Bijlage 1: Balans op moment van staken
Balans Klusbedrijf van Christiaan op moment staken Werkloods Inventaris Debiteuren Voorraden Kas Bank
€ € € € € € €
40.000 24.000 3.000 15.000 500 4.500 87.000
Eigen vermogen Hypothecair krediet Crediteuren
€ 46.000 € 19.000 € 22.000
_______ € 87.000
Bijlage 2: Sociale cijfers AOW-uitkering
Situatie Maand Vakantiegeld Tegemoetkoming Alleenstaande € 1.074,25 € 70,16 € 25,59 Alleenstaande € 1.362,20 € 90,22 € 25,59 ouder Gehuwd zonder € 734,41 € 50,11 € 25,59 toeslag Gehuwd max. € 1.468,82 € 100,22 € 25,59 toeslag* Gehuwd zond. € 1.074,25 € 70,16 € 25,59 toeslag*/** * Vrijlating 15% minimumloon + 1/3 van het meerdere. * 10% korting bij huishoudinkomen vanaf € 2.599,21 per maand. ** Voor gehuwd/samenwoner AOW ingegaan voor 1-2-1994.
Jaartotaal € 14.040 € 17.736 € 9.721 € 19.136 € 14.040
Bijlage 3: Fiscale cijfers staken
Stakingslijfrenten • € 443.059: 60+, overlijden of arbeidsongeschikt + binnen 6 maanden ingaande uitkering • € 221.537: 50+ of direct ingaand • € 110.774: de rest De stakingsaftrek : € 3.630
Bij deze casus horen de bijlagen 1, 2 en 3. Casus Wft Vermogen Christiaan (51 jaar) is vijftien jaar geleden gestart met een eigen bedrijf ‘Het Klusbedrijf’. Dit jaar verkoopt hij zijn klusbedrijf aan Wim. Christiaan treedt in dienst van een MBO en gaat daar scholieren begeleiden bij de praktijklessen. Christiaan gaat over de wijziging in zijn situatie in gesprek met een adviseur Vermogen. Gegevens Klusbedrijf van Christiaan Het Klusbedrijf is een eenmanszaak. De reguliere winst komt dit jaar uit op €43.500. Christiaan voldoet dit jaar aan het urencriterium. Christiaan verkoopt aan Wim: de werkloods voor €146.000 de inventaris voor €43.000 de voorraden voor €15.000 Wim betaalt aan goodwill €15.000 voor het overnemen van het klantenbestand en de goede naam van het klusbedrijf. De hoogte van de goodwill is in overleg met de accountant en Wim bepaald. Pensioenopbouw Christiaan neemt bij de MBO deel aan de pensioenregeling van het ABP. Christiaan bouwt volgens deze regeling 1,875% van zijn pensioengrondslag op. Het pensioengevend salaris van Christiaan bedraagt €42.500 en de AOWfranchise bedraagt €14.500. Op het moment dat Christiaan gaat deelnemen aan de regeling heeft hij nog precies zestien jaar om zijn pensioen op te bouwen. Hij heeft bij zijn vorige baas via het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bpfBOUW) €4.650 aan premievrij ouderdomspensioen opgebouwd. Doelstellingen Christiaan en zijn vrouw Christiaan wil met pensioen gaan als hij 67 jaar is. Hij wil dan een besteedbaar inkomen houden dat vergelijkbaar is met wat hij nu heeft. Daarnaast wil hij de eerste tien jaar vanaf pensioendatum extra inkomen hebben om te reizen. De verkoopwinst wil hij (gedeeltelijk) storten in een verzekering of op een bankrekening waardoor hij dit extra inkomen in de toekomst kan genereren. Hierbij heeft Christiaan de volgende wensen: geen risico lopen dat het ingelegde bedrag op pensioendatum lager is dan nu; als hun omstandigheden of wensen nog veranderen, willen ze de hoogte van het inkomsten na pensioendatum hierop kunnen aanpassen; niet aan het geld komen tot pensioendatum; alleen betalen voor uitkeringen van verzekeringen die hij nodig heeft. De vrouw van Christiaan (53 jaar) heeft een aanvulling op het inkomen nodig van €6.000 bruto per jaar tot haar 67-jarige leeftijd als Christiaan overlijdt.
Vraag 1 Hoe hoog is de totale stakingswinst van Christiaan? Vul het bedrag hieronder in. Antwoord €
Toelichting bij antwoord Komt u uit op een geheel bedrag?
Vul twee nullen achter de komma in.
Komt u uit op een niet geheel bedrag? Vul twee cijfers achter de komma in.
Casus Wft Vermogen
Vraag 2
Christiaan (51 jaar) is vijftien jaar geleden gestart met een eigen bedrijf ‘Het Klusbedrijf’. Dit jaar verkoopt hij zijn klusbedrijf aan Wim. Christiaan treedt in dienst van een MBO en gaat daar scholieren begeleiden bij de praktijklessen. Christiaan gaat over de wijziging in zijn situatie in gesprek met een adviseur Vermogen.
Stel dat Christiaan op pensioendatum een bruto-inkomen nodig heeft van €32.000 per jaar om te kunnen blijven leven als hij nu gewend is.
Gegevens Klusbedrijf van Christiaan Het Klusbedrijf is een eenmanszaak. De reguliere winst komt dit jaar uit op €43.500. Christiaan voldoet dit jaar aan het urencriterium. Christiaan verkoopt aan Wim: de werkloods voor €146.000 de inventaris voor €43.000 de voorraden voor €15.000 Wim betaalt aan goodwill €15.000 voor het overnemen van het klantenbestand en de goede naam van het klusbedrijf. De hoogte van de goodwill is in overleg met de accountant en Wim bepaald. Pensioenopbouw Christiaan neemt bij de MBO deel aan de pensioenregeling van het ABP. Christiaan bouwt volgens deze regeling 1,875% van zijn pensioengrondslag op. Het pensioengevend salaris van Christiaan bedraagt €42.500 en de AOWfranchise bedraagt €14.500. Op het moment dat Christiaan gaat deelnemen aan de regeling heeft hij nog precies zestien jaar om zijn pensioen op te bouwen. Hij heeft bij zijn vorige baas via het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bpfBOUW) €4.650 aan premievrij ouderdomspensioen opgebouwd. Doelstellingen Christiaan en zijn vrouw Christiaan wil met pensioen gaan als hij 67 jaar is. Hij wil dan een besteedbaar inkomen houden dat vergelijkbaar is met wat hij nu heeft. Daarnaast wil hij de eerste tien jaar vanaf pensioendatum extra inkomen hebben om te reizen. De verkoopwinst wil hij (gedeeltelijk) storten in een verzekering of op een bankrekening waardoor hij dit extra inkomen in de toekomst kan genereren. Hierbij heeft Christiaan de volgende wensen: geen risico lopen dat het ingelegde bedrag op pensioendatum lager is dan nu; als hun omstandigheden of wensen nog veranderen, willen ze de hoogte van het inkomsten na pensioendatum hierop kunnen aanpassen; niet aan het geld komen tot pensioendatum; alleen betalen voor uitkeringen van verzekeringen die hij nodig heeft. De vrouw van Christiaan (53 jaar) heeft een aanvulling op het inkomen nodig van €6.000 bruto per jaar tot haar 67-jarige leeftijd als Christiaan overlijdt.
Hoe hoog moet dan de bruto-aanvulling per jaar zijn op zijn pensioeninkomsten en AOW? Ga bij het beantwoorden van de vraag uit van de volgende uitgangspunten:
Christiaan is gehuwd; zijn vrouw heeft haar eigen inkomen en pensioen. De hoogte van de jaarlijkse pensioenopbouw blijft gelijk tot leeftijd 67 jaar; De AOW-uitkering blijft ongewijzigd.
Vul het bedrag hieronder in. Antwoord €
Toelichting bij antwoord Komt u uit op een geheel bedrag?
Vul twee nullen achter de komma in.
Komt u uit op een niet geheel bedrag? Vul twee cijfers achter de komma in.
Casus Wft Vermogen
Vraag 3
Christiaan (51 jaar) is vijftien jaar geleden gestart met een eigen bedrijf ‘Het Klusbedrijf’. Dit jaar verkoopt hij zijn klusbedrijf aan Wim. Christiaan treedt in dienst van een MBO en gaat daar scholieren begeleiden bij de praktijklessen. Christiaan gaat over de wijziging in zijn situatie in gesprek met een adviseur Vermogen.
Christiaan vraagt aan de adviseur vermogen: ”Had ik niet een hoger bedrag aan goodwill kunnen vragen? Mijn klusbedrijf bestaat al behoorlijk wat jaren en heeft een goede vaste klantenkring. Wat vindt u?”
Gegevens Klusbedrijf van Christiaan Het Klusbedrijf is een eenmanszaak. De reguliere winst komt dit jaar uit op €43.500. Christiaan voldoet dit jaar aan het urencriterium. Christiaan verkoopt aan Wim: de werkloods voor €146.000 de inventaris voor €43.000 de voorraden voor €15.000 Wim betaalt aan goodwill €15.000 voor het overnemen van het klantenbestand en de goede naam van het klusbedrijf. De hoogte van de goodwill is in overleg met de accountant en Wim bepaald. Pensioenopbouw Christiaan neemt bij de MBO deel aan de pensioenregeling van het ABP. Christiaan bouwt volgens deze regeling 1,875% van zijn pensioengrondslag op. Het pensioengevend salaris van Christiaan bedraagt €42.500 en de AOWfranchise bedraagt €14.500. Op het moment dat Christiaan gaat deelnemen aan de regeling heeft hij nog precies zestien jaar om zijn pensioen op te bouwen. Hij heeft bij zijn vorige baas via het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bpfBOUW) €4.650 aan premievrij ouderdomspensioen opgebouwd. Doelstellingen Christiaan en zijn vrouw Christiaan wil met pensioen gaan als hij 67 jaar is. Hij wil dan een besteedbaar inkomen houden dat vergelijkbaar is met wat hij nu heeft. Daarnaast wil hij de eerste tien jaar vanaf pensioendatum extra inkomen hebben om te reizen. De verkoopwinst wil hij (gedeeltelijk) storten in een verzekering of op een bankrekening waardoor hij dit extra inkomen in de toekomst kan genereren. Hierbij heeft Christiaan de volgende wensen: geen risico lopen dat het ingelegde bedrag op pensioendatum lager is dan nu; als hun omstandigheden of wensen nog veranderen, willen ze de hoogte van het inkomsten na pensioendatum hierop kunnen aanpassen; niet aan het geld komen tot pensioendatum; alleen betalen voor uitkeringen van verzekeringen die hij nodig heeft. De vrouw van Christiaan (53 jaar) heeft een aanvulling op het inkomen nodig van €6.000 bruto per jaar tot haar 67-jarige leeftijd als Christiaan overlijdt.
Hieronder volgen drie mogelijke reacties van de adviseur Vermogen op de vraag van Christiaan. Welke van de onderstaande reactie is het meest professioneel en inhoudelijk juist?
Antwoord o
o
o
De zaak heeft een aantal goede trouwe klanten, maar de klanten zijn aan uw persoon gebonden. Als u ermee ophoudt, moet Wim zelf in staat zijn om de klanten te behouden. Dat hij u ervoor betaalt is meegenomen. Elk bedrag dat u ontvangt is dus prima. Ik begrijp dat u twijfelt. Een in de praktijk veel gehanteerde methode is het vermenigvuldigen van de gemiddelde reële winst onder aftrek van het ondernemersinkomen van de afgelopen drie jaar met een factor 3 tot 5. Wat waren uw privé opname in de afgelopen 3 jaar? De hoogte van de goodwill heeft u samen met de koper en uw accountant tijdens de onderhandelingen bepaald. Ik ben niet gespecialiseerd in het adviseren over goodwill. Ik verwijs u dan ook door naar een deskundige op dit gebied.
Casus Wft Vermogen
Vraag 4
Christiaan (51 jaar) is vijftien jaar geleden gestart met een eigen bedrijf ‘Het Klusbedrijf’. Dit jaar verkoopt hij zijn klusbedrijf aan Wim. Christiaan treedt in dienst van een MBO en gaat daar scholieren begeleiden bij de praktijklessen. Christiaan gaat over de wijziging in zijn situatie in gesprek met een adviseur Vermogen.
Stel Christiaan kan en wil een deel van de stakingswinst gebruiken voor een financieel product zodat hij momenteel geen belasting hoeft te betalen over dit deel van de stakingswinst en hij later extra inkomen heeft om van te reizen.
Gegevens Klusbedrijf van Christiaan Het Klusbedrijf is een eenmanszaak. De reguliere winst komt dit jaar uit op €43.500. Christiaan voldoet dit jaar aan het urencriterium. Christiaan verkoopt aan Wim: de werkloods voor €146.000 de inventaris voor €43.000 de voorraden voor €15.000 Wim betaalt aan goodwill €15.000 voor het overnemen van het klantenbestand en de goede naam van het klusbedrijf. De hoogte van de goodwill is in overleg met de accountant en Wim bepaald. Pensioenopbouw Christiaan neemt bij de MBO deel aan de pensioenregeling van het ABP. Christiaan bouwt volgens deze regeling 1,875% van zijn pensioengrondslag op. Het pensioengevend salaris van Christiaan bedraagt €42.500 en de AOWfranchise bedraagt €14.500. Op het moment dat Christiaan gaat deelnemen aan de regeling heeft hij nog precies zestien jaar om zijn pensioen op te bouwen. Hij heeft bij zijn vorige baas via het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bpfBOUW) €4.650 aan premievrij ouderdomspensioen opgebouwd. Doelstellingen Christiaan en zijn vrouw Christiaan wil met pensioen gaan als hij 67 jaar is. Hij wil dan een besteedbaar inkomen houden dat vergelijkbaar is met wat hij nu heeft. Daarnaast wil hij de eerste tien jaar vanaf pensioendatum extra inkomen hebben om te reizen. De verkoopwinst wil hij (gedeeltelijk) storten in een verzekering of op een bankrekening waardoor hij dit extra inkomen in de toekomst kan genereren. Hierbij heeft Christiaan de volgende wensen: geen risico lopen dat het ingelegde bedrag op pensioendatum lager is dan nu; als hun omstandigheden of wensen nog veranderen, willen ze de hoogte van het inkomsten na pensioendatum hierop kunnen aanpassen; niet aan het geld komen tot pensioendatum; alleen betalen voor uitkeringen van verzekeringen die hij nodig heeft. De vrouw van Christiaan (53 jaar) heeft een aanvulling op het inkomen nodig van €6.000 bruto per jaar als Christiaan overlijdt.
Welke twee producten zijn dan – alleen of in combinatie met elkaar – passend bij de wensen en doelstellingen van Christiaan en zijn vrouw? Let op: er zijn twee antwoorden juist.
Antwoord []Bankspaarproduct op basis van deposito’s. []Gerichte lijfrenteverzekering met restitutie op basis van gegarandeerde bedragen. []Zuivere lijfrenteverzekering op twee levens die start met uitkeren op leeftijd 67 jaar. []Gemengde kapitaalverzekering met lijfrenteclausule op basis van unit linked. []Bankspaarbeleggingsrekening op basis van obligaties. []Bankspaarproduct met een gegarandeerde opbrengst en een dalende risicoverzekering.
Correcte antwoorden en toelichting Vraag 1 Toetsterm
:
2d.2
Correct antwoord
:
€ 140.000,00
Toelichting op antwoord
:
Stille reserves: Werkloods: € 146.000 - € 40.000 = Inventaris: € 43.000 - € 24.000 = Totaal stille reserves
€ 106.000 € 19.000 € 125.000
Goodwill
€
15.000
Totale stakingswinst is dus €15.000 + €125.000 = €140.000.
Vraag 2 Toetsterm
:
2d.4
Correct antwoord
:
€ 9.229,00
Toelichting op antwoord
:
AOW gehuwd: €9.721 OP € 42.500 - €14.500 = €28.000 x 1,875% x 16 jaar = €8.400 Totale inkomen vanaf 67 jaar: €9.721 + €8.400 + €4.650 = €22.771 Tekort: €32.000 - €22.771 = €9.229
Toetsterm
:
3b.5
Correct antwoord
:
De hoogte van de goodwill heeft u samen met de koper en uw accountant tijdens de onderhandelingen bepaald. Ik ben niet gespecialiseerd in het adviseren over goodwill. Ik verwijs u dan ook door naar een deskundige op dit gebied.
Toelichting op antwoord
:
Het is niet de taak van een adviseur Vermogen om de hoogte van de goodwill te bepalen. Vaak weet de adviseur hier te weinig van. Het antwoord is gebaseerd op een mening van de adviseur met onvoldoende vakkundige onderbouwing. De adviseur kan het oordeel over de hoogte beter overlaten aan een deskundige en zich onthouden van commentaar. Het antwoord wat hierover gaat is onjuist. Een veel gebruikte manier is om de goodwill op basis van de winst vast te stellen waarbij de winst over een aantal jaren wordt vermenigvuldigd met de factor 3 tot 5. De bepaling van het reële winst onder aftrek van het ondernemersinkomen is onjuist. De adviseur vraagt vervolgens naar de privé opnames en dat past niet bij de genoemde methodiek. Het antwoord dat hierover gaat is dus onjuist. De adviseur Vermogen is niet gespecialiseerd in het vaststellen van goodwill bedragen. Doorverwijzen is de enige juiste reactie.
Vraag 3
Vraag 4 Toetsterm
:
2h.1
Correct antwoord
:
Bankspaarproduct op basis van deposito’s. Gerichte lijfrenteverzekering met restitutie op basis van gegarandeerde bedragen.
Toelichting op antwoord
:
Een bankspaarproduct op basis van deposito’s → Christiaan wil geen risico lopen dat het bedrag van de verkoopwinst op pensioendatum lager is dan nu. Bij een inleg met deposito’s gebeurt dit niet. Verder wil Christiaan een uitkering van €6.000 bruto per jaar voor zijn vrouw bij zijn overlijden. De hoogte van de inleg is voldoende om te zorgen voor deze uitkering. Bij een bankspaarproduct is het mogelijk om op 67-jarige leeftijd de hoogte en de duur te kiezen binnen de fiscale vereisten die er zijn (oudedagslijfrente/tijdelijke ouderdagslijfrente). Dit antwoord past dus bij alle wensen van Christiaan en is dus juist. Gerichte lijfrenteverzekering met restitutie op basis van gegarandeerde bedragen → Christiaan wil geen risico lopen dat het bedrag van de verkoopwinst op pensioendatum lager is dan nu. De verzekering geeft gegarandeerde bedragen en zal dus leiden tot een hogere uitkering dan de inleg op basis van een gegarandeerd rendement. Deze verzekering geeft zowel een uitkering bij leven op 67-jarige leeftijd als bij voortijdig overlijden de restitutie van de inleg. Deze restitutie is minimaal 90% van de inleg. Dit is voldoende om te zorgen voor een uitkering bij overlijden van €6.000 bruto per jaar. Bij een gerichte lijfrente is het mogelijk om op 67-jarige leeftijd de hoogte en de duur te kiezen binnen de fiscale vereisten die er zijn (oudedagslijfrente/tijdelijke ouderdagslijfrente). Dit antwoord past dus bij alle wensen van Christiaan en is dus juist. Zuivere lijfrenteverzekering op twee levens die start met uitkeren op leeftijd 67 jaar → dit antwoord is niet juist. Een zuivere lijfrenteverzekering geeft alleen een uitkering bij in leven zijn op de einddatum. Bij tussentijds overlijden volgt er geen uitkering voor de vrouw van Christiaan. Daarnaast is het bij een zuivere lijfrente ook niet mogelijk om nog iets te wijzigen aan de hoogte van de uitkeringen. Deze verzekering voldoet dus niet aan de wensen van Christiaan. Dit antwoord is dus niet juist. Gemengde kapitaalverzekering met lijfrenteclausule op basis van unit linked → Dit is een verzekering op basis van beleggen waarbij er ook nog een extra verzekerd bedrag is bij overlijden. Dit zorgt voor een risico dat er op leeftijd 67 jaar van Christiaan er minder geld aanwezig is dan het ingelegde bedrag. Dit antwoord is dus niet juist. Bankspaarbeleggingsrekening op basis van obligaties → Aan het beleggen in obligaties zit het risico dat er op leeftijd 67 jaar van Christiaan minder geld aanwezig is dan het ingelegde bedrag. Dit antwoord is dus niet juist. Bankspaarproduct met een gegarandeerde opbrengst en een dalende risicoverzekering → Christiaan wil niet onnodig betalen voor verzekeringsuitkeringen en dit gebeurt wel als hij kiest voor een bankspaarproduct plus een overlijdensrisicoverzekering. Op de bankspaarrekening staat voldoende vermogen om de uitkering van €6.000 bruto per jaar te bekostigen mocht Christiaan voor leeftijd 67 jaar overlijden. Een overlijdensrisicoverzekering is dan ook niet nodig. Dit antwoord is niet juist.
Disclaimer Dit document is uitgegeven door het CDFD. De inhoud is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Het CDFD is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor schade die ontstaat als gevolg van eventuele onjuistheden en/of zetfouten. Dit document benadert de presentatie van de examenvragen tijdens het digitaal examen en kan in lay-out afwijken.