Diocesane Studentenparochie H. Catharina van Alexandrië (Bisdom Rotterdam)
BELEIDSPLAN
Rotterdam – Delft – Leiden – Den Haag - Internationaal
november 2012 – november 2016
Beleidsplan studentenparochie H. Catharina van Alexandrië november 2012 – november 2016 Samenwerking met een doel Zeven jaar vormen de studentenpastoraten in Zuid-Holland als RK-parochie een geheel: Leiden (LSE: Leidse Studenten Ekklesia), Den Haag (Haastu), Delft (Motiv), Rotterdam (SPR-Vision) en het Internationale Studentenpastoraat (ISC: International Student Chaplaincy). De studentenpastores werken als team nauw samen en met de protestantse collega’s ter plaatse ook in oecumenisch verband. Voor ons, de studentenpastores, is het evangelie de inspiratiebron: de wijze waarop Christus hart had voor mensen, hen in Gods naam samenbracht en tot hun recht liet komen. Door middel van persoonlijke contacten, groepsactiviteiten, liturgie en projecten (events) willen wij studenten verder tot ontplooiing laten komen door hen in aanraking te brengen en meer vertrouwd te maken met de waarden van het evangelie, hun talenten te laten ontdekken en met hen te kijken wat zij daarmee kunnen doen en waartoe en waarvoor. Het gaat hierbij niet alleen om individuele vorming. Door groepswerk leren studenten zo ook samenwerken en communiceren. Door hen te begeleiden in de vorming van een evenwichtige spiritualiteit en een visie op de wereld voorbij de eigen cultuur willen wij bijdragen aan een groter welzijn van studenten zelf. Onderdeel hiervan is het doorbreken van eenzaamheid en het stimuleren van vriendschappen). Zo geven we uiteindelijk een positieve impuls voor heel de samenleving en de kerk. Zij zijn immers degenen die in de toekomst verantwoorde-lijke posities zullen bekleden. Doelgroep en hun context De groep waar de studentenpastores zich op richten bestaat uit in principe alle universitaire en HBO-studenten in de genoemde steden tot ca. 27 jaar. Er is een grote diversiteit in de studentenpopulatie, met name ook per stad. Zo zijn in Delft de technische studies geconcentreerd en ligt in Rotterdam de nadruk op de economische en medische studierichtingen. Ook in Leiden is een medische faculteit en daarnaast trekken daar studierichtingen als geschiedenis en letteren weer studenten met dikwijls andere attitudes en interesses. Dit vraagt om een eigen, creatieve aanpak per stad. Dit laatste geldt ook voor HBO-studenten; velen van hen wonen bij hun ouders thuis en zijn geen lid van een studentenvereniging. Contacten met hen zijn vaker onder schooltijd. Doordat steeds meer studenten een deel van hun studie, bijv. hun master of een stage, in een andere stad of in een ander land doen, verandert de studentenpopulatie sneller dan voorheen. Bij tijdelijke afwezigheid kan contact echter worden voortgezet middels e-mail en de sociale media. Naast de Nederlandse studenten is er een groeiende groep buitenlandse studenten, die hier enige jaren komen voor een master of promotiestudie. Zij zijn doorgaans wat ouder (25-40 jaar), hebben meestal beroepservaring en een gezin thuis. De meesten van hen komen uit een religieuze samenleving en staan vreemd tegenover de seculiere Westerse cultuur. Met name het ISC biedt voor hen een home away from home, waar identiteit en spiritualiteit gethematiseerd kunnen worden. Trainingen in leiderschap en interreligieuze dialoog bereiden internationale studenten voor op een verantwoordelijke plaats in hun gemeenschap thuis.
2
Maatregelen omtrent de studiefinanciering (hoogte van het bedrag, het nieuwe leenstelsel, de voorwaarden en vrijstelling voor een bestuursjaar) hebben een grote invloed op het studentenleven en daarmee ook op de activiteiten van het pastoraat. Er is minder tijd om te freewheelen. Maar ook neemt de druk op de schouders van studenten toe m.b.t. de tijd na de studie: de verwachtingen zijn hoog gespannen, maar “krijg ik wel een baan?” En: “Waar doe ik het eigenlijk voor?” Voor buitenlandse studenten: teruggaan naar land van herkomst of (voorlopig) in Europa blijven? Werken voor de eigen carrière of inzet in/voor het thuisland? Het komt regelmatig voor dat net afgestudeerden nog eens terugkoppelen met de studentenpastor om een ander nog eens te evalueren, weer visie te krijgen op het hier en nu en de richting voor hun leven. Daarnaast hebben we te maken met de bredere maatschappelijke context. Het huidige kerkelijke klimaat en de plaats van religie en kerk in de maatschappij zijn in de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd, op een wijze die ons werk niet gemakkelijker heeft gemaakt. De impact hiervan verschilt per locatie. Duidelijk is in ieder geval dat de positie van een studentenpastor niet vanzelfsprekend is en dat hij/zij inventief moet omgaan de mogelijkheden. Hierom is naast een geschikt team het belang van een goed netwerk groot. Werkvelden en locaties In ons werk onderscheiden we vier werkvelden: het opbouwen, onderhouden en uitbouwen van een netwerk, groepswerk, individuele begeleiding en liturgie. Doordat de situatie op de vier locaties (Den Haag is vooralsnog vacant) nogal uiteenloopt – met of zonder eigen pand, participantengemeenschap, oecumene, studenten die geschiedenis studeren staan toch vaak wat anders in het leven dan studenten economie enz. – krijgt het studentenpastoraat van de ene parochie op verschillende wijzen gestalte. Wat ons bindt, is de inspiratie, de hierboven beschreven houding t.o.v. de doelgroep en een loyale houding t.o.v. de kerk. We helpen elkaar waar dat nodig en gewenst is en we overleggen regelmatig, om feeling te houden met elkaar en gefocust kunnen blijven op datgene waarvoor we staan. Netwerken Goede contacten met studentenorganisaties en (mensen die werkzaam zijn in) de onderwijsinstellingen zijn onontbeerlijk. Daarbij geldt dat als je kunt laten zien wat je doet, deuren eerder opengaan. De sociale media spelen hierbij een belangrijke rol: via website en in Leiden via Facebook blijven studenten en andere geïnteresseerden op de hoogte en in contact. In alle steden zijn er contacten met studentenverenigingen. Aan het begin van het studiejaar worden deze banden steeds aangehaald omdat dan de nieuwe bestuurders aantreden (ontmoetingen waarbij de afspraken worden gemaakt, recepties, samen eten, kloosterdag). Dit legt een basis voor activiteiten met hen de rest van het jaar. Met de onderwijsinstellingen hebben we geregeld contact. De situatie is per locatie anders: er zijn contacten met colleges van bestuur, faculteiten en hogescholen; met decanen, psychologen, studieadviseurs en docenten.
3
Ook aanverwante organisaties binnen de onderwijswereld (zoals Studium Generale) als erbuiten (bijv. diakonaal centrum De Bakkerij in Leiden, oudewijkenpastoraat in Rotterdam, Initiatives of Change) zijn partners in onze netwerken. Daarnaast zijn er in Delft en Rotterdam goede contacten met de locale parochies. In Delft heeft dit o.a. geresulteerd in een gezamenlijk aanbod voor huwelijkvoorbereiding, in Rotterdam in een maandelijkse liturgische samenwerking en ondersteuning van de RKJ (ook studenten). Het ISC heeft goed contact met Islam en dialoog. Landelijk zijn de studentenpastores georganiseerd in het LBS (Landelijk Beraad Studentenpastores). Zo blijven we op de hoogte van ontwikkelingen die ons allen aangaan. Tevens wordt in dit verband gewerkt aan een internetnetwerk voor studenten, waarbinnen ideeën en vragen rond religie en zingeving gedeeld kunnen worden. Internationaal zijn er contacten met de Conference of European University Chaplains (CEUC) en de Service for the European Catholic Catholic Students (SECCS). Groepen Groepswerk heeft niet alleen als voordeel dat in één keer velen worden bereikt, maar ook dat de deelnemende studenten groeien aan elkaar. Daarom heeft deze manier van werken een hoge prioriteit. In Delft en Leiden zijn de meeste groepsactiviteiten. Een aantal groepsactiviteiten is locatieoverstijgend, zoals de cursus verlies verwerken (samenwerking tussen de studentensteden) en de huwelijksvoorbereiding (samenwerking met de locale geloofsgemeenschap). Een berichtje op in een blad of op de website, brengt echter geen groep bijeen. Het komt voor deze manier van werken erop aan dat we ingaan op vragen die vanuit een groep komen (bijv. een studentenvereniging of studievereniging), zelf initiatief nemen om in contact te treden met bestaande groepen (bijv. voor de bestuurstrainingen in Delft, de filmavonden op Studentenvereniging Laurentius in Rotterdam), een docent of studieadviseur te benaderen om mee te helpen om een groep bijeen te krijgen of onze bestaande initiatieven voort te zetten (bijv. de Taizéreizen vanuit Leiden, de cursus Verlies Verwerken of het project Peregrinus dat we ook via de kanalen van het bisdom aanbieden, diaconale projecten i.s.m. locaal bekende instanties). Naast ons eigen aanbod komen studenten met een eigen idee voor een activiteit, werven zij in hun eigen netwerk deelnemers. Als het zo gaat, ontstaat een hechte, betrokken groep. Door het organiseren van projecten/events (zoals het Spoorzoneproject, en Passie voor water in Delft), worden ook bruggen geslagen tussen studenten, “young professionals” en andere betrokkenen. Door bijv. de jaarlijkse International Faith Conference wil het ISC een brug slaan tussen de Nederlandse en buitenlandse studenten en bovendien nog de Nederlandse studenten uitdagen om hun gelovige zoeken explicieter te maken. Groepen die nieuw gevormd worden, kunnen na de cursus of activiteit weer uiteen gaan. Toch blijft er via de sociale media veelal contact; ze maken deel uit van elkaars netwerken en het netwerk van het studentenpastoraat Individuele begeleiding Persoonlijke begeleiding blijft een belangrijk deel van ons werk uitmaken. Sommige
4
dingen bespreek je niet in een groep. Voor sommigen volstaat één gesprek, terwijl anderen een langdurige pastorale relatie aangaan. Veelal blijft er via e-mail contact, ook na het afstuderen of een verhuizing. De verschillende pastores (man of vrouw, gewijd of niet) trekken een verschillend publiek. Soms gebeurt het dat studenten omwille van de studentenpastor van hun keuze naar een andere stad reizen. De ter sprake gebrachte onderwerpen lopen uiteen: motivatie en doel van de studie of het leven, keuzes maken, relaties, identiteit, zingeving en geloofsvragen, het verwerken van een traumatische ervaring of de dood van een dierbare, een moeilijke thuissituatie en met name ook de toekomst: “Wat doe ik met mijn leven?” Dikwijls gaat het om een combinatie van deze en dergelijke dingen, die alles te maken hebben met iemands spiritualiteit. Liturgie De liturgie is een bron van inspiratie voor de pastores zelf en voor de studenten die met hen vieren. Bovendien kunnen studenten in de viering de pastor een beetje leren kennen, voordat ze persoonlijk op hem/haar afstappen. De studentenpastores gaan regelmatig voor in de zondagse vieringen. De deelname van studenten aan deze vieringen varieert. Aan het begin van het studiejaar en het kalenderjaar en in de tentamenperiode is de deelname van studenten aan de zondagse vieringen significant hoger. Met name voor internationale studenten hebben deze vieringen een centrale plaats in de gemeenschapsvorming. Naast de zondagse liturgie zijn er bijzondere vieringen en gebedsbijeenkomsten door de week: vieringen voor een studentenvereniging, Taizévieringen, middaggebed op de universiteit, meditatie- en jogabijeenkomsten. Uitzicht op de toekomst De volgende terreinen verdienen voor de periode t/m 2016 onze bijzondere aandacht: -een effectiever gebruik van internet (Rap100, www.discoveryourmission.nl ): het verder uitbouwen van een digital community (waardoor ook gemakkelijker activiteiten kunnen worden georganiseerd). -het uitbreiden van de presentie en activiteiten op de hogescholen . -studenten stimuleren om meer betrokken te raken bij maatschappelijke ontwikke-lingen en gebeurtenissen. -internationalisering: Nederlandse en internationale studenten met elkaar in contact brengen. -bevorderen van zelfreflectie: middels activiteiten, gesprekken en liturgie studenten bewuster maken in het maken van keuzes. -ontwikkelen van het vak van studentenpastor als een vorm van kategoriaal pastoraat i.s.m. opleidingen. Betrokken belangeloosheid Een positieve bijdrage leveren aan de persoonlijke en geestelijke ontwikkeling van jonge mensen in opleiding, daar is het om te doen. In de geest van Jezus zetten wij ons ervoor in vanuit een betrokken belangeloosheid. Wij zijn erop gericht om mensen tot bloei en tot hun recht te laten komen. Dat de mensen waarmee we werken zich bewuster worden van wie ze zijn en wat de moeite waard is en goed om voor te leven: een evenwichtige,
5
gezonde spiritualiteit, die de leiders van de toekomst en degenen voor wie zij verantwoordelijkheid dragen, ten goede komt. Rotterdam, 25 november 2012 Drs. Elise Woertman, studentenpastor te Leiden Drs. Günther Sturms, studentenpastor te Delft Pater Dr. Avin Kunnekkadan svd, studentenpastor voor het ISC Pater Dr. Mark-Robin Hoogland cp, studentenpastor te Rotterdam, administrator
6
