LeefNu Leef Nu
®
L
E E F
E N
EETWIJ(S)ZER
Orthomoleculair barbecuen
Resveratrol, de nieuwe hoop voor astmalijders
Gezond met oesterzwammen
Vakantie zonder hindernissen PUBLIMEDIA UBLIMEDIA: LEEFNU IS IS EEN EEN VIOW PUBLICATIE PUBLICATIE AFGIFTEKANTOOR FGIFTEKANTOOR ANTWERPEN NTWERPEN VERANTWOORDELIJKE ERANTWOORDELIJKE UITGEVER UITGEVER:
€3
WALTER ALTER O.M. FACHÉ ACHÉ, KERKSTRAAT ERKSTRAAT 101-103, 9270 LAARNE AARNE
B E LG I S C H
JAARGANG
2 - 2005
VOEDINGSMAGAZINE
19 N°
VIOW
®
T O O N A A N G E V E N D
I N
B
E L G I Ë
INFOBON - Juni 2005 op te sturen naar het VIOW
Kerkstraat 101, 9270 Laarne. Fax 09/366 18 38
EM: Natuurlijk actief
Naam
.......................................................................................................................................................................
Adres
.......................................................................................................................................................................
Beroep ....................................................................Tel
EM-X is een uniek mengsel van bacteriën en gisten en is de basis voor een natuurlijk drankje met opvallende geneeskracht.
...................................................................................
Wenst informatie over firma: ............................................................................................................................................................................................
KORTING VOOR ORTHOTARIËRS, LEDEN VAN HET VIOW EM-X is een Japanse vinding met een buitengewoon sterke anti-oxidatieve werking. EM-X ondersteunt het lichaam en herstelt zijn natuurlijk vermogen. EM-X een bijzondere cocktail op basis van microorganismen neutraliseert schadelijke stoffen en versterkt het immuunsysteem. Het drankje heeft een wonderlijke werking bij allerlei problemen en kan ook preventief worden gebruikt. Boek & video zijn te verkrijgen (of te bestellen via website?) • Over de genezende kracht van anti-oxidanten uit Effectieve Micro-organismen (EM) door Shigeru Tanaka • Het effect van EM-X op de structuur van het menselijk bloed (video)
CREEER KUNST IN HUIS EN TUIN
‘EM, natuurlijk ACTIEF’, is een nieuw concept om te gebruiken in huis &tuin. Geen chemische toevoegingen meer. Laat de Effectieve Micro-organismen maar het werk verrichten: ze verhogen de natuurlijke weerstand van bodem, plant, mens en dier en dragen bij tot een aangenamere en gezondere leefomgeving voor de gebruiker. Er is een alternatief... gebruik ‘EM, natuurlijk ACTIEF !’ In november komen we terug!
Raadpleeg onze website voor meer info WWW.LIQUIDGREEN.BE
Deze lijst wordt continu uitgebreid. VIOW leden krijgen op vertoon van hun lidkaart 5% korting
Avalon restaurant
Geldmunt 32 9000 Gent 09/224 37 24
[email protected]
Kooklessen Orthomoleculair
in "De blauwe fleskens" Marlene Germis Aannemersstraat 134 9040 St-Amandsberg 09/238 30 25
[email protected]
Orthomoleculaire Gezondheidscursussen Bistro's VIOW Kerkstraat 101 9270 Laarne 09/369 06 42
[email protected]
Today Voor een gezonde dag Kortrijksesteenweg 32 Sint-Martens-Latem T 09/280 04 26 F 09/281 07 05
Orthomoleculaire Introductiedag
Zaterdagnamiddag 24 September 2005 van 14u tot 18u Voor wie? zowel pas afgestudeerde als ervaren artsen, apothekers, academici, paramedici, diëtisten, osteopaten, chiropractors, dierenartsen, tandartsen, landbouwingenieurs, nutritionisten, schoonheidsspecialisten, verplegend personeel, alle geïnteresseerden die zich willen bekwamen in de nutraceutica of orthomoleculaire voeding, kunnen voor de onderstaande cursussen informeren en inschrijven. Waar?
Congreszaal Larenhoeve Kerkstraat 101-103 B-9270 Laarne
Situering: E17 Antwerpen-Gent, afrit 11 Beervelde-Wetteren, richting Laarne rijden tot het einde, naar rechts richting Gent, 500 m verder links, de Kerkstraat aan de rechterzijde. Inlichtingen/Bestelling schriftelijke cursussen: Secretariaat VIOW, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne. Tel: +32(0)9/369.06.42 / Fax:+32(0)9/366.18.38 E-mail:
[email protected] / website: www.viow.be Inschrijvingsstrook: Opsturen, faxen of emailen naar VIOW, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne. Ik zal gratis deelnemen aan de introductiedag op 24 september 2005 met ………… personen Naam, voornaam: .................................................................................................. Adres ........................................................................................................................ Tel:……………………… Fax:………………… E-mail: .....................................................
Weststraat 55|1 • B-8800 Roeselare •
[email protected]
Beroep: .................................................................................................................... Handtekening/Datum: .........................................................................................
IN
De artikels worden onderbouwd met bruikbare orthoceutische producten, die onderzocht en goedgekeurd werden door de orthoceuticaraad van het VIOW.
Belgisch Voedingsmagazine VIOW Verschijnt 10 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedingsproblematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Met LEEFNU wil de redactie u als lezer grondig informeren over de laatste orthomoleculaire trends die uw leef- en eetwijze positief kunnen ondersteunen. De redactie brengt voor u artikelen samen over biologische voeding, voedingssupplementen, voedingsadviezen, fytotherapie, biologische kleding; lichaamsverzorging en woonomgeving, sporten zonder doping, toxische en ecologische problemen en kritische doorlichtingen van alles wat met gezondheid en ziekte te maken heeft.
REDACTIE UITGEVER Publimedia Orthos Instituut VIOW Walter OM Faché, Hoofdredacteur Eric Ost, Eindredacteur
DIT NUMMER
■ REDACTIONEEL 1. Beste orthotariër Omega-3 kan meer kwaad dan goed doen 2. Geachte Professor Remi De Schrijver
2. Orthomoleculair barbecuen
3. Beperk de polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PCAK’s bij barbecue
6
pag
9
■ MEDISCH
Vormgeving, productie en druk
■ LIFESTYLE VAKANTIE
Yannick Dubrulle, Karine Vandepitte Larenhoeve, Kerkstraat 101-103, 9270 Laarne. Tel 0032/(0)9/3690642 Fax 0032(0)9/3661838 E-mail:
[email protected] Website: www.viow.be
pag
■ ADVIESHOEKJE
4. Resveratrol, de nieuwe hoop voor astmalijders
Secretariaat/Publiciteit
4 5
pag
■ DOSSIER VOEDING
Kernredactie Walter OM Faché Orth. Bioch. Dirk Bogaert, Med. Journalist Geert Vergote, Dr. Apr. Sofie Noppe, Lic. Biom. Wet. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Karine Vandepitte Walter OM Faché Drukkerij Bruyneel nv
pag
pag
12
pag
15
pag
17
pag
19
pag
20
■ DOSSIER VOEDING 5. Gezond met oesterzwammen
8. Vakantie zonder hindernissen
■ BEDRIJF IN DE KIJKER 7. Mannavita
■ DOSSIER COSMETICA 2. Campagne schone cosmetica
Hoe abonneren? Betaling geldt als enige abonnering. Storting van € 25 op rek nr. Fortis 290-0308228-80 voor België en voor Nederland storting van € 28 op rek nr. Fortis IBAN BE 882900307607/41 BIC code GEBABEBB
Prijs per nummer: € 3 Promotie: abonnementen LEEFNU en ORTHOFYTO: samen € 50 i.p.v. € 55
©Copyright 2005 Noch de uitgever, noch de redactie is aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende adviezen of eventuele onjuistheden, en/ of onvolledigheden in deze uitgave. ISSN-nummer: 1379-8383
Een gids achter de schermen van gezondheid, ziekte, voedselschandalen, toxiciteit in onze voeding, met concrete nuttige en dagelijkse voedingsadviezen. Een maandblad voor kritische en gezondheidsbewuste mensen.
Bezoek onze website voor het laatste nieuws
www.viow.be Abonneer u onmiddellijk en geniet van onze promotieprijs aan ¤ 50 voor Orthofyto en Leefnu
REDACTIONEEL
redactioneel ARTIKEL IN HET LAATSTE NIEUWS VAN 21-22 MEI 2005
OMEGA-3 KAN MEER KWAAD DAN GOED DOEN BESTE ORTHOTARIËR
PROFESSOR REMI DE SCHRIJVER expert
Professor De Schrijver stelt dat er geen wetenschappelijk onderzoek werd gedaan naar omega-3 vetzuren. Nochtans kan je in de medische literatuur veel studies vinden!
Deze claim stond in het Laatste Nieuws van journalist Patrick Leemans. In dit artikel werd Prof Remi De Schrijver van de KULeuven geïntervieuwd. Het is onbegrijpelijk dat een professor in voedingsleer zich zo kan afzetten tegen de omega-3 vetzuren die op wetenschappelijk wereldniveau de meest ingrijpende gezondheidmaker in het nieuwe mellennium is geworden. De vetzuren zijn steeds vergruisd geworden als dikmakers en de veroorzakers van hart- en bloedvaatziekten. Deze misvatting is diep ingeworteld bij de massa en de practici en bovendien hebben de voedingstechnologie en de farmaceutica daar prachtig op ingespeeld. Het zou wetenschappers en professoren sieren toe te willen geven dat de omega-3 vetzuren de grootste positieve impact heeft op de gezondheid van de mens. Wij hebben met zijn allen een groot tekort aan deze vetzuren. Bloedanalysen tonen steeds bij patiënten opnieuw de deficiënties aan van omega-3 vetzuren! Uit de enorme explosie van onderzoeken lijkt mij de conclusie gerechtvaardigd dat een tekort aan omega-3 vetzuren een negatief effect kan hebben op de mentale gezondheid en dat extra inname van deze vetzuren bij depressiviteit het humeur positief kan beïnvloeden waarbij het vetzuur EPA de beste perspectieven biedt.
ENKELE
ONWETENDHEID OF OPZET?
voedingsleer waarschuwt voor overconsumptie van “wondermiddel”, de omega-3 vetzuren. Professor De Schrijver beweert dat één of twee keer per week vis eten zou moeten volstaan om omga-3 vetzuurgehalte op peil te houden.
REFERENTIES
1. Omega-3 verbetert de status van hartpatiënten Schmidt EB. Background and status Ugeskr Laeger. 2005 May 2;167(18):1940-2 2. Omega-3 verbetert de overlevingskansen van kankerpatiënten die een chirurgische ingreep moeten ondergaan Nakamura K, Kariyazono H, Komokata T, Hamada N, Sakata R, Yamada K. Nutrition. 2005 Jun;21(6):639-49. 3. Omega-3 vetzuren voorkomen hartziekten. De voornaamste doodsoorzaak van mensen in België Banning M. Br J Nurs. 2005 May 1225;14(9):503-8
4 B E Z O E K
O N Z E
De Orthoceutica Firmaraad van het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW) betreurt het ten zeerste dat de meeste journalisten onwetend zijn over de orthomoleculaire geneeskunde en op een goedkope manier een professor onder de arm nemen die andere belangen te verdedigen heeft dan de heilzame omega-3 vetzuren. Essentiële vetzuren voor mensen (en ook dieren) onthouden moet als een misdaad voor de mensheid bestempeld worden. De enorme stijgende psychische ziektebeelden, de epidemisch wordende depressieve maatschappij en de steeds op jongere leeftijd voorkomende psychische afwijkingen zouden een halt kunnen toegeroepen worden, indien in de dagelijkse voeding meer lijnzaadolie, verschillende vormen van visoliën, meer vis en omega-3 bevattende groenten, noten en zaden zouden geconsumeerd worden. In de Voedingsdriehoek Faché krijgen de vetzuren een belanrijke aparte plaats! Nog steeds zien wij opnieuw krampachtige popularilistische nonsens in kranten verschijnen over voeding uit wetenschappelijke autoriteitsmonden.
Wij citeren hier een reactie van een orthoceutica firma "Minami Nutrition" die de volgende brief aan Prof Remi De Schrijver stuurt.
UW HOOFDREDACTEUR WALTER OM FACHÉ
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
REDACTIONEEL GEACHTE PROFESSOR DE SCHRIJVER, Ik ben zo vrij me tot u te richten naar aanleiding van de publicatie van een interview met u in de krant ‘Het Laatste Nieuws’ van 21-22 mei 2005. Ik ontving hierover een aantal telefoons van artsen die verbolgen waren over enkele van uw uitspraken in dit interview. ‘Het Laatste Nieuws’ is een sensatiekrant met een hoge oplage, en verkeerde informatie doet meer kwaad dan goed, zeker als het over gezondheid gaat. U zegt in het interview o.m. dat de meeste omega-3 voedingsupplementen niet aan te bevelen zijn. Inderdaad: de meeste omega-3 voedingssupplementen, en zeker samengestelde 3-6-9 supplementen, bevatten teveel verzadigde vetten. Uit analyses blijkt dat de overgrote meerderheid van de omega-3 supplementen gemiddeld 20 tot 30% verzadigde vetten bevatten. Informatie over analyse van verschillende producten die door mij werden aangekocht en onder toezicht van een deurwaarder zijn geanalyseerd, is ter beschikking en reeds gepubliceerd.
Minami Nutrition
Het feit dat u zomaar verschillende voedingsupplementen op een hoopje gooit en hiermee de consument bang maakt voor toxische stoffen en overdosering, vind ik onverantwoord: u zou tenminste een aantal producten moeten kénnen en met elkaar moeten vergelijken, vooraleer u dergelijke ‘beschuldigingen’ uit. Uiteraard voel ik me als fabrikant, gespecialiseerd in Omega-3 supplementen, zwaar getroffen. Het feit dat de krant ter illustratie van het interview een aantal niet-vergelijkbare producten publiceert, zonder enige informatie over de precieze samenstelling of zuiverheid van deze producten, maakt uw woorden totaal ongeloofwaardig voor de consument die wél iets kent over omega-3 supplementen. Het feit dat u de consumptie van vis (twee keer per week) aanbeveelt, is heel gevaarlijk: we zien duidelijk dat bij visconsumptie hogere waarden aan kwik, arsenicum of cadmium worden gemeten. Het is niet verwonderlijk dat de FDA zwangere en zogende vrouwen visconsumptie afraadt. Indien u hierover meer wilt weten, kunt u contact opnemen met prof. Paul Schepens, afdeling toxicologie van de UA.
Pharma Nord
U klaagt in het interview de commerciële manier waarop de voedings- en farmaceutische industrie op de omega-3 hype is gesprongen aan. Zeer terecht. Ik weet ook dat margarines, yoghurt, brood, fruitsap enz. dat ‘verrijkt is met omega-3’ niets bijbrengen aan een goede gezondheid. Ik weet ook dat er talloze farmaceutische firma’s minderwaardige visoliesupplementen op de markt brengen die niet alleen duur, maar ook ongezond zijn omdat er zoveel verzadigde vetten in zitten. Daarom is het jammer dat ons product, MorEPA, in uw artikel in één adem wordt genoemd met deze minderwaardige producten en totaal ongeloofwaardig en zelfs ‘gevaarlijk’ wordt gemaakt, terwijl MorEPA het meest zuivere visolieproduct op de internationale markt is en helemaal géén verzadigde vetten bevat. Bij een onderzoek door Test Aankoop, dat binnenkort zal worden gepubliceerd, vond men in onze producten geen sporen van organochloor pesticiden, PCB, Co-PCB’s, furanen of zware metalen. Alle inspanningen die wij al langer dan tien jaar doen om een 100 % zuiver en hooggeconcentreerd visoliesupplement op de markt te brengen, worden door dit soort interviews, van journalisten die er niets van kennen en met uitspraken van ‘specialisten’ die niet de moeite doen om zich grondig te informeren over de zaken waarover ze praten, in één klap van de kaart geveegd. Daarnaast beweert u dat er geen studies bestaan over de werking van omega-3 vetzuren op het terrein van de psychiatrie. Welnu, er zijn heel wat studies die de heilzame werking van omega-3 vetzuren bij de behandeling van depressie, chronische vermoeidheid, chronische pijn, ADHD, dyslexie en andere stoornissen zwart op wit aantonen. Het is teleurstellend dat u daar als onderzoeker niet van op de hoogte bent. Indien u hiervoor belangstelling heeft, stuur ik u deze studies graag op. Een persoonlijke informatie: de gemiddelde Belg (of westerling) heeft een te hoog linolzuur-peil. De verhouding omega-6 (linolzuur) tegenover omega-3 ligt op 10:1 tot zelfs 15:1. Analyses bij mij en familie tonen aan dat zelfs wij nog niet de aanbevolen 1:1 verhouding komen, terwijl wij wekelijks twee- tot driemaal vette vis (makreel, tonijn, haring enz.) eten en daarnaast nog eens 1 gram EPA en DHA innemen. Kan dit misschien een duidelijk antwoord zijn op uw bangmakerij in verband met ‘mogelijke overdosissen’? Wél blijkt uit onze bloedanalyse een verhoogde aanwezigheid van zware metalen, niet door de visolie-supplementen, maar door een te hoge inname van verse vis. Bij een vergelijkbare groep proefpersonen, die geen verse vis innamen, maar wel MorEPA-visoliesupplementen, werd geen verhoogd kwikgehalte in het bloed teruggevonden. Kortom: door uw interview is de consument nog meer misleid en in verwarring gebracht. Het ware beter geweest mocht u uw kritiek op de omega-3 hype hebben beperkt tot het analyseren van margarines en andere producten waaraan omega-3 is toegevoegd, of van zogenaamde ‘omega-3 drankjes’ waarbij de peroxidatie de lucht inschiet.
Ojibwa 4. Omega-3 vetzuren maakt mensen met psychische problemen minder agressief Peet M, Stokes C. Drugs. 2005;65(8):1051-9. 5. Omega-3 en Omega6 vetzuren voorkomen allergische ziekten bij kinderen indien de moeder gebruik maakt van die essentiële vetzuren tijdens haar zwangerschap. Dunstan JA, Prescott SL. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2005 Jun;5(3):21521 6. Omega-3 vetzuren helpen kinderen met ADHD en dyslexie evengoed als stimilantia Richardson AJ, Montgomery P The Oxford-Durham study Pediatrics. 2005 May;115(5):1360-6
Een kopie van het artikel in Het Laatste Nieuws werd toegestuurd aan de leden van ons wetenschappelijk comité, die met verbazing kennis hebben genomen van de inhoud. Om al deze redenen, geachte professor, zet ik eerstdaags juridische stappen tegen de krant ‘Het Laatste Nieuws’. Hoogachtend, Jo Wyckmans afgevaardigde beheerder van M I N A M I N U T R I T I O N
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
:
5
W W W
.
V I O W
.
B E
DOSSIER VOEDING
ORTHOMOLECULAIR BARBECUEN WALTER OM FACHÉ EN DIRK BOGAERT
D
e twee eerste lentemaanden van 2005 gingen bar, nat en te koud de prille geschiedenis in. Gelegenheden om gezellige tuinfeestjes te organiseren waren zo goed als onbestaande. Juni wordt door weerspecialisten als de eerste zomermaand beschouwd. Het staat dan ook zo goed als vast dat de culinaire buitenfeestjes nu wél op de weekend- en avondagenda van veel mensen zullen vermeld staan. Bij een tuinfeest hoort een barbecue. Barbecuen is gezellig, en de geur en de smaak van gegrild vlees, vis of kip laten maar weinig mensen onverschillig. Toch moet er rekening gehouden worden met gezonde tips, waardoor iedereen die aan een barbecue deelnam nog gezellig kan nagenieten, in plaats van geconfronteerd te worden met een misselijk gevoel of andere gezondheidsproblemen. In dit artikel ontdekt u ook enkele nieuwe barbecuerecepten.
BARBECUETIPS Gebruik houtskool voor barbecue of hout van beuk, eik of fruitbomen, maar zeker geen ander soort hout of geverfd hout. • Begin pas te roosteren als de houtskool gloeit en met een laagje witte as is bedekt. • Het barbecuestel moet zo gebouwd zijn dat er minstens 10 cm is tussen het vuur en de eetwaren. Het best is een verticale vuurwand waar het vlees wordt voor geplaatst zodat er geen vet kan lekken in het vuur. De Oklahoma barbecue voldoet daar volledig aan.
barbecue organiseren is een vorm van ‘levenskunst’
• Laat het vlees nooit zwart verbranden om de PCAK zoveel mogelijk te vermijden. • Gebruik geen gerookte producten, die al PCAK’s bevatten. • Gebruik voldoende olie om het rooster en het vlees in te smeren. Kies hitttebestendige olie zoals olijfolie en die een meer uitgesproken smaak heeft.
Een smakelijke en gezonde barbecue organiseren is een vorm van ‘levenskunst’. Het wereldkampioenschap ‘barbecue’ werd niet voor niets in het leven geroepen
PCAK’S
De afstand tussen de eetwaren en het vuur moet minstens 10 tot 15 centimeter bedragen
6 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
OF
polycyclische aromatische koolwaterstoffen
De ongezonde stoffen die bij barbecue vrijkomen zijn de polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PCAK’s. Dit is een ingewikkelde verzamelnaam van verschillende chemische verbindingen met een heel typische structuur die wijdverspreid in de natuur voorkomen en worden aangetroffen in water, in de bodem, in plantaardige olie en in tal van levensmiddelen. In levensmiddelen worden PCAK’s vooral gevormd vanuit koolhydraten bij hoge temperaturen in afwezigheid van zuurstof. Roken en roosteren boven houtskool is hiervan een typisch voorbeeld. Wanneer we vlees roosteren boven houtskool dan smelt het vet in het vlees. Dit afdruipende vet komt in contact met een zeer heet oppervlak. Dit leidt tot een aantal chemische reacties waarbij PCAK’s worden gevormd, die samen met de opstijgende rook op het vlees terechtkomen. De giftigheid van PCAK’s is al meer dan 200 jaar bekend.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
DOSSIER VOEDING KIES
DE JUISTE HOUTSKOOL VOOR EEN GESLAAGDE
GEPOFTE AARDAPPELEN
BARBECUE Alleen gezuiverde houtskool en geagglomereerde gezuiverde houtskool of briketten van gezuiverde houtskool mogen worden verkocht voor het roosteren van voedingsmiddelen. Deze benamingen moeten op de verpakking staan. Tevens moet de houtskool aan bepaalde voorwaarden voldoen voor wat betreft samenstelling, vochtgehalte, vaste koolstof en vluchtige stoffen.
OP
HET ETIKET VINDT U STEEDS EEN GEBRUIKSAANWIJZING
MET VOLGENDE WAARSCHUWINGEN: • Wacht minstens 30 minuten tussen het aansteken van de houtskool en het roosteren van de levensmiddelen zodat kankerverwekkende stoffen voor een deel verdwenen zijn. Begin dus pas te roosteren wanneer de houtskool gloeit en met een laagje witte as is bedekt. • Opletten voor vocht (vochtige houtskool bevat meer PCA’s). • Om de houtskool aan te steken zijn uitsluitend brandpasta of aanmaakblokjes toegestaan. • Gebruik nooit petroleum om de houtskool aan te steken. Het verbrandt namelijk niet volledig waardoor andere schadelijke stoffen kunnen ontstaan.
OPLETTEN
TIPS • Haal het vlees, de vis, de groenten en alle andere ingrediënten pas uit de koelkast net voor ze op de barbecue komen. • Zorg ervoor dat het vlees en de vis ook van binnen goed doorbakken zijn. Grotere stukken kan men even laten voorgaren in de oven of in de pan. • Dien de bereide gerechten op in een schone schotel die niet gediend heeft voor de rauwe producten. • Eet het bereide voedsel onmiddellijk op. Houd warme gerechten warm (+70°C) en koude gerechten koud (4°C of lager).
TOT
Bereidingswijze Maak 6 sneden in een aardappel overdwars en stop in iedere snede een plak ui. Doe er wat boter bij. Strooi er knoflookpoeder zout en peper over. Pak de aardappelen stevig in het aluminiumfolie. Leg ze op de barbecue op een matig hoog vuur en laat ze ongeveer een uur garen (afhankelijk van de grootte van de aardappel). Open de folie en giet er een eetlepel zure room over en strooi de stukjes bacon over de aardappel.
VOOR VOEDSELVERGIFTIGING
Het risico om een voedselvergiftiging op te lopen tijdens een barbecue is heel groot. Worsten die enkele uren in de warmte liggen vooraleer ze gebakken worden, half rauwe kippenboutjes, grote potten met diverse sausjes en dressings waaruit iedereen zich naar hartelust kan bedienen en die na de ene barbecue ook nog eens dienst doen voor de volgende, slaatjes die zomaar in de zon staan... het zijn slechts enkele voorbeelden hoe de basis voor een stevige voedselvergiftiging wordt gelegd.
4°C
Ingrediënten 4 grote aardappelen (geschrobd) 3 middelgrote uien (in dunne repen gesneden) 2 tl knoflookpoeder 3 el boter Zout en peper 4 stukken aluminiumfolie 125 ml zure room 4 el bacon in stukjes
70°C
IS DE ‘ACTIEVE TEMPERATUUR’ VOOR ALLE
BACTERIËN EN EEN RISICOZONE
GEMARINEERDE ZALM Ingrediënten 1 tl gemberpoeder 1 tl knoflookpoeder 75 ml sojasaus 75 ml sinaasappelsap 4 el honing 1 ui, in stukjes gehakt 750 gr zalmfilet Bereidingswijze Doe alle ingrediënten behalve de zalm in een plastic (zelfsluitende) zak, en vermeng ze goed. Doe de zalm erbij en verdeel het mengsel over de zalm. Sluit de zak. Laat 15-30 minuten in de koelkast marineren. Draai de zak af en toe om. Haal de zalm uit de marinade en leg deze op de barbecue, eventueel op aluminiumfolie. Giet de laatste 5 minuten nog wat van de marinade over de zalm.
Om te vermijden dat micro-organismen zich ongeremd vermenigvuldigen, is er bijgevolg een goede temperatuurbeheersing noodzakelijk. Vermijd dus de temperaturen in de bovengenoemde risicozone Alle temperaturen boven 4°C en onder 70°C laten de groei toe van bacteriën. Dit verklaart trouwens voor een deel waarom het aantal voedselinfecties vooral in de zomer sterk stijgt.
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
:
7
W W W
.
V I O W
.
B E
DOSSIER VOEDING OPGELET
KIPPEFILETS MET
VOOR EEN VEEL VOORKOMEND MISVERSTAND!
De houdbaarheidstermijn op de verpakking is enkel geldig wanneer het verpakte voedsel bewaard wordt zoals het hoort, dat wil zeggen onder de aangegeven temperatuur (in de ijskast of diepvriezer). Daarom mag je ook nooit ontdooid voedsel terug invriezen. Tijdens het ontdooien komt er vocht vrij. Dit is een zeer goede voedingsbodem voor bacteriën die zich daar in zeer goed kunnen ontwikkelen, vooral ook door de kamertemperatuur. Bij terug invriezen blijven sommige bacteriën overleven en die kunnen dus op hun beurt voor een flinke voedselinfectie zorgen! Vermijd ook bij het ontdooien de kritische temperatuurszone. Ontdooi nooit voedsel bij kamertemperatuur maar in de koelkast of in de microgolfoven.
CITROENBOTER
Ingrediënten 60 gr boter sap van een 1/2 citroen citroenschilletjes 1 teentje look cayenne kardemom zwarte peper zeezout 300 gr kippefilets (2 p)
KRUISBESMETTING Net zoals tijdens de bewaring moet tijdens de bereiding kruisbesmetting vermeden worden. Gebruik voor verhitte bereidingen nooit snijplanken, messen en schotels die voordien in contact geweest zijn met rauwe producten, zonder het materiaal vooraf grondig te reinigen.
Bereidingswijze De kippefilets in plakken van 8 mm snijden. Een marinade klaarmaken van olijfolie, gemalen kardemom, cayennepeper en zwarte peper. De filets door de marinade halen en afgedekt in de koelkast laten rusten. Maak ondertussen de citroenboter door boter te mengen met het sap van een 1/2 citroen, fijngesneden citroenschilletjes, geperst look, peterselie, zeezout en peper. Leg de filets op een met olie bestreken rooster en laat ze garen tot ze stevig en licht goudkleurig zijn. De filets serveren op een voorverwarmde schaal en garneren met waterkers en halve schijfjes rode ajuin. Schep er wat citroenboter over en presenteer de rest in een apart schaaltje.
Tot slot kan gesteld worden dat hygiënisch werken en bereiden van veilig voedsel onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: • Was de handen altijd voor het aanraken van voedsel, zeker na aanraking van rauwe levensmiddelen • Groenten en fruit dienen steeds zeer grondig gewassen of geschild te worden. Veel mensen vergeten fruit te wassen. • Vervang vaatdoeken en sponsjes dagelijks, ze kunnen een ernstige bron van kruisbesmetting vormen; • Huisdieren horen niet thuis in de keuken of aan tafel.
BARBECUE
GASTRONOMIE
Gegrilde mosselen met basilicum mayonnaise Ingrediënten 1/2 mayonnaise 1/2 natuurjoghurt 1 teentje look een tiental basilicumblaadjes peterselie zwarte peper zeezout
• De mayonnaise maken met olijfolie en citroen. Yoghurt of kefir mixen met het geperst teentje look, de gehakte peterselie en basilicum. Mengen bij de mayonaise en afsmaken met peper en zout. • De mosselen goed wassen en op een ingevette fijne grill leggen. Ze zijn gaar van zodra de schelpen open komen. Serveren met het sausje. Ook oesters en kokkels kunnen gegrild worden, ze bieden een grote afwisseling van smaak. • Je kan ook een tomaten-basilicum mayonaise maken door er een lepel biologische tomatenpuree door te roeren. Schikt zéér goed met een moot gegrilde zwaardvis.
Grote garnalen op de grill
8 B E Z O E K
O N Z E
Ingrediënten 500 gr grote garnalen 1 teentje knoflook snuifje grof zeezout 1/2 tas olijfolie peterselie 1/2 citroen snuifje cayennepeper
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
Knoflook en het grof zout pletten. Het sap van een halve citroen toevoegen, cayennepeper en een halve kop olijfolie. De garnalen in een ondiepe schotel leggen en de marinade over verdelen. Afdekken, minimum een uur laten staan in de koelkast. Ongeveer 10 à 15 min laten grillen. Serveren met partjes citroen en garneren met fijngehakte peterselie.
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
ADVIESHOEKJE VAN WALTER FACHE
Advieshoekje van Walter Faché GEZONDHEIDSBOEKJES FACHÉ
Beperk de polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PCAK’s bij barbecue
Vlaams
Heel wat waarschuwingen tegen barbecuen kan je lezen in allerlei week- en dagbladen, gezondheidsbladen en wetenschappelijke info’s. Wat is ervan waar? Onomstotelijk is reeds lang bewezen dat bij barbecuen ongezonde stoffen worden gevormd, die polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PCAK’s worden genoemd.
Gezond ontbijten met Walter en Karine. Uitgegeven door het VIOW. Te bestellen per fax: 09/ 3661838 of
[email protected]
Neutraliseer de schadelijke stoffen die bij het barbecuen ontstaan Niet alleen een juiste roostertechniek, maar hoe kan je de schadelijke stoffen in je lichaam neutraliseren of elimineren, zijn heel belangrijk voor mensen die graag barbecuen.
Advies 1: juiste roostertechniek Respecteer de juiste roostertechniek, deze is te vinden in allerlei handleidingen van fabrikanten. Borstel het barbecuerooster steeds goed schoon met een stalen borstel en vet het in met olie.
Advies 2: veel rauwe groenten Om te beginnen dien je veel rauwe groenten te eten met het barbecue-vlees. Een grote verscheidenheid aan groenten is aangewezen. Maak deze groenten aan met yoghurt, zelfgemaakte mayonaise, olijfolie, vlaszaadolie, allerlei fijn geraspte noten, tarwekiemen, ajuin, teentje knoflook, kwarkkaas. Al deze ingrediënten in de sla brengen heel belangrijke voedingsstoffen aan. Deze voedingsstoffen zijn de mineralen ijzer, koper, zink, selenium, magnesium, molybdeen, mangaan, de vitaminen B, C, E, glutathion en de essentiële vetzuren. Deze stoffen zijn van zeer groot belang bij het “mixed function oxidase” systeem of voor het eliminatiesysteem voor alle toxische stoffen in het lichaam. Indien deze stoffen onvoldoende aanwezig zijn of te weinig via de voeding worden aangebracht, kunnen de PACK’s oxideren en spontaan binden met eiwitten en nucleïnezuren (DNA en RNA) en carcinogeen of kankerverwekkend worden.
B E Z O E K
ontbijt Gezond en Ka r e lt a met W viezen
che ad ve Practis en proe recepten
ter OM
Volgens een Duitse studie van L. Griciute in het Bull. Cancer 65, 53 (1978) zou elke inwoner tijdens zijn leven (± 70 jaar) 24 tot 80 mg benzo(a)pyreen met zijn voedsel opnemen. Waar vindt men vooral deze PCAK’s? Deze PCAK’s vindt men vooral in koolhydraten bevattende levensmiddelen, die bij hoge temperaturen in afwezigheid van zuurstofgas worden verhit: broodkorsten, karamel, geestrijke dranken, korst van kazen, gerookte voedingsmiddelen, margarines contaminatie bij extracties van koffie en oliën. Op groenten en fruit, in drinkwater, tijdens het roken, oververhitting van frituurvetten, gebrande koffie vinden we telkens deze PCAK’s in bepaalde hoeveelheden terug.
Het gezondheidsdrankje van Agriton beschermt je tegen vrije radicalen. Agriton. Tel. 051/727773
O N Z E
W E B S I T E
:
9
W W W
.
Fa
Wal e, 2005 arn 0L OW La 101, B 927 right VI © Copy rkstraat walter.fache eve, Ke : Larenho 1838 • Email 366 Fax. 09/
HET LEVEN
De groenten asperges, broccoli, bloemkol, spruitjes en de cepaënen look ajuin, bieslook, daslook, prei bevatten glutathion, cysteïne, selenium, vit C en andere waardevolle stoffen, die als co-factoren nodig zijn voor de enzymen die het eliminatiesystemen optimaal doen werken tijdens het eten van barbecue. Hoe meer groenten je bij het barbecuen consumeert hoe meer antioxidanten beschikbaar zijn om de vrije radicalen bij het barbecuen te neutraliseren.
2 - N°19
D
WORDT OPGENOMEN TIJDENS
Benzopyreen is de meest kankerverwekkende en best gekende PCAK. Alleen in gerookte vleeswaren werd het gehalte aan PCAK’s door de contaminatiewet vastgelegd. Eveneens werd een reglementering inzake houtskool uitgevaardigd bestemd voor het roosteren van voedingsmiddelen om bij correct gebruik de schadelijke PCAK’s sterk te beperken. Indien je thuis vlees roostert op de barbecue is er geen controle.
J A A R G A N G
heid
Gezond
24 TOT 80 MG BENZOPYREEN
Benzopyreen de meest kankerverwekkende
LEEFNU
en re Wet oleculai Orthom s Instituut sboekje
V I O W
.
B E
ADVIESHOEKJE VAN WALTER FACHE Advies 3: extra voedingsaanvullingen
GOEDE MULTI VITAMINE-
Om de onvermijdelijke toxische meerlast ontstaan bij het barbecuen maximaal te verminderen moet je regelmatig preventief een juiste extra voedingsaanvulling bijnemen.
MINERAAL AANVULLING
• Essential life van Country-Life van de firma Similia • Vloeibare Multi Plus van Energetica Natura • Multiple Vitamin/Mineral “All In One Plus” van Ojibwa
Tips • Een multimineraal tablet • Minimum 1 à 3 gram gebufferde vitamine C • 400 mg Vit E complex ’s morgens • Mega vitamine B-complex (± 100 mg) • 150 mg glutathion met een 350 mg acethylcysteïne 1 à 3 maal/dag (goede merken zijn van Minami Nutrition, Similia en Energetica Natura)
Goede antioxidant formules zijn • Udo’s Choice Beyond Greens van Ojibwa • Basic Antiox van Minami Nutrition • Bio-Antioxidant van Pharma Nord • Super 10 Anti-oxidant Maximized van Country Life Similia • Bioprotect van Energetica Natura
Advies 4: rood wijntje toevoegen Vervolgens kunnen de polyfenolen in een goed rood wijntje de ontstane vrije radicalen tijdens de oxidaties van de vetten grotendeels neutraliseren. Bier, cola en andere suikerhoudende dranken zijn aldus niet gunstig bij het barbecuen.
Advies 5: essentiële vetzuren mogen niet ontbreken Overmatig barbecuevlees leidt onvermijdelijk tot te veel slechte vetten. Vandaar adviseren wij om meer vis op de barbecue te laten gaar worden, zij bevatten betere vetzuren. Doch laat je vis niet aanbranden of zwart branden, want dan heb je weinig voordeel van de goede essentiële omega-3 vetzuren in de vis. Onverzadigde vetzuren zijn zeer gevoelig voor hogere temperaturen en oxideren snel! Gebruik bovendien veel olijfolie van de beste kwaliteit om alle barbecueproducten in te smeren. Olijfolie schermt de oxidatie af van de andere vetzuren zodat er minder vrije radicalen zullen gevormd worden. Vet stoot vet af! Op die manier blijft het vlees en de vis nooit plakken aan het rooster.
Goede ontgiftigende formules • Total Body Clean van Fytostar, Boone Naturals & Cosmetics • Liver Support factors van Country Life Similia Opgelet voor vetten bij het barbecuen Vetten worden het meest mishandeld omdat ze overgevoelig zijn voor verhitting of andere bewerkingen. Deze kunnen aanleiding geven tot de vorming van giftige nevenstoffen zoals de hogervermelde PAK’s. De vetten in de voeding zouden met de hoogste zorg en voorzichtigheid moeten behandeld worden. Gebruik daarom slechts vetten in een natuurlijke staat en vers geperst: dit betekent vetten die onbewerkt, ongeraffineerd, koudgeperst en zonder toevoegingen optimaal verpakt zijn. De volgende firma’s hebben zulke vetzuren: LIMA, MINAMI, OJIBWA. Deze zijn te verkrijgen in BIOPLANET Kortrijk en Gent en de betere natuurvoedingswinkels
Tips • gebruik overvloedig olijfolie in je salade en smeer de vis en het vlees goed in met olijfolie. • voeg bij de saladedressing vlaszaadolie en nog eens extra vlaszaadolie in de salade toe. • neem extra 1 gram teunisbloemolie of GLA ‘s morgens • neem extra 3 gram visolie of EPA ‘s morgens
VERHOOG DE BARBECUE GASTRONOMIE
Pharma Nord
Minami Nutrition
Ojibwa
Advies 6: dipsausjes met kurkuma toevoegen In het geval de barbecue veel vlees bevat is het zeker aan te raden om bij de dipsausjes kurkuma toe te voegen. Kurkuma helpt bij de vertering van de eiwitten. Het sausje krijgt een mooie goudgele kleur, de smaak verandert weinig en de vertering wordt geoptimaliseerd. De kurkuma kan ook aan de marinade toegevoegd worden maar kan door de hitte iets bitter worden. Het op het vuur gooien van kruiden zoals takjes rozemarijn, tijm of laurier tegen het einde van de bereidingstijd, geeft het voedsel een heerlijk aroma.
10 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
Advies 7: waarom eerst marineren ? Vrijwel alles wat u boven houtskool bereidt, wordt lekkerder wanneer u het tevoren marineert. De marinade kan een droge mengeling zijn, hoofdzakelijk bedoeld om het voedsel te aromatiseren of een marinadepasta. De voeding wordt minimum gedurende een uur gemarineerd.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
ADVIESHOEKJE VAN WALTER FACHE Advies 8: gebruik overvloedig kruiden in de marinade • Voor een droge mengeling worden gedroogde kruiden zoals jeneverbessen, peperkorrels, tijm en laurier geplet en gemengd met grof zeezout. Bijzonder nuttig voor varkensvlees. • In een marinadepasta worden gedroogde of verse specerijen, kruiden, knoflook en/of geraspte citrusschil geplet en gehakt en dan met genoeg olie gebonden. Marinadepasta’s geven niet alleen smaak maar houden het voedsel vochtig. In de Oosterse kookkunst worden marinadepasta’s vaak met sojasaus gebonden. In dit geval kan je gember en look gebruiken bij de sojasaus. • Een zure marinade is gebaseerd op witte wijn, citroen- of limoensap of yoghurt samen met aromatische kruiden en wat olie. Geschikt voor kip, vis en schaaldieren.
Advies 9: lekker marineren • Klassieke oliemarinade voor aardappelschijfjes, groenten en vleesgerechten Olijfolie, cayenne, look, provençaalse kruiden, peper en zeezout. Iets gedurfder met het toevoegen van een mespuntje gemalen komijn. • Marinade kip of voor vis 1 el witte wijn 1/2 citroen Geraspte citrusschil Provençaalse kruiden 1 el olijfolie Cayenne peper en zeezout Voor fijne vissoorten kunnen de provençaalse kruiden vervangen worden door fijngehakte verse dille.
HOUD VOLGENDE DATUM VRIJ VOOR HET VIERDE DEEL VAN BISTRO 8 Op maandagavond 26 sept van 19u tot 22 u of donderdag- namiddag 29 sept 2005 van 14u tot 17u.
PUBLI MEDIA VIOW GEEFT EEN REEKS PRAKTISCHE “GEZONDHEIDSBOEKJES FACHÉ” UIT.
Volgende gezondheidsboekjes kunnen reeds besteld worden bij het VIOW
Nog een hoogstandje in de barbecue cuisine
J A A R G A N G
De uitgave is voorzien eind september. Er kan nu reeds ingeschreven worden.
Vooraf inschrijven is noodzakelijk!
Probeer eens een vegetarische barbecue te houden. • Groentenbrochetjes Courgettes, champignons, uien, aubergines en paprika’s in stukken van gelijke grootte snijden. Een klassieke marinade klaarmaken en over de groenten verdelen. Na een uurtje kunnen de stukjes op een houten pen gestoken en gegrild worden. Knolgewassen als aardappelen, raapjes, venkel of bleekselderie zijn ook geschikt, maar moeten eerst worden voorgekookt, omdat anders de buitenkant verbrandt voor de binnenkant zacht is. • Aardappelbrochetjes Ongeschilde, gewassen nieuwe aardappelen kunnen op dezelfde manier bereid worden als groentebrochettes, de aardappelen iets voorkoken (15 min) bespoedigt het proces. • Aubergineschijfjes De aubergine in de lengte snijden in plakken van 8 mm dik. Bestrooien met zeezout en een vijftal minuutjes laten trekken. Afspoelen, afdrogen, inwrijven met een aromatische olie en op een rooster laten garen.
LEEFNU
EN SAUSJES KUNT U VINDEN IN ONS BOEK “KRUIDENGEHEIMEN”.
Bistro 8 Deel 4 “Kruidige geheimen, praktische recepten en proeven.” Door Walter en Karine
Advies 10: vegetarisch barbecuen
INGREDIËNTEN 3 eetl yoghurt 2 eetl zelfgemaakte mayonaise snuifje cayennepeper 1 el gr verse munt, peterselie en rozemarijn 2 à 3 lamskoteletjes per persoon olijfolie
MEER RECEPTEN OVER MARINADES
1. De voedingsdriehoek Faché toepassen in de keuken. 2. Gezond ontbijten met Walter en Karine 3. Kruidige geheimen, practische recepten. 4. Afslanken met ortomoleculaire dranken Bestellen kan via: Fax: 09/3661838 Tel: 09/3690642 Email:
[email protected] Website: www.viow.be Om een vlotte vertering te verkrijgen van al dat barbecuen kan je van een glaasje EM-X drankje van Agriton genieten.
Lamskoteletjes met yoghurtsaus Bereidingswijze Lamskoteletjes marineren in olijfolie met rosemarijn en laten trekken. Ondertussen het sausje prepareren, mayonaise maken, de yoghurt mixen met de munt en de peterselie en alles te samen mengen. De lamskoteletjes laten grillen tot ze rosé zijn, ongeveer 7 min aan elke kant. Serveren met een brochette van champignons en een brochette van kleine tomaatjes. En natuurlijk vergeten we de salade niet!
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
11
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
MEDISCH ASTMA
RESVERATROL, DE NIEUWE HOOP VOOR ASTMALIJDERS DIRK BOGAERT – WETENSCHAPSJOURNALIST
I
n België lijden 800.000 mensen (cijfers van december 2004) aan astma. Europa telt ongeveer 30 miljoen astmalijders. In West-Europa sterft ieder uur iemand aan astma. Ongeveer 1,5 miljoen Europeanen krijgen minstens een keer per week een levensbedreigende astmatische aanval. Tot zover de cijfers. Volgens de Amerikaanse professor David Pimentel, die verbonden is aan de Cornell University, beleven we nu pas het begin van een echte astma-epidemie. “We zijn zelf de hoofdoorzaak. De wereld is slechts in staat om 2 miljard mensen voldoende gezonde lucht, eten, water en levenskwaliteit te bieden. Enkel een strenge geboortebeperking, die een eeuw moet duren, en het elimineren van een aantal nu bestaande industrieën kan de mens terug in staat stellen om astma- en ziektevrij te leven (1). Op dit ogenblik is de ‘blauwe planeet’ met 6 miljard bewoners overvol. Je zou – met een beetje verbeeldingskracht - de wereldbevolking nu kunnen vergelijken met een groeiende tumor. De aarde lijdt aan ‘kanker’ en kan pas genezen verklaard worden indien het aantal aardbewoners (kankercellen) teruggebracht wordt tot 2 miljard (normale gezonde celstructuur voor de aarde). Astma is slechts één van de vele ziektebeelden die door ‘bevolkingsen industriële vervuiling ontstaat.”
REFERENTIES 1. Pimentel D, Morse J. Malnutrition, disease, and the developing world. Science. 2003 Apr 11;300(5617):251Science. 2003 Jan 31;299(5607):641. 2. Godfrey R, Julien M. Urbanisation and health. Clin Med. 2005 Mar-Apr; 5(2):137-41. 3. Trasande L, Thurston GD. The role of air pollution in asthma and other pediatric morbidities. J Allergy Clin Immunol. 2005 Apr; 115(4):689-99. 4. Proietti L, Mastruzzo C, Palermo F, Vancheri C, Lisitano N, Crimi N. Prevalence of respiratory symptoms, reduction in lung function and allergic sensitization in a group of traffic police officers exposed to urban pollution. Med Lav. 2005 JanFeb; 96(1):24-32.
Astmatische aandoeningen zitten dus in de trieste medische lift. Dit jaar verschenen al tientallen studies die de visie van David Pimentel, enkel en alleen al op het gebied van astma, bevestigen. Uit de vele onderzoeken blijkt dat luchtvervuiling veroorzaakt door de ademhaling van de mens, de industrie en het wegverkeer, chemische stoffen, parfums, schoonmaakproducten, pijnstillers, antibiotica en sommige bloeddrukverlagende middelen er mee voor zorgen dat het aantal astmalijders overal sterk toeneemt (2,3,4,5).
5. Galassi C, Biggeri A, Ciccone G, Forastiere F; SIDRIA Phase 1 Collaborative Group. Environment and respiratory diseases in childhood: the Italian experience. J Occup Environ Health. 2005 Jan-Mar; 11(1):1036.
Aangezien het ondenkbaar is dat de industrie op korte termijn overschakelt op mens- en milieuvriendelijke productieprocessen, dat de auto-industrie ook de komende jaren nog méér zeer fijne toxische roetdeeltjes in de atmosfeer zal brengen, en dat de wereldbevolking eerder zal stijgen in plaats van te dalen, hebben mannen en vrouwen geen andere mogelijkheid dan zich tegen astma te beschermen met de antioxidanten die via de orthomoleculaire geneeskunde ter beschikking worden gesteld. Indien deze weg niet wordt bewandeld, is het risico reëel dat een steeds groter wordend gedeelte van de actieve beroepsbevolking op non-actief wordt geplaatst door een gebrek aan gezonde lucht. Astma bestrijden is veel méér geworden dan enkel allergische reacties neutraliseren. Het is uitgegroeid tot een wereldprobleem!
6 Noverr, M., Gary Huffnagle A healthy gut may resist allergies and asthma Infection and Immunity. January 2005.
12 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
Astma-aanvallen ook door geneesmiddelen Medicijnen, zoals aspirine, ibuprofen (Mortin en Advil), naproxen (Aleve en Naprosyn) veroorzaken bij meer dan 20% van de astmalijders hevige tot zelfs fatale aanvallen (6, 7). Wetenschappers konden tijdens laboratoriumonderzoeken aantonen dat een aantal bestanddelen van pijnstillers – waaronder paracetamol – in staat waren om een belangrijke antioxidant (glutathion) in de longen te vernietigen waardoor er een astma-aanval kan ontstaan.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
MEDISCH ASTMA Dokter Gary Huffnagle, die als microbioloog verbonden is aan de University of Michigan Medical school, schrijft in een studie (8) dat mensen met een verhoogd astmarisico er alle belang bij hebben om hun immuunsysteem optimaal te beschermen zodat de kans op het ontstaan van luchtweginfecties of griep tot het absolute minimum wordt herleidt. Vitamine C, zink en resveratrol spelen een bepalende rol in het voorkomen van infectiehaarden in de luchtwegen.
Resveratrol, de nieuwe, beschermende hoop voor astmalijders en risicogroepen Van vitamine C en zink was al langer bekend dat het waardevolle stoffen zijn die mensen preventief kunnen beschermen tegen luchtweginfecties. Resveratrol doet echter nog veel meer. Het zou de rol van steroïdenmedicijnen bij astmapatiënten gedeeltelijk of volledig kunnen overnemen. Wetenschappers van het Imperial College Londen bevestigen in een nieuwe studie, die uitgevoerd werd in opdracht van de ‘British Lung Foundation’ en de Britse ‘National Asthma Campaign’, dat resveratrol - een stof die o.a. teruggevonden wordt in druivenschillen – over belangrijke ontstekingswerende eigenschappen beschikt. Resveratrol kan - indien de biobeschikbaarheid voldoende is - hulp bieden aan COPD-lijders en astmapatiënten. De Britse wetenschappers twijfelen echter of de biobeschikbaarheid van de meeste van de bestaande supplementen voldoende is om enig positief effect te hebben. De enige zekere bron van resveratrol komt niet van druivenschillen, maar wel van de Polygonum cuspidatum wortel (zie foto). Onderzoekers, verbonden aan de universiteit van Toronto, toonden wetenschappelijk aan dat deze vorm van resveratrol in voldoende mate biobeschikbaar is om COPD- en astmalijders te helpen. Uit de Canadese studie blijkt verder dat deze vorm van Resveratrol het best met wat druivensap in het lichaam wordt opgenomen. Dokter Louise Donnelly, een van de auteurs van de nieuwe studie die verscheen in de ‘American Journal of Physiology-Lung Cellular and Molecular Physiology’ verklaarde: “Onze studieresultaten zijn veelbelovend voor COPD-, astmalijders. Resveratrol lijkt beter te werken dan de klassieke behandeling met steroïden. Het onmiskenbare pluspunt van resveratrol is het feit dat er totaal geen nevenwerkingen optreden, zelfs niet wanneer deze natuurlijke stof gedurende een lange periode wordt gebruikt. Een therapie met steroïden zorgt wel regelmatig voor nevenwerkingen”.
J A A R G A N G
2 - N°19
8. Noverr MC, Noggle RM, Toews GB, Huffnagle GB. Role of antibiotics and fungal microbiota in driving pulmonary allergic responses. Infect Immun. 2004 Sep; 72(9):4996-5003.
Resverasim van Similia bevat 25 mg transresveratrol of polygonum cuspidatum extract.
De wortels van de polygonum cuspidatumplant bevatten de hoogste concentraties resveratrol
Regelmatig bewegen of rustig sporten is een degelijk middel om astma te voorkomen of de levenskwaliteit van astmalijders te verbeteren
13
De Britse wetenschappers bestudeerden de werking van resveratrol in verschillende soorten cellen die terug te vinden zijn in de menselijke luchtwegen.
LEEFNU
7. Cohet C, Cheng S, MacDonald C, Baker M, Foliaki S, Huntington N, Douwes J, Pearce N. Infections, medication use, and the prevalence of symptoms of asthma, rhinitis, and eczema in childhood. J Epidemiol Community Health. 2004 Oct; 58(10):852-7.
B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
MEDISCH ASTMA Resveratrol slaagde er tijdens alle proeven in om ontstekingen te neutraliseren in omstandigheden waarin de steroïden die taak niet meer aankonden. Het sterk gedoseerde 200:1 gestandaardiseerde Polygonum cuspidatum resveratrol blijkt een sterke antioxidant te zijn en ook een cardiovasculaire protector. Dit soort resveratrol heeft een antioxidatieve kracht die méér dan 1000 keer hoger ligt dan de resveratrol die teruggevonden wordt in druivenschillen.
ANDERE ORTHOMOLECULAIRE STOFFEN DIE EEN ASTMAAANVAL HELPEN VOORKOMEN ZIJN:
Vitamine A (5000 I.E. per dag): Vitamine A is essentieel om de ogen en de longen te beschermen tegen luchtvervuiling.
Hoe herken je astma? De belangrijkste kenmerken van astma zijn:
Vitamine C (1200 milligram per dag): Vitamine C is o.a. belangrijk om de giftige cadmiumdeeltjes in de buitenlucht te neutraliseren.
• klachten van piepen, kortademigheid, drukkend gevoel op de borst en hoesten, in het bijzonder ‘s nachts en in de vroege ochtend • klachten kunnen sterk wisselen in ernst, er kunnen zelfs perioden zijn waarin er nauwelijks of geen klachten zijn • de luchtwegen zijn hierbij ook in wisselende mate vernauwd • de luchtwegvernauwing kan vaak verminderen, spontaan of na therapie • het onderliggende lijden is een chronische ontstekingsziekte van de luchtwegen, waarbij veel typen cellen en ontstekingsfactoren een rol spelen • de chronische ontsteking veroorzaakt overgevoeligheid van de luchtwegen.
Vitamine E (600 I.E per dag): De vitaminen C en E werken samen om de cellen in de longen gezond te houden. Dat doen ze door beschermende eiwitten aan te maken die voorkomen dat er enzymen ontstaan die voor ontstekingen kunnen zorgen. (Mensen die bloedverdunners gebruiken raadplegen eerst hun arts)
Klachten ontstaan meestal op de kinderleeftijd, maar kunnen in principe op elke leeftijd beginnen. Vaak is er sprake van een overgevoeligheid van de luchtwegen. Dat zijn klachten van benauwdheid en hoesten bij prikkeling van de luchtwegen, zoals bij inhalatie van rook, koude lucht, mist of parfum. Vooral bij kinderen kunnen klachten ook ontstaan bij lachen of huilen, of bij spanning.
Selenium (200 microgram per dag): Selenium voorkomt de opeenhoping van zware metalen in het lichaam. Selenium bindt zich aan toxische moleculen (o.a. lood, zilver, cadmium, thallium, koper), maakt ze minder schadelijk en zorgt ervoor dat ze uit het lichaam verwijderd worden.
Een andere uiting van overgevoeligheid is benauwdheid bij of na inspanning (inspanningsastma). Waarschijnlijk wordt dat vooral veroorzaakt door afkoeling en uitdroging van de luchtwegen vanwege de hyperventilatie die daarbij optreedt. Ook luchtweginfecties kunnen de klachten uitlokken of verergeren. Dergelijke aspecifieke prikkels kunnen, als ze sterk genoeg zijn, bij iedereen leiden tot vernauwing van de luchtwegen. Maar bij mensen met astma is de reactie veel sterker en treedt al op bij een nog relatief geringe sterkte doordat zij een chronische ontsteking in de luchtwegen hebben. Dat is anders bij een allergische reactie in de luchtwegen. Allergie is een afwijkende reactie die wordt veroorzaakt door antistoffen (immuunglobuline of IgE) tegen een onschadelijke stof, zoals huisstof of gras (het allergeen). Iemand die niet allergisch is, heeft die antistoffen niet. Hij kan intensief contact hebben met het allergeen, zonder dat er enige reactie optreedt. Iemand met allergisch astma kan bijvoorbeeld hevig benauwd worden door het inhaleren van stof. Andere veelvoorkomende allergenen zijn gras (pollen), dieren zoals honden, katten en knaagdieren, schimmel, voedingsstoffen (vooral bij kleine kinderen), medicijnen of beroepsgebonden stoffen (zoals meel bij bakkers).
Essentiële vetzuren (EPA en DHA - 2000 milligram per dag): Gezuiverde visolie beschermt hart en longen tegen de gevolgen van smog en luchtvervuiling. Calcium (1000 - 1200 milligram per dag): Smog verzuurt het menselijke lichaam. Ons organisme heeft daarom méér calcium nodig om een meer neutrale pH-waarde te bereiken.
14 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
Andere organen lijden ook door astma De bronchiën zijn vaak niet de enige aangedane organen bij mensen met astma. Veel patiënten hebben ook last van een chronisch verstopte neus of van een loopneus. De hogere luchtwegen zijn sterk verwant aan de lagere luchtwegen, en ook hier kunnen aspecifieke en allergische (over)gevoelig heidsreacties optreden. Een duidelijk voorbeeld daarvan is hooikoorts bij graspollenallergie. Door langdurige zwelling van de slijmvliezen van de neus en keel kunnen ook de bijholten (sinussen) worden aangedaan. De bijholten zijn ook bekleed met hetzelfde, overgevoelige slijmvlies. Een zwelling van het slijmvlies veroorzaakt verstopping en onvoldoende drainage, waardoor vocht en slijm niet meer kan worden afgevoerd. Zo kan een (chronische) sinusitis ontstaan. Astmatische klachten kunnen verergeren door een ontsteking in de hogere luchtwegen. Daarom wordt ernaar gestreefd om de ontsteking in zowel de lagere als de hogere luchtwegen doeltreffend te behandelen. Ten slotte hebben mensen met allergie vaak eczeem. Door allergie of overgevoeligheid kan er jeuk, roodheid en verdikking van de huid optreden, vooral aan de handen, elleboog- of knieholtes.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
VOEDING OESTERZWAMMEN
GEZOND MET OESTERZWAMMEN
oesterzwammen
EEN UITSTEKENDE VLEESVERVANGER
PROF. EM. DR. IR. J.POPPE
MOOIE LATIJNSE
NAMEN
De Latijnse naam van dit houtzwam-geslacht is Pleurotus hetgeen eigenlijk zijdelings (pleur) oor(otus) betekent of dus een zwam die zijdelings als een oor op een boomstam groeit . Zij heeft een korte steel en aflopende lamellen bij rijpheid. Van dit geslacht zijn er ruim vijftig soorten en nog eens twintig kweekrassen die verschillen van kleur, geur, grootte, dikte, taaiheid, vorm, voorkeurboomsoort, temperatuurgevoeligheid, seizoenoptimum, groei op dode of levende bomen enz… De meest gekweekte soort in de gematigde streken is Pleurotus ostreatus of grijsblauwe oesterzwam. In de tropen kweekt men meest Pleurotus florida of blonde oesterzwam en Pleurotus sajor-caju of bleekbruine oesterzwam. Met deze drie soorten en ook met talloze wilde rassen zijn er kruisingen die tot nieuwe kweekrassen hebben geleid, teveel om op ten noemen. In ’t Frans spreekt men van “Les Pleurotes”, Duits “Austernseitlung”, Engels “Oyster mushroom”. Tenslotte vermelden wij nog de gele oesterzwam Pleurotus citrinopileatus, en de rose oesterzwam Pleurotus salmonicolor, beiden voor de verfijning van lekkere Oosterse gerechten.
OESTERZWAM IN BELGIË PAS PROF DR IR JOZEF POPPE
GETEELD IN
1970
DOOR
Reeds tijdens de Sung-Dynastie (420 – 479 voor Chr.) werd de oesterzwam geprezen om zijn hemelse lekkere eigenschappen en kon tot 1915 enkel in de natuur worden geplukt. In 1916 zien we de eerste primitieve teelt door dikke houtstammen in te wrijven met rijpe oesterzwammen ; voor ’t eerst in Duitse bossen. Sinds 1945 zien we de teelt op houtzaagsel, stro, maïskolven en op alle mogelijk gedroogd veldafval. De alom gegeerde oesterzwam wordt in ons land geteeld sinds 1970 uitgaande van rassen gedomesticeerd door J.Poppe in de Gentse Universiteit en later met rassen uit Hongarije , Duitsland en uit het Verre Oosten .
VOEDINGSWAARDE De voedingswaarde en watergehalte zijn zeer afhankelijk van teeltsubstraat en kweekwijze. In 100 gram verse oesterzwammen vindt men gemiddeld: water 90,0 g; eiwitten 3,30 g; vet 0,15 g; koolhydraten 5,50 g ; mineralen 0,90 g. Mineralen per element: kalium 254 milligram (mg); fosfor 67 mg, magnesium 13 mg, calcium 12 mg, natrium 6 mg, zink 1 mg; tevens nog andere micro-elementen zoals boor, aluminium, mangaan, koper, nikkel, chroom, vanadium en selenium. Vitaminen : eveneens per 100 gram verse champignons : nicotinamide of vit B3 10.000 microgram (µg), vit C 600 µg, vit B2 285 µg, vit B1 191 µg, vit B6 88 µg. Men detecteerde tevens vit P, B5 (niacine) en B7 (biotine).
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
De meest gekweekte oesterzwam in de gematigde streken is Pleurotus ostreatus of grijsblauwe oesterzwam. Prof Jozef Poppe gaf België de primeur voor de eerste kweek van de oesterzwam
ZIJN OESTERZWAMMEN VOEDINGSRIJK? In 100 gram verse oesterzwammen vindt men gemiddeld: water 90,0 g eiwitten 3,30 g vet 0,15 g koolhydraten 5,50 g mineralen 0,90 g kalium 254 mg fosfor 67 mg magnesium 13 mg calcium 12 mg natrium 6 mg zink 1 mg sporenelementen vitaminen vit B3 10.000 mg vit C 600 µg vit B2 285 µg vit B1 191 µg vit B6 88 µg Men detecteerde tevens vit P, B5 (niacine) en B7 (biotine). essentiële aminozuren vormen samen 1,77 g/100gzwammen
15
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
VOEDING OESTERZWAMMEN EEN
RIJKE BRON VAN AMINOZUREN OF EIWITTEN
De essentiële aminozuren vormen samen 1,77 g per 100 g verse oesterzwammen doch tryptofaan werd slechts minimaal teruggevonden. Om ongeveer evenveel eiwitten te bekomen met verse oesterzwammen in vergelijking met halfvet varkensvlees moet men er drie maal zoveel gram van benutten omdat zwammen bijna tweemaal zoveel water bevatten dan vlees. Berekend op de droge stof komt 300 gram zwammen ongeveer overeen met 200 gram vlees. Wat de vitaminen betreft moet men slechts 50 gram verse oesterzwammen gebruiken tegenover 100 gram vlees, terwijl er qua mineralen weinig verschil te vinden is. Als wij de droge stof beschouwen dan vinden wij in oesterzwammen veel meer mineralen dan in vlees hetgeen trouwens ook geldt voor de microelementen.
Vol actieve geneeskrachtige componenten
DE WETENSCHAP BLIJFT NIET STILSTAAN!
• Antihypertensiva: nog niet precies gekende moleculen in oesterzwam vertoonden een lichte bloeddrukverlaging.
In paddestoelen worden meer en meer actieve geneeskrachtige componenten ontdekt. Deze kunnen ingezet worden ter preventie van ziekten. Oesterzwammen kunnen allerlei ziekten afremmen.
• Antioxidantia: via dierproeven wetenschappelijk bewezen DNA–beschermende werking, o.a door aromatische aminozuren; ook door selenium, zink, mangaan en diverse vitaminen. • Chitosan: bindt in de darm de door de gal afgegeven cholesterol die dan niet meer heropgenomen wordt en het lichaam verlaat, een werking die te vergelijken is met die van de fytosterolen en cholesterolverlagende additieven in smeervetten. • Glycopeptiden: zijn lectinen die een schimmelwerende antibacteriële werking vertonen. Zie ook Pleurotus-lectinen. • Lovastatine: vooral in oesterzwamlamellen vond men deze vertegenwoordiger van de medische statines-groep. Statines remmen de ongewenste cholesterolvorming (LDL) via de lever en ook de aandikking van aderslib, de heropname van gal-afgegeven cholesterol in de darm en zelfs de vermenigvuldiging van ongewenste bacteriën. Aldus de meldingen in ”The International Journal of Medicinal Mushrooms”.
MOEILIJKE WOORDEN Statines Deze stoffen gebruikt men ook als medicijn die de ongewenste slechte cholesterolvorming remt en alzo de dichtslibbing van de aders belet.
• Mevinoline: een remmer van cholesterolsynthese vooral actief in de lever. • Pleuranen: polysacchariden van het glucanentype die de immuuncellen activeren en tevens antiviraal en anti-inflammatoir werken. Een goed beschreven pleuraan is pleuromutiline.
Polysacchariden meervoudige suikers, opgebouwd glucose moleculen
• Pleurotine: een zacht antibioticum in diverse Pleurotus-soorten. • Pleurotus-lectinen: kunnen eetlust remmen en aldus afslankend werken.
Xenobiotica is een verzamelnaam voor alle vreemde toxische stoffen voor het lichaam
Niet meer ziek met oesterzwammen? 1. Anti-cholesterol en pro-bloedcirculatie: het zijn vooral de statines, de chitosan en de mevinoline die de ongewenste slechte cholesterol (laagdensiteit-lipoproteïne cholesterol of LDL) weten af te remmen ten voordele van de goede cholesterol (hoogdensiteit-lipoproteïne cholesterol of HDL). In oesterzwammen zijn tevens meer onverzadigde vetzuren aanwezig dan verzadigde hetgeen dus een gunstige verhouding betekent
Lumbago ook spit genoemd, meestal aan één kant optredende spierpijn in de lendestreek
2. Antitumor: hoewel de Japanse medici vooral hun shiitake prijzen voor de meeste kankerproblemen, bewezen dezelfde Japanse vorsers een kankerremmende werking met oesterzwammen. Zo bleek de kanker “sarcoma nr 180” door oesterzwam ruim 79% geremd, en de borsttumor bijna 90% ingedijkt. De werking zou hoofdzakelijk te danken zijn aan een zure fractie van bepaalde polysacchariden nl vooral glucanen. Dit wordt in detail beschreven door Dr Hobbs in het volumineus Amerikaans boek over “Medicinal Mushrooms” in 1996 en in het International Journal on Medicinal Mushrooms van 1999 tot 2005.
REFERENTIES 1. Dr Hobbs, 1996 in het Medicinal Mushrooms en in het International Journal on Medicinal Mushrooms van 1999 tot 2005. 2. Alle literatuur-referenties zijn bij de auteur verkrijgbaar.
16 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
3. Antioxidant werking: deze behelst de preventie van kanker door de bescherming van DNA tegenover vrije radikalen en diverse xenobiotica zodat geen kankerpunten kunnen ontstaan. 4. Spier-en peesversoepeling: de combinatie van vitaminen, mineralen, antioxidanten en anticholesterolwerking zou de spieren versoepelen mits regelmatige consumptie van oesterzwammen. Een lokale toepassing van gemalen gedroogde oesterzwammen wordt in China gebruikt tegen lumbago en stramme spieren onder de naam “Tendon-easy Powder”. Wellicht kan met verse oesterzwam onder een kompres hetzelfde effect bekomen worden.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
LIFESTYLE VAKANTIE
VAKANTIE ZONDER HINDERNISSEN
VEILIG ZONNEN
DR. APR. GEERT VERGOTE
D
e zomer staat voor de deur. Tijdens de lente werden de plannen gesmeed, de bestemming gekozen. De koffers zijn reeds gepakt. Maar hoe is het gesteld met de voorbereiding? Een vakantie, kort of lang, verloopt pas rimpelloos als je goede voorbereidingen hebt gemaakt. Het voorkomen van of het voorbereid zijn op een ziekte hoort daarbij. Ziek worden op vakantie is erg vervelend en kan alle goede plannen bederven. Hoe je de vakantie ook doorbrengt, actief of alleen maar luieren op een strand, het is leuk als je zorgeloos kunt genieten. Een goede voorbereiding is zeker nodig wanneer je (sub)tropische oorden opzoekt of een avontuurlijke reis plant want soms zijn de hygiënische omstandigheden niet altijd zoals je gehoopt had. Eenvoudige tips illustreren op welke manier de ongemakken kunnen worden voorkomen of, indien het kwaad is geschied, hoe de problemen tot een minimum kunnen worden beperkt.
Wie het schoentje past moet op de blaren lopen
J A A R G A N G
ADVIEZEN Tip 1: Ten minste 15 à 30 minuten vóór het zonnen alle lichaamsdelen insmeren die worden blootgesteld aan de zon. Besteed vooral aandacht aan de kwetsbare zones (oren, neus, lippen, rugkant van voeten en handen, halsuitsnijding (ook bij de heren!), schedel van kaalhoofdigen, okselholten en geslachtsdelen bij kinderen of als je aan naturisme doet. Tip 2: Geleidelijk aan de zon wennen. Zeker bij kinderen, de uren tussen 12 en 16 uur vermijden. Tip 3: Smeer je huid om de twee uur in zolang je in de zon blijft, zelfs op het einde van de dag. Tip 4: In de bergen moeten blootgestelde zones om het uur ingesmeerd worden (winter en zomer).
Blaren als gevolg van een stevige wandeling LEEFNU
Door het gebruik van zonneproducten kunnen we onze huid beschermen tegen de schadelijke effecten van zonlicht. Daarnaast bieden een pet of een hoed bescherming voor het hoofd, het gezicht en de oren. Volledige afscherming van het zonlicht is gewenst voor huidtypes die geen zon verdragen, kleine kinderen of personen die overgevoelig (fotosensibilisatie) reageren op zonlicht. Alleen wanneer we onze huid regelmatig insmeren en een voldoende hoeveelheid aanbrengen kunnen we de schadelijke invloeden van het zonlicht voorkomen:
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
17
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LIFESTYLE VAKANTIE Wie graag wandelt, is ermee vertrouwt: blaren. Deze met vocht gevulde blaasjes zijn zeer vervelend, pijnlijk en je hinkt erdoor hopeloos achterop… Blaren zijn niet alleen een probleem voor beginnende wandelaars. Ook professioneel getrainde stappers kunnen er last van krijgen. Blaren ontstaan door herhaalde beschadiging van de huid. In een eerste stadium wordt de huid rood en voelt ze warm aan. Bij verdere beschadiging komt de bovenhuid los en ontstaat een blaar.
HOE VOORKOM JE TURISTA OF REIZIGERSDIARREE? Ongeveer de helft van de reizigers naar een tropisch of subtropisch oord krijgt te maken met diarree. Gewoonlijk gaat het om een goedaardige vorm van reizigersdiarree of turista. Dit sociaal ongemak geneest bijna altijd spontaan na enkele dagen, maar is daarom niet minder vervelend. Met enkele eenvoudige maatregelen kunnen heel wat gevallen van reizigersdiarree voorkomen worden. Door te letten op wat men eet en drinkt kan men de kans op diarree zeker verminderen.
Blaren voorkomen kan soms op een eenvoudige wijze door vb. nooit een stevige wandeling te ondernemen met relatief nieuwe schoenen.
ANDERE HANDIGE WEETJES ZIJN: Tip 1 Wandel regelmatig met dezelfde schoenen. Zo kunnen je voeten aan je schoenen wennen. Lange afstanden hoeven niet, integendeel, spartaanse wandeltochten kunnen blaarvorming bevorderen. Tip 2 Zorg voor goed passende schoenen en kies het model afhankelijk van de aard van de wandeltocht. Op verharde paden voelen sportschoenen vaak prettiger aan dan bergschoenen.
VERMIJDEN
Tip 3 Besteed aandacht aan je sokken. Koop bij voorkeur dikke, naadloze sokken met een dunne nylon binnensok. Binnensokken houden je voeten droog. Nylon binnensokken veroorzaken minder wrijving en verminderen de kans op blaarvorming. Je kan ook talkpoeder in je schoenen strooien!
• Rauwe groenten, schaaldieren. • Fruit dat niet ter plaatse kan geschild worden. • Niet gepasteuriseerde of ongekookte melkprodukten. • Voedsel bereid op basis van melkprodukten zoals pudding en roomijs. • Rauwe of onvoldoende gekookte vis en zeevruchten.
Tip 4 Trek je schoenen en sokken even uit tijdens de middagpauze. Hierdoor kan overtollig vocht verdampen. Eventueel kun je een ander paar sokken aantrekken. Tip 5 Na de wandeling doe je direct schoenen en sokken uit.
JETLAG
WANTROUWEN
EN ECONOMY CLASS SYNDROOM
Onze mobiliteit neemt toe. Een reis naar een ander continent is een neembare hindernis geworden. Maar intercontinentale reizen verstoren ons bioritme. Het overschrijden van verschillende uurzones hindert een vlugge adaptatie aan het nieuwe ritme. Eenmaal op de plaats van bestemming kunnen de volgende klachten opduiken: vermoeidheid, slaperigheid, problemen bij het inslapen en het ontwaken, vermindering van de eetlust. Om deze ongemakken snel (ongeveer 1 dag) te laten verdwijnen, wordt er aangeraden om zich zo vlug mogelijk aan te passen aan het plaatselijk ritme wat betreft etenstijd, nachtrust en de meeste tijdstippen voor inname van geneesmiddelen.
• Koude buffetten vooral wanneer het voedsel rechtstreeks gekoeld wordt met ijs. • Voedsel afkomstig van een straatstalletje heeft gemiddeld meer risico dan een restaurant. • Restaurants waar veel vliegen (overbrenger van besmetting) aanwezig zijn.
Tijdens lange vliegtuigreizen is bewegen niet altijd evident. Dit bemoeilijkt de bloedcirculatie en kan in uitzonderlijke gevallen leiden tot de vorming van een trombose. Dit risico zou vooral optreden bij lange vluchten in Economy Class en wordt daarom ook wel eens ‘Economy Class Syndrome’ genoemd. Vooral zwangere vrouwen en mensen die lijden aan spataders of die reeds bloedklonters hebben gehad, moeten hiervoor beducht zijn.
Advies VIOW Een gemakkelijk en uitstekend multi aanvulling tijdens de vliegreis is: PluShinzO-3 van Minami Nutrition
ENKELE EENVOUDIGE VOORZORGSMAATREGELEN VAN HET VIOW Tip 1 draag losse kledij en gemakkelijke, ruime schoenen (eventueel pantoffels). Tip 2 strek regelmatig de benen (minstens om het half uur). Tip 3 doe om het uur een ‘kleine’ wandeling in de gang.
18 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
Tip 4 wie reeds eerder problemen heeft gehad met trombose of spataders, kan best speciale elastische kousen dragen tijdens de vliegreis. Tip 5 Spataderpatiënten en hartlijders zouden best preventief regelmatig enkele voedingsaanvullingen innemen: ω-3 vetzuren, bioflaonoïdencomplex, coënzym Q10, vit E complex en vooral PluShinzO-3
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
BEDRIJF IN DE KIJKER UW NATUURGETROUWE PARTNER IN KWALITEITSVOLLE KRUIDENPREPARATEN, VOEDINGSSUPPLEMENTEN, AROMATHERAPIE, BACHBLOESEMS, ECOLOGISCHE SCHOONMAAKPRODUCTEN EN NATUURVOEDING EEN
NEUS VOOR KWALITEIT
Het aanbod aan natuurlijke hulpmiddeltjes en ‘natuurvoeding’ wordt met de dag groter. “Wat moet ik kiezen”, denkt u? Een hulpkreet die gehoor vindt bij Mannavita. Want Mannavita gidst u doorheen een betrouwbare selectie natuurproducten. Wereldwijd speurt Mannavita de natuurproducten op die écht werken. Zo verdeelt Mannavita exclusief voor België : Bional (voedingssupplementen met gestandaardiseerde plantenextracten), La Drome Provençale (biologische kruidenpreparaten, etherische oliën en Bachbloesems), Kyolic‚ (gefermenteerde knoflook), Qi (biologische groene thee), Spirulina Marcus Rohrer‚, Novo MSM‚, Diebacinn‚ (kaneelextract), Treedo‚ (met glucosamine & chondroïtine), Ecomil (plantaardige dranken op basis van noten & granen), Moulins Des Moines (speltproducten), Primeal (biologische basisvoeding). Als ‘top of the bil’ biedt Mannavita ook een aantal huismerken aan zoals Mannavital en AnimaVital die stuk voor stuk gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek.
INFORMATIEF
EN ADVISEREND
Voortdurende bijscholing is het handelsmerk van Mannavita. Nieuwe kennis wordt spontaan met u gedeeld, een wetenschappelijk adviseur antwoord vrijblijvend op al uw gezondheidsvragen. Deze wetenschappelijke kennis wordt U ook aangeboden in overzichtelijke en Nederlandstalige naslagwerken van de hand van Dr. Geert Verhelst, de wetenschappelijke verantwoordelijke van Mannavita. Voor meer info neemt u gerust contact op met Mannavita.
Mannavita bvba Zuidstraat 10 - 8560 Wevelgem Tel. 056 43 98 51 - Fax 056 42 62 51
[email protected] - www.mannavita.be
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
19
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
DOSSIER COSMETICA
CAMPAGNE SCHONE COSMETICA
VERMIJD COSMETICA MET PARABENEN OF TRICLOSAN VERMELD OP HET ETIKET
HORMOONVERSTORENDE STOFFEN IN GANGBARE COSMETICA SOFIE NOPPE
SMEER
ZO ‘GIFVRIJ’ MOGELIJK MET NATUURCOSMETICA GEBASEERD OP BETROUWBARE KEURMERKEN ZOALS BDIH, NORDIC SWAN, COSMÉBIO, SOIL ASSOCIATION OF ECO-GARANTIE
GOEDGEKEURDE MERKEN Shampoos die in de ‘Grote Gif(vrije) Cosmeticatest’ van onze Noorderburen helemaal vrij waren van de onderzochte hormoonverstorende stoffen zijn: • Dove normaal haar • Guhl man • Urtekram Nettle
Begin 2005 publiceerden de Nederlandse Milieudefensie en Stichting Natuur en Milieu de resultaten van hun ‘Grote Gif(vrije) Cosmeticatest’. Het verdict is verontrustend: 52 van de 55 geteste uitwendige verzorgingsproducten bevatten ftalaten (geurfixeerders), synthetische musken (tegenhangers van natuurlijke geurstoffen), parabenen (bewaarstoffen) en triclosan (bacteriedodend middel) die ervan verdacht worden de hormoonhuishouding in het lichaam te verstoren. Afhankelijk van de mate en de duur van de blootstelling kunnen deze stoffen leiden tot verminderde vruchtbaarheid, woekering van het baarmoederslijmvlies, aangeboren afwijkingen van het mannelijk geslachtsorgaan, vroegtijdige borstontwikkeling bij meisjes, leer- en gedragsproblemen bij kinderen, een verhoogde kans op astma, schade aan de lever en het ontstaan van o.a. huidkanker.
TE MIJDEN Uit deze Nederlandse test bleek dat volgende Cosmetica veel hormoonverstorende stoffen bevatten (vermijden dus!): • Trekpleister perzik bodylotion • Erica Arnica dagcrème • Erica rozemarijn shampoo • Sanex Dermo-protector deodorantspray
Het meest schrijnende aan deze zaak is misschien wel dat de cosmeticaproducenten gelijk hebben wanneer ze beweren dat hun producten voldoen aan alle veiligheidsvoorschriften. Het gaat in ieder afzonderlijk product over toegelaten concentraties aan ftalaten, synthetische musken, parabenen en/of triclosan. Maar hoeveel mannen en vrouwen gebruiken niet minstens vijf producten tegelijk waardoor de zogenaamde veilige dosissen wel overschreden worden? En bovendien komen soortgelijke stoffen ook op vele andere manieren (voeding, kledij, speelgoed,…) in het menselijk lichaam terecht! Daarom staat ook het VIOW achter deze campagne voor ‘schone’ cosmetica van onze Noorderburen. Schone cosmetica draagt er in ieder geval toe bij dat de gezondheidsrisico’s verminderen. U zoekt de ‘schone’ cosmetica het best onder de natuurcosmetica die gebaseerd zijn op betrouwbare keurmerken. Dankzij deze keurmerken weet u tenminste dat het cosmeticaproduct geen synthetische kleur- en geurstoffen, siliconen, paraffine en andere aardolieproducten bevat en dat er met het product geen proeven op dieren zijn uitgevoerd.
KEURMERKEN
Duits
20 B E Z O E K
O N Z E
W E B S I T E
Noors
Frans
Engels
Belgisch
Cosmetica die één van bovenstaande keurmerken dragen of er op gebaseerd zijn, bevatten de minste tot geen schadelijke stoffen (vlnr: Duitse, Noorse, Franse, Engelse en Belgische keurmerk) Op middellange termijn wordt gestreefd naar een gezamenlijk Europees lastenboek en logo voor natuurcosmetica.
:
W W W
.
V I O W
.
B E
LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
DOSSIER COSMETICA VERGEET
DE ‘INWENDIGE’ VERZORGING VAN HUID EN HAARDOS NIET! In de cosmetica van de toekomst wordt de positieve invloed van zalfjes, shampoos en crèmes ondersteund door de inname van voedingsstoffen. Plantaardige extracten, vetzuren, vitaminen, mineralen en sporenelementen worden ingenomen om van binnenuit de buitenkant van het lichaam te verwennen. Als het gaat over de aanvoer van voedingsstoffen dan staat de huid immers als laatste in de rij. Pas als de rest van het lichaam voldoende bevoorraad is, komt de huid aan de beurt. Maar alleen met restjes kan de huid of het haar zich niet redden.
PRUIMEN, APPELS EN THEE TEGEN RIMPELS Onderzoek naar het effect van voedingsstoffen op de conditie van de huid bij 302 gezonde vrouwen en mannen bracht aan het licht dat pruimen, appels en thee heel goed beschermen tegen het ontstaan van rimpels. Ze zijn rijk aan specifieke antioxidanten. Ook antioxidantrijke groene groenten, peulvruchten en olijfolie ondersteunen het behoud van een rimpelloze huid. Dit kan allesbehalve gezegd worden van een hoge consumptie aan vlees, zuivelproducten en boter, want deze voedingsmiddelen worden in verband gebracht met het ontstaan van meer rimpels. De zuurtegraad (pH) van de huid wordt mee bepaald door de inname van vitamine A en mono-onverzadigde vetten (vb. oliezuur uit olijfolie). Huidsmeer (talg) wordt gevormd onder invloed van voldoende vitamine A, de inname van vetten bepaalt de hydratatie (vochtigheidsgraad = soepelheid) van de huid. Teunisbloemolie is in dit opzicht een aanrader: deze olie bevat ongeveer 70% linolzuur (LA) dat het vochtgehalte in de huid regelt en grofweg 10% gamma-linoleenzuur (GLA) dat eventuele ontstekingsreacties in de huid helpt verzachten. Teunisbloemolie vind je meestal in capsules.
HAARDOS
VAN HONDERDJARIGEN BEVAT EXTRA KOPER, SELENIUM EN MANGAAN Onderzoek op de haardos van honderdjarigen suggereert alvast dat koper, selenium en mangaan broodnodig zijn om deze respectabele leeftijd te bereiken. Een voorbeeld van hoe de algemene gezondheidstoestand zich weerspiegelt in de kwaliteit van het haar.
Een volle haardos heeft een grote behoefte aan vitaminen, mineralen, sporenelementen en zwavelbevattende aminozuren (methionine, cysteïne). Onder de vitaminen mogen biotine, vitamine B2 (riboflavine), vitamine B6 (pyridoxine), foliumzuur, vitamine B5 (pantotheenzuur), vitamine D (cholecalciferol) en vitamine A (retinol) niet ontbreken. Koper en zink zijn de onontbeerlijke mineralen voor het haar.
Eten volgens de Voedingsdriehoek Faché levert de nodige antioxidanten, vitaminen, mineralen, sporenelementen en aminozuren om huid en haardos in optimale conditie te houden. LEEFNU
J A A R G A N G
2 - N°19
B E Z O E K
O N Z E
Kies voor cosmetica gebaseerd op een keurmerk
Onderstaande lijst is zeker niet volledig, maar probeert alvast enkele producenten van natuurcosmetica die aan vrijwel alle vereisten van een keurmerk voldoen in de bloemetjes te zetten: Iedere producent van ‘betrouwbare’ natuurcosmetica die momenteel nog ontbreekt in deze lijst wordt uitgenodigd om contact op te nemen met het VIOW. - Annemarie Börlind - Centella - Dessert Essence - Dr. Baumann - Dr. Hauschka - DT Bodycosmetics - E-line - Essence - Euphia
- Harmonie - Heel natuurlijk - Henna Plus - Herbelle - Lavera - Living Nature - Pranarom - Santé - Urtekram - Weleda - Yin Yang
REFERENTIES 1. www.benjijgifvrij.nl 2. Chen CX. A survey of the dietary nutritional composition of centenarians. Chin Med j 2001; 114(10):1095-7. 3. Hind PI. The nutritional biochemistry of wool and hair follicles. An Sci 2000; 70:181-95. 4. Boelsma E et al. Human skin condition and its associations with nutrient concentrations in serum and diet. Am J Clin Nutr 2003; 77(2):348-55. 5. Purba MB et al. Skin wrinkling: Can food make a difference? J Am Col Nutr 2001; 20(1):71-80.
21
W E B S I T E
:
W W W
.
V I O W
.
B E
Energetica Natura Afrikaweg 14, 4561 PA Hulst, Nederland België: 03 789 09 59 Nederland: 0114 32 14 61
[email protected] www.energeticanatura.com
Energetica Natura Bezoek de website of stuur informatiebon naar het VIOW
Agriton
Weststraat 55/1 - 8800 Roeselare 051/72 77 73 www.agriton.be -
[email protected]
Archibo Biologica
Prins Boudewijnlaan 32 - 2610 Wilrijk 03/49 39 00
[email protected] www.archibo-biologica.com
V
Pharma Nord
Minervastr. 14 - 1930 Zaventem 02/720 51 20
Similia nv
Deuzeldlaan, 94-36 2900 Schoten Tel: 03/641 81 00 - Fax: 03/641 81 10
O E D I N G S I N S T I T U U T
LeefNu Leef Nu
®
L
Biovita nv-sa
Boone Nutriceuticals & Cosmetics
Energetica Natura
Mannavita
Minami Nutrition sa-nv
Ojibwa
I.Z. Ieperleekanaal Noord, Oostkaai 6 - B-8900 Ieper
[email protected] Tel: 057/20 06 75 - Fax: 057/21 76 26 Industriepark Ravenshout, Zone 6 Essenschotstraat 1 - Tessenderlo 3980 013/66 78 09-67 55 59
[email protected] www.softhealth.be Afrikaweg 14, 4561 PA Hulst, Nederland België: 03 789 09 59 Nederland: 0114 32 14 61
[email protected] www.energeticanatura.com
E E F
E N
EETWIJ(S)ZER
Gezond met waterkers
Donkere chocolade een magisch voedingsmiddel
Voedings- en leeftips bij studeren
Franse Paradox PUBLIMEDIA: LEEFNU IS EEN VIOW PUBLICATIE AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:
€3
WALTER O.M. FACHÉ, KERKSTRAAT 101-103, 9270 LAARNE
B E LG I S C H
JAARGANG
2 - 2005
VOEDINGSMAGAZINE
Bootdijkstraat 68 - 9220 Moerzeke 052/48 43 00
N°
VIOW
®
VIOW
Breng een abonnement aan
voor 10 nummers € 25
Ik breng een abonnement op LEEFNU aan VOOR
Naam
......................................................................................................................................
Adres
......................................................................................................................................
Tel
......................................................................................................................................
E-mail
......................................................................................................................................
Datum
.....................................................................................................................................
VAN
Naam
......................................................................................................................................
en krijg GRATIS e lijk schrifte r t bis o
Adres
......................................................................................................................................
Tel
......................................................................................................................................
E-mail
......................................................................................................................................
Datum
.....................................................................................................................................
Zuidstraat 10 B 1 - Wevelgem 8560 056/43 98 51/50
[email protected] www.mannavita.be University Business Centre Antwerp Drie Eikenstraat 661 - B-2650 Edegem www.mor-EPA.com - www.wyckmans.org
[email protected]
18
INSCHRIJVINGSSTROOK
Orthoceutica Firma’s
Huidproblemen ? Zarqa Dode Zeezout brengt je huid in balans Jaarlijks bezoeken duizenden mensen de Dode Zee om de heilzame, rustgevende, herstellende en vitaliserende werking te ervaren.
Wat doet een Dode Zee Zoutbad ? • • • •
stimuleert de stofwisseling, de doorbloeding; voert afvalstoffen af; ontspant bij lichamelijke en/of geestelijke inspanning; helpt bij stijve spieren en gewrichten.
with minerals from the dead sea
Voor meer informatie:
[email protected] - Biovita NV - Oostkaai 60, 8900 Ieper Verkrijgbaar bij de betere natuurwinkel, Bio Shop, Bio Planet of Essenza
Voor een optimale intestinale flora Simfidus Brengt evenwicht tussen gunstige en ongunstige intestinale bacterien in de darmen. Verhoogt de weerstand. Heeft een unieke samenstelling van 4 verschillende lactobacillen. Werkt regulerend bij gebruik van antibiotica.
Simfidus van Similia is vrij te verkrijgen bij uw apotheek in verpakkingen van 60 capsules. Aanbevolen hoeveelheid 2 à 3 capsules per dag
De beste levensverzekering voor het behoud van een gezond hart HOOGSTE DOSERING, ÉÉN VISOLIECAPSULE PER DAG
Hoogst in zuiverheid dankzij de superkritische vloeistofextractie met CO2 (1) Hoogst in omega-3, 90% = minimum 900 mg omega-3 per capsule waarvan 82% EPA/DHA Beschermd door 2.5 mg tocoferolen als antioxidans Aangename sinaasappelsmaak Capsules uit visgelatine Unieke prijs/kwaliteit
PluShinzO -3 Gunstig voor hart en bloedsomloop Welke investering is er beter voor hart en bloedvaten dan de zuiverste diepzeevisolie? In navolging van het advies van de wereldgezondheidsorganisatie om meer visolie te consumeren, volstaat het om dagelijks slechts 1 capsule PluShinzO-3 in te nemen. PluShinzO-3 bevat hooggezuiverde EPA en DHA uit diepzeevisolie.
PluShinzO -3 - Anti-Aging Complex Goed voor het hart, zuivere bloedvaten én een optimale beheersing van triglyceriden, cholesterol en homocysteïne PluShinz O-3 Anti-Aging Complex is geïnspireerd op het Japans en mediterraan dieet. Hooggedoseerde EPA en DHA uit de zuiverste diepzeevisolie beschermen hart en bloedvaten met 1 capsule per dag. PluShinzO-3 Anti-Aging Complex is rijkelijk aangevuld met antioxidanten. Co-enzym Q10, foliumzuur en vitamine E (α,β,γ-tocotriënolen) houden cellen en weefsels gezond. Verder onderhouden knoflook en policosanol de cholesterolPluShinzO -3
PluShinzO -3 Anti-Aging Complex
1000 mg capsule Omega-3 90% 400mg EPA + 420mg DHA (ethylesters) 30 capsules CNK: 2205-722
1255mg Antioxidant Complex 850mg Omega-3 90% 40% EPA + 42% DHA (ethylesters) 30 capsules CNK: 2205-730
spiegel, resveratrol uit wijn is gunstig voor de bloeddruk, pycnogenol houdt de bloedvaten zuiver en foliumzuur is uitstekend voor het homocysteïnegehalte.
MINAMI NUTRITION O M E G A - 3
T H E R A P Y
Partner van de Belgische Cardiologische Liga (1) Per batch kunnen alle analyseresultaten (zware metalen, PCB’s, dioxines, organochloorpesticiden) op eenvoudig verzoek bekomen worden.
Meer info? Bel Minami Nutrition NV: +32(0)3 458 79 54 of surf naar www.PluShinzo.com - verdeeld in de Benelux door OCE BIO 03/366 21 21 en verkrijgbaar in de apotheek.
