zieke werknemer, maar ook m.b.t. niet zieke werknemers (bijv. preventieve activiteiten). Leidinggevenden worden periodiek getraind in verzuimgesprekken voeren. Er is vijf keer per jaar een “sociaal medisch overleg”, waarin door de directeur met personeelsfunctionaris en arbo-arts gesproken kan worden over werknemers met (dreigend) ziekteverzuim. Taakbeleid Taakbeleid is het systematisch omgaan met het geheel van taken binnen een school, zowel op organisatie- als op individueel niveau, in samenhang met verschillende beleidsaspecten. Taakbeleid moet tot een gezonde werksituatie voor alle personeelsleden leiden, waarbij betrekkingsomvang en feitelijke werktijd corresponderen. Uitgangspunt is dat de werktijd zodanig is georganiseerd dat het werk efficiënt gebeurt en dat de meeste werktijd toegaat naar onderdelen die het grootste effect op de kwaliteit van het onderwijs hebben. De belasting dient in objectieve termen voor elk personeelslid ongeveer even groot te zijn. Op schoolniveau is er taakbeleid ontwikkeld. Eén en ander ter besluitvorming van de directeur in overleg met de MR van de school. Na het Medewerkerstevredenheidsonderzoek van 2009 is er op onze locatie veel aandacht geweest voor het verminderen van de werkdruk bij leerkrachten. Zo is er besloten bij het verdelen van de schooltaken de prioriteit te leggen bij het toebedelen aan onderwijsassistenten. Bij die beroepsgroep was de werkdrukervaring veel lager. Op basis van de resultaten van de ZEK van 2012 zijn we geslaagd daarin, hoewel werkdruk bij beide beroepsgroepen zorgen baart. Hiertoe is in maart 2012 een studiemiddag belegd met als thema: Speedmanagement, hetgeen leidde tot een aantal nieuwe afspraken. Het blijft zaak om de aanwezige taken en de taakverdeling te beoordelen op wenselijkheid en noodzakelijkheid en hoe deze toebedeeld kunnen worden. Arbeidstijdenregistratie De arbeidstijden worden middels een uniform formulier geregistreerd en besproken met de directeur. Er wordt onderscheid gemaakt in lesgebonden, niet-lesgebonden uren voor de klas, schooltaken (taakbeleid) en verantwoording afgelegd over 50% van het verplichte aantal uren deskundigheidsbevordering. Ook de uren die buiten de schooltijden om worden besteed (thuis of op niet-werkdagen) worden vermeld en indien nodig toegelicht. Professionalisering Professionalisering is een belangrijk onderdeel van personeelsbeleid. Het kent vele vormen: van het lezen van vakliteratuur tot externe trainingen, van intervisie tot lesbezoek en coachen. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

27

De CAO PO geeft aan dat scholing gericht dient te zijn op de employability van werknemers. Hieronder wordt verstaan “dat een werknemer zodanig is ontwikkeld en opgeleid dat deze breed inzetbaar blijft op zowel de interne als de externe arbeidsmarkt”. Van iedere medewerker op onze school wordt verlangd dat hij / zij de cursus Autisme in de klas heeft gevolgd. Ook worden alle medewerkers jaarlijks geschoold in het onderkennen van signalen van oplopende agressie, daarop te anticiperen en grepen die in het uiterste geval toegepast kunnen worden om leerlingen waardig en veilig te kunnen vasthouden. Jaarlijks wordt het nascholingsbudget vastgesteld en vervolgens verdeeld over de posten Schoolontwikkelingsgerichte cursussen, Taak- en functiegerichte cursussen en Cursussen gericht op loopbaanontwikkeling. De eerste twee soorten moeten een nauwe relatie hebben met het schoolplan en het betreffende jaarplan. Soms dienen zich kandidaten aan voor zulke cursussen, soms worden personeelsleden verzocht zich te bekwamen via zo’n cursus. Er is op onze school een hoge motivatie voor het volgen van opleidingen en cursussen. Het forse nascholingsbudget wordt jaarlijks volledig besteed. We realiseren ons allen dat we continue moeten werken aan het vergroten van onze deskundigheid. Bekwaamheidsdossier Medewerkers moeten in staat gesteld worden om hun bekwaamheid te onderhouden. In het bekwaamheidsdossier wordt opgenomen hoe de bekwaamheid wordt onderhouden en verder ontwikkeld. Het dossier is een hulpmiddel voor de professionele ontwikkeling. De verantwoordelijkheid voor het bijhouden van het dossier ligt bij de werknemer: Hij/zij is verantwoordelijk voor zijn eigen ontwikkeling. De bekwaamheidsdossiers zijn opgeborgen in een gesloten kast bij de directeur. Gesprekkencyclus Heldere (resultaat) afspraken en structurele gesprekken tussen medewerker en leidinggevende vormen het fundament voor de ontwikkeling van medewerkers en goede prestaties. De gesprekkencyclus is een belangrijk instrument om een continue ontwikkeling en groei van iedere medewerker mogelijk te maken. Aangezien de ontwikkeling van medewerkers ten goede dient te komen aan de prestaties van de school vindt in de gesprekkencyclus een continue wisselwerking plaats tussen twee niveaus; het individuele niveau en het organisatorische (school-) niveau. De cyclus bestaat uit de volgende gesprekken: Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)/Doelstellingengesprek (DG) Functioneringsgesprek (FG) Beoordelingsgesprek (BG) / Evaluatiegesprek (EV) De gesprekkencyclus beslaat drie opeenvolgende schooljaren. Dat betekent dat in de aanvang een POP / doelstellingengesprek plaatsvindt, of tweemaal een functioneringsgesprek en eenmaal een beoordelingsgesprek. POP/doelstellingengesprek Aan het begin van de gesprekkencyclus vindt een POP/doelstellingengesprek plaats. Tijdens dit gesprek brengen leidinggevende en medewerker samen in kaart welke ontwikkelingsdoelen er de komende drie jaar centraal staan. Deze doelen leidt men af van competentieprofiel behorende bij de functiewaardering van de medewerker, de doelstelling van de school en de talenten van medewerkers. De doelen worden opgenomen in het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). Het doelstellingengesprek vormt dus een startsein voor het werken aan specifieke ontwikkelpunten en verdere professionalisering. Functioneringsgesprek Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

28

Na het doelstellingengesprek en vaststelling van de POP vinden er in de periode daarna minimaal twee functioneringsgesprekken plaats. Een functioneringsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek dat: gesprekspartners informeert over de tevredenheid ten aanzien van het algehele functioneren; gericht aandacht besteedt aan de ontwikkeling van de medewerker door gerichte feedback en verbetersuggesties; een gelijkwaardige inbreng van directie en de medewerker beoogt; een evenwichtige balans tussen de organisatie doelstellingen en de individuele doelstellingen beoogt; resulteert in afspraken ter ondersteuning van de gewenste ontwikkeling. Binnen Het Mozaïek wordt minimaal eenmaal per jaar met elke medewerker een (functionerings)gesprek gevoerd. Beoordelingsgesprek Het beoordelingsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek waarin: informatie wordt gegeven aan de beoordeelde ten aanzien van het oordeel van de beoordelaar over de functievervulling van de beoordeelde (in hoeverre is het handelen in overeenstemming met doelstellingen en gemaakte afspraken). de beoordeling een van te voren afgesproken periode beslaat. de inhoud de motivatie van een beheersbeslissing kan hebben met mogelijke rechtspositionele consequenties. Met vast aangestelde personeelsleden wordt tenminste elke derde schooljaar een beoordelingsgesprek gevoerd. In 2011 is het nieuwe Reglement Functioneren en Beoordelen en de Handleiding Gesprekkencyclus en Competentiemanagement vastgesteld door bestuur en GMR van Attendiz, voor de periode 2011 – 2014. Die twee documenten vormen een heldere leidraad voor zowel personeel als directie. Begeleiding door Commissie voor de Begeleiding De meest frequent voorkomende vorm van begeleiding van het personeel is begeleiding door de Commissie voor de Begeleiding. De CvdB begeleidt het personeel in de omgang met het kind; de uitvoering van het handelingsplan (vanaf schooljaar 2012-2013 Ontwikkelingsperspectief / groepsplan). Per definitie dus ook het personeelslid. Steeds doet de persoon en professionaliteit van de volwassene er immers toe. Klassenconsultatie vindt periodiek plaats door meerdere leden van de CvB: de directeur, gedragswetenschapper en zorgcoördinator. Vooraf wordt het observatiedoel besproken met de teamleden in de betreffende klas. Nadien volgt terugkoppeling. Er wordt geen structureel gebruik gemaakt van video-opnames en het gebruik van gestandaardiseerde observatielijsten is niet vastgesteld met team en MR. Als observatie-instrument bij lesbezoeken wordt gebruikt de Instructievaardigheidsmeter en het Formulier Lesbezoek. Coaching door incompany coach Attendiz beschikt over een incompany coach: dhr. T. Kieft. Internationaal gecertificeerd door de Associatie voor Coaching. De directie moedigt zowel hoog competente teamleden aan om van goed naar beter te worden, als teamleden aan die vanuit hun POP een minder vrijblijvende ontwikkelvraag hebben om gebruik te maken van deze coach. Contact tussen coach, coachee en directeur bij aanvang en einde van coachingstraject behoort tot de vaste stappen in het betreffende protocol.


29

Teambuilding De eenheid in het team wordt versterkt door gezamenlijke momenten van formele en informele aard: samen koffie- en thee drinken, lunchen, vergaderen, nascholing. De school organiseert een gezellig samenzijn met de Kerst en een afsluitende barbecue aan het einde van het schooljaar. Ook is er een Nieuwjaarsborrel op school en een personeelsdag. Mobiliteit / Loopbaanontwikkeling Mobiliteit is een instrument voor persoonlijke ontwikkeling. Verandering van werkplek of werktaak kan een positieve uitwerking hebben op de werklust van de werknemer en de kwaliteit van de organisatie. Mobiliteit is vrijwillig maar kan soms ook gedwongen zijn. Instrumenten voor het voeren van mobiliteits- en loopbaanbeleid zijn de registratieformulieren die alle medewerkers jaarlijks in de maand december ontvangen, de gesprekken in het kader van de gesprekkencyclus, scholing en loopbaanoriëntatie. Competenties van leidinggevenden Basis voor de gesprekken is het competentieprofiel dat is vastgesteld op basis van de uitwerking van de Nederlandse schoolleiders Academie (NSA). De directeur van de school neemt deel aan de intervisiegroep voor directeuren, die enkele jaren draait, o.l.v. Incompany-coach T. Kieft. De methode Socratische Intervisie wordt veelal gebruikt. Ook is er een jaarlijkse intervisiedag. De directeur houdt zijn bekwaamheid op peil conform de richtlijnen van het NSA Register, waarin hij staat ingeschreven. Functiehuis Het functiehuis dient als referentiepunt bij het inrichten van de school. Bij de verdeling van de beschikbare formatie wordt een verdeelsleutel gehanteerd. Steeds is er sprake van een ideaal percentage, omgeven door een zog. bandbreedte. Omdat we als kliniekschool een forse taakverzwaring hebben terwijl we daar geen vergoeding voor krijgen en op de teldatum regelmatig lege plekken tellen, staat de verdeling van de formatie aan twee kanten onder druk. Functiemix De GMR heeft nog niet ingestemd met het door het CvB voorgestelde beleid hieromtrent. Gedragscode In tegenstelling tot andere beroepsgroepen, is er vanuit overheid of werkgever geen gedragscode opgesteld. Sinds 2011 hanteert de school een eigen Gedragscode, die door alle personeelsleden jaarlijks wordt ondertekend. Stagiaires De school is geaccrediteerd als opleidingsplek voor enkele MBO en HBO opleidingen. Er is een handboek Stagiaires op Het Mozaïek, waarin regels, procedures, gedragscode van stagiaires staan opgenomen, waar het gaat om toelating, begeleiding, gedrag en beoordeling van stagiaires op onze school. Arbeidsdeelname allochtonen Onze congierge is politiek vluchteling uit Iran en een van onze onderwijsassistenten is van Turkse (Koerdische) afkomst. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

30

ZEK: Kwaliteitsonderzoek In maart 2012 is het Kwaliteitsonderzoek afgenomen door Van Beekveld en Terpstra. Hoewel er sprake was van hoge scores, viel bij de bespreekbaarheid op dat het OOP zonder lesgevende taken, hoewel nog steeds positief, lager scoorde dan de andere beroepsgroepen waar het ging om communicatie. Het ontbreken van periodiek overleg met OOP zonder lesgevende taken kan daaraan ten grondslag hebben gelegen. Ziekteverzuimpreventie Het is belangrijk dat de medewerkers van de stichting psychisch en fysiek gezond hun werk kunnen doen. Met de arbodienst is een contract afgesloten met betrekking tot verzuimbegeleiding. In dit contract zijn onder andere opgenomen: het spreekuur van de bedrijfsarts, het reïntegratieadvies aan de stichting, medisch advies en het sociaal-medisch overleg. Indien nodig kan bij de arbodienst maatwerk rond individuele verzuimbegeleiding worden overeengekomen.

2.3 Beleidsvoornemens t.a.v. Personeel 2.3.1 Beleidsvoornemens anno 2012 In de afgelopen jaren is er veel ontwikkeld, opgezet en geborgd op het gebied van het Personeelsbeleid. Op onze school streven we ernaar de komende vier jaar ten aanzien van het personeelsbeleid het volgende te realiseren: Implementeren van het nieuwe Reglement Functioneren en Beoordelen en de Handleiding Gesprekkencyclus en Competentiemanagement van Attendiz, voor de periode 2011 – 2014. Dat impliceert bijvoorbeeld een nieuwe en hogere frequentie van beoordelingsgesprekken. Adequate invulling van de Functiemix op onze locatie. Anticiperen op terugloop in leerlingenaantal dat Attendiz gaan treffen: mobiliteitsplan / sociaal plan / reorganisatieplan. Systematisch in kaart brengen van de kwaliteiten en vorderingen van leerkrachten en andere personeelsleden. Keuze voor en invoering van zo’n observatie- en diagnose-instrument. Ten tijde van het schrijven van dit Schoolplan is nog onduidelijk voor welk instrument wordt gekozen. Er is gekozen voor het feedbackinstrument van Van Beekveld en Terpstra. Afspraken over gebruik van video-opnames van personeel t.b.v. hun POP tijdens de lessen, gevat in een protocol. Samenvatten en indien nodig aanvullen van alle Veiligheidsprotocollen, in een Handboek Veiligheid. Deelname van personeel aan de Kenniskringen, zoals Attendiz die gaat invoeren. Op 11 juli 2012 wordt de volgende RI&E gehouden bij Attendiz. De Gedragscode van Het Mozaïek ook op bovenschools niveau en Attendizniveau opstellen en vaststellen.


31

Door de invoering van Passend Onderwijs wordt verwacht dat de werkdruk onder het OP verder gaat toenemen. Steeds is het de uitdaging om de werkdruk te verminderen, zodat ook met oog op de ontwikkelingen naar de toekomst deze werkdruk behapbaar blijft. Er is sprake van een team met weliswaar veel ambitie en potentie, doch vanwege de eenzijdige opbouw en recente ontstaansgeschiedenis kwetsbare ontwikkeling. Er dient onverminderd aandacht te zijn voor doorontwikkeling van deze Professionele Leer Gemeenschap. 2.3.2 Wat neemt men in 2016 waar t.a.v. deze beleidsvoornemens? Er is sprake van een samenhangend systeem in integraal personeelsbeleid, vertaald op schoolniveau door heldere afspraken, procedures van functioneren en beoordelen die voor alle medewerkers bekend zijn. Bij het Kwaliteitsonderzoek in 2016 is de score van de medewerkers op de werkdruk niet verder toegenomen. De score van het OOP op het gebied van kennis van besluitvorming is gelijk aan die van de overige respondenten. Mede dankzij het nieuwe IPB en bovengenoemde schoolspecifieke ambities zijn er voldoende maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel zijn bekwaamheden onderhoudt. Een lid van de CVB heeft zich middels een opleiding bekwaamd in het bieden van video interactie begeleiding. Er is tweewekelijks werkoverleg tussen directie en secretariaat en directie en conciërge. Collegiale consultatie: collega’s gaan periodiek kijken bij elkaar in de klas, om van elkaar te leren en om te bezien of de opgestelde ambities worden waargemaakt. Volgens een vast rooster, rond vooraf afgesproken thema’s. Bezoek van het basisonderwijs: leerkrachten brengen jaarlijks een bezoek aan een basisschool, om zo hun beeld van de mogelijkheden van het basisonderwijs en het verschil met hun eigen leerlingen scherp te houden. Intervisie is opnieuw ingevoerd onder assistenten en leerkrachten. Dit keer o.l.v. de incompanycoach. Een lid van de werkgroep Stagiaires heeft de cursus Stagebegeleider gevolgd. Er wordt een nieuwe anti agressie training ingevoerd; ABC-training. Sectorbrede nascholing Time Management.


32

Hoofdstuk 3 Leiderschap en Management Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Welk leiderschap hoort bij onze missie en ambitie? Leiderschap is immers bepalend voor het realiseren van onze gezamenlijke doelen. Attendiz kiest voor integraal leiderschap, maar onze ambitie is ook een lerende en professionele organisatie. Bovendien willen wij resultaatgericht werken en ons richten op (meetbare) opbrengsten. Wat verstaan wij onder deze begrippen? Welk gedrag en welke gedeelde waarden horen hierbij? Hoe maken we van deze mooie voornemens concreet gedrag van alledag? Wat helpt ons hierbij? Vanuit de inhoud zullen wij ons intern op dit proces richten, maar ook concrete instrumenten kunnen hierbij helpen en een adequate interne organisatie. Ons kwaliteitszorgsysteem kan hierbij ondersteunend zijn. Voorbeelden van opbrengsten zijn in dit verband: een document met afspraken over gedeelde waarden, een duidelijke interne structuur, een ondersteunend managementstatuut en managementcontract, maar ook adequate managementinformatie en sturingsgetallen.

3.1 Leiderschap en Management 3.1.1 Organogram van Stichting Attendiz Een jonge organisatie met een hoog ambitieniveau, dat is Attendiz: ontstaan op 1 augustus 2010. Hier volgt de beschrijving van de organisatie anno mei 2012. Met ingang van het nieuwe schooljaar zal de structuur veranderd zijn. De scholen zullen ondergebracht worden in drie divisies, waarbij de plek van onze school zal zijn in de divisie SO-thuisnabij. De beide andere divisies bestaan uit VSO-thuisnabij en (V)SO regionaal.


33

ORGANISATIE VAN DE STICHTING Op het niveau van de stichting kennen we de volgende organisatie: * Raad van Toezicht deelnemers: leden Raad van Toezicht en College van Bestuur status: toezichthoudend. Het College van Bestuur legt achteraf verantwoording af. * College van Bestuur deelnemers: leden College van Bestuur status: besluitnemend en besluitvoorbereidend * Attendiz managementteam deelnemers: College van Bestuur, (sector) directeuren van sector onderwijs cluster 4, de Kapstok, ’t Schip, Onderwijs Centrum het Roessingh, de Huifkar, de Schutte’s Bosschool, het Dienstencentrum, de Huizingschool en het Maatman. vergaderfrequentie: 1 x per 3 weken status: besluitnemend, besluitvoorbereidend, informerend, afstemmend * managementteam breed deelnemers: College van Bestuur en alle personeelsleden die een managementfunctie bekleden status: informerend, besluitvoorbereidend, afstemmend * stuurgroepen: Onderwijs & kwaliteit – Personeel & Organisatie – Financiën – Facilitair – Communicatie deelnemers: vertegenwoordiging College van Bestuur – vertegenwoordiging Attendiz managementteam – vertegenwoordiging bestuursbureau status: besluitvoorbereidend voor het Attendiz managementteam * werkgroepen, vallend onder de stuurgroepen deelnemers: personeelsleden uit de organisatie status: beleidsvoorbereidend voor de stuurgroep * sociaal medisch overleg deelnemers: bedrijfsarts, medewerkers personeelszaken, directeur status: besluitvoorbereidend, informerend, afstemmend * gemeenschappelijke medezeggenschapsraad deelnemers: medewerkers Attendiz – ouders Attendiz – lid College van Bestuur status: gevraagd en ongevraagd advies en instemming verlenen betreffende zaken op het niveau van de stichting ORGANISATIE VAN DE SECTOR Op het niveau van sector onderwijs cluster 4 kennen we de volgende organisatie: * SO managementoverleg en VSO managementoverleg deelnemers: sectordirecteur en directeuren van de scholen status: besluitnemend, besluitvoorbereidend, informerend, afstemmend * Inhoudelijk Afstemmingsoverleg SO deelnemers: directeuren – leden Commissie voor de Begeleiding status: uitwerken en afstemmen van vastgesteld beleid * Kenniskring Het Jonge Kind deelnemers: directeuren – leden Commissie voor de Begeleiding status: uitwerken en afstemmen van vastgesteld beleid * Medezeggenschapsraad deelnemers: van iedere school 1 ouder en 1 teamlid - sectordirecteur Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

34

status: gevraagd en ongevraagd advies en instemming verlenen betreffende zaken op het niveau van de school en / of de sector ORGANISATIE VAN DE SCHOOL Op het niveau van Het Mozaïek SO Almelo mb/bb kennen we de volgende organisatie: * Teamvergadering status: besluitnemend, besluitvoorbereidend, informerend, afstemmend * Werkgroepen deelnemers: personeelsleden uit de organisatie status: beleidsvoorbereidend voor de stuurgroep * Medezeggenschapsraad deelnemers: van iedere school 1 ouder en 1 teamlid - sectordirecteur status: gevraagd en ongevraagd advies en instemming verlenen betreffende zaken op het niveau van de school. * Ouderraad Deelnemers: directielid en personeelslid mb/bb en onderbouw en ouders. status: overleg over praktische zaken aangaande de school en de samenwerking tussen ouders en school. * Leerlingenzorg Vanuit de leerlingenzorg is er een eigen cyclisch en systematisch systeem. Zoals al eerder in dit Schoolplan gesteld: Stichting Attendiz stelt vierjaarlijks een strategisch beleidsplan op. Aan dit strategisch beleidsplan is een planningsdocument toegevoegd waarin de stichtingsbrede beleidsvoornemens zijn gepland. Iedere school van Attendiz stelt een vierjaarlijks schoolplan op, dat correspondeert met het strategisch beleidsplan en waarin per INK – domein het schoolbeleid, de beleidsvoornemens en de streefdoelen van de school staan vermeld. Op basis van deze streefdoelen stellen bestuur2 en management de managementovereenkomst voor de komende vier jaren vast. Indien nodig vindt er jaarlijks actualisatie van het managementcontract plaats. Twee keer per jaar levert de directeur een managementrapportage aan. Via deze rapportages houdt de directeur het bestuur op de hoogte van de vorderingen van de voorgenomen ontwikkelingen en tevens levert de directeur gegevens aan over de opbrengsten van het onderwijs, de kwaliteit van het onderwijs en diverse algemene schoolgegevens. Op basis van de tweede managementrapportage maakt iedere directeur een school – jaarverslag, waarin hij / zij verslag doet van de opbrengsten van het onderwijs, de kwaliteit van het onderwijs, de vorderingen van de ingezette ontwikkelingen en de algemene schoolgegevens. Stichting Attendiz maakt een stichtingsbreed jaarverslag. Schoolplan, managementovereenkomst, managementrapportages en jaarverslag worden aan team en (G)MR voorgelegd, besproken en (indien nodig) vastgesteld. Het schooljaarverslag en jaarverslag van de stichting worden naar de (G)MR, inspectie en eventuele andere belangstellenden gestuurd. Jaarlijks vinden er twee formele gesprekken plaats van het bestuur met de directeur. In deze gesprekken komt in ieder geval aan de orde: 2

Waar bestuur staat kan ook vertegenwoordiger van het bestuur gelezen worden. Dit is mede afhankelijk van de nieuw in te richten managementstructuur binnen Attendiz. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

35

- het vaststellen en actualiseren van de vierjaarlijkse managementovereenkomst; - de voortgang van de ingezette ontwikkelingen aan de hand van de managementrapportages; - de planning van nieuwe ontwikkelingen op basis van evaluatiegegevens; - de opbrengsten van het onderwijs; - de kwaliteit van het onderwijs; - de algemene schoolgegevens; - het persoonlijk ontwikkelingsplan van de directeur. Naast deze formele gesprekken vinden er voortgangsgesprekken plaats. PLANVORMING EN MANAGEMENT RAPPORTAGESYTEEM ATTENDIZ

STICHTINGS BELEID, LANDELIJKE EN REGIONALE ONTWIKKELINGEN

STRATEGISCH BELEIDSPLAN

PLANNINGS DOCUMENT

SCHOOLBELEID, ENQUETES EN ONDERZOEKEN

SCHOOLPLAN

MANAGEMENT OVEREENKOMST

MANAGEMENT RAPPORTAGES

3.1.2 Leiderschap en management op Het Mozaïek middenbouw / bovenbouw De directeur daagt iedereen uit het beste te geven. Daarbij gaat de directeur de consequenties – ook voor zichzelf – niet uit de weg. De INK principes Inspireren, Motiveren, Waarderen en Reflecteren staan hem helder op het netvlies. Anders gezegd: die directeur die onophoudelijk werkt aan de vijf componenten van leiderschap van Fullan, dwz als ze energiek, enthousiast en hoopvol morele doelen nastreven, het veranderingsproces begrijpen, relaties ontwikkelen, kennis vergaren en stimuleren bij anderen en tenslotte streven naar samenhang, die directeur zal zijn effectiviteit en die van zijn school verhogen. De directeur van Het Mozaïek heeft in 2008 met de kwalificatie goed de directeurenopleiding van Magistrum afgesloten en is lid van het Directeurenregister van de Nederlandse Schoolleiders Academie.

Onderwijskundig leiderschap 1. Onderwijskundig leiderschap in onze school: gericht op het optimaliseren van het leren en de leeropbrengsten van de leerlingen. Opbrengstgericht leiderschap: zie hieronder. 2. De eerst verantwoordelijken voor het leren en de leerresultaten van de leerlingen zijn de Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

36

leraren. Onderwijskundig leiderschap is daarom primair leidinggeven aan leraren. De effecten van de directeur als onderwijskundig leider op het leren en de leerresultaten zijn vooral indirect, en worden mede bepaald door klas- en schoolkenmerken. 3. Gegeven het vooral indirecte effect van het handelen van de onderwijskundig leider op de leerresultaten, zal deze in staat dienen te zijn om een combinatie van diverse beïnvloedingsmiddelen op samenhangende wijze in te zetten gedurende een langere periode, zodat ze, elkaar versterkend, bijdragen aan de realisering van kwalitatief hoogwaardig onderwijs. 4. Leidinggeven is primair leidinggeven aan professionele leraren, die zich blijvend ontwikkelen in hun beroep. Dit betekent dat ook de onderwijskundig leider zelf cyclisch moet kunnen denken en werken. 5. Het belangrijkste stuurinstrument dat de onderwijskundig leider heeft is hijzelf: de persoon van de leider, dat wil zeggen de persoonlijke bekwaamheden van de onderwijskundig leider en de relatie die hij of zij weet op te bouwen met degene aan wie hij leiding geeft. Opbrengstgericht leiderschap Onze visie op leiderschap gaat uit van opbrengstgericht leiderschap. Opbrengstgericht leiderschap kenmerkt zich door een sterke gerichtheid op het verbeteren van de leerling-resultaten, van de instructie en van het leren van de leerlingen. Opbrengstgericht leiderschap is het beïnvloeden van de voortgaande interactie tussen onderwijzen door de leraar en leren door de leerling met betere leerresultaten door de leerling en als doel. De hierna genoemde kenmerken van een opbrengstgericht leider lopen daarom als een rode draad door de gesprekken van de directeur met zijn of haar leidinggevende. Kenmerken van opbrengstgericht leiderschap: Heeft een heldere visie en stelt ambitieuze doelen - het verhogen van de leerresultaten op het terrein van de basisvaardigheden van leerlingen staat centraal - promoot effectieve instructie - nadrukkelijk betrokken bij het primaire proces in de groepen - vertaalt de doelen van het bestuur in ambitieuze en meetbare doelen voor de eigen school. Heeft kennis om opbrengstgericht leiding te geven aan zijn team - kennis van factoren die op het niveau van de school, de groep en de leraar de leerlingenresultaten positief beïnvloeden. - kent de kenmerken van de leerlingenpopulatie van de school en de kwaliteit van de leraren en hun ontwikkelingsmogelijkheden. Volgt en evalueert de vooruitgang planmatig - hanteert de PDSA- cyclus op alle niveaus in zijn planmatig handelen. Geeft leiding aan een onderzoeksmatige cultuur - op basis van data worden interventies bepaald en het beleid vormgegeven. Zorgt ervoor dat leraren hun werk goed kunnen doen - maakt het voor leraren mogelijk dat zij gericht zijn op het onderwijs in de basisvaardigheden. Bewaakt de samenhang en kwaliteit - bewaakt de kwaliteit, niet alleen van de leerresultaten maar vooral ook van het onderwijsleerproces.


37

De kwaliteit van de leerkracht is sterk van invloed is op de leeropbrengsten van de leerling, daarom maken de schooldirecteuren gebruik van een instrument om de kwaliteit van de leraren te meten en hierdoor in kaart te brengen: - wat zijn de sterke kanten van de leraar waar de school, het schoolteam en de stichting gebruik van kan maken; - wat zijn de punten die de leraar verder moet ontwikkelen teneinde de leerresultaten van de leerlingen te verbeteren. Gedurende het schooljaar 2011 – 2012 is gebruik gemaakt van de P(eriodieke) K(waliteits) M(eting) voor leraren. Vanaf het schooljaar 2012 – 2013 zal gebruik gemaakt worden van een nieuw instrument (VanBenT). Ondernemend leiding geven Ondernemerschap is geen nieuw woord meer in het onderwijs. Bestuur en management oriënteren zich op de mogelijkheden om meer zelfstandig ondernemer te worden. Lumpsumbekostiging is bedoeld om de autonomie en de keuzevrijheid van de scholen te vergroten. Ondernemen betekent gericht zijn op het leveren van prestaties in plaats van gericht zijn op procesbeheersing. Lumpsum betekent kansen voor ondernemende schoolleiders, mits zij een klimaat weten te scheppen waarin het normaal is dat de inzet van middelen gekoppeld is aan het creëren van meerwaarde (actief kiezen en risico's nemen). De wijze van begrotingen opstellen en te mogelijkheid te sturen met geld (“geld volgt het beleid”) biedt ons mogelijkheden. Gelet op de nabije toekomst vormt de inrichting van het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs voor Het Mozaïek een uitdaging in ondernemerschap. Hoe brengt de school zichzelf zodanig voor het voetlicht dat de kwaliteit opgemerkt wordt, onderkend wordt als expertisecentrum voor dieptezorg aan onze doelgroep en tot gevolg heeft dat de school partij wordt in het bieden van een passend onderwijs(zorg)arrangement. De school als Professionele Leer Gemeenschap Het zijn mensen die vorm en inhoud moeten geven aan de mogelijkheden om individueel en als team te leren. Het slagen van veranderingen hangt af van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers en management. De school als lerende organisatie betekent vooral óók leren van elkaar. Om leren mogelijk te maken, zorgen we ervoor dat continue aan een aantal voorwaarden wordt voldaan: • op organisatieniveau bevorderen we een structuur en cultuur die erop gericht is individuen en groepen in staat te stellen te leren, zowel op individueel niveau als waar het gaat om collectieve leerprocessen; • op teamniveau zorgen we ervoor dat teamleden bereid en in staat zijn om elkaar te coachen, te leren en samen te werken. De kwaliteit van het management van onze school is zichtbaar in de wijze waarop primaire processen zijn gestructureerd en worden bewaakt, taak- en functieomschrijvingen functioneren en formele communicatie en overleg is geregeld. Veel van deze zaken zijn in handleidingen en protocollen terug te vinden, zowel bovenschools (bijvoorbeeld een handboek Integraal Personeels Beleid) als op schoolniveau. Zeer recente ontwikkelingen Anno mei 2012 is het niet duidelijk wat de gevolgen zullen zijn van de Reorganisatie van Attendiz. Passend Onderwijs als nieuwe visie op de ondersteuning van leerlingen heeft grote gevolgen voor de organisatie, inrichting en werkwijzen van en binnen Attendiz. De entree van leerlingen berust (in principe, anno mei 2012) vanaf 1 augustus 2014 niet meer op een indicatiebesluit van een REC, maar op een verwijzing door het SWV op initiatief van de (reguliere) school waar de leerling staat ingeschreven. Die SWV’en worden momenteel opgericht; in de komende tijd ook ingericht en Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

38

klaargemaakt voor operationalisering. De bekostiging van leerlingen vindt plaats ten laste van het SVW/schoolbestuur waarvan de leerling op onze school zit, permanent, tijdelijk of gedeeltelijk in het kader van een hem of haar passend onderwijsarrangement. Als Passend Onderwijs geïmplementeerd is en in de praktijk werkt, dan heeft Het Mozaïek waarschijnlijk naar de stand en het inzicht van vandaag in 2019 een “bestaanszekerheid” van veel minder leerlingen die voor zware zorg naar ons verwezen worden dan op dit moment. Nu is nog onduidelijk of de SWV’en het gehele, voor zware zorg beschikbare budget ook daadwerkelijk omzetten in verwijzingen naar onze scholen en of en hoe vaak we de taak krijgen tijdelijke of gedeeltelijke onderwijsarrangementen uit te voeren. Daarvoor is ook nodig dat de reguliere scholen en het SWV als verantwoordelijk opdrachtgever hun organisatie en werkwijzen hebben “ingeregeld”op Passend Onderwijs. Evengoed is nodig dat wij erin slagen om de goede naam die onze school nu heeft bij ouders en leerlingen, ook te verwerven en/of te versterken bij de reguliere scholen en bij het SWV als opdrachtgever en financier. Dat is het enige dat echt telt en de doorslag geeft: onze nieuwe partners vertrouwen ons een leerling die extra ondersteuning nodig heeft, toe omdat ze ervan overtuigd zijn dat onze school de beste onderwijsarrangementen verzorgt. Dat zet ons onderwijs centraal en maakt de interne organisatie dienend aan dat ene doel. De directeur en zijn team zorgen voor eerste klas onderwijsarrangementen waarin het leerproces centraal staat, de rest (management, ondersteuning en bestuur) zorgt ervoor dat zij zich daarop in de eerste en laatste plaats kunnen concentreren. Omdat heel veel nog onduidelijk en onzeker is, hebben we als Het Mozaïek -werkgemeenschap maar twee zekerheden: de kwaliteit van het onderwijs(arrangement) dient behouden te blijven en waar mogelijk en nodig verder versterkt èn ons aanpassingsvermogen (in termen van mensen en middelen) moet optimaal worden. Onder het huidige stelsel zijn de ouders van onze leerlingen in feite onze enige partner. De echte verandering van Passend Onderwijs zit erin dat het partnerschap straks niet alleen vervuld wordt door ouders, maar ook en in de eerste plaats door de reguliere school en het SWV dat onze opdrachtgever en financier is. Daarop moeten we onze organisatie –ons management- en sturingsmodel- dan ook richten. Wat wenselijk en door Passend Onderwijs noodzakelijk is, is deze ontwikkeling te intensiveren en op te tillen tot Atttendiz-brede HRM-strategie.

3.2 Beleidsvoornemens t.a.v. “Leiderschap en Management” 3.2.1 Beleidsvoornemens anno 2012 Bij het Kwaliteitsonderzoek van maart 2012 bleek dat alle doelgroepen van de school plus ouders “zeer tevreden zijn over de directie”. Teveel of te nadrukkelijk sturend leiderschap belemmert de professionele ontwikkeling van de competente leerkracht en eveneens de schoolontwikkeling. Bovendien treedt er een onnodig grote afhankelijkheid op van de leidinggevende. Gedeeld leiderschap is een visie op leiderschap die dat voorkomt. Juist in een school met jong personeel verdient deze visie op leiderschap aandacht. Jong personeel opleiden betekent hen ook stimuleren tot het nemen van verantwoordelijkheid. Leiderschap slaat niet louter op een geheel van taken, dat verbonden is aan een bepaalde positie. Het is ook een beïnvloedingsproces dat verschillende onderwijsprofessionals in de school kunnen realiseren. Over de eindverantwoordelijkheid van de directeur hoeft daarin geen twijfel te bestaan. Hij leidt de school en is daarin “hard op de inhoud en hard op de relatie”. Met het schrijven van dit schoolplan treedt een langgekoesterde (management)wens in vervulling: op systematische wijze een samenhangend document met bijlagen ontwikkelen, waarin we op hoofdlijnen zowel de huidige stand van zaken van onze school beschrijven, als voor de komende schoolplanperiode onze school-eigen ambities en doelen formuleren. Met name het “vullen” en actueel Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

39

houden van alle protocollen en procedures zal aandacht vergen, in onze snel veranderende onderwijssituatie. Het kennismanagement en datagestuurd leidinggeven staat nog in de kinderschoenen. De Handleiding Positie en Ambitie bepalen van het INK leert ons eens te meer: er is geen beleid dat is afgestemd op de ketenpartners anders dan op Attendiz niveau. Het nieuwe Managementrapportagesysteem zal moeten worden geïmplementeerd. De nieuwe structuur Medezeggenschap zal moeten worden vormgegeven. 3.2.2 Wat neemt men in 2016 waar t.a.v. deze beleidsvoornemens? Er is sprake van samenhang in documenten, via een actueel en levend document: het Handboek Borging, behorend bij de Landelijke Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs. Teamleden dragen verantwoordelijkheid voor het gezamenlijk functioneren van de school, met inachtneming van elkaars functie. Er is sprake onverminderd van een Professionele Cultuur (A. van Emst, publicatie Professionele Cultuur in Onderwijsorganisaties, zie hfst. 4). De school wordt door de ketenpartners erkend als expertisecentrum voor zware zorg aan onze doelgroep en Het Mozaïek heeft een plek in het Samenwerkingsverband 23-01 Passend Onderwijs. Er is een goed draaiend management informatie systeem. Er is structureel overleg met (vertegenwoordigers van) ketenpartners als scholen voor basisonderwijs en speciaal basisonderwijs, gemeente en jeugdzorg. De directeur zorgt ervoor dat er focus is op het primaire proces. Hij is vooraleerst onderwijskundig leider. Dankzij de driejarige samenwerking met het project School aan Zet en ingekochte begeleiding in het kader van Opbrengstgericht Onderwijs is er sprake van systematisch ingevoerde, datagestuurde verbetering van het onderwijs qua Opbrengstgericht werken met taal, lezen / rekenen, Excellentie en hoogbegaafdheid, en Wetenschap en Techniek.


40

Hoofstuk 4 Cultuur en Klimaat Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Cultuur, werkklimaat en communicatie Attendiz wil een slagvaardige en lerende organisatie zijn met verantwoordelijkheden laag in de organisatie en een professionele cultuur. De definitie van Alex van Emst over een professionele cultuur spreekt ons hierbij aan, deze willen we gezamenlijk blijven verkennen. Dit speerpunt veronderstelt veel communicatie en een proces dat is afgestemd op de behoefte van de verschillende teams die wij kennen binnen Attendiz. Wij willen deze ambitie verbinden aan ons IPB beleid en de PDSA-cyclus. Stapje voor stapje en gezamenlijk willen wij onze doelen realiseren. Daar hoort draagvlak en het betrekken en motiveren van onze medewerkers bij. Cultuur en klimaat en een goed communicatieplan horen bij elkaar. Communicatie moet een volwaardige plek krijgen binnen Attendiz. En in het onderwijsveld. Ook dat is een van de speerpunten van Attendiz. Communicatie als middel om interne processen te verbeteren, maar ook om te komen tot transparantie en een goede samenwerking in de regio. Een goede website, een nieuwsbrief, publicitair jaarverslag en andere communicatiemiddelen maken deel uit van communicatie.

4.1 Schoolcultuur en Klimaat De mensen maken de cultuur, de directeur stuurt de mensen aan en houdt de professionele cultuur als eindverantwoordelijke voor ogen, als zijnde cultuurarchitect en -bewaker. Onze schoolcultuur kenmerkt zich door: - een gemeenschappelijke basisvisie op het werk - tolerantie voor fouten en het collectief leren van die fouten - te beslissen op basis van deskundigheid en niet op basis van macht of positie - open en vertrouwelijke relaties door teamleden - bereidheid tot bewust afstand nemen van of reflectie op het werk - gerichtheid op het werk, flexibiliteit in de taakuitoefening, gerichtheid op het oplossen van problemen en een innovatieve houding. Zo’n professionele cultuur leidt tot snelheid en kwaliteit in de school. Het centrale punt is de communicatiecultuur in de school. Zijn we bereid om de verschillen, die we ervaren bespreekbaar te maken met maar één doel voor ogen: verbetering van de school en daarmee het onderwijs aan de kinderen? In een professionele cultuur moeten we elkaar kunnen en durven aanspreken: van gedrag van collega's dat niet overeenkomt met wat is afgesproken binnen de school tot gedrag van collega's dat bedreigend is voor de voortgang (bv. te hoge ambities, onvoldoende afstand nemen).


41

Ouders bepalen hun keuze voor een school grotendeels op grond van cultuur en klimaat, kinderen gedijen het beste in een prettige omgeving, leerkrachten (en assistenten) kunnen het beste presteren op een plek waar ze zich veilig en prettig voelen. In de professionele schoolcultuur wordt integraal en cyclisch gewerkt aan kwaliteitszorg. Daarnaast is er is een helder beschreven organisatiestructuur waarin de volgende punten zijn opgenomen: - overlegstructuur; - taakbeleid; - scholingsbeleid; - gesprekkencyclus - integraal personeelsbeleid (IPB); - besluitvormingsprocessen; - aannamebeleid; - mobiliteitsbeleid; - ouderbetrokkenheid; - gedragsregels; - representativiteit medewerkers.

4.2 Schoolcultuur en Klimaat – de medewerkers De uitgangspunten zoals beschreven in 2.1.3 van dit schoolplan worden onderschreven door het team. In het team heerst het besef dat de schoolcultuur de basis is van succesvol onderwijs aan onze complexe doelgroep en voortdurend aandacht en onderhoud vergt; een verantwoordelijkheid van eenieder. Het belang ervan wordt door eenieder onderschreven, vooral ook omdat er sprake is van een jong team dat nog niet lang in deze samenstelling werkzaam is. Dat zien we als een kans, niet als een belemmering! Heel nadrukkelijk wordt onderhoud gepleegd via de periodieke studiedagen over Professionele Cultuur. Ook visiegestuurd leiding geven en ruimte voor informele ontmoeting dragen hier aan bij. Een echte professional is herkenbaar door het initiatief dat hij toont, doordat hij meedenkt, doordat hij vragen stelt en vooral doordat hij iets beters bedenkt. Uiteraard wordt er door eenieder gehandeld overeenkomstig de missie en die visie van de school. Concrete uitwerkingen van onze professionele cultuur zijn: • een gemeenschappelijke visie op het werk • professionele hiërarchie • creëren • beslissen op grond van ervaringen en deskundigheid • resultaatgericht • leiding die respect ontwikkelt bij anderen • denken in oplossingen • risico nemen • niet alles hoeven weten • elkaar aanspreken op gedrag • binnen- en buitencirkel, professionele distantie en reflectie • voor jezelf praten • speler • reageren op wat iemand doet • werken met beslissers • draagvlak creëren bij 80% van ter zake deskundigen • gericht op ontwikkeling • transparantie • ervan uitgaan dat de leiding ook goed werk wil leveren • veranderingsprocessen: starten met een ontwerp Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

42

In de jonge geschiedenis van onze school zijn we gewend geraakt aan achterblijvende bekostiging en huisvesting, via de t-1 systematiek. In onze cultuur is ingebakken: hard werken met minder middelen dan waarop men redelijkerwijs recht heeft. Jaarlijks voert de directeur plannings- of voortgang- of evaluatiegesprekken met alle medewerkers. Tijdens dit gesprek wordt in evaluerende zin gesproken over de gang van zaken op school, het welbevinden van de betrokkenen, eventuele wensen en het functioneren van de betrokkene met betrekking tot het POP.

4.3 Schoolcultuur en Klimaat – de leerlingen 4.3.1 Vanuit onze Visie Op een school waarin sprake is van dieptezorg voor kinderen met ernstige onderwijsbelemmeringen, is er noodzaak tot een professioneel orthopedagogisch en orthodidactisch klimaat. Nog meer dan op andere scholen zijn cultuur en klimaat expliciet gemaakt op onze school en onlosmakelijk verbonden met het lesprogramma. Veel leerlingen moet immers de sociale code / het leergedrag aangeleerd worden! Hierover wordt in hoofdstuk 6 e.e.a. toegelicht. In onze visie zeggen we de volgende zaken die betrekking hebben op ons klimaat: Dat het pedagogisch klimaat door de veiligheid via ordening in tijd, werkzaamheden, ruimte en relaties een basale voorwaarde vormt om tot leren te komen. Dat de leeromgeving, het didactisch klimaat, inspeelt op de behoeften en mogelijkheden van onze leerlingen. Door een 'warme' sfeer en een heldere structuur waarbij duidelijke regels gelden en waarbij alle betrokkenen toezien op naleving daarvan, en door schone, ruime, functionele, uitdagende en overzichtelijk ingerichte lokalen die recht doen aan de behoefte van onze leerlingen om actief te leren, zullen onze leerlingen optimaal in staat zijn om krachtige leerervaringen op te doen. Dat we uitgaan van het principe: van voorstructurering naar zelfregulering. Rust, orde, netheid, regelmaat, waarden en normen zijn fundamentele waarden van waaruit gehandeld wordt. Rekening houdend met de verschillende culturele, godsdienstige en maatschappelijke achtergronden van onze ouders en leerlingen willen we een veilig en open schoolklimaat stimuleren en bewaken waarin het respect voor elkaar centraal staat. 4.3.2 De Leerlingenraad Onze leerlingen zijn medeverantwoordelijk voor de sfeer en afspraken op onze school. Het Mozaïek wil daarom de leerlingen ook betrekken bij beslissingen. Het Mozaïek wil de leerlingen betrekken bij de kwaliteit van de school! Zo laat Het Mozaïek geen informatie liggen. De leerlingen zijn immers de feitelijke gebruikers van de school. Zij kunnen daarom zinnige ideeën hebben waar de school zelf niet direct aan denkt. Via de leerlingenraad kunnen die ideeën gehoord worden. De leerlingenraad doet voorstellen en mag regelmatig meebeslissen over praktische zaken. Niet-leden van de leerlingenraad kunnen gevraagd en ongevraagd hun mening geven, via hun vertegenwoordiger, of via de brievenbus die wekelijks geleegd wordt. Het Mozaïek heeft hierbij de volgende doelstellingen voor ogen: - De betrokkenheid van onze leerlingen op en bij school bevorderen; - Het bevorderen van actief burgerschap. Het doel is, dat leerlingen de kennis, houding en vaardigheden verwerven die nodig zijn om goed te kunnen functioneren in het politieke, economische en sociaal-cultureel leven. 'Goed functioneren' betekent actief meedoen, je medeverantwoordelijk voelen, een bijdrage leveren aan de leefomgeving en bereid zijn democratisch gedrag te vertonen. - De leerlingen mee laten denken en praten over (onderdelen van) het schoolbeleid; Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

43

- De leerlingen laten adviseren bij de aanschaf van bepaalde methoden en/of materialen; - De leerlingen leren verantwoordelijkheid te nemen voor zaken die het kleine of grote algemeen belang raken en het bewustzijn dat je daarbij niet uitsluitend voor jezelf spreekt, maar dat je (ook) namens anderen spreekt en handelt. - De leerlingen leren wat er komt kijken bij een vergadering, (o.a. discussiëren en het notuleren). De leerlingenraad bestaat uit een vertegenwoordiger van elke klas, met uitzondering van de jongste groep. De leerlingen worden aan het begin van het schooljaar gekozen door hun medeleerlingen. Alle leerlingen mogen zich verkiesbaar stellen voor de leerlingenraad. 4.3.3 Sociale cohesie Hoewel er actief burgerschap en sociale integratie in het leerstofaanbod terugkomt, heeft de school niet helder omschreven dat er beleid is ontwikkeld ten aanzien van actief burgerschap en sociale cohesie (burgerschap en kennis, inzicht en vaardigheden in het omgaan met mensen uit andere culturen). De school realiseert zich dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving; dat ons onderwijs mede gericht is op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie. Het onderwijs is er mede op gericht dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten. 4.3.4 Rapporten Twee keer per jaar geven wij de leerlingen een rapport mee. Het rapport krijgt de leerling mee in januari en aan het eind van het schooljaar. In dit rapport proberen we te omschrijven hoe de leerling functioneert. Wij zien het rapport als een extra stimulans voor de kinderen. We vergroten de betrokkenheid van de leerling op zijn / haar eigen leerproces. Het is dan ook een “kind-rapport”. 4.3.5 Agressie Zoals in hoofdstuk 2 al gesteld: omdat er bij sommige van onze leerlingen sprake kan zijn van snel opkomende agressie, is er binnen de Mozaïekscholen het Protocol Agressie opgesteld, waarin uiteengezet wordt op welke wijze er wordt omgegaan met agressie, ter bescherming van de leerling, medeleerlingen en personeel. We voeren een actief veiligheidsbeleid met protocollen. Ons beleid is gericht op het voorkomen en aanpakken van incidenten. Daarbij is ook het Formulier Agressie-interventie en het Formulier Agressie-incidentmelding ontwikkeld. Alle agressie-interventies worden geregistreerd. In het kader van verantwoord pedagogisch handelen m.b.t. het omgaan met agressie verdient de relatie leerkracht/leerling speciale aandacht omdat deze per definitie ongelijk is: de leerkracht heeft immers de taak te onderwijzen, op te voeden, de leerling heeft de taak te leren. Voorkomen moet echter worden dat de ongelijke relatie leidt tot machtsongelijkheid, waarbij de leerkracht zijn positie of fysieke overwicht gaat gebruiken c.q. misbruiken in de relatie met de leerling. De ongelijkheid dient louter gebaseerd te zijn op het verschil in deskundigheid, verschil in positie en op afspraken en regels die in overleg met elkaar gemaakt zijn. In het algemeen geldt leerlingen niet tegen hun wil aan te raken, indien de noodzaak daartoe niet aanwezig is. De ervaring leert dat het aanraken van leerlingen tegen hun wil al snel leidt tot gewoontevorming. Onder omstandigheden kan de noodzaak daartoe echter wel aanwezig zijn. Dit is het geval wanneer naar het oordeel van de leerkracht de leerling de veiligheid van medeleerlingen en/of van zichzelf en/of van leerkrachten of ander personeel in gevaar brengt. In het kader van verantwoord pedagogisch handelen dienaangaande kan het vastpakken van de leerling -volgens afgesproken techniek- adequaat zijn. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

44

M.b.t. het omgaan met agressief gedrag van leerlingen zijn niet voor alle situaties en omstandigheden richtlijnen aan te geven. Juist een teveel aan richtlijnen, regels en afspraken kan leiden tot handelingsverlegenheid. Er zijn situaties denkbaar waarin -verantwoord- gehandeld moet worden “naar bevind van zaken”. Achteraf wordt verklaring gegeven aan ouder(s) en aan de leidinggevende. In het kader van de veilige school zijn er schoolregels opgesteld en klassenregels. Die laatste zijn samen met de leerlingen opgesteld en gezamenlijk ondertekend. Dit alles niet alleen ter voorkoming van sexuele intimidatie en geweld, maar ook om pesten, uitdagen, schelden en intimideren te voorkomen. Op Het Mozaïek wordt in het lesprogramma hieraan veel aandacht besteed, meer in het bijzonder bij de lessen Goed Gedaan en Sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze lessen staan in het teken van sociale redzaamheid en bevordering van gezond gedrag. Daarnaast worden er weerbaarheidstrainingen gegeven waarbij gewerkt wordt aan o.a. het vergroten van het zelfvertrouwen het leren zichzelf te beschermen en het adequaat uiten van emoties.

4.4 Schoolcultuur en communicatie – de ouders / verzorgers Ouders (en dat impliceert Verzorgers) mogen van leerkrachten verwachten dat ze goed onderwijs geven waarbij zij zorgdragen voor een veilig pedagogisch klimaat en werken aan een ononderbroken ontwikkelingslijn op cognitief, sociaal-emotioneel en motorisch gebied. Wij vinden dat er sprake is van een cultuur van professioneel partnerschap; hetgeen reeds in het intakegesprek benoemd wordt. We vinden het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij het welzijn van hun kind en belangstelling hebben voor de gang van zaken op onze school. Wij stimuleren dit door ouders regelmatig over algemene schoolzaken en de vorderingen van hun kind te informeren, maar ook door hun rol specifiek in het Ontwikkelingsperspectief mee te nemen: in hoeverre is er sprake van Onderwijsondersteunend gedrag van ouders? Een goede informatie-uitwisseling over het kind vindt plaats in een sfeer van vertrouwen en openheid. Bij belemmeringen in de ontwikkeling van het kind beschouwen we de ouders als de eerste deskundigen. Via schoolgids, informatiebulletins, informatie-avonden, oudergesprekken, intakegesprekken en onze website willen we een duidelijk beeld scheppen van wie we zijn en waar we voor staan. We scheppen daarbij openheid en ruimte voor inbreng van ouders en bevragen ouders over hun wensen, verwachtingen en ervaringen met hun kind thuis. We betrekken ouders bij het opstellen en evalueren van plannen voor hun kind. Via de MR en OR is inbreng van de ouders, zowel bij uitvoerende activiteiten en als het om schoolbeleid gaat, geregeld. 4.4.1 De contacten met ouders volgens het onderstaande schema zijn de minimale contacten. WAT Intakegesprek Kennismakingsgesprek bij externe leerlingen Kennismakingsgesprek bij interne leerlingen Huisbezoeken

WANNEER voor de aanmelding als de datum van plaatsing bekend is tijdens de eerste vier weken

één keer per jaar: theevisite, bedoeld voor de leerling Schooladviesgesprek bij leerlingen die naar het voortgezet externe leerlingen onderwijs gaan: november Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

WIE directeur leerkracht, onderwijsassistent leerkracht, onderwijsassistent leerkracht, onderwijsassistent leerkracht, onderwijsassistent en lid Commissie voor de 45

Bespreking schoolhandelingsplan / ontwikkelingsperspectief en groepsplan 1 Bespreking schoolhandelingsplan/ ontwikkelingsperspectief en groepsplan 2 Schooladviesgesprek bij interne leerlingen Overdrachtsgesprek

als de leerling naar een andere school gaat voor en na de eerste groeps / leerlingenbespreking

Begeleiding leerkracht, onderwijsassistent

voor en na de tweede groeps / leerlingenbespreking

leerkracht, onderwijsassistent

indien mogelijk ruim voor de ontslagdatum als de leerling naar een andere klas gaat

leerkracht, onderwijsassistent leerkracht, onderwijsassistent

Naast bovenstaande structurele contacten zijn er ook telefonische, email en/of schriftelijke contacten. De frequentie van deze contacten verschilt per leerling. Van alle contacten maakt de leerkracht een (kort) verslag, waarin in ieder geval de gemaakte afspraken staan genoteerd. Dit verslag wordt bewaard in het leerlingdossier. 4.4.2 Ouderavonden en andere oudercontacten • Informatieve ouderavond. Deze avond bestaat uit een gezamenlijk algemeen gedeelte en een gedeelte in de klas. Bij het gedeelte in de klas vertelt de leerkracht over het leerprogramma en allerlei zaken die met de klas te maken hebben. Deze avond vindt plaats voor de herfstvakantie. • Voorlichtingsavond V(S)O. In januari is er een voorlichtingsavond voor de ouders/verzorgers van de oudste leerlingen van het SO over het voortgezet onderwijs, gehouden in het pand van VSO Het Mozaïek Almelo. • Thema-avond. Op deze ouderavond komt één thema aan de orde. Deze avonden zijn meestal in de periode maart – mei. Deze avond wordt door Ouderraad en school samen georganiseerd. • Koffieochtend. Onder schooltijd wordt gedurende het schooljaar een zestal koffieochtenden georganiseerd, waarin ouders met elkaar kunnen praten over zelf ingebrachte thema’s. • Kijklessen. Er zijn kijkochtenden in de klassen, waar met u een afspraak voor gemaakt wordt. • Ouderparticipatie. Indien mogelijk maken we incidenteel en structureel gebruik van de vrijwillige inzet van ouders op school. In het schooljaar 2010-2011 is een aanvang gemaakt met leesouders in groep 3. Bij excursies, schoolreisje en andere buitenschoolse activiteiten maken we ook graag gebruik van de hulp van ouders. 4.4.3 Website Stichting Attendiz heeft een website: www.attendiz.nl Van alle sectoren, dus ook van de sector psychiatrische stoornissen Het Mozaïek, vindt men hier uitgebreide informatie. Op de pagina van Het Mozaïek die rechtstreeks te vinden is onder www.mozaiektwente.nl staat een actueel en uitgebreid aanbod aan informatie: we hechten als school veel waarde aan de kwaliteit van de website van onze school en dat wordt blijkens de resultaten van het Kwaliteitsonderzoek 2012 door alle respondenten ook hoog gewaardeerd. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

46

4.4.4 Medezeggenschapsraad (MR) en Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) De (G) MR heeft als taak om de leerlingen, ouders en het personeel te vertegenwoordigen in de schoolorganisatie. Er zijn zaken waar de (G)MR haar instemming aan moet geven; daarnaast heeft de (G)MR het recht om het bestuur en de directie van advies te voorzien. Doel: Het belangrijkste doel van medezeggenschap in school is de mogelijkheid voor ouders en personeel om mee te praten over beslissingen die henzelf en de kinderen aangaan. De (G)MR wil een actieve bijdrage leveren aan besluitvorming over schoolbeleid. Dat houdt in dat de (G)MR graag vroegtijdig kennis neemt van of deelneemt aan activiteiten die de kwaliteit van het onderwijs verbeteren. Daarvoor is een optimale samenwerking met het bestuur, directie, personeel en ouders nodig. De MR van Het Mozaïek maakt vooralsnog deel uit van de MR Sector Psychiatrische Stoornissen. 4.4.5 De ouderraad (OR) De OR van Het Mozaïek wil het contact tussen school en ouders, en ouders onderling bevorderen. De OR bestaat uit ouders van de afdeling SO Almelo onderbouw en midden- bovenbouw. De OR vergadert een keer per maand, waarbij ook altijd een vertegenwoordiging van de school aanwezig is om zaken zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. De vergaderingen vinden om beurten plaats op beide locaties. De OR heeft een tweeledige functie: enerzijds ondersteunend en anderzijds heeft hij een adviserende en beleidsmatige functie. De OR heeft een huishoudelijk reglement. Elk schooljaar organiseert de OR een thema-avond. 4.4.6 Inzagerecht en wet op persoonsregistratie: Protocol Dossiervorming Om goed onderwijs en goede zorg binnen Het Mozaïek te kunnen geven moet er op meerdere terreinen aan professionele voorwaarden worden voldaan. Een van die terreinen is de dossiervorming. Bij Stichting Attendiz is een Protocol Dossiervorming ontwikkeld om op een professionele en zorgvuldige manier om te gaan met de persoonsgegevens en vertrouwelijke stukken van leerlingen. Dit protocol is een praktische uitwerking van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP), toegesneden op de scholen binnen Stichting Attendiz. De inhoud van het protocol is bekend bij de personeelsleden van Stichting Attendiz en ligt voor ouders/verzorgers en/of andere betrokkenen ter inzage. 4.4.7 Klachtencommissie van de VBS Elk schoolbestuur is wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat ouders/verzorgers (maar ook de personeelsleden) een klacht kunnen indienen bij een klachtencommissie. Een klachtencommissie bestaat uit tenminste drie leden waaronder de voorzitter die geen deel mag uitmaken van het schoolbestuur en ook niet bij dat bestuur werkzaam mag zijn. Een lid van het schoolbestuur of een personeelslid waarover wordt geklaagd, mag nooit deel uitmaken van de klachtencommissie die de klacht behandelt. Meestal is er sprake van een regionale of landelijke klachtencommissie, maar het kan ook een commissie zijn die alleen voor dat schoolbestuur is ingesteld. Stichting Attendiz is aangesloten bij: Landelijke Klachtencommissie van de VBS. Postbus 95572, 2509 CN Den Haag. Telefoonnummer: 070-3315215 4.4.8 Seksuele intimidatie Behandeling van klachten over seksuele intimidatie kan ook een taak van de klachtencommissie zijn. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

47

Als het echter om (het vermoeden van) een zedenmisdrijf gaat begaan door een aan de school verbonden volwassene ten opzichte van een leerling, moet het schoolbestuur na overleg met de vertrouwensinspecteur aangifte doen bij de politie. Voor klachten betreffende seksuele intimidatie heeft Het Mozaïek een contactpersoon aangesteld. De hoofdtaak is het onder de aandacht brengen en houden van de klachtenregeling en het begeleiden van klagers. Alleen indien een leerling of de ouders geen goede vertrouwensrelatie hebben met de contactpersoon, kunnen zij ervoor kiezen om rechtstreeks met een klacht naar de bovenschoolse vertrouwenspersoon te gaan: de sectordirecteur van onze school. De inspectie verwijst de meeste klachtmeldingen door naar de klachtencommissie van de school. Als het gaat om ernstige klachtmeldingen of om klachtmeldingen waarbij wettelijke voorschriften in het geding zijn, kan de inspectie een onderzoek instellen. Klachten over seksuele intimidatie en misbruik kunnen rechtstreeks bij de inspectie worden gemeld. Voor behandeling daarvan zijn bij de inspectie vertrouwensinspecteurs aangewezen. 4.4.9 Schoolvertrouwenspersoon voor de leerlingen Er zijn allerlei zaken waar de leerling op school of thuis problemen mee kan hebben. Op de eerste plaats wordt geadviseerd het probleem te bespreken met degene die het aangaat, bijvoorbeeld de ouders/verzorgers of de leerkracht. Soms wil of kan de leerling dat niet. In dat geval kan er een afspraak gemaakt worden met de schoolvertrouwenspersoon. Die stelt zich jaarlijks voor aan alle leerlingen bij aanvang van het schooljaar, komt 2 keer per jaar in de klas voor een gesprek, er is een brievenbus in de school en de bekendheid voor haar taak is vergroot d.m.v. een poster met foto. 4.4.10 Schoolcontactpersonen De school heeft een schoolcontactpersoon aangewezen bij wie ouders/verzorgers en medewerkers terecht kunnen, als het gaat om persoonlijke dingen en/of situaties waarin iemand zich op school niet veilig voelt. Niet-veilige situaties ontstaan bij pesten, agressie, discriminatie en ongewenste intimiteiten. Zowel medewerkers als leerlingen kunnen deze dingen doen bij anderen, soms expres en soms niet als zodanig bedoeld. Ook als het niet met opzet is gebeurd, mag men het toch vertellen. 4.4.11 Externe Contactpersoon Stichting Attendiz heeft een klachtenregeling vastgesteld. Op grond hiervan kunnen ouders/verzorgers en leerlingen klachten indienen over gedragingen en beslissingen (of het nalaten daarvan) van het bestuur, directie en personeelsleden van de school. Als u een klacht heeft over het onderwijs, kunt u terecht bij de leerkracht of directeur. Heeft u klachten over ongewenste intimiteiten, pesten of discriminatie of bejegening, dan kunt u in eerste instantie terecht bij de schoolcontactpersoon of de directeur. Wanneer u vindt dat uw klacht onvoldoende behandeld is of wilt u een en ander buiten de school bespreken, dan kan men contact opnemen met de externe vertrouwenspersoon, die door het bestuur benoemd is. 4.4.12 Protocol Als school maken we gebruik van allerhande Protocollen. Zo ook een protocol “Vermoeden van huiselijk geweld, mishandeling, verwaarlozing, seksueel misbruik en loverboys”. Door in voorkomende gevallen dat protocol na te leven, voorkomen we fouten en kunnen we op een zorgvuldige manier omgaan met betreffende vermoedens. Het protocol ligt ter inzage bij ons secretariaat en we maken er melding van in onze schoolgids. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

48

4.4.13 Buitenschoolse opvang In het najaar van 2010 zijn onze ouders bevraagd over de behoefte aan een voor- en of naschoolse opvang, gevestigd in ons schoolgebouw. De positieve respons op die enquête was nihil. Dit heeft ertoe geleid te stoppen met verdere stappen in de richting van een kinderopvangorganisatie. Veel leerlingen van onze school bezoeken na schooltijd zorgboerderijen, Karibu gespecialiseerde naschoolse opvang van Dimence, enz.. 4.4.14 Kwaliteitsonderzoek Cultuur en Klimaat Bij het Kwaliteitsonderzoek van maart 2012 haalde de school zeer hoge scores op het onderdeel Cultuur en Klimaat. Op de stellingen De school is ambitieus en De school is professioneel werden op een schaal van 1-4 vrijwel maximale scores gehaald. Zo gaven de ouders op beide stellingen de waardering 3,9. Gevraagd naar een rapportcijfer gaven ouders aan de school een 8,7; 0,6 hoger dan de interne Attendiz-benchmark. Op de stellingen over pedagogisch klimaat, veiligheid, contacten, interactie met leerlingen en ouderbetrokkenheid scoort de school overal boven de 3 en vaak tussen 3,8 en 4,0 en bovendien telkens boven de interne (Attendiz) benchmark (28 stellingen bij dit onderwerp waar 58% van de ouders op gereageerd heeft). Zie verder hfdst. 7.

4.5 Beleidsvoornemens t.a.v. Cultuur en Klimaat 4.5.1 Beleidsvoornemens anno 2012 Op onze school streven we ernaar de komende vier jaar ten aanzien van de cultuur en het klimaat het volgende te realiseren: Onderhouden van de Professionele Cultuur van onze school. Er worden weliswaar veel kenmerken van de Professionele Cultuur door het team herkend, doch bij een teamgesprek in mei 2012 erover bleek dat er veel draagvlak was onder de collega’s om aandacht te besteden aan de competentie “elkaar aanspreken op gedrag”: soms zijn we te lief voor elkaar. Ook wordt er soms teveel gedacht in zorgen voor de eisen van de maatschappij en wat er allemaal nog moet gebeuren en te weinig in oplossingen en trots op het reeds bereikte. We streven naar formeel georganiseerd overleg met onze ketenpartners. De school heeft helder omschreven op welke wijze beleid is ontwikkeld ten aanzien van actief burgerschap en sociale cohesie. Opbrengstgericht werken ontstaat niet vanzelf. Het vergt een andere houding, een andere kijk op de combinatie van zorg en onderwijs. Het is daarom belangrijk dat de school daar tijd en aandacht voor heeft. Als leerkrachten zien dat door hogere verwachtingen leerlingen meer leren, meer plezier hebben in leren en meer gemotiveerd zijn om te leren, worden ze vanzelf enthousiast. Bovendien worden de problemen van leerlingen door de aandacht voor taal en rekenen beter hanteerbaar. Het Protocol Agressie wordt getoetst op validiteit: is het voldoende basis voor een actief veiligheidsbeleid? Hiertoe zijn de handreikingen van het expertisecentrum Veilige Publieke Taak leidend. Het wetsvoorstel Wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wordt in januari 2013 behandeld in de Tweede kamer, zo is anno mei 2012 de verwachting. Doel van die meldcode is de Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

49

kwaliteit van handelen door professionals verbeteren, de verantwoordelijkheid voor signalen en handelen vergroten, de werkwijze uniform te maken en zorgvuldig handelen te toetsen. Als school willen we onze bestaande protocollen hierin laten opgaan. We ontwikkelen beleid op Ouderbetrokkenheid, dat concreter omschreven is dan het huidige. 4.5.2 Wat neemt men van deze beleidsvoornemens waar in 2016? Er is structureel contact met onze ketenpartners. De landelijke meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is ingevoerd. De 8 maatregelen vanuit de Arbocatalogus agressie en geweld zijn de basis van het veiligheidsbeleid op onze school: 1. 2. 3. 4. 5.

Laat externen weten wat uw organisatienorm van acceptabel gedrag is. Stimuleer dat uw werknemers elk voorval van agressie en geweld melden. Registreer alle voorvallen van agressie en geweld tegen uw werknemers. Train uw werknemers in het voorkomen van en omgaan met agressie en geweld. Reageer binnen 48 uur naar de dader die agressie en geweld heeft gebruikt tegen uw werknemers. 6. Bevorder het (laten) doen van aangifte van strafbare feiten. 7. Verhaal de schade op de dader. 8. Verleen nazorg aan werknemers die slachtoffer zijn van agressie en geweld. Bij het Kwaliteitsonderzoek in 2016 scoren we hoog op Professionele Cultuur. Actief Burgerschap en Sociale Cohesie maken integraal deel uit van ons onderwijsaanbod (zie hfst.6). Protocollen worden jaarlijks geactualiseerd en nieuwe afspraken worden geborgd in een samenhangend systeem (Landelijke Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs). Er is een voortgezette denkomslag geweest in de school: leerkrachten hebben hoge verwachtingen aan de leerprestaties van de leerlingen. Een opbrengstgerichte cultuur. Uiteindelijk is dit waar te nemen in hogere uitstroomcijfers. Leerkrachten maken een denkomslag van deficitdenken naar denken in onderwijsbehoeften. De focus van de zorgcoördinator komt meer dan ooit op het primaire proces te liggen. Het team beschikt over een zeker relativerend vermogen. Er is een cultuur van hoge eisen aan zichzelf en aan de ander.


50

Hoofdstuk 5 Middelen en Voorzieningen Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Bij middelen en voorzieningen gaat het in de eerste plaats om een gezonde financiële organisatie in de toekomst. Het effect van de ingrijpende bezuinigingsoperatie en de stelselwijziging is groot en vereist van ons een scherpe koers. Iedereen zal hiermee te maken krijgen. Een van onze belangrijkste speerpunten voorde komende jaren is dan ook het voeren van een eenduidig beleid om deze bezuinigingen op tevangen. Met als resultaat kwaliteit en continuïteit van de organisatie, en een goede concurrentiepositie. Het ontwikkelen van goede kengetallen en managementinformatie maakt (bij)sturing van ons beleid mogelijk. Een tweede belangrijk resultaat in dit domein is een goed draaiend ICT systeem voor heel Attendiz, waarbij tevredenheid over de kwaliteit en inzetbaarheid van het systeem bestaat. ICT dient volgend en faciliterend te zijn op de strategische en onderwijsinhoudelijke doelstellingen die men zowel bestuursbreed als schoolspecifiek stelt. Hierbij dient een aantal onderwerpen in acht te worden genomen: ICT kosten zijn transparant en beheersbaar, de organisatie rondom ICT coördinatoren wordt versterkt en functionele beslissingsbevoegdheid wordt bij de scholen gelaten (zie ook het ICTBeleidsplan). Andere aandachtspunten voor ons die vallen onder dit domein zijn: goede afspraken over wat wij centraal en decentraal regelen. Een gezonde huisvesting, een goede werkplekinrichting van medewerkers en leerlingen en goed facilitair beleid en het oprichten van een servicedesk.

5.1 Financiën en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb Bij de fusie tot Attendiz anno 2010 was er sprake van het samengaan van drie scholengroepen tot een gezamenlijke. Er was een jaar sprake van een overgangssituatie, waarbij op Attendizniveau nog e.e.a. ontwikkeld moest worden, zo getuige ook bovenstaande inleiding: eenduidig beleid, goede kengetallen en goede managementinformatie. Na het afsluiten van het boekjaar 2010 werd duidelijk welke gevolgen die jaarrekening had voor de komende boekjaren. Bovendien zullen de financiële effecten van de stelselwijziging Passend Onderwijs in de loop van 2012 helder worden. En de daarop volgende reorganisatie van Attendiz anno augustus 2012. Gezien de talrijke onduidelijkheden zowel op landelijk, regionaal, subregionaal en Attendiz-niveau, is voorzichtigheid in financieel opzicht voor onze school geboden. Tegelijkertijd willen we geen geld onttrekken aan hen die het genereren: onze huidige leerlingen. Zoals in het vorige hoofdstuk reeds gesteld: in de jonge geschiedenis van onze school zijn we gewend geraakt aan achterblijvende bekostiging en huisvesting, via de t-1 systematiek. Met andere woorden: we zijn van nature gewend Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

51

toe te kunnen met minder. Ons specialistische onderwijsconcept voor een kleine doch uitzonderlijk complexe doelgroep maakt dat we steeds kritisch afwegen of deelname aan kostbare projecten (tijd en geld) correspondeert met onze core business. En ook hierbij de aantekening: indien dit leidt tot verschraling van ons aanbod, kiezen we er uiteraard wel voor om deel te nemen, zolang we financieel gezond blijven. Sinds het schooljaar 2011- 2012 wordt er gewerkt met een heldere begroting, waarbij materieel en personeel geïntegreerd zijn en die aangeleverd wordt door de afd. Financiën van Attendiz. Van het eigenlijke schoolbudget wordt 5% t.b.v. Bestuursbureau afgedragen en 1% t.b.v. het gezamenlijke sectorbudget. Bij het verdelen van de middelen voor personeel is de school gehouden aan het functiehuis. De materiële begroting incl. meerjarige aanschaffingen wordt opgesteld samen met de controller van Attendiz en kan via Accountview worden gevolgd via budgetrapportages per kostenplaats, per grootboeknummer en maandelijks geactualiseerd. Er is sprake van incidentele vormen van sponsoring (bijv. sponsorloop of giften). Deze komen direct ten goede aan de leerlingen en worden gecommuniceerd via de Nieuwsbrief. De kaderregeling sponsoring wordt in acht genomen. Attendiz heeft beleid ten aanzien van Sponsorgelden vastgesteld. De ouderbijdrage is vrijwillig en daarover wordt jaarlijks gecommuniceerd in de Schoolgids. De ouderbijdrage wordt op een separate rekening geboekt, waarover de penningmeester van de ouderraad het bewind voert en er jaarlijks verantwoording over aflegt bij de kascontrole.

5.2 ICT systeem en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb In 2011 is het digitale netwerk van onze school overgegaan van de dienst ICT van Attendiz naar Qlict, waarbij er tegelijkertijd meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor de ICT- coördinator van de school worden weggezet. Vooralsnog worden die ingevuld in het taakbeleid van betreffende medewerker. Duidelijk werd dat er een enorme kwaliteitsslag mogelijk is geworden na de overstap. Onze school beschikt over digitale schoolborden in de leslokalen, de leerkrachten zijn extern geschoold in het gebruik ervan. In elk klaslokaal bevinden zich minimaal drie PC’s. De website wordt beheerd door de websitebeheerder van de school, Kapstok-IT biedt daarin ondersteuning. Ict wordt gebruikt als middel om basisvaardigheden extra te oefenen: methodegebonden en niet-methodegebonden software. Daarnaast is er een begin gemaakt om ICT in te zetten als middel voor compenserend of dispenserend hulpmiddel bij lees- en spellingactiviteiten. Het streven is maximale ondersteunende software te gebruiken. Uit het kwaliteitsonderzoek van maart 2012 blijkt hierover tevredenheid bij alle respondenten. Anno mei 2012 is gekozen voor de invoering van het digitaal LVS ParnasSys.

5.3 Centraal en Decentraal en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb Op Fusie MT niveau en GMR wordt anno 2012 overlegd wat centraal en decentraal geregeld zal worden in de toekomst, samenhangend met de nieuwe managementindeling van Attendiz. Welke taken komen bij de scholen en waarvoor kunnen de scholen terecht bij ofwel het Bestuursbureau ofwel secundaire diensten. Dit zal gevolgen hebben voor het financiële beleid van de school. Ook zal de geldstroom anders gaan verlopen: niet meer rechtstreeks vanuit het ministerie van OCW, doch via het nieuwe Samenwerkingsverband.

5.4 Huisvesting en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb Zoals in de inleiding reeds gesteld: met de totale renovatie van interieur en exterieur en schoolplein in 2010, kwam een langgekoesterde wens in vervulling. Het schoolgebouw voldoet aan alle kwaliteitseisen voor onze doelgroep. Er is bij ieder lokaal een nevenruimte, er zijn digiborden, het Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

52

plein is aangepast aan de eisen van de doelgroep, enz. Het meubilair is kwalitatief hoogwaardig en niet ouder dan 10 jaar. Er is in 2010 een nieuw Meer Jaren Onderhouds Plan opgesteld door Thero BV; het bedrijf dat voor zowel bevoegd gezag als gemeente belast is met de financiële meerjaren onderhoudsplanning en de begeleiding bij de uitvoering daarvan. De facilitair medewerker van Attendiz vormt voor de directeur een klankbord en staat hem met advies bij. Kleine reparaties aan het gebouw worden zoveel mogelijk verricht door onze eigen conciërge. Bij het kwaliteitsonderzoek van maart 2012 bleek grote tevredenheid onder alle doelgroepen over de aantrekkelijkheid van het gebouw en de afstemming ervan op de leerlingen. Over het sanitair werd geklaagd, hetgeen direct leidde tot acties van het schoonmaakbedrijf. Er is tevredenheid over de bereikbaarheid van de school en het in- en uitstappen.

5.5 Materieel beleid en Het Mozaïek SO Almelo mb/bb Zoals eerder gesteld: onze visie is geld volgt beleid. Dit schoolplan vormt een meerjarenplan, waaruit materieel beleid valt te vertalen. Hieruit volgt een financiële planning die gekoppeld is aan de schoolplanperiode. De handleiding Positie en Ambitie Bepalen leert dat maatschappelijk verantwoord middelenbeleid een aandachtspunt is. Bij de aanschaf van middelen geldt dat er altijd een fiat door de directeur gegeven dient te worden: vooraf en na indienen van de rekening. Steeds is de afweging: hoe verhoudt de aanschaf zich tot onze visie op onderwijs, tot ons schoolplan, tot onze managementovereenkomst, tot het primaire proces. Wat is het belang van de aanschaf ten opzichte van de kwaliteit van ons onderwijs? De begroting biedt enige speelruimte bij onvoorziene uitgaven; de school (directeur) is vrij om binnen zijn begroting te sturen met geld.

5.6 Beleidsvoornemens t.a.v. Middelen en Voorzieningen 5.6.1 Beleidsvoornemens anno 2012 Op onze school streven we ernaar de komende vier jaar ten aanzien van middelen en voorzieningen het volgende te realiseren: Aan deze schoolplanperiode wordt een materieel middelenbeleid gekoppeld, incl. meerjarenbegroting. Daarin wordt ook de vervanging van afgeschreven leermiddelen opgenomen. Indien mogelijk een maatschappelijk verantwoord middelenbeleid. Via een enquête van onze ICT-ondersteuners QLICT verkrijgt de school zicht op aandachtspunten binnen de soft- en hardware. Attendiz en dus ook Het Mozaïek ziet met de ontwikkelingen van Passend Onderwijs kansen om het venster van waaruit gekeken wordt naar onderwijs aan leerlingen met ernstige informatieverwerkingsproblematiek te verbreden. Het streven is naast specialistische regionale centra thuisnabij clusteroverstijgende onderwijscentra te realiseren voor leerlingen met een speciale hulpvraag, hetgeen ook consequenties voor middelen en voorzieningen zal hebben. Invoering van ParnasSys als Leerlingvolgsysteem en Leerlingadministratiesysteem. Wanneer we clusteroverstijgende lesplaats willen zijn, heeft dit mogelijk consequenties voor ons gebouw. Dit moeten we (laten) beoordelen. 5.6.2 Wat neemt men anno 2016 van deze beleidsvoornemens waar? ICT wordt in alle onderwijs- leersituaties toegepast en wel op vier manieren Voor intensiveren en verrijken binnen het basisarrangement Voor remedieren binnen het (zeer) intensieve arrangement Voor compenseren binnen het basis- of intensieve arrangement Voor dispenseren: bepaalde taken worden door ict-hulpmiddelen overgenomen. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

53

Er wordt gebruik gemaakt van VOIP-telefonie. De ICT-coördinator(en) is (zijn) opgeleid en toegerust om de taken naar behoren te kunnen uitvoeren. Er is, in overleg met het Samenwerkingsverband 23-01, een Aanbod van (flexibele) tussenvoorziening als: observatieplaatsingen, time-out/crisis voorziening. Nauwe samenwerking met (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs om optimale invulling aan passend onderwijs te bewerkstelligen: zorg naar de leerling brengen. De school beschikt over een actueel en correct financieel management informatie systeem, waardoor invulling gegeven kan worden aan het uitgangspunt “geld volgt beleid”. ParnasSys zorgt voor efficiency in onze ambitie om optimaal datagestuurd te kunnen werken. Ons gebouw voldoet aan de eventuele extra behoefte van clusteroverstijgend onderwijs.


54

Hoofdstuk 6 Management van Onderwijsprocessen en Management van Ondersteunende Processen Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Management van onderwijsprocessen We mogen trots zijn op de kwaliteit van onze diensten en ons onderwijs, maar het kan altijd beter. Onze missie, visie en profiel Attendiz breed, zoals eerder beschreven, is onze grote uitdaging de komende jaren. Wat is er voor nodig om alle hulpvragen van alle kinderen met specifieke onderwijsbehoeften in de regio adequaat te beantwoorden en de kwaliteit en opbrengsten van ons onderwijs te verhogen? Samenwerking, kennisdeling en professionele ontwikkeling zijn sleutelwoorden hierbij. Wij willen passend onderwijs bieden in samenwerking met onze partners in de keten. Dit houdt in dat wij niet alleen intern Attendiz breed goed moeten samenwerken, maar ook extern sluitende en bindende afspraken moeten maken met bijvoorbeeld de zorg, de scholen, het bedrijfsleven, samenwerkingsverband PO/VO, arbeidstoeleiding en –training. Er leiden verschillende wegen naar Rome. De verschillende teams die Attendiz onderscheidt, zullen op maat zoeken naar goede wegen en trajecten binnen hun context om het Attendiz profiel, de vraagsturing en het opbrengstgericht werken te realiseren. In de afdelingsjaarplannen en met behulp van PDSA- cyclus zal dit speerpunt concreet invulling krijgen. Management van ondersteunende processen In de voorgaande toelichting op de speerpunten van Attendiz is het woord kwaliteitszorg al regelmatig gevallen. We staan als organisatie voor een grote taak de komende jaren en daarbij is de ondersteuning van een integraal kwaliteitszorgsysteem cruciaal. Dit zullen we dan ook Attendiz breed ontwikkelen. Het doorlopen van de hele PDSA cyclus is belangrijk bij onze verbeterplannen. De borging van onze plannen is speciaal aandachtspunt: hoe meten we dat we doen wat we zeggen? Het meetbaar formuleren van afspraken en resultaten is niet eenvoudig en dat geldt ook voor het vinger aan de pols houden en checken of we ook doen wat we zeggen (monitoren). De komende jaren willen we werken aan een systeem van kwaliteitszorg dat gebaseerd is op relevante meetbare informatie. Om zicht te houden op de voortgang hebben we goede evaluatie- en meetinstrumenten nodig (op de verschillende beleidsniveaus). We hebben behoefte aan een uniform Attendiz management rapportagesysteem. Ook interne audits kunnen ons zicht geven op de voortgang, waar we staan en waar bijsturen noodzakelijk is.


55

6.1 Visie van de Mozaïekscholen op ontwikkeling en onderwijs In onze visie zeggen wij ten aanzien van opzet en inrichting van het onderwijs: Het leveren van onderwijskundig maatwerk is wat ons betreft de enige manier om onze leerlingen tot competentie, autonomie en relatie te brengen. Wij houden dus sterk rekening met verschillen die er tussen leerlingen bestaan in onderwijsbehoefte. De psychiatrische problematiek van onze leerlingen noopt ons om onderwijskundig maatwerk op een integrale manier vorm te geven. Dit komt tot uitdrukking in het ontwikkelingsperspectief dat wij van iedere leerling opstellen. Daaruit voortvloeiend formuleren we de persoonlijke leerdoelen die worden afgestemd met ouders en leerlingen. Dit alles staat uiteindelijk in het teken van toeleiding tot een vorm van vervolgonderwijs of dagbesteding. De medewerkers zijn in dit geheel naast vak- en opvoedingsdeskundige ook begeleider. Zij geven feedback op de voortgang en sturen zo nodig bij. Zoals al vaker benoemd: wij gaan uit van het principe: van voorstructurering naar zelfregulering. Het Mozaïek wil met de inrichting van het onderwijs aansluiten bij enerzijds de mogelijkheden van de leerlingen en anderzijds bij de eisen van de samenleving. In het SO werken we met leerjaren en niveau groepen. De groepen zijn ingedeeld op didactisch/cognitief niveau waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met problematiek en leeftijd van de leerlingen. De groepsgrootte bedraagt gemiddeld 14 leerlingen. Dit draagt bij aan de ambitie maatwerk te leveren. De leerlingen volgen het reguliere basisonderwijs programma, met extra aandacht voor de sociaal emotionele ontwikkeling. We hanteren uitstroomprofielen op basis van het ontwikkelingsperspectief van de leerling, gericht op vervolgonderwijs, zowel regulier als speciaal. Bij onze visie op het onderwijs vormen het cyclisch proces van Opbrengstgericht Werken en Handelings Gericht Werken en het sturen op opbrengsten de uitgangspunten. Opbrengstgericht Werken is voor ons het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van de leerlingen en van de school. Kenmerken * Iedereen, op elk niveau binnen de organisatie, heeft zijn eigen verantwoordelijkheid als het gaat om sturen op opbrengsten. * De school benut beschikbare data voor het verbeteren van hun onderwijs. * De school heeft de leerstandaarden en op basis daarvan de onderwijsarrangementen vastgesteld. * De school definieert de gewenste situatie door het uitspreken van ambitieuze verwachtingen. * Opbrengstgericht Werken is een cyclisch proces. Voorwaarden Voorwaarden voor succesvol Opbrengstgericht Werken in de school zijn: * Er is sprake van een opbrengstgerichte, prestatiegerichte schoolcultuur. * Er is sprake van opbrengstgericht leiderschap. * De voor Opbrengstgericht Werken kennis en vaardigheden zijn aanwezig. * De noodzakelijke praktische voorwaarden zijn aanwezig. * Er is sprake van een verantwoordingsplicht waarbij iedereen verantwoording aflegt over de toegekende verantwoordelijkheden.


56

Sturen op opbrengsten De cyclus voor Opbrengstgericht Werken vindt plaats op bovenschools niveau (bestuurder / bovenschools directeur), op schoolniveau (directeur) en op groepsniveau (leraar). Om te kunnen sturen op opbrengsten is informatie nodig. Het verkrijgen van informatie om te kunnen sturen op opbrengsten. * Op bovenschools niveau De bestuurder heeft informatie over: o de leerlingenaantallen en de ontwikkeling daarvan; o de leerresultaten per school; o de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; o het welbevinden van de leerlingen. De bestuurder krijgt de informatie - van de directeur in de managementrapportages - van de inspectie in de kwaliteitsonderzoeken - vanuit de gegevens van de interne audits - onderzoeken en enquêtes * Op schoolniveau De directeur heeft informatie over: o de leerresultaten per groep op basis van het ontwikkelingsperspectief; o de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; o het welbevinden van de leerlingen. De directeur krijgt de informatie - van de leerkracht tijdens de groepsbesprekingen - van de Commissie voor de Begeleiding tijdens de commissie vergaderingen en tijdens de groepsbesprekingen - het leerlingenvolgsysteem - van de inspectie in de kwaliteitsonderzoeken - vanuit de gegevens van de interne audits - onderzoeken en enquêtes * Op groepsniveau De leraar heeft informatie over: o voortgangsgegevens van individuele leerlingen, cognitief en sociaal; o voortgangsgegevens van de groep als geheel, cognitief en sociaal. De leraar krijgt de informatie d.m.v. - de toetsgegevens - het leerlingvolgsysteem - competentieonderzoek - audits - onderzoeken en enquêtes - observaties door leden van de CvB Het duiden van de verkregen informatie. Het duiden van de beschikbare informatie gebeurt op basis van: - vastgestelde beoordelingscriteria op basis van de inspectienormen - interne benchmarks - landelijke gemiddelden - zelf geformuleerde ambities en doelstellingen


57

Mogelijkheden om de opbrengsten te beïnvloeden. Afhankelijk van de functie binnen de organisatie zijn er verschillende beïnvloedingsmogelijkheden. De bestuurder beïnvloedt de opbrengsten door: - het bespreken van de management rapportages met de directeur; - schoolvergelijkingen te bespreken met de directeur; - het voeren van POP gesprekken; functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken met de directeur; De directeur beïnvloedt de opbrengsten door: - deskundigheidsbevordering van de leraren (en onderwijsassistenten); - intervisie te stimuleren; - (schooloverstijgend) kenniskringen in te voeren. - zo nodig mobiliteit te bevorderen; - POP gesprekken; functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken met medewerkers te voeren. Het cyclische proces van Opbrengstgericht Werken. Opbrengstgericht Werken is een cyclisch proces en verloopt binnen de school volgens een aantal standaardstappen: 1. doelen stellen; 2. inrichten onderwijsprogramma en –proces; 3. opbrengsten / resultaten systematisch analyseren; 4. beslissingen nemen of aanpassingen noodzakelijk zijn op de volgende gebieden: - instructie; - klassenmanagement; - leermiddelen; - actieve leertijd; - professionaliseren; 5. eventueel bijstellen van doelen en nieuwe doelen stellen. Bij het nemen van beslissingen baseren we ons op: - wetenschappelijk onderzoek (evidence based); - zelf verzamelde gegevens (data driven); - evaluatie van eerdere doelstellingen en behaalde resultaten; - eigen intuïtie op basis van ervaring en gezond verstand; - voorschriften van anderen; - een combinatie van bovengenoemde punten. Verantwoording afleggen over de opbrengsten van het onderwijs Schoolgids. Vanaf de schoolgids 2011 - 2012 vermeldt iedere school jaarlijks de concrete opbrengsten van het onderwijs a.d.h.v. - de uitstroomgegevens van het afgelopen schooljaar; - de bestendiging van de plaatsing in een vervolgbestemming. Hiervoor geldt het “Protocol m.b.t. het vermelden van de opbrengsten van het onderwijs in de schoolgids”. Management rapportage systeem. In de management rapportages brengt de directeur aan zijn of haar leidinggevende verslag uit van de opbrengsten van het onderwijs. Kennis en vaardigheden voor Opbrengstgericht Werken Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

58

Professionaliteit en expertise van docenten, schoolleiding en Commissie voor de Begeleiding is een noodzakelijke voorwaarde voor Opbrengstgericht Werken. We streven ernaar dat onze medewerkers: - het leerlingenvolgsysteem kunnen gebruiken en op basis daarvan analyses kunnen uitvoeren, die correct kunnen interpreteren en de vervolgstappen kunnen bepalen; - SMART doelstellingen kunnen formuleren; - didactische en leerstofinhoudelijke kennis bezitten om analyse en doelstellingen met elkaar te verbinden. Praktische voorwaarden voor Opbrengstgericht Werken Praktische voorwaarden om succesvol opbrengstgericht te kunnen werken zijn: - een instrumentarium waarmee de onderwijsresultaten op valide en betrouwbare wijze kunnen worden geëvalueerd. - een vaste Opbrengstgericht Werken – cyclus. De school heeft vaste afnamemomenten van de toetsen vastgesteld. De school hanteert hiertoe een toetsprotocol. De resultaten van de leerlingen en de klas komen aan de orde tijdens de geplande leerlingen groepsbesprekingen.

6.2 Visie en aanbod van SO Het Mozaïek Almelo mb/bb 6.2.1 Ons Profiel Het format Schoolondersteuningsprofiel van onze school conform de afspraken binnen Attendiz is ten tijde van het schrijven van dit schoolplan nog niet bekend. We gebruiken tot die tijd ons concept (zie hfst. 1.3). In deze paragraaf staat een aantal bouwstenen daarvan beschreven. Voor een deel is deze informatie overlappend met een deel van hfst. 1. SO Het Mozaïek mb/bb richt zich op onderwijs aan kinderen waarbij sprake is van een onderwijsbehoefte gericht op een zeer sterke mate van ordening van de (onderwijs)omgeving om van daaruit tot ontwikkeling te komen. Informatieverwerkingsproblematiek ligt ten grondslag aan deze behoefte, veelal voortkomend uit een ASS. Het gaat om leerlingen die geen andere vorm van onderwijs kunnen bezoeken. Vaak vanwege een extreme mate van zowel in- als externaliserend gedrag (en al dan niet i.c.m. systeemproblematiek). De mate van zelfregulatie is leidraad bij plaatsing, onderwijs en (tussentijdse) verwijzing en soms is dat ook het leerniveau van de leerling (te slim voor SBO, te kwetsbaar voor Bao). Een andere school voor SO komt in beeld bij leerlingen waarbij sprake is van een onderwijsbehoefte voortkomend uit een externaliserende gedragsstoornis en waarvan ingeschat wordt dat het SBO of Bao niet kan beantwoorden aan de onderwijsbehoefte van de leerling. En het komt in beeld bij leerlingen met een IQ tussen de 60 en 70 of lager. Voor deze en andere situaties is er voor de mozaiekscholen een protocol Toelatingscriteria en contra indicaties voor toelating opgesteld. De onderwijsbehoefte vanuit het gedrag moet leidend zijn. Bovendien moet duidelijk zijn dat die hulpvraag niet in het SBO of Bao beantwoord kan worden. Aan een school met een kleine, tamelijk homogene doelgroep met een extreme onderwijsbehoefte kleven naast de genoemde mogelijkheden ook beperkingen. Zo zijn er leerlingen die meer dynamiek in sociaal opzicht en veel minder structuur aankunnen dan hun maximaal op onze school geboden kan worden. Hoewel een groot deel van de populatie blijvend is aangewezen op dit onderwijsconcept (en een derde deel reeds via een gespecialiseerde voorschoolse voorziening het onderwijs is ingestroomd), evalueert de school twee keer per jaar grondig waarom de leerling nog is aangewezen op een plek op de school en wat nodig is om de leerling elders te laten slagen. Bij veel van onze leerlingen is sprake van een pervasieve ontwikkelingsstoornis. Pervasief betekent: verstoord lopend op vele ontwikkelingsgebieden; niet zozeer vertraagd. Hierbij waarborgen we desondanks een ononderbroken ontwikkelingslijn van de leerling. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

59

Het nauwgezet volgen van de ontwikkeling van de leerling op vele gebieden, een professionele cultuur, samenwerking met ouders en hulpverlening en onderwijskundig maatwerk geven hierin voldoende zekerheid. Naast het basisschoolprogramma dat in 8 jaren kan worden beheerst, maken we gebruik van vakgebied overstijgende leerlijnen, omdat juist bij onze leerlingen expliciet en systematisch leerlijnen gevolgd moeten worden wat betreft werkhouding, werken volgens plan, leren gebruik maken van uiteenlopende strategieën, ontwikkeling van zelfbeeld, omgaan met nieuwe media, maar ook zijn we bezig om de sociale vaardigheden en de opbouw in leergedrag, zelfstandigheid in werken, taakbesef, leren leren en omgang met regels onder te brengen in twee vakgebied overstijgende leerlijnen (sociaal emotioneel en werkhouding), gevat in vier arrangementen. De groepsgrootte bedraagt in principe 14 leerlingen, met een leerkracht en 4 dagen per week een assistent. Voor iedere leerling is een ontwikkelingsperspectief opgesteld en dat vormt de leidraad voor het onderwijs. Hoewel het gedrag van de leerling plaatsing indiceert, vormt het leren uitgangspunt van het onderwijs. In ons onderwijsconcept bieden we ruimte voor verschillen tussen leerlingen, maar verliezen ons niet in details, hetgeen immers leidt tot verlies aan kwaliteit. We hebben leerstandaarden vastgesteld. De doelen op didactisch gebied zijn op basis van de leerstandaarden die we hebben vastgesteld. De leerstandaarden die geformuleerd zijn, zijn vastgesteld op basis van ervaring, de populatie, de uitstroombestemming en het ambitieniveau van onze school. We hebben vier standaarden: de gevorderde standaard, de voldoende standaard, de minimumstandaard en onder de minimumstandaard. De voldoende standaard is het niveau dat we willen bereiken met 75% van de leerlingen. De minimumstandaard is het niveau dat we minimaal willen bereiken die de voldoende standaard niet halen. De gevorderde standaard is het niveau voor de best scorende leerlingen. Om dit te realiseren werken we met onderwijsarrangementen. Het onderwijsarrangement beschrijft het leerstofaanbod, klassenmanagement, leertijd, didactisch handelen, pedagogisch handelen en het schoolklimaat. Er wordt planmatig en opbrengstgericht gewerkt met 4 arrangementen die toeleiden naar 4 uitstroombestemmingen: verdiept (VMBO-T, HAVO, Vwo), basis (VMBO-KB-G), intensief (VMBOB) en zeer intensief (Pro / Praktijkstroom VSO (VSO-ZML)), op zowel Regulier als Speciaal onderwijs. Er wordt (sub)groepsgewijs gewerkt a.d.h.v. groepsplannen en er wordt uitgegaan van het reguliere curriculum en waar nodig verantwoord aangepast. Het werken in dit onderwijsconcept is, zoals reeds in 1.5 gesteld, prematuur. Er wordt schoolbreed in schooljaar ’12-’13 mee gestart. Leerlingen waarbij sprake is van nauwe samenwerking met hulpverlening (leerlingen van Karakter en Karibu) zitten qua vakgebied overstijgende arrangementen vrijwel altijd in het intensieve of zeer intensieve arrangement. De school heeft expertise op het gebied van leerproblemen en –stoornissen. Zo is er een dyslexie protocol. Zoals in hoofdstuk 4 reeds gesteld: Op een school waarin sprake is van dieptezorg voor kinderen met ernstige onderwijsbelemmeringen, is er noodzaak tot een professioneel orthopedagogisch en orthodidactisch klimaat. Nog meer dan op andere scholen zijn cultuur en klimaat expliciet gemaakt op onze school en onlosmakelijk verbonden met het lesprogramma. Veel leerlingen moet immers de sociale code / het leergedrag expliciet aangeleerd worden! Onze school heeft een aantal principes vastgesteld voor kwalitatief goed onderwijs. Ten aanzien van ons onderwijs zoeken we naar een goede balans tussen de aandacht voor de cognitieve ontwikkeling en de sociaal/emotionele en van de kinderen. Van belang zijn de volgende aspecten: 1. De leertijd wordt efficiënt besteed. 2. Het leren van de leerlingen staat centraal. 3. De leerkrachten hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en stellen die ook aan hen. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

60

4. De leerkrachten passen hun onderwijs aan gelet op de kwaliteiten van een kind, een groepje of de groep als geheel. 5. Leerkrachten zorgen voor een ordelijk en gestructureerd klimaat dat geschikt is voor leren en onderwijzen. 6. De leraren zetten waar mogelijk aan tot het werken met (behulp van) ICT-middelen. 6.2.2 Organisatie van het lesgeven Leerlingen worden per jaargroep ingedeeld, waarbij in principe 75% van de groep het basisaanbod aangeboden krijgt, met daarnaast indien nodig of mogelijk het intensieve of verdiepte aanbod. Een aparte groep is de overige 25%: die groep werkt vanaf niveau medio groep 4 op een eigen arrangement, dus los van de groep. Er wordt gebruik gemaakt van reguliere methodes en leermiddelen. De volledige leerstof van het basisonderwijs moet geleerd kunnen worden. - Leeromgeving: de inrichting van de klas is overzichtelijk, functioneel, gestructureerd, prikkelarm en tegelijkertijd didactisch uitdagend. - Het leerstofaanbod sluit aan bij het uitstroomperspectief van de leerling. Er wordt gepland, geregistreerd, geëvalueerd, getoetst en geremedieerd of verdiept, om steeds de koers passend te houden en er zijn leerroutes ontwikkeld die passen bij verschillende uitstroomprofielen. - De variatie in didactische aanpak wordt eveneens vergroot door de actieve inzet van ICT middelen in het onderwijs. - Afwisseling van keuzemogelijkheid en sturing: het streven is erop gericht om bij onze leerlingen te zorgen voor een actieve betrokkenheid bij onderwijsactiviteiten en gericht op het vergroten van de zelfstandigheid. - De relatie met het regulier onderwijs wordt op verschillende manieren en niveaus versterkt. - Sterke nadruk gericht op de basisvaardigheden (rekenen, taal, lezen, schrijven); zo’n 60% van de onderwijstijd wordt daaraan besteed. Het dagprogramma is vastgelegd in het lesrooster van de klas dat vervolgens, gebaseerd op het ontwikkelingsperspectief van elke leerling vertaald is in Groepsplannen per vakgebied en van daaruit in de Groepsplanner van de leerkracht en dagritmekaarten in de klas voor de leerlingen. In voorkomende gevallen wordt dat dagrooster individueel gespecificeerd. De structuur wordt niet gezien als doel op zich, maar als een middel om meerdere doelen te bereiken, zowel cognitief als sociaal emotioneel. Door deze structuur ontstaat een pedagogisch klimaat om maximaal om te leren gaan met zelfstandigheid. De gemiddeld veertien leerlingen van de klas zou men derhalve kunnen plaatsen op een denkbeeldige lijn, van enerzijds extreem veel structuur en ordening naar anderzijds nauwelijks aanpassingen en veel zelfstandigheid. 6.2.3 Het orthopedagogisch en orthodidactisch handelen Veel typerend gedrag van onze leerlingen komt voort uit problemen met: -De centrale coherentie: verbeelding; taal letterlijk nemen, geen samenhang zien. -Theory of Mind: sociaal niet afstemmen op de ander, waardoor sociaal onhandig gedrag ontstaat. -Executieve functies: de omgeving en werkzaamheden organiseren en plannen vormt het derde deel van deze triade: het is lastig om zich een idee te vormen hoe je met een taak aan de slag gaat. Het pedagogisch-didactisch klimaat is belangrijk op Het Mozaïek. Als het klimaat optimaal is zal de cognitieve ontwikkeling optimaal kunnen verlopen. Het leren omgaan met sociale vaardigheden, emoties en het trainen hiervan, wordt op verschillende wijzen vormgegeven vanuit de diverse Arrangementen. In een veilige situatie treedt gewenning op en ontstaat gevoel van competentie. Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf en in hun omgeving. Dan kan een efficiënt leerproces plaatsvinden. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

61

De school is geen behandelinstituut. De school doet een beroep op de gezonde leermogelijkheden van de leerling, waarbij tegelijkertijd rekening wordt gehouden met de beperkingen die er in samenhang met de psychiatrische problematiek zijn. Hierdoor ontstaat er een klimaat van eisen stellen en tegelijkertijd een klimaat van accepteren van de problematiek als uitgangspunt. De school toont altijd respect voor de eigenheid van het kind, ongeacht de ontwikkelings- of de gedragsproblemen van het kind, ondanks het feit dat dit soms behoorlijk overschaduwd kan worden door onwenselijke of moeilijk te begrijpen uitingen of gedragingen. We gaan steeds op een respectvolle wijze met de leerling om. De leerkracht moet de betekenis van dat gedrag ontrafelen en interpreteren, met behulp van bovengenoemde theorieën. Het autistische denken biedt handvatten om te komen tot de duiding. Maar ook is het van belang steeds de afweging te maken of er sprake is van niet-stoornis gerelateerd gedrag (bijv. de puberteit). En bij het interpreteren van gedrag staat steeds voorop: wat betekent dit voor de praktijk? De school vindt het belangrijk dat het vakmanschap van de leerkracht tot uiting komt in de pedagogische relatie met de leerling. Het behoort tot haar kerntaak ervoor te zorgen dat iedere leerling zich veilig voelt op school (relatie), zelfvertrouwen opbouwt (competentie), leert zelfstandig te functioneren en eigen verantwoordelijkheid te dragen (autonomie). De leerkracht kan op een aantal manieren tegemoetkomen aan deze basisbehoeften, m.n. in de interactie met kinderen, in het klassenmanagement en in de instructie. Vaardigheden die de leerkracht in de interactie met de leerling gebruikt zijn bijvoorbeeld: voordoensamendoen-nadoen, herhalen, het stellen van vragen, gewenst gedrag belonen, niet de persoon maar het gedrag afkeuren, hulpego zijn, luisteren, gedrag terugkoppelen, een affectief neutraal-vriendelijke opstelling, communicatie afstemmen op de mogelijkheden van de leerling. De instructie wordt gegeven volgens het directe instructiemodel (o.a. dagelijkse terugblik, oriëntatie, uitleg, begeleide inoefening, zelfstandige verwerking, evaluatie, terug- en vooruitblik) in groepen, subgroepen en op individueel niveau: afhankelijk van het arrangement van de leerling. De groepslessen en het werken in subgroepen geven de leerlingen kans om te leren omgaan met groepsinstructies. Daarnaast zorgen de groeps- en subgroepslessen ook voor meer oefenen instructiemomenten. De leerlingen leren zelfstandig en samen aan opdrachten werken. Ook wordt het zelfstandig werken als vaardigheid schoolbreed toegepast. Samenwerking tussen leerkrachten, leerlingen, ouders, interne en externe begeleiders is noodzakelijk om een effectieve aanpak te realiseren: een goede samenwerking met ouders/verzorgers is de onderlegger voor succesvol onderwijs aan onze doelgroep. Middels huisbezoeken, telefonische of emailcontacten, oudergesprekken, huiswerk, maar ook middels de Ouderraad en MR proberen we samen op te gaan met ouders, ieder vanuit de eigen deskundigheid, bij de ontwikkeling van de leerling. Van belang zijn de volgende aspecten: 1. De leraren zorgen voor een functionele en uitdagende leeromgeving. 2. De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 3. De leraren gaan positief en belangstellend met de leerlingen om. 4. De leraren zorgen voor interactie met en tussen de leerlingen. 5. De leraren bieden de leerlingen structuur. 6. De leraren zorgen voor veiligheid. 7. De leraren hanteren de afgesproken regels en afspraken. 8. De leraren laten de leerlingen zelfstandig (samen) werken. 9. Lessen zijn opgebouwd volgens het directe instructiemodel. 10. De leraren zorgen dat er meerdere oplossingsstrategieën aan bod komen. 11. De leraren geven ondersteuning en hulp (vaste ronde). 12. De leraren laten leerlingen hun werk zo veel mogelijk zelf corrigeren. 13. De leraren zorgen voor stofdifferentiatie. 14. De leraren zorgen voor tempodifferentiatie. 15. Actief burgerschap is gekoppeld aan de sociaal emotionele leerlijn. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

62

6.2.4 De leerling Zoals gezegd: de onderwijsbehoeften van de leerlingen staan centaal: Wat heeft een leerling nodig om een bepaald doel te behalen? Dit begint bij de inrichting van de school. De basis moet goed gestructureerd en helder zijn zodat er aan doelen gewerkt kan gaan worden. Qua inrichting van de ruimtes in de school, qua werkplekken, enz. Afstemming en wisselwerking: Op Het Mozaïek gaat het niet alleen om het kind maar om het kind in wisselwerking met zijn omgeving. Het gaat om deze leerling in deze groep, bij deze leerkracht op deze school en van deze ouders. Hoe goed is de omgeving afgestemd op wat dit kind nodig heeft. De leerkrachten realiseren passend onderwijs, daarbij begeleid door de Commissie voor de Begeleiding van onze school. Positieve aspecten van kind, leerkracht, groep, school en ouders zijn van groot belang. Naast problematische aspecten zijn deze nodig om de situatie te begrijpen, ambitieuze doelen te stellen en om een succesvol plan van aanpak te maken. Vanuit ieder Handelingsplan / Ontwikkelingsperspectief wordt uiteindelijk het maatwerk geleverd, zoals verwoord in onze visie. Omdat we reguliere methodes gebruiken bij alle schoolse vakken, wordt het aanbod rondom actieve betrokkenheid van de leerlingen bovendien primair conform de methode / de leerlijn / het arrangement gevolgd. Zo biedt onze rekenmethode Alles Telt (ingevoerd in schooljaar 2010-2011), maar ook bijv. de methode Veilig Leren Lezen, een rijk aanbod om de actieve en zelfstandige rol van de leerlingen binnen de onderwijsactiviteiten te stimuleren. Zoals reeds gesteld: we hebben voorafgaand aan schooljaar 2012-2013 als school een leerlijn “Werkhouding” ontwikkeld, waarin we een opbouw geven van vaardigheden die we verwachten bij onze leerlingen in de verschillende leerjaren. Daarin onderscheiden we de vaardigheden Zelfstandig werken, vrijheid van werkplek, zelf corrigeren, taakbesef / taken, leren leren, omgaan met regels en sociale vaardigheden. Onderstaande vijf thema’s komen daarin terug. 1. Op onze school spelen de leerlingen een actieve en zelfstandige rol binnen de onderwijsactiviteiten. 2. Onze leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 3. Onze leerlingen krijgen inzicht in hun leer- en ontwikkelingsproces. 4. Onze leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. 5. Onze leerlingen leren aansluitend op hun mogelijkheden op een doelmatige wijze samen te werken. Naast zelfstandigheid vinden we het belangrijk om de eigen verantwoordelijkheid van onze leerlingen te ontwikkelen. Het is vanzelfsprekend, dat autonomie en eigen verantwoordelijkheid niet betekent, dat de leraren de leerlingen te snel en te gemakkelijk loslaten. Leraren begeleiden de leerprocessen en doen dat “op maat”: leerlingen die (wat) meer sturing nodig hebben, krijgen die ook. De volgende aspecten zijn daarin van belang: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

De leraren betrekken de leerlingen actief bij de lessen. De leerlingen werken met dagtaken en weektaken. De leerlingen bepalen gedeeltelijk wat zij wanneer doen (en hoe, en met wie). De taken bevatten keuze-opdrachten. De leraren laten de leerlingen –waar mogelijk- samenwerken en elkaar ondersteunen. De leraren leren de leerlingen doelmatig te plannen.

6.2.5 De leertijd Op Het Mozaïek willen we de leertijd effectief besteden, omdat we beseffen dat leertijd een belangrijke factor is voor het leren van onze leerlingen. We proberen daarom verlies van leertijd te voorkomen. Ook willen we ze voldoende leertijd geven om zich het leerstofaanbod eigen te maken. De volgende aspecten zijn daarin van belang: Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

63

Leraren bereiden zich schriftelijk voor: programma en tijd(en). Leraren zorgen voor een effectief klassenmanagement (voorkomen verlies leertijd). Op schoolniveau wordt er voldoende onderwijstijd gepland. Leraren beschikken over een expliciet week- en dagrooster. Leraren variëren de hoeveelheid leertijd afhankelijk van de onderwijsbehoeften. De onderwijstijd wordt afgestemd op verschillen tussen leerlingen, zowel tijdens de les (instructie / verwerkingstijd) als erbuiten (instructie en verwerking) en qua vakgebied. 6.2.6 De leerstof Op onze school gebruiken we eigentijdse methodes die voldoen aan de kerndoelen. Zie bijlage Arrangementen. Voor de toetsing van de leerstof maken we gebruik van methodeonafhankelijke en methodegebonden toetsen. Ten aanzien van leerstofaanbod hebben we de volgende aspecten vastgesteld die van belang zijn: Onze methodes voldoen aan de kerndoelen. Het leerstofaanbod is gevat in leerlijnen: zes vakgebieden en twee vakgebied overstijgende. Doelen zijn derhalve uitgangspunt bij het geven van onderwijs, niet de middelen. Daar waar onze methoden als geschikt middel kan worden ingezet om een doel te halen, gebruiken we de methode als middel. De school besteedt aandacht aan actief (goed) burgerschap. Het leerstofaanbod voorziet in het gebruik leren maken van ICT. Het leerstofaanbod voorziet in aandacht voor intercultureel onderwijs. Het leerstofaanbod bereidt leerlingen voor op het vervolgonderwijs. We gebruiken een samenhangend systeem om leerstofaanbod optimaal en transparant te kunnen plannen, uitvoeren, controleren en bij te stellen: van ontwikkelingsperspectief naar arrangement met leerlijn, naar groepsplan met ambities en ruimte voor individuele doelen. Onze leerlijnen taal en rekenen bevatten een koppeling met de referentieniveaus taal en rekenen. De leerling-resultaten worden systematisch geanalyseerd en besproken: op groepsniveau en op schoolniveau. Onze school heeft uniforme afspraken over het afnemen van methodegebonden toetsen en over de wijze van beoordelingen van schriftelijk en mondeling werk. Voor een overzicht van de leerstofgebieden voor de groepen 1 tm 8 verwijzen we naar de Bijlage. Taalleesonderwijs Het vakgebied Nederlandse taal krijgt veel aandacht in ons curriculum. We leren de kinderen taal om goed met anderen om te kunnen gaan en om effectief te kunnen communiceren. Om de wereld om je heen goed te kunnen begrijpen is het nodig om de taal adequaat te leren gebruiken. Ook bij veel andere vakken heb je taal nodig. Het is belangrijk dat kinderen snel goed kunnen lezen, omdat ze daardoor de informatie bij de andere vakken sneller kunnen begrijpen en gebruiken. Het leesplezier van de leerlingen wordt bevorderd door de school- en klassenbibliotheek en het voorlezen. Vanaf groep 5 worden de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden verder ontwikkeld door het houden van spreekbeurten en het maken van werkstukken. Via de website www.taalenrekenen.nl zullen we onszelf op de hoogte houden van eventuele noodzakelijke aanpassingen van ons taal en rekenaanbod, in het kader van de referentieniveaus. Rekenen en Wiskunde Rekenen en wiskunde vinden we een belangrijk vak. Het rooster borgt, dat we expliciet aandacht besteden aan rekenen en wiskunde en aan het automatiseren van het geleerde. We constateren dat rekenen in toenemende mate taliger is geworden, en dat dit bij steeds meer leerlingen leidt tot problemen. Daarom richt het automatiseren zich op kale sommen (om de basisvaardigheden goed in te Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

64

slijpen). We gebruiken moderne methodes en Cito-toetsen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. De leraren hebben zich in schooljaar 2011-2012 uitgebreid geprofessionaliseerd m.b.t. het werken met leerlijnen en groepsplannen. Omdat we schoolbreed werken met op elkaar afgestemde lesroosters, is groepsoverstijgend rekenen sinds enkele jaren mogelijk. Actief Burgerschap en sociale cohesie Ten aanzien van Actief Burgerschap en Sociale cohesie hebben we allereerst de risico’s van de omgeving in kaart gebracht. Op basis van de risico’s hebben we vervolgens onze visie, onze doelen (ambities) en ons aanbod vastgesteld. Leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij. Onze school vindt het van belang om haar leerlingen op een goede manier hierop voor te bereiden. Leerlingen maken ook nu al deel uit van de samenleving. Allereerst is kennis van belang, maar daar blijft het wat ons betreft niet bij. Vanuit onze neutraal bijzondere identiteit vinden wij het belangrijk dat leerlingen op een bewuste manier in het leven staan, waarbij ze niet alleen respect hebben voor anderen, maar ook naar anderen omzien. In de school leren wij leerlingen daarom goed samen te leven en samen te werken met anderen. Onze Leerlingenraad is er reeds een goed voorbeeld van. Wij willen leerlingen brede kennis over en verantwoordelijkheidsbesef meegeven voor de samenleving. Onze ambities (doelen) zijn: We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met zichzelf, de medemens en de omgeving. Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema’s te verwoorden. Zo wordt er aandacht besteed aan staatsinrichting, Prinsjesdag, verkiezingen, het School TV Weekjournaal / Jeugdjournaal wordt bekeken, er wordt gediscussieerd over maatschappelijke thema’s, enz. We voeden onze leerlingen op tot mensen die “meedoen”, die actief betrokken willen zijn op de samenleving en die gericht zijn op samenwerking. We voeden onze leerlingen op tot personen die kennis hebben van, en respect voor andere opvattingen en overtuigingen (religies). Zo gebruiken we vanaf groep 6 het blad SamSam. We richten ons op de algemene ontwikkeling en we geven onze leerlingen culturele bagage mee voor het leven. ICT ICT neemt in ons onderwijs een steeds belangrijkere plaats in. De maatschappij van nu vraagt van onze leerlingen ICT-kennis en –vaardigheden, daarom leren we onze leerlingen planmatig om te gaan met ICT-middelen. De leraren gebruiken ICT in hun lessen en borgen, dat de leerlingen aan de slag (kunnen) gaan met de computer(s), de ICT-programma’s en de bijbehorende software.

6.3 Leerlingenzorg 6.3.1 De Commissie voor de Begeleiding Inleiding De school biedt leerlingen zorg en begeleiding vanaf het moment van binnenkomst. De begeleiding wordt afgerond op het moment dat zij de school weer verlaten (moment van uitschrijving). Voor het bieden van de juiste zorg en begeleiding is de Commissie voor de Begeleiding verantwoordelijk. Deze wordt gevormd door een team van professionals en is zodanig samengesteld dat vanuit verschillende invalshoeken adequaat en deskundig advies gegeven kan worden.


65

Samenstelling Commissie voor de Begeleiding De Commissie voor de Begeleiding bestaat uit de gedragswetenschapper, schoolmaatschappelijk deskundige, schoolarts, zorgcoördinator en de directeur. Op afroep worden soms zijn de logopedist, fysiotherapeut of psychomotore trainer toegevoegd. De algehele leiding en coördinatie is in handen van de directeur. Als eindverantwoordelijke van het onderwijs komt de directeur altijd in beeld bij leerlingen, wanneer er belangrijke beslissingen genomen worden of dito adviezen gegeven worden. De zorgcoördinator ondersteunt de leerkrachten bij het onderwijs en bij het uitvoeren van de individuele schoolhandelingsplannen en groepsplannen. De orthopedagoog / gedragsetenschapper adviseert en begeleidt de leerkrachten in hun handelen met individuele leerlingen. De orthopedagoog is betrokken bij alles wat met de toelating van nieuwe leerlingen te maken heeft. Tenslotte heeft de orthopedagoog ook een consultatieve taak voor andere scholen en instanties. De schoolmaatschappelijk deskundige heeft tot taak een goede relatie tussen school en thuis te onderhouden en is lid van de Commissie van Onderzoek en Begeleiding. Zij kan de leerkrachten begeleiden en adviseren in het omgaan met hun leerlingen; voor de ouders kan zij als vraagbaak functioneren. Haar extra taak als schoolvertrouwenspersoon en schoolcontactpersoon dient hier los van te worden gezien. De schoolarts van Het Mozaïek is lid van de Commissie voor de Begeleiding. Daarnaast is ook de schoolarts nauw betrokken bij de begeleiding van de kinderen op school. Zij doet (indien nodig) een medisch onderzoek. Rol van de Commissie voor de Begeleiding De Commissie voor de Begeleiding kijkt bij onderzoek en begeleiding naar de vereisten voor de indicatiestelling, maar werkt tegelijkertijd ook handelingsgericht. Daarmee is de commissie in staat om een passend ontwikkelingsperspectief voor een nieuwe leerling op te stellen. De Commissie voor de Begeleiding heeft drie taken: a. Begeleiding Dit is de hoofdtaak van de commissie. Deze begeleiding bestaat uit: • Het opstellen van het eerste ontwikkelingsperspectief dat de commissie naar aanleiding van diverse onderzoeksverslagen opstelt voor de leerkracht. • Teneinde een optimale ontwikkeling te bewerkstelligen doet de Commissie voor de Begeleiding op basis van observatie en handelingsgerichte diagnostiek aanbevelingen ten behoeve van de begeleiding van individuele leerlingen tijdens hun verblijf op school. Ze adviseert en faciliteert leerkrachten ter ondersteuning van het primaire proces. • De leden van de Commissie voor de Begeleiding maken deel uit van de leerlingbesprekingen en groepsbesprekingen. • Het verrichten van een medisch onderzoek door de schoolarts n.a.v. een specifieke medische vraagstelling. • Het coördineren van de zorg rondom de leerling door het onderhouden van contacten met ouders en hulpverleningsinstanties. • Het betrokken zijn bij beslissingen over vervolgplaatsing op een andere school. b. Plaatsing Ook is het de taak van de commissie om advies te geven over de plaatsbaarheid en om samen met de ouders van de aangemelde leerling het dossier compleet te maken. Er wordt bijvoorbeeld informatie en onderzoeksrapportage opgevraagd van instanties en personen die al eerder met de leerling aan het werk zijn geweest. In voorkomende gevallen doet de gedragswetenschapper zelf onderzoek of gaat observeren op de school van de aangemelde leerling. De schoolarts beoordeelt de medische gegevens of verricht een eigen medisch onderzoek. De schoolmaatschappelijk werker beoordeelt de integraliteit van de problematiek. Als het dossier compleet is, dan wordt – in het geval er nog geen beschikking Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

66

van de Commissie van Indicatiestelling afgegeven is - het dossier doorgestuurd naar de Commissie Van Indicatiestelling van het Regionaal Expertise Centrum Oost-Nederland. In het geval er wel een indicatie voor cluster 4 onderwijs is afgegeven, neemt de Commissie voor de Begeleiding een besluit over de plaatsbaarheid. De Commissie voor de Begeleiding informeert voor de plaatsing van de nieuwe leerling de leerkracht / onderwijsassistent over: * de onderwijsrelevante beginsituatie * het ontwikkelingsperspectief. c. Regievoering. Op leerlingniveau is de kernvraag voor de Commissie voor de Begeleiding of de leerling zich ontwikkelt conform het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief. Tijdens de leerlingenbesprekingen formuleert de Commissie voor de Begeleiding een antwoord op deze vraag. Als de leerling zich niet volgens verwachting ontwikkelt dan bespreekt de Commissie voor de Begeleiding samen met de leerkracht welke maatregelen noodzakelijk zijn en of het ontwikkelingsperspectief aanpassing vereist (in het uiterste geval negatief). Op groepsniveau bespreekt en analyseert de Commissie voor de Begeleiding de resultaten van de groep als geheel en formuleert samen met de leerkracht verbeterpunten. Om te beoordelen of het onderwijs, de zorg en de begeleiding voldoende is geweest worden aan het einde van de schoolperiode de resultaten van de leerlingen vergeleken met het eerder geformuleerde ontwikkelingsperspectief, m.n. het eindniveau en de uitstroombestemming. Om op de hoogte te zijn of de leerlingen in de vervolgvoorziening naar verwachting functioneren, worden bij de vervolgvoorziening gedurende twee jaar na de verwijzing gegevens opgevraagd. In de praktijk is de centrale figuur bij zorg en begeleiding de leraar. Van belang is: 1. De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 2. Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard en de zorg voor zorgleerlingen. 3. De school voert de zorg planmatig uit. 4. De school gaat zorgvuldig de effecten van de zorg na. 5. De zorgcoördinator coördineert de zorg en begeleiding. 6.3.2 Werken vanuit het Ontwikkelingsperspectief Definitie Het ontwikkelingsperspectief geeft een inschatting van ontwikkelingsmogelijkheden door instroomniveau en verwacht uitstroomniveau met elkaar te verbinden. Uitgangspunten * Voor iedere leerling stelt de school bij plaatsing binnen 6 weken een ontwikkelingsperspectief vast, na op overeenstemminggericht overleg met ouders.3 * Het ontwikkelingsperspectief bevat het didactisch perspectief en het pedagogisch perspectief van de leerling. * De school betrekt de leerlingen waar mogelijk actief bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief en de leerroute. * De school evalueert het ontwikkelingsperspectief tenminste eenmaal per jaar met ouders / leerling. * Indien hulpverlening of behandeling betrokken is, bespreekt de school met 3

Waar ouders staat vermeld wordt altijd ouders en/of verzorgers bedoeld.


67

deze partners het ontwikkelingsperspectief van de leerling en tevens de eventuele invloed van de behandeling hierop. * Om de ontwikkeling van de leerling te kunnen volgen brengt de school het ontwikkelingsperspectief van de leerling vanaf de plaatsing door de jaren heen overzichtelijk in kaart en toetst de prestaties van de leerling jaarlijks middels het leerlingenvolgsysteem. * De school verantwoordt aan de hand van het ontwikkelingsperspectief wat de resultaten en leerwinst zijn, of de school erin slaagt leerlingen op een school te plaatsen die past bij hun uitstroomniveau, en of leerlingen de verworven plek weten te bestendigen.4 * Er is uniformiteit v.w.b. de formats ontwikkelingsperspectief per bouw (SO-OB SO-MB SO-BB VSO). * Er is een doorgaande lijn SO-OB SO-MB SO-BB VSO. Instroomniveau De school legt het instroomniveau vast door diverse informatie die de school verkrijgt. Afhankelijk van de leeftijd, type onderwijs vorige school, al dan niet betrokkenheid hulpverlening kan deze informatie bestaan uit: - intelligentieprofiel - motivatie - didactische informatie - leergedrag (aandacht- en concentratieprocessen, motivatie, overgang spelen leren, - sociaal emotionele ontwikkeling (weerbaarheid, egocentrisch perspectief, totaalbeleving, relatiegevoeligheid kind – volwassene) - communicatieve redzaamheid - stoornis – vermeende kinderpsychiatrie – fundamentele psychiatrie en de mate van belemmering van de stoornis in de schoolse situatie - handicap / medisch - gezins- / woonsituatie / samenwerking school en ouders Uitstroomniveau De school stelt voor de basisvakken een leerrendementsverwachting op. De basisvakken voor het SO zijn: technisch en begrijpend lezen, spelling en rekenen/wiskunde. Bepalend voor de leerrendementsverwachting en het uitstroomniveau zijn dezelfde factoren als bij instroom. De beschrijving van het uitstroomniveau is gerelateerd aan de wettelijk vastgelegde referentieniveaus: de koppeling. Uitstroombestemming In principe sluit de uitstroombestemming aan bij het uitstroomniveau. Indien uitstroomniveau en uitstroombestemming verschillen, dan geeft de school aan welke belemmerende factoren hier een rol spelen. Zoals reeds eerder gesteld: de school volgt leerlingen nog twee jaar na het verlaten van de school om te controleren of de leerling naar verwachting functioneert op de uitstroombestemming. de school doet dit m.b.v. het formulier “bestendigen uitstroom”.

4

Zie protocol ‘Opbrengsten van het onderwijs in de schoolgids’


68

Leerroute De school heeft in ieder geval voor de basisvakken en voor de sociaal emotionele ontwikkeling leerlijnen vastgesteld. Op basis van de leerrendementsverwachting en het verwachte uitstroomniveau ontstaat de leerroute voor de leerling. Per leerroute maakt de school keuzes in de leerlijnen van de vakgebieden. 6.3.3 De inhoud van het Ontwikkelingsperspectief Vanuit het kader uit 6.3.2 is er een format ontwikkeld dat in de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012 gebruikt is en voor het schooljaar 2012-2013 geheel is vernieuwd zonder de ontwikkelingsperspectieven van de huidige leerlingen daaronder te laten lijden. Hiertoe is afstemming gezocht met de onderbouw, de andere twee Mozaïek-SO-scholen, het VSO en op landelijk niveau contact gezocht met experts als Pameijer, Stuiksma en Gijzen om zo een document te maken dat maximaal voldoet aan alle eisen en dus zal zorgen voor maximale resultaten. Steeds is voor ogen gehouden een praktisch toepasbaar document te maken, waarbij de overlap met het Groepsplan moet worden voorkomen. 6.3.4 Besprekingen De groepsbespreking is het bespreken van de resultaten op groepsniveau door de groepsleerkracht(en) en (leden van) de Commissie voor de Begeleiding. Het groepsplan is het document dat bij deze bespreking ter evaluatie op tafel ligt. Doel van de groepsbespreking is informatie geven en verantwoording afleggen voor wat betreft het functioneren van de groep d.m.v. het bespreken van: 1. Analyse van de opbrengsten van het onderwijs op basis van toetsuitslagen. Wanneer blijkt dat de leerresultaten niet voldoen aan de gestelde leerstandaarden, dan is er aanleiding om het onderwijsaanbod onder de loep te nemen. 2.Verklaring van de resultaten d.m.v. het evalueren van: - instructie; - klassenmanagement (waaronder ook groepssamenstelling, groepsinteractie); - leermiddelen; - actieve leertijd; - professionaliseren. 3. Nagaan welke consequenties de analyse en verklaring hebben voor de inhoud en de organisatie van het onderwijs in de komende periode voor de hele groep; het formuleren van aandachtspunten voor de volgende periode. Het verbeterplan richt zich dan op een van de elementen van het arrangement boven dat waarin teveel leerlingen zitten. De leerlingbespreking Alle leerlingen worden minstens twee keer per schooljaar besproken. De leerlingen die in behandeling zijn worden tevens besproken tijdens de behandelplanbesprekingen. Hier wordt het beleid van de kliniek en het schoolbeleid op elkaar afgestemd om te komen tot één leerling – één plan. Doel Doel van de leerlingbespreking is duidelijk te krijgen of de leerling zich ontwikkelt conform het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief. Uiteindelijk formuleert de school een antwoord op deze vraag: Liggen de resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode ten minste op het niveau dat op grond van het ontwikkelingsperspectief mag worden verwacht? Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

69

Werkwijze - Deelnemers aan de leerlingbespreking zijn in ieder geval de leerkracht /mentor en (leden van) de Commissie voor de Begeleiding. - Ter voorbereiding van de leerlingbespreking levert de leerkracht/mentor gegevens aan (bv. een analyseformulier, gegevens vanuit het leerlingenvolgsysteem). - Tijdens de leerlingbespreking wordt de uitvoering van het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd, m.n.: * instructie - orthopedagogisch handelen - orthodidactisch handelen; * klassenmanagement; * leermiddelen - leerinhoud; * actieve leertijd; * professionaliseren; - Tijdens de leerlingbespreking vindt een analyse van de vorderingen plaats: * zijn de gestelde doelen behaald; * bevorderende en belemmerende factoren bij het behalen van de doelen; * de geboden zorg is afdoende; * bespreking van het leerlingenvolgsysteem. - De evaluatie en de analyse van de leerlingbespreking en de conclusies hieruit worden vastgelegd in het leerlingendossier. - Op basis van de analyse door de Commissie voor de Begeleiding wordt het ontwikkelingsperspectief al dan niet bijgesteld door de groepsleerkracht of mentor. - De leerkracht/ mentor bespreekt het aangepaste ontwikkelingsperspectief met de ouders / verzorgers. 6.3.5 Groepsplannen Een groepsplan is een op maat gemaakte set onderwijsarrangementen. Hoewel iedere leerling een eigen ontwikkelingsperspectief heeft, gaan we in ons onderwijs uit van de (sub)groep. We kunnen geen onderwijs geven aan individuen. We kunnen alleen onderwijs geven aan groepen individuen met overeenkomstige kenmerken, waarbij de kern onze middengroep is: het basisaanbod. Uitgangspunt is convergente differentiatie, waarbij voor alle leerlingen in de groep minstens de gestelde minimumdoelen voor de basisvaardigheden worden gehanteerd. Centraal staat wat leerlingen nodig hebben om de doelen te bereiken. Werken met groepsplannen betekent dat de leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften worden geclusterd. Omdat leerkrachten niet meer dan drie verschillende niveaus kunnen hanteren in de groep leidt dit tot differentiatie in drie groepen: ■Instructieonafhankelijke leerlingen. Dit zijn de leerlingen die vaak voldoende hebben aan een korte instructie = verdiept arrangement. ■Instructiegevoelige leerlingen. Dit is de basisgroep, waartoe over het algemeen het merendeel van de leerlingen behoort. Zij ontvangen de basisinstructie = basis arrangement. ■Instructieafhankelijke leerlingen. Dit zijn de leerlingen die meer instructie en begeleiding van de leerkracht nodig hebben. Zij ontvangen naast de basisinstructie verlengde instructie = intensief arrangement. De zeer intensieve leerlingen volgen een eigen leerroute binnen de school; op z’n vroegst vanaf medio groep 4. Het groepsplan omvat een beschrijving van het onderwijsaanbod aan alle leerlingen in de groep voor een bepaalde periode. Deze periode kan variëren van vier weken tot een half jaar. Het groepsplan omvat altijd de volgende onderdelen: doelen, inhoud, instructie, organisatie (tijd) en evaluatie. In het groepsplan staan concrete en praktische aanwijzingen beschreven voor de manier waarop de leerkracht Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

70

omgaat met de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen in de groep. De doelen in het groepsplan zijn SMARTI zijn geformuleerd: concreet en duidelijk, meetbaar, realistisch, tijdgebonden en inspirerend. Instructie en tijd vormen het hart van het groepsplan. Belangrijk in het groepsplan is het plannen van de leerstof gekoppeld aan de effectieve leertijd. Een groepsplan is altijd dynamisch van opzet, een bijstelling op basis van observatie en tussentijdse methodegebonden toetsen is gewenst. Het groepsplan wordt opgesteld door de leerkracht. Er bestaat een onderscheid tussen groepsplannen per vakgebied en vakgebied overstijgende groepsplannen. 6.3.6 Leerlingvolgsysteem en andere informatiebronnen Op Het Mozaïek worden op allerlei wijzen meetgegevens verzameld. De leerkracht doet dit bij de leerling door: - observatie (verslag in dagplanner en via lijsten); - scorelijsten waarin wordt geregistreerd hoe de vorderingen verlopen; - het afnemen en registreren van methodegebonden toetsen en niet-methodegebonden gedrags- en communicatievragenlijsten; - Cito-toetsen t.b.v. het Cito LOVS. De Entree-toets en de CITO-eindtoets in de oudste groepen worden in afwachting van de verplichte eindtoets vooralsnog niet afgenomen. Soms wordt er een intelligentieonderzoek afgenomen; dat wordt bepaald in de CvB. Dat geldt ook voor andere onderzoeken, bijv. afname van de Dyslexie Screening Test. Met ingang van schooljaar 2010 – 2011 werd Dotcom als digitaal leerlingvolgsysteem gebruikt door de school naast het Cito leerlingvolgsysteem. Vanwege ontevredenheid over dit systeem wordt er met ingang van schooljaar 2012 – 2013 overgegaan op het leerlingvolgsysteem ParnasSys. In toenemende mate lijkt er sprake van comorbiditeit met leerstoornissen. We maken gebruik van testen om leerstoornissen te duiden om daar vervolgens adequaat en planmatig in te kunnen begeleiden. 6.3.7 Schoolstandaarden Met ons onderwijs sluit de school aan op verschillende standaarden door onderwijs aan te bieden in verschillende arrangementen. De koppeling tussen leerstandaard en de arrangementen is als volgt: Het verdiept arrangement is gekoppeld aan de gevorderde standaard Het basisarrangement is gekoppeld aan de voldoende standaard Het intensief arrangement is gekoppeld aan de minimum standaard Het zeer intensief arrangement is gekoppeld aan de groep leerlingen voor wie het intensief arrangement nog onvoldoende steun biedt Aan de hierboven beschreven routes hebben we de volgende arrangementen gekoppeld. Uitstroomperspectief

Eindniveau

Arrangement

VWO, HAVO, VMBO T

Eind groep 8 (CITO A, B )

Verdiept

VMBO K/G

Eind groep 7 of eind groep 8 (CITO C)

Basis

VMBO B

Eind groep 6 (CITO C)

Intensief

PRO

Eind groep 5 (CITO C)

Zeer intensief


71

Zie bijlage voor de nadere uitwerking per vakgebied en leerjaar. 6.3.8 Dossiervorming Er is binnen Attendiz een Protocol Dossiervorming dat dient als kaderdocument voor het voeren van dossiers. De publicatie Privacy op scholen en in multidisciplinaire zorgteams – L. Sauerwein ligt daaraan ten grondslag. Ten aanzien van digitale dossiervorming zijn op dit moment onvoldoende kaders gegeven.

6.4 Begeleiding naar het Voortgezet Onderwijs en Opbrengsten van het Onderwijs Plaatsing op een school voor Speciaal Onderwijs moet worden beschouwd als een tijdelijke plaatsing. Hoewel veel leerlingen hun (verdere) schoolcarrière aangewezen blijven op onderwijs op onze school, verplichten wij onszelf kritisch te kijken naar de noodzaak van een langer verblijf. Dit gebeurt expliciet tijdens iedere leerlingbespreking. Niet voor niets worden er ieder jaar leerlingen terugverwezen naar het (speciale) basisonderwijs. Wettelijk is het verplicht elke drie jaar te toetsen of de leerling nog altijd is aangewezen op het onderwijs van Het Mozaïek. In het derde jaar wordt er, indien nodig, een herindicatie aangevraagd. Indien door ons overwogen wordt de leerling door te verwijzen naar een andere school, worden de ouders uitgenodigd voor een gesprek. De schoolkeuze wordt in dit gesprek met de ouders besproken. Leerlingen die worden doorverwezen naar het reguliere onderwijs kunnen in aanmerking komen voor ambulante begeleiding. Dit gebeurt in overleg met de Dienst Ambulante Begeleiding van Stichting Attendiz. Het omgekeerde gebeurt overigens ook: veel leerlingen die via de Ambulante Dienst met een zogenaamd Rugzakje begeleid worden in het basisonderwijs, worden uiteindelijk aangemeld op onze school: ruim 30%. De verwijzing van leerlingen naar een andere school gaat via een vaste procedure. Bij verwijzing maakt Het Mozaïek een onderwijskundig rapport met alle relevante (onderzoeks-) gegevens voor de nieuwe school. Deze dient voor een goede overgang en nazorg van de verwezen leerling, net als de mondelinge overdracht van de leerling door de leerkracht. In het begin van het schooljaar krijgen ouders van de potentiële schoolverlaters informatie omtrent de overgang naar de nieuwe school in het voortgezet onderwijs. In januari vinden de individuele adviesgesprekken plaats met de ouders/verzorgers, de leerling zelf en de leerkracht van groep 8 en een lid van de Commissie voor de Begeleiding . In een leerlingbespreking is ons definitieve advies vastgesteld. Als de definitieve adviezen zijn verstrekt, melden ouders hun kind aan bij de V(S)O-school naar hun keuze. In principe wordt het advies van de leerkracht overgenomen door de ouders. Soms gebeurt dat niet.. Op overeenstemming gericht overleg leidt in de regel tot consensus. Ouders krijgen een kopie van het leerlingdossier en de aanmeldingsformulieren. De scholen voor VO gaan op basis van het leerlingdossier al dan niet over tot plaatsing van de leerling. Onze schoolverlaters worden via een protocol met checklists voorbereid op hun start in het voortgezet onderwijs. Met de vervolgschool worden afspraken gemaakt inzake nazorg.


72

6.5 Urentabel verdeling van tijd over leer- en vormingsgebieden middenen bovenbouw schooljaar 2012 - 2013 Leeftijdindicatie Leerjaar (groep) Lichamelijke oefening SUB TOTAAL/WEEK Taal Lezen Schrijven SUBTOTAAL / WEEK* Rekenen en wiskunde SUBTOTAAL / WEEK* Engels SUB TOTAAL /WEEK Aardrijkskunde Geschiedenis Natuur / techniek SUB TOTAAL /WEEK SOVA Gedrag in het verkeer SUB TOTAAL /WEEK Handvaardigheid Tekenen Muziek Spel(begeleiding) en bewegen SUB TOTAAL /WEEK Pauze SUB TOTAAL /WEEK TOTAAL PER WEEK

6 jaar groep 3 1:30 1:30 4:55 5:15 1:00 11:10 5:00 5:00

7 jaar groep 4 1:30 1:30 4:55 5:00 1:00 10:55 5:00 5:00

8 jaar groep 5 1:30 1:30 4:55 5:00 1:00 10:55 5:00 5:00

9 jaar groep 6 1:30 1:30 4:25 4:15 0:30 9:10 5:00 5:00 0:00 1:00 1:00 1:00 3:00 4:05 0:45 4:50 0:30 0:30 0:30

10 jaar groep 7 1:30 1:30 4:30 4:25 0:30 9:25 5:00 5:00 0:30 0:30 0:45 0:45 1:00 2:30 4:05 0:30 4:35 0:30 0:30 0:30

11 jaar groep 8 1:30 1:30 4:30 4:25 0:30 9:25 5:00 5:00 0:30 0:30 0:45 0:45 1:00 2:30 4:05 0:30 4:35 0:30 0:30 0:30

0:00 0:30 0:30 0:30 1:30 4:50 0:30 5:20 0:30 0:30 0:30

0:00 0:30 0:30 0:30 1:30 4:05 0:30 4:35 0:30 0:30 0:30

0:00 0:30 0:30 0:30 1:30 4:05 0:30 4:35 0:30 0:30 0:30

1:30 3:00 3:00 28.00

1:30 3:00 3:00 28.00

1:30 3:00 3:00 28.00

1:30 3:00 3:00 28.00

1:30 3:00 3:00 28.00

1:30 3:00 3:00 28.00

6.6 Onderwijs aan leerlingen van Karakter 6.6.1 Inleiding Het Mozaïek biedt tevens onderwijs aan kinderen in de basisschoolleeftijd die via plaatsbekostiging de school bezoeken; dit zijn de interne kinderen van SO Het Mozaïek Almelo. Gemiddeld 17 kinderen van de kinderen jeugdpsychiatrische kliniek van Karakter bezoeken onze school. In 1 of 2 speciale klassen (zogenaamde Karakterklassen) en daarnaast op verschillende niveaus in beider organisaties wordt invulling gegeven aan het adagium “1 kind, 1 plan” gedurende de max. vier maanden dat leerlingen via Karakter de school bezoeken. Wanneer de behandelaars dat in het belang van de betreffende leerling achten, blijft de leerling op de school van herkomst. Dit is in goed overleg in november 2011 vastgesteld. Samenwerken betekent enerzijds het inleveren van een deel(tje) autonomie en mogelijk van een deel (zeer) specifieke expertise. Samenwerken betekent anderzijds vergroting van (gedeelde) kennis (twee weten meer dan één) en diversificatie van gezichtspunten (meer kennis, maar niet meer van dezelfde Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

73

kennis). In Nederland kennen we een systematiek waarin (speciaal) onderwijs en zorg geacht worden samen te werken, de zogenaamde plaatsbekostiging. Plaatsbekostiging houdt in dat geen aparte aanvraag voor een onderwijsindicatie nodig is, als er een samenwerkingsovereenkomst is tussen de school en de zorginstelling (één kind, één plan). Karakter en Het Mozaïek werken met elkaar samen op basis van deze zogenaamde plaatsbekostiging. Sinds de start van Karakter in Almelo, in 1993 met de destijds geheten kliniek De Bleskolk, verzorgt Het Mozaïek het onderwijs aan de opgenomen kinderen en jeugdigen. In de samenwerkingsovereenkomst Karakter Almelo en Attendiz locatie Het Mozaïek SO Almelo staat het volgende beschreven: ‘Karakter Almelo, centrum voor kinderen jeugdpsychiatrie en Attendiz, te noemen school, komen overeen: Ieder kind (4-13 jaar) die in de instelling wordt geplaatst en die aangewezen is op (dag)klinische behandeling en op wie qua leeftijd de leerplichtwet van toepassing is, wordt gedurende de periode van plaatsing automatisch ingeschreven als leerling op de school. De instelling en de school voorzien een gezamenlijke en geïntegreerde handelingsplanning (vanuit zowel de behandel- als de onderwijsverantwoordelijkheid) en zorgen voor samenwerking en afstemming bij de realisatie ervan. Doelstelling: Er wordt een goede en adequate zorg ten behoeve van kinderen die in behandeling zijn nagestreefd door middel van samenwerking tussen Karakter en Het Mozaïek waarbij onderwijs integraal onderdeel uitmaakt van diagnostiek, observatie en behandeling. Gegevens tussen school en instelling: De school krijgt de beschikking over, c.q. heeft inzage in voor de onderwijsintake relevante dossiergegevens waarover de behandelfunctie van de instelling beschikt. Zowel de school al de instelling kunnen deze gegevens slechts aanwenden voor intern gebruik. Communicatie met ouders: De communicatie met de ouder(s)/verzorger(s) over de behandeling loopt via de verantwoordelijkheid van de instelling en de communicatieve over het onderwijs loopt via de verantwoordelijkheid van de school. Hierbij is het van belang dat de communicatie naar ouders, zowel vanuit school als vanuit de instelling op elkaar worden afgestemd.’ Alle in Karakter (Regenboog, Groene en Blauwe Huis) opgenomen kinderen kunnen, voor zover zij niet jonger zijn dan vier jaar, worden ingeschreven als leerling van Het Mozaïek SO Almelo. De Commissie voor de Begeleiding van Het Mozaïek moet formeel instemmen met de plaatsing, doch afwijzing is in de praktijk niet aan de orde; er zijn geen contra-indicaties. Zodra een leerling is opgenomen op Karakter krijg Het Mozaïek bericht. De leerlingen die ons via Karakter bezoeken gedurende hun opname van maximaal vier maanden, vormen een bijzondere populatie. Zodra de behandeling eindigt ofwel tussentijds stopt, vervalt het recht op de plek binnen Het Mozaïek. Slechts bij een zeer duidelijk beeld wordt verwezen naar een andere school dan de school van herkomst. Bijvoorbeeld wanneer het onderwijs in het voortraject onlosmakelijk deel uitmaakte van de oorzaak van opname op Karakter. Het onderwijs van Het Mozaïek is niet alleen gericht op een nauwe samenwerking met de kliniek, doch evenzeer gericht op aansluiting bij de vorige en volgende onderwijsvoorziening. Een ononderbroken ontwikkeling van het kind in het onderwijsproces nastreven is voor ons een voortdurende uitdaging. Uitzondering op plaatsing in de speciale Karakterklassen is mogelijk. Bijvoorbeeld wanneer een externe leerling van ons wordt opgenomen, of bij een leerling die aanvang groep 3 wordt opgenomen. Kleuters bezoeken onze onderbouwlocatie. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

74

6.6.2 Gedeelde visie Het Mozaïek en Karakter Voor de samenwerking van Het Mozaïek en Karakter wordt door beide instellingen hetzelfde vertrekpunt gezien: een gedeelde visie op de ontwikkeling van het kind. Hierbij vinden wij het belangrijk om bij de ‘voordeur’, dus bij de start van een traject, de neuzen in dezelfde richting te hebben. Van belang is om het eigenaarschap van de hulpvraag bij ouders/gezin te leggen. Dit sluit nauw aan bij de uitgangspunten van “1 kind, 1 plan”.

Onderwijs

Zorg

Ouders - Gezin Uitgangspunten bij “1 kind, 1 plan” Kinderen en jeugdigen maken altijd deel uit van een sociale context. Kinder- en jeugdpsychiatrie dient altijd te werken binnen een integrale context. Onderwijs is een onmisbare schakel in het beantwoorden van hulpvragen. Het gaat bij interne leerlingen (Karakter) om kinderen die voor diagnostiek en behandeling zijn opgenomen. Zowel afkomstig vanuit (speciaal) basisonderwijs als speciaal onderwijs, maar altijd vanuit een zeer turbulente fase in hun leven: zeer ingrijpend! Die turbulentie neemt door de opname en behandeling in de regel alleen maar toe en een tijdelijke plaatsing op een andere school (Het Mozaïek) draagt in eerste instantie hier ook aan bij. Kijkend naar de “Piramide van Maslov” vallen veel leerlingen al uit in de onderste twee bouwstenen. Met andere woorden: hoge verwachtingen in didactisch opzicht leiden in zo’n fase onherroepelijk tot problemen. Het kind is simpelweg niet in staat om daaraan te beantwoorden. Om te kunnen leren (de top van de piramide), dient te worden voldaan aan alle voorwaarden eronder. Er is geen andere mogelijkheid dan van onderuit de piramide naar boven te werken. Een kliniekschool zoals Het Mozaïek Almelo focust primair op gedrag en veiligheid. Zodra echter voldaan wordt aan de leervoorwaarden, en dat is bij ieder kind verschillend, wijzigt onze ambitie. Kenmerkend voor die fase is dat veel leerlingen een opgelopen leerachterstand op zo’n moment blijken te kunnen inhalen. Bij start in het onderwijs wordt er een standaard handelingsplan / ontwikkelingsperspectief opgesteld gericht op de diagnostiek in deze eerste periode. Dit handelingsplan / ontwikkelingsperspectief wordt aan het einde van de eerste periode geëvalueerd, voordat er een start wordt gemaakt met behandelingsplan 1.


75

Er wordt bij plaatsing een analyse van de situatie gemaakt. Die analyse geeft ons richting aan de te stellen doelen in het handelingsplan / ontwikkelingsperspectief. Voor de uitvoering van het behandelingsplan wordt gecheckt of deze correspondeert met het plan van de kliniek. Als school stellen we onze specifieke doelen in de eerste drie domeinen van het handelingsplan / ontwikkelingsperspectief: sociaal, emotioneel en werkhouding. Onderwijsinhoudelijk is ons plan gericht op onderhouden van ontwikkeling, zoals daarvan sprake was op de school van herkomst. We maken in principe geen specifieke doelen voor de leervakken; we houden het gangbare aanbod aan. Er is in de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de onderwijstaak ten aanzien van de leerlingen van Karakter en de samenwerking met de kliniek. Zo is er een protocol Terugsturen naar de groep vastgesteld, waarin nauwkeurig taken en verantwoordelijkheden rondom samenwerken bij incidenten beschreven staat, met heldere afspraken. Overlegstructuren op diverse niveaus zorgen voor een goede afstemming van de algemene en individuele aanpak van leerlingen. Er is geen gezamenlijk incidentenregistratiesysteem en er wordt niet letterlijk in 1 plan gewerkt. Bovendien hebben we als school behoefte aan meer smart-afstemming voor het handelen in de klas. De school reserveert twee dagen formatie zorgcoördinator en het Dienstencentrum van Attendiz eveneens twee dagen formatie zorgcoördinator, ten behoeve van de voor- en nazorg van de opgenomen leerlingen. Dit om de onderwijsrelevante beginsituatie en de hulpvraag van de leerling zo snel mogelijk in beeld te brengen, om zo onderwijs op maat te kunnen bieden. Ook is er een speciaal pakket gemaakt voor de eerste week van de leerling op school, omdat leerlingen soms zonder aankondiging vooraf opgenomen worden, bijvoorbeeld in crisissituaties. De zog. Karaktercoördinator bezoekt voor de start op Het Mozaïek de school van herkomst, in aanwezigheid van ouders. Na ontslag vindt zo’n nazorggesprek eveneens plaats op de betreffende school. Het Mozaïek beschikt over verschillende borgingsdocumenten die specifiek op het onderwijs van de leerlingen van de kliniek geschreven zijn. Er is een Zorgplan Karakter, met daarin de Protocollen: Aanmelding, Cyclus Besprekingen, Samenwerkingsovereenkomst Karakter Almelo en Attendiz locatie Het Mozaïek SO Almelo, Conflicten, Registratie formulier, Modules, Handelingsplan / ontwikkelingsperspectief Karakterleerlingen, Oudercontacten.

6.7 Management van Ondersteunende Processen 6.7.1 Inleiding Het INK-model onderscheidt twee domeinen: organisatiegebieden en resultaatgebieden. De samenhang tussen 'organisatie' en 'resultaat' bepaalt mede de mate waarin de school in staat is zichzelf te verbeteren. Het INK-model zorgt voor die samenhang en zorgt ervoor dat die verbetering niet ophoudt, maar zichzelf steeds in gang houdt, via een cirkel van vier fases : Evaluatie, bezinning, planning en uitvoering. In de praktijk zien we die cirkel op twee manieren terug : in een vierjaarlijkse cyclus en in een jaarlijkse cyclus : -de vierjarige cyclus bestaat uit een grondige positiebepaling van hoe de school er als organisatie voor staat (evaluatie); het opstellen van een schoolplan (bezinning); het opstellen van verbeterplannen (planning); en het vastleggen van die plannen in uitvoeringsdocumenten (b.v. de schoolgids) -de jaarlijkse cyclus is die van het verwerken van alle evaluatiegegevens over de school in het jaarverslag (evaluatie); het opstellen van de schoolgids (bezinning); het (waar nodig) bijstellen van de verbeterplannen (planning); en het (waar nodig) bijstellen van de uitvoeringsdocumenten (uitvoering) De school evalueert haar eind- en tussenopbrengsten systematisch. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

76

Samenwerking tussen de diverse schoolgeledingen en diverse groeperingen is een middel om goed onderwijs voor de kinderen te waarborgen en zo mogelijk te verbeteren. Om te kunnen samenwerken moeten er onderling goede afspraken zijn over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden en over communicatie tussen diverse groepen. 6.7.2 Groepen en activiteiten Binnen de school en Attendiz kunnen we de volgende groepen en activiteiten onderscheiden (zie ook hoofdstuk 4). CVB Het College van Bestuur is eindverantwoordelijk voor alles wat er zich afspeelt binnen de scholen van Attendiz. Het bestuur heeft gekozen voor een model van besturen op afstand. De beleidsbepaling blijft in handen van het College van Bestuur, voor de beleidsformulering en de uitvoering van beleid is een mandaat verstrekt aan de (sector)directeur. Ouders Via de ouderraad en de medezeggenschapsraad is inbreng van ouders bij uitvoerende activiteiten als bij het schoolbeleid geregeld. Leraren en onderwijsondersteunend personeel Via de Attendiznieuwsbrief en door deelname aan Kenniskringen is er contact met collega's van andere scholen. Via de Interne Nieuwsbrief wordt informatie intern gedeeld, net als tijdens vergaderingen en informele ontmoetingen. Directeur De directeur heeft zitting in het Sector Management Overleg, dat tien keer per jaar vergadert. Op de agenda staan zaken als beleidsontwikkeling en deskundigheidsbevordering. Het is voor directieleden mogelijk deel te nemen aan een intervisiegroep en aan projectgroepen van directeuren van Attendiz, die beleid helpen ontwikkelen. Sectordirecteur De sectordirecteur is belast met de uitvoering van het beleid. Hij heeft mandaat en is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in de sector. Ondersteuning aan de school wordt geboden op deelterreinen door medewerkers van het Bestuursbureau. Met name op de terreinen van huisvesting, materiele zaken en financiën kunnen directieleden een beroep doen op ondersteuning. De sectordirecteur voert minimaal zes keer per jaar werkoverleg met de directeur. Ondersteuningsbureau De personeelsadministratie en de financiële administratie op bestuursniveau worden uitgevoerd door medewerkers van het onderwijs-ondersteuningsbureau OBT te Borne. Dit geldt ook voor het personeelsbeheer. Periodiek vindt er overleg plaats tussen directeur en de personeelsfunctionaris. 6.7.3 Samenwerking en communicatie Organisatie en management Het is van groot belang voor de organisatie dat het management in een professionele organisatie goed samenwerkt met bestuur, MR, de schoolleiding, de leerkrachten, kinderen en ouders. Dit vormt de basis voor een goed schoolklimaat: een goede school maken we samen ! Informatie en communicatie Wij achten het in een professionele organisatie van groot belang dat de informatie en communicatie open en vloeiend verloopt. Wij onderscheiden op Het Mozaïek de volgende overlegvormen: Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

77

Teamvergaderingen, zowel inhoudelijk als huishoudelijk, werkgroepenoverleg, vergaderingen met onderbouw, periodieke overleggen met VSO, andere Mozaiekscholen, vergaderingen met de Commissie voor de Begeleiding, IB-overleg tussen directeur en Zorgcoordinator en intern Karakteroverleg. De begeleiding van de leerlingen wordt systematisch aangepakt. Ouders en leerlingen worden op verschillende manieren op de hoogte gehouden van de vorderingen. De onderwijsplanning is vooral gebaseerd op de kerndoelen en de gebruikte methodes. Het onderwijs is duidelijk stimulerend en uitdagend door het veelvuldig en gevarieerd gebruik van ICT. Medewerkers worden met teamvergaderingen geïnformeerd over de lopende ontwikkelingen. Leerlingen en ouders/verzorgers ontvangen informatie via nieuwsbrieven, infoavonden en ouderavonden. Hiermee is een systematische aanpak van informatieoverdracht gegarandeerd. De organisatie en managementstructuur wordt gekenmerkt door heldere besluitvorming en in toenemende mate door aansturing op basis van resultaten; datagestuurde besluitvorming. Er zijn contacten met jeugdzorg, Karakter, de gemeenten, het overkoepelende samenwerkingsverband, enz. Deze contacten zijn niet in alle gevallen structureel. Met de onderwijsinspectie wordt contact onderhouden; in de regel via het bevoegd gezag. Van de diensten van Expertis onderwijsadviseurs wordt gebruik gemaakt, bijvoorbeeld Managementondersteuning en interne Werkconferenties. Van het Bestuursbureau en het Onderwijsburo Twente wordt gebruik gemaakt t.b.v. personele en financiele administratie en beleidsondersteuning in de breedste zin. Overige instanties waarmee externe contacten worden onderhouden zijn : -GGD, waaronder onze jeugdarts -Dimence en Karibu, -bedrijfsgezondheidsdienst , -culturele instellingen, -sportinstanties, -commerciële instellingen, -aannemers, -leermiddelenleveranciers, -logopedisten en fysiotherapeuten, -justitiële instellingen en politie.

6.8 Beleidsvoornemens t.a.v. Management van Onderwijsprocessen en Management van Ondersteunende Processen 6.8.1 Beleidsvoornemens anno 2012 Zoals in hoofdstuk 1 reeds gesteld: we focussen bij onze beleidsvoornemens op het effect ervan op het primaire proces. Het moge duidelijk zijn dat met name de ambities in dit hoofdstuk uitgebreid zijn. Er is bij het management van primaire en ondersteunende processen veel ontwikkeld in zeer korte tijd. Het Mozaïek is zich ervan bewust dat veel zaken, ook die zaken die reeds geïmplementeerd zijn, aandacht en onderhoud behoeven! Tegelijkertijd willen we onze ambities voor de komende vier jaren formuleren, omdat we weten dat ze zowel noodzakelijk als haalbaar zijn.


78

We willen focussen op ons onderwijs in taal, rekenen en wiskunde, actief burgerschap en sociale cohesie, engels, ict. Aanbod arrangementen: verkend is of we ook bij de zaakvakken gaan werken met de vier arrangementen en op welke wijze. Verkend is of en hoe we gaan werken met een 8+ arrangement. Verkend is op welke wijze we de leerlingen uit het zeer intensieve arrangement in de bovenbouw van onze school zinvolle, verantwoorde praktische lessen kunnen geven, waarbij aansluiting gemaakt kan worden met het Praktijkonderwijs of de P-stroom van het VSO. We gaan de Passende Perspectieven van de SLO kritisch beschouwen op aanvullingen van onze zeer intensieve leerlijnen taal en rekenen: ten behoeve van de kleine groep leerlingen die als ze 12 zijn niet voldoen aan referentieniveau 1F. We ontwikkelen gezamenlijk doorgaande leerlijnen ten aanzien van instroom van onderbouwleerlingen van Het Mozaïek. Geëvalueerd is in hoeverre de leerstof van de arrangementen voldoende dekkend is, of op basis van het perspectief van de leerlingen de juiste keuzes gemaakt zijn in doelstellingen en leersof op basis van doelen. We willen ons beleid ten aanzien van meer begaafde leerlingen uitwerken: hoe meerbegaafde leerlingen meer uitdagingen te bieden, ze te motiveren door een aanbod van andersoortige lessen en onderwerpen: invulling van het verdiepte arrangement. De lessenseries Relaties en Seksualiteit zijn geïmplementeerd in het onderwijs op onze school. Ontwikkelingsperspectief: CvB en leerkrachten zijn ingevoerd in het werken met een glashelder format Ontwikkelingsperspectief en zijn zeer tevreden over de praktische toepasbaarheid ervan en de koppeling met het groepsplan, waarbij zoals gezegd overlap wordt voorkomen en praktische toepasbaarheid in het primaire proces belangrijk criterium is. Sectorbreed wordt aangestuurd: het Ontwikkelingsperspectief bespreken met de leerling, meetbare en tijdsgebonden tussen- en einddoelen stellen, de rol van de ouders beschrijven en in overleg met hen vaststellen. Groepsbespreking en leerlingbespreking: CvB en leerkrachten zijn ingevoerd in de Opbrengstgerichte en Datagestuurde wijze van bespreken van de resultaten van leerlingen, groepen en klassen en de school. Er ligt een heldere jaarcyclus aan ten grondslag. Groepsplannen: CvB en leerkrachten zijn ingevoerd in het werken met groepsplannen, waarin de Arrangementen een praktische plek gevonden hebben en hun doel waarmaken. De leerkracht leert doelgericht omgaan met het daartoe zo geschikt mogelijk gemaakte groepsplan. De leerkracht leert vooraleerst en bovenal denken in doelen, i.p.v. de methode te volgen. Leerlingvolgsysteem: zoals ook al gesteld in het vorige hoofdstuk: medewerkers zijn ingevoerd in het gebruik van Parnassys. Het systeem is zodanig ingericht op onze school, dat gebruik ervan een automatische meerwaarde heeft en tegelijkertijd een werkdrukvermindering teweeg brengt. Dossiervorming: er zijn heldere afspraken over digitale dossiervorming op onze school. Logopedie en fysiotherapie: na afstemming met de therapeuten vindt therapie in principe niet plaats onder instructietijd.


79

Invoeren en vervangen methodes: afgeschreven methodes worden vervangen. Criterium bij vervanging is toepasbaarheid ervan in ons systeem. Aan instructievaardigheden is in het schooljaar 2011-2012 veel aandacht besteed en daaraan moet ook de komende jaren aandacht besteed blijven worden. Ook gaan we verkennen in hoeverre het IGDImodel (interactieve gedifferentieerde directe instructie) ingepast kan worden in onze huidige afspraken. We staan voor een didactisch uitdagende leeromgeving. De komende jaren gaan we de afspraken daarover opnieuw vaststellen. Wat betekent dit voor de inrichting van onze school. Door als school deel te gaan nemen aan het project School aan Zet worden we geholpen de landelijke ambities uit het bestuursakkoord en het wetsvoorstel kwaliteit (v)so verder te vertalen naar onze praktijk. We gaan met name werken aan de volgende expertisegebieden, waarbij opbrengstgericht werken altijd de rode draad is: - opbrengstgericht werken: taal, lezen en rekenen - excellentie en hoogbegaafdheid - wetenschap en techniek Er wordt de komende jaren gefocust op het vergroten van leerkrachtvaardigheden en het beoordelen ervan via een meetinstrument van vB&T. Datzelfde geldt voor assistentenvaardigheden. Het Cito geeft naast het uitdrukken van toetsnormen in letters nu ook een normering in Romeinse cijfers. De indeling van de niveaus in cijfers is een andere dan de indeling in letters. De wijziging wordt gefaseerd ingevoerd. Proefwerken: we ontwikkelen schoolbeleid op het leren voor, maken van en beoordelen met cijfers van proefwerken. Inclusief de consequenties ervan voor ons Leerlingenrapport. Spreekbeurten: we ontwikkelen schoolbeleid op het voorbereiden en houden van spreekbeurten. Ingebed in het Arrangement Taal. De voorlopig vastgestelde schoolstandaarden worden getoetst: zijn ze voldoende realistisch, ambitieus en helder in kaart gebracht? Er zijn niet alleen verschillen tussen leerlingen, een leerling hoeft ook niet bij elk leergebied op hetzelfde functioneringsniveau te zitten. Een leerling wordt echter toegeleid naar een bepaalde uitstroombestemming met bijbehorend uitstroomprofiel. De keuze voor de uitstroombestemming heeft consequenties voor de manier waarop we omgaan met de verschillende niveaus die een leerling heeft in verschillende vakken. Gaan we dispenseren bij vakken die verhoudingsgewijs heel goed gaan, om zo tijd over te houden voor de zwakkere vakken, of laten we de leerling verdiepen? Onze ambitie is hierover afspraken te maken. Om de actieve betrokkenheid en de invloed op het eigen leerproces van leerlingen verder te vergroten, gaan we ons verdiepen in de principes van Klasse.pro: “Continue verbeteren in het basisonderwijs”, waarin deelname van de leerlingen zelf een grote rol speelt. Ook de afstudeerscriptie in het kader van de MasterSEN studie van een van onze leerkrachten “Het betrekken van leerlingen bij het eigen handelingsplan” vormt een belangrijke bron hierbij. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

80

Geëvalueerd is of er een handzamer instrument voor het meten van communicatieve vaardigheden is dan de tot nu toe gebruikte CCC2. Er worden conclusies en eventuele verbeteracties verbonden aan de informatie Bestendiging, van verwezen leerlingen. Om de ontwikkeling van de leerling te kunnen volgen brengen we het ontwikkelingsperspectief van de leerling vanaf de plaatsing door de jaren heen overzichtelijk in kaart. Uit onze eigen ervaringen, maar ook uit wetenschappelijk onderzoek van dr. Hanneke Wentink en bij haar bezoek aan onze school blijkt dat onze populatie prima in staat is om het technisch lezen te beheersen. Het begrijpend lezen is veel lastiger, waardoor het plezier afneemt en er alsnog een groter risico is op laaggeletterdheid op latere leeftijd. We willen nadrukkelijk inzetten op leesbeleving. Ten aanzien van het onderwijs aan leerlingen van Karakter: Integraal samenwerken vraagt erom dat ieder bij de eigen expertise blijft. Soms worden nog discussies gevoerd over vragen als ‘is dit wel nodig?’ Juist het vertrouwen in de expertise van elkaar is essentieel. Met andere woorden; essentieel is het koesteren van de toegevoegde waarde van de andere beroepsgroep. Op deze basis is de wederzijdse kwaliteit te verhogen. De behandel- en onderwijssetting moeten op elkaar zijn afgestemd, elkaar aanvullen, zodat er ook transfer kan plaatsvinden van behandel- naar onderwijssetting. Om dit te bereiken zijn er dagelijkse contacten, wekelijkse overleggen tussen Karaktercoordinator en Behandelcoordinator, driemaandelijkse overleggen op staf- en directieniveau, is er een jaarlijkse gezamenlijke studiedag voor leerkrachten en sociotherapeuten rondom een thema, zijn er protocollen opgesteld rondom overlegmomenten, het afhandelen van conflicten tussen school en groep, wijze van informatieoverdracht, enz.. Bij door en/of terugplaatsing wordt gezamenlijk opgetrokken in advisering en beleid. Zo wordt het schooladvies in een vergadering van de Commissie voor de Begeleiding geformuleerd en vervolgens besproken in de 2e behandelplanbespreking. Voor de komende periode gelden de volgende ambities ten aanzien van onze onderwijstaak voor Karakter: - Er is op Karakter een start gemaakt met het maken van de modules Ouderparticipatie, Sova, Cognitieve Gedragstherapie, PMT, Brughulp, Seksualiteit en Relatie, enz. In een gezamenlijke studiedag zijn deze modules gelegd op de Arrangementen Sociaal, Emotioneel en Werkhouding / Zelfstandigheid van school en in concrete zin naar elkaar toegeschoven. Zo past de uitwerking Signaleringsplan zowel in het moduleplan van de kliniek als in het arrangement van school. Dit willen we zoveel mogelijk op concreet niveau verbreden; integreren. -Bij complexe doelgroep nog intensiever gezamenlijk optrekken. Een goed voorbeeld hiervan het mee op schoolreisje gaan van enkele sociotherapeuten. Ook dit aspect willen we zo concreet mogelijk invullen. Onze ambitie is het de intensieve en zeer intensieve arrangementen voor sociaal emotioneel en werkhouding / zelfstandigheid voor school en kliniek van gelijke aard te laten zijn. Adequaat schools gedrag vormt daarin de basis. -Samenwerkingsverbanden PO worden bewust gemaakt van het feit dat Karakterleerlingen een specifieke plek innemen. Bij plaatsing van deze leerlingen binnen het speciaal onderwijs wordt het SWV namelijk overgeslagen en zijn zij zich niet bewust van een grote groep kinderen die binnen een dure onderwijsvoorziening geplaatst zijn. -Data verzamelen (o.a. via cito LOVS) om de doelstelling van het onderwijs aan onze leerlingen: te verfijnen: welk rendement streven we na en hoe weten we dat? -Mogelijkheid tot in- en uitstroom van externe leerlingen in Karakterklas(sen) onderzoeken. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

81

-Deelname van kinderen van Het Palet (crisisunit Bijzondere Opvang Psychiatrische Ziekenhuizen, van Karakter) aan het onderwijs op onze locatie. - Het Handelingsplan-format van Het Mozaïek wordt geëvalueerd, waarbij het smart stellen van doelen in de schoolsituatie, vanuit het overkoepelende behandelplan, prioriteit heeft. -Expliciete beschrijving van de verschillen met de externe klassen van Het Mozaïek: rapport, deelname schoolreisje, buitenschoolse activiteiten, deelname groepsleiding in het onderwijs, enz. -Ontwikkelen van een Ouderenquête na afloop van onderwijs. -Conclusies verbinden aan info over Bestendiging verwezen Karakterleerlingen. -Gezamenlijke incidentenregistratie verkennen met de kliniek. -Onverminderd streven naar maximale integrale samenwerking met ouders en kliniek. 6.8.2 Wat neemt men anno 2016 van deze beleidsvoornemens waar? Onze school beschikt over een up-to-date taalbeleidsplan en leesbeleidsplan. De school geeft technisch lezen in alle groepen (t/m groep 8). De school beschikt over een Protocol Dyslexiebeleid. Onze school beschikt over een rekenbeleidsplan De leraren beschikken over voldoende kennis en vaardigheden t.a.v. de moderne rekendidactiek (ze zijn op de hoogte van de nieuwste inzichten) Actief Burgerschap en sociale cohesie: doelstellingen en aanbod zijn geformuleerd in een document, ten aanzien van de volgende pijlers: vrijheid van meningsuiting gelijkwaardigheid begrip voor anderen verdraagzaamheid autonomie afwijzen van onverdraagzaamheid afwijzen van discriminatie Engels: het aanbod in onze school is vergroot en ook in de jongere groepen wordt onderwijs in de Engelse taal verzorgd. ICT: Naast de leraren maken de onderwijsassistenten optimaal gebruik van het digitale schoolbord De leerlingen kunnen werken met Word, Excel en PowerPoint (einde basisschool) De leerlingen werken met software bij taal, rekenen, lezen en wereldoriëntatie De leerlingen kunnen een werkstuk maken met een verzorgde lay-out De leerlingen zijn vertrouwd met Internet De leraren geven opdrachten die het gebruik van het Internet stimuleren We beschikken over een Internetprotocol, waarbij het reeds bestaande VSO internetprotocol het uitgangspunt vormt. Leerlingen maken kennis met mogelijkheden en gevaren van het gebruik van nieuwe media, incl. social media. Leerlingen kunnen indien nodig zelfstandig werken met Kurzweil. Er is een Protocol overdracht vorige school, met daarin een warme overdracht van de vorige school naar de onze, gericht op een zo vlekkeloos mogelijke overgang en waarbij er een terugkoppelmoment is met de vorige school in het eerste jaar. Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

82

Er is duidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is: sectordirecteur / directeur, maar ook intern is er per processtap helder wie de proceseigenaar is. Er is een data coördinator: een personeelslid die als schooltaak heeft om samen met de directeur alle relevante data te verzamelen en inzichtelijk te maken. Er is een periodieke systematische analyse van de leeropbrengsten, op zowel groeps- als schoolniveau. De school is didactisch uitdagend ingericht, waarbij met name de leesbeleving gestimuleerd wordt. Het is onze “over all” ambitie dat de huidige uitstroomcijfers omhoog gaan. De verdeling 25% uitstroom VMBO-t of hoger, 50% VMBO b/k en 25% P of VSO-p willen we over vier jaren hebben verlegd naar 25% HAVO-VWO, 50% VMBO kgt en 25% VMBO b. We willen vaker dan nu tussentijds terugverwijzen naar regulier onderwijs: van 6% nu naar 12% in 2016. Ook willen we de verhouding VSO-VO verwijzingen verleggen: van 17% naar 35% verwijzingen naar regulier onderwijs.


83

Hoofdstuk 7 Waardering Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Meten is weten. Zorg voor kwaliteit betekent het regelmatig meten van de waardering en tevredenheid van bijvoorbeeld ouders/verzorgers, leerlingen, medewerkers, partners in de keten. Maar ook op andere manieren willen we de komende jaren zicht krijgen op de waardering op onze organisatie en daarmee samenhangend op onze verbeterpunten. Relevante informatie is bijvoorbeeld ook te halen uit de gesprekscyclus (IPB), het percentage ziekteverzuim, frequentie ziekteverzuim of de verdeling functiemix e.a. Het medewerker tevredenheidonderzoek (MTO) en de ZEK, inclusief de ouderenquête, zijn instrumenten die wij hierbij inzetten. Ook willen wij weten hoe onze partners in de regio ons waarderen. De inspectie vormt voor ons een belangrijke bron van informatie over waardering en kwaliteit.

7.1 Waardering door Ouders In mei 2011 werd op Het Mozaïek onze school de toenmalig in driejaarlijkse cyclus uitgedeelde Ouderenquête afgenomen. In dit hoofdstuk beginnen we met de scores van mei 2011, vervolgens de link met de resultaten uit 2008 en daarna linken we die scores met de resultaten van de ouders uit het kwaliteitsonderzoek onderzoek van 2012. Resultaten 2011 Van de 67 uitgedeelde enquêtes aan ouders van externe leerlingen kwamen er 60 terug: 90% dus zeer betrouwbaar. Als gemiddeld cijfer op de vraag “Als ik de school een cijfer mocht geven dan gaf ik een …” komt een 8,6 uit de bus. Geen onvoldoendes gegeven bovendien. De negatieve antwoorden komen nergens boven de 20% uit. Derhalve waren er geen serieuze actiepunten uit op te maken, wat natuurlijk niet wilde zeggen dat we geen kennis namen van percentages onder de 20%. Van de meegegeven enquêtes aan leerlingen van Karakter kwamen er slechts enkele terug, niet of deels ingevuld, met steeds de opmerking dat deze vragen niet te beantwoorden zijn door ouders van kinderen die slechts kort onze school en via Karakter bezoeken. Dit leidde tot de conclusie de enkele teruggekregen formulieren van Karakter buiten de scores te houden en voor de Karakterouders volgend schooljaar een nieuwe enquête te ontwikkelen, specifiek toegesneden op die populatie. Verder viel op dat er regelmatig scores boven de 20% vielen bij het vraagteken: ouders gaven aan niet te weten wat ze konden antwoorden.


84

Vergelijk met de Ouderenquete van 2008 In november 2008 werd de vorige enquête afgenomen. Van de toenmalige 150 uitgedeelde enquêtes kwamen er 80 terug. Als gemiddeld cijfer kwam destijds een 8,3 uit de bus… we stegen 0,3 punt in 2011. Opvallende verschillen: op de eerste plaats de enorme respons op de enquête van 2011. Een groot verschil was de vermindering in percentages bij het vraagteken, bij het onderdeel HP. Ouders waren kennelijk veel beter ingevoerd, betrokken en op de hoogte van het plan. Een ander zeer opvallend verschil was de veel homogenere positieve score die in 2011 gegeven werd op onderdelen die het leren betrof. In 2008 vielen alle antwoorden op vragen over eisen stellen qua leren, helderheid van het beeld op didactisch gebied van het kind door school, werken aan de toekomst van het kind, lager uit dan vragen over de sociaal emotionele ontwikkeling. Ook uit losse opmerkingen bleek vaak dat men vond dat kinderen gepamperd werden, starheid wat betreft variatie in activiteiten en werkvormen, enz.. Hieruit viel de conclusie te trekken dat ouders onze omslag van “zorgschool” naar “school met zorg” herkenden in 2011. Al met al resultaten die bevestigden wat we vermoedden: onze ouders vonden dat we op de goede weg waren. Acties naar aanleiding van de enquête 2011 1. opnemen in de schoolgids: uitleg veilige aankomst en vertrek per fiets is mogelijk; uitleg toezicht tijdens pauzes, uitleg aandacht voorkomen en aanpakken pestgedrag, uitleg schoonmaakwerkzaamheden Asito, verder verduidelijken van aandacht die er is voor betrokkenheid van leerlingen bij hun werk: werk plannen, eigen leertijd invullen, activiteiten meehelpen organiseren en tenslotte uitleg van het leervak Engels: wat leert de leerling op onze school. 2. Schooljaar 2011 – 2012: specifieke enquête Karakterouders ontwikkelen en afnemen na ontslag. 3. MR en OR: uitleg van functioneren van Medezeggenschapsraad en Ouderraad in Schoolgids, Nieuwsbrief en Website. 4. Schooljaar 2011 – 2012: specifiek pestprotocol ontwikkelen en toevoegen aan schoolregels. 5. Ambitie voor de volgende enquête: opnieuw geen negatieve scores boven de 20%, geen vraagtekens boven de 20% en een hoger rapportcijfer. Resultaten 2012 Van de 90 ouders werkten er 52 mee: 58%. De gemiddelde itemscore (tussen 1 en 4) was 3,9 (!). Het gemiddelde rapportcijfer was 8,7; opnieuw een stijging t.o.v. 2008 en 2011. De scores van de ouders liggen nergens onder de interne benchmark van alle SO scholen van Attendiz. Op vele items van de 84 stellingen erboven. De laagste score werd gegeven op het onderdeel “De school is goed en veilig per voet en fiets te bereiken door mijn kind”: 3,2.

7.2 Waardering door Leerlingen In april 2010 is door 27 leerlingen van het SO Het Mozaïek Almelo de leerlingen enquête ingevuld. Betreffende leerlingen waren op dat moment 10 jaar en ouder. In maart 2012 hebben alle 39 leerlingen van 10 jaar en ouder meegedaan aan het Kwaliteitsonderzoek van Van Beekveld en Terpstra. Hierna geven we de scores uit 2010 en vervolgens die van 2012. 2010: Interpretatie van scores Een score tussen 20 en 25% werd door ons gezien als zorg / aandachtsscore


85

Veiligheid Geen scores van 6 of hoger, dus geen reden tot zorg. Wel valt op dat leerlingen zich verhoudingsgewijs op de speelplaats het meest onveilig voelen. Het schoolgebouw Zorg waar het gaat om hoe het er in de school uit ziet en qua netheid en schoonheid. Actie: komende zomer wordt de school intern gerenoveerd, dus ook de toiletten. Bovendien wordt het aantal uitgebreid. De groep Zorgsignalen bij: ik vind het leuk op school en de leerlingen gaan goed met mij om. Daarentegen hoge positieve scores waar het gaat om de juf of de meester. Actie: scores van leerlingvolgsysteem in sociaal emotioneel opzicht bijhouden. Werken in de groep Veel zorgsignalen! Hoewel het leren op school als positief wordt ervaren, wordt er qua zelfstandigheid en samenwerking zeer negatief gescoord. Actie: start met Leerlingenraad in nieuwe schooljaar. Opnemen in Afdeling ontwikkel plan: beleid ontwikkelen in Huiswerk, zelfstandig werken (weektaken), samenwerken, actieve en zelfstandige rol, en proefwerken (hoewel de leerlingen daarover in de enquête niet enthousiast zijn). Juf of meester Een wisselend beeld. Veel leerlingen klagen over het feit dat het in de les niet altijd rustig is. En dat de juf niet altijd beschikbaar is voor de leerling, voor een vraag. Veel leerlingen geven aan dat ze met hun problemen niet goed bij iemand terecht kunnen. Actie: ruchtbaarheid geven aan de schoolvertrouwenspersoon. Zie ook vorig item. Gegeven cijfers aan de school: drie onvoldoendes, 3 zessen, de rest hoger. Opmerkingen van kinderen Veel incidentele positieve of negatieve opmerkingen. Ook hier wordt echter door velen geklaagd over het sanitair (zie Actie). Opmerkingen die louter positief zijn betreffen de juf of meester. 2012 interpretatie van de scores: de gemiddelde itemscore is 3,1, rapportcijfer is 7,9. Algemeen: de scores van onze leerlingen verhouden zich goed ten opzichte van de benchmark: nu eens erboven, dan weer gelijk of iets eronder. Zeer laag scoren wij op reinheid van sanitair: de laagste score uit het onderzoek: 1,7. Zie voor de beleidsvoornemens uit 2012 hfdst. 7.5.

7.3 Waardering door Personeel Aan het onderzoek werkten mee: 1 van de 1 managementleden, 16 van de 18 onderwijzende personeelsleden (leerkrachten en assistenten), 2 van de 2 onderwijsondersteunende personeelsleden, 6 van de 6 specialisten. Wat opvalt, is dat alle doelgroepen positief zijn over Het Mozaïek. Het gemiddeld rapportcijfer is een 8,5. Zowel de gemiddelde scores als de gemiddelde rapportcijfers liggen boven het gemiddelde van Attendiz. De 2 leden van het OOP geven een relatief hoog rapportcijfer, maar een iets lagere score dan het gemiddelde. In de analyse van de onderzoeksresultaten door Van Beekveld en Terpstra worden de volgende vragen gesteld: - Uit de scores blijkt dat het beleid van de school zijn vruchten afwerpt. Hoe kan de school ervoor zorg dragen dat deze positieve lijn wordt vastgehouden (borging)? - De school lijkt zaken goed geregeld te hebben. In hoeverre hanteert de school bewezen pedagogische en didactische inzichten in de school rondom leren en onderwijzen van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (evidence based)? Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

86

-

Welke maatregelen kan de school treffen om de werkdruk te verminderen, zodat ook met het oog op de ontwikkelingen naar de toekomst deze werkdruk behapbaar blijft? Heeft de school duidelijk zicht op de stappen in ontwikkeling die nog gezet moeten worden? Dit kan onder meer zijn in het aantoonbaar maken van de opbrengsten en de meerwaarde die de school heeft, maar ook in het verder “fine-tunen” van procedures en werkwijzen in de school.

7.4 Waardering door de Maatschappij In het rapport van bevindingen van de onderwijsinspectie van april 2010 beoordeelde de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op Het Mozaïek als voldoende, waarna er een basisarrangement werd toegekend: “In de afgelopen anderhalf jaar is de kwaliteit van de leerlingenzorg en de functionaliteit van de handelingsplanning op een voldoende niveau gebracht. Ook het onderwijsleerproces en de systematische kwaliteitszorg zijn verbeterd. De school kwam (in sept. 2008) onder verscherpt toezicht omdat twee van de vier normindicatoren in het systeem van leerlingenzorg onvoldoende bijdroegen aan de kwaliteit van het onderwijs. De school heeft vanaf dat moment haar systeem van leerlingenzorg ingrijpend veranderd en daarmee samenhangend ook haar onderwijsconcept grondig aangepast. Er is in relatief korte tijd veel aangepakt en de school is er zelf ook van overtuigd dat er in kwalitatief opzicht een grote slag is geslagen.” Belangrijke aandachtspunten waren er ook: zo constateerde de inspectie in maart 2010 dat de kwaliteitszorg op drie van de onderzochte indicatoren onvoldoende was. Een van de redenen hiervoor was dat het schoolplan in onvoldoende mate concrete schooldoelen bevatte. Daardoor was de evaluatie van opbrengsten, onderwijs en leren en het systeem van leerlingenzorg niet goed mogelijk. We hadden geen doelen geformuleerd voor de tussentijdse resultaten en voor de resultaten aan het eind van de schoolperiode om de opbrengsten te kunnen beoordelen. Daartoe zouden we voor de verschillende doelgroepen een perspectief moeten bepalen dat voldoende ambitieus was. Het moge duidelijk zijn na lezing van dit schoolplan, dat we aan dit aandachtspunt voldoen. Het evalueren van het onderwijsleerproces en het systeem van leerlingenzorg zouden we kunnen realiseren als voldoende zou zijn uitgewerkt welke doelen we onszelf zouden stellen. Evaluatie ten aanzien van meten, waarderen en analyseren in het kader van kwaliteitsontwikkeling. Voor de komende schoolplanperiode is dit een beleidsvoornemen dat zal worden uitgewerkt in de managementovereenkomsten. Door het opstellen van standaarden met ambities voor de toekomst, het opbrengstgericht en datagestuurd meten en evalueren van groeps- en leerling-resultaten en de focus op het primaire proces gaan we voldoende aandacht besteden aan dit aandachtspunt. Hoewel we lieten zien voldoende planmatig te werken en meer gericht te zijn op onderwijs, was onze eigen kritiek op de wijze van planmatig handelen natuurlijk ook relevant: de verdere verbetering van het individuele handelingsplan hadden we op dat moment vooruitgeschoven tot na het betreffende inspectiebezoek. Zo vonden de leraren het format nog niet handig en was het “smart” formuleren van doelen niet voor iedere leraar vanzelfsprekend. Ook in de wijze waarop de leraren de groepsplanners invulden was sprake van grote verschillen. Intussen het is nieuwe format Ontwikkelingsperspectief vastgesteld in samenwerking met de leraren. Getracht is dubbelingen te voorkomen en het voldoende doelgericht en handelingsgericht te laten zijn. Aan het smart-formuleren is zowel bij het evalueren van plannen als in aparte teambijeenkomsten aandacht besteed in de afgelopen jaren. Tot slot constateerde de inspectie dat sommige leraren moesten leren meer “los te laten”en meer van leerlingen te vragen, terwijl andere leraren dat al wel realiseerden. Een proces waarin we als school in wilden blijven investeren. Er is sinds 2008 sprake van toenemende focus, waardoor we met veel meer zekerheid bevestigend antwoord kunnen geven op de vragen: doen we de goede dingen, doen we die goed en… vinden anderen dat ook?! Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

87

7.5 Beleidsvoornemens t.a.v. Waardering De conclusie die getrokken kan worden is dat ouders zeer tevreden zijn over alle aspecten van onze school. Er kunnen geen verbeterpunten uit de kwaliteitsmeting geanalyseerd worden. Aandachtspunten uit de resultaten van de leerlingen van het kwaliteitsonderzoek (scores onder de 3,0): - structureel de gelegenheid krijgen elkaar te helpen - lessen laten aansluiten bij de belevingswereld - leer- en hulpmiddelen laten aansluiten bij de belevingswereld - handelingsplan / ontwikkelingsperspectief met de leerling bespreken - plezier in school vergroten - aandacht voor rust tijdens het werken - aandacht voor inspraak van de leerling in de klas Genoemde aandachtspunten hebben intussen een plek gekregen in de geformuleerde Ambities in vorige hoofdstukken. De ambities zoals verwoord in dit schoolplan qua opbrengstgericht en datagestuurd onderwijs en de invoering van de Landelijke Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs zullen de komende jaren antwoorden geven op genoemde vragen die de resultaten van de kwaliteitsmeting onder het personeel opriepen bij de onderzoekers van Van Beekveld en Terpstra. De opmerking van de onderwijsinspecteurs in 2010 dat we het tempo waarin we destijds veranderden moesten aanpassen om te grote werkdruk te voorkomen, moeten we nog steeds in ogenschouw nemen.


88

Hoofdstuk 8 Resultaten en Opbrengsten Visie en Beleid

Personeel


Cultuur en Klimaat








Inleiding: Uit het Attendiz Strategisch Beleidsplan Opbrengstgericht onderwijs betekent het systematisch meten van en reflecteren op onderwijsresultaten. Op Attendiz niveau zullen we werken aan een beleidsplan opbrengstgericht werken. We zullen bijvoorbeeld ook uitstroomgegevens moeten relateren aan de verwachting van het leerrendement. Onze resultaten en gewenste opbrengsten op het gebied van middelen, financiën en personeel hebben we eerder al kort toegelicht in dit document.(Zie vorige hoofdstukken) Uiteindelijk is het van belang dat een school de juiste resultaten en opbrengsten bereikt en die inzichtelijk en aantoonbaar weet te maken. Het is immers van groot belang en wordt steeds belangrijker dat je het maximale uit leerlingen haalt. Het gaat hierbij niet om de inspanning die je verricht voor óf met de leerlingen, maar het draait erom tot welk resultaat deze inspanning leidt. Soms is dit nog een omslag in het denken binnen de school.

8.1 Resultaten en Opbrengsten Om te beoordelen of het onderwijs, de zorg en de begeleiding voldoende is geweest worden aan het einde van de schoolperiode de resultaten van de leerlingen vergeleken met het eerder geformuleerde ontwikkelingsperspectief: het eindniveau en de uitstroombestemming. De resultaten van dit onderzoek naar resultaten en opbrengsten worden ieder schooljaar in de schoolgids gepubliceerd. Om op de hoogte te zijn of de leerlingen in de vervolgvoorziening naar verwachting functioneren, worden bij de vervolgvoorziening gedurende het eerste jaar na de verwijzing gegevens opgevraagd. Ook deze resultaten worden in de schoolgids gepubliceerd. De resultaten over de afgelopen laten zien dat de school groeit in het aantal behaalde ontwikkelingsperspectieven. Dit heeft enerzijds te maken met het vernieuwde onderwijsconcept en is anderzijds ook te verklaren door het bekend raken en werken met het onwikkelingsperspectief. De school gebruikt sinds schooljaar 2010-2011 het leerlingenvolgsysteem Dotcom. Het leerlingvolgsysteem maakt het in didactisch opzicht mogelijk de schoolontwikkeling van onze leerlingen te vergelijken met de gemiddelde schoolontwikkeling. De leerprestaties van de leerlingen worden in het SO getoetst viamethode gebondenen methode onafhankelijke toetsen.

8.2 Werken aan resultaten met kwaliteitszorg 8.2.1 Het cyclische proces van Opbrengstgericht Werken Kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten dat onze school onderneemt om de kwaliteit van het onderwijs (c.q. de school) te onderzoeken, te verbeteren, te borgen en openbaar te maken. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor opbrengstgericht werken. We hebben in dit schoolplan al even stilgestaan bij dit thema, maar in dit laatste hoofdstuk staan we nogmaals stil bij opbrengstgericht Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

89

werken. Dit doen we omdat opbrengstgericht werken niet alleen in de klas plaatsvindt maar een werkwijze moet zijn op alle niveaus: in onze stichting, onze school en onze groepen. Wil je sturen op opbrengsten dan is informatie nodig. Informatie die op elk niveau (bovenschools-, school-, en groepsniveau) passend is en inzicht geeft. In onderstaande tabel is zichtbaar welke functionaris binnen onze school over welke informatie dient te beschikken. Bovenschools

School

Groep

Op bovenschools niveau beschikt de bestuurder over informatie als: de leerlingenaantallen en de ontwikkeling daarvan; de leerresultaten per school; de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; het welbevinden van de leerlingen. De bestuurder krijgt deze informatie van de directeur in managementrapportages, uit kwaliteitsonderzoeken en enquêtes, interne audits en de inspectiebezoeken. Op schoolniveau beschikt de schoolleiding over informatie als: de leerresultaten per groep op basis van het ontwikkelingsperspectief; de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; het welbevinden van de leerlingen. De directeur krijgt deze informatie van de leraar tijdens groepsbesprekingen, vanuit de Commissie voor de Begeleiding tijdens besprekingen, uit het LVS, vanuit klassenbezoeken, inspectiebezoeken, interne audits en (kwaliteits)onderzoeken en enquêtes. Op groepsniveau beschikken leraren over informatie als: voortgangsgegevens van individuele leerlingen, cognitief en sociaal; voortgangsgegevens van de groep als geheel, cognitief en sociaal. De leraar krijgt inzicht in deze zaken door te beschikken over toetsgegevens, audits, het LVS en enquêtes.

Opbrengstgericht Werken is een cyclisch proces en verloopt binnen onze school volgens een aantal standaardstappen die grote overlap kennen met eerder in dit plan genoemde PDSA cyclus (zie hoofdstuk 1): doelen stellen; inrichten onderwijsprogramma en –proces; beschikbare informatie systematisch analyseren; besluiten of aanpassingen of interventies nodig zijn; eventueel bijstellen van doelen en nieuwe doelen stellen.

de

Bij het doorlopen van deze cyclus is het van belang dat alle medewerkers beschikken over de professionaliteit en expertise om de beschikbare informatie te kunnen duiden en te vertalen in nieuwe doelstellingen. Om succesvol te kunnen werken aan OGW beschikken we daarom over: een instrumentarium waarmee de onderwijsresultaten op valide en betrouwbare wijze kunnen worden geëvalueerd (onder andere methode en niet-methode gebonden toetsen, TRF voor sociaal-emotionele ontwikkeling). een vaste cyclus van OGW waaronder vaste afnamemomenten van de toetsen. De resultaten van de leerlingen en de klas komen aan de orde tijdens de geplande besprekingen (6.3.4). Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

90

Op basis van de uitkomsten van de analyse en interpretatie, dienen medewerkers (schoolleiding en teamleden) te bepalen welke interventie op zijn plaats is. Interventies waar op schoolniveau aan gedacht kan worden: deskundigheidsbevordering; intervisie; POP gesprekken; functioneringsgesprekken; en beoordelingsgesprekken. Interventies in de klas kunnen plaatsvinden op het gebied van: instructie; orthopedagogisch handelen; orthodidactisch handelen; klassenmanagement; leermiddelen; actieve leertijd etcetera. 8.2.2 Verantwoording afleggen over de opbrengsten van het onderwijs Schoolgids In de schoolgids vermelden we jaarlijks de concrete opbrengsten van het onderwijs aan de hand van: de uitstroomgegevens van het afgelopen schooljaar; de bestendiging van de plaatsing in een vervolgbestemming. Hiervoor geldt het “Protocol met betrekking tot het vermelden van de opbrengsten van het onderwijs in de schoolgids”. Jaarverslag Het jaarverslag van de school is een samenvatting van de tweede managementrapportage. In het jaarverslag leggen wij als school verantwoording af aan de onderwijsinspectie, de medezeggenschapsraad en externe partners over de resultaten van het onderwijs en geven wij de ontwikkelpunten voor het komende schooljaar aan. Managementrapportagesysteem In de managementrapportages brengt de directeur aan het bestuur verslag uit van de opbrengsten van het onderwijs (zie hoofdstuk 3).

8.3 Terugblik naar managementovereenkomst 2011-2012 In 2008 was er geen schoolplan. Er werd een driejarig Verbeterplan voor de Mozaïekscholen gemaakt, dat mocht dienen als Schoolplan. Toen vorig jaar bleek dat de nieuwe schoolplanperiode zou lopen van 2012 – 2016, werd er besloten een Managementovereenkomst te maken voor schooljaar 20112012. Dat plan resulteerde in de volgende opbrengsten: Leerstandaarden zijn vastgesteld, format groepsplan is vastgesteld, format arrangement is vastgesteld, arrangementen rekenen zijn gemaakt en gedurende het tweede halfjaar succesvol uitgevoerd en geëvalueerd, arrangementen schrijven, technisch lezen, begrijpend lezen, taal en vakgebiedoverstijgende arrangementen zijn gevuld en klaargemaakt voor volgend schooljaar. Format Ontwikkelingsperspectief is gemaakt en gevuld per leerling. Er is een gebruiksaanwijzing / verantwoordingsdocument voor geschreven door de cvb. Het format Groepsbespreking is gemaakt en de nieuwe cyclus is opgesteld. Alles onder behoorlijke tijdsdruk, omdat we in 2012-2013 willen starten met een voldoende raamwerk ontwikkelingsperspectief, standaarden, arrangementen, groepsplannen. De komende jaren zal fine-tuning moeten plaatsvinden door evaluatie en gebruik. Instructiegedrag: via studiedag en groepsobservaties en zelfevaluaties geïmplementeerd. Inventarisatie time-outs en andere weglekkende leertijd heeft plaatsgevonden. Besproken in teamvergadering en binnen de cvb. Afspraken gemaakt om te komen tot minimale weglekkende leertijd. Gedragscode personeel en anti-pestprotocol zijn ingevoerd. Implementatie van ondersteunende methodes en middelen: KlasseKist, Kurzweil, 5G-model, enz.


91

Eerste Schoolondersteuningsprofiel is gemaakt; oriëntatie op nieuwe SWV 23-01 en deelname directeur aan Voorbereidingsgroep. Introductie, implementatie en evaluatie van Weektaak in het kader van bevorderen zelfstandigheid. Hervatting van aanbod logopedie. Invoering van voor- en nazorgtrajecten door coördinator Karakter, mede via middelen Dienstencentrum Attendiz. Updaten van diverse protocollen Karakter; verfijnen van onderwijsconcept voor leerlingen van Karakter. Organisatie van jaarfeesten in procedurebeschrijvingen vatten. Schrijven van het handboek Stagiaires. En, last but not least, het schrijven van het allereerste eigen Schoolplan van Het Mozaïek SO Almelo afd. middenbouw / bovenbouw.

8.4 Naar aanleiding van het leerlingvolgsysteem De school beschikt over het Cito LOVS. De eindresultaten liggen op grond van wat er volgens de leerstandaarden verwacht kon worden, doch gezien ons nieuwe onderwijsconcept, de professionele groei, het ambitieus formuleren van het ontwikkelingsperspectief en de reeds aanwezige opbrengstgerichte cultuur verwachten we hogere opbrengsten in de nabije toekomst. De wijze waarop deze bevindingen tot stand zijn gekomen is nog niet de wijze zoals we die voor ogen hebben: volgend jaar gaan we starten met datagestuurde groepsbesprekingen. Dit jaar is dit nog gegaan door bestudering van citoresultaten door afzonderlijke leden van de cvb en in gesprekken met leerkrachten. Uiteraard zijn er al wel verbeteracties ingezet om negatieve scores te verhogen, o.a. extra oefentijd en aanschaf en ontwikkeling van remediërend materiaal. Vakgebied overstijgende resultaten worden gemeten via TRF en CCC2. Ook worden die scores per leerling, klas en als school met elkaar vergeleken en indien mogelijk zijn er verbeteracties ingezet, doch evenmin voldoende samenhangend en gestructureerd. De methodegebonden toetsresultaten zijn evenmin voldoende systematisch geanalyseerd en afgezet tegen de gestelde standaarden, door de leden van de cvb in een bespreking.

8.5 Uitstroomgegevens in relatie tot het ontwikkelingsperspectief Vanaf de schoolgids 2011 - 2012 vermeldt iedere school jaarlijks de concrete opbrengsten van het onderwijs a.d.h.v. - de uitstroomgegevens van het afgelopen schooljaar; - de bestendiging van de plaatsing in een vervolgbestemming. De directeur stelt in overleg met de sectordirecteur tijdens het voorafgaande evaluatie- en planningsgesprek deze resultaten van het onderwijs vast vóór de plaatsing in de schoolgids. De volgende gegevens vermeldt de school in de schoolgids: 1. De school vermeldt het totaal aantal leerlingen dat is uitgestroomd. 2. De school vergelijkt het eerder verwachte uitstroomniveau met het uiteindelijk gerealiseerde uitstroomniveau en geeft daarmee antwoord op deze vragen: a. Liggen de resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode ten minste op het niveau dat op grond van het ontwikkelingsperspectief mag worden verwacht? b. Hebben de leerlingen op basis van hun eindprofiel een plaats binnen een vervolgbestemming verworven? Het antwoord op deze vragen vermeldt de school in de schoolgids. 3. De school onderzoekt twee jaar lang na de uitstroom of de uitstroombestemming de juiste was. De school gebruikt hiervoor het formulier “Bestendiging plaatsing”. Dit formulier stuurt de school in de Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

92

periode januari t/m april naar de scholen waarnaar de leerlingen zijn uitgestroomd. De school kan ook telefonisch contact leggen met de ontvangende school om de gegevens van het formulier “Bestendiging plaatsing” in te kunnen vullen. In de schoolgids vermeldt de school: a. De verschillende uitstroombestemmingen van de leerlingen van de afgelopen twee jaar. b. De uitstroombestemming was in overeenstemming met het advies van de school. c. De gekozen uitstroombestemming was passend / niet passend. 4. De school vermeldt in de schoolgids: a. De effecten van eerder genomen maatregelen op basis van analyses zoals vermeld in eerdere schoolgidsen. b. De maatregelen die de school op basis van het bovenstaande het komend schooljaar gaat nemen. Zie de inleiding van dit schoolplan voor de gegevens anno juni 2012.

8.6 Conclusies t.a.v. de resultaatgebieden via de zelfevaluatie INK Vanuit de Handleiding Positie en Ambitie bepalen is door de directeur de zelfevaluatie op basis van het INK-managementmodel uitgevoerd, voorafgaand aan het schrijven van het schoolplan. Het is opgebouwd uit de vijf fundamentele kenmerken van een excellente organisatie, twee verandercirkels, vier dimensies en een aantal schema’s om de stand van zaken in de vijf organisatiegebieden, de vier resultaatgebieden en het aandachtsgebied Verbeteren en vernieuwen te kunnen bepalen. De diagnoses worden met elkaar in verband gebracht door middel van verschillende grafische weergaven. De uitkomsten zijn met een externe procesbegeleider besproken en verwerkt in het schoolplan. Ten aanzien van de resultaatgebieden viel bij de zelfevaluatie op dat er in de recente jaren veel prestatie indicatoren ingevoerd zijn, waardoor het management informatie systeem op orde is op veel gebieden. Er zijn veel lege plekken in de kolom Doelstelling Behaald: er wordt gemeten, maar de uitkomst kan niet worden vergeleken met een daaraan gekoppelde doelstelling. Zoals gezegd bij o.a. 7.4: daar wordt aan gewerkt. Wat ook opvalt is dat er weinig vergeleken kan worden met andere, vergelijkbare scholen. Ten aanzien van verbeteren en vernieuwen zijn er hoopgevende resultaten via de veranderscan te zien op het gebied van cultuur en de veranderaar. Ten aanzien van de verandernoodzaak is er, bij gebrek aan schoolplan, nog weinig focus en samenhang bij medewerkers. Er is onduidelijkheid of er voldoende middelen zijn, de rolverdeling is nog niet helder, de strategie evenmin… noodzaak voor een schoolplan!

8.7 Beleidsvoornemens en streefdoelen t.a.v. Resultaten en Opbrengsten Juli 2012 zal er een Risico Inventarisatie en Evaluatie afgenomen worden. De resultaten worden geanalyseerd en omgezet in verbeteractiviteiten. Leidraad bij Beleidsvoornemens rondom Resultaten en Opbrengsten zijn voor ons de Kwaliteitskaarten voor schoolleiders, van School aan Zet: Verbetertrajecten S(B)O, de theorie zoals verwoord in Duiden en doen, van Chris Struiksma en de theorie van Wijnand Gijzen zoals verwoord in 1 Stap verder in de 1 Zorgroute. De resultaten worden trendmatig geanalyseerd. Op basis van de kengetallen en de analyses wordt beleid ontwikkeld en zo nodig bijgesteld. Bij het formuleren van Ambities ten aanzien van Resultaten en Opbrengsten willen we waken voor een overlap met de ambities uit de vorige hoofdstukken. De daar geformuleerde ambities zullen uiteindelijk immers allemaal moeten leiden tot hogere resultaten en opbrengsten! Schoolplan 2012 – 2016 Het Mozaïek SO Almelo mb/bb

93

We gaan hogere doelen en verwachtingen stellen en die planmatig uitwerken. Zowel inhoudelijk als wat betreft de zelfredzaamheid bij de leerlingen. We stellen vast wat we met de doelen willen bereiken en hoe. Daarbij kijken we ook naar het soort en aantal activiteiten. Tenslotte leggen we dat vast in een jaarlijkse managementovereenkomst. Anno mei 2012 is het voor het SO niet mogelijk in te schrijven voor een beoordeling Excellente School. Het is echter onze ambitie om dat te gaan doen, zodra het voor het speciaal onderwijs ook mogelijk is, om uiteindelijk te worden beoordeeld op dat wat we willen zijn: een excellente school.


94

Het Mozaïek Almelo Midden- en Bovenbouw

vak Aanvankelijk lezen Taal Spelling Woordenschat Begrijpend lezen Rekenen/wiskunde Geschiedenis Aardrijkskunde Natuur Schrijven Engels Handvaardigheid Muziek Tekenen Verkeer Sociaal emotionele ontwikkeling Seksuele ontwikkeling Fysieke ontwikkeling

BIJLAGE: Gangbaar aanbod methoden Schooljaar 2012-2013

Gangbaar aanbod (methode) Veilig leren Lezen ( 2de versie) Taal actief Taal actief Taal actief Tekst verwerken Alles telt Wijzer door de tijd Wijzer door de wereld Wijzer door de natuur Pennenstreken Just do it Moet je doen Moet je doen Moet je doen Klaar over Goed Gedaan Relatie en seksualiteit Bewegingsdocument basisonderwijs

groepen 3 4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8

Specifiek aanbod Methoden/Materialen Schooljaar 2012-2013

Vak Taal


Specifiek aanbod (methoden) Veilig in stapjes Blokboeken taal Oefenen met taal Woordenschat Om je heen Stappenplan werkstuk Stappenplan spreekbeurt Protocol dyslexie

Groepen 3 3-4-5-6-7-8 6-7-8 3-4-5-6-7 7-8 7-8 3-4-5-6-7-8 95

Technisch lezen

Spelling

Begrijpend lezen

Rekenen/wiskunde

Schrijven

Aardrijkskunde Geschiedenis Natuur Verkeer Sociaal emotioneel


Kurzweil Ambrasoft Speciale leesbegeleiding Protocol dyslexie DMT oefenmap (M3 naar M8) Spelling in de lift Klassekist CITO hulpboeken Ambrasoft CITO hulpboeken Nieuwsbegrip Kurzweil Rekenen met je ogen dicht Blokboeken Cijferen, Redactiesommen, Meten is weten Mijn tafelboek 1 en 2 Slagwerk Maatwerk/ computer Rekenmachine Ambrasoft Mijn eigen handschrift Opzetstukjes potlood Stabilo pennen Blokboeken Sam Sam tijdschrift Blokboeken Blokboeken Blokboeken Onder twee ogen (sociaalemotionele vraagstukken) Bloe boeken Spring kikker spring Coole kikker kwartetspel Kinderkwaliteitenspel Kikker be Cool bordspel (pesten,manieren en opkomen voor jezelf) Junior coachkaarten Het Grote Sociale Verhalenboek

4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 (vanaf AVI 2) 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 5-6-7-8 4-5-6-7-8 5-6-7-8 5-6-7-8 5-6-7-8 4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 6-7-8 5-6-7-8 6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6 3-4-5-6-7-8 5-6-7-8 4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8

3-4-5-6-7-8 3-4-5-6-7-8

96

BIJLAGE: Leerstandaarden per groep: Schooljaar 2012-2013

Taal

Groep Eind groep 3

Eind groep 4

Eind groep 5

Verdiept Basis Uitstroombestemming: Uitstroombestemming VMBO T, HAVO, VMBO B/ K/ G VWO

Intensief Uitstroombestemming VMBO B

Methode gebonden toetsen 90-100%


Zie basis

CITO A Vaardigheidsscore spelling E3 Start + vervolg 2 117-135

CITO C Vaardigheidsscore spelling E3 Start+ vervolg 2 108112

CITO B Vaardigheidsscore spelling E3 Start + vervolg 2 116-113

CITO C Vaardigheidsscore spelling E3 Start+vervolg 1 108112





Methode gebonden toetsen 80-90% CITO C Vaardigheidsscore spelling E3 Start+ vervolg 2 108112






CITO A Vaardigheidsscore spelling E 5 Start +

CITO C Vaardigheidsscore spelling E5


Zie basis

Zie basis

Zeer intensief Uitstroombestemming PRO

Methode gebonden toetsen 80-90% CITO C Vaardigheidsscore spelling M4 97

Eind groep 6

vervolg 2 136-160

Start+ vervolg 2 126130

Start+ vervolg 2 115119



CITO C Vaardigheidsscore spelling M4 Start+vervolg 1 115118





Methode gebonden toetsen 80% CITO C Vaardigheidsscore spelling E6 Start+vervolg 1 133


Eind groep 7






Methode gebonden toetsen 80% CITO C Vaardigheidsscore spelling E6 Start+vervolg 1 133-135


Eind groep 8

Methode gebonden toetsen 80-90% CITO C Vaardigheidsscore spelling M5 Start+ vervolg 2 122126 CITO C Vaardigheidsscore spelling M5 Start+vervolg 1 122126



CITO A Vaardigheidsscore spelling B/M8 Start + vervolg 2 147-197

CITO C Vaardigheidsscore spelling B/M8 Start+ vervolg 2 137141



Methode gebonden toetsen 80% CITO C Vaardigheidsscore spelling E6 Start+vervolg 1 135-137


98

CITO B Vaardigheidsscore spelling B/M8 Start + vervolg 2 141-146

Technisch lezen


Verdiept Basis Uitstroombestemming: Uitstroombestemming VMBO T, HAVO, VMBO K/ G VWO

Intensief Zeer intensief Uitstroombe- Uitstroombestemming PRO stemming VMBO B

AVI E3/M4 Beheersing. DMT Leeskaart 1, 2 en 3 A/B score

AVI M3/ E3 Beheersing DMT Leeskaart 1, 2 en 3 B/C score

Zie basis

Eind groep 4

AVI E4-M5 Beheersing DMT Leeskaart 1 en 2, 3 A/B score

AVI M4/E4 Beheersing DMT Leeskaart 1 en 2, 3 B/C score

Zie basis

AVI -E3 Beheersing DMT Leeskaart 1,2 en 3 C score

Eind groep 5

AVI E5- M6 Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 A/B score

AVI M5/E5 Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 B/C score

Zie basis

AVI M4 Beheersing DMT Leeskaart 1 en 2 en 3 C score

Eind groep 6

AVI E6-M7 Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 A/B score

AVI M6- E6 Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 B/C score

AVI E5 Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 C score

AVI E4 Beheersing DMT Leeskaart 1 en 2, 3 C score

Eind groep 7

AVI E7- Plus Beheersing DMT Leeskaart (1, 2) 3 A/B score

AVI M7 -E 7 Beheersing DMT Leeskaart (1 en 2) 3 B/C score

AVI M5 Beheersing DMT Leeskaart (1 en 2) 3 C score

Eind groep 8

AVI Plus DMT Leeskaart (1 en 2) 3 A/B score

AVI E7 -Plus DMT Leeskaart

AVI M6 Beheersing DMT Leeskaart (1 en 2) 3 C score AVI E6 Beheersing DMT

Groep Eind groep 3


AVI E5 Beheersing DMT 99

(1 en 2) 3 B/C score

Begrijpend lezen

Verdiept Basis Uitstroombestemming Uitstroombestemming VMBO T, HAVO, VMBO B/ K/ G VWO

Groep Eind groep 3 CITO A Vaardigheidsscore E 3 39 en hoger CITO B Vaardigheidsscore E3 -2 – 8 Eind groep 4 CITO A Vaardigheidsscore E4 24 en hoger CITO B Vaardigheidscore E4 14-23 Eind groep 5 CITO A Vaardigheidsscore M5 32 en hoger CITO B Vaardigheidscore M5 23-31 Eind groep 6 CITO A Vaardigheidsscore M6 43 en hoger CITO B Vaardigheidsscore M6 34-42 Eind groep 7 CITO A Vaardigheidsscore M7 55 en hoger CITO B vaardigheidscore M7 45-54 Eind groep 8 CITO A Vaardigheidsscore M8 64 en hoger CITO B Vaardigheidsscore 54-63


Leeskaart (1 en 2) 3 C score

Leeskaart (1 en 2) 3 C score



CITO C Vaardigheidsscore E3 -13 - -3

Zie basis

CITO C Vaardigheidsscore E4 3-13

Zie basis

CITO C Vaardigheidsscore E3 -13 - -3

CITO C Vaardigheidsscore M5 13-22

Zie basis

Methode gebonden toetsen 80%


CITO C Vaardigheidsscore M6 24

CITO C Vaardigheidsscore E4 3-13



Methode gebonden toetsen 80%




100

Rekenen

Verdiept Basis Uitstroombestemming: Uitstroombestemming VMBO T, HAVO, VMBO B/ K/ G VWO


CITO A Vaardigheidsscore E3 45 en hoger CITO B Vaardigheidsscore E3 35 t/m 44 CITO A Vaardigheidsscore E4 67en hoger CITO B Vaardigheidsscore E4 57 t/m 66 CITO A Vaardigheidsscore 84 en hoger CITO B Vaardigheidsscore 75 t/m 83 CITO A Vaardigheidsscore E6 96 en hoger CITO B Vaardigheidsscore E6 88 t/m 95

CITO C Vaardigheidsscore E3 25 t/m 34

Zie basis


Zie basis



Zie basis

CITO C Vaardigheidsscore M4 38 t/m 47


CITO C Vaardigheidsscore E 6 79


Eind groep 7

CITO A Vaardigheidsscore E7 109 en hoger. CITO B Vaardigheidscore E7 100 t/m 108


CITO C Vaardigheidsscore E 6 79- 83


Eind groep 8

CITO A Vaardigheidsscore M 8 117 en hoger.


CITO C Vaardigheidsscore E 6 83-87


Groep Eind groep 3

Eind groep 4

Eind groep 5

Eind groep 6


CITO B Vaardigheidsscore M 8 108 t/m 116


101

bb

Recommend Documents